0-60 ay çocukları ruhsal ve fiziksel gelişimleri ve ayırıcı tanılar birlikte anlatıldı

1. ÇOCUK GELİŞİM
DÖNEMLERİ
Uzm. Dr. R. Hülya BİNGÖL ÇAĞLAYAN
ÇOCUK- ERGEN PSİYATRİSTİ VE PSİKOTERAPİSTİ

2. BÜYÜME
Vücutta bulunan organların zamana bağlı
hacminin artmasıdır.
Boy uzunluğu ve vücut ağırlığı yönünden
ölçülebilen artışıdır.

3. GELİŞME
Sosyal, duygusal, bilişsel,
dil,psikomotor, ahlak,
psikoseksüel gelişim
yönünden meydana gelen
büyüme ve
olgunlaşmadır.

4. GELİŞİMİN TEMEL İLKELERİ
GELİŞİM;
 Genelden özele (Genel yapı- organlar, Büyük-
küçük kaslar),
 Baştan ayağa (Doğum öncesi baş-ayak-kol-
bacak, d. sonrasında başını hareket ettirme,
oturma, yürüme),
 İçten dışa (Önce bacaklarını sonra
ayaklarının en son olarak da parmakları
üzerinde kontrol kurabilme),
 Bütünlük içerisinde (Sosyal, duygusal, bilişsel, dil,
psiko-motor, ahlak, psikoseksüel gelişim alanları).
GELİŞİM BİR BÜTÜNDÜR!

5. GELİŞİM YAŞAM BOYU DEVAM EDEN BİR
SÜREÇTİR
GELİŞİMİN TEMEL İLKELERİ
GELİŞİM;
 Ardışık ve düzenli bir ilerleme ile
gerçekleşir
 Süreklidir ve gelişim evreleri şeklinde
seyreder.
 Kalıtım ve çevrenin etkileşimi ve etkisi
bulunmaktadır.

6. BÜYÜME VE GELİŞMEYİ ETKİLEYEN
FAKTÖRLER
 GENETİK
 IRK
 CİNSİYET
 HORMONLAR
 BESLENME
 SOSYO –KÜLTÜREL ETMENLER
 GEÇİRİLEN HASTALIKLAR

7. GELİŞİM;
 DOĞUM ÖNCESİ DÖNEM
 DOĞUM SONRASI DÖNEM
Olmak üzere iki dönemde incelenir.

8. DOĞUM SONRASI GELİŞİM DÖNEMLERİ
 Doğum Öncesi Dönem
 Bebeklik Dönemi (0-3 Yaş)
 Okul Öncesi Dönem (3-6 Yaş)
 Eril Dönem (6-12 Yaş)
 Ergenlik Dönemi (12-14 Yaş)
 Adölesanlık Dönemi (14-18 Yaş)
GELİŞİM HAYAT BOYU DEVAM EDEN BİR
SÜREÇTİR

9. DOĞUM ÖNCESİ DÖNEM
Döllenmeden doğuma kadar olan zaman
dilimindeki değişiklikleri içermektedir.
Fiziksel gelişimin yoğun olduğu bu
dönem zigot (döllenmiş yumurta)ile
başlar, embriyo ve fetüs dönemleri ile
devam eder ve doğum ile sonuçlanır.

10. DOĞUM ÖNCESİ DÖNEM
Olumsuz çevre faktörlerinin etkisi
gelişimin hızlı olduğu dönemde daha
fazladır.

11. GELİŞİM ALANLARI
FİZİKSEL GELİŞİM
MOTOR GELİŞİM
 Büyük kasların motor gelişimi
 Küçük kasların motor gelişimi
SOSYAL – DUYGUSAL GELİŞİM
DİL GELİŞİMİ
BİLİŞSEL GELİŞİM
PSİKOSEKSÜEL GELİŞİM
MORAL GELİŞİM

12. FİZİKSEL-
BEDENSEL
GELİŞİM
Doğum öncesinden
itibaren iskelet,
kas, sinir, solunum,
sindirim ve dolaşım
sistemlerindeki
değişimi içerir.

13. PSİKO MOTOR GELİŞİM
Çocuğun kol ve
bacaklarıyla tüm
organlarını kullanmada
güç, hız ve uygunluk
sağlamasına; bedenini
denetim altına almada
becerikli duruma
gelmesine psikomotor
(devinimsel) gelişim
denilmektedir.

14. Psikomotor etkinlikler, duyu organları
vasıtasıyla uyarıcıların alınması, beyinde
ilgili merkeze iletilmesi, algılamanın
meydana gelmesi ve algılamaya bağlı
olarak ilgili organların (kas gruplarının)
harekete geçmeleri şeklinde bir dizi sıra
izler.
Psikomotor (devinimsel) davranışlar sinirsel
yapı ile kas yapıları arasındaki düzenli bir
iletişim ve organizasyonu içerir.

15. SOSYAL- DUYGUSAL
GELİŞİM
Çocuğun;
 Duygularının farkında
olması,
 Kendini tanıması,
yeterliliklerini ve
yetersizliklerini
bilmesi,

16. SOSYAL- DUYGUSAL
GELİŞİM
Hangi durumda nasıl
davranacağını bilerek
duyguları üzerinde
denetiminin artması,
Böylelikle iç
dünyasında yaşadıkları
ile çevrenin
beklentileri arasında
denge kurabilmesi,
Yaşadığı topluma
uyum sağlaması olarak
ifade edilir.

17. DİL GELİŞİMİ
Bedensel ve bilişsel
gelişime paralel olarak
ilerlemektedir.
Dil Gelişimini sadece
biyolojik anlamla
açıklamak yeterli değildir.
Dil duygusal ve sosyal
iletişimin önemli
birimidir.

18. BİLİŞSEL GELİŞİM
Bireyin anlamasını ve
öğrenmesini sağlayan,
zihinsel faaliyetlerdeki gelişimidir.

19. PSİKOSEKSÜEL -CİNSEL GELİŞİM
Belirli bir yaşam döneminde beklenen cinsel
duygular, inançlar ve davranışlar o yaşa
uygun cinsel gelişimi belirler.
Doğum öncesinden ölüme kadar duyguları,
düşünceleri, inançları, davranışları ve
yaşantıları içeren gelişimsel bir süreçtir.
KİŞİLİK GELİŞİMİ ADINA ÇOK ÖNEMLİDİR!

20. MORAL- AHLAK
GELİŞİMİ
 Bilişsel gelişimle
paralel bir ilişkide,
 Genetiğin ve sosyal
deneyimin etkileşimi
önemlidir.
 Çevreden gelen
tepkilerle belirlenen
davranışlara ilişkin
izlenim ve bilgiler
ahlaki davranışlara ve
ahlak kurallarına
temel olur.

21. BEBEKLİK DÖNEMİNİN (0-2 YAŞ) GELİŞİM
ÖZELLİKLERİ

22. FİZİKSEL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ
FİZİKSEL GELİŞİMİN EN HIZLI OLDUĞU
DÖNEMDİR!
 Baş ve boyun kasları ayak kaslarından
önce gelişir.
 Karın ve omuz kasları da kol ve el
kaslarından önce gelişir.
 Tuvalet eğitimi için gerekli olan idrar
torbası kontrolü 12-30. aylarda
olmaktadır.
 Süt dişi 5.-8. aylarda çıkmaya başlar ve 2-
2,5 yaşlarına doğru tamamlanır.

23. FİZİKSEL GELİŞİM
 Doğum ağırlığı ortalama 3 – 3,5 kgr,
 Boy uzunluğu ise 50 cm civarındadır.
 Zamanında doğan bir bebek 5 aylık
olduğunda doğum ağırlığının 2 katına,
 Bir yaşına ulaştığında ise 3 katına ulaşır.
 Boy uzunluğu ilk yıl 25 – 26 cm artar.
 1 yaşındaki bir bebeğin boyu ortalama 75 –
76 cm’dir.
 Bir yaşından sonra okul çağına kadar çocuklar
her yıl ortalama 2 kgr ağırlık kazanırlar,
boyları ise ortalama 8 – 10 cm kadar uzar.
 TEK KRİTER OLMAMAKLA BERABER YİNE DE
SAĞLIĞIN BİR GÖSTERGESİDİR!

24. FİZİKSEL GELİŞİM
Yeni doğan bebekte baş çevresi ortalama
34 – 36 cm’dir.
Bir yılda 12 cm genişler.
Diğer taraftan yeni doğan bebeklerde
ön fontanel (bıngıldak) doğumdan sonra
birkaç ay büyür, 6 aydan sonra
küçülmeye başlar. 9 – 18 aylar arasında
da kapanır. Arka fontanel ise çoğunlukla
4. ayda kapanır.

25. FİZİKSEL GELİŞİM SÜRECİNDE;
 Bireyin bedeni büyür,
 Olgunlaşır,
 Bedenin yapısı ve fonksiyonları
karmaşıklaşır,
 Motor becerileri gelişir,
 Çevresiyle etkileşimi zenginleşir.

26. FİZİKSEL GELİŞİM
 Bireyin kendisi ile içinde bulunduğu
çevrenin etkileşimine bağlıdır.
 Bu yüzden bireyin fiziksel gelişim
sürecinde bireysel farklılıklar görülebilir.

27. Bu dönemin en önemli özelliği bebeğin
yetişkinin yardımı olmadan yaşamını
sürdürememesi,
Fiziksel ihtiyaçlarının karşılanması için
doğuştan getirdiği bazı reflekslere
sahiptirler,
Bebekler başlangıçta iki tür hareket yapar
 Reflektif,
 Genel vücut hareketleri.

28. HAYATTA KALMA REFLEKSLERİ
 Nefes alma(ilk davranış)
 Kökünü arama (bebek yüzünü yanağına
dokunulan yöne çevirir.)
 Emme (çocuğun dudağına değen meme
başını boğaz, ağız ve dil ile güçlü bir
şekilde emmesi)
 Yutma, göz bebeği, esneme, hapşırma,
kusma reflekslerine sahiptir.

29. İLKEL REFLEKSLER
 Yakalama refsleksi,
 Moro refleksi,
 Yüzme refleksi,
 Adım atma refleksi
 Tonik boyun refleksi,
 Sürünme (yürüme)

30. İlk yılda bebeğin uyku, beslenme, temizlik,
şefkat ihtiyacının düzenli ve yeterli
karşılanması önemlidir.
Bebekler, bir şey istediklerini belirtmek için
ağlar. Olumsuz tavırlarına ceza
verildiğinde veya ağladıkları zaman
isteklerine cevap verildiğinde bu ileriki
yıllarda da sürecek inatçılık ve
tutturmacılık özelliklerini geliştirmelerine
neden olabilir.

31. Bu dönemde çocuğu koruma düşüncesiyle
çok müdahale etmek, durdurmak,
dokunmasına, deneyimlemesine fırsat
vermemek ve engelleyici olmak
Hem çocuğun kendine güvenmesine
olumsuz etki eder
Hem de becerileri gelişemez ve bu nedenle
de bağımlı hissetme olasılığı artar.

32.  Yürüme çabaları artmış hatta düzgün
yürümeler artacaktır.
 Kendine yemek yemek de isteyecektir.
 Dokunarak öğrenmeye devam eder.
 Basit ritmik şarkılar hoşuna gider.
 Bu dönemlerde istekler başlar ve bağımsız
hareket etmeye çalışırlar.
 Belirli sınırlar içinde müdahale etmeyin.
 Tek başına oynayabilir ama diğer yaşıtlarıyla
oynamak istemeyebilir.
 Oyuncaklarını paylaşmayı hiç istemez.
(BENMERKEZCİ YAPI).

33. Yetişkinlerle ilişki hoşuna
gider ve onları TAKLİT eder.

34.  Piaget, çocuğun dünya hakkında bilgisi
şekillendikçe birbirine bağlı zihinsel
gelişim evrelerinden geçtiğini savunur.
Yaşamın ilk 18 ayında bebeğin öğrenmesi,
algı ve hareketlerini, organize hareket
şeması ya da duyu hareket şeması
biçiminde düzenleme ve geliştirmekten
ibarettir.

35. 1 yaş çocuğu battaniye üzerindeki objeyi,
oyuncağı almak üzere kendine çekebilir.
Öncelikle duyusal motor öğrenmede düzenli
bir gelişim sırası beklenir. Ardından 6.
aydan itibaren motor yetenekler, daha
sonra birincil yeteneklerin koordinasyonu
başlar.

36. Çocukluktaki ilk 18-24 ay içinde görülen
temel değişimleri açıklayabilmek için
olgunluk kavramı da bilinmelidir.
Olgunluk, tüm bebeklerde görülen
biyolojik değişimler sonucu
gerçekleşen bir olgudur. Bunlar belirli
çevresel koşullar içinde, birtakım
fizyolojik fonksiyonların
gerçekleşmesini sağlar.

37.  Çocuğun oturması, emeklemesi, ayakta
durması gelişiminde olgunlaşmanın
önemini ortaya koyar. Oturma, 3-4 aydan
itibaren destekle; 7-8. aydan itibaren ise
desteksiz olarak gerçekleşebilir.
Emekleme, ortalama 34. haftada görülür.
Ayakta durma ve yürüme, eşyaya
tutunarak ya da çekerek ayakta durma
36.-40. haftalarda, tek başına 48. hafta
dolaylarında gözlenir. Bir elinden tutarak
yürüme 52. haftada olabilecekken,
genellikle 13 aylıktan itibaren acemice de
olsa yürüme başlar. 18 aylık olunca
yardım olmaksızın merdiven inip çıkabilir,
2 yaşında kolaylıkla yürüyüp koşabilir.

38.  Bebekler ilk iletişim aracı olarak
ağlamayı kullanılırlar. Daha sonra
cıvıldama dönemi başlar, ardından
heceleme dediğimiz evre görülür.

39.  Dil öncesi aşama en çok
bir yıl boyunca devam
eder. İlk sözcükler,
çocuğun işittiği bazı
sözlerin sadeleşmiş bir
taklididir. Konuşmaya
hazır olma ancak, dudak
ve dişlerin koordinasyonu
ile meydana gelen
seslerin çıkabilmesi için ön
dişlerin çıkması
beklendikten sonra
olabilecek bir durumdur.

40.  Sinirler ve kaslar
gelişmiştir ancak bunlara
ek olarak vokal
mekanizmanın da
ötekilerine yetişmesi
beklenir. Konuşmaya
zihinsel hazırlık motor
hazırlıktan sonra gelir.
Beyin, çocuğun geçmişte
olan olayları
hatırlayabileceği ya da o
olaylar ile şimdikiler
arasında ilişki kurabileceği
kadar gelişmedikçe, çocuk
zihinsel olarak konuşmaya
hazır değildir. Hazır oluş
12-18 aylık dönemde
beklenir.

41.  Yeni doğanda heyecan ve
davranışlar farklılaşmamıştır.
 Genel heyecanlar hoşa giden
uyarımlara yapılan basit
tepkilerdir.
 Hoşa gitmeyen uyarımlara
karşı bebeğin verdiği tepki
ansızın bağırmak şeklinde
olabilmektedir.
 Hazzın en açık seçik
belirtilerinden olan
gülümseme ve gülme 2.
aylarda görülür.
 1 yaş dolaylarında ifadeleri
yetişkinler tarafından
tanınabilir ve bu duygusal
tepkiler giderek zenginleşir;
öfke, korku ve sevinç gibi.

42.  Bebeğin 3 ay dolaylarında insanlar ve
objeler arasındaki farkı görerek, değişik
tepkiler göstermesiyle başlar. Üçüncü ayın
başından itibaren sosyal davranışlar
egemen olur. Diğer bebekleri fark etme,
ilgi gösterme 4-5 aylıkken olur.
 9. ve 13. aylar arasındaki sosyal davranış
belirtileri içinde, diğerlerinin ses ve
davranışlarını taklit etme ve oyuncaklarla
birlikte oynama sayılabilir.

43.  8-9 aylık çocuk başkalarında gözlediği
konuşma seslerini, basit davranışları
ve jestleri taklit etmeye çabalar. 10-
12. aylar arasında aynadaki kendi
görüntüsüyle oynar, başkası imiş gibi
onu öper.
 1 yaşa kadar bebek anneye bağımlıdır.

44.  Yaşamın ikinci yılında gelişim epey
hızlıdır. Bu onu bir çok açıdan bağımsız
kılar. Motor yeteneklerle, dil becerisinin
kazanılmasının etkisi büyüktür. 2 yaş
çocuğu yetişkinlerle birlikte basit
faaliyetlerde bulunabilir. Böylece edilgen
olmaktan kurtulup, aile faaliyetlerine
katılan ve sosyal ilişkileri kurabilen etkin
bir üyeye dönüşür.

45. 2,5 YAŞ ÇOCUĞUNUN GELİŞİM
ÖZELLİKLERİ

46.  Renkleri tanıma,
kelimeleri doğru
kullanma ve
saymaya başlama
gibi beceriler yer
alır. Bu beceriler,
çocuğun nasıl
yönlendirildiğine
göre değişiklik
gösterebilir.

47.  2,5 yaşındaki çocuklarda, bağımsızlık
duygusu da artığında, çocuklarda
bulunduğu ortamı kontrol etme isteği gibi
güdüler de oluşur.
 2,5 yaş, çocuk gelişiminin en büyük kriz
dönemlerinden biri olarak kabul edilir.
‘İnatçılık Evresi’ olarak da nitelendirilen bu
dönemde çocuk olumsuz, isyankar ve
kararsız davranışlar sergiler.
 Kendi içinde bulunduğu ortama hükmetme
isteği ile çevrenin koyduğu yasaklar
çatışmaya başlar.

48.  2.5 yaşındaki çocuğun hayal gücü gelişmiştir.
 Kas-motor mekanizması ise henüz gelişimini
tamamlamamıştır.
 Seçme yeteneğine tam olarak sahip olmayan
çocuk iki alternatifi birden seçebilir.
 Günlük yaşamda sıkça zorluklarla karşı
karşıya gelen çocuğun bu dönemde korkulu
rüya görerek geceleri uyanma sıklığı artar.
 İki buçuk yaşındaki çocuk zıt kutuplar
arasında gidip gelir, uç noktaları deneyimler.

49.  24-36 aylık dönem arasında bebekler
‘hayır’ kelimesini sıklıkla kullanır.
 2.5 yaşındaki çocuk öğrendiği kavramları
ileriye taşır. Birkaç çocuk şarkısı bilir, daha
fazla rengi tanıyabilir ve büyük olasılıkla
3’e kadar sayabilir.
 Çocuklar bu dönemde çizimlerine isim
koymaya başladığı gibi, kendi ismini de
bilir.

50.  2,5 yaşındaki bir çocuk 200’ü aşkın
sözcüğü kolaylıkla kullanır. Sık sorduğu
sorular ‘ne?’ ve ‘kim?’dir. Ben, sen, beni,
bana zamirlerini doğru kullanmaya
başlamıştır.
 Çocuklar, 2,5 yaşındayken genellikle
zaman kiplerini doğru kullanamaz.
Çocukların özelliği 3 yaşından itibaren
gelişmeye başlar.

51. 3 YAŞ ÇOCUĞUNUN GELİŞİM
ÖZELLİKLERİ

52.  En dikkat çeken nokta, çocuğun
BAĞIMSIZ bir birey olma bilincine
varmasıdır.
 36 aylık bebek gelişimi sürecinde bebekler
oyun çağına girdiği gibi, özgüven ve
bağımsızlık duygusu da belirginleşmeye
başlar.

53. 36 aylık bebekler,
 Diğer çocuklarla birlikte oyun oynama,
 Eşyalarını paylaşma,
 Başkalarının da önemli olduğunu
kavrama,
 Ebeveynlerinin olmadığı bir ortamda
bulunma,
 Yardımsever davranma gibi özellikler
kazanmaya başlar.

54.  Bebeklerin bağımsızlık
duygusunun
gelişmesiyle birlikte,
kreş, park, oyun alanı
gibi mekanlarda
bebekler tek başına
vakit geçirmeye
başlayabilir.
 Bu beceri, bebeklerin
sosyal gelişimine de
önemli katkı sağladığı
gibi, bebeklerin bu
dönem akranlarıyla
kurduğu ilişki,
sosyalleşme sürecinde
kritik bir rol oynar.

55.  Çocuklar 3. yaştan itibaren “oyun çağı”na
girer. Bu yaştaki çocuk kendisinin
çevresinden bağımsız bir birey olduğunun
bilincine varmıştır. Kendine özel bir benlik
ve cinsiyet duygusu geliştirmeye başlar.
 3 yaşındaki çocuk güven ve özerklik
kazandığı oranda çevresini keşfetmeyi
sürdürür. Çevresine karşı belirgin bir
merak duymaya başlar. Bu yaş cinsel
rollerin belirlendiği bir dönemdir.

56.  3 yaşındaki çocuklar akranları ile
oynamaktan keyif alır, grup halinde
oynamaya ve grubun içinde kendi
arkadaşını seçmeye başlar.
 3 yaş çocuğun gelişim özellikleri
arasında akranlarını seyretme ve
yaşıtları ile sürekli konuşma gibi
davranış biçimleri de yer alır.

57.  36.aydan itibaren çocuklar konuşurken
diğerlerinin fikirlerini dikkate almaz.
 Çocukların bu dönemde sahip olduğu
kelime dağarcığı 300 civarındadır ve
konuşmalarındaki akıcılık giderek artar.
 3 yaşındaki çocuklar, zaman kavramı ile
ilgili sözcükleri ve cümleleri doğru bir
şekilde kullanmaya başlar. Bu süreç 5
yaşına kadar devam eder.

58.  Motor gelişim süreci açısından 3 yaş
önemlidir. Çocuklar bu süreçte 3
tekerlekli bisiklet kullanabilir, tek ayak
üzerinde dengede durmaya başlayabilir
ve parmak ucuna kalkarak yürüyebilir.

59.  3 yaş çocuğun gelişimi; kalıtsal özellikler,
beslenme, sosyal ortama katılım gibi
etkenlerle şekillenir.
 Bu nedenle 3 yaşındaki her çocuk benzer
özellikleri göstermeyebilir.
 Ebeveynlerin, çocuğun gelişimini
desteklemek için çocuğun oyun
oynamasını, akranlarıyla vakit geçirmesini
ve özgüven kazanmasını sağlamaları
önemlidir.

60. 4 YAŞ ÇOCUĞUNUN GELİŞİM
ÖZELLİKLERİ

61.  4 yaş, çocuğun dış dünyayı daha iyi
tanımaya başladığı ve algısının oldukça
gelişmeye başladığı bir dönemdir.
 İlişkiler, cinsiyet, farklı ırktan insanların
farklılıkları gibi sosyal konuları fark
etmeye başlar.
 Çok fazla soru sorarak, oyun oynayarak
ve taklit yaparak çevrelerinde olup biten
hakkında daha bilgi sahibi olurlar.

62.  Başka çocuklarla oynamaktan keyif alırlar
ve bolca fiziksel oyun oynamak, hikâye
dinlemek isterler.
 Başkalarının hisleri ve ihtiyaçlarını
anlamaya, empati kurduklarını belli
edecek davranışlarda bulunmaya
başlarlar; zaman zaman kendi
oyuncaklarını paylaşıp diğer çocuklarla
sırayla oynayabilirler.

63.  Bazen ebeveynlerinin birbirlerine sevgi
göstermesini kıskanabilirler. Ebeveynler de
bu gibi durumlarda çocuklarına onların
ilişkisinin önemli olduğunu ve onların da
büyüdüklerinde uygun partner bulma
fırsatları olacağını anlatabilirler.

64.  Anne-Babacılık’ ya da ‘Süpermencilik’ gibi
oyunlar yetişkinlerin rollerini anlamalarını
sağlar ve bir süre yetişkin gibi
davranmalarına olanak tanır. Kimi zaman
girdikleri roller uygunsuz olabilir. Bu gibi
durumlarda yanlış yaptıklarını söylemeden
oyuna devam etmelerine izin verirseniz o
rolün ne anlama geldiğini kendi
kendilerine anladıktan sonra yapmayı
bırakacaklardır.

65.  Yaşıtlarına bilmişlik ve patronluk
taslayabilirler ve istediklerini alamayınca
mızırdanıp problem çıkarabilirler.
 Espri anlayışları gelişmeye başlar ve
komik durumlara gülebilirler.
 Ebeveyn rolü oynayabilecekleri evcilik gibi
karmaşık rol yapma oyunları
oynayabilirler.
 Eğer çevrede oynayabilecekleri yaşıtları
yoksa hayali arkadaşları olabilir. Bu
sağlıksız bir gelişimin habercisi olmamakla
birlikte gayet normal bir durumdur.

66.  Henüz neyin gerçek neyin hayal ürünü
olduğunu ayırt edemezler. Bu nedenle
ebeveynlerini memnun etmek için
hikâyeler uydurabilirler.
 Tuvalete tek başlarına çıkabilir, tuvalet
kâğıdı kullanabilir ve sifonu çekebilirler.

67. KAVRAMA GÜÇLERİ GELİŞİR
 Dünya hakkında fazla soru sormaya ve
birçok şeyin nedenini öğrenmek ister.
Bazen onların sorularına cevap vermek
zor ya da utanç verici gelebilir. Özellikle
ölüm ve cinsellikle ilgili sorulara.
Bebeklerin nereden geldiğini merak
edebilir, başka çocukların cinsel
organlarına bakmak isteyebilirler. Bu
dönemde onların sorularına olabildiğince
basit ve dürüst cevaplar verin.

68.  2 ya da 3 işi ardı ardına yapabilir. Örneğin,
“Bir bardak su getir, babana ver ve sonra onu
masanın üzerine götürüp koy” gibi.
 3 tekerlekli bisikleti rahatlıkla kullanabilir,
 Hayvanları ve renkleri ayırt edebilir,
 Büyük küçük ya da uzun kısa ayrımını
yapabilir.
 Anlatılanı anlar.
 Bir insanın kafasını, bedenini, kollarını ve
bacaklarını çizebilir.
 1’den 20’ye kadar sayabilir.
 Kalemi doğru bir şekilde tutabilir.
 Kâğıdı düz bir şekilde kesebilir.
 Adını, yaşını ve eğer öğretilirse adresini
söyleyebilir.

69.  Yürümesi, merdiven çıkması ve inmesi
düzgündür.
 Atma ve yakalama, sıçrama ve topa
vurma, ağaçlara tırmanma becerisi
gelişmiştir.
 Oldukça hızlı koşabilir.
 Küçük nesnelerin üzerine atlayabilir.
 Düz bir hat üzerinde yürüyebilir.
 Salıncakta kendi kendilerine sallanabilir.
 Basit giysileri giyebilir.
 Gündüzleri tuvalet ihtiyaçlarını kontrol
etseler bile geceleri hala yardıma
ihtiyaçları olabilir.

70.  Daha bilimsel ve teknik konular hakkında
konuşmaya başlarlar.
 Çevresine daha geniş bakış açısıyla
bakmaya başlarlar. Daha rahat
konuşmaya başlasalar da hala bazı harfleri
doğru telaffuz edemezler. Örneğin s, r ve
w gibi.
 Neden, ne zaman ve nasıl sorularını
dillerinden düşürmezler.
 Uzun hikâyeler anlatabilir, kendi fikirlerini
söylemeye başlar, tekerleme ve şarkıları
rahatlıkla söyleyebilirler.

71.  5 YAŞ ÇOCUĞUNUN GELİŞİM
ÖZELLİKLERİ

72.  5 yaş, çocuklar için okula başlama yaşıdır.
Çevresindekileri memnun etmek için
çabaladıkları ve etraflarına kolay uyum
sağladıkları yaştır.
 Okul yaşamıyla birlikte evdekinden farklı
yepyeni bir sistemin içine girer, farklı fikir
ve tavırlarla karşılaşır. Bu yorulmasına ve
kafasının karışmasına neden olabilir. Bu
yüzden fazla yapışkan, huysuz ve mızmız
davranışlar gösterebilir.
 Her çocuk üzerinde oluşan bu baskıya
karşı farklı tepkiler verebilir.

73.  Kendi kardeşlerine karşı sorumluluklarını
yerine getirmese de başka çocuklara karşı
daha sevecen davranabilir.
 Cinsiyetinin farkına varan çocuklar karşı
cinse karşı tepkili davranıp erkekse sadece
erkeklerle, kızsa sadece kızlarla oynama
eğiliminde olabilir.

74.  Oyunların kurallarını öğrenmeye ve dahil adil
oynamaya başlarlar. Fakat yenilgiyi
kabullenmekte zorlanıp hile yapmaya
kalkışabilir, üzülebilir ya da oyunu bırakmak
isteyebilir.
 Kendi kendilerine oynamaktansa başkalarıyla
oyun oynamayı sevmeye başlar.
 Kurallar, doğru ve yanlış hakkında
bilinçlenmeye başladığı için daha çok izin
istemeye başlar. Yapabilir miyim en sık
kullandığı soru olmaya başlar.
 Sorumluluk bilinci arttığı için, daha ciddi
sorular sormaya başlar ve aynı ciddiyette
cevap almak isterler.

75.  Bu yaştaki çocuklarda okula başlamak üzüntü
verdiği için ailelerine olan bağlılıklarında artış
yaşanır.
 Çocuğunuz giyinme ve yeme konusunda
bağımsız hareket etmeye başlasa da bıçak
kullanmakta zorluklar yaşayabilir.
 Diğer çocuklarla oynamak istese de hatta bazı
basit arkadaşlıklar da kursa duygusal açıdan hala
evine bağlıdır.
 Okul yaşamıyla birlikte evdekinden farklı yepyeni
bir sistemin içine girer, farklı fikir ve tavırlarla
karşılaşır. Bu yorulmasına ve kafasının
karışmasına neden olabilir. Bu yüzden fazla
yapışkan, huysuz ve mızmız davranışlar
gösterebilir.
 Her çocuk üzerinde oluşan bu baskıya karşı farklı
tepkiler

76.  Sizden bağımsız bir bakış açısına ve dünya
görüşüne sahip olmaya başlarlar. Diğer
ailelerin çocuklarının farklı değerleri ve
bakış açıların etkisi altında kalırlar.
 Yaptırımlar ve kurallar kafasını karıştırarak
huysuz davranmasına neden olabilir. Bu
değişikliğin sebebini anlaması ve dış
dünya ile ev hayatını birbirinden
ayıramayabilir.
 Zaman ve mekân hakkındaki algısı artsa
da 5 yaşındaki çocuklar hala saat
kavramını öğrenmekte ve söylemekte
zorlanır.

77.  Renk, şekil ve boyuta göre sıralamaları
mükemmel seviyede yapabilir.
 5 yaşındaki bir çocuk göz, burun, ağız,
dişi baş, gövde, kol ve bacaklarla birlikte
detaylı bir şekilde çizebilir.
 Kapısı, pencereci ve çatısı olan bir ev
çizebilir.
 10 ya da 12 rengi rahatlıkla eşleyebilir.
 Harfleri tanıyabilir ama okumaya
başlamaz.

78.  5 yaşında bir çocukta koşma, atlama ve
tırmanma gibi fiziksel gelişimler
tamamlanmıştır.
 Kalem kullanma yetenekleri ilerler.
 Daha az düşmeye ve bedenlerini daha iyi
kontrol etmeye başlarlar.

79.  Evde garip kelimeler kullanmaya başlarsa
sakin olun. Dışarıdan duyduğu şeyleri evin
içinde de söylemeye başlayacaktır.
 Okuma alışkanlığı kazandırmak için onlara
bol bol kitap okuyun.
 Gün boyunca sizi çok özleyecekleri için
onlarla uzun uzun konuşun. Yaşadıklarını
anlatması hem dil gelişimini artıracak hem
de psikolojik olarak rahatlama
sağlayacaktır.

80. Sosyal iletişim gecikmesi nedr?
 Çocuklar konuşma öncesi dönemde jestler,
mimikler, sesler ve taklit aracılıüı ile iletişim
kurmaya çalışırlar.
 İletişim kurma istekleri güçlüdür.
 Verme,alma, gülümseme, el sallama, ve
parmakla gösterme gibi eylemlerin hepsine
birden sosyal iletişim diyoruz.
 Sosyal iletişimdeki eksiklik otizm spektrum
bozukluğunun ilk kırmızı belirtisi olabilir.
 Erken tanı-erken müdahale anlamına gelir ve
çocuğunuz açısından çok önemlidir.
 Bu anlamda atacağınız ilk adım çocuğunuzun
gelişim değerlendirmesinden geçmesidir.

81. Gelişim değerlendirmesinde neler
kullanırız?
1. Denver gelişim tarama testi
2. Bayley III scale

87. İlginize sonsuz teşekkürler!
Tüm sorularunız için lütfen
arayınız !
05378832328!!!!