SlideShare a Scribd company logo

Kwantologia stosowana 1

•
•
S
SUPLEMENT

Kwantologia stosowana 1 Kosmos, wszechświat, ewolucja, czasoprzestrzeń, czas, przestrzeń, kwant, kwanty, fizyka, atom, foton, komórka, elektron, rozum, człowiek, świat, NIC, COŚ, zmiana, ruch, umysł, kwantologia, kultura, nauka, filozofia, kosmologia, wielki wybuch, osobliwość, czarne dziury, bezkres, nieskończoność, wieczność, promieniowanie, widmo promieniowania, układ okresowy, światło, religia, etyka, polityka, biologia, brzeg, granica, geometria, wielowymiarowość, język, matematyka, logika, zmysły, szósty zmysł, telepatia, obcy, planeta, słońce, gwiazda, obce cywilizacje, kosmici, historia, nauka, zabobon, magia, przesąd, abstrakcje, pojęcia, byt, los, przypadek, statystyka, sfera, pole energii, energia, próżnia, zero, jedynka, nicość, zjawiska, stres, psychologia, świadomość, podświadomość, próg, nieoznaczony, zakres, podprogowy, symetria, analogia, harmonia sfer, cząstka, elementarny, jawa, sen, dusza, materia, przyrząd, obserwator, jednostka, zbiór, mózg, precyzyjne dostrojenie, prędkość, punkt, węzeł, rzeczywistość, ja, państwo, społeczeństwo, naród, kraj, klimat, pogoda, prognoza, ziemia, opoka, powierzchnia, powłoka, warstwa, szybkość, ciężar, siła, grawitacja, niepodzielny, prosta, płaszczyzna, rytm, reguła, wzór, odległość, upiorne oddziaływanie, skończoność, pustka, symetria, oś symetrii, życie, śmierć, zbiór, jednostka, całość, część, masa, koniec, początek, największe, najmniejsze, środek, struktura, konstrukcja, wieloświat, strumień świadomości, zapaść, horyzont, horyzont zdarzeń, zdumienie, uczucie, częstotliwość, drgania, wibracje, dotyk, wzrok, słuch, smak, ciało, prostota, aktualność, czas absolutny, absolut, przestrzeń absolutna, idee, duch, miasto, samoświadomość, dziś, chwila, odczucia, osobowość, starość, zegar, melodia, promieniowanie reliktowe, ciepło, zimno, zagęszczenie, ciężar, wybuch, wewnętrzny, zewnętrzny, skwantowany,

Science
1 of 38
Download to read offline
JANUSZ ŁOZOWSKI KWANTOLOGIA STOSOWANA 1 opowiastki filozoficzno-fizyczne dla dzieci dużych i małych copyright © 2015 by Janusz Łozowski wszelkie prawa zastrzeżone ISBN 978-83-932050-3-5 ja.lozowski@gmail.com 1
Kwantologia stosowana – kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.1 – Myśląca pustka? Znacie? To posłuchajcie. Dawno, dawno temu, za leśnymi mirażami, za górami pustosłowia, żył niejaki P., jegomość silny bicepsem i pomyślunkiem (tak, również i tacy bywają). I chadzał sobie tam i siam tenże osobnik, zaczepiał tego i owego, i wypytywał o co się tylko dało. A nawet owe dialogi był nabazgrał w księgach. No i - słuchajcie ludkowie mili - zanotował on, że są gdzieś tam, w oddaleniu niebagatelnym od tego wszystkiego tutaj, stworki, które co to nie orzą i nie sieją, a bytują bezproblemowo i znakomicie, i chwalą to sobie niebiańsko na przeróżne tonacje. Polatują tu i tam owe metafizyczne konstrukcje, szarogęszą się nie wiedzieć w jakim celu w wiecznej nieskończoności – i w ogólności to dziwne pokazują zachowania. Ale to już nie nasze sprawy, my są tutejsi. Tylko bywa niekiedy i tak, ludki wy moje, że coś się lokalnie zatnie w onym kosmicznym bezkresie, czy z innego niepojętego na rozumność przymusu poplącze tak bardzo w owych szlakach, że dzieje się tak, że owe duszne stworki spadną w otchłań głęboką; coś je przyciągnie w te rejony (a może wciśnie) - i jest problem. Bo, słuchajcie, one byty, co to bezcieleśnie się obnosiły, teraz w materię różnoraką i pospolitą są odziane, rzucone są wówczas w rejony oznaczone nauką i opisane tabelkami atomowymi, a to boli. To wyciska z nich pot, a bywa i łzy, to krwawi lub inne ekskrementy z siebie wyrzuca – i w ogóle przykrość wielka, bo trza w jaskini fizycznej siedzieć i na ścianę z utęsknieniem spoglądać (bo cienie tam swój filmowy taniec uprawiają). Aż żal się robi, ludkowie, serce rozdziera ta niedola bytów swobodnych i wszędy doznawana niesprawiedliwość. A dodać muszę, że takie poplątania dróg bytowych owych stworków są częste, w ichniej bezczasowej zmienności to przypadłość nagminna, z tworzywa atomowego kajdany to dla nich doświadczenie częste, więc przemijające. Acz bardzo niechciane. ... Takie to dziwne dziwy opowiadał dawno temu onże P. - i tak to już poszło poprzez całe stulecia oraz większe tysiąclecia. I zerkali w niebo kolejni podglądacze wszystkiego, gwiazdy nad sobą widzieli i praw w sobie się doszukiwali, nawet księgi wielgachne pisali; albo i wzory wywiedzione z matematyki podbudowanej fizycznym doznaniem i eksperymentem. Co więcej - słuchajcie, ludkowie, słuchajcie - mimo mnogich doświadczeń onych, mimo latających machin, które dalekie i bliskie okolice penetrują – mimo zaglądania w otwory codzienności i przeszłości aż po horyzont (a nawet dalej) – mimo obmacania tego wszystkiego (a może właśnie dlatego), bajania opitych filozofiją i innymi przypowieściami o stworkach zbudowanych z niczego, o takich bytach, co to je matematyka z niebytu wydobywa, o czymś takowym (i podobnym) się rozpowiada. - Nawet, ech, dyskutuje, nawet takie tam 2
pozatutejsze lokalizacje pokazuje. Bo one, tak się mówi, ten świat i jego reguły warunkują – raz fizyką i materialnym szyfrem to się zapisuje, a raz pozamaterialnym. I toczy się to tak bez początku i bez końca, w celu jakowymś, to jedni gadacze podkreślają – lub bez celu, to drudzy, inaczej usposobieni do idei. Ech... Dlatego, ludkowie mili, zerknijcie wy w siebie i świat naokolny i zastanówcie się, i głęboko pomyślcie przez dłuższą chwilę – i coś o sprawie rzeczonej, czyli stworków bez fizycznego szkieletu, bez atomowego fundamentu, coś w temacie rzeknijcie. Prawda li to, czy jeno bajanie, które może i odkrywa jakoweś tajniki rzeczywistości, ale zarazem prawdę prawdziwą o tym wszystkim przykrywa mnogością słownych osadów oraz zasłoną abstrakcyjnych pojęć? Czy mogą-muszą istnieć odmaterlializowane byty? Rzeknijcie na logikę swoją, czy tutejsze fakty materialnie namacalne potrzebują do zaistnienia tak nietutejszego i dziwacznego elementu podtrzymującego? - Czy fizyka jest konstruowana meta-fizycznie? Bo to jest tak, słuchajcie. Siedzi sobie w mieszkaniowej kazamacie jakiś matematyk czy inszy filozof (a bywa że i fizyk z ambicjami zerkania w zakres pozaaktualny) – i kombinuje. Coś mu wpadnie do ręki, więc kawałkiem materii obraca, drugi przykłada – i wyciąga wnioski. Że to takie a takie, że kamyk do kamyka i jest kupka dwa. I zaczyna podskakiwać w radości taki ktoś, chwalić się, że znalazł i odkrył, i że w ogóle to dziw, bo z niczego – czyli z głowy – na tym padole, w niepokalany sposób, zaistniała liczba. Liczba albo i inna abstrakcja dowolnego gatunku. Liczba, czyli co? Zauważcie, ludkowie, że naocznie liczby - jako i owych ideowych stworków - nikt nie doświadczył, dwa kawałki czegoś i owszem, ale liczby nie. I jest problem. Bo gdzie owa bezcielesna liczbowość się gnieździ, a zwłaszcza, dlaczego i jak tutaj objawia się człekowi obracającemu pojęciami? Pytanie nie jest głupawe: czy abstrakcjonista owe niefizyczne konstrukty odkrywa, czy tworzy? I co z tego wynika? Więc tak, filozoficzni i matematyczni (i podobni), to do was mówię - słuchajcie. Jest NIC. I jest COŚ. Przyznacie sami, że dalej opis i logika nie sięga, dalej w analizie tą drogą się nie pójdzie. COŚ to wiadomo co, banał energetycznie pospolity, codzienność obeznana i doznawana. Ale NIC to nic – taka nicość nicościowa, pustka pusta pustką absolutnie absolutną, ni kwantu czegoś, ni żadnego badziewia materialnego, NIC to NIC. I teraz ważne pytanie: jak wy, filozoficzni mądrale, możecie w tej całkowicie pustej nicości lokować byty, konstrukcje skomplikowane, a nawet myślące (bo i takie legendy się głosi)? Czy, powiedzcie to głośno i szczerze, czy NIC, pustka logicznie pojęta, zapisuje na/w sobie jakiś stan? Czy próżnia, abstrakcja skrajna i dopełnienie do "czegoś" (energii), posiada właściwości, zmienia się i oddziałuje na otoczenie? Jako to być może – jako to się dokonywa? Tak, sprawa dla was ważna a istotna, wytężajcie swoje pomyślunki, dawajcie głos i świadectwa – może w niczym coś się zadziać? Może pustota wyzerowana do matematycznego zera przeobrażać się, swoje 3
wnętrze (czy zewnętrze) odkształcać? ... Itd., itp. Myślcie, ludkowie fizyczni, mędrkujcie – tematyka poważna, głęboka i fundamentalnie podstawowa. Zaprawdę powiadacie ludkowie - mają rację fizykanci zgłębiający w codziennym eksperymencie podszewkę rzeczywistości (na czym wielce korzystają matematyczni oraz filozoficzni) - po wieki wieków mają rację. Tak, w drobieniu świata jest granica, której nigdy i żaden eksperyment nie pokona – to fakt. Jest jakiś foton czy podobny, a reszta nieoznaczona - i nie do poznania. Fakt. Ale z takiego schematu nie wynika – zauważcie - że dalsze wyłącznie już losowość obsadza i że to poplątana zwiewność niematerialnego meta-świata. Bo, weźcie to pod uwagę ludkowie - czy przerzucający w znoju różne abstrakcje matematyk działa w pustce? Nie. Siedzi lub spaceruje (a bywa, że i popija), ale uboczne produkty jego aktywności, które na karteczkach zapisuje, to – po pierwsze – fakty odnotowane realnie, fizycznie i namacalnie, ale – to po drugie i ważniejsze – tworzą się w głowie owego bytu, co to jest myślącą trzciną. - A jak się w głowie tworzą i kotłują, to również (i zawsze) są "zanotowane" na fizycznym nośniku. Materialnie tym/takim samym, bo atomowym. I nie ma znaczenia, zauważcie ludkowie, że matematyk nie sięga w swojej pracy tego podprogowego (skrytego, ciemnego) poziomu – korzysta z przekształceń energetycznych bez wiedzy, że one zachodzą. I efekt musi mu się przez to wydać niespodzianką; obrabia abstrakcję, a w rezultacie jeden plus jeden musi mu dać (liczbę) dwa. Mówiąc inaczej, żeby zaistniała w głowie matematyka niematerialna abstrakcja czegoś, musi owa głowa, jak najbardziej fizyczna, oblec się w materię, a zachodzące w niej reakcje takoż muszą się dokonać realnie i być uporządkowane. Że matematyk lub filozof (dowolny już abstrakcjonista) otrzymany wynik procesu poznaje-doznaje nagle i że ma przy tym odlotowe dreszcze? Cóż, to przypadłość dziecięcego wieku, z tego się wyrasta. - Zazwyczaj się wyrasta. Ale, ludkowie, powtarzam, fizykanci mają rację: bariera jest. Czy z tego wynika, że matematyczne problematy lokują się poza naszą i codzienną realnością - że są byty swobodne od materialnych trosk? Nie - z tego nic takiego nie wynika. Bo to jest tak, może fizyk zasadnie rozprawiać, że dalej w materię żadnego swojego organu nie wetknie, bo tego "dalej" w laboratorium już nie ma (i w ogóle nie ma). Ale może na to równie zasadnie rzec filozof (wsparty logiką), że tego "dalej", i owszem, nie ma – ale nie ma dla fizyka. - I rzec na to jeszcze, że granica fizyczna nie jest granicą absolutną. A dlaczego tak może rzeknąć? Bo wywiedziona z postrzeganego świata reguła (czyli logika zmiany) to głosi: że są różne stany skupienia energetycznych jednostek i że materialne fakty przekształcają się. Czyli, można powiedzieć, że fizyka zaczyna swoje eksperymenty (lub kończy) od pewnego poziomu-zbioru tychże jednostek – ale że dalsze również istnieją i warunkują tutejsze procesy. Tylko że nie są już poznawalne. - Czyli jest stopniowalność w schodzeniu w głąb, jest 4
próg fizycznie osiągalny - ale to dalece nie wszystko. A co więcej, to "głębsze-dalsze" jest poznawalne. Logicznie poznawalne. Ale jest jeszcze jeden ważki z tego wniosek, ludkowie mili: nic i nigdzie nie może być niefizyczne. Owszem, nie da się tego dotknąć, nie zmierzy tego żaden laborant w najbardziej wymyślnym badaniu – to na zawsze obszar podprogowy, ciemny, fizycznie nieoznaczony, z losowością, jako element niezbędny, w opisie. Ale to zawsze jest i zawsze będzie obszar Fizyczny. To nie jest pustka! NIC "otacza", dopełnia COŚ, to zrozumiałe i logiczne. Ale jeżeli w zapale analizowania tego wszystkiego ktoś twierdzi, że są byty bez materialnego nośnika – jeżeli inny ktoś dowodzi, że są konstrukty matematycznie bezcielesne – jeżeli ktoś dalszy ogłasza, że takowe odrealnione i metafizyczne byty zmieniają się, coś odczuwają, albo i prowadzą wewnętrznie ze sobą (i między sobą) dialogi i że wpływa to na tutejsze atomowe gruzowisko – jeżeli ktoś wygaduje, że takie abstrakty odwiecznie i poza czasem i przestrzenią uprawiają swoje harce - to tacy ktosie dają świadectwo co najwyżej w sprawie stanu osobistego i mało ciekawego umysłowego funkcjonowania. Żeby ich! Ludkowie, weźcie to na logikę, jeżeli nawet ktoś i kiedyś wyrzuca z siebie pogląd, że był postrzegł ducha lub inną zwidzianą w jakiś nieobyczajnie fizycznych warunkach zjawę – że często miewa takowe złudzenia i że on w te bezcielesne konstrukcje bezgranicznie i na zawsze wierzy, to przecie można mu podsunąć pod rozwagę nieodparte w logiczności stwierdzenie: pustka absolutna, zero matematyczne, w sobie lub na sobie niczego nie koduje. Może być złudzenie, a co, w fizycznym bycie mnogość stanów ułudnych i głupio złudnych, ale nie ma złudzenia bez fundamentu, na którym zachodzi. Nie ma i być nie może "omamów" bez podstawy, materialnej opoki, na/w której takowy dziwaczny fakt zachodzi. - To, przyznacie, może dokonywać się jeno w czerepie z jakowyś powodów źle funkcjonującym, to może być (też się zdarza) w nauką i regułami naszpikowanym obiekcie – ale to nie jest "fakt niematerialny", to zawsze jest fakt. Więcej, ludkowie, jeżeli wam będzie jakiś rozentuzjazmowany swoimi abstrakcjami osobnik dowodził, że wspomniane zjawy i zjawiska są i działają, dla własnego dobra, nie tylko umysłowego, omijajcie owe dziwadło szerokim łukiem (matematycznym). Rękoczyny, jako argument na poparcie abstrakcji, to fizycznie mało ciekawe doznanie. Myśląca pustka? Pustka myślenia! 5
Kwantologia stosowana – kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.2 – Bezkres. Człowiekowaty to jednak dziwne zwierze. Żyje otóż sobie taki ludzki byt, z wody i marzeń się składa, bo go matka natura tak utkała – no i myśli. Fakt i prawda, nie każdy on myślący, osobnicy się trafiają, co to z myśleniem nigdy w bliskie kontakty nie weszli, ale jest i margines, który procesy umysłowe w łepetynie uskutecznia. Tak zawsze było. Zerknie więc taki jajogłowiec jeden na ten przykład w górę, tak go coś skusi. I zobaczy na swoje zmysłowe patrzałki migające punkty – i się zadziwi. I dalej szare komórki wytęża, i główkuje ostro, aż kult(urę) i inne normy z tego w realności do istnienia powołuje; i się nimi więzi, niekiedy aż do zatraty. - Co to takiego? - pyta i popatruje w gwiazdy – czy są tam mi podobni? a co dalej? czy widać wszystko, czy jeno kawałek? Itp. Lata mijają, tysiąclecia odchodzą w zapomnienie, a człowiecza poczwara ciągle zerka naokoło i różne do tego narzędzia oraz wzory wykorzystuje – i zastanawia się: czy kończy się, czy nie kończy? ... Przyjdzie na ten padół łez w kolejnym rozdaniu pokoleń taki jeden, co to krzyknie: wszystko płynie i się kończy – pojawi się następny, który zobaczy spadające jabłko – i zakrzyknie po analizie rachunku kabałą podszytego: jest czas absolutny i przestrzeń absolutna - no i są zawsze. A w jeszcze dalszym ułożeniu cywilizacyjnym inny się gościu z tego zaśmieje i będzie dowodził, że każdy osobnik czas i przestrzeń na swojej grzędzie doznaje oddzielnie i indywidualnie; a, co więcej, czas i przestrzeń to jedność, i nawet pokrzywiona. I w ogóle to możliwe do obserwowania w dowolny sposób zajmuje jeno 4 procent z całości, a reszta ciemna i niewiadoma. Więc jak to jest, kto ma rację – kończy się czy nie? Kiedy tak rozglądać się wszechkierunkowo, kiedy głębokiej analizie poddawać wszystko widoczne i niewidoczne, to człeczyna dochodzi do nieodpartego wniosku, że świat to jeden wielki wir energii, który się ciągle zmienia. Narodzi się ktoś lub inna cząstka, przybiera w gabarytach i na wadze – osiąga wiek męski (później klęski) – aż w pozycji siedzącej lub horyzontalnej osiada na kanapie i kapcanieje - i ogląda seriale bez końca. A następnie się definitywnie wypala. I wszystko tak ma. Wszystko? Jak okiem albo zmyślnym teleskopem sięgnąć, wszystko tak się kształtuje. Czyli pojawia się, stabilizuje na poziomie, kiedy nabierze sił – i zanika, rozprasza się w tle jednorodnym, kończąc ten życiowy kołowrót; krążenie i kołowanie energii jest zachowane zawsze i wszędzie. Jest początek zdarzenia, jego środek stabilny oraz rozbudowany – i koniec. Ech. Ale człeczyna, tak on ma, kombinuje – zerka i kombinuje. No i wychodzi mu tak, że wsio po horyzont obserwowalny nieustannie się 6
przepoczwarza, jedno w inne przemienia, energetyczne elementy się łączą lub rozpadają – i wszędzie ewolucja swoje reguły pozostawia na widoku. I wszystko się w analizowaniu zgadza. Tylko że, ech, na ostatnim etapie takiej kombinatoryki pojęciowej, i to zawsze, i to w każdym przypadku analitycznym wyłazi (a nawet matematycznie logicznymi wzorkami domaga się prawa do istnienia), byt nieskończony a wieczny. Byt czy podobny Kosmos, to już uboczna i marginalna tematyka. Wychodzi rozum z chwili teraźniejszej i miejsca lokalnego w takiej analizie, a po żonglerce pojęciami ma na końcu brak końca - świat się w nieskończoną wieczność rozciąga (albo kurczy, to w innej już lokalizacji). - Wszystko się kończy, tako rzecze z drugiej strony doświadczenie, co to je każdego dnia rozum prowadzi, i nie chce to inaczej być (oj, nie chce). - Ale z trzeciej strony logika - co to w świecie otaczającym nieskończoną zmienność ustala – podpowiada, że końcem tego wnioskowania jest jedność-stałość, że tutejszy stan przemijający i niestabilny, koniecznie musi być dopełniony "czymś" nieodmiennym-wiecznym i (najpewniej) logicznym. - Wszak logiczność tutejszej zmiany musi być w czymś zamocowana. Ale na tym nie koniec argumentacji za wiecznością, jest również i taka, którą solidnie wyprowadzone wzory podbudowują. Różni tacy od matematycznych krzaczków, tacy macherzy fizyczni, ogłaszają wszem i wobec skończoność rzeczywistości; konieczny finał wszelkiej zmiany to pewnik. A ogłaszają to wpatrując się w owe wzorki swoje - acz po zmyślnej procedurze renormalizacji. Bo one wzorki, trzeba to dodać i mocno podkreślić, uparte są, same z siebie wiecznego bezkresu nie odrzucają, a nawet go promują. Fizyczni wyrzucają owe wszelakie a niezbędne logicznie znaczki z nieskończonym procesem w tle, zgadza im się wszystko w dalszym podliczaniu – ale czemu tak jest i co to znaczy, nie wiedzą. Tak to się ma. Więc jak to jest, zapytanie się ciśnie: kończy się toto widziane i niewidziane, jako wszystko wokół, kończy po kres i na zawsze? Czy, tak na drugą możliwość, inaczej to w bezkresie się dzieje; w onym bezkresie, który jest i to wszystko warunkuje. Czyli, rozciąga się to w wiecznej a nieskończonej przemianie (i tak samo w niezmiennej rytmice swojej), czy nie? Jest koniec tego wszystkiego czy nie ma? Jak sobie z tym wszystkim poradzić, jak żyć w tak nierozpoznanym i nieoznaczonym? Z nieskończonością - trzeba przyznać - problem jest. Liczne zastępy wielce odważnych umysłów analizowało poprzez historię bezkres oraz jego aktualność - a nawet potencjalność bytu bez początku i końca rozpatrywało. I wielu zestrachało się widokami, które z ciemności wówczas się wyłoniły – i wielu poniechało dalszej drogi. Bo ciągi nieskończone to zdradliwe rejony. Ale byli i tacy, co w logicznie tworzonym konstrukcie bez granic i ograniczeń upychali wszystko, a nawet więcej; i to po wielokroć. - Skutek takiego hokus-pokus? Ech, buduje się wówczas przeogromne, a nawet nieskończone bestiarium, dziwy wielokrotnego zapętlenia bytu 7
i zamieszkiwanie tego samego kawałka podłogi (hotelowej) - to tylko niewielki procent owych nieskończonych niezwykłości. A wszystko na poważnie się roztrząsa, naukowo maluczkich straszy, dowody wzorami podbudowanymi pokazuje, że nieskończony bezkres dodany do takiegoż samego bezkresu to zawsze bezkres – i w ogóle w wieczności miejsca na wszystko dużo, nieprzeliczalnie i bezkreśnie dużo. I że tego w umyśle normalnie się nie ogarnie. I co na to powiedzieć, jak rozedrgane nieskończoną logiką szare a ciekawe świata otaczającego komórki uspokoić - co z ową konieczną i tak dziwaczną wieczystą bezkresnością począć? Jedno i najważniejsze trzeba na wstępnie prześwietlania Kosmicznej strefy rzeknąć: nieskończoność to nie jest brak granic, bezkres to nie "stan", w którym wszystko może się zdarzyć, i to po wielekroć, i nieskończenie wielekroć. Nic z tych rzeczy. Analitycy od siedmiu boleści (czy inni amatorzy zgłębiania świata), przyjmijcie sobie i do ogólnej wiadomości, że "nieskończoność" to abstrakcja, która ma w sobie nie tylko wartość graniczną – ale, co więcej, że jest to w logiczności swojej granica maksymalnie ostro ustanowiona. Nie ma w Kosmosie innej tak jednoznacznej wartości, każda inna jest rozmyta i nieostra, każda inna granica jest zakresem, przedziałem i strefą pośrednią. Ale nie nieskończoność. Nieskończoność – to tylko-i-wyłącznie-i-zawsze bezkres. I nie może być inaczej. To jedność, bezkresna jedność. - Nieskończoność jest maksymalnie i jednoznacznie, i na wieczność w kosmicznym obszarze ustaloną "wartością": jest nieskończona. Ale nie większa – ale nie mniejsza! Przyjmijcie to do wiadomości, filozoficzni i fizyczni, i stosujcie w analizowaniu bytu i niebytu. Nieskończoności nie można zwiększyć o jednostkę (dowolnie pojęty element), ale również nie można odjąć i pomniejszyć – nieskończoność jest "jedynką", fundamentem każdego działania. A dopełnia ją "zero", NIC, nicość. Stan zero-jedynkowy to podstawa postrzegania Kosmosu oraz jego zrozumienia. - Z takim w tym analizowaniu istotnym dodatkiem, że o ile "jedynka" ("coś", fizycznie "energia") może rozpadać się na jednostki składowe, to "zero" ("nic") jest zawsze i tylko jednością. Acz nieskończoną. I jest "połówką" Kosmosu. Dobrze, niech tam sobie będzie energetyczny bezkres jedynką, która z bezkresnym zerem pospołu to wszystko współtworzy w nieskończonej gonitwie, ale pojawia się pytanie, które swoje uzasadnienie ma we wzorach i głęboko w logice się lokuje: co z dodawaniem różnorakich nieskończoności - co z innymi działaniami na/w takiej abstrakcji? Czy owe wszelakie, w popularnych ujęciach prezentowane dziwy rodem z nieskończoności (i podświadomości autorów), to wszystko jedynie błądzenie w pustce? umysłu zwidzenia, który bezradnie szamoce się w sieci pojęciowej? Kolejny raz trzeba powiedzieć, że sprawa do banalnych nie należy - oraz że to nie błąd. Nie mylą się otóż analitycy nieskończoności, z etykietek i logicznych symboli, którymi znakują świat, wyciągają prawidłowe wnioski. Nieskończoność dodana do nieskończoności, fakt oczywisty, musi nieskończonością zaskutkować. I w niczym to się z 8
wnioskiem, że jest jedna nieskończoność, nie kłóci. Problem w tym, że takiego działania (sumującego) nie postrzega się w poprawny, a zarazem jedynie logicznie możliwy do akceptacji sposób. I to mimo, że rozwiązanie jest znane od dawna (od zawsze) i jest dostępne dla każdego. Co będzie rezultatem dodania nieskończoności do nieskończoności? - Jedynie możliwa odpowiedź jest taka: wieczność. To warto, ku ogólnemu pożytkowi filozoficzno-fizycznych, zanotować w sposób szczególny: zwielokrotniona nieskończoność buduje, tworzy "czas absolutny" – czyli wieczność. O ile "nieskończoność" Kosmosu (aktualna nieskończoność) jest jedna i bezkresna, o tyle zmiana w takim zakresie, czyli ruch "czegoś" – przemieszczenie się o zakres jednostkowy kwantu energii, to tworzy "wieczność". Czyli, w innym nazwaniu, "nieskończoność potencjalną". W takim ujęciu "nieskończoność" to synonim "przestrzeni", ale już w maksymalnym, skrajnym znaczeniu – a "wieczność", odpowiednio, to synonim "czasu", również w skrajnej interpretacji. - "Przestrzeń absolutna" to nieskończoność, "czas absolutny" to wieczność. Przy czym, co istotne w tym ciągu rozumowania, zachodzi gradacja, stopniowalność: "przestrzeń" i "czas" przynależą do Wszechświata, a "przestrzeń absolutna" i "czas absolutny" do Kosmosu ("struktury" nadrzędnej wobec wszechświata). I to dlatego wspomniani wcześniej macherzy od analizowania zakresu bezkresnego mogą te swoje różne dziwadła produkować - zresztą jak najbardziej poprawnie. Wystarczy przemieścić jednostkę (czegoś) o jednostkę położenia, a już tworzy się kolejna "warstwa" zdarzeń w Kosmosie – i w nieskończoności. W takim rozumieniu rzeczywiście na to samo miejsce "w hotelu" można zameldować następnego (i innych) gości. A to dlatego, że pierwszy (za takiego uznany), już znajduje się "o krok dalej", a poprzednio okupowany kawałek podłogi okazuje się wolnym. I tak dalej – w nieskończoność. Każdy punkt w nieskończoności zajmowany jest nieskończenie wiele razy – ale nie jednocześnie!; przez dowolny punkt bezkresu można przeprowadzić nieskończenie wiele prostych – ale nie w tym samym "czasie"! My człowiek, od kiedy spoglądamy w niebo i widzę gwiazdy, znam(y) prawdę. 9
Kwantologia stosowana – kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.3 – Wielki wybuch? Wybuchło. Tak mówią. Ale jeżeli wybuchło, to znaczy, że miało co wybuchnąć. Jeżeli miało co wybuchnąć, to znaczy, że było "spakowane", zbiegnięte (nawet do "punktu"). Jeżeli było zbiegnięte i zgęszczone, to znaczy, że się wcześniej gromadziło. Jeżeli się gromadziło, to znaczy, że proces wiodący do takiego stanu musiał trwać "jakiś czas". - To mógł być nieskończenie wielki odcinek czasu, to mógł być nieskończenie mały odcinek czasu – ale to nie mogło być zero czasu! Jeżeli to nie było zero czasu, to powstaje pytanie - po pierwsze – jaki to był czas (w stosunku do mojego), a po drugie, jak wiele (w jednostkach czasu) trwało zbieganie się "w punkt"? Z tym wybuchem, tak po prawdzie, to jest spory problem. Fakt, się zgadza, tak "na oko" się zgadza. Wszystko wokół się rusza - nawet w tempie przyspieszającym w miarę lat - i w dal nieskończoną, i w czasową wieczność się oddala. A to coś oznacza. Przyjdzie taki jeden, co to powie, że dlatego się to tak obrazowo i analitycznie ma, że był początek i wszystko się w nim zawierało punktowo, no i wybuchło. A na potwierdzenie tych rewelacji podsuwa do zastanowienia swoje zbiory danych, w których różnorakie cieplne i widowiskowe elementy się znajdują. Że, na ten przykład, wszystko w okolicy podobnie się zachowuje, że ogromniaste przerwy pomiędzy wysepkami rozkodowanej naukowo atomowej materii uzupełnia "fałszywa pustka", w której – taka dziwność – coś się w wirtualnym kotłowaniu poczyna (ponoć z niczego). - A jeszcze onże obserwator dodaje do tego, że takowa pustka nie jest dziś trupio zimna i że ma w każdym swoim kierunku podobną wartość drgania. I poza tym wszystko zgadza się, jak ten początek w określonym oddaleniu czasowym umieścić i z niego wyprowadzać kolejne pokolenia gwiazdowych mas i innych bytów, co to z prochu powstają. Ale objawi się inny ktoś, co to oficjalnego i popartego różnymi i poważnymi konferencjami poglądu na okolice nie akceptuje, no i się domaga głosu w sprawie. Że i owszem, wszystko się od wszystkiego w pędzie sporym (i narastającym) oddala, ale to nie musi być tak, że początek był i że wybuchło. I dodaje, że nawet owe cieplne resztki to nie ślady sprzed miliardów lat z okładem, ale uboczny efekt się dziś i tutaj dziejących energetycznych zawirowań. Słowem, ów ktoś gardłuje za ciągłością w zjawiskach, a lokalny wszechświat dlań to tylko jednostka w zbiorze możliwych rozwiązań, która owym losowym rozdaniem taka szczególna i wspaniała się wydaje (co poniektórych aż do składania rączek przed zaśnięciem przymusza). - Dla takiego kogoś nic w tym cudacznego, wszędzie pospolitość widzi i regułę w ewoluowaniu energetycznym postrzega, jedną a nieodmienną w czasie i poprzez nieskończoną wieczność regułę kosmiczną. Itd. 10
Więc jako to jest? Wybuchło czy nie wybuchło? Zapytanie skierowane do świata o "czas poprzedzający", o rytmikę i schemat zmian, to pytanie, jak logicznie przebiegała energetyczna ewolucja, w wyniku której tutejsze po horyzont się wyprodukowało – czyli, jak to się ma do aktualnie tykającego zegara dziejów? Dlatego pojawia się oczywista na owo dylematyczne pytanko odpowiedź: musi się tak samo zmieniać. Nie ma logicznie innej możliwości. Nie ma - po prostu nie ma. Trzeba się z tym pogodzić i do takowej myśli na zawsze i sposobnie przyzwyczaić. Nie ma innego odmienia się, nigdzie nie ma logicznej nienormalności. Dlaczego gdzieś tam, w zakamarkach wiecznego bezkresu, w którymś i nie do końca zrozumiałym matematycznym wymiarze, dlaczego tam nie może się inny, lokalny i nietypowy w zachowaniu i dziwaczny (w tym tu rozumieniu) czas, czyli rytm zmiany objawić? Dlatego, że logika każdej zmiany - od zawsze do zawsze - jest taka sama. Więcej: musi być taka sama. Nigdy inna. - I nie jest to gardłowanie jeno po to, żeby w opisywaniu wszystkiego sprawę sobie ułatwić, czy postulować dla uspokojenia swego jestestwa taką zgodność. Dlatego tak paść to musi, ponieważ tutejsze to wzór dla wszelakich konstruktów, które mogą powstać, wzór po nieskończoność - nie ma odstępstwa od tego. Tak to wynika z samej procedury zmiany. Mówiąc inaczej i bez owijania w zbędne wymiary: żeby tutejsze się w całości nieskończonego Kosmosu mogło wykluć, zdobyć samodzielny kształt jako taki, a następnie (po wielokrotnych zapętleniach) się w onym bezkresnym żywiole kwantowym rozpuścić – to musi być zgodne w każdym calu z tamtejszym; żeby tutejsze zaistniało w większym a nadrzędnym zdarzeniu, nie może być sprzeczne z mechaniką tamże się dziejącą. Nie ma odwołania, albo zgodność, albo wypad z istnienia. - Tu obserwowana i jedynie dostępna procedura zmiany, to pochodna rytmu generalnego, to lokalnie zaistniała ewolucja energetyczna, w której ten rytm się objawia. I trzeba z tego wyciągnąć odpowiednie wnioski. Po drugie, czas tamtejszy, czyli "minusowy" względem obecnego się dokonującego tykania zegarów - to logicznie dla mnie, bytu w tutaj się dziejącym rytmie, zawsze ten sam czas. Dlaczego? Bo tak się to składa, że innego nie zrozumiem (nie "poczuję"). Tak to jest. Na logikę, niechby nawet było i tak, że się jakiś naukowiec z onym czasem w swoim laboratoryjnym zakątku zmierzył i wyprodukował coś nowego w tematyce zmiany (inny rytm mu się objawił w analizowaniu i odmienna reguła). Czy onże badacz zrozumie ten inny czas i go w dalszym procesowaniu prześwietli? Warto się nad zagadnieniem mocno pochylić i je zgłębić, bo istotne. Nie zrozumie, na końcu swojego wmyślania się w ów odmienny proceder i tak musi się do otoczenia tutejszego odwołać, odnieść to do swojego oraz codziennego tempa odmieniania, czyli do czasu mu zrozumiałego; na końcu i tak, czy się chce czy nie, jest czas stąd i teraz. Dlaczego? Żeby procesy zrozumieć. - Trzeba, to konieczność!, na dowolny przedział-zakres nieskończonego bytu nanieść, nałożyć rytm stąd i teraz, żeby swoim lokalnym rozumkiem to ogarnąć. I to mimo tego, że nieskończony ów proceder zupełnie nic nie wie, że obserwator tak to nazywa, że tak to znakuje abstrakcyjnie. - I zawsze tak jest. 11
Po trzecie, kiedy na fundamencie odnotowanych w otoczeniu zjawisk w formule rozbiegania się (przyspieszającego uciekania materialnych kawałków od siebie) opiszę to jako zdarzenie z "chwilą zero" albo podobnie (tak się to będzie postrzegać) - to jedynie sensowna, więc logicznie zborna myślowa konstrukcja jest taka, że ów mityczny i w przeszłości umiejscowiony punkt ewolucyjny, to była jedność, jakby jedna komórka życiodajna, z której (w kosmicznym akcie – no, tego tam, "zapłodnienia") coś się zaczęło wykluwać na wyprzódki, a też inflacyjnie (lub inaczej). - Że było zbiegnięte i wybuchło, bo dziś się właśnie porusza w każdą stronę. Tylko że z tego wynika, że zbieganie w ów punktowy stan kwantowy, to musiało być stronnie analogicznie (więc symetrycznie) rozłożone wobec tutejszego wybuchania, musiało się na zasadzie lustrzanego odbicia dopełnić do postrzeganego. - Przecież, to na logikę trzeba brać, żadna bytująca konstrukcja nie jest tylko lewa czy prawa lub w inny sposób połowiczna, wszystko ma dwie strony. - Czyli tam się zbiegało, tu wybuchło, ale w całościowym oglądzie zjawiska wyłania się symetria, nie inaczej. Nie może być inaczej. Dlaczego nie, zapyta ten lub ów? Czy logika, a nawet wzory na taką okoliczność wyprodukowane, zabraniają dziwacznego, więc jakiegoś niesymetrycznego rozłożenia stron? Nie zabraniają w ogólności, acz zabraniają w tymże wszechświatowym ułożeniu. - Bo tenże świat, co to go nauka pospołu z filozofią (a i innymi kultami takoż) objaśnia w wiekowym trudzie pokoleń, to przypadłość wielce szczególna, która w zbiorze podobnych zajmuje wybrane miejsce. I nie jest to żaden tam cud mniemany, czy inne hołubce górali, ale fizycznie konieczna a stronnie symetryczna ewolucja. - Tak to się lokalnie w bezkresie zadziało, że na ileś tam nieskończonych realizacji energetycznych procedur, tutejsze dwie strony zjawiska mają taki sam rytm i taką samą zajętość - w wieczności to pospolitość, musi jakiś świat taką rytmikę wylosować. I wniosek z tego oczywisty: strony są sobie równe; do i od "zera" biegnie to tymi samymi kroczkami, a zegary po każdej stronie tykają miarowo i tak samo. I jest jasność ogólna w temacie. Jeżeli wybuchło - jeżeli było zbiegnięta, to inaczej nie może się dziać. To symetria, supersymetria. - Koniec i kropka. A jak nie wybuchło? - A jak nie było zera czy innego początku - to co? To samo. Dokładnie to samo. Żadnych różnic w postrzeganiu świata, w każdą obserwowaną stronę ucieczka elementów, stabilne ciśnienie w układzie analizowanym, osobliwości we wzorach i w fizycznie na/w niebie rejestrowanym zdarzeniu – słowem, po horyzont wszechświat w trakcie ewolucji i detalicznie się zgadza. Tylko - tama mała różnica (niech żyje!): pomyślunek inaczej sobie to układa w całość. Zaprawdę to drobiazg wobec nieskończoności i fakt marginalnie marginalny. Tak na logikę absolutnie podstawową trzeba to ująć, z myśli bardzo oczywistej wyjść: że jedno wielkie kosmiczne bum, to niezwykłość w 12
zbiorze i dziw nad dziwy, w bezkresnym odmienianiu się wyjątek od zasadny, który w sposób niezwykły zaistniał i nie wiedzieć po co - i nie wiedzieć dlaczego tak właśnie się przepoczwarza. Jeden wybuch to wyjątek w regule, domaga się solidnego uzasadnienia dowodowego, sięgania po tłumaczenia rodem z mitologii oraz innych naleciałości kulturowych; i w ogóle wyzwanie ogromne dla szarych komórek, co to wszędzie przyczynową konstrukcję postrzegają i na takiej podstawie skutek odległy w czaso-przestrzeni potrafią podać. Dlatego, właśnie na logiczności się zasadzając, trzeba rzeknąć - i to głośno - że nie jeden niezwykły w swojej formule "początek" się tutaj zrealizował i kolejnymi krokami ciągle realizuje, ale że się wielość podobnych faktów dokonywała, dokonuje i będzie jeszcze się czas jakiś dokonywać, ku pożytkowi obserwacyjnemu. - Jeden i słabo w naukowym ciągu wytłumaczalny egzemplarz, to odstępstwo od zasady i zagwozdka rozumowo trudna do oceny – wielość takowych zjawisk, co to się w jeden układ składają, to banał logicznie uzasadniony, nic szczególnego w zbiorowisku bezkresnym a wiecznym. Prostota. Jeżeli nie wybuchło "z punktu", to identyczne zjawisko światowe w jego postrzeganej zmianie można pozyskać "z wielości punktów"; nie jeden i niebywale niezwykły fakt, który "coś innego" uruchomiło w odpowiednim rytmie, ale zbiorowisko lokalnych faktów, które dzieją się stronnie ("przed" i teraz) – i razem, razem składają się na to wszystko obserwowane. - Nie początek kiedyś tam-gdzieś, ale ciągle się dziejący wielostronny ewolucyjny proceder. - Nie wybuchło, ale wybucha. - Nie wybuchło, ale zapada się i wybucha – zapada się i wybucha ... zapada się ... wybucha ... Ale, co trzeba podkreślić z silnością maksymalną: zapada się oraz wybucha w jednym i lokalnym, i chwilowym wszechświecie, który w ramach Kosmosu się ukształtował; w jednym z mnogich podobnych, co to w całości takiego zachodzącego po wielokroć rytmu się pojawiają we wzajemnym powiązaniu. - Wzmiankowana symetryczność stron odnosi się do tego jednego świata; wybuchanie-zapadanie zaczęło się kiedyś dziać, dzieje aktualnie i będzie się działo. Ale do czasu. Rytm się począł i czas się pojawił (a przestrzeń pokrzywiła wielokrotnie), jednak po skończonej i obliczalnej ilości tyknięć to się skończy - definitywnie i dla wszystkiego tutaj się skończy. Bo wyczerpie się "zapas" tyknięć, zabraknie energii na łatanie dziur w niebie (wszak ono coraz szybciej się oddala w rozszerzaniu swoim). - I rozproszy się bańka mydlana... Ech... Coś się kończy, aby coś się mogło ("gdzieś i kiedyś") zacząć... 13
Kwantologia stosowana – kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.4 – Kot w pudełku. Uspokajam obrońców zwierząt i podobnego badziewia, nie zamierzam analizować stanów życiowo-umarłych kota w kartonie, w końcu jest 21. wiek, świadomość ekologiczna rośnie w siłę (włazi na drzewa i inne konstrukcje), dlatego do badań wezmę osobnika zza ściany (w tym przypadku okres ochronny nie obowiązuje). - Zaraz - zakrzyknie ten i ów kolega fizyk - sąsiad to 180 cm żywej masy, napakowany po brzegi zlepkami komórkowymi, to byt gabarytowo wielkoskalowy (który widać, słychać - i czuć), więc jego dziwy losowości oraz przeskoki po orbitach nie obowiązują, to coś innego niż kwantowa podatomowa drobnica. Czyżby, kolego fizyku, czy na pewno inny? - Czy "sąsiad" za ścianą to coś innego niż "elektron" gdzieś tam "na/w dole"? Może warto przyłożyć zmysł badawczy do "ściany" i zastanowić się – i głęboko przemyśleć efekty eksperymentu. Na początku była cisza. A później do lokalu obok wprowadził się sąsiad. - I zaczęło się "naukowe" i żmudne, bo codzienne, badanie zewnętrznego wobec mnie świata. (W czym niebagatelną rolę odgrywała wielce wysublimowana technologia budowlana, która takie działanie umożliwia; czyli niewielka - w odniesieniu do nieskończoności - grubość materialnej przegrody ściennej). Po pierwsze i istotne, okazało się, że ktoś-coś za ścianą jest. - A raczej, żeby zachować wszelkie rygory i metodologię badawczą, muszę powiedzieć, że tak zinterpretowałem rejestrowane moimi wszelkimi czujnikami-wtyczkami (zmysłami) podłączonymi do rzeczywistości pozaścienne fakty fizyczne. Coś stukało lub wręcz waliło w cienką materię odgradzającą mój świat od tego obok, czasami dla odmiany wierciło bliżej nie zdefiniowaną przeze mnie powierzchnię poziomą lub pionową, ale bywało również i tak, że wyrażało się (w języku podobnym do naszych parlamentarzystów, żeby ich!). Cóż, przyznaję, nie był to dla mnie łatwy okres życiowy, znosiłem go jednak mężnie, z pokorą, żeby nie powiedzieć, że heroicznie, wiedziałem przecież, że to dla dobra ogólnego. Po drugie, kiedy czas naporu akustycznego zelżał i przeszedł był w stadium akceptowalne, a drgania i podobne wibracje struktury nie powodowały oczopląsu w trakcie czytania, postanowiłem zagadnienie "sąsiada" zgłębić na gruncie i od strony literatury fachowej. I to właśnie wówczas - z taką pewną nieśmiałością - skonstatowałem, że moja wiedza na temat tak mi bliskiego istnienia (cóż to w końcu jedna ściana) jest znikoma, a przy tym wielce powierzchowna. - A nawet, można tak to ująć (za wspomnianą wiedzą książkową, z której czerpałem już pełnymi zdaniami), że jest wyłącznie statystyczna. Czyli, coś wiem, ale nic pewnego. 14
Ot, na ten przykład, sąsiad próbował zawiesić na ścianie realnie niezidentyfikowany przedmiot (tak logicznie powiązałem w jeden ciąg przyczynowo-skutkowy odgłos wiertła oraz kolejne efekty). Ale przecież, tak po prawdzie, kolega fizyk to potwierdzi, to nie mogę ani powiedzieć, że sąsiad podjął się takiego zadania - ani że w ogóle coś próbował zrobić. Dla mnie, postronnego obserwatora, acz poniekąd uczestnika życia za barierą (przez wspólnotę znajdowania się w jednej konstrukcji czasoprzestrzennej), to zawsze jest fakt niedookreślony i poza osobistym poznaniem – zawsze rejestruję stan "po", nigdy stan przebiegający tu i teraz. Tylko z samego faktu skończonej prędkości przenoszenia się sygnałów, już tylko z tego powodu moja wiedza o tym, co dzieje się minimalnie obok, ta wiedza zawsze jest wtórna, spóźniona – i niepewna. I fizycznie nigdy inna nie będzie. Ale, kombinowałem, warto by jednak wybadać, co tam się dzieje, co też lokator obok wyprawia, jak sobie swoje cztery kąty urządził i co z tego wynika dla tutejszego świata. Po co? Przede wszystkim dlatego, żeby zaspokoić swoją ciekawość, w końcu człowiek - tak ma z natury - to byt wielce ciekawski (nawet nie proszony wlezie w każdą szczelinę rzeczywistości i teren oznaczy). Ale również z tej przyczyny, że dobrze być przygotowanym na ekstra wydarzenie, kiedy to (jeżeli się sąsiadowi coś "omsknie" w dziurawieniu granicznego muru) nagle nad głową wybuchnie tynk i posypie się betonowy gruz. Mogę osobiście żadnych szczegółów z życia osobnika obok nigdy nie poznać, bo to inny poziom-orbita, ale mogę - na rozpoznanej bazie ubocznych skutków jego podprogowych zachowań, które już zaszły - wywnioskować potencjalnie przykre dla mnie zdarzenia w bliskiej lub dalszej przyszłości. A to ma już swoją cenę. Skoro sąsiad, analizowałem sytuację dalej, szaleje po tych swoich uwłaszczonych metrach kwadratowych i realizuje plan neoliberałów od siedmiu boleści ("wolność w domku"), to mój dylemat więźnia czterech wymiarów jest zasadniczy: muszę starać się rozeznać w sytuacji, mimo niepewności i nieoznaczoności. - I w tym momencie pojawia się pytanie: jak? Jak to zrobić? - I więcej, czy mogę to zrobić? Pytanie jest fundamentalne: czy mogę jednoznacznie zdefiniować w czasie i w przestrzeni położenie "sąsiada" za ścianą? Pozornie zagadnienie jest trywialne, z gatunku, którym prawowierny fizyk się nie zajmuje - nic tylko zaopatrzyć się w dobrą wymówkę (lub "procenty") i zrobić wgląd badawczy w świat blisko-daleki – i "wszystko jasne". - Ale pojawia się pytanie, czy mogę sąsiada tak poznać, że wyznaczę jego życiowe ścieżki i chwilowe przesiadywanie w okresach zwolnienia obrotów? Czy na bazie zewnętrznych i zawsze spóźnionych "odgłosów" wywnioskuję, co się dzieje i dlaczego (i co z tego wynika)? - Zgoda, kolega fizyk ma rację, słyszę "kroki" (a przynajmniej tak to definiuję w posiadanym zbiorze abstrakcji), coś trzaska, gra muzyka. To zjawiska (i fakty) dobrze mi znane, w różny sposób opisane – to mój codzienny świat, oswojony i obmacany wszelkimi przyrządami. Ale czy mogę mieć pewność? - Żadnej. Przecież to nie musi być sąsiad, to może być kot, który wyskoczył 15
z pudełka i głodny wyczynia brewerie, skacze po meblach i hałasuje - to może być dowolny czynnik, który zawiera się dla mnie w treści pojęcia "sąsiad". Ale nie mam i nie mogę mieć pewności, że kryje się za nim konkretny fakt (ten i tylko ten). Coś "hałasy" mówią o stanie "tamtejszego" zakresu, ale to nigdy nie jest pewność. Ta droga poznawcza jest jedynie i realnie dostępną, ale jest tylko i zawsze przybliżeniem. A może jednak zrobić zwiad bojem i "zerknąć" do sąsiada? Czy mój wgląd w obiekt badany (tu: lokal obok) coś wyjaśni - czy względem obywatela z tego samego poziomu, na którym i ja bytuję, jestem w innej pozycji i z innymi możliwościami niż fizyk wobec elektronu? Owszem, sąsiada znam, wiem, że to istota takich a takich rozmiarów (zbieżnych do mojego tempa reakcji) i dlatego poznawalnych w całej ich pełni, tak to oceniam zgrubnie. Ale, proszę kolegę fizyka o uwagę, warto się zastanowić: czy to, co uznaję za "sąsiada", to pełnia, jeden ostro wyznaczony w środowisku fakt? Czy włos, który właśnie ląduje na podłodze, to jeszcze sąsiad, czy już nie? A to tylko jeden z elementów opisu, są inne zakresy (promieniowania lub atomowe). Gdzie postawić granicę tego, co uznaję za byt – i jak tu zdefiniować granicę? Statystycznie, jako fakt "rozmyty na fali" możliwych lokalizacji w czasie-i-przestrzeni? Czy mogę ewolucyjne przebiegi tworzące wielkoskalowy zbiór opisać ściśle - czy to, co mam na wyciągnięcie ręki (czy innego zmysłu), jest – w logicznym sensie - różne od tego, co podobno kotłuje się na dole i zadziwia fizyków poplątanym zachowaniem? Odpowiedź na te pytania jest oczywista i jednoznaczna: to to samo, ten sam i taki sam problem. Jednostki poddane analizie zasadniczo, wręcz krańcowo inne, jednak zagadnienie poznawcze to samo. I takie same dylematy. Czyli, żebym mógł spać spokojnie i nie obawiał się inwazji obcego zza ściany (czy z zakresu nieoznaczonego), muszę dokonać inspekcji na miejscu – zajrzeć do "sąsiada". Ale są ograniczenia. Dlaczego? Ponieważ otwarcie "puszki z lokatorem" jest zawsze chwilowe. Fakt, pozwala mi stwierdzić, czy osobnik istnieje i czy nadal żyje (czy też dynda pod sufitem, bowiem odechciało mu się z przypadłościami losu walczyć). Więcej, moje zadziałanie, które polega na otwarciu drzwi, zmienia stan energetyczny badanego obiektu (całego układu) identycznie, jak to "mechanika elementów" wyprowadza ze wzorów dla małych i bardzo małych bytów. Przecież moje zerknięcie do sąsiada wytrąca go z rytmu i "unieruchamia" w jakiejś stabilnej dla mnie pozycji (i lokalizacji). Wcześniej, "przez ścianę", miałem ogromny zbiór możliwych położeń obiektu w mieszkaniu, teraz, kiedy poddaję go obserwacji bezpośredniej, jest dla mnie w ściśle określonym i zdefiniowanym parametrami punkcie. I tylko dla mnie. - Dlaczego? Ponieważ dla kolejnego obserwatora jest to albo inny punkt świata (żona widzi go inaczej, pod innym kątem i z innymi emocjami – i w innym układzie odniesienia), albo ciągle i zawsze stan niepewności poznawczej (bo ten inny obserwator jeszcze drzwi do stwierdzenia faktu nie otworzył). Dla mnie i tylko dla mnie obiekt postrzegany "znieruchomiał" i mogę go opisać w każdym dostępnym mi zakresie i parametrze. Tylko że, kiedy ponownie przymknę szparę postrzegania, 16
wracam do sytuacji braku danych, znów dla mnie "elektron"-sąsiad wędruje po szlakach, które układają się w bardzo nieostry i zawsze rozmazany na fali prawdopodobieństwa zbiór potencji. Kiedy "zerkam" do wnętrza, jestem fizykiem, wiem, co się dzieje – kiedy zamykam drzwi, pozostaje niepewność i domysł. I filozoficzny namysł (nad rzeczywistością). Kolego fizyku, halo, obudź się. Czy dostrzegasz podobieństwo między "elektronem" i jego wybrykami w obszarze ciemnym a "sąsiadem" za ścianą? Widzisz podobieństwa w opisie zachowania jednego i drugiego? Potrafisz dopasować swoje wzory, z których wyłania się obraz przeskoków strzępków materii między orbitami, do rwetesu w lokalu obok – czy poznanie rozkładu elektronów w atomie jest czymś innym od poznania rozkładu "kroków" sąsiada? Nie, nie ma różnic. To nie jest inny czy jakoś szczególny poziom, do którego tylko wtajemniczeni (fizyczno-matematyczni) mają wgląd, to moje (czy dowolnego obserwatora) możliwości badawcze wyznaczają granicę. To prawda, że jest strefa, do której fizycznie nie sięgnę nigdy. To święta prawda, do bólu prawda – ale to tylko fizyczna prawda. I można ją dopełnić ujęciem zewnętrznym, filozoficznym - a więc niezależnym od układu badanego-poznawanego tu-i-teraz. Czyli - w najszerszym rozumieniu – można na bazie fizyki zbudować Fizykę (i zawsze-tylko-wyłącznie Fizykę!). Przecież na poziomie fundamentalnym fizyka spotyka się z filozofią, ten obszar od dawna był rozpoznawany i penetrowany, nawet z sukcesami. Że dziś kolega, zerkając w swoje szkiełka, potyka się o odwieczne dylematy (oraz sofizmaty), że rejestruje nieostrość oraz zadziwienia?... Cóż, może już czas zajrzeć do sąsiada? 17
Kwantologia stosowana – kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.5 – Atom i okolice. Atom, wiadomo, to takie cuś, co kotłuje się gdzieś tam na dole od kilku tysięcy lat (a nawet dłużej), kotłuje różnopierwiastkowo i według rubryk w tabelce. I jest niepodzielny. Tak po prawdzie - stan na dziś – z ową niepodzielnością atomowych jednostek to tak do końca nie jest, standardowo układa się toto w konstelację drobnicy materialnej, numeruje i porządkuje – a nawet konstruuje z tego wszystko tutejsze oraz okolicę po horyzont (aż całe 4 % wszystkiego, żeby to!), ale kto by w to wierzył. Bo czy ktoś widział atomowe dziwo na oczy, organoleptyczne zbadał podszewkę codzienności? - Niech będzie, zgoda, ten i ów chwali się, że intymny świat atomów z wypiekami na twarzy podgląda, nawet owe bestyjki tunelując maca i modeluje w wybrane pozycje, jego sprawa. Ale - jako przeciętnemu obywatelowi świata - cóż mi po tym, ja na swoje patrzałki atomu nie sięgam, a chciałbym. Czy mogę zobaczyć i uwierzyć? Do skomplikowanego sprzętu mnie nie dopuszczą, bo coś złego z tego jeszcze wyniknie, żaden mikroskop tu nie pomoże (tego też nie mam), to jak zobaczyć elektron i pozostałą rodzinę? Czyli jestem bez szans, moja ciekawość sobie a muzom? Czym dysponuję? Chęciami, to już jest punkt zaczepienia. Przecież, literatura przedmiotu to potwierdza, byle poważny (czy domorosły) eksperymentator od tego zaczyna (często w garażu lub na dachu). Po drugie, mam (a przynajmniej mam takie wrażenie) kilka szarych atomów do dyspozycji, które coś w okolicy potrafią zinterpretować. Po trzecie, właśnie, mam tę okolicę. Bo z siebie, co zrozumiałe, atomu nie wydłubię (integralność cielesna to niezły ewolucyjnie wynalazek, warta zachowania). Dlatego atomu muszę szukać w okolicy - okolica to jest to. Tylko dalekiej czy bliskiej okolicy? Oto jest pytanie. Wyglądam przez okno, żeby zaczerpnąć świeżego powietrza i łyknąć nowych pomysłów. Wyglądam drugi raz – i już wiem, odkryłem, mam atom na wyciągnięcie jednego spojrzenia! Oto zupełnie szczęśliwym zbiegiem okoliczności, na skutek zawirowania w lokalnym światku i jako zredukowanie się fali możliwych stanów kwantowo-społecznych, w bliskości eksperymentalnej zebrał się (w życiowo ważnej sprawie) uliczny tłumek. Czyli mam model atomu w pełnej krasie. Mam zdybany na gorącym uczynku samotworzenia się w czasie rzeczywistym model atomu - model ze wszelkimi orbitami (oraz orbitalami), przeskokami tu i siam elektronów, z centrum i obrzeżami; no i w interakcji z otoczeniem. Idealny model. Że co, że to nie ten poziom? Że tłumek to nie atom, że znacznie i wielokrotnie przerasta taki zbiór jednostkę atomową i jej elementy elementarne? Kolega fizyk poważnie sprzeciw zgłasza? A dostrzega kolega w tym tłumie jednostkę elementarną, konkretnego 18
"ludzia", inaczej byt człowieczy? Że człowiek to poplątany zbiór atomów i pozostałego drobiazgu, to prawda, ma kolega rację. Ale, zwracam koledze uwagę, ów całościowy ludzki konstrukt to jednostka elementarna w ramach zbioru społecznego; to zbiór jednostek, które go tworzą, ale także jednostka w zbiorze, który współtworzy. Atom, jednostka obliczeniowa, jest elementem tworzącym zbiór w formule pierwiastka (wyróżnione w tle i pokrewne sobie byty o tych samych cechach) - człowiek jest elementem tworzącym grupę-zbiór w postaci społeczeństwa. W obu przypadkach (i w każdym innym) mogę wyznaczyć elementarną "jedynkę" budującą zbiór – czyli wyznaczyć kwant tego zbioru. Prawda, kolego? Że w odniesieniu do innego wyznaczonego poziomu (znajdującego się wyżej lub niżej obserwowanego) jest to mocno rozbudowana struktura w toku zmiany, to też prawda. Tylko że ja tu prowadzę eksperyment na jednostkach, drogi kolego, a jednostka zawsze jest jednostką. Przecież, kolega potwierdzi, każdy zbiór faluje korpuskularnie - tylko tak i zawsze tak. Czy atom, czy tłum, nie ma różnicy. - Co najwyżej wdrukowane w myślenie "twarde dowody" i przyswojone w szkole abstrakcje sugerują inne podejście. Ale to już problem z marginesu. Czyli najlepszym modelem "atomu" jest tłum, dowolne zbiegowisko (i zbiorowisko), które można detalicznie obserwować w przemianach i wyciągać wnioski. Istotne, najważniejsze w tym modelu jest to, że w "ulicznym atomie" wszystko widać w szczegółach i każdego dnia. I że mogę to śledzić na bieżąco, bez wyrywanych podatnikom wątłych zasobów na skomplikowane oprzyrządowanie. To nie jest punkt, czy inna kropka kwantowa, ale energetyczna konstrukcja w chwili jej powstawania – następnie w momencie, kiedy zajmuje maksymalny w środowisku obszar – oraz w stadium końcowym: zamierania, zanikania w jednorodnym tle; widzę początek, środek i koniec skomplikowanego procesu, którego nigdy na poziomie atomowym nie poznam. W tym konkretnym przypadku (poznawanie "atomu") moje działanie badawcze polega na tym, że umieszczam się gdzieś wysoko, najlepiej w proporcji (tego zapewne nie muszę podkreślać) do uczestniczących w badaniu elementów. Z jednej więc strony jest eksperymentator, a z drugiej atom-zbiór, który zaistniał na ulicy. Technicznie może to być na przykład wysokościowiec i dziesiąte piętro, z którego spoglądam. Moje zadanie jest fundamentalnie proste: obserwuję "atom" i robię zdjęcia. Ale ponieważ reakcje zachodzące na poziomie atomowym to inne tempo, dlatego moje działania (czyli kolejne zdjęcia bytu "na dole") rozdziela duży odstęp czasu; tam się kręci, wiem o tym, ale znacznie szybciej. Warto wypunktować, to dla niedowiarków, co to fizyczne hokus-pokus wzięli sobie zbytnio do serca i atom traktują jako coś z nie tego świata (pokręcone i statystycznie nieoznaczone). Otóż w takowym "atomie-tłumie" mogę zaobserwować przeróżne składniki i zależności między nimi, wielce interesujące. A to skondensowane centrum, a to wolne elektrony na obrzeżu, a to wędrówki tam i z powrotem owych jednostek tworzących (pod wpływem sił zewnętrznych). Ale i więcej, 19
na przykład rotację całego układu, bo to nigdy nie jest struktura w zatrzymaniu, można wyróżnić falowania-drgawki, pozyskiwanie oraz tracenie kwantów energii. - To może być również "kordon" policji, który "dociska" i kształtuje z zewnątrz strukturę "atomu", to może być słabe ogniwo tego kordonu, przez które wycieka strumień silnie naładowanych emocjonalnie cząstek - itd. itp. Nic tylko wyobrażać sobie, analizować i wyciągać wnioski. Prawda, że ciekawe? Ale to dobre dla początkujących, ten poziom zgłębiania dziwów "na dole" polecam na rozgrzewkę, ja stawiam sobie (nieco) ambitniejsze zadanie: zamierzam przewidzieć, co się zdarzy w takim układzie w trakcie jego przemian. Mówiąc inaczej, zamierzam wyprodukować opis przyczynowo-skutkowy postrzeganych zmian: jest fakt i szukam jego następstw. Czyli robię zdjęcia "atomu" i próbuję na ich podstawie wyznaczyć, co zaistnieje w zbiorze (gdzie i kiedy). Lub jak będzie się zachowywał wyróżniony element, tzw. "elektron". Moje zadanie jest tylko pozornie banalne. - Ot, widzę na fotografii osobę, której zachowanie mnie zaciekawiło (podobnej do znajomego fizyka). Przemieszcza się w tłumie, przepycha do centrum (coś ją w tę stronę wyraźnie "popycha", czy "przyciąga"), dlatego staram się przewidzieć, gdzie znajdzie się na kolejnym zdjęciu, które będę robił dopiero za kilka minut. - Zadanie wydawałoby się proste, ale jego realizacja ograniczona. Konia z rzędem temu, kto skutecznie i z detalami wytypuje położenie "elektronu-osobnika" i jego cechy w kolejnym rozdaniu (a tym bardziej w dalszych). Przeprowadzając w tak nakreślonej skali działanie badawcze szybko przekonuję się, że jest to zadanie ponad moje siły, nie do wykonania. Ani teraz, ani nigdy. Dlaczego? Ponieważ dysponując nawet super technologią, czy oprzyrządowaniem w postaci "mechaniki elementów", nie mogę tego zrobić; każde moje ustalenie obarczone jest wpisaną integralnie i na zawsze w eksperyment niepewnością, pozwala wyznaczyć położenie albo stan obiektu z przybliżeniem, zawsze jako zakres potencjalny (i nigdy z jednoznacznie wyznaczonymi granicami). Nie ma znaczenia wysiłek i zastosowana metoda, obserwowanego obiektu, który tam na dole się przemieszcza, nie mogę zarejestrować w przemianach (jego krokach po ulicy). Kręci się, wiem o tym – ale poza moją obserwacją. Wszystko pięknie, ale dlaczego tak jest? Dlaczego nie widzę mojego "elektronu"? Uzyskuję, na co zwracam usilnie uwagę, dokładnie ten sam efekt i ten sam dylemat, co fizyk badający drobnicę atomową w ogromnych machinach. Za oknem kłębi się tłum, czyli pozornie jest to mój poziom istnienia, ale jeżeli tak wyskaluję eksperyment, że zachowane są proporcje pomiędzy mną a elektronem, cały obszar z mojej obserwacji wypada - jego po prostu w tej obserwacji nie ma. Dziw, szok, itd., fizycy z lubością tak opisują zachowanie świata w zakresie podprogowym. Ale przecież ja wiem – ja wiem, że wytypowana przez mnie jednostka nigdzie nie znikła. Między kolejnymi "fotkami", na których pojawia się w całości i w zdrowiu, przemieszczała się krokami od punktu do punktu, wiem, że nie zapadła się w żaden rejon nieoznaczony i nie znikła z istnienia. Wiem o tym, bo wystarczy tylko, że wychylę się 20
przez okno i na bieżąco zweryfikuję eksperyment. Więcej, co także jest tu istotne, ów "obiekt" - z jego perspektywy patrząc - nic nie wie o tym, że dla mnie przestał bytować pośród fizycznych faktów i rozpadł się na chmurę prawdopodobieństwa, dla niego ciągłość jest w całej pełni zachowana, a wpływ targających nim sił zewnętrznych w znacznym stopniu poddany kontroli; świat w jego ujęciu to dynamiczna jedność. Wniosek: ten sam fakt fizyczny, ale opisywany z innego poziomu, wygląda skrajnie odmiennie. Czy kolega fizyk to widzi? Czy zamierza zaniechać głoszenia wszem, że tutejsze to oznaczone i przewidywalne, a tamte przeciwnie? Czy kolega nie pozyskuje z tego eksperymentu wiedzy, że ograniczenia w obserwacji są nie w świecie, ale w bycie obserwującym? - Czy nie można z zaprezentowanego wyciągnąć wniosku, że zakres nieoznaczony jest powiązany nie tyle z obiektem wirującym "na dole" (co by nim nie było), ale z możliwościami i z położeniem obserwatora względem obserwowanego? Zabawa w eksperymentatora dostarcza wielu pytań. 21
Kwantologia stosowana - kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.6 - Spojrzenie z wysoka. Każdy domorosły znawca wszystkiego wie, że niejaki Einstein (ten od "E") nie godził się na hazard z bytem pozafizycznym oraz nie dawał przyzwolenia na splątany wewnątrz rzeczywistości stan elementów. Co więcej, podobne uwagi wobec bliskiego i dalekiego świata mieli inni fachmani dłubiący w kwantowym podatomowym drobiazgu - wyszło pół za, pół przeciw. Czyli temat zdiagnozowany. Ale sprawa, trzeba to przyznać kolego fizyku - mimo eksperymentów, które owe dziwy działania na dystans potwierdzają - jednoznaczna i do końca jasna nie jest. Dziś, to faktyczny fakt, dominuje i nawet góruje "spojrzenie fizyka" - prawda, tak jest, wszystko piękniaste. Losowość w fundamentach bytu (a zwłaszcza w jego opisywaniu) wydaje się absolutną koniecznością. Ale. - Ale pozostaje i domaga się usilnie swoich praw odwieczne i od zawsze, i na co dzień, i w każdym osobniczym przypadku obecne odczucie (i doświadczenie!), że fakt poprzedzony jest innym faktem - i że ciągnie się to w nieskończoną wieczność. Mówiąc inaczej - fizyka fizyką, eksperyment prowadzony na kawałkach materii i przy pomocy machin wnosi wiele (i jest to istotne), jednak negowanie i odrzucanie podejścia, w którym to eksperyment myślowy, czyli filozoficzny, jest podstawą do wnioskowania o rzeczywistości, to jest błędem. A co najmniej działaniem jednostronnym. Więc tym samym niepełnym z zasady (ułomnym, połowicznym). Dlaczego? Ponieważ owe dziwy i dylematy, które z takim przejęciem są aktualnie obserwowane w zachowaniu "porcji" czegoś na dnie, to jest znane od zawsze, to było analizowane na wszelkie sposoby - a nawet zostało jakoś oswojone i ponazywane. Że wspomniane analizy prowadzono w innym narzeczu niż fizykalno-matematycznym, że było to gaworzenie egzotyczne (niekiedy również ezoteryczne), to insza inszość i detal wobec Kosmosu. Pojawia się więc oczywiste w tym momencie pytanie: czy filozof (po prostu gość od dłubaniny w abstrakcjach czy innych pojęciach) może do skwantowanego opisu rzeczywistości coś nowego i interesującego dorzucić - czy może, mówiąc wprost, "wychylić" się poza fizycznie i jedynie dostępne czas-i-przestrzeń i spojrzeć "na to wszystko" z daleka? Może. I powinien. - I nie chodzi o żadne "byty niematerialne" (czy podobne), ale o jak najbardziej konieczne. Chodzi o Fizykę. Chodzi zawsze-tylko-wyłącznie o Fizykę. Eksperyment. Jednym z wielce skutecznych sposobów analizowania rzeczywistości jest analogia - potężne narzędzie, które pozwala zobaczyć to, co w 22
inny sposób poznane być nie może. Dlatego, fizyczny kolego - żeby podeprzeć wyżej wyartykułowane - chciałbym zaproponować prosty, ale wymowny myślowy eksperyment, który wspomoże koleżkę w analizowaniu tego i owego. A co, korzystają fizycy z próbówek oraz zderzaczy, inni nie gorsi, również swoje sposoby mają. Spotyka się otóż w popularnych ujęciach (które starają się urobek naukowy i "obraz tego wszystkiego" złaknionej gawiedzi przybliżyć, w zbiorze dla niej dostępnych znaków-ujęć zakamarki świata bliskiego i dalekiego pokazać) z różnymi sztuczkami. To te wszystkie modele z małymi i dużymi kulkami coś tam symbolizującymi (elektron, planetę lub dystans) - to te zobrazowania ze stadionami, po których osobnik objaśniający się przechadza, gdzie składniki kręcą się, iskrzą albo migoczą - itd. Znane, lubiane, robi wrażenie. A czyni się to po to, żeby wykazać, jakie to wielkie, a moja-nasza pozycja to pyłek wobec całości. Fajne to, powtarzam, serce ściska i rozum pobudza, jednak można z tego wycisnąć coś jeszcze - i to głęboko, zasadniczo ważniejszego. Jednym z takich ujęć jest zobrazowanie oraz opisanie relacji między mną a "faktem elementarnym", dalej zwanym "elektronem". A mówiąc konkretnie, że ta relacja ma się tak, jak moje istnienie względem macierzystej gwiazdy. Słowem, że elektron w proporcji do mnie to to samo, co ja do Słońca. Ciekawe. Ciekawe, ale też istotne. I to z logicznego, filozoficznego punktu widzenia. Choć, co warto podkreślić, również liczby, które muszą w tym momencie paść, one także mają swoją wagę. Z grubsza biorąc (proszę nie przejmować się szczegółami, w analizie tu prowadzonej chodzi o zasadę i zobrazowanie), lokalne słoneczko to 2 x 1030 kg, natomiast człowiek to 102 kg. Czyli zachodzi proporcja: Człowiek 1 - Słońce 2 x 1028 . Dalej - jeszcze dwa niezbędne elementy eksperymentu, bez tego się nie obejdzie. 31 536 000 s, rok kalendarzowy. Oraz dodatkowo, jako składnik zasadniczy działania i rozumowania, należy wprowadzić w tym miejscu pojęcie "obserwatora hipotetycznego". Czyli kogoś, kto jest umieszczony w stosunku do mnie w takiej proporcji, w jakiej ja lokuję się wobec elektronu. To obserwator ulokowany "w górze", swoje badania prowadzi na takim poziomie, na którym jedna sekunda jego obserwacji oznacza na moim 2 x 1028 sekund odnotowanej zmiany. (Zaznaczam, chodzi o eksperyment logiczny, bez żadnych odniesień.) Ja postrzegam rytmikę zdarzeń, które definiuję jako "elektron", w w proporcji 2 x 1028 , ale jednocześnie sam jestem postrzegany (jako "elektron-człowiek") również w proporcji 2 x 1028 . Efekt? W przeliczeniu jedna sekunda - podkreślam, kolego fizyku - tylko jedna sekunda "obserwacji z wysoka" to w moim, tak pozornie dobrze znanym świecie, 634 195 839 675 291 730 086,3 lat. Ciekawostka? Zabawne podejście? Igraszka logiczna? Otóż nie. Zwracam uwagę na podane wielkości: jedna sekunda tzw. "obserwatora hipotetycznego" obejmuje w moim otoczeniu odcinek czasu o zakresie 23
634 195 839 675 291 730 086,3 lat, a więc znacząco "wystaje" poza najśmielsze ustalenia wieku Wszechświata. Co to oznacza? Że w opis - a raczej, żeby być precyzyjnym, że w próbę wyznaczenia mojego położenia w tak zakreślonym (wyliczonym) zbiorze elementów i ich lokalizacji, wprowadzić trzeba, po pierwsze, Kosmiczny ocean możliwości (wszak "Wszechświat" może, ale nie musi zmaterializować się, to może być ten lub inny układ planetarny, nawet bardzo wobec tego odległy - to może być stan potencjalny, który nie "zredukuje się falowo" do realności itp.; paleta rozwiązań równań opisujących ten proces jest przeogromna) - a po drugie zawsze niepewność co do stanu rzeczy, niepewność jako fakt integralny opisu. Po trzecie, kiedy nawet maksymalnie zawęzić obserwacje (do granic technicznych i fizycznych możliwości obserwatora), więc analizować minimalny przedział "czasoprzestrzeni", to i tak rotacji elementu (czy innych parametrów) nie sposób wyznaczyć łącznie. - Dlaczego? Ponieważ najmniejsza, zarazem graniczna rozpiętość (rozdzielczość) obserwacji "bytu hipotetycznego", jest dalece większa ponad to, co oznacza moją sekundę; jedno "tyknięcie" na poziomie wysokim to dla mnie wieczność. Po czwarte, co wymaga szczególnego podkreślenia: w takiej obserwacji z wysoka "fakt" analizowany ("elektron" czy podobne), to zbiór, nigdy jednostka - to zawsze złożenie elementów tworzących. A te zbierają się w postrzegany fakt długo - licznie i długo. Więc obserwator ma w swoim obrazie - skutkiem odbioru wielkiego zakresu przestrzeni i czasu - ogrom zdarzeń cząstkowych. Widzi jednostkę, a ta jednostka rozciąga się daleko-szeroko-wysoko-i-długo. Efekt? Postrzegany fakt zawiera w sobie (dla tego "wysokiego obserwatora") elementy, które albo w nim już dawno się nie zawierają - zawierają się aktualnie - albo jeszcze się nie zawierają, bo będą go budować za "tyknięcie", "za jakiś czas"; zgrubność rozbudowanego spojrzenia łączy w jedność coś, co takim (dla siebie samego) nigdy nie jest. Różnica w tempie zmian, a w tym przypadku jest ogromna, powoduje, że obserwacja tego samego bytu (tu: "elektronu") prezentuje się odmiennie - zależy od położenia i struktury osobnika analizującego (jego budowy). "Elektron" sam dla siebie jest bytem zbornym w "chwili wystawania" ponad próg; kiedy jest zborny i całościowy (zbudowany z elementów), to istnieje. Ale ten sam fakt dla obserwatora wysokiego, skutkiem rejestracji znacznego spektrum zjawisk, zawiera w sobie etapy, które wiodą do takiego stanu (elektron się buduje) - oraz te, które już nim nie są (struktura się rozpada). Powolność obserwacji z wysoka skutkuje sumowaniem tych zdarzeń - a w efekcie błędnym (nieostrym, rozmytym na fali) ich rozumieniem. A więc co najmniej niepełnym. Inaczej, bo sprawa zasadnicza: jestem sam dla siebie strukturą jak najbardziej zborną i bytem całościowym (i nie rejestruję żadnych w tym procesie nieciągłości, przeskoków czy dziwów), ale w takiej, a więc prowadzonej "z wysoka" rejestracji zmian wyróżnionego z tła i całościowego obiektu, całe moje życie, wszystko od chwili zero aż 24
po ostatnie tchnienie - w tym ujęciu to mało, to prawie nic. - To "mniej niż punkt" (kwantowy). W takim zobrazowaniu zjawisk, które znam z codzienności i które są dla mnie wszystkim, w taki sposób prowadzonym opisie (który można przecież zmatematyzować) zapewne nawet nie zbliżę się do realnych, faktycznych rozmiarów badanego obiektu, kiedy przyrównam stosowaną metodę do próby wyznaczenia położenia człowieka w zbiorze rozmiaru galaktyki - a może nawet i w gromadzie galaktyk (i to w rozkładzie przestrzennym oraz historycznym). "Ja", w dowolny sposób rozumiane "ja", w takim odniesieniu to nieprzeliczalny zbiór prawdopodobnych lokalizacji. I co więcej, nigdy z ostro zaznaczoną strefą, którą można zdefiniować jako granica badanego-obserwowanego istnienia. A zarazem i jednocześnie, co również trzeba bardzo mocno podkreślić, byt wielorako splątany z każdym innym stanem energetycznym, który znajduje się w okolicy. Mnie w tym ujęciu po prostu nie ma - "ja" to zawsze zbiór, wielki i przeogromny, i "rozwleczony" w czasie-i-przestrzeni "fakt zbiorowy". Warto w tym momencie wyobrazić sobie pole obserwacji wspomnianego wyżej "bytu hipotetycznego" i odnieść to do zdeterminowania fizyka w poszukiwaniu elektronu - wnioski są pouczające. Jeżeli "obserwator hipotetyczny" będzie zdesperowany w wyznaczeniu mojego obecnego położenia (czy innych parametrów, które opisują w czasie i przestrzeni jednostkę) - jeżeli zapragnie "przyszpilić" i poznać "elektron-człowieka", musi podjąć decyzję: sprawdzam. Czyli musi wykonać pomiar - musi zdecydować się na zadziałanie (wskazać "palcem" punkt). Ale, zwracam uwagę, z całości mojego zaistnienia (obecnie i historycznie), w takiej skali dokładność badawcza sięga nie pojedynczego bytu, ale obejmuje wielgachne przyległości (może nawet całościowa linia ewolucji biologicznej w takim "mgnieniowym" pomiarze się zawiera). Jak w takich okolicznościach wychwycić ten jeden badany konkret? ... Nie można. Jego w takiej obserwacji po prostu nie ma. Na jednostkę "tyknięcia zmiany" z poziomu obserwatora ("w górze") składa się to, co aktualnie mnie (lub elektron) tworzy, ale także zdarzenie sprzed wielu lat, nawet milionów. Skutek? Rozmycie na/w fali prawdopodobnych stanów, którą redukuje do jednego ciała-stanu akt pomiaru (aktywny akt pomiaru). Przed tym zdarzeniem były fakty wcześniej mnie budujące, ale już "zagasłe" - po nim są inne, które jeszcze nie zaistniały w moim doznaniu, jednak one wszystkie razem tworzą to, co mnie stanowi. Pomiar "odrzuca" brzegi i wybiera fakt ze zbioru - natomiast obserwacja (dowolnego już obserwatora oraz dowolnego już faktu) tylko-i-wyłącznie może rejestrować zbiór. Czyli nieostry, rozmyty, złożony z wielu poziomów i mniejszych jednostek stan energetyczny. Taka obserwacja notuje, zalicza do faktu byłe, aktualne i przyszłe - to zawsze suma zdarzeń, nigdy punkt. Decydującą rolę w działaniu odkrywającym składniki rzeczywistości (te wszelkie "fakty elementarne") ma techniczna zdolność dotarcia do szczegółów. Historia poznania to "drobienie" drobiazgów - a też szukania zależności między nimi (reguł ich zmiany). Tylko że, to 25
trzeba sobie powiedzieć szczerze i otwarcie kolego fizyku - w tym dążeniu "w głąb" jest granica: nie można zbadać fizycznie niczego mniejszego niż najmniejsze z najmniejszych dostępnych. Co nie oznacza - kolego fizyku - że to koniec, że to rzeczywiście logicznie najmniejsze z najmniejszych. Dalej-głębiej jest Fizyka. Zwracam uwagę na tak powstały obraz mojego położenia - czy czegoś to nie przypomina? - Czy "mechanika elementów", którą hipotetyczny obserwator musi wyprodukować do zdefiniowania mojej lokalizacji, nie jest analogiczną procedurą, którą jako fizyk muszę zastosować wobec faktu nazywanego "elektronem"? Czy obrazy, tak odległe skalą i ilością zaangażowanej energii, czymś się różnią? Czy "dół" jest czymś innym od "góry"? W tym eksperymencie (i wcześniejszych) centralnym elementem jest to, że przy pomocy niezwykle prostego zabiegu logicznego uzyskuję mozaikę ujęć, która przyprawia fizyków o fundamentalne zmieszanie, a którą przypisują wyłącznie procesom na dnie. Jak widać, sprawa ma znacznie głębsze odniesienia i nie ogranicza się do "zakresu ciemnego" - dotyczy każdego poziomu i każdej obserwacji. Co ważne i co podkreślam, w tym działaniu nie przekraczam w żadnym punkcie intuicyjnego postrzegania faktów i relacji między nimi, tu nic nie jest sprzeczne z tzw. zdrowym rozsądkiem - wszystko jest stąd i teraz i dobrze opanowane. A przecież obraz, który wyłania się z tego ujęcia, jest sprzeczny z codziennością, jest cudaczny, dziwaczny, szalony, daleki, oszałamia (mógłbym tak długo, fizyka dostarcza wielu podobnych określeń). Co więc jest tego przyczyną, świat i jego cechy, ponoć głęboko ukryte, czy obserwator próbujący rozpoznać te własności? Dlaczego fizyka w fundamentach dostrzega dziwy, choć wokół w miarę spokojnie? Odpowiedź, która się nasuwa, jest wyraźna: to obserwator oraz jego możliwości (i położenie w zbiorze) decydują o tym, co i jak widzi (rejestruje) - to fizyczna budowa eksperymentatora wyznacza zakres "obmacywania" otoczenia. A także to, jakie na tej podstawie tworzy abstrakcje. Prawda, kwanty odkryli fizycy (pełny szacun) - ale kwant to pojęcie filozoficzne. I warto z tego wyciągnąć wnioski. 26
Kwantologia stosowana – kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.7 – Ciężar abstrakcji; "grawitacja", prawda czy fałsz? Tak, wiem, ogłoszenie było: "grawitacja" złapana i prześwietlona. Jednak usilnie uprasza się wszelkich krytykantów o doczytanie co najmniej do połowy tekstu, jako że wcześniejsze odłożenie zapisków z uwagą, "co za idiota", może skutkować nieporozumieniami. Po primo – poniższy zbiór słów ułożonych w ciąg zdań gramatycznie ze sobą powiązanych nie odnosi się do codziennie doznawanego stanu pomierzonego fizycznie, a nawet matematycznie obrobionego wzorami. Tego nie tykam, w tych rejonach nic po mnie. Po secundo – interesuje mnie tylko-i-wyłącznie interpretacja prawa powszechnego "docisku" do gleby, matki naszej. - Interesuje mnie, powtarzam, logiczna (pojęciowa) analiza tego, co powszechnie się przyjęło nazywać "grawitacją" – liczą się tu jedynie zastosowane abstrakcje, reszta jest faktem (o którym poważni "gendermeni" nie dyskutują). I to by było na tyle względem wstępu. Rozwinięcie. Krótki zestaw danych: - grawitacja jest siłą podstawową, - działa na odległość (dużą), - działanie siły słabnie odwrotnie proporcjonalnie do kwadratu oddalenia obiektów (tako rzeczą wzory), - grawitacja jest siłą jednokierunkową (zawsze skierowaną do masy i jej centrum), - siły grawitacyjne zawsze mają charakter "przyciągający" i należą do tzw. oddziaływań wzajemnych, - źródłem (przyczyną) jest masa, - grawitacja jest zjawiskiem falowym, - jednostką, nośnikiem fali grawitacyjnej jest tzw. "grawiton", - grawitacja deformuje otoczenie masy (zakrzywia okolicę), - fala grawitacyjna rozchodzi się z prędkością światła. Wystarczy, więcej danych nie pamiętam. Dla ciekawskich dostępne w zbiorach bibliotecznych lub podobnych. Rysunek. M – masa, "g" – "grawiton", r – odległość fali grawitacyjnej wobec masy, która jest powodem jej zaistnienia. 27
Inne szczegóły nie są tu istotne (np. druga masa, ruch - albo że "grawitacja" jest formą istnienia energii), proszę się nie czepiać. Kilka stwierdzeń ogólnych. Zjawisko niewątpliwie istnieje - chodzę, jabłko spada, planeta się kręci i marszczy otoczenie, rakiety latają tam i z powrotem, wzory sprawdzają się do wielu miejsc po przecinku. Tylko jest problem: brak namacalnego dowodu na realne, a nie hipotetyczne istnienie nośnika grawitacji, czyli tzw. grawitonu. Że słabo oddziałuje, że potrzeba oprzyrządowania w postaci obiektów o rozmiarze kilometrów i miliardów dolarów, że być może nawet konstrukcja zajmująca część orbity planetarnej nie wystarczy? Prawda. Może więc wypadałoby na początek spytać, czego to konkretnie się w stogu rzeczywistości szuka, a następnie spróbować owo coś namierzyć i zdybać - prawda? Pytanie. Jeżeli - odwołuję się w tym momencie do rysunku powyżej – jeżeli "grawitacja" jest siłą zawsze skierowaną do centrum masy i jest z owa masą integralnie powiązana – jeżeli działa na odległość (nawet w nieskończoność) – jeżeli jest falą – jeżeli nośnikiem tejże fali i jednostką tworzącą jest coś w formule "grawitonu" i razem z falą wyróżnioną przemieszcza się do/w kierunku masy – jeżeli uwzględnić te wszystkie "jeżeli" i głęboko sprawę analizować, to pojawia się fundamentalne, a przy tym mocno niepokojące szare komórki pytanie: jak-którędy-dlaczego owo "coś" znalazło się w punkcie-miejscu, w którym się znalazło? Czyli, dlaczego tzw. "grawiton" objawia się w odległości r od masy M i jakim sposobem tam się dostał? Jeżeli przyczyną fali grawitacyjnej jest masa "na dole", jeżeli ta fala jest jednokierunkowa i zawsze skierowana w dół (zawsze w dół skierowana i zawsze jednokierunkowa!) – to jakim sposobem element nośny tej fali znalazł się wysoko i podąża zwrotnie do masy, która go "produkuje"? Do stu tysięcy zapadłych gwiazd, przemieścił się w nadprzestrzeni, a może wędruje podprzestrzenią? Jest faktem pozaczasowym, porusza się nadświetlnie, tuneluje w niezbadanych naukowo rejonach – a może coś-ktoś go tam detalicznie przenosi (apage!)? Podkreślam, powtarzam. Nie chodzi o zjawisko, jest i działa, i dobrze. Ale o wyjaśnienie, interpretację, czym taki fizyczny proces jest. Zaburza i zakrzywia otoczenie – zgoda, to widać, słychać (i czuć). Ale jeżeli wiążę to z falą wytworzoną przez obiekt, jeżeli owa fala rozchodzi się po/w tym otoczeniu, a zarazem jest zawsze skierowana do centrum masy, to coś tu nie gra. I dlaczego tego nie daje się pomierzyć, złapać w te różne wymyślne urządzenia? Nawet jeżeli zdefiniować zjawisko na modłę nowoczesną, czyli jako oddziaływanie form energii i jej gęstości, z pominięciem pojęcia siły (wszelkie dodatnie i ujemne 28
ciśnienia) – jeżeli opisywać to jako ruch po osobistej krzywiźnie każdego masywnego ciała i w interakcji z innymi podobnymi, to i tak w centrum dotychczasowego rozumowania o tym procesie znajduje się fala i jej element nośny – więc i problem pozostaje. Jest "grawitacja" – czy jej nie ma? Możliwe kierunki wyjaśnienia. Generalnie możliwe są dwa kierunki postępowania: wewnętrzny oraz zewnętrzny. Czyli źródłem zaburzenia ("grawitacji") jest masa "na dole", ale konsekwencją jest powyższe pytanie. I problem z próbą odpowiedzi. Drugi trop, czyli ulokowanie przyczyny takiego procesu na zewnątrz w stosunku do masy, to znów jest sprzeczne z ciążeniem i przyciąganiem (nie ze zjawiskiem, ale takim jego opisywaniem - że coś "przyciąga"; fakt, takie podejście to już historia, jednak mocno się w opisach trzyma, dlatego trzeba się z nim zmierzyć). A poza tym, niezależnie od podejścia tłumaczącego, pojawia się, i to jako kłopotliwa zagwozdka - czym jest i skąd pochodzi nośnik tak postrzeganego i odczuwanego zjawiska. Tak źle i tak niedobrze. Wniosek. "Prawo powszechnego ciążenia" – prawda czy fałsz? Wybór, Szanowny Czytelniku, należy do Ciebie. 29
Kwantologia stosowana - kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.8 - Zbiór skończony acz nieograniczony. Że co, że nie ma takiego? - Hej, orły, sokoły, herosy pomyślunku i podobni, rozejrzyjcie się, co rzuca się wam w kaprawe oczka? Czy widzicie pleniące się w każdym zakamarku rzeczywistości materialne badziewie, czyli życie? Dostrzegacie tę wyjątkową pospolitość, co to się mnoży przez dzielenie i pączkuje odnóżami albo odwłokami? Czy widzicie, jak jedno żyjątko zasysa z otoczenia kawałek czegoś, a w kolejnym kroku, trawiąc tenże kęs, przebudowuje (od wewnątrz) swoją cielesność? Czy rejestrujecie w swych wielce rozbudowanych przyrządach, że ów strumień energii jest niebywale skromny ilością elementów składowych (ich formą pierwiastkową), ale przeogromny (i jeszcze raz ogromny) liczbą atomowych jednostek zaangażowanych w tak wyróżniony z tła ciąg zdarzeń? Widzicie? Dobrze. To przemyślcie, co widzicie. To jest tak, żyjątko w każdej znanej tutaj postaci to kilka, albo w maksymalnym liczeniu kilkanaście elementów tworzących (inaczej zwanych pierwiastkiem). Zgadza się? Fajnie. Przyjrzyjcie się teraz detalicznie stworkom. - Istnieje sobie takie coś, namierzy zmysłem swoim w okolicy coś innego do skonsumowania, pochłonie to, strawi - no i, sami rozumiecie, na drugim końcu resztek się pozbędzie. I odpoczywa zadowolone. Tylko że, zauważcie fachmani, każdy kęsek to to samo, żadnej odmiany kąsania. Nowa porcja ciało stworka buduje, ale elementy użyte do wznoszenia muru komórek są w każdym momencie jego istnienia takie same, nihil novi. Kumacie? - A co więcej, nie mogą być inne, ponieważ stworek tego nie przetrawi. Ale, weźcie i to po uwagę, każdy przeżuwany w życiu okruch to dużo i niebywale dużo (i nieprzeliczalnie dużo) jednostek w ramach już każdego pierwiastka. Mówiąc inaczej, konsumuje się pierwiastek, czyli jednostkę, ale też zarazem wielgachny zbiór atomów, które w taką chemiczno-fizyczną się konstrukcję składają. - I tak każdorazowo, i tak w każdym zasilaniu pokarmowym. Czyli posiłek (i ciałko stworka w konsekwencji), to kilka owych - w szczycie troszeczkę więcej pierwiastków, skromna reprezentacja. Ale, kiedy to sumować w formie atomów poprzez dni i lata, to tworzy się wielki zbiór elementów, w praktyce strumień energii, który tylko na krótko gości konkretnym elementem w konkretnym organizmie. Żeby w kolejnym rozdaniu, już oswobodzony z materialnej cielesnej celi i "wyzerowany" informacyjnie z genetycznych naleciałości, móc się w następne (i dalsze) stworkowate istnienie ponownie wprząc. Płynie energetyczna kwantowa rzeczka, a brzegowo i w zakolach gromadzi się komórkowa struktura żyjątka. Itp. Obserwujących otoczenie zadziwia mnogość elementów tworzących to wszystko, a szczególnie wspomnianą życiową pospolitość. Tyle owych 30
składników, mieszanina życiotwórczej zupy skomplikowana, złożyć to w samym zliczaniu kłopot - a o tym, żeby to jeszcze się zazębiało i chodziło dwunożnie, o tym po prostu strach myśleć. No bo jak to tak, stworek bytuje, niekiedy tam rozumnie, a przecież jego konstrukcję zapełnia kosmiczna ilość elementów, i to kształtu przeróżnego i pochodzenia. Jak to zebrać w funkcjonalną kupę, a już szczególnie myślącą? Przecie to horrendum i pandemonium, w łepetynie (i w ogóle) to się nie mieści - to poza normalną analizę świata się wychyla, bo takie niezwyczajne. Zbierze się stadko leniwych małpiatek lub innego żywego inwentarza, usadowi się przed maszynką do wystukania literek oraz całych zdań - ale czy z takiego coś logicznego i śliniącego się wykluje losowymi kliknięciami - takie coś, co to wykrzyknie "eureka!", albo i zapyta filozoficznie: "być albo nie być?" Nie - niepodobna. To musiało się za przyczyną (pierwszą, a również kolejnymi) zadziać - to, że ta biologiczna trzcinka myśli oraz się po okolicy abstrakcyjnie rozgląda, to sprawka odgórnego zarządzenia; żeby to! Ale - jak to zawsze w takich okolicznościach bywa - trafi się druga w przestrzeni i czasie osobowość, co to wyprowadzi owe zawirowania myślące z reguły ewolucyjnego dobierania, a przy tym ściśle zmianą losową warunkowanego. Osobnik do osobnika, a w kolejnym pokoleniu się żywe i nawet logiką posługujące stworzenie zagnieździ w tymże świecie - i to beż żadnego niepokalanego poczynania. I żadnego się w tym dziwu nie da dopatrzyć, co najwyżej regułę, która obleka się w cielesne konstrukcje pokoleniami. Że przy okazji zarazem wiele w tym się dzieje krwią ociekającego horroru - że pokolenia i gatunki odchodzą w niebyt, bo nie "wstrzeliły" się w dziejową i aktualnie dominującą formułę? Cóż to wobec wieczności, ewolucja jednostkami, pokoleniami i gatunkami się testuje - a losowość wyznacza zakres ich żywota. Tylko, żeby już prawdę zapodać, z tą losowością istnienia do końca tak nie jest. Żeby do bólu być szczerym i nie kłamać, powiedzieć tu trzeba, że obie strony mają rację. Obie - tak pozornie odległe we wnioskowaniu strony - opisują stan faktyczny. Dlaczego? Ponieważ życie, każde życie, ale przede wszystkim takie, z którym można wymienić poglądy (jak je posiada) - takie konstrukty w świecie to wyjątek. Życie jako takie w wszechświatowym zakresie pleni się wszędzie - to pospolitość banalna swoją oczywistością. Jednak istnienie świadome siebie i otoczenia - o, to fakt mocno, ale to mocno nietypowy (choć w piramidzie dziejów konieczny). I nie ma w tym sprzeczności. Fakt, życie jako takie musi się zbiec w grudkę genetyką zabudowaną, ale czy z takowej w kolejnych przekształceniach wyłoni się coś, co rozejrzy się i zobaczone w pamięci odnotuje (a po kolejne wyciągnie z tego wnioski), to pewne już nie jest. Możliwość zaistnienia tak definiowanego jest pewna, to się musi zdarzyć. Ale czy się zdarzy w tym konkretnym (wszech)świecie - to uwarunkowane jest przeogromną 31
liczbą granicznych wielkości - tak znaczną, że od ich zliczania wir niepewności rozum ogarnia (a zwłaszcza jak ustali, że fundamentem tego jest wieczna nieskończoność). Bo tak to jest. Dlatego nie dziwi - i dziwić nie może - że się człowiekowate byty w tym dopatrują diabli wiedzą czego, raz interwencji kreacyjnej i sprawstwa kierującego, raz hazardu typowego dla kasyna, w którym to kilka razy przy wejściu obejrzą, zanim pętaka do środka dopuszczą. I dlatego nie dziwi, że jak się już ów znajda po świecie rozejrzy i do kasyna zajrzy, to się w ruletkę czy inne toto zapatrzy - i na tej podstawie wyprodukuje, w celu wiadomym (wzbogacenia) teoryję o losowości, zaetykietuje ją pod abstrakcją "prawdopodobieństwa" - i zacznie na takiej podstawie byt i niebyt, i w ogóle wszystko liczyć i opisywać. I wyjdzie mu wówczas w tym zapale losowego porządkowania, że świat wszelaki, a już szczególną szczególnością mikry w rozmiarach, taki nano i mniejszy, że to chmura rozmytych lokalizacji na fali czegoś tam oraz losowy hazard z logiką (logiką z poziomu tutejszego się wywodzącą). I wyciągnie z tego wniosek, że nie można tego zbadać czy przeniknąć, bo tego - tam na dole - to tak na prawdę w realności nie ma. A też, że trzeba się z tym pogodzić i żyć - liczyć i się nad tym zbytnio nie zastanawiać. Bo inaczej się nie daje. Powiem tak, specjaliści od chaosu fizycznego i liczb, co to się w nieskończoność i prawdopodobieństwo wpatrujecie, a przy okazji też o różnych skrytych, ciemnych i nieoznaczonych rejonach gadacie - w przypadku życiowych rozkładów losowość wam ciekawego figla płata, okazuje się trzecią drogą prawdopodobieństwa. Tak, weźcie to sobie pod uwagę: życie i jego genowe odmienianie się to ani konieczność zupełna, ani losowość absolutna - życie to trzecia w procedowaniu droga. Życie to trzecia droga. Bo jak to jest z owym prawdopodobieństwem? Zjawiska tak opisywane posiadają dwa generalne kierunki. Pierwszy, że narasta ilość elementów tworzących zbiór, jednak zachowana jest liczba pobieranych (losowanych) jednostek. Czyli np. pokolenia się kolejne rodzą i przybywa egzemplarzy do karmienia, ale z nich się stałą liczbę parlamentarnych krzykaczy wybiera i daje prawo, żeby prawo stanowili (dziwne, ale tak się utarło w demokracjach; po co? tego najstarsi grecy nie pamiętają). I powtarza się te losowanie, i sumuje się to w zbiór. Drugi kierunek, przeciwny do wyżej wzmiankowanego - to narastanie liczby losowań, jednak zbiór pozostaje w tej samej postaci, ilość elementów pozostaje stabilna. Czyli jest tak, że w kraju zachowana jest liczba mieszkańców, ale poszerza się (przez kolejne wybuchy i rewolucje) zbiorowość krzyczących o swoje i dla znajomych. I też to się sumuje, rośnie w siłę zbiór. Co się dzieje w tych dwu możliwych procedurach? Każdorazowo efektem jest wzrastanie, przyrost ilości elementów występujących w zbiorze 32
- niezależnie od metody, skutek jest zauważalny: przyrasta "masa" zaangażowana w proces. W takim "losowaniu" układ puchnie komórkowo i gabarytowo, tak w konkretnej jednostce, tak w ramach zbiorowiska - a taki rozrost substancji treściwej jest dla poniektórych cudowny, mimo jego rozlazłej konsystencji; zaprawdę tak to definiują. W pierwszym przypadku narasta w zbiorze ilość elementów, ale niczym innym to nie skutkuje. W drugim, kiedy pozostaje zachowana liczba jednostek, to prowadzi do powtórzeń, do pojawiania się tych samych składników w procesie. Czyli również żadna nadrzędna struktura się wyłonić sama z siebie nie może. - W pierwszym przypadku mam chaos narastający, który tylko ingerencja z zewnątrz może uporządkować, w drugim postrzegam porządek (ograniczony), który do wytworzenia żadnej funkcjonalnej struktury nie wiedzie. Samodzielnie żadna z tych dróg nie prowadzi do interesujących oraz rozumnych efektów - ale łącznie już tak. I to jest ta wspomniana wyżej i poszukiwana procedura. Pytanie: ile elementów tworzy tutejsze życie? Odpowiedź: kilka. W szczytowym zliczaniu kilkanaście. Mało. Pytanie: ile elementów tworzy tutejsze życie? Odpowiedź: mnogość i jeszcze więcej, nieprzeliczony zbiór. W szczytowym ujęciu wielkość nieskończona wchodzi w grę. Czyli dużo. Dziwne? Ależ skąd. Tak trzeba opisywać zjawisko życia. Zależenie od tego, co umieszczam w centrum opisu, życie to zbiór mało liczny - albo nieprzeliczalny. Wydarzenia życiotwórcze nie są ani ruletką, ani determinacją. Nie są ładem powstającym pod prąd ogólnej ewolucji, ale również nie są wydarzeniem maksymalnego ładu - są takie i takie. Opis procedury życia nie jest w lewo czy w prawo (a tym bardziej nie kieruje się "w niebo" czy "poza"); nie jest wyłącznie przypadkowym narastaniem ilości elementów, ale nie jest także narastaniem losowań w zbiorze ograniczonym - życie jest "trzecią drogą". Zbiorowość elementów, która jest potrzebna do opisania życia, nie jest zbiorem nie-skończonym, ale jest ogromnym - to są te miliardy komórek. A jednocześnie zbiór życia jest bardzo ograniczony (liczbą w proces wprzęgniętych jednostek logicznych, tu: pierwiastków). Ale to wystarczy do zaistnienia nawet mocno skomplikowanego układu (np. "ja"). Wystarczy. I żadnych dziwów nie potrzebuje. Jeżeli życie przeprowadza losowania z bardzo ograniczonego zbioru pierwiastków (z sześciu głównych oraz kilku pobocznych) - to jest to powtarzanie się losowania jako wzrastania ładu; losowanie dokonuje się jako kolejne pobieranie elementów w ramach tego samego i, co tu najważniejsze, skończonego zbioru pierwiastków. W tym przypadku sam proces działa w stronę tworzenia ładu, bo nie zachodzi przyrastanie ilości elementów do losowania. Zbiór jako taki jest skończony, ale zarazem ograniczony w konkretnym losowaniu. - Jednak, zwracam na to uwagę, w ciągu poszczególnych i dopełniających stanach chwilowych, więc w kolejnych "ciągnieniach", są dokładnie takie same elementy; zbiór powiększa się i zabudowuje ilością użytych atomów, ale zarazem pozostaje ograniczony i stały ilością pierwiastków; zbiór fizycznych jednostek jest ogromny, ale zbiór jednostek logicznych jest bardzo 33
nieliczny. Ale ponieważ odbywa się to w zakresie elementów o takiej samej budowie, dlatego nie może ułożyć się dowolnie, zdeterminowane jest samym toczącym się procesem - o ile, co zrozumiałe, w otoczeniu w potrzebna energia występuje. W każdym tworzącym się stanie chwilowym - w jednym "kadrze filmu" - mam we wzajemnym powiązaniu niewielką ilość elementów w przeróżnej konfiguracji oraz w funkcjonalnie bliskiej odległości. Skutek? Może zaistnieć czterowymiarowy "film" w postaci zmieniającego się ciała (czy cielska), bywa że myślącego. Taka konstrukcja zajmuje miejsce w środowisku, reaguje na zmiany - jest namacalną realizacją zasady dwukierunkowego losowania w zbiorze: poziomego i pionowego. Czyli dobierania z niewielkiego zbioru ogromnej liczby konkretnych już elementów, zawsze takich samych, ale nigdy tych samych. To zbiór skończony liczbą pierwiastków, ale nieprzeliczalny liczbą atomów. Fenomen życia polega na tym, że to trzecia droga prawdopodobieństwa - działanie w ramach zbioru skończonego acz nieograniczonego. W tym momencie trzeba zauważyć, że konkretne ułożenie się życiowej konstrukcji, to posiada znaczną swobodę interpretacyjną - zawsze w ewolucji złoży się "twarz", ale każdorazowo to będzie inna, nowa i niepowtarzalna twarz osobnika. - Ale, co zrozumiałe, dowolności nie ma i być nie może, wszak przeszłość warunkuje stan aktualny - a to dzisiejsze jest fundamentem nadchodzącego; łańcuch pokoleń objawia się chwilowym konkretem. Nie ma dowolności, bo musi zaistnieć zbiór pierwiastków, w ramach którego byt się tworzy - muszą powstać kolejne pokolenia gwiazd, a temperatura ustabilizować - lokalizacja planety musi spełniać sporą liczbę parametrów itd. To środowisko i jego cechy wyznacza złożoność przeżywających swoje istnienie konstrukcji oraz ich osiągnięcia. To zawsze jest logicznie identyczny do mnie byt - ale to zawsze jest w fizycznym rozumieniu jednostkowy byt. Życie jest wieczne, ale tylko jako zasada. Kiedy więc rozpatruję "ciąg pokoleń" istot rozumnych, jednostkowy i wyjątkowy przez fakt swojej złożoności byt w Kosmosie, to nie mogę poprowadzić prostej w nieskończoność, fizycznie muszę w rozumowanie wpisać koniec. Coś się zaczęło, dlatego się skończy. Ale to zarazem oznacza, że na/w tej prostej za iks czasu, w jakimś zakątku, znów pojawi się ktoś, kto spojrzy w niebo i w siebie. Spoglądamy w niebo i widzę gwiazdy ... 34
Kwantologia stosowana – kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.9 – Matematyka ucieleśniona. I będzie tak, że wyłoni się z odmętów niebytu wszystko, jasność i ciemność aż po horyzont, i materia w każdym wydaniu; zaistnieje od największego po najmniejsze, i będzie się objawiało namacalnie, w przyrządach i wszelako. I zaczną się konstrukcje materiałowe wypiętrzać z atomów albo i większych pierwiastków, w cielska szkieletami oraz masą komórkową poczną się oblekać różne stwory martwe i żywe (i nijakie), wyłoni się wzorowy kształt i ład naturalny - a wszędy będzie się kwantowo działo, liczbowo i według schematów matematycznie przewidywalnych. I pocznie się gdzieś w zakamarku onego wszystkiego, gdzieś w ciszy i oceanicznej głębinie planetarnej, gdzieś na krańcu widocznego w najczulszych zbieraczach fotonów – pocznie się w takiej kosmicznej głuszy byt, czyli obserwator otoczenia i wyciągacz wniosków z tego podglądania. I zacznie się on rozglądać z ciekawości swojej, ten i w ogóle padół łzami zalany analizować, zastanawiać się, kombinować w zapamiętaniu – i pytać: jako to jest? co to jest? I dlaczego to tak wygląda, jako wygląda? I będzie szukał odpowiedzi, pytania te i inne mnożył, i w ogóle wszystko liczył, ale i w tabelki zmyślne a pomocne zestawiał. A wszystko w celu jedynym: żeby zrozumieć, żeby przeniknąć mrok w okolicy i dalej – i żeby krok kolejny na drodze postawić, żeby się przemieścić w energetycznej wszechświatowej sztafecie. I dokona się tak, że poustawia sobie wszelakie stworzenia ów byt w kolejności zaistnienia, materię zgrudkowaną w tablicę atomami oraz własnościami zapakuje ku pożytkowi fizycznych i chemicznych – co się tylko da dojrzeć zmysłami dowolnymi (lub przyrządami do ciała dołączonymi) ponazywa abstrakcyjnymi pojęciami – i nic w zakresie najdalszym a postrzeganym się z tego nie wyłamie, wszystko się ze wszystkim zgadzać będzie (nawet jak się nie będzie zgadzać). I nic mu straszne nie będzie, nawet myśl, co ją z eksperymentów dziwnych a pewnych posiądzie, że okolica to czubek góry, jeno cztery fakty procentowe z koniecznej pełni wszystkiego. Onże obserwator ponad to się wzniesie, liczbą to pozna – i poza lokalność czasową oraz przestrzeni się umiejscowi. I nic mu skryte nie będzie a mroczne, a nieoznaczone w swoich przebiegach. Bo będzie tak, że kiedy już genetycznie obciążony rozumem byt się obezna w okolicznym jestestwie, kiedy rozpozna mechanikę elementów i zastosuje ją do swoich prognoz materiałowych, to ustali, że się wszystko tutejsze (i zapewne nieskończenie wszystko) tak samo i w każdej chwili wiecznej odmienia – że wszystko to liczba i harmonia sferyczna, bezkresną melodią się dziejąca; że każdy z materialnego przestworza wystający chwilowy konstrukt, to jeno realność reguły liczbowej i ideowa bytowość matematyczna. 35
Kwantologia stosowana 1
Kwantologia stosowana 1
Kwantologia stosowana 1

Recommended

Kwantologia 1.1 myśląca pustka.
Kwantologia 1.1 myśląca pustka.Kwantologia 1.1 myśląca pustka.
Kwantologia 1.1 myśląca pustka.Łozowski Janusz
 
Kwantologia stosowana 9
Kwantologia stosowana 9Kwantologia stosowana 9
Kwantologia stosowana 9Łozowski Janusz
 
Kwantologia stosowana 9
Kwantologia stosowana 9Kwantologia stosowana 9
Kwantologia stosowana 9SUPLEMENT
 
Religia i świat.
Religia i świat.Religia i świat.
Religia i świat.kwantologia2
 
Kwantologia 7.5 religia i świat.
Kwantologia 7.5 religia i świat.Kwantologia 7.5 religia i świat.
Kwantologia 7.5 religia i świat.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 7.3 kredowe koło pojęć.
Kwantologia 7.3 kredowe koło pojęć.Kwantologia 7.3 kredowe koło pojęć.
Kwantologia 7.3 kredowe koło pojęć.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 7.8 ziemia, planeta szczególna.
Kwantologia 7.8 ziemia, planeta szczególna.Kwantologia 7.8 ziemia, planeta szczególna.
Kwantologia 7.8 ziemia, planeta szczególna.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 6.5 niepodzielny.
Kwantologia 6.5 niepodzielny.Kwantologia 6.5 niepodzielny.
Kwantologia 6.5 niepodzielny.Łozowski Janusz
 

Recommended

Kwantologia 1.1 myśląca pustka.
Kwantologia 1.1 myśląca pustka.Kwantologia 1.1 myśląca pustka.
Kwantologia 1.1 myśląca pustka.Łozowski Janusz
 
Kwantologia stosowana 9
Kwantologia stosowana 9Kwantologia stosowana 9
Kwantologia stosowana 9Łozowski Janusz
 
Kwantologia stosowana 9
Kwantologia stosowana 9Kwantologia stosowana 9
Kwantologia stosowana 9SUPLEMENT
 
Religia i świat.
Religia i świat.Religia i świat.
Religia i świat.kwantologia2
 
Kwantologia 7.5 religia i świat.
Kwantologia 7.5 religia i świat.Kwantologia 7.5 religia i świat.
Kwantologia 7.5 religia i świat.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 7.3 kredowe koło pojęć.
Kwantologia 7.3 kredowe koło pojęć.Kwantologia 7.3 kredowe koło pojęć.
Kwantologia 7.3 kredowe koło pojęć.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 7.8 ziemia, planeta szczególna.
Kwantologia 7.8 ziemia, planeta szczególna.Kwantologia 7.8 ziemia, planeta szczególna.
Kwantologia 7.8 ziemia, planeta szczególna.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 6.5 niepodzielny.
Kwantologia 6.5 niepodzielny.Kwantologia 6.5 niepodzielny.
Kwantologia 6.5 niepodzielny.Łozowski Janusz
 
Niepodzielny.
Niepodzielny.Niepodzielny.
Niepodzielny.kwantologia2
 
NIC, fundament.
NIC, fundament.NIC, fundament.
NIC, fundament.kwantologia2
 
Kwantologia 4.9 nic, fundament.
Kwantologia 4.9 nic, fundament.Kwantologia 4.9 nic, fundament.
Kwantologia 4.9 nic, fundament.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 2.7 widmo promieniowania.
Kwantologia 2.7 widmo promieniowania.Kwantologia 2.7 widmo promieniowania.
Kwantologia 2.7 widmo promieniowania.Łozowski Janusz
 
Widmo promieniowania.
Widmo promieniowania.Widmo promieniowania.
Widmo promieniowania.kwantologia2
 
pionowo-poziome.
pionowo-poziome.pionowo-poziome.
pionowo-poziome.kwantologia2
 
Kwantologia 11.5 – pionowo-poziome.
Kwantologia 11.5 – pionowo-poziome.Kwantologia 11.5 – pionowo-poziome.
Kwantologia 11.5 – pionowo-poziome.Łozowski Janusz
 
uwaga!, Tło.
uwaga!, Tło.uwaga!, Tło.
uwaga!, Tło.kwantologia2
 
Kwantologia 10.1 – uwaga!, Tło.
Kwantologia 10.1 – uwaga!, Tło.Kwantologia 10.1 – uwaga!, Tło.
Kwantologia 10.1 – uwaga!, Tło.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 1.6 spojrzenie z wysoka.
Kwantologia 1.6 spojrzenie z wysoka.Kwantologia 1.6 spojrzenie z wysoka.
Kwantologia 1.6 spojrzenie z wysoka.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 8.2 wędrówki dusz.
Kwantologia 8.2 wędrówki dusz.Kwantologia 8.2 wędrówki dusz.
Kwantologia 8.2 wędrówki dusz.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 9.7 – Ufoludki.
Kwantologia 9.7 – Ufoludki.Kwantologia 9.7 – Ufoludki.
Kwantologia 9.7 – Ufoludki.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 7.6 szósty zmysł.
Kwantologia 7.6 szósty zmysł.Kwantologia 7.6 szósty zmysł.
Kwantologia 7.6 szósty zmysł.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 1.5 atom i okolice.
Kwantologia 1.5 atom i okolice.Kwantologia 1.5 atom i okolice.
Kwantologia 1.5 atom i okolice.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 6.1 złudny wszechświat.
Kwantologia 6.1 złudny wszechświat.Kwantologia 6.1 złudny wszechświat.
Kwantologia 6.1 złudny wszechświat.Łozowski Janusz
 
Kwantologia stosowana 10
Kwantologia stosowana 10Kwantologia stosowana 10
Kwantologia stosowana 10Łozowski Janusz
 
Kwantologia 7.9 meta-fizyka.
Kwantologia 7.9 meta-fizyka.Kwantologia 7.9 meta-fizyka.
Kwantologia 7.9 meta-fizyka.Łozowski Janusz
 
Kwantologia stosowana 9
Kwantologia stosowana 9Kwantologia stosowana 9
Kwantologia stosowana 9kwantologia2
 
Jedność wszędzie.
Jedność wszędzie.Jedność wszędzie.
Jedność wszędzie.kwantologia2
 
Kwantologia 12.6 – jedność wszędzie.
Kwantologia 12.6 – jedność wszędzie.Kwantologia 12.6 – jedność wszędzie.
Kwantologia 12.6 – jedność wszędzie.Łozowski Janusz
 
Jak rozległy jest kosmos.
Jak rozległy jest kosmos.Jak rozległy jest kosmos.
Jak rozległy jest kosmos.kwantologia2
 
Kwantologia 5.1. jak rozległy jest kosmos.
Kwantologia 5.1. jak rozległy jest kosmos.Kwantologia 5.1. jak rozległy jest kosmos.
Kwantologia 5.1. jak rozległy jest kosmos.Łozowski Janusz
 

More Related Content

What's hot

Kwantologia 4.9 nic, fundament.
Kwantologia 4.9 nic, fundament.Kwantologia 4.9 nic, fundament.
Kwantologia 4.9 nic, fundament.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 2.7 widmo promieniowania.
Kwantologia 2.7 widmo promieniowania.Kwantologia 2.7 widmo promieniowania.
Kwantologia 2.7 widmo promieniowania.Łozowski Janusz
 
Widmo promieniowania.
Widmo promieniowania.Widmo promieniowania.
Widmo promieniowania.kwantologia2
 
Kwantologia 11.5 – pionowo-poziome.
Kwantologia 11.5 – pionowo-poziome.Kwantologia 11.5 – pionowo-poziome.
Kwantologia 11.5 – pionowo-poziome.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 10.1 – uwaga!, Tło.
Kwantologia 10.1 – uwaga!, Tło.Kwantologia 10.1 – uwaga!, Tło.
Kwantologia 10.1 – uwaga!, Tło.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 1.6 spojrzenie z wysoka.
Kwantologia 1.6 spojrzenie z wysoka.Kwantologia 1.6 spojrzenie z wysoka.
Kwantologia 1.6 spojrzenie z wysoka.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 8.2 wędrówki dusz.
Kwantologia 8.2 wędrówki dusz.Kwantologia 8.2 wędrówki dusz.
Kwantologia 8.2 wędrówki dusz.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 9.7 – Ufoludki.
Kwantologia 9.7 – Ufoludki.Kwantologia 9.7 – Ufoludki.
Kwantologia 9.7 – Ufoludki.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 7.6 szósty zmysł.
Kwantologia 7.6 szósty zmysł.Kwantologia 7.6 szósty zmysł.
Kwantologia 7.6 szósty zmysł.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 1.5 atom i okolice.
Kwantologia 1.5 atom i okolice.Kwantologia 1.5 atom i okolice.
Kwantologia 1.5 atom i okolice.Łozowski Janusz
 
Kwantologia 6.1 złudny wszechświat.
Kwantologia 6.1 złudny wszechświat.Kwantologia 6.1 złudny wszechświat.
Kwantologia 6.1 złudny wszechświat.Łozowski Janusz
 

What's hot (16)

Niepodzielny.
Niepodzielny.Niepodzielny.
Niepodzielny.
 
NIC, fundament.
NIC, fundament.NIC, fundament.
NIC, fundament.
 
Kwantologia 4.9 nic, fundament.
Kwantologia 4.9 nic, fundament.Kwantologia 4.9 nic, fundament.
Kwantologia 4.9 nic, fundament.
 
Kwantologia 2.7 widmo promieniowania.
Kwantologia 2.7 widmo promieniowania.Kwantologia 2.7 widmo promieniowania.
Kwantologia 2.7 widmo promieniowania.
 
Widmo promieniowania.
Widmo promieniowania.Widmo promieniowania.
Widmo promieniowania.
 
pionowo-poziome.
pionowo-poziome.pionowo-poziome.
pionowo-poziome.
 
Kwantologia 11.5 – pionowo-poziome.
Kwantologia 11.5 – pionowo-poziome.Kwantologia 11.5 – pionowo-poziome.
Kwantologia 11.5 – pionowo-poziome.
 
uwaga!, Tło.
uwaga!, Tło.uwaga!, Tło.
uwaga!, Tło.
 
Kwantologia 10.1 – uwaga!, Tło.
Kwantologia 10.1 – uwaga!, Tło.Kwantologia 10.1 – uwaga!, Tło.
Kwantologia 10.1 – uwaga!, Tło.
 
Kwantologia 1.6 spojrzenie z wysoka.
Kwantologia 1.6 spojrzenie z wysoka.Kwantologia 1.6 spojrzenie z wysoka.
Kwantologia 1.6 spojrzenie z wysoka.
 
Kwantologia 8.2 wędrówki dusz.
Kwantologia 8.2 wędrówki dusz.Kwantologia 8.2 wędrówki dusz.
Kwantologia 8.2 wędrówki dusz.
 
Kwantologia 9.7 – Ufoludki.
Kwantologia 9.7 – Ufoludki.Kwantologia 9.7 – Ufoludki.
Kwantologia 9.7 – Ufoludki.
 
Kwantologia 7.6 szósty zmysł.
Kwantologia 7.6 szósty zmysł.Kwantologia 7.6 szósty zmysł.
Kwantologia 7.6 szósty zmysł.
 
Kwantologia 1.5 atom i okolice.
Kwantologia 1.5 atom i okolice.Kwantologia 1.5 atom i okolice.
Kwantologia 1.5 atom i okolice.
 
Kwantologia 6.1 złudny wszechświat.
Kwantologia 6.1 złudny wszechświat.Kwantologia 6.1 złudny wszechświat.
Kwantologia 6.1 złudny wszechświat.
 
Kwantologia stosowana 10
Kwantologia stosowana 10Kwantologia stosowana 10
Kwantologia stosowana 10
 

Similar to Kwantologia stosowana 1

Kwantologia 7.9 meta-fizyka.
Kwantologia 7.9 meta-fizyka.Kwantologia 7.9 meta-fizyka.
Kwantologia 7.9 meta-fizyka.Łozowski Janusz
 
Kwantologia stosowana 9
Kwantologia stosowana 9Kwantologia stosowana 9
Kwantologia stosowana 9kwantologia2
 
Jedność wszędzie.
Jedność wszędzie.Jedność wszędzie.
Jedność wszędzie.kwantologia2
 
Kwantologia 12.6 – jedność wszędzie.
Kwantologia 12.6 – jedność wszędzie.Kwantologia 12.6 – jedność wszędzie.
Kwantologia 12.6 – jedność wszędzie.Łozowski Janusz
 
Jak rozległy jest kosmos.
Jak rozległy jest kosmos.Jak rozległy jest kosmos.
Jak rozległy jest kosmos.kwantologia2
 
Kwantologia 5.1. jak rozległy jest kosmos.
Kwantologia 5.1. jak rozległy jest kosmos.Kwantologia 5.1. jak rozległy jest kosmos.
Kwantologia 5.1. jak rozległy jest kosmos.Łozowski Janusz
 
Złudny wszechświat.
Złudny wszechświat.Złudny wszechświat.
Złudny wszechświat.kwantologia2
 
Kwantologia stosowana 5
Kwantologia stosowana 5Kwantologia stosowana 5
Kwantologia stosowana 5kwantologia2
 
Kwantologia stosowana 5
Kwantologia stosowana 5Kwantologia stosowana 5
Kwantologia stosowana 5SUPLEMENT
 
Kwantologia 3.6 osobliwość niejedno ma imię.
Kwantologia 3.6 osobliwość niejedno ma imię.Kwantologia 3.6 osobliwość niejedno ma imię.
Kwantologia 3.6 osobliwość niejedno ma imię.Łozowski Janusz
 
Kwantologia ... - NIC-i-COŚ.
Kwantologia ... - NIC-i-COŚ.Kwantologia ... - NIC-i-COŚ.
Kwantologia ... - NIC-i-COŚ.Łozowski Janusz
 
Kwantologia ... - NIC-i-COŚ.
Kwantologia ... - NIC-i-COŚ.Kwantologia ... - NIC-i-COŚ.
Kwantologia ... - NIC-i-COŚ.SUPLEMENT
 

Similar to Kwantologia stosowana 1 (17)

Kwantologia 7.9 meta-fizyka.
Kwantologia 7.9 meta-fizyka.Kwantologia 7.9 meta-fizyka.
Kwantologia 7.9 meta-fizyka.
 
Kwantologia stosowana 9
Kwantologia stosowana 9Kwantologia stosowana 9
Kwantologia stosowana 9
 
Jedność wszędzie.
Jedność wszędzie.Jedność wszędzie.
Jedność wszędzie.
 
Kwantologia 12.6 – jedność wszędzie.
Kwantologia 12.6 – jedność wszędzie.Kwantologia 12.6 – jedność wszędzie.
Kwantologia 12.6 – jedność wszędzie.
 
Jak rozległy jest kosmos.
Jak rozległy jest kosmos.Jak rozległy jest kosmos.
Jak rozległy jest kosmos.
 
Kwantologia 5.1. jak rozległy jest kosmos.
Kwantologia 5.1. jak rozległy jest kosmos.Kwantologia 5.1. jak rozległy jest kosmos.
Kwantologia 5.1. jak rozległy jest kosmos.
 
Złudny wszechświat.
Złudny wszechświat.Złudny wszechświat.
Złudny wszechświat.
 
Kwantologia stosowana 5
Kwantologia stosowana 5Kwantologia stosowana 5
Kwantologia stosowana 5
 
Kwantologia stosowana 5
Kwantologia stosowana 5Kwantologia stosowana 5
Kwantologia stosowana 5
 
Kwantologia stosowana 5
Kwantologia stosowana 5Kwantologia stosowana 5
Kwantologia stosowana 5
 
Kwantologia 3.6 osobliwość niejedno ma imię.
Kwantologia 3.6 osobliwość niejedno ma imię.Kwantologia 3.6 osobliwość niejedno ma imię.
Kwantologia 3.6 osobliwość niejedno ma imię.
 
Ufoludki.
Ufoludki.Ufoludki.
Ufoludki.
 
Bezkres.
Bezkres.Bezkres.
Bezkres.
 
Kwantologia 1.2 bezkres.
Kwantologia 1.2 bezkres.Kwantologia 1.2 bezkres.
Kwantologia 1.2 bezkres.
 
Kwantologia ... - NIC-i-COŚ.
Kwantologia ... - NIC-i-COŚ.Kwantologia ... - NIC-i-COŚ.
Kwantologia ... - NIC-i-COŚ.
 
NIC-i-COŚ.
NIC-i-COŚ.NIC-i-COŚ.
NIC-i-COŚ.
 
Kwantologia ... - NIC-i-COŚ.
Kwantologia ... - NIC-i-COŚ.Kwantologia ... - NIC-i-COŚ.
Kwantologia ... - NIC-i-COŚ.
 

More from SUPLEMENT

Kwantologia ... 0 czyli 1.
Kwantologia ... 0 czyli 1.Kwantologia ... 0 czyli 1.
Kwantologia ... 0 czyli 1.SUPLEMENT
 
kwantologia ... Wielowymiarowa płaszczyzna.
kwantologia ... Wielowymiarowa płaszczyzna.kwantologia ... Wielowymiarowa płaszczyzna.
kwantologia ... Wielowymiarowa płaszczyzna.SUPLEMENT
 
Kwantologia ... - "grawitacja" (mamy cię).
Kwantologia ... - "grawitacja" (mamy cię).Kwantologia ... - "grawitacja" (mamy cię).
Kwantologia ... - "grawitacja" (mamy cię).SUPLEMENT
 
Kwantologia stosowana 12
Kwantologia stosowana 12Kwantologia stosowana 12
Kwantologia stosowana 12SUPLEMENT
 
Kwantologia stosowana 11
Kwantologia stosowana 11Kwantologia stosowana 11
Kwantologia stosowana 11SUPLEMENT
 
Kwantologia stosowana 10
Kwantologia stosowana 10Kwantologia stosowana 10
Kwantologia stosowana 10SUPLEMENT
 
Kwantologia stosowana 8
Kwantologia stosowana 8Kwantologia stosowana 8
Kwantologia stosowana 8SUPLEMENT
 
Kwantologia stosowana 7
Kwantologia stosowana 7Kwantologia stosowana 7
Kwantologia stosowana 7SUPLEMENT
 
Kwantologia stosowana 6
Kwantologia stosowana 6Kwantologia stosowana 6
Kwantologia stosowana 6SUPLEMENT
 
Kwantologia stosowana 4
Kwantologia stosowana 4Kwantologia stosowana 4
Kwantologia stosowana 4SUPLEMENT
 
Kwantologia stosowana 3
Kwantologia stosowana 3Kwantologia stosowana 3
Kwantologia stosowana 3SUPLEMENT
 
Kwantologia stosowana 2
Kwantologia stosowana 2Kwantologia stosowana 2
Kwantologia stosowana 2SUPLEMENT
 
Filozofia ewolucji (kwantów)
Filozofia ewolucji (kwantów)Filozofia ewolucji (kwantów)
Filozofia ewolucji (kwantów)SUPLEMENT
 
Filozofia ewolucji (kwantów) 1
Filozofia ewolucji (kwantów) 1Filozofia ewolucji (kwantów) 1
Filozofia ewolucji (kwantów) 1SUPLEMENT
 
Filozofia ewolucji (kwantów) 2
Filozofia ewolucji (kwantów) 2Filozofia ewolucji (kwantów) 2
Filozofia ewolucji (kwantów) 2SUPLEMENT
 
Filozofia ewolucji (kwantów) 3
Filozofia ewolucji (kwantów) 3Filozofia ewolucji (kwantów) 3
Filozofia ewolucji (kwantów) 3SUPLEMENT
 
Suplement (rozmowa z sobą) 2
Suplement (rozmowa z sobą) 2Suplement (rozmowa z sobą) 2
Suplement (rozmowa z sobą) 2SUPLEMENT
 
Suplement (rozmowa z sobą) 3
Suplement (rozmowa z sobą) 3Suplement (rozmowa z sobą) 3
Suplement (rozmowa z sobą) 3SUPLEMENT
 
Suplement (rozmowa z sobą)
Suplement (rozmowa z sobą)Suplement (rozmowa z sobą)
Suplement (rozmowa z sobą)SUPLEMENT
 

More from SUPLEMENT (19)

Kwantologia ... 0 czyli 1.
Kwantologia ... 0 czyli 1.Kwantologia ... 0 czyli 1.
Kwantologia ... 0 czyli 1.
 
kwantologia ... Wielowymiarowa płaszczyzna.
kwantologia ... Wielowymiarowa płaszczyzna.kwantologia ... Wielowymiarowa płaszczyzna.
kwantologia ... Wielowymiarowa płaszczyzna.
 
Kwantologia ... - "grawitacja" (mamy cię).
Kwantologia ... - "grawitacja" (mamy cię).Kwantologia ... - "grawitacja" (mamy cię).
Kwantologia ... - "grawitacja" (mamy cię).
 
Kwantologia stosowana 12
Kwantologia stosowana 12Kwantologia stosowana 12
Kwantologia stosowana 12
 
Kwantologia stosowana 11
Kwantologia stosowana 11Kwantologia stosowana 11
Kwantologia stosowana 11
 
Kwantologia stosowana 10
Kwantologia stosowana 10Kwantologia stosowana 10
Kwantologia stosowana 10
 
Kwantologia stosowana 8
Kwantologia stosowana 8Kwantologia stosowana 8
Kwantologia stosowana 8
 
Kwantologia stosowana 7
Kwantologia stosowana 7Kwantologia stosowana 7
Kwantologia stosowana 7
 
Kwantologia stosowana 6
Kwantologia stosowana 6Kwantologia stosowana 6
Kwantologia stosowana 6
 
Kwantologia stosowana 4
Kwantologia stosowana 4Kwantologia stosowana 4
Kwantologia stosowana 4
 
Kwantologia stosowana 3
Kwantologia stosowana 3Kwantologia stosowana 3
Kwantologia stosowana 3
 
Kwantologia stosowana 2
Kwantologia stosowana 2Kwantologia stosowana 2
Kwantologia stosowana 2
 
Filozofia ewolucji (kwantów)
Filozofia ewolucji (kwantów)Filozofia ewolucji (kwantów)
Filozofia ewolucji (kwantów)
 
Filozofia ewolucji (kwantów) 1
Filozofia ewolucji (kwantów) 1Filozofia ewolucji (kwantów) 1
Filozofia ewolucji (kwantów) 1
 
Filozofia ewolucji (kwantów) 2
Filozofia ewolucji (kwantów) 2Filozofia ewolucji (kwantów) 2
Filozofia ewolucji (kwantów) 2
 
Filozofia ewolucji (kwantów) 3
Filozofia ewolucji (kwantów) 3Filozofia ewolucji (kwantów) 3
Filozofia ewolucji (kwantów) 3
 
Suplement (rozmowa z sobą) 2
Suplement (rozmowa z sobą) 2Suplement (rozmowa z sobą) 2
Suplement (rozmowa z sobą) 2
 
Suplement (rozmowa z sobą) 3
Suplement (rozmowa z sobą) 3Suplement (rozmowa z sobą) 3
Suplement (rozmowa z sobą) 3
 
Suplement (rozmowa z sobą)
Suplement (rozmowa z sobą)Suplement (rozmowa z sobą)
Suplement (rozmowa z sobą)
 

Kwantologia stosowana 1

  • 1. JANUSZ ŁOZOWSKI KWANTOLOGIA STOSOWANA 1 opowiastki filozoficzno-fizyczne dla dzieci dużych i małych copyright © 2015 by Janusz Łozowski wszelkie prawa zastrzeżone ISBN 978-83-932050-3-5 ja.lozowski@gmail.com 1
  • 2. Kwantologia stosowana – kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.1 – Myśląca pustka? Znacie? To posłuchajcie. Dawno, dawno temu, za leśnymi mirażami, za górami pustosłowia, żył niejaki P., jegomość silny bicepsem i pomyślunkiem (tak, również i tacy bywają). I chadzał sobie tam i siam tenże osobnik, zaczepiał tego i owego, i wypytywał o co się tylko dało. A nawet owe dialogi był nabazgrał w księgach. No i - słuchajcie ludkowie mili - zanotował on, że są gdzieś tam, w oddaleniu niebagatelnym od tego wszystkiego tutaj, stworki, które co to nie orzą i nie sieją, a bytują bezproblemowo i znakomicie, i chwalą to sobie niebiańsko na przeróżne tonacje. Polatują tu i tam owe metafizyczne konstrukcje, szarogęszą się nie wiedzieć w jakim celu w wiecznej nieskończoności – i w ogólności to dziwne pokazują zachowania. Ale to już nie nasze sprawy, my są tutejsi. Tylko bywa niekiedy i tak, ludki wy moje, że coś się lokalnie zatnie w onym kosmicznym bezkresie, czy z innego niepojętego na rozumność przymusu poplącze tak bardzo w owych szlakach, że dzieje się tak, że owe duszne stworki spadną w otchłań głęboką; coś je przyciągnie w te rejony (a może wciśnie) - i jest problem. Bo, słuchajcie, one byty, co to bezcieleśnie się obnosiły, teraz w materię różnoraką i pospolitą są odziane, rzucone są wówczas w rejony oznaczone nauką i opisane tabelkami atomowymi, a to boli. To wyciska z nich pot, a bywa i łzy, to krwawi lub inne ekskrementy z siebie wyrzuca – i w ogóle przykrość wielka, bo trza w jaskini fizycznej siedzieć i na ścianę z utęsknieniem spoglądać (bo cienie tam swój filmowy taniec uprawiają). Aż żal się robi, ludkowie, serce rozdziera ta niedola bytów swobodnych i wszędy doznawana niesprawiedliwość. A dodać muszę, że takie poplątania dróg bytowych owych stworków są częste, w ichniej bezczasowej zmienności to przypadłość nagminna, z tworzywa atomowego kajdany to dla nich doświadczenie częste, więc przemijające. Acz bardzo niechciane. ... Takie to dziwne dziwy opowiadał dawno temu onże P. - i tak to już poszło poprzez całe stulecia oraz większe tysiąclecia. I zerkali w niebo kolejni podglądacze wszystkiego, gwiazdy nad sobą widzieli i praw w sobie się doszukiwali, nawet księgi wielgachne pisali; albo i wzory wywiedzione z matematyki podbudowanej fizycznym doznaniem i eksperymentem. Co więcej - słuchajcie, ludkowie, słuchajcie - mimo mnogich doświadczeń onych, mimo latających machin, które dalekie i bliskie okolice penetrują – mimo zaglądania w otwory codzienności i przeszłości aż po horyzont (a nawet dalej) – mimo obmacania tego wszystkiego (a może właśnie dlatego), bajania opitych filozofiją i innymi przypowieściami o stworkach zbudowanych z niczego, o takich bytach, co to je matematyka z niebytu wydobywa, o czymś takowym (i podobnym) się rozpowiada. - Nawet, ech, dyskutuje, nawet takie tam 2
  • 3. pozatutejsze lokalizacje pokazuje. Bo one, tak się mówi, ten świat i jego reguły warunkują – raz fizyką i materialnym szyfrem to się zapisuje, a raz pozamaterialnym. I toczy się to tak bez początku i bez końca, w celu jakowymś, to jedni gadacze podkreślają – lub bez celu, to drudzy, inaczej usposobieni do idei. Ech... Dlatego, ludkowie mili, zerknijcie wy w siebie i świat naokolny i zastanówcie się, i głęboko pomyślcie przez dłuższą chwilę – i coś o sprawie rzeczonej, czyli stworków bez fizycznego szkieletu, bez atomowego fundamentu, coś w temacie rzeknijcie. Prawda li to, czy jeno bajanie, które może i odkrywa jakoweś tajniki rzeczywistości, ale zarazem prawdę prawdziwą o tym wszystkim przykrywa mnogością słownych osadów oraz zasłoną abstrakcyjnych pojęć? Czy mogą-muszą istnieć odmaterlializowane byty? Rzeknijcie na logikę swoją, czy tutejsze fakty materialnie namacalne potrzebują do zaistnienia tak nietutejszego i dziwacznego elementu podtrzymującego? - Czy fizyka jest konstruowana meta-fizycznie? Bo to jest tak, słuchajcie. Siedzi sobie w mieszkaniowej kazamacie jakiś matematyk czy inszy filozof (a bywa że i fizyk z ambicjami zerkania w zakres pozaaktualny) – i kombinuje. Coś mu wpadnie do ręki, więc kawałkiem materii obraca, drugi przykłada – i wyciąga wnioski. Że to takie a takie, że kamyk do kamyka i jest kupka dwa. I zaczyna podskakiwać w radości taki ktoś, chwalić się, że znalazł i odkrył, i że w ogóle to dziw, bo z niczego – czyli z głowy – na tym padole, w niepokalany sposób, zaistniała liczba. Liczba albo i inna abstrakcja dowolnego gatunku. Liczba, czyli co? Zauważcie, ludkowie, że naocznie liczby - jako i owych ideowych stworków - nikt nie doświadczył, dwa kawałki czegoś i owszem, ale liczby nie. I jest problem. Bo gdzie owa bezcielesna liczbowość się gnieździ, a zwłaszcza, dlaczego i jak tutaj objawia się człekowi obracającemu pojęciami? Pytanie nie jest głupawe: czy abstrakcjonista owe niefizyczne konstrukty odkrywa, czy tworzy? I co z tego wynika? Więc tak, filozoficzni i matematyczni (i podobni), to do was mówię - słuchajcie. Jest NIC. I jest COŚ. Przyznacie sami, że dalej opis i logika nie sięga, dalej w analizie tą drogą się nie pójdzie. COŚ to wiadomo co, banał energetycznie pospolity, codzienność obeznana i doznawana. Ale NIC to nic – taka nicość nicościowa, pustka pusta pustką absolutnie absolutną, ni kwantu czegoś, ni żadnego badziewia materialnego, NIC to NIC. I teraz ważne pytanie: jak wy, filozoficzni mądrale, możecie w tej całkowicie pustej nicości lokować byty, konstrukcje skomplikowane, a nawet myślące (bo i takie legendy się głosi)? Czy, powiedzcie to głośno i szczerze, czy NIC, pustka logicznie pojęta, zapisuje na/w sobie jakiś stan? Czy próżnia, abstrakcja skrajna i dopełnienie do "czegoś" (energii), posiada właściwości, zmienia się i oddziałuje na otoczenie? Jako to być może – jako to się dokonywa? Tak, sprawa dla was ważna a istotna, wytężajcie swoje pomyślunki, dawajcie głos i świadectwa – może w niczym coś się zadziać? Może pustota wyzerowana do matematycznego zera przeobrażać się, swoje 3
  • 4. wnętrze (czy zewnętrze) odkształcać? ... Itd., itp. Myślcie, ludkowie fizyczni, mędrkujcie – tematyka poważna, głęboka i fundamentalnie podstawowa. Zaprawdę powiadacie ludkowie - mają rację fizykanci zgłębiający w codziennym eksperymencie podszewkę rzeczywistości (na czym wielce korzystają matematyczni oraz filozoficzni) - po wieki wieków mają rację. Tak, w drobieniu świata jest granica, której nigdy i żaden eksperyment nie pokona – to fakt. Jest jakiś foton czy podobny, a reszta nieoznaczona - i nie do poznania. Fakt. Ale z takiego schematu nie wynika – zauważcie - że dalsze wyłącznie już losowość obsadza i że to poplątana zwiewność niematerialnego meta-świata. Bo, weźcie to pod uwagę ludkowie - czy przerzucający w znoju różne abstrakcje matematyk działa w pustce? Nie. Siedzi lub spaceruje (a bywa, że i popija), ale uboczne produkty jego aktywności, które na karteczkach zapisuje, to – po pierwsze – fakty odnotowane realnie, fizycznie i namacalnie, ale – to po drugie i ważniejsze – tworzą się w głowie owego bytu, co to jest myślącą trzciną. - A jak się w głowie tworzą i kotłują, to również (i zawsze) są "zanotowane" na fizycznym nośniku. Materialnie tym/takim samym, bo atomowym. I nie ma znaczenia, zauważcie ludkowie, że matematyk nie sięga w swojej pracy tego podprogowego (skrytego, ciemnego) poziomu – korzysta z przekształceń energetycznych bez wiedzy, że one zachodzą. I efekt musi mu się przez to wydać niespodzianką; obrabia abstrakcję, a w rezultacie jeden plus jeden musi mu dać (liczbę) dwa. Mówiąc inaczej, żeby zaistniała w głowie matematyka niematerialna abstrakcja czegoś, musi owa głowa, jak najbardziej fizyczna, oblec się w materię, a zachodzące w niej reakcje takoż muszą się dokonać realnie i być uporządkowane. Że matematyk lub filozof (dowolny już abstrakcjonista) otrzymany wynik procesu poznaje-doznaje nagle i że ma przy tym odlotowe dreszcze? Cóż, to przypadłość dziecięcego wieku, z tego się wyrasta. - Zazwyczaj się wyrasta. Ale, ludkowie, powtarzam, fizykanci mają rację: bariera jest. Czy z tego wynika, że matematyczne problematy lokują się poza naszą i codzienną realnością - że są byty swobodne od materialnych trosk? Nie - z tego nic takiego nie wynika. Bo to jest tak, może fizyk zasadnie rozprawiać, że dalej w materię żadnego swojego organu nie wetknie, bo tego "dalej" w laboratorium już nie ma (i w ogóle nie ma). Ale może na to równie zasadnie rzec filozof (wsparty logiką), że tego "dalej", i owszem, nie ma – ale nie ma dla fizyka. - I rzec na to jeszcze, że granica fizyczna nie jest granicą absolutną. A dlaczego tak może rzeknąć? Bo wywiedziona z postrzeganego świata reguła (czyli logika zmiany) to głosi: że są różne stany skupienia energetycznych jednostek i że materialne fakty przekształcają się. Czyli, można powiedzieć, że fizyka zaczyna swoje eksperymenty (lub kończy) od pewnego poziomu-zbioru tychże jednostek – ale że dalsze również istnieją i warunkują tutejsze procesy. Tylko że nie są już poznawalne. - Czyli jest stopniowalność w schodzeniu w głąb, jest 4
  • 5. próg fizycznie osiągalny - ale to dalece nie wszystko. A co więcej, to "głębsze-dalsze" jest poznawalne. Logicznie poznawalne. Ale jest jeszcze jeden ważki z tego wniosek, ludkowie mili: nic i nigdzie nie może być niefizyczne. Owszem, nie da się tego dotknąć, nie zmierzy tego żaden laborant w najbardziej wymyślnym badaniu – to na zawsze obszar podprogowy, ciemny, fizycznie nieoznaczony, z losowością, jako element niezbędny, w opisie. Ale to zawsze jest i zawsze będzie obszar Fizyczny. To nie jest pustka! NIC "otacza", dopełnia COŚ, to zrozumiałe i logiczne. Ale jeżeli w zapale analizowania tego wszystkiego ktoś twierdzi, że są byty bez materialnego nośnika – jeżeli inny ktoś dowodzi, że są konstrukty matematycznie bezcielesne – jeżeli ktoś dalszy ogłasza, że takowe odrealnione i metafizyczne byty zmieniają się, coś odczuwają, albo i prowadzą wewnętrznie ze sobą (i między sobą) dialogi i że wpływa to na tutejsze atomowe gruzowisko – jeżeli ktoś wygaduje, że takie abstrakty odwiecznie i poza czasem i przestrzenią uprawiają swoje harce - to tacy ktosie dają świadectwo co najwyżej w sprawie stanu osobistego i mało ciekawego umysłowego funkcjonowania. Żeby ich! Ludkowie, weźcie to na logikę, jeżeli nawet ktoś i kiedyś wyrzuca z siebie pogląd, że był postrzegł ducha lub inną zwidzianą w jakiś nieobyczajnie fizycznych warunkach zjawę – że często miewa takowe złudzenia i że on w te bezcielesne konstrukcje bezgranicznie i na zawsze wierzy, to przecie można mu podsunąć pod rozwagę nieodparte w logiczności stwierdzenie: pustka absolutna, zero matematyczne, w sobie lub na sobie niczego nie koduje. Może być złudzenie, a co, w fizycznym bycie mnogość stanów ułudnych i głupio złudnych, ale nie ma złudzenia bez fundamentu, na którym zachodzi. Nie ma i być nie może "omamów" bez podstawy, materialnej opoki, na/w której takowy dziwaczny fakt zachodzi. - To, przyznacie, może dokonywać się jeno w czerepie z jakowyś powodów źle funkcjonującym, to może być (też się zdarza) w nauką i regułami naszpikowanym obiekcie – ale to nie jest "fakt niematerialny", to zawsze jest fakt. Więcej, ludkowie, jeżeli wam będzie jakiś rozentuzjazmowany swoimi abstrakcjami osobnik dowodził, że wspomniane zjawy i zjawiska są i działają, dla własnego dobra, nie tylko umysłowego, omijajcie owe dziwadło szerokim łukiem (matematycznym). Rękoczyny, jako argument na poparcie abstrakcji, to fizycznie mało ciekawe doznanie. Myśląca pustka? Pustka myślenia! 5
  • 6. Kwantologia stosowana – kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.2 – Bezkres. Człowiekowaty to jednak dziwne zwierze. Żyje otóż sobie taki ludzki byt, z wody i marzeń się składa, bo go matka natura tak utkała – no i myśli. Fakt i prawda, nie każdy on myślący, osobnicy się trafiają, co to z myśleniem nigdy w bliskie kontakty nie weszli, ale jest i margines, który procesy umysłowe w łepetynie uskutecznia. Tak zawsze było. Zerknie więc taki jajogłowiec jeden na ten przykład w górę, tak go coś skusi. I zobaczy na swoje zmysłowe patrzałki migające punkty – i się zadziwi. I dalej szare komórki wytęża, i główkuje ostro, aż kult(urę) i inne normy z tego w realności do istnienia powołuje; i się nimi więzi, niekiedy aż do zatraty. - Co to takiego? - pyta i popatruje w gwiazdy – czy są tam mi podobni? a co dalej? czy widać wszystko, czy jeno kawałek? Itp. Lata mijają, tysiąclecia odchodzą w zapomnienie, a człowiecza poczwara ciągle zerka naokoło i różne do tego narzędzia oraz wzory wykorzystuje – i zastanawia się: czy kończy się, czy nie kończy? ... Przyjdzie na ten padół łez w kolejnym rozdaniu pokoleń taki jeden, co to krzyknie: wszystko płynie i się kończy – pojawi się następny, który zobaczy spadające jabłko – i zakrzyknie po analizie rachunku kabałą podszytego: jest czas absolutny i przestrzeń absolutna - no i są zawsze. A w jeszcze dalszym ułożeniu cywilizacyjnym inny się gościu z tego zaśmieje i będzie dowodził, że każdy osobnik czas i przestrzeń na swojej grzędzie doznaje oddzielnie i indywidualnie; a, co więcej, czas i przestrzeń to jedność, i nawet pokrzywiona. I w ogóle to możliwe do obserwowania w dowolny sposób zajmuje jeno 4 procent z całości, a reszta ciemna i niewiadoma. Więc jak to jest, kto ma rację – kończy się czy nie? Kiedy tak rozglądać się wszechkierunkowo, kiedy głębokiej analizie poddawać wszystko widoczne i niewidoczne, to człeczyna dochodzi do nieodpartego wniosku, że świat to jeden wielki wir energii, który się ciągle zmienia. Narodzi się ktoś lub inna cząstka, przybiera w gabarytach i na wadze – osiąga wiek męski (później klęski) – aż w pozycji siedzącej lub horyzontalnej osiada na kanapie i kapcanieje - i ogląda seriale bez końca. A następnie się definitywnie wypala. I wszystko tak ma. Wszystko? Jak okiem albo zmyślnym teleskopem sięgnąć, wszystko tak się kształtuje. Czyli pojawia się, stabilizuje na poziomie, kiedy nabierze sił – i zanika, rozprasza się w tle jednorodnym, kończąc ten życiowy kołowrót; krążenie i kołowanie energii jest zachowane zawsze i wszędzie. Jest początek zdarzenia, jego środek stabilny oraz rozbudowany – i koniec. Ech. Ale człeczyna, tak on ma, kombinuje – zerka i kombinuje. No i wychodzi mu tak, że wsio po horyzont obserwowalny nieustannie się 6
  • 7. przepoczwarza, jedno w inne przemienia, energetyczne elementy się łączą lub rozpadają – i wszędzie ewolucja swoje reguły pozostawia na widoku. I wszystko się w analizowaniu zgadza. Tylko że, ech, na ostatnim etapie takiej kombinatoryki pojęciowej, i to zawsze, i to w każdym przypadku analitycznym wyłazi (a nawet matematycznie logicznymi wzorkami domaga się prawa do istnienia), byt nieskończony a wieczny. Byt czy podobny Kosmos, to już uboczna i marginalna tematyka. Wychodzi rozum z chwili teraźniejszej i miejsca lokalnego w takiej analizie, a po żonglerce pojęciami ma na końcu brak końca - świat się w nieskończoną wieczność rozciąga (albo kurczy, to w innej już lokalizacji). - Wszystko się kończy, tako rzecze z drugiej strony doświadczenie, co to je każdego dnia rozum prowadzi, i nie chce to inaczej być (oj, nie chce). - Ale z trzeciej strony logika - co to w świecie otaczającym nieskończoną zmienność ustala – podpowiada, że końcem tego wnioskowania jest jedność-stałość, że tutejszy stan przemijający i niestabilny, koniecznie musi być dopełniony "czymś" nieodmiennym-wiecznym i (najpewniej) logicznym. - Wszak logiczność tutejszej zmiany musi być w czymś zamocowana. Ale na tym nie koniec argumentacji za wiecznością, jest również i taka, którą solidnie wyprowadzone wzory podbudowują. Różni tacy od matematycznych krzaczków, tacy macherzy fizyczni, ogłaszają wszem i wobec skończoność rzeczywistości; konieczny finał wszelkiej zmiany to pewnik. A ogłaszają to wpatrując się w owe wzorki swoje - acz po zmyślnej procedurze renormalizacji. Bo one wzorki, trzeba to dodać i mocno podkreślić, uparte są, same z siebie wiecznego bezkresu nie odrzucają, a nawet go promują. Fizyczni wyrzucają owe wszelakie a niezbędne logicznie znaczki z nieskończonym procesem w tle, zgadza im się wszystko w dalszym podliczaniu – ale czemu tak jest i co to znaczy, nie wiedzą. Tak to się ma. Więc jak to jest, zapytanie się ciśnie: kończy się toto widziane i niewidziane, jako wszystko wokół, kończy po kres i na zawsze? Czy, tak na drugą możliwość, inaczej to w bezkresie się dzieje; w onym bezkresie, który jest i to wszystko warunkuje. Czyli, rozciąga się to w wiecznej a nieskończonej przemianie (i tak samo w niezmiennej rytmice swojej), czy nie? Jest koniec tego wszystkiego czy nie ma? Jak sobie z tym wszystkim poradzić, jak żyć w tak nierozpoznanym i nieoznaczonym? Z nieskończonością - trzeba przyznać - problem jest. Liczne zastępy wielce odważnych umysłów analizowało poprzez historię bezkres oraz jego aktualność - a nawet potencjalność bytu bez początku i końca rozpatrywało. I wielu zestrachało się widokami, które z ciemności wówczas się wyłoniły – i wielu poniechało dalszej drogi. Bo ciągi nieskończone to zdradliwe rejony. Ale byli i tacy, co w logicznie tworzonym konstrukcie bez granic i ograniczeń upychali wszystko, a nawet więcej; i to po wielokroć. - Skutek takiego hokus-pokus? Ech, buduje się wówczas przeogromne, a nawet nieskończone bestiarium, dziwy wielokrotnego zapętlenia bytu 7
  • 8. i zamieszkiwanie tego samego kawałka podłogi (hotelowej) - to tylko niewielki procent owych nieskończonych niezwykłości. A wszystko na poważnie się roztrząsa, naukowo maluczkich straszy, dowody wzorami podbudowanymi pokazuje, że nieskończony bezkres dodany do takiegoż samego bezkresu to zawsze bezkres – i w ogóle w wieczności miejsca na wszystko dużo, nieprzeliczalnie i bezkreśnie dużo. I że tego w umyśle normalnie się nie ogarnie. I co na to powiedzieć, jak rozedrgane nieskończoną logiką szare a ciekawe świata otaczającego komórki uspokoić - co z ową konieczną i tak dziwaczną wieczystą bezkresnością począć? Jedno i najważniejsze trzeba na wstępnie prześwietlania Kosmicznej strefy rzeknąć: nieskończoność to nie jest brak granic, bezkres to nie "stan", w którym wszystko może się zdarzyć, i to po wielekroć, i nieskończenie wielekroć. Nic z tych rzeczy. Analitycy od siedmiu boleści (czy inni amatorzy zgłębiania świata), przyjmijcie sobie i do ogólnej wiadomości, że "nieskończoność" to abstrakcja, która ma w sobie nie tylko wartość graniczną – ale, co więcej, że jest to w logiczności swojej granica maksymalnie ostro ustanowiona. Nie ma w Kosmosie innej tak jednoznacznej wartości, każda inna jest rozmyta i nieostra, każda inna granica jest zakresem, przedziałem i strefą pośrednią. Ale nie nieskończoność. Nieskończoność – to tylko-i-wyłącznie-i-zawsze bezkres. I nie może być inaczej. To jedność, bezkresna jedność. - Nieskończoność jest maksymalnie i jednoznacznie, i na wieczność w kosmicznym obszarze ustaloną "wartością": jest nieskończona. Ale nie większa – ale nie mniejsza! Przyjmijcie to do wiadomości, filozoficzni i fizyczni, i stosujcie w analizowaniu bytu i niebytu. Nieskończoności nie można zwiększyć o jednostkę (dowolnie pojęty element), ale również nie można odjąć i pomniejszyć – nieskończoność jest "jedynką", fundamentem każdego działania. A dopełnia ją "zero", NIC, nicość. Stan zero-jedynkowy to podstawa postrzegania Kosmosu oraz jego zrozumienia. - Z takim w tym analizowaniu istotnym dodatkiem, że o ile "jedynka" ("coś", fizycznie "energia") może rozpadać się na jednostki składowe, to "zero" ("nic") jest zawsze i tylko jednością. Acz nieskończoną. I jest "połówką" Kosmosu. Dobrze, niech tam sobie będzie energetyczny bezkres jedynką, która z bezkresnym zerem pospołu to wszystko współtworzy w nieskończonej gonitwie, ale pojawia się pytanie, które swoje uzasadnienie ma we wzorach i głęboko w logice się lokuje: co z dodawaniem różnorakich nieskończoności - co z innymi działaniami na/w takiej abstrakcji? Czy owe wszelakie, w popularnych ujęciach prezentowane dziwy rodem z nieskończoności (i podświadomości autorów), to wszystko jedynie błądzenie w pustce? umysłu zwidzenia, który bezradnie szamoce się w sieci pojęciowej? Kolejny raz trzeba powiedzieć, że sprawa do banalnych nie należy - oraz że to nie błąd. Nie mylą się otóż analitycy nieskończoności, z etykietek i logicznych symboli, którymi znakują świat, wyciągają prawidłowe wnioski. Nieskończoność dodana do nieskończoności, fakt oczywisty, musi nieskończonością zaskutkować. I w niczym to się z 8
  • 9. wnioskiem, że jest jedna nieskończoność, nie kłóci. Problem w tym, że takiego działania (sumującego) nie postrzega się w poprawny, a zarazem jedynie logicznie możliwy do akceptacji sposób. I to mimo, że rozwiązanie jest znane od dawna (od zawsze) i jest dostępne dla każdego. Co będzie rezultatem dodania nieskończoności do nieskończoności? - Jedynie możliwa odpowiedź jest taka: wieczność. To warto, ku ogólnemu pożytkowi filozoficzno-fizycznych, zanotować w sposób szczególny: zwielokrotniona nieskończoność buduje, tworzy "czas absolutny" – czyli wieczność. O ile "nieskończoność" Kosmosu (aktualna nieskończoność) jest jedna i bezkresna, o tyle zmiana w takim zakresie, czyli ruch "czegoś" – przemieszczenie się o zakres jednostkowy kwantu energii, to tworzy "wieczność". Czyli, w innym nazwaniu, "nieskończoność potencjalną". W takim ujęciu "nieskończoność" to synonim "przestrzeni", ale już w maksymalnym, skrajnym znaczeniu – a "wieczność", odpowiednio, to synonim "czasu", również w skrajnej interpretacji. - "Przestrzeń absolutna" to nieskończoność, "czas absolutny" to wieczność. Przy czym, co istotne w tym ciągu rozumowania, zachodzi gradacja, stopniowalność: "przestrzeń" i "czas" przynależą do Wszechświata, a "przestrzeń absolutna" i "czas absolutny" do Kosmosu ("struktury" nadrzędnej wobec wszechświata). I to dlatego wspomniani wcześniej macherzy od analizowania zakresu bezkresnego mogą te swoje różne dziwadła produkować - zresztą jak najbardziej poprawnie. Wystarczy przemieścić jednostkę (czegoś) o jednostkę położenia, a już tworzy się kolejna "warstwa" zdarzeń w Kosmosie – i w nieskończoności. W takim rozumieniu rzeczywiście na to samo miejsce "w hotelu" można zameldować następnego (i innych) gości. A to dlatego, że pierwszy (za takiego uznany), już znajduje się "o krok dalej", a poprzednio okupowany kawałek podłogi okazuje się wolnym. I tak dalej – w nieskończoność. Każdy punkt w nieskończoności zajmowany jest nieskończenie wiele razy – ale nie jednocześnie!; przez dowolny punkt bezkresu można przeprowadzić nieskończenie wiele prostych – ale nie w tym samym "czasie"! My człowiek, od kiedy spoglądamy w niebo i widzę gwiazdy, znam(y) prawdę. 9
  • 10. Kwantologia stosowana – kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.3 – Wielki wybuch? Wybuchło. Tak mówią. Ale jeżeli wybuchło, to znaczy, że miało co wybuchnąć. Jeżeli miało co wybuchnąć, to znaczy, że było "spakowane", zbiegnięte (nawet do "punktu"). Jeżeli było zbiegnięte i zgęszczone, to znaczy, że się wcześniej gromadziło. Jeżeli się gromadziło, to znaczy, że proces wiodący do takiego stanu musiał trwać "jakiś czas". - To mógł być nieskończenie wielki odcinek czasu, to mógł być nieskończenie mały odcinek czasu – ale to nie mogło być zero czasu! Jeżeli to nie było zero czasu, to powstaje pytanie - po pierwsze – jaki to był czas (w stosunku do mojego), a po drugie, jak wiele (w jednostkach czasu) trwało zbieganie się "w punkt"? Z tym wybuchem, tak po prawdzie, to jest spory problem. Fakt, się zgadza, tak "na oko" się zgadza. Wszystko wokół się rusza - nawet w tempie przyspieszającym w miarę lat - i w dal nieskończoną, i w czasową wieczność się oddala. A to coś oznacza. Przyjdzie taki jeden, co to powie, że dlatego się to tak obrazowo i analitycznie ma, że był początek i wszystko się w nim zawierało punktowo, no i wybuchło. A na potwierdzenie tych rewelacji podsuwa do zastanowienia swoje zbiory danych, w których różnorakie cieplne i widowiskowe elementy się znajdują. Że, na ten przykład, wszystko w okolicy podobnie się zachowuje, że ogromniaste przerwy pomiędzy wysepkami rozkodowanej naukowo atomowej materii uzupełnia "fałszywa pustka", w której – taka dziwność – coś się w wirtualnym kotłowaniu poczyna (ponoć z niczego). - A jeszcze onże obserwator dodaje do tego, że takowa pustka nie jest dziś trupio zimna i że ma w każdym swoim kierunku podobną wartość drgania. I poza tym wszystko zgadza się, jak ten początek w określonym oddaleniu czasowym umieścić i z niego wyprowadzać kolejne pokolenia gwiazdowych mas i innych bytów, co to z prochu powstają. Ale objawi się inny ktoś, co to oficjalnego i popartego różnymi i poważnymi konferencjami poglądu na okolice nie akceptuje, no i się domaga głosu w sprawie. Że i owszem, wszystko się od wszystkiego w pędzie sporym (i narastającym) oddala, ale to nie musi być tak, że początek był i że wybuchło. I dodaje, że nawet owe cieplne resztki to nie ślady sprzed miliardów lat z okładem, ale uboczny efekt się dziś i tutaj dziejących energetycznych zawirowań. Słowem, ów ktoś gardłuje za ciągłością w zjawiskach, a lokalny wszechświat dlań to tylko jednostka w zbiorze możliwych rozwiązań, która owym losowym rozdaniem taka szczególna i wspaniała się wydaje (co poniektórych aż do składania rączek przed zaśnięciem przymusza). - Dla takiego kogoś nic w tym cudacznego, wszędzie pospolitość widzi i regułę w ewoluowaniu energetycznym postrzega, jedną a nieodmienną w czasie i poprzez nieskończoną wieczność regułę kosmiczną. Itd. 10
  • 11. Więc jako to jest? Wybuchło czy nie wybuchło? Zapytanie skierowane do świata o "czas poprzedzający", o rytmikę i schemat zmian, to pytanie, jak logicznie przebiegała energetyczna ewolucja, w wyniku której tutejsze po horyzont się wyprodukowało – czyli, jak to się ma do aktualnie tykającego zegara dziejów? Dlatego pojawia się oczywista na owo dylematyczne pytanko odpowiedź: musi się tak samo zmieniać. Nie ma logicznie innej możliwości. Nie ma - po prostu nie ma. Trzeba się z tym pogodzić i do takowej myśli na zawsze i sposobnie przyzwyczaić. Nie ma innego odmienia się, nigdzie nie ma logicznej nienormalności. Dlaczego gdzieś tam, w zakamarkach wiecznego bezkresu, w którymś i nie do końca zrozumiałym matematycznym wymiarze, dlaczego tam nie może się inny, lokalny i nietypowy w zachowaniu i dziwaczny (w tym tu rozumieniu) czas, czyli rytm zmiany objawić? Dlatego, że logika każdej zmiany - od zawsze do zawsze - jest taka sama. Więcej: musi być taka sama. Nigdy inna. - I nie jest to gardłowanie jeno po to, żeby w opisywaniu wszystkiego sprawę sobie ułatwić, czy postulować dla uspokojenia swego jestestwa taką zgodność. Dlatego tak paść to musi, ponieważ tutejsze to wzór dla wszelakich konstruktów, które mogą powstać, wzór po nieskończoność - nie ma odstępstwa od tego. Tak to wynika z samej procedury zmiany. Mówiąc inaczej i bez owijania w zbędne wymiary: żeby tutejsze się w całości nieskończonego Kosmosu mogło wykluć, zdobyć samodzielny kształt jako taki, a następnie (po wielokrotnych zapętleniach) się w onym bezkresnym żywiole kwantowym rozpuścić – to musi być zgodne w każdym calu z tamtejszym; żeby tutejsze zaistniało w większym a nadrzędnym zdarzeniu, nie może być sprzeczne z mechaniką tamże się dziejącą. Nie ma odwołania, albo zgodność, albo wypad z istnienia. - Tu obserwowana i jedynie dostępna procedura zmiany, to pochodna rytmu generalnego, to lokalnie zaistniała ewolucja energetyczna, w której ten rytm się objawia. I trzeba z tego wyciągnąć odpowiednie wnioski. Po drugie, czas tamtejszy, czyli "minusowy" względem obecnego się dokonującego tykania zegarów - to logicznie dla mnie, bytu w tutaj się dziejącym rytmie, zawsze ten sam czas. Dlaczego? Bo tak się to składa, że innego nie zrozumiem (nie "poczuję"). Tak to jest. Na logikę, niechby nawet było i tak, że się jakiś naukowiec z onym czasem w swoim laboratoryjnym zakątku zmierzył i wyprodukował coś nowego w tematyce zmiany (inny rytm mu się objawił w analizowaniu i odmienna reguła). Czy onże badacz zrozumie ten inny czas i go w dalszym procesowaniu prześwietli? Warto się nad zagadnieniem mocno pochylić i je zgłębić, bo istotne. Nie zrozumie, na końcu swojego wmyślania się w ów odmienny proceder i tak musi się do otoczenia tutejszego odwołać, odnieść to do swojego oraz codziennego tempa odmieniania, czyli do czasu mu zrozumiałego; na końcu i tak, czy się chce czy nie, jest czas stąd i teraz. Dlaczego? Żeby procesy zrozumieć. - Trzeba, to konieczność!, na dowolny przedział-zakres nieskończonego bytu nanieść, nałożyć rytm stąd i teraz, żeby swoim lokalnym rozumkiem to ogarnąć. I to mimo tego, że nieskończony ów proceder zupełnie nic nie wie, że obserwator tak to nazywa, że tak to znakuje abstrakcyjnie. - I zawsze tak jest. 11
  • 12. Po trzecie, kiedy na fundamencie odnotowanych w otoczeniu zjawisk w formule rozbiegania się (przyspieszającego uciekania materialnych kawałków od siebie) opiszę to jako zdarzenie z "chwilą zero" albo podobnie (tak się to będzie postrzegać) - to jedynie sensowna, więc logicznie zborna myślowa konstrukcja jest taka, że ów mityczny i w przeszłości umiejscowiony punkt ewolucyjny, to była jedność, jakby jedna komórka życiodajna, z której (w kosmicznym akcie – no, tego tam, "zapłodnienia") coś się zaczęło wykluwać na wyprzódki, a też inflacyjnie (lub inaczej). - Że było zbiegnięte i wybuchło, bo dziś się właśnie porusza w każdą stronę. Tylko że z tego wynika, że zbieganie w ów punktowy stan kwantowy, to musiało być stronnie analogicznie (więc symetrycznie) rozłożone wobec tutejszego wybuchania, musiało się na zasadzie lustrzanego odbicia dopełnić do postrzeganego. - Przecież, to na logikę trzeba brać, żadna bytująca konstrukcja nie jest tylko lewa czy prawa lub w inny sposób połowiczna, wszystko ma dwie strony. - Czyli tam się zbiegało, tu wybuchło, ale w całościowym oglądzie zjawiska wyłania się symetria, nie inaczej. Nie może być inaczej. Dlaczego nie, zapyta ten lub ów? Czy logika, a nawet wzory na taką okoliczność wyprodukowane, zabraniają dziwacznego, więc jakiegoś niesymetrycznego rozłożenia stron? Nie zabraniają w ogólności, acz zabraniają w tymże wszechświatowym ułożeniu. - Bo tenże świat, co to go nauka pospołu z filozofią (a i innymi kultami takoż) objaśnia w wiekowym trudzie pokoleń, to przypadłość wielce szczególna, która w zbiorze podobnych zajmuje wybrane miejsce. I nie jest to żaden tam cud mniemany, czy inne hołubce górali, ale fizycznie konieczna a stronnie symetryczna ewolucja. - Tak to się lokalnie w bezkresie zadziało, że na ileś tam nieskończonych realizacji energetycznych procedur, tutejsze dwie strony zjawiska mają taki sam rytm i taką samą zajętość - w wieczności to pospolitość, musi jakiś świat taką rytmikę wylosować. I wniosek z tego oczywisty: strony są sobie równe; do i od "zera" biegnie to tymi samymi kroczkami, a zegary po każdej stronie tykają miarowo i tak samo. I jest jasność ogólna w temacie. Jeżeli wybuchło - jeżeli było zbiegnięta, to inaczej nie może się dziać. To symetria, supersymetria. - Koniec i kropka. A jak nie wybuchło? - A jak nie było zera czy innego początku - to co? To samo. Dokładnie to samo. Żadnych różnic w postrzeganiu świata, w każdą obserwowaną stronę ucieczka elementów, stabilne ciśnienie w układzie analizowanym, osobliwości we wzorach i w fizycznie na/w niebie rejestrowanym zdarzeniu – słowem, po horyzont wszechświat w trakcie ewolucji i detalicznie się zgadza. Tylko - tama mała różnica (niech żyje!): pomyślunek inaczej sobie to układa w całość. Zaprawdę to drobiazg wobec nieskończoności i fakt marginalnie marginalny. Tak na logikę absolutnie podstawową trzeba to ująć, z myśli bardzo oczywistej wyjść: że jedno wielkie kosmiczne bum, to niezwykłość w 12
  • 13. zbiorze i dziw nad dziwy, w bezkresnym odmienianiu się wyjątek od zasadny, który w sposób niezwykły zaistniał i nie wiedzieć po co - i nie wiedzieć dlaczego tak właśnie się przepoczwarza. Jeden wybuch to wyjątek w regule, domaga się solidnego uzasadnienia dowodowego, sięgania po tłumaczenia rodem z mitologii oraz innych naleciałości kulturowych; i w ogóle wyzwanie ogromne dla szarych komórek, co to wszędzie przyczynową konstrukcję postrzegają i na takiej podstawie skutek odległy w czaso-przestrzeni potrafią podać. Dlatego, właśnie na logiczności się zasadzając, trzeba rzeknąć - i to głośno - że nie jeden niezwykły w swojej formule "początek" się tutaj zrealizował i kolejnymi krokami ciągle realizuje, ale że się wielość podobnych faktów dokonywała, dokonuje i będzie jeszcze się czas jakiś dokonywać, ku pożytkowi obserwacyjnemu. - Jeden i słabo w naukowym ciągu wytłumaczalny egzemplarz, to odstępstwo od zasady i zagwozdka rozumowo trudna do oceny – wielość takowych zjawisk, co to się w jeden układ składają, to banał logicznie uzasadniony, nic szczególnego w zbiorowisku bezkresnym a wiecznym. Prostota. Jeżeli nie wybuchło "z punktu", to identyczne zjawisko światowe w jego postrzeganej zmianie można pozyskać "z wielości punktów"; nie jeden i niebywale niezwykły fakt, który "coś innego" uruchomiło w odpowiednim rytmie, ale zbiorowisko lokalnych faktów, które dzieją się stronnie ("przed" i teraz) – i razem, razem składają się na to wszystko obserwowane. - Nie początek kiedyś tam-gdzieś, ale ciągle się dziejący wielostronny ewolucyjny proceder. - Nie wybuchło, ale wybucha. - Nie wybuchło, ale zapada się i wybucha – zapada się i wybucha ... zapada się ... wybucha ... Ale, co trzeba podkreślić z silnością maksymalną: zapada się oraz wybucha w jednym i lokalnym, i chwilowym wszechświecie, który w ramach Kosmosu się ukształtował; w jednym z mnogich podobnych, co to w całości takiego zachodzącego po wielokroć rytmu się pojawiają we wzajemnym powiązaniu. - Wzmiankowana symetryczność stron odnosi się do tego jednego świata; wybuchanie-zapadanie zaczęło się kiedyś dziać, dzieje aktualnie i będzie się działo. Ale do czasu. Rytm się począł i czas się pojawił (a przestrzeń pokrzywiła wielokrotnie), jednak po skończonej i obliczalnej ilości tyknięć to się skończy - definitywnie i dla wszystkiego tutaj się skończy. Bo wyczerpie się "zapas" tyknięć, zabraknie energii na łatanie dziur w niebie (wszak ono coraz szybciej się oddala w rozszerzaniu swoim). - I rozproszy się bańka mydlana... Ech... Coś się kończy, aby coś się mogło ("gdzieś i kiedyś") zacząć... 13
  • 14. Kwantologia stosowana – kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.4 – Kot w pudełku. Uspokajam obrońców zwierząt i podobnego badziewia, nie zamierzam analizować stanów życiowo-umarłych kota w kartonie, w końcu jest 21. wiek, świadomość ekologiczna rośnie w siłę (włazi na drzewa i inne konstrukcje), dlatego do badań wezmę osobnika zza ściany (w tym przypadku okres ochronny nie obowiązuje). - Zaraz - zakrzyknie ten i ów kolega fizyk - sąsiad to 180 cm żywej masy, napakowany po brzegi zlepkami komórkowymi, to byt gabarytowo wielkoskalowy (który widać, słychać - i czuć), więc jego dziwy losowości oraz przeskoki po orbitach nie obowiązują, to coś innego niż kwantowa podatomowa drobnica. Czyżby, kolego fizyku, czy na pewno inny? - Czy "sąsiad" za ścianą to coś innego niż "elektron" gdzieś tam "na/w dole"? Może warto przyłożyć zmysł badawczy do "ściany" i zastanowić się – i głęboko przemyśleć efekty eksperymentu. Na początku była cisza. A później do lokalu obok wprowadził się sąsiad. - I zaczęło się "naukowe" i żmudne, bo codzienne, badanie zewnętrznego wobec mnie świata. (W czym niebagatelną rolę odgrywała wielce wysublimowana technologia budowlana, która takie działanie umożliwia; czyli niewielka - w odniesieniu do nieskończoności - grubość materialnej przegrody ściennej). Po pierwsze i istotne, okazało się, że ktoś-coś za ścianą jest. - A raczej, żeby zachować wszelkie rygory i metodologię badawczą, muszę powiedzieć, że tak zinterpretowałem rejestrowane moimi wszelkimi czujnikami-wtyczkami (zmysłami) podłączonymi do rzeczywistości pozaścienne fakty fizyczne. Coś stukało lub wręcz waliło w cienką materię odgradzającą mój świat od tego obok, czasami dla odmiany wierciło bliżej nie zdefiniowaną przeze mnie powierzchnię poziomą lub pionową, ale bywało również i tak, że wyrażało się (w języku podobnym do naszych parlamentarzystów, żeby ich!). Cóż, przyznaję, nie był to dla mnie łatwy okres życiowy, znosiłem go jednak mężnie, z pokorą, żeby nie powiedzieć, że heroicznie, wiedziałem przecież, że to dla dobra ogólnego. Po drugie, kiedy czas naporu akustycznego zelżał i przeszedł był w stadium akceptowalne, a drgania i podobne wibracje struktury nie powodowały oczopląsu w trakcie czytania, postanowiłem zagadnienie "sąsiada" zgłębić na gruncie i od strony literatury fachowej. I to właśnie wówczas - z taką pewną nieśmiałością - skonstatowałem, że moja wiedza na temat tak mi bliskiego istnienia (cóż to w końcu jedna ściana) jest znikoma, a przy tym wielce powierzchowna. - A nawet, można tak to ująć (za wspomnianą wiedzą książkową, z której czerpałem już pełnymi zdaniami), że jest wyłącznie statystyczna. Czyli, coś wiem, ale nic pewnego. 14
  • 15. Ot, na ten przykład, sąsiad próbował zawiesić na ścianie realnie niezidentyfikowany przedmiot (tak logicznie powiązałem w jeden ciąg przyczynowo-skutkowy odgłos wiertła oraz kolejne efekty). Ale przecież, tak po prawdzie, kolega fizyk to potwierdzi, to nie mogę ani powiedzieć, że sąsiad podjął się takiego zadania - ani że w ogóle coś próbował zrobić. Dla mnie, postronnego obserwatora, acz poniekąd uczestnika życia za barierą (przez wspólnotę znajdowania się w jednej konstrukcji czasoprzestrzennej), to zawsze jest fakt niedookreślony i poza osobistym poznaniem – zawsze rejestruję stan "po", nigdy stan przebiegający tu i teraz. Tylko z samego faktu skończonej prędkości przenoszenia się sygnałów, już tylko z tego powodu moja wiedza o tym, co dzieje się minimalnie obok, ta wiedza zawsze jest wtórna, spóźniona – i niepewna. I fizycznie nigdy inna nie będzie. Ale, kombinowałem, warto by jednak wybadać, co tam się dzieje, co też lokator obok wyprawia, jak sobie swoje cztery kąty urządził i co z tego wynika dla tutejszego świata. Po co? Przede wszystkim dlatego, żeby zaspokoić swoją ciekawość, w końcu człowiek - tak ma z natury - to byt wielce ciekawski (nawet nie proszony wlezie w każdą szczelinę rzeczywistości i teren oznaczy). Ale również z tej przyczyny, że dobrze być przygotowanym na ekstra wydarzenie, kiedy to (jeżeli się sąsiadowi coś "omsknie" w dziurawieniu granicznego muru) nagle nad głową wybuchnie tynk i posypie się betonowy gruz. Mogę osobiście żadnych szczegółów z życia osobnika obok nigdy nie poznać, bo to inny poziom-orbita, ale mogę - na rozpoznanej bazie ubocznych skutków jego podprogowych zachowań, które już zaszły - wywnioskować potencjalnie przykre dla mnie zdarzenia w bliskiej lub dalszej przyszłości. A to ma już swoją cenę. Skoro sąsiad, analizowałem sytuację dalej, szaleje po tych swoich uwłaszczonych metrach kwadratowych i realizuje plan neoliberałów od siedmiu boleści ("wolność w domku"), to mój dylemat więźnia czterech wymiarów jest zasadniczy: muszę starać się rozeznać w sytuacji, mimo niepewności i nieoznaczoności. - I w tym momencie pojawia się pytanie: jak? Jak to zrobić? - I więcej, czy mogę to zrobić? Pytanie jest fundamentalne: czy mogę jednoznacznie zdefiniować w czasie i w przestrzeni położenie "sąsiada" za ścianą? Pozornie zagadnienie jest trywialne, z gatunku, którym prawowierny fizyk się nie zajmuje - nic tylko zaopatrzyć się w dobrą wymówkę (lub "procenty") i zrobić wgląd badawczy w świat blisko-daleki – i "wszystko jasne". - Ale pojawia się pytanie, czy mogę sąsiada tak poznać, że wyznaczę jego życiowe ścieżki i chwilowe przesiadywanie w okresach zwolnienia obrotów? Czy na bazie zewnętrznych i zawsze spóźnionych "odgłosów" wywnioskuję, co się dzieje i dlaczego (i co z tego wynika)? - Zgoda, kolega fizyk ma rację, słyszę "kroki" (a przynajmniej tak to definiuję w posiadanym zbiorze abstrakcji), coś trzaska, gra muzyka. To zjawiska (i fakty) dobrze mi znane, w różny sposób opisane – to mój codzienny świat, oswojony i obmacany wszelkimi przyrządami. Ale czy mogę mieć pewność? - Żadnej. Przecież to nie musi być sąsiad, to może być kot, który wyskoczył 15
  • 16. z pudełka i głodny wyczynia brewerie, skacze po meblach i hałasuje - to może być dowolny czynnik, który zawiera się dla mnie w treści pojęcia "sąsiad". Ale nie mam i nie mogę mieć pewności, że kryje się za nim konkretny fakt (ten i tylko ten). Coś "hałasy" mówią o stanie "tamtejszego" zakresu, ale to nigdy nie jest pewność. Ta droga poznawcza jest jedynie i realnie dostępną, ale jest tylko i zawsze przybliżeniem. A może jednak zrobić zwiad bojem i "zerknąć" do sąsiada? Czy mój wgląd w obiekt badany (tu: lokal obok) coś wyjaśni - czy względem obywatela z tego samego poziomu, na którym i ja bytuję, jestem w innej pozycji i z innymi możliwościami niż fizyk wobec elektronu? Owszem, sąsiada znam, wiem, że to istota takich a takich rozmiarów (zbieżnych do mojego tempa reakcji) i dlatego poznawalnych w całej ich pełni, tak to oceniam zgrubnie. Ale, proszę kolegę fizyka o uwagę, warto się zastanowić: czy to, co uznaję za "sąsiada", to pełnia, jeden ostro wyznaczony w środowisku fakt? Czy włos, który właśnie ląduje na podłodze, to jeszcze sąsiad, czy już nie? A to tylko jeden z elementów opisu, są inne zakresy (promieniowania lub atomowe). Gdzie postawić granicę tego, co uznaję za byt – i jak tu zdefiniować granicę? Statystycznie, jako fakt "rozmyty na fali" możliwych lokalizacji w czasie-i-przestrzeni? Czy mogę ewolucyjne przebiegi tworzące wielkoskalowy zbiór opisać ściśle - czy to, co mam na wyciągnięcie ręki (czy innego zmysłu), jest – w logicznym sensie - różne od tego, co podobno kotłuje się na dole i zadziwia fizyków poplątanym zachowaniem? Odpowiedź na te pytania jest oczywista i jednoznaczna: to to samo, ten sam i taki sam problem. Jednostki poddane analizie zasadniczo, wręcz krańcowo inne, jednak zagadnienie poznawcze to samo. I takie same dylematy. Czyli, żebym mógł spać spokojnie i nie obawiał się inwazji obcego zza ściany (czy z zakresu nieoznaczonego), muszę dokonać inspekcji na miejscu – zajrzeć do "sąsiada". Ale są ograniczenia. Dlaczego? Ponieważ otwarcie "puszki z lokatorem" jest zawsze chwilowe. Fakt, pozwala mi stwierdzić, czy osobnik istnieje i czy nadal żyje (czy też dynda pod sufitem, bowiem odechciało mu się z przypadłościami losu walczyć). Więcej, moje zadziałanie, które polega na otwarciu drzwi, zmienia stan energetyczny badanego obiektu (całego układu) identycznie, jak to "mechanika elementów" wyprowadza ze wzorów dla małych i bardzo małych bytów. Przecież moje zerknięcie do sąsiada wytrąca go z rytmu i "unieruchamia" w jakiejś stabilnej dla mnie pozycji (i lokalizacji). Wcześniej, "przez ścianę", miałem ogromny zbiór możliwych położeń obiektu w mieszkaniu, teraz, kiedy poddaję go obserwacji bezpośredniej, jest dla mnie w ściśle określonym i zdefiniowanym parametrami punkcie. I tylko dla mnie. - Dlaczego? Ponieważ dla kolejnego obserwatora jest to albo inny punkt świata (żona widzi go inaczej, pod innym kątem i z innymi emocjami – i w innym układzie odniesienia), albo ciągle i zawsze stan niepewności poznawczej (bo ten inny obserwator jeszcze drzwi do stwierdzenia faktu nie otworzył). Dla mnie i tylko dla mnie obiekt postrzegany "znieruchomiał" i mogę go opisać w każdym dostępnym mi zakresie i parametrze. Tylko że, kiedy ponownie przymknę szparę postrzegania, 16
  • 17. wracam do sytuacji braku danych, znów dla mnie "elektron"-sąsiad wędruje po szlakach, które układają się w bardzo nieostry i zawsze rozmazany na fali prawdopodobieństwa zbiór potencji. Kiedy "zerkam" do wnętrza, jestem fizykiem, wiem, co się dzieje – kiedy zamykam drzwi, pozostaje niepewność i domysł. I filozoficzny namysł (nad rzeczywistością). Kolego fizyku, halo, obudź się. Czy dostrzegasz podobieństwo między "elektronem" i jego wybrykami w obszarze ciemnym a "sąsiadem" za ścianą? Widzisz podobieństwa w opisie zachowania jednego i drugiego? Potrafisz dopasować swoje wzory, z których wyłania się obraz przeskoków strzępków materii między orbitami, do rwetesu w lokalu obok – czy poznanie rozkładu elektronów w atomie jest czymś innym od poznania rozkładu "kroków" sąsiada? Nie, nie ma różnic. To nie jest inny czy jakoś szczególny poziom, do którego tylko wtajemniczeni (fizyczno-matematyczni) mają wgląd, to moje (czy dowolnego obserwatora) możliwości badawcze wyznaczają granicę. To prawda, że jest strefa, do której fizycznie nie sięgnę nigdy. To święta prawda, do bólu prawda – ale to tylko fizyczna prawda. I można ją dopełnić ujęciem zewnętrznym, filozoficznym - a więc niezależnym od układu badanego-poznawanego tu-i-teraz. Czyli - w najszerszym rozumieniu – można na bazie fizyki zbudować Fizykę (i zawsze-tylko-wyłącznie Fizykę!). Przecież na poziomie fundamentalnym fizyka spotyka się z filozofią, ten obszar od dawna był rozpoznawany i penetrowany, nawet z sukcesami. Że dziś kolega, zerkając w swoje szkiełka, potyka się o odwieczne dylematy (oraz sofizmaty), że rejestruje nieostrość oraz zadziwienia?... Cóż, może już czas zajrzeć do sąsiada? 17
  • 18. Kwantologia stosowana – kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.5 – Atom i okolice. Atom, wiadomo, to takie cuś, co kotłuje się gdzieś tam na dole od kilku tysięcy lat (a nawet dłużej), kotłuje różnopierwiastkowo i według rubryk w tabelce. I jest niepodzielny. Tak po prawdzie - stan na dziś – z ową niepodzielnością atomowych jednostek to tak do końca nie jest, standardowo układa się toto w konstelację drobnicy materialnej, numeruje i porządkuje – a nawet konstruuje z tego wszystko tutejsze oraz okolicę po horyzont (aż całe 4 % wszystkiego, żeby to!), ale kto by w to wierzył. Bo czy ktoś widział atomowe dziwo na oczy, organoleptyczne zbadał podszewkę codzienności? - Niech będzie, zgoda, ten i ów chwali się, że intymny świat atomów z wypiekami na twarzy podgląda, nawet owe bestyjki tunelując maca i modeluje w wybrane pozycje, jego sprawa. Ale - jako przeciętnemu obywatelowi świata - cóż mi po tym, ja na swoje patrzałki atomu nie sięgam, a chciałbym. Czy mogę zobaczyć i uwierzyć? Do skomplikowanego sprzętu mnie nie dopuszczą, bo coś złego z tego jeszcze wyniknie, żaden mikroskop tu nie pomoże (tego też nie mam), to jak zobaczyć elektron i pozostałą rodzinę? Czyli jestem bez szans, moja ciekawość sobie a muzom? Czym dysponuję? Chęciami, to już jest punkt zaczepienia. Przecież, literatura przedmiotu to potwierdza, byle poważny (czy domorosły) eksperymentator od tego zaczyna (często w garażu lub na dachu). Po drugie, mam (a przynajmniej mam takie wrażenie) kilka szarych atomów do dyspozycji, które coś w okolicy potrafią zinterpretować. Po trzecie, właśnie, mam tę okolicę. Bo z siebie, co zrozumiałe, atomu nie wydłubię (integralność cielesna to niezły ewolucyjnie wynalazek, warta zachowania). Dlatego atomu muszę szukać w okolicy - okolica to jest to. Tylko dalekiej czy bliskiej okolicy? Oto jest pytanie. Wyglądam przez okno, żeby zaczerpnąć świeżego powietrza i łyknąć nowych pomysłów. Wyglądam drugi raz – i już wiem, odkryłem, mam atom na wyciągnięcie jednego spojrzenia! Oto zupełnie szczęśliwym zbiegiem okoliczności, na skutek zawirowania w lokalnym światku i jako zredukowanie się fali możliwych stanów kwantowo-społecznych, w bliskości eksperymentalnej zebrał się (w życiowo ważnej sprawie) uliczny tłumek. Czyli mam model atomu w pełnej krasie. Mam zdybany na gorącym uczynku samotworzenia się w czasie rzeczywistym model atomu - model ze wszelkimi orbitami (oraz orbitalami), przeskokami tu i siam elektronów, z centrum i obrzeżami; no i w interakcji z otoczeniem. Idealny model. Że co, że to nie ten poziom? Że tłumek to nie atom, że znacznie i wielokrotnie przerasta taki zbiór jednostkę atomową i jej elementy elementarne? Kolega fizyk poważnie sprzeciw zgłasza? A dostrzega kolega w tym tłumie jednostkę elementarną, konkretnego 18
  • 19. "ludzia", inaczej byt człowieczy? Że człowiek to poplątany zbiór atomów i pozostałego drobiazgu, to prawda, ma kolega rację. Ale, zwracam koledze uwagę, ów całościowy ludzki konstrukt to jednostka elementarna w ramach zbioru społecznego; to zbiór jednostek, które go tworzą, ale także jednostka w zbiorze, który współtworzy. Atom, jednostka obliczeniowa, jest elementem tworzącym zbiór w formule pierwiastka (wyróżnione w tle i pokrewne sobie byty o tych samych cechach) - człowiek jest elementem tworzącym grupę-zbiór w postaci społeczeństwa. W obu przypadkach (i w każdym innym) mogę wyznaczyć elementarną "jedynkę" budującą zbiór – czyli wyznaczyć kwant tego zbioru. Prawda, kolego? Że w odniesieniu do innego wyznaczonego poziomu (znajdującego się wyżej lub niżej obserwowanego) jest to mocno rozbudowana struktura w toku zmiany, to też prawda. Tylko że ja tu prowadzę eksperyment na jednostkach, drogi kolego, a jednostka zawsze jest jednostką. Przecież, kolega potwierdzi, każdy zbiór faluje korpuskularnie - tylko tak i zawsze tak. Czy atom, czy tłum, nie ma różnicy. - Co najwyżej wdrukowane w myślenie "twarde dowody" i przyswojone w szkole abstrakcje sugerują inne podejście. Ale to już problem z marginesu. Czyli najlepszym modelem "atomu" jest tłum, dowolne zbiegowisko (i zbiorowisko), które można detalicznie obserwować w przemianach i wyciągać wnioski. Istotne, najważniejsze w tym modelu jest to, że w "ulicznym atomie" wszystko widać w szczegółach i każdego dnia. I że mogę to śledzić na bieżąco, bez wyrywanych podatnikom wątłych zasobów na skomplikowane oprzyrządowanie. To nie jest punkt, czy inna kropka kwantowa, ale energetyczna konstrukcja w chwili jej powstawania – następnie w momencie, kiedy zajmuje maksymalny w środowisku obszar – oraz w stadium końcowym: zamierania, zanikania w jednorodnym tle; widzę początek, środek i koniec skomplikowanego procesu, którego nigdy na poziomie atomowym nie poznam. W tym konkretnym przypadku (poznawanie "atomu") moje działanie badawcze polega na tym, że umieszczam się gdzieś wysoko, najlepiej w proporcji (tego zapewne nie muszę podkreślać) do uczestniczących w badaniu elementów. Z jednej więc strony jest eksperymentator, a z drugiej atom-zbiór, który zaistniał na ulicy. Technicznie może to być na przykład wysokościowiec i dziesiąte piętro, z którego spoglądam. Moje zadanie jest fundamentalnie proste: obserwuję "atom" i robię zdjęcia. Ale ponieważ reakcje zachodzące na poziomie atomowym to inne tempo, dlatego moje działania (czyli kolejne zdjęcia bytu "na dole") rozdziela duży odstęp czasu; tam się kręci, wiem o tym, ale znacznie szybciej. Warto wypunktować, to dla niedowiarków, co to fizyczne hokus-pokus wzięli sobie zbytnio do serca i atom traktują jako coś z nie tego świata (pokręcone i statystycznie nieoznaczone). Otóż w takowym "atomie-tłumie" mogę zaobserwować przeróżne składniki i zależności między nimi, wielce interesujące. A to skondensowane centrum, a to wolne elektrony na obrzeżu, a to wędrówki tam i z powrotem owych jednostek tworzących (pod wpływem sił zewnętrznych). Ale i więcej, 19
  • 20. na przykład rotację całego układu, bo to nigdy nie jest struktura w zatrzymaniu, można wyróżnić falowania-drgawki, pozyskiwanie oraz tracenie kwantów energii. - To może być również "kordon" policji, który "dociska" i kształtuje z zewnątrz strukturę "atomu", to może być słabe ogniwo tego kordonu, przez które wycieka strumień silnie naładowanych emocjonalnie cząstek - itd. itp. Nic tylko wyobrażać sobie, analizować i wyciągać wnioski. Prawda, że ciekawe? Ale to dobre dla początkujących, ten poziom zgłębiania dziwów "na dole" polecam na rozgrzewkę, ja stawiam sobie (nieco) ambitniejsze zadanie: zamierzam przewidzieć, co się zdarzy w takim układzie w trakcie jego przemian. Mówiąc inaczej, zamierzam wyprodukować opis przyczynowo-skutkowy postrzeganych zmian: jest fakt i szukam jego następstw. Czyli robię zdjęcia "atomu" i próbuję na ich podstawie wyznaczyć, co zaistnieje w zbiorze (gdzie i kiedy). Lub jak będzie się zachowywał wyróżniony element, tzw. "elektron". Moje zadanie jest tylko pozornie banalne. - Ot, widzę na fotografii osobę, której zachowanie mnie zaciekawiło (podobnej do znajomego fizyka). Przemieszcza się w tłumie, przepycha do centrum (coś ją w tę stronę wyraźnie "popycha", czy "przyciąga"), dlatego staram się przewidzieć, gdzie znajdzie się na kolejnym zdjęciu, które będę robił dopiero za kilka minut. - Zadanie wydawałoby się proste, ale jego realizacja ograniczona. Konia z rzędem temu, kto skutecznie i z detalami wytypuje położenie "elektronu-osobnika" i jego cechy w kolejnym rozdaniu (a tym bardziej w dalszych). Przeprowadzając w tak nakreślonej skali działanie badawcze szybko przekonuję się, że jest to zadanie ponad moje siły, nie do wykonania. Ani teraz, ani nigdy. Dlaczego? Ponieważ dysponując nawet super technologią, czy oprzyrządowaniem w postaci "mechaniki elementów", nie mogę tego zrobić; każde moje ustalenie obarczone jest wpisaną integralnie i na zawsze w eksperyment niepewnością, pozwala wyznaczyć położenie albo stan obiektu z przybliżeniem, zawsze jako zakres potencjalny (i nigdy z jednoznacznie wyznaczonymi granicami). Nie ma znaczenia wysiłek i zastosowana metoda, obserwowanego obiektu, który tam na dole się przemieszcza, nie mogę zarejestrować w przemianach (jego krokach po ulicy). Kręci się, wiem o tym – ale poza moją obserwacją. Wszystko pięknie, ale dlaczego tak jest? Dlaczego nie widzę mojego "elektronu"? Uzyskuję, na co zwracam usilnie uwagę, dokładnie ten sam efekt i ten sam dylemat, co fizyk badający drobnicę atomową w ogromnych machinach. Za oknem kłębi się tłum, czyli pozornie jest to mój poziom istnienia, ale jeżeli tak wyskaluję eksperyment, że zachowane są proporcje pomiędzy mną a elektronem, cały obszar z mojej obserwacji wypada - jego po prostu w tej obserwacji nie ma. Dziw, szok, itd., fizycy z lubością tak opisują zachowanie świata w zakresie podprogowym. Ale przecież ja wiem – ja wiem, że wytypowana przez mnie jednostka nigdzie nie znikła. Między kolejnymi "fotkami", na których pojawia się w całości i w zdrowiu, przemieszczała się krokami od punktu do punktu, wiem, że nie zapadła się w żaden rejon nieoznaczony i nie znikła z istnienia. Wiem o tym, bo wystarczy tylko, że wychylę się 20
  • 21. przez okno i na bieżąco zweryfikuję eksperyment. Więcej, co także jest tu istotne, ów "obiekt" - z jego perspektywy patrząc - nic nie wie o tym, że dla mnie przestał bytować pośród fizycznych faktów i rozpadł się na chmurę prawdopodobieństwa, dla niego ciągłość jest w całej pełni zachowana, a wpływ targających nim sił zewnętrznych w znacznym stopniu poddany kontroli; świat w jego ujęciu to dynamiczna jedność. Wniosek: ten sam fakt fizyczny, ale opisywany z innego poziomu, wygląda skrajnie odmiennie. Czy kolega fizyk to widzi? Czy zamierza zaniechać głoszenia wszem, że tutejsze to oznaczone i przewidywalne, a tamte przeciwnie? Czy kolega nie pozyskuje z tego eksperymentu wiedzy, że ograniczenia w obserwacji są nie w świecie, ale w bycie obserwującym? - Czy nie można z zaprezentowanego wyciągnąć wniosku, że zakres nieoznaczony jest powiązany nie tyle z obiektem wirującym "na dole" (co by nim nie było), ale z możliwościami i z położeniem obserwatora względem obserwowanego? Zabawa w eksperymentatora dostarcza wielu pytań. 21
  • 22. Kwantologia stosowana - kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.6 - Spojrzenie z wysoka. Każdy domorosły znawca wszystkiego wie, że niejaki Einstein (ten od "E") nie godził się na hazard z bytem pozafizycznym oraz nie dawał przyzwolenia na splątany wewnątrz rzeczywistości stan elementów. Co więcej, podobne uwagi wobec bliskiego i dalekiego świata mieli inni fachmani dłubiący w kwantowym podatomowym drobiazgu - wyszło pół za, pół przeciw. Czyli temat zdiagnozowany. Ale sprawa, trzeba to przyznać kolego fizyku - mimo eksperymentów, które owe dziwy działania na dystans potwierdzają - jednoznaczna i do końca jasna nie jest. Dziś, to faktyczny fakt, dominuje i nawet góruje "spojrzenie fizyka" - prawda, tak jest, wszystko piękniaste. Losowość w fundamentach bytu (a zwłaszcza w jego opisywaniu) wydaje się absolutną koniecznością. Ale. - Ale pozostaje i domaga się usilnie swoich praw odwieczne i od zawsze, i na co dzień, i w każdym osobniczym przypadku obecne odczucie (i doświadczenie!), że fakt poprzedzony jest innym faktem - i że ciągnie się to w nieskończoną wieczność. Mówiąc inaczej - fizyka fizyką, eksperyment prowadzony na kawałkach materii i przy pomocy machin wnosi wiele (i jest to istotne), jednak negowanie i odrzucanie podejścia, w którym to eksperyment myślowy, czyli filozoficzny, jest podstawą do wnioskowania o rzeczywistości, to jest błędem. A co najmniej działaniem jednostronnym. Więc tym samym niepełnym z zasady (ułomnym, połowicznym). Dlaczego? Ponieważ owe dziwy i dylematy, które z takim przejęciem są aktualnie obserwowane w zachowaniu "porcji" czegoś na dnie, to jest znane od zawsze, to było analizowane na wszelkie sposoby - a nawet zostało jakoś oswojone i ponazywane. Że wspomniane analizy prowadzono w innym narzeczu niż fizykalno-matematycznym, że było to gaworzenie egzotyczne (niekiedy również ezoteryczne), to insza inszość i detal wobec Kosmosu. Pojawia się więc oczywiste w tym momencie pytanie: czy filozof (po prostu gość od dłubaniny w abstrakcjach czy innych pojęciach) może do skwantowanego opisu rzeczywistości coś nowego i interesującego dorzucić - czy może, mówiąc wprost, "wychylić" się poza fizycznie i jedynie dostępne czas-i-przestrzeń i spojrzeć "na to wszystko" z daleka? Może. I powinien. - I nie chodzi o żadne "byty niematerialne" (czy podobne), ale o jak najbardziej konieczne. Chodzi o Fizykę. Chodzi zawsze-tylko-wyłącznie o Fizykę. Eksperyment. Jednym z wielce skutecznych sposobów analizowania rzeczywistości jest analogia - potężne narzędzie, które pozwala zobaczyć to, co w 22
  • 23. inny sposób poznane być nie może. Dlatego, fizyczny kolego - żeby podeprzeć wyżej wyartykułowane - chciałbym zaproponować prosty, ale wymowny myślowy eksperyment, który wspomoże koleżkę w analizowaniu tego i owego. A co, korzystają fizycy z próbówek oraz zderzaczy, inni nie gorsi, również swoje sposoby mają. Spotyka się otóż w popularnych ujęciach (które starają się urobek naukowy i "obraz tego wszystkiego" złaknionej gawiedzi przybliżyć, w zbiorze dla niej dostępnych znaków-ujęć zakamarki świata bliskiego i dalekiego pokazać) z różnymi sztuczkami. To te wszystkie modele z małymi i dużymi kulkami coś tam symbolizującymi (elektron, planetę lub dystans) - to te zobrazowania ze stadionami, po których osobnik objaśniający się przechadza, gdzie składniki kręcą się, iskrzą albo migoczą - itd. Znane, lubiane, robi wrażenie. A czyni się to po to, żeby wykazać, jakie to wielkie, a moja-nasza pozycja to pyłek wobec całości. Fajne to, powtarzam, serce ściska i rozum pobudza, jednak można z tego wycisnąć coś jeszcze - i to głęboko, zasadniczo ważniejszego. Jednym z takich ujęć jest zobrazowanie oraz opisanie relacji między mną a "faktem elementarnym", dalej zwanym "elektronem". A mówiąc konkretnie, że ta relacja ma się tak, jak moje istnienie względem macierzystej gwiazdy. Słowem, że elektron w proporcji do mnie to to samo, co ja do Słońca. Ciekawe. Ciekawe, ale też istotne. I to z logicznego, filozoficznego punktu widzenia. Choć, co warto podkreślić, również liczby, które muszą w tym momencie paść, one także mają swoją wagę. Z grubsza biorąc (proszę nie przejmować się szczegółami, w analizie tu prowadzonej chodzi o zasadę i zobrazowanie), lokalne słoneczko to 2 x 1030 kg, natomiast człowiek to 102 kg. Czyli zachodzi proporcja: Człowiek 1 - Słońce 2 x 1028 . Dalej - jeszcze dwa niezbędne elementy eksperymentu, bez tego się nie obejdzie. 31 536 000 s, rok kalendarzowy. Oraz dodatkowo, jako składnik zasadniczy działania i rozumowania, należy wprowadzić w tym miejscu pojęcie "obserwatora hipotetycznego". Czyli kogoś, kto jest umieszczony w stosunku do mnie w takiej proporcji, w jakiej ja lokuję się wobec elektronu. To obserwator ulokowany "w górze", swoje badania prowadzi na takim poziomie, na którym jedna sekunda jego obserwacji oznacza na moim 2 x 1028 sekund odnotowanej zmiany. (Zaznaczam, chodzi o eksperyment logiczny, bez żadnych odniesień.) Ja postrzegam rytmikę zdarzeń, które definiuję jako "elektron", w w proporcji 2 x 1028 , ale jednocześnie sam jestem postrzegany (jako "elektron-człowiek") również w proporcji 2 x 1028 . Efekt? W przeliczeniu jedna sekunda - podkreślam, kolego fizyku - tylko jedna sekunda "obserwacji z wysoka" to w moim, tak pozornie dobrze znanym świecie, 634 195 839 675 291 730 086,3 lat. Ciekawostka? Zabawne podejście? Igraszka logiczna? Otóż nie. Zwracam uwagę na podane wielkości: jedna sekunda tzw. "obserwatora hipotetycznego" obejmuje w moim otoczeniu odcinek czasu o zakresie 23
  • 24. 634 195 839 675 291 730 086,3 lat, a więc znacząco "wystaje" poza najśmielsze ustalenia wieku Wszechświata. Co to oznacza? Że w opis - a raczej, żeby być precyzyjnym, że w próbę wyznaczenia mojego położenia w tak zakreślonym (wyliczonym) zbiorze elementów i ich lokalizacji, wprowadzić trzeba, po pierwsze, Kosmiczny ocean możliwości (wszak "Wszechświat" może, ale nie musi zmaterializować się, to może być ten lub inny układ planetarny, nawet bardzo wobec tego odległy - to może być stan potencjalny, który nie "zredukuje się falowo" do realności itp.; paleta rozwiązań równań opisujących ten proces jest przeogromna) - a po drugie zawsze niepewność co do stanu rzeczy, niepewność jako fakt integralny opisu. Po trzecie, kiedy nawet maksymalnie zawęzić obserwacje (do granic technicznych i fizycznych możliwości obserwatora), więc analizować minimalny przedział "czasoprzestrzeni", to i tak rotacji elementu (czy innych parametrów) nie sposób wyznaczyć łącznie. - Dlaczego? Ponieważ najmniejsza, zarazem graniczna rozpiętość (rozdzielczość) obserwacji "bytu hipotetycznego", jest dalece większa ponad to, co oznacza moją sekundę; jedno "tyknięcie" na poziomie wysokim to dla mnie wieczność. Po czwarte, co wymaga szczególnego podkreślenia: w takiej obserwacji z wysoka "fakt" analizowany ("elektron" czy podobne), to zbiór, nigdy jednostka - to zawsze złożenie elementów tworzących. A te zbierają się w postrzegany fakt długo - licznie i długo. Więc obserwator ma w swoim obrazie - skutkiem odbioru wielkiego zakresu przestrzeni i czasu - ogrom zdarzeń cząstkowych. Widzi jednostkę, a ta jednostka rozciąga się daleko-szeroko-wysoko-i-długo. Efekt? Postrzegany fakt zawiera w sobie (dla tego "wysokiego obserwatora") elementy, które albo w nim już dawno się nie zawierają - zawierają się aktualnie - albo jeszcze się nie zawierają, bo będą go budować za "tyknięcie", "za jakiś czas"; zgrubność rozbudowanego spojrzenia łączy w jedność coś, co takim (dla siebie samego) nigdy nie jest. Różnica w tempie zmian, a w tym przypadku jest ogromna, powoduje, że obserwacja tego samego bytu (tu: "elektronu") prezentuje się odmiennie - zależy od położenia i struktury osobnika analizującego (jego budowy). "Elektron" sam dla siebie jest bytem zbornym w "chwili wystawania" ponad próg; kiedy jest zborny i całościowy (zbudowany z elementów), to istnieje. Ale ten sam fakt dla obserwatora wysokiego, skutkiem rejestracji znacznego spektrum zjawisk, zawiera w sobie etapy, które wiodą do takiego stanu (elektron się buduje) - oraz te, które już nim nie są (struktura się rozpada). Powolność obserwacji z wysoka skutkuje sumowaniem tych zdarzeń - a w efekcie błędnym (nieostrym, rozmytym na fali) ich rozumieniem. A więc co najmniej niepełnym. Inaczej, bo sprawa zasadnicza: jestem sam dla siebie strukturą jak najbardziej zborną i bytem całościowym (i nie rejestruję żadnych w tym procesie nieciągłości, przeskoków czy dziwów), ale w takiej, a więc prowadzonej "z wysoka" rejestracji zmian wyróżnionego z tła i całościowego obiektu, całe moje życie, wszystko od chwili zero aż 24
  • 25. po ostatnie tchnienie - w tym ujęciu to mało, to prawie nic. - To "mniej niż punkt" (kwantowy). W takim zobrazowaniu zjawisk, które znam z codzienności i które są dla mnie wszystkim, w taki sposób prowadzonym opisie (który można przecież zmatematyzować) zapewne nawet nie zbliżę się do realnych, faktycznych rozmiarów badanego obiektu, kiedy przyrównam stosowaną metodę do próby wyznaczenia położenia człowieka w zbiorze rozmiaru galaktyki - a może nawet i w gromadzie galaktyk (i to w rozkładzie przestrzennym oraz historycznym). "Ja", w dowolny sposób rozumiane "ja", w takim odniesieniu to nieprzeliczalny zbiór prawdopodobnych lokalizacji. I co więcej, nigdy z ostro zaznaczoną strefą, którą można zdefiniować jako granica badanego-obserwowanego istnienia. A zarazem i jednocześnie, co również trzeba bardzo mocno podkreślić, byt wielorako splątany z każdym innym stanem energetycznym, który znajduje się w okolicy. Mnie w tym ujęciu po prostu nie ma - "ja" to zawsze zbiór, wielki i przeogromny, i "rozwleczony" w czasie-i-przestrzeni "fakt zbiorowy". Warto w tym momencie wyobrazić sobie pole obserwacji wspomnianego wyżej "bytu hipotetycznego" i odnieść to do zdeterminowania fizyka w poszukiwaniu elektronu - wnioski są pouczające. Jeżeli "obserwator hipotetyczny" będzie zdesperowany w wyznaczeniu mojego obecnego położenia (czy innych parametrów, które opisują w czasie i przestrzeni jednostkę) - jeżeli zapragnie "przyszpilić" i poznać "elektron-człowieka", musi podjąć decyzję: sprawdzam. Czyli musi wykonać pomiar - musi zdecydować się na zadziałanie (wskazać "palcem" punkt). Ale, zwracam uwagę, z całości mojego zaistnienia (obecnie i historycznie), w takiej skali dokładność badawcza sięga nie pojedynczego bytu, ale obejmuje wielgachne przyległości (może nawet całościowa linia ewolucji biologicznej w takim "mgnieniowym" pomiarze się zawiera). Jak w takich okolicznościach wychwycić ten jeden badany konkret? ... Nie można. Jego w takiej obserwacji po prostu nie ma. Na jednostkę "tyknięcia zmiany" z poziomu obserwatora ("w górze") składa się to, co aktualnie mnie (lub elektron) tworzy, ale także zdarzenie sprzed wielu lat, nawet milionów. Skutek? Rozmycie na/w fali prawdopodobnych stanów, którą redukuje do jednego ciała-stanu akt pomiaru (aktywny akt pomiaru). Przed tym zdarzeniem były fakty wcześniej mnie budujące, ale już "zagasłe" - po nim są inne, które jeszcze nie zaistniały w moim doznaniu, jednak one wszystkie razem tworzą to, co mnie stanowi. Pomiar "odrzuca" brzegi i wybiera fakt ze zbioru - natomiast obserwacja (dowolnego już obserwatora oraz dowolnego już faktu) tylko-i-wyłącznie może rejestrować zbiór. Czyli nieostry, rozmyty, złożony z wielu poziomów i mniejszych jednostek stan energetyczny. Taka obserwacja notuje, zalicza do faktu byłe, aktualne i przyszłe - to zawsze suma zdarzeń, nigdy punkt. Decydującą rolę w działaniu odkrywającym składniki rzeczywistości (te wszelkie "fakty elementarne") ma techniczna zdolność dotarcia do szczegółów. Historia poznania to "drobienie" drobiazgów - a też szukania zależności między nimi (reguł ich zmiany). Tylko że, to 25
  • 26. trzeba sobie powiedzieć szczerze i otwarcie kolego fizyku - w tym dążeniu "w głąb" jest granica: nie można zbadać fizycznie niczego mniejszego niż najmniejsze z najmniejszych dostępnych. Co nie oznacza - kolego fizyku - że to koniec, że to rzeczywiście logicznie najmniejsze z najmniejszych. Dalej-głębiej jest Fizyka. Zwracam uwagę na tak powstały obraz mojego położenia - czy czegoś to nie przypomina? - Czy "mechanika elementów", którą hipotetyczny obserwator musi wyprodukować do zdefiniowania mojej lokalizacji, nie jest analogiczną procedurą, którą jako fizyk muszę zastosować wobec faktu nazywanego "elektronem"? Czy obrazy, tak odległe skalą i ilością zaangażowanej energii, czymś się różnią? Czy "dół" jest czymś innym od "góry"? W tym eksperymencie (i wcześniejszych) centralnym elementem jest to, że przy pomocy niezwykle prostego zabiegu logicznego uzyskuję mozaikę ujęć, która przyprawia fizyków o fundamentalne zmieszanie, a którą przypisują wyłącznie procesom na dnie. Jak widać, sprawa ma znacznie głębsze odniesienia i nie ogranicza się do "zakresu ciemnego" - dotyczy każdego poziomu i każdej obserwacji. Co ważne i co podkreślam, w tym działaniu nie przekraczam w żadnym punkcie intuicyjnego postrzegania faktów i relacji między nimi, tu nic nie jest sprzeczne z tzw. zdrowym rozsądkiem - wszystko jest stąd i teraz i dobrze opanowane. A przecież obraz, który wyłania się z tego ujęcia, jest sprzeczny z codziennością, jest cudaczny, dziwaczny, szalony, daleki, oszałamia (mógłbym tak długo, fizyka dostarcza wielu podobnych określeń). Co więc jest tego przyczyną, świat i jego cechy, ponoć głęboko ukryte, czy obserwator próbujący rozpoznać te własności? Dlaczego fizyka w fundamentach dostrzega dziwy, choć wokół w miarę spokojnie? Odpowiedź, która się nasuwa, jest wyraźna: to obserwator oraz jego możliwości (i położenie w zbiorze) decydują o tym, co i jak widzi (rejestruje) - to fizyczna budowa eksperymentatora wyznacza zakres "obmacywania" otoczenia. A także to, jakie na tej podstawie tworzy abstrakcje. Prawda, kwanty odkryli fizycy (pełny szacun) - ale kwant to pojęcie filozoficzne. I warto z tego wyciągnąć wnioski. 26
  • 27. Kwantologia stosowana – kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.7 – Ciężar abstrakcji; "grawitacja", prawda czy fałsz? Tak, wiem, ogłoszenie było: "grawitacja" złapana i prześwietlona. Jednak usilnie uprasza się wszelkich krytykantów o doczytanie co najmniej do połowy tekstu, jako że wcześniejsze odłożenie zapisków z uwagą, "co za idiota", może skutkować nieporozumieniami. Po primo – poniższy zbiór słów ułożonych w ciąg zdań gramatycznie ze sobą powiązanych nie odnosi się do codziennie doznawanego stanu pomierzonego fizycznie, a nawet matematycznie obrobionego wzorami. Tego nie tykam, w tych rejonach nic po mnie. Po secundo – interesuje mnie tylko-i-wyłącznie interpretacja prawa powszechnego "docisku" do gleby, matki naszej. - Interesuje mnie, powtarzam, logiczna (pojęciowa) analiza tego, co powszechnie się przyjęło nazywać "grawitacją" – liczą się tu jedynie zastosowane abstrakcje, reszta jest faktem (o którym poważni "gendermeni" nie dyskutują). I to by było na tyle względem wstępu. Rozwinięcie. Krótki zestaw danych: - grawitacja jest siłą podstawową, - działa na odległość (dużą), - działanie siły słabnie odwrotnie proporcjonalnie do kwadratu oddalenia obiektów (tako rzeczą wzory), - grawitacja jest siłą jednokierunkową (zawsze skierowaną do masy i jej centrum), - siły grawitacyjne zawsze mają charakter "przyciągający" i należą do tzw. oddziaływań wzajemnych, - źródłem (przyczyną) jest masa, - grawitacja jest zjawiskiem falowym, - jednostką, nośnikiem fali grawitacyjnej jest tzw. "grawiton", - grawitacja deformuje otoczenie masy (zakrzywia okolicę), - fala grawitacyjna rozchodzi się z prędkością światła. Wystarczy, więcej danych nie pamiętam. Dla ciekawskich dostępne w zbiorach bibliotecznych lub podobnych. Rysunek. M – masa, "g" – "grawiton", r – odległość fali grawitacyjnej wobec masy, która jest powodem jej zaistnienia. 27
  • 28. Inne szczegóły nie są tu istotne (np. druga masa, ruch - albo że "grawitacja" jest formą istnienia energii), proszę się nie czepiać. Kilka stwierdzeń ogólnych. Zjawisko niewątpliwie istnieje - chodzę, jabłko spada, planeta się kręci i marszczy otoczenie, rakiety latają tam i z powrotem, wzory sprawdzają się do wielu miejsc po przecinku. Tylko jest problem: brak namacalnego dowodu na realne, a nie hipotetyczne istnienie nośnika grawitacji, czyli tzw. grawitonu. Że słabo oddziałuje, że potrzeba oprzyrządowania w postaci obiektów o rozmiarze kilometrów i miliardów dolarów, że być może nawet konstrukcja zajmująca część orbity planetarnej nie wystarczy? Prawda. Może więc wypadałoby na początek spytać, czego to konkretnie się w stogu rzeczywistości szuka, a następnie spróbować owo coś namierzyć i zdybać - prawda? Pytanie. Jeżeli - odwołuję się w tym momencie do rysunku powyżej – jeżeli "grawitacja" jest siłą zawsze skierowaną do centrum masy i jest z owa masą integralnie powiązana – jeżeli działa na odległość (nawet w nieskończoność) – jeżeli jest falą – jeżeli nośnikiem tejże fali i jednostką tworzącą jest coś w formule "grawitonu" i razem z falą wyróżnioną przemieszcza się do/w kierunku masy – jeżeli uwzględnić te wszystkie "jeżeli" i głęboko sprawę analizować, to pojawia się fundamentalne, a przy tym mocno niepokojące szare komórki pytanie: jak-którędy-dlaczego owo "coś" znalazło się w punkcie-miejscu, w którym się znalazło? Czyli, dlaczego tzw. "grawiton" objawia się w odległości r od masy M i jakim sposobem tam się dostał? Jeżeli przyczyną fali grawitacyjnej jest masa "na dole", jeżeli ta fala jest jednokierunkowa i zawsze skierowana w dół (zawsze w dół skierowana i zawsze jednokierunkowa!) – to jakim sposobem element nośny tej fali znalazł się wysoko i podąża zwrotnie do masy, która go "produkuje"? Do stu tysięcy zapadłych gwiazd, przemieścił się w nadprzestrzeni, a może wędruje podprzestrzenią? Jest faktem pozaczasowym, porusza się nadświetlnie, tuneluje w niezbadanych naukowo rejonach – a może coś-ktoś go tam detalicznie przenosi (apage!)? Podkreślam, powtarzam. Nie chodzi o zjawisko, jest i działa, i dobrze. Ale o wyjaśnienie, interpretację, czym taki fizyczny proces jest. Zaburza i zakrzywia otoczenie – zgoda, to widać, słychać (i czuć). Ale jeżeli wiążę to z falą wytworzoną przez obiekt, jeżeli owa fala rozchodzi się po/w tym otoczeniu, a zarazem jest zawsze skierowana do centrum masy, to coś tu nie gra. I dlaczego tego nie daje się pomierzyć, złapać w te różne wymyślne urządzenia? Nawet jeżeli zdefiniować zjawisko na modłę nowoczesną, czyli jako oddziaływanie form energii i jej gęstości, z pominięciem pojęcia siły (wszelkie dodatnie i ujemne 28
  • 29. ciśnienia) – jeżeli opisywać to jako ruch po osobistej krzywiźnie każdego masywnego ciała i w interakcji z innymi podobnymi, to i tak w centrum dotychczasowego rozumowania o tym procesie znajduje się fala i jej element nośny – więc i problem pozostaje. Jest "grawitacja" – czy jej nie ma? Możliwe kierunki wyjaśnienia. Generalnie możliwe są dwa kierunki postępowania: wewnętrzny oraz zewnętrzny. Czyli źródłem zaburzenia ("grawitacji") jest masa "na dole", ale konsekwencją jest powyższe pytanie. I problem z próbą odpowiedzi. Drugi trop, czyli ulokowanie przyczyny takiego procesu na zewnątrz w stosunku do masy, to znów jest sprzeczne z ciążeniem i przyciąganiem (nie ze zjawiskiem, ale takim jego opisywaniem - że coś "przyciąga"; fakt, takie podejście to już historia, jednak mocno się w opisach trzyma, dlatego trzeba się z nim zmierzyć). A poza tym, niezależnie od podejścia tłumaczącego, pojawia się, i to jako kłopotliwa zagwozdka - czym jest i skąd pochodzi nośnik tak postrzeganego i odczuwanego zjawiska. Tak źle i tak niedobrze. Wniosek. "Prawo powszechnego ciążenia" – prawda czy fałsz? Wybór, Szanowny Czytelniku, należy do Ciebie. 29
  • 30. Kwantologia stosowana - kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.8 - Zbiór skończony acz nieograniczony. Że co, że nie ma takiego? - Hej, orły, sokoły, herosy pomyślunku i podobni, rozejrzyjcie się, co rzuca się wam w kaprawe oczka? Czy widzicie pleniące się w każdym zakamarku rzeczywistości materialne badziewie, czyli życie? Dostrzegacie tę wyjątkową pospolitość, co to się mnoży przez dzielenie i pączkuje odnóżami albo odwłokami? Czy widzicie, jak jedno żyjątko zasysa z otoczenia kawałek czegoś, a w kolejnym kroku, trawiąc tenże kęs, przebudowuje (od wewnątrz) swoją cielesność? Czy rejestrujecie w swych wielce rozbudowanych przyrządach, że ów strumień energii jest niebywale skromny ilością elementów składowych (ich formą pierwiastkową), ale przeogromny (i jeszcze raz ogromny) liczbą atomowych jednostek zaangażowanych w tak wyróżniony z tła ciąg zdarzeń? Widzicie? Dobrze. To przemyślcie, co widzicie. To jest tak, żyjątko w każdej znanej tutaj postaci to kilka, albo w maksymalnym liczeniu kilkanaście elementów tworzących (inaczej zwanych pierwiastkiem). Zgadza się? Fajnie. Przyjrzyjcie się teraz detalicznie stworkom. - Istnieje sobie takie coś, namierzy zmysłem swoim w okolicy coś innego do skonsumowania, pochłonie to, strawi - no i, sami rozumiecie, na drugim końcu resztek się pozbędzie. I odpoczywa zadowolone. Tylko że, zauważcie fachmani, każdy kęsek to to samo, żadnej odmiany kąsania. Nowa porcja ciało stworka buduje, ale elementy użyte do wznoszenia muru komórek są w każdym momencie jego istnienia takie same, nihil novi. Kumacie? - A co więcej, nie mogą być inne, ponieważ stworek tego nie przetrawi. Ale, weźcie i to po uwagę, każdy przeżuwany w życiu okruch to dużo i niebywale dużo (i nieprzeliczalnie dużo) jednostek w ramach już każdego pierwiastka. Mówiąc inaczej, konsumuje się pierwiastek, czyli jednostkę, ale też zarazem wielgachny zbiór atomów, które w taką chemiczno-fizyczną się konstrukcję składają. - I tak każdorazowo, i tak w każdym zasilaniu pokarmowym. Czyli posiłek (i ciałko stworka w konsekwencji), to kilka owych - w szczycie troszeczkę więcej pierwiastków, skromna reprezentacja. Ale, kiedy to sumować w formie atomów poprzez dni i lata, to tworzy się wielki zbiór elementów, w praktyce strumień energii, który tylko na krótko gości konkretnym elementem w konkretnym organizmie. Żeby w kolejnym rozdaniu, już oswobodzony z materialnej cielesnej celi i "wyzerowany" informacyjnie z genetycznych naleciałości, móc się w następne (i dalsze) stworkowate istnienie ponownie wprząc. Płynie energetyczna kwantowa rzeczka, a brzegowo i w zakolach gromadzi się komórkowa struktura żyjątka. Itp. Obserwujących otoczenie zadziwia mnogość elementów tworzących to wszystko, a szczególnie wspomnianą życiową pospolitość. Tyle owych 30
  • 31. składników, mieszanina życiotwórczej zupy skomplikowana, złożyć to w samym zliczaniu kłopot - a o tym, żeby to jeszcze się zazębiało i chodziło dwunożnie, o tym po prostu strach myśleć. No bo jak to tak, stworek bytuje, niekiedy tam rozumnie, a przecież jego konstrukcję zapełnia kosmiczna ilość elementów, i to kształtu przeróżnego i pochodzenia. Jak to zebrać w funkcjonalną kupę, a już szczególnie myślącą? Przecie to horrendum i pandemonium, w łepetynie (i w ogóle) to się nie mieści - to poza normalną analizę świata się wychyla, bo takie niezwyczajne. Zbierze się stadko leniwych małpiatek lub innego żywego inwentarza, usadowi się przed maszynką do wystukania literek oraz całych zdań - ale czy z takiego coś logicznego i śliniącego się wykluje losowymi kliknięciami - takie coś, co to wykrzyknie "eureka!", albo i zapyta filozoficznie: "być albo nie być?" Nie - niepodobna. To musiało się za przyczyną (pierwszą, a również kolejnymi) zadziać - to, że ta biologiczna trzcinka myśli oraz się po okolicy abstrakcyjnie rozgląda, to sprawka odgórnego zarządzenia; żeby to! Ale - jak to zawsze w takich okolicznościach bywa - trafi się druga w przestrzeni i czasie osobowość, co to wyprowadzi owe zawirowania myślące z reguły ewolucyjnego dobierania, a przy tym ściśle zmianą losową warunkowanego. Osobnik do osobnika, a w kolejnym pokoleniu się żywe i nawet logiką posługujące stworzenie zagnieździ w tymże świecie - i to beż żadnego niepokalanego poczynania. I żadnego się w tym dziwu nie da dopatrzyć, co najwyżej regułę, która obleka się w cielesne konstrukcje pokoleniami. Że przy okazji zarazem wiele w tym się dzieje krwią ociekającego horroru - że pokolenia i gatunki odchodzą w niebyt, bo nie "wstrzeliły" się w dziejową i aktualnie dominującą formułę? Cóż to wobec wieczności, ewolucja jednostkami, pokoleniami i gatunkami się testuje - a losowość wyznacza zakres ich żywota. Tylko, żeby już prawdę zapodać, z tą losowością istnienia do końca tak nie jest. Żeby do bólu być szczerym i nie kłamać, powiedzieć tu trzeba, że obie strony mają rację. Obie - tak pozornie odległe we wnioskowaniu strony - opisują stan faktyczny. Dlaczego? Ponieważ życie, każde życie, ale przede wszystkim takie, z którym można wymienić poglądy (jak je posiada) - takie konstrukty w świecie to wyjątek. Życie jako takie w wszechświatowym zakresie pleni się wszędzie - to pospolitość banalna swoją oczywistością. Jednak istnienie świadome siebie i otoczenia - o, to fakt mocno, ale to mocno nietypowy (choć w piramidzie dziejów konieczny). I nie ma w tym sprzeczności. Fakt, życie jako takie musi się zbiec w grudkę genetyką zabudowaną, ale czy z takowej w kolejnych przekształceniach wyłoni się coś, co rozejrzy się i zobaczone w pamięci odnotuje (a po kolejne wyciągnie z tego wnioski), to pewne już nie jest. Możliwość zaistnienia tak definiowanego jest pewna, to się musi zdarzyć. Ale czy się zdarzy w tym konkretnym (wszech)świecie - to uwarunkowane jest przeogromną 31
  • 32. liczbą granicznych wielkości - tak znaczną, że od ich zliczania wir niepewności rozum ogarnia (a zwłaszcza jak ustali, że fundamentem tego jest wieczna nieskończoność). Bo tak to jest. Dlatego nie dziwi - i dziwić nie może - że się człowiekowate byty w tym dopatrują diabli wiedzą czego, raz interwencji kreacyjnej i sprawstwa kierującego, raz hazardu typowego dla kasyna, w którym to kilka razy przy wejściu obejrzą, zanim pętaka do środka dopuszczą. I dlatego nie dziwi, że jak się już ów znajda po świecie rozejrzy i do kasyna zajrzy, to się w ruletkę czy inne toto zapatrzy - i na tej podstawie wyprodukuje, w celu wiadomym (wzbogacenia) teoryję o losowości, zaetykietuje ją pod abstrakcją "prawdopodobieństwa" - i zacznie na takiej podstawie byt i niebyt, i w ogóle wszystko liczyć i opisywać. I wyjdzie mu wówczas w tym zapale losowego porządkowania, że świat wszelaki, a już szczególną szczególnością mikry w rozmiarach, taki nano i mniejszy, że to chmura rozmytych lokalizacji na fali czegoś tam oraz losowy hazard z logiką (logiką z poziomu tutejszego się wywodzącą). I wyciągnie z tego wniosek, że nie można tego zbadać czy przeniknąć, bo tego - tam na dole - to tak na prawdę w realności nie ma. A też, że trzeba się z tym pogodzić i żyć - liczyć i się nad tym zbytnio nie zastanawiać. Bo inaczej się nie daje. Powiem tak, specjaliści od chaosu fizycznego i liczb, co to się w nieskończoność i prawdopodobieństwo wpatrujecie, a przy okazji też o różnych skrytych, ciemnych i nieoznaczonych rejonach gadacie - w przypadku życiowych rozkładów losowość wam ciekawego figla płata, okazuje się trzecią drogą prawdopodobieństwa. Tak, weźcie to sobie pod uwagę: życie i jego genowe odmienianie się to ani konieczność zupełna, ani losowość absolutna - życie to trzecia w procedowaniu droga. Życie to trzecia droga. Bo jak to jest z owym prawdopodobieństwem? Zjawiska tak opisywane posiadają dwa generalne kierunki. Pierwszy, że narasta ilość elementów tworzących zbiór, jednak zachowana jest liczba pobieranych (losowanych) jednostek. Czyli np. pokolenia się kolejne rodzą i przybywa egzemplarzy do karmienia, ale z nich się stałą liczbę parlamentarnych krzykaczy wybiera i daje prawo, żeby prawo stanowili (dziwne, ale tak się utarło w demokracjach; po co? tego najstarsi grecy nie pamiętają). I powtarza się te losowanie, i sumuje się to w zbiór. Drugi kierunek, przeciwny do wyżej wzmiankowanego - to narastanie liczby losowań, jednak zbiór pozostaje w tej samej postaci, ilość elementów pozostaje stabilna. Czyli jest tak, że w kraju zachowana jest liczba mieszkańców, ale poszerza się (przez kolejne wybuchy i rewolucje) zbiorowość krzyczących o swoje i dla znajomych. I też to się sumuje, rośnie w siłę zbiór. Co się dzieje w tych dwu możliwych procedurach? Każdorazowo efektem jest wzrastanie, przyrost ilości elementów występujących w zbiorze 32
  • 33. - niezależnie od metody, skutek jest zauważalny: przyrasta "masa" zaangażowana w proces. W takim "losowaniu" układ puchnie komórkowo i gabarytowo, tak w konkretnej jednostce, tak w ramach zbiorowiska - a taki rozrost substancji treściwej jest dla poniektórych cudowny, mimo jego rozlazłej konsystencji; zaprawdę tak to definiują. W pierwszym przypadku narasta w zbiorze ilość elementów, ale niczym innym to nie skutkuje. W drugim, kiedy pozostaje zachowana liczba jednostek, to prowadzi do powtórzeń, do pojawiania się tych samych składników w procesie. Czyli również żadna nadrzędna struktura się wyłonić sama z siebie nie może. - W pierwszym przypadku mam chaos narastający, który tylko ingerencja z zewnątrz może uporządkować, w drugim postrzegam porządek (ograniczony), który do wytworzenia żadnej funkcjonalnej struktury nie wiedzie. Samodzielnie żadna z tych dróg nie prowadzi do interesujących oraz rozumnych efektów - ale łącznie już tak. I to jest ta wspomniana wyżej i poszukiwana procedura. Pytanie: ile elementów tworzy tutejsze życie? Odpowiedź: kilka. W szczytowym zliczaniu kilkanaście. Mało. Pytanie: ile elementów tworzy tutejsze życie? Odpowiedź: mnogość i jeszcze więcej, nieprzeliczony zbiór. W szczytowym ujęciu wielkość nieskończona wchodzi w grę. Czyli dużo. Dziwne? Ależ skąd. Tak trzeba opisywać zjawisko życia. Zależenie od tego, co umieszczam w centrum opisu, życie to zbiór mało liczny - albo nieprzeliczalny. Wydarzenia życiotwórcze nie są ani ruletką, ani determinacją. Nie są ładem powstającym pod prąd ogólnej ewolucji, ale również nie są wydarzeniem maksymalnego ładu - są takie i takie. Opis procedury życia nie jest w lewo czy w prawo (a tym bardziej nie kieruje się "w niebo" czy "poza"); nie jest wyłącznie przypadkowym narastaniem ilości elementów, ale nie jest także narastaniem losowań w zbiorze ograniczonym - życie jest "trzecią drogą". Zbiorowość elementów, która jest potrzebna do opisania życia, nie jest zbiorem nie-skończonym, ale jest ogromnym - to są te miliardy komórek. A jednocześnie zbiór życia jest bardzo ograniczony (liczbą w proces wprzęgniętych jednostek logicznych, tu: pierwiastków). Ale to wystarczy do zaistnienia nawet mocno skomplikowanego układu (np. "ja"). Wystarczy. I żadnych dziwów nie potrzebuje. Jeżeli życie przeprowadza losowania z bardzo ograniczonego zbioru pierwiastków (z sześciu głównych oraz kilku pobocznych) - to jest to powtarzanie się losowania jako wzrastania ładu; losowanie dokonuje się jako kolejne pobieranie elementów w ramach tego samego i, co tu najważniejsze, skończonego zbioru pierwiastków. W tym przypadku sam proces działa w stronę tworzenia ładu, bo nie zachodzi przyrastanie ilości elementów do losowania. Zbiór jako taki jest skończony, ale zarazem ograniczony w konkretnym losowaniu. - Jednak, zwracam na to uwagę, w ciągu poszczególnych i dopełniających stanach chwilowych, więc w kolejnych "ciągnieniach", są dokładnie takie same elementy; zbiór powiększa się i zabudowuje ilością użytych atomów, ale zarazem pozostaje ograniczony i stały ilością pierwiastków; zbiór fizycznych jednostek jest ogromny, ale zbiór jednostek logicznych jest bardzo 33
  • 34. nieliczny. Ale ponieważ odbywa się to w zakresie elementów o takiej samej budowie, dlatego nie może ułożyć się dowolnie, zdeterminowane jest samym toczącym się procesem - o ile, co zrozumiałe, w otoczeniu w potrzebna energia występuje. W każdym tworzącym się stanie chwilowym - w jednym "kadrze filmu" - mam we wzajemnym powiązaniu niewielką ilość elementów w przeróżnej konfiguracji oraz w funkcjonalnie bliskiej odległości. Skutek? Może zaistnieć czterowymiarowy "film" w postaci zmieniającego się ciała (czy cielska), bywa że myślącego. Taka konstrukcja zajmuje miejsce w środowisku, reaguje na zmiany - jest namacalną realizacją zasady dwukierunkowego losowania w zbiorze: poziomego i pionowego. Czyli dobierania z niewielkiego zbioru ogromnej liczby konkretnych już elementów, zawsze takich samych, ale nigdy tych samych. To zbiór skończony liczbą pierwiastków, ale nieprzeliczalny liczbą atomów. Fenomen życia polega na tym, że to trzecia droga prawdopodobieństwa - działanie w ramach zbioru skończonego acz nieograniczonego. W tym momencie trzeba zauważyć, że konkretne ułożenie się życiowej konstrukcji, to posiada znaczną swobodę interpretacyjną - zawsze w ewolucji złoży się "twarz", ale każdorazowo to będzie inna, nowa i niepowtarzalna twarz osobnika. - Ale, co zrozumiałe, dowolności nie ma i być nie może, wszak przeszłość warunkuje stan aktualny - a to dzisiejsze jest fundamentem nadchodzącego; łańcuch pokoleń objawia się chwilowym konkretem. Nie ma dowolności, bo musi zaistnieć zbiór pierwiastków, w ramach którego byt się tworzy - muszą powstać kolejne pokolenia gwiazd, a temperatura ustabilizować - lokalizacja planety musi spełniać sporą liczbę parametrów itd. To środowisko i jego cechy wyznacza złożoność przeżywających swoje istnienie konstrukcji oraz ich osiągnięcia. To zawsze jest logicznie identyczny do mnie byt - ale to zawsze jest w fizycznym rozumieniu jednostkowy byt. Życie jest wieczne, ale tylko jako zasada. Kiedy więc rozpatruję "ciąg pokoleń" istot rozumnych, jednostkowy i wyjątkowy przez fakt swojej złożoności byt w Kosmosie, to nie mogę poprowadzić prostej w nieskończoność, fizycznie muszę w rozumowanie wpisać koniec. Coś się zaczęło, dlatego się skończy. Ale to zarazem oznacza, że na/w tej prostej za iks czasu, w jakimś zakątku, znów pojawi się ktoś, kto spojrzy w niebo i w siebie. Spoglądamy w niebo i widzę gwiazdy ... 34
  • 35. Kwantologia stosowana – kto ma rację? Czyli o wyższości filozofii nad fizyką (lub odwrotnie). Część 1.9 – Matematyka ucieleśniona. I będzie tak, że wyłoni się z odmętów niebytu wszystko, jasność i ciemność aż po horyzont, i materia w każdym wydaniu; zaistnieje od największego po najmniejsze, i będzie się objawiało namacalnie, w przyrządach i wszelako. I zaczną się konstrukcje materiałowe wypiętrzać z atomów albo i większych pierwiastków, w cielska szkieletami oraz masą komórkową poczną się oblekać różne stwory martwe i żywe (i nijakie), wyłoni się wzorowy kształt i ład naturalny - a wszędy będzie się kwantowo działo, liczbowo i według schematów matematycznie przewidywalnych. I pocznie się gdzieś w zakamarku onego wszystkiego, gdzieś w ciszy i oceanicznej głębinie planetarnej, gdzieś na krańcu widocznego w najczulszych zbieraczach fotonów – pocznie się w takiej kosmicznej głuszy byt, czyli obserwator otoczenia i wyciągacz wniosków z tego podglądania. I zacznie się on rozglądać z ciekawości swojej, ten i w ogóle padół łzami zalany analizować, zastanawiać się, kombinować w zapamiętaniu – i pytać: jako to jest? co to jest? I dlaczego to tak wygląda, jako wygląda? I będzie szukał odpowiedzi, pytania te i inne mnożył, i w ogóle wszystko liczył, ale i w tabelki zmyślne a pomocne zestawiał. A wszystko w celu jedynym: żeby zrozumieć, żeby przeniknąć mrok w okolicy i dalej – i żeby krok kolejny na drodze postawić, żeby się przemieścić w energetycznej wszechświatowej sztafecie. I dokona się tak, że poustawia sobie wszelakie stworzenia ów byt w kolejności zaistnienia, materię zgrudkowaną w tablicę atomami oraz własnościami zapakuje ku pożytkowi fizycznych i chemicznych – co się tylko da dojrzeć zmysłami dowolnymi (lub przyrządami do ciała dołączonymi) ponazywa abstrakcyjnymi pojęciami – i nic w zakresie najdalszym a postrzeganym się z tego nie wyłamie, wszystko się ze wszystkim zgadzać będzie (nawet jak się nie będzie zgadzać). I nic mu straszne nie będzie, nawet myśl, co ją z eksperymentów dziwnych a pewnych posiądzie, że okolica to czubek góry, jeno cztery fakty procentowe z koniecznej pełni wszystkiego. Onże obserwator ponad to się wzniesie, liczbą to pozna – i poza lokalność czasową oraz przestrzeni się umiejscowi. I nic mu skryte nie będzie a mroczne, a nieoznaczone w swoich przebiegach. Bo będzie tak, że kiedy już genetycznie obciążony rozumem byt się obezna w okolicznym jestestwie, kiedy rozpozna mechanikę elementów i zastosuje ją do swoich prognoz materiałowych, to ustali, że się wszystko tutejsze (i zapewne nieskończenie wszystko) tak samo i w każdej chwili wiecznej odmienia – że wszystko to liczba i harmonia sferyczna, bezkresną melodią się dziejąca; że każdy z materialnego przestworza wystający chwilowy konstrukt, to jeno realność reguły liczbowej i ideowa bytowość matematyczna. 35