SlideShare a Scribd company logo
1 of 35
Download to read offline
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH
BAHASA KADAZANDUSUN
TAHUN SATU
2010
DRAF
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
1
KOPOINTUTUNAN
Boros Kadazandusun nopo nga’ iso’ mato balajalan i po’ia’on id sikul tosiriba’ om takawas. Status nopo do mato palajalan
diti id kurikulum perdana nga’ mato palajalan elektif. Po’ia’on o boros diti kumaa tangaanak mantad tinaru’ Kadazan om
Dusun. Po’ia’on nogi’ o boros diti kumaa tangaanak mantad tinaru’ suai i aanangan minsingilo do boros diti.
Hontolon nopo do pongia’an om pambalajalan Boros Kadazandusun id sikul tosiriba’ nga’ popoingkawas do kabaalan
boros miagal ko’ kabaalan mokinongou, moboros, mambasa’, monuat, koilaan kolumison boros om nogi’ koilaan puralan
boros. Oponsol kopio do inoboson o kabaalan boros diti tu’ iti no kabaalan touvai i koponuhup id pomogunaan boros
Kadazandusun id pangaan sikul takawas.
Winonsoi o Kurikulum Standard Boros Kadazandusun Sikul Tosiriba’ diti montok manahak kosiwatan kumaa tangaanak
do minsingilo do boros Kadazandusun id kohuboyoon di kosuau mooi do kikotumbayaan sondii tangaanak soira’ do
mikomunikasi om nogi’ kaanu papasarabak pomusarahan di okreatif, imaginatif om okritis. Maya’ do kurikulum diti, kaanu
tangaanak minsingilo do boros Kadazandusun id pongia’an di otolinahas, poimpunong om oulud. Pongia’an om
pambalajalan boros Kadazandusun id sikul kapanahak do kosiwatan kumaa tangaanak do mongintutun, monginonong,
guminawo’ om popotilombus do adat, koubasanan, kotumbayaan sandad om tungkus tinaru’ Kadazan om Dusun.
Pongia’an om pambalajalan boros Kadazandusun diti nogi’ kaanu manahak kosiwatan kumaa tangaanak mantad tinaru’
suai i aanangan minsingilo do boros Kadazandusun do mongintutun om magarati’ adat, koubasanan, kotumbayaan
sandad om tungkus tinaru’ Kadazan om Dusun.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
2
Pongia’an om pambalajalan Kurikulum Standard Boros Kadazandusun id sikul tosiriba’ diti monokodung do angkab
Rukun Negara, Dasar Pendidikan Kebangsaan om Falsafah Pendidikan Negara montok o momodimpot do kotoonongon
om piunungan sawi’-awi’ tinaru’ id pogun Malaysia. Suang nopo do pongia’an om aktiviti kokurikulum Kurikulum Standard
Boros Kadazandusun Sikul Tosiriba diti nga’ kokomoi do toilaan, kabaalan boros, koubasanan, woyo’ toluud, tungkus
koubasanan om kotumbayaan tinaru’ i koponuhup do popoingkawas koburuon koinanon, sunduan, pomusarahan om
topurimanan tangaanak.
TUDUAN
Tudu nopo do Kurikulum Standard Boros Kadazandusun montok sikul tosiriba’ diti nga’ momogonop kabaalan boros
tangaanak mooi do kaanu nodii yiolo’ momoguno do boros Kadazandusun di kotunud, oulud om olinuud id komunikasi di
mogisuai-suai kohuboyoon.
DIMPOTON
Id kolimpupuson do Toun 6 kaanu tangaanak do :
 Mikomunikasi miampai kotumbayaan sondii kumaa tambalut om tulun suai id kohuboyoon formal om au’ formal.
 Mambasa’ om mangarati’ do suang mogikawo-kawo teks id boros Kadazandusun montok mananom sunduan do
aanangan mambasa’.
 Momonsoi mogisuai-suai kawo ponuatan di kotunud, oulud om olinuud.
 Monginonong om mangarati’ ponuatan di okreatif id boros Kadazandusun om mananom sunduan guminawo’
kolumison boros.
 Momoguno puralan boros di kotunud id lisan om ponuatan.
 Popotilombus tungkus koubasanan tinaru’ Kadazan om Dusun.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
3
DOKUMON STANDARD KURIKULUM
Id suang do Dokumon Standard diti poinghagum o Standard Ponuangan om Standard Pambalajalan.
Standard Ponuangan nopo nga’ taang minima do koilaan, kabaalan om tadampatan di mositi do dimpoton do tangaanak
id kolimpupuson do Toun 6 id sikul tosiriba’.
Standard Pambalajalan nopo nga’ iso’ nuludan koilaan, kabaalan, tadampatan om taang koonuan di mositi do dimpoton
do tangaanak id iso’-iso’ Toun id sikul tosiriba’.
PRINSIP DO PEDAGOGI KURIKULUM STANDARD
Ponginsamakan do pongia’an om pambalajalan do Kurikulum Standard diti nopo nga’ maya’ prinsip-prinsip di pinatayad:
i. Ponginabasan do kabaalan touvai
Oponsol kopio do pasandadon mantad id kotimpuunon o ponginabasan do kabaalan touvai miagal ko’ kabaalan
mokinongou, moboros, mambasa’, om monuat tu’ kabaalan diti no o timpoohonon do karaaralano’ pambalajalan do
tangaanak. Kabaalan touvai i oinobos do tangaanak koponuhup tangaanak do popoingkawas kabaalan boros montok
momodimpot taang di lobi’ akawas.
ii. Balajal id kohuboyoon di kosuau, kirati’ om kiwaa dimpoton.
Pambalajalan di poposontol konteks di kirati’ miampai papaamung sawi’-awi’ kabaalan boros i kaanu manahak kosiwatan
kumaa tangaanak minsingilo maya’ aktiviti di kosuau.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
4
iii. Tangaanak o tontokon
Mogisuai-suai hinosu’, kopurokisan, ralan balajal, tadampatan om koporluan tangaanak id pambalajalan do Boros
Kadazandusun. Mooi do odimpot o potensi pambalajalan tangaanak, oponsol do papanahon o pongia’an di momoguno
mogikawo-kawo ponginsamakan, teknik om kaakamot pongia’an di kagayat do ginawo tangaanak. Pongisamakan
masteri kaanu manahak kasakadayan kumaa tangaanak do monginobos sawi’-awi’ standard pambalajalan Boros
Kadazandusun di noulud.
iv. Pomogunaan teknologi wagu
Id abad ko-21 diti, oponsol o koilan momoguno komputo tu’ teknologi nopo diti nga’ teknologi komunikasi di gunoon do
timpu baino montok maganu om papatayad koilan. Pomogunaan kaakamot media elektronik om kapamansayan pionitan
id internet kaanu manahak kosiwatan di tosima’ kumaa tangaanak do mikomunikasi om mogi’ilang toilaan id tiso’ om
tiso’. Ogumu’ koilaan di taanu mantad Teknologi Koilaan om Pionitan diti. Soira’ momproses do koilaan di naanu kiguno o
pomusarahan di okritis montok momili’ koilaan di kosudong. Oponsol o koilaan do tangaanak do momoguno boros
Kadazandusun mooi do kaanu papatayad do koilaan di efektif, kotunud, okreatif om kohiok. Aspek woyo’ toluud om
mamasok oponsol nogi’ do pasandadon mooi do kitonggungan om kidisiplin o tangaanak soira’ mogihum, momproses om
poposunud kawagu’ do koilaan.
v. Pontaksiran Pambalajalan
Pontaksiran pambalajalan nopo do gunoon nga’ pontaksiran di potilombus. Pontaksiran di potilombus kaanu manahak
koilaan kumaa mongingia’ kokomoi taang kadampatan tangaanak do standard pambalajalan. Pointilombus o pontaksiran
woyo’ formatif diti om okon ko’ miagal do pontaksiran woyo’ sumatif tu’ papanahon id koowian iso’-iso’ timpu
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
5
pambalajalan. Kawasa’ do papanahon o pontaksiran woyo’ formatif maya’ pongintangan om maya’ mogikawo-kawo
aktiviti lisan om ponuatan. Koduo-duo pontaksiran diti kaanu popokito koyuuyuo’ kalantayon pambalajalan tangaanak.
vi. Kapasarabakan ponginlaaban kowoowoyo’
Prinsip di pasandadon id saralom do Kurikulum Boros Kadazandusun nopo nga’ papapanggor sahsiah di tosonong.
Pasandadon nogi’ toinsanan woyo’ toluud id pambalajalan Boros Kadazandusun mooi do awangun songulun mamasok di
kiwoyo’ toluud, kiimatu om otoonong .
PONGINSAMAKAN KURIKULUM MODULAR
Timpu pongia’an do mato balajalan Boros Kadazandusun nopo nga’ tolu (3) timpu sominggu,. Pongia’an do Kurikulum
Standard Sikul Tosiriba’ diti manahak fokus id pomogiratan do kabaalan momoguno boros Kadazandusun id tinimungan
tangaanak ngaawi’.
Kurikulum Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun diti minaganu ponginsamakan woyo’ modular i popohontol om
manahak fokus di osulimbang kumaa sawi’-awi’ kabaalan boros miagal do kabaalan mokinongou om moboros,
mambasa’, monuat, kolumison boros om puralan boros.
Id pongia’an om pambalajalan do Boros Kadazandusun id kalas, onuan fokus di pointantu’ sawi’-awi’ kabaalan boros id
iso’-iso’ timpu pongia’an. Sabaagi iso’ poomitanan, onuan fokus o kabaalan mokinongou om moboros id pongia’an ontok
timpu koiso’ do minggu koiso’. Ontok timpu koduo, fokus do pongia’an nopo nga’ kabaalan mambasa’ om timpu kotolu
onuan fokus o pongia’an kabaalan monuat. Timpu koiso’ om koduo do minggu’ sumusuut gunoon montok pongia’an
kolumisan boros om timpu kotolu gunoon montok pongia’an puralan boros. Kawasa’ mongigia’ do momoguno duo timpu
montok mongia’ iso’-iso kabaalan soira’ do oporlu. Pongia’an om pambalajalan do iso’-iso’ topik kawasa’ do papanahon
id kalas dasom duo (2) minggu’.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
6
Ponginsamakan woyo’ modular diti kaanu popisoungko’ sawi’-awi’ kabaalan boros di strategik montok tudu do
popoingkawas kabaalan boros miagal di poinsurat id standard ponuangan om pambalajalan. Sabaagi iso’ poomitanan,
soira’ do mongia’ do kabaalan kolumisan boros, kopisoungko’ nogi’ o kabaalan suai miagal ko’ kabaalan mokinongou,
moboros, mambasa’ om monuat id pongia’an dii. Ponginsamakan woyo’ modular diti manahak nogi’ do panantalan
kumaa pongia’an om pambalajalan kabaalan boros di touvai kumaa kabaalan boros di kompleks miagal di poinsanarai id
siriba’ diti:
 Kabaalan Mokinongou om Moboros
 Kabaalan Mambasa’
 Kabaalan Monuat
 Kolumisan Boros
 Puralan Boros
Tema
Ponuangan montok tikid gana’ pomogunaan boros id pambalajalan Boros Kadazandusun nopo nga’ pinoimpou tema di
kosudong montok tangaanak id sikul tosiriba’. Tema nopo ngaawi’ diti nga’ :
 Tinan Sondii’
 Tangon
 Toilaan
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
7
KURIKULUM BOROS KADAZANDUSUN TOUN 1
Fokus nopo do pongia’an om pambalajalan Boros Kadazandusun id Toun 1 nga’ mongintutun do pimato , putul boros,
boros, frasa om ayat-ayat di toniba’. Ponginabasan do kabaalan boros di touvai miagal ko kabaalan mokinongou om
moboros, mambasa’, monuat om kolumison boros nga’ onuan nogi’ do kapanatalan id pongia’an om pambalajalan do
mato palajalan diti. Suai ko mantad di, koilaan kokomoi tungkus koubasanan tinaru’ Kadazan om Dusun nga’ poia’on
nogi’ kumaa tangaanak id Toun 1.
1.0 KABAALAN MOKINONGOU OM MOBOROS
Id kolimpupuson do Toun 1, kaanu o tangaanak do mokinongou, monindu’, popoilo koilaan om popouni tuni di norongou
mantad iso’-iso’ stimulus di pinatahak, kaanu mokinongou, monugut do mamarait om popouni tuni do 29 pimato boros
Kadazandusun, kaanu tumanud ponontudukan do mongigia’ montok mongintutun om mamarait mogikawo-kawo boros,
kaanu mokinongou om manahak do respon kumaa teks om pibarasan di norongou, kaanu mokinongou, monugut om
popolombus do pibarasan, kaanu popoilo do ahal sondii’, poposunud kawagu’’ do sorita’ om papatarang do iso’-iso’
koilaan miampai momoguno do boros di kotunud, oulud om olinuud.
Poinghagum nopo id standard pambalajalan diti nga’ kabaalan mokinongou om popolombus kawagu’ do tuni, boros, frasa
on ayat di norongou mantad mogisuai-suai tadon. Mokinongou om moboros nopo nga’ iso’ kabaalan di touvai montok
literasi. Iri nodii poogi’ do unsubon o tangaanak do minsingilo do woyo’ mokinongou di kotunud om tumimpuun do
minsingilo do moboros mantad taang popolombus do tuni di kotunud om kumaa nogi’ do popolombus do boros, frasa om
gisom no do kaanu popolombus do ayat di kotunud, oulud om olinuud montok mogikawo-kawo kohuboyoon. Oponsol
nogi’ do poia’on kumaa doid tangaanak o loyuk om rima di kotunud montok popolombus iso’-iso’ tuni, boros, frasa om
ayat. Suai ko’ mantad dii, mositi nogi’ do poia’on kumaa doid tangaanak o koilaan mikomunikasi maya’ lisan om okon ko’
lisan. Aktiviti nopo di kosudong do papanahon montok do kabaalan diti nga’ aktiviti minsingubal, manahak respon,
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
8
mangarati’ om momoguno do koilaan di norongou. Sawi’-awi’ aktiviti diti kawasa’ do uliton mooi do kogirot o pomogunaan
do pancaindera do tangaanak om poinsodia’ tomoimo do mikomunikasi.
2.0 KABAALAN MAMBASA’
Id kolimpupuson do Toun 1, kaanu o tangaanak do mongintutun bontuk, ngaran om tuni do 29 pimato Boros
Kadazandusun, kaanu mongija’ mogikawo-kawo boros tumanud putul boros, kaanu mambasa’ om momungaran nunu i
okito, orongou, oroso, osingud om opurimanan, kaanu tumanud ponontudukan do mongigia’ do popolombus boros
tumanud putul boros om popouni tuni pimato, kaanu tumanud ponontudukan do mongigia’ mongintutun, popolombus om
mambasa’ topuod do frasa, ayat om teks mantad mogisuai-suai tadon, kaanu tumanud ponontudukan do mongigia’
manahak do respon kumaa koilaan di nabasa’, kaanu tumanud ponontudukan do mongigia’ do popokito demonstrasi om
momonsoi ilustrasi montok popoilo kawagu’’ iso’-iso’ koilaan, kaanu popoilo topurimanan kokomoi teks di nabasa’ om
kaanu momili’ watak di korohian om au’ korohian.
Id kabaalan diti, oponsol do kaanu o tangaanak do mongintutun tuni do 29 pimato Boros Kadazandusun tu’ iti nopo nga’
koilaan di touvai no kopio montok kabaalan mambasa’. Koilaan diti koponuhup id kabaalan popolombus boros, frasa,
ayat mintootoiso’ om ayat di mogikawo-kawo loyuk om kopolombusan. Montok iso’ pongia’an kabaalan mambasa’ di
kosuau, unsubon o mongigia’ do momoguno teks mantad sinding, hiis, tangon toi ko’ bukakak, tu’ kounsub iti do
tangaanak om nogi’ kapagayat do ginawo diolo’. Montok kabaalan mongija’, potimpuunon do popoia’ mantad mongintutun
tuni pimato kumaa tuni do fonem om putul boros gisom no owonsoi iso’ boros di kotunud.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
9
3.0 KABAALAN MONUAT
Id kolimpupuson do Toun 1, kaanu o tangaanak do tumanud ponontudukan do mongigia’ do monuat momoguno do pinsil
di kotunud, kaanu mamagaris, kaanu momolukis bontuk tumanud garis, kaanu monuat pimato, numbul, boros, frasa om
ayat tumanud do garis, kaanu monuat kawagu’ do pimato, numbul, boros, frasa om ayat, kaanu momonsoi ayat
mintootoiso’ miampai momoguno boros, ayat om tanda basa’ di kotunud.
Timpuunon nopo do popoia’ id kabaalan diti nga’ kabaal mongigit pinsil di kotunud. Oponsol do pasandadon kabaalan diti
mooi do oubas dii o tangaanak do monuat momoguno woyo’ di kotunud. Fokus nopo do kabaalan diti nga’ popowakas
turat tunturu’ om longon, monginwasi kabaalan motor, popoingkawas kabaalan visual om koordinasi mato om longon
mooi do kaanu dii o tangaanak monginobos kabaalan monuat di touvai kopio. Suai ko’ mantad dilo, pohontolon nogi’ id
kabaalan diti o koilaan monuat pimato miampai momoguno woyo’ di kotunud mooi do kaanu o tangaanak do monuat
boros, frasa om ayat di opunong, otolinahas om oulud.
4.0. KABAALAN KOLUMISON BOROS
Id kolimpupuson do Toun 1, kaanu o tangaanak do tumanud ponontudukan mongingia’ montok popolombus kawagu’
koilaan maya’ aktiviti momonsoi buuk tonini’, poster, kolaj om kaad, kaanu o tangaanak do tumanud ponontudukan
mongingia’ montok popokito koilaan di notimung maya’ aktiviti manangon, suminding, minsingkono’, sumayau om
popolombus hiis, kaanu o tangaanak do tumanud ponontudukan mongingia’ montok monimung koilaan maya’ mogikawo-
kawo aktiviti kokomoi do koubasanan, kotumbayaan, basaan, karamayan, taakanon om tiinumun do tinaru’ Kadazan om
Dusun.
Pongia’an do kabaalan kolumison boros montok Toun 1 diti manahak panatalan kumaa pambalajalan di kosuau maya’
aktiviti di kosuau om kagayat ginawo miagal ko’ momonsoi buuk tonini’, poster, kolaj, kaad om nogi’ maya’ aktiviti
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
10
manangon, suminding, minsingkono’, sumayau om popolombus hiis. Maya’ kabaalan kolumison boros diti kaanu nogi’ o
tangaanak do kosiwatan mongintutun, minsingubal om monginonong do tungkus koubasanan tinaru’ Kadazan om Dusun
maya’ mogikawo-kawo aktiviti di kohiok om kosudong. Aktiviti-aktiviti diti kaanu papasarabak kaanangan do tangaanak
kumaa minsingilo do boros Kadazandusun om nogi’ kaanu popoingkawas imaginasi tangaanak. Komponen diti manahak
kosiwatan kumaa tangaanak do mokinongou boros Kadazandusun mantad mogisuai-suai tadon miagal ko’ mantad
sinding tangaanak, hiis koubasanan om tangon-tangon di kosudong. Suai ko’ mantad dii, kaanu nogi’ o tangaanak
ngaawi’ do momoguno do boros Kadazandusun id kohuboyoon di mogisuai-suai migal ko’ id pamanasayan buuk tonini’,
poster, kolaj om kaad om nogi’ maya’ aktiviti manangon, suminding, minsingkono’, sumayau om popolombus hiis.
Oponsol kopio do onuan motivasi o tangaanak maya’ pason do mangarayou montok iso’-iso asil di nowonsoi toi ko’
pinolombus. Motivasi om pason pongunsuban kaanu popogirot kotumbayaan sondiii do tangaanak om kaanu nogi’
papasarabak sunduan aanangan balajal. Suai ko’ mantad dii, kaanu nogi’ iti do mananom topurimanan do monginwasi’
asil kalaja’ om nogi’ papasarabak pomusarahan di okreatif.
5.0 PURALAN BOROS
Abaagi o puralan boros Kadazandusun id piipiro komponen: fonetik om fonologi, sistom ija’an, tatabahasa, tukadan,
kopomoroitan ginumu’ om tinimungan boros. Oponsol do poia’on koilaan momoguno puralan boros kumaa tangaanak di
minsingilo do boros Kadazandusun mooi do kaanu o tangaanak do momoguno boros Kadazandusun di kotunud om
oulud.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
11
5.1 Fonetik om Fonologi
Oponsol do posunudon kumaa do tangaanak o koilaan mamarait om momoguno loyuk om kopolombusan di kotunud
mooi do kotunud o tangaanak do mamarait boros om ayat, om nogi’ kaanu o tangaanak do popolombus komoyon di
kotunud kumaa tulun suai. Suai ko mantad dii, oponsol nogi’ o koilaan diti mooi do kaanu o tangaanak do mangarati’
boros om komoyon do tulun suai id intoraksi tikid tadau. Poinsanarai id siriba’ nopo nga’ piipiro kawo ayat di oponsol do
oilaan tangaanak do popolombus miampai momoguno pomoroitan om loyuk di kotunud.
a) Ayat Toomod
b) Ayat Pongudio’
c) Ayat Ponuhuan
5.2 Sistom Ija’an
Oponsol kopio do posunudon kumaa do tangaanak o sistom ija’an boros Kadazandusun mooi do kaanu o tangaanak do
momonsoi ponuatan di kotunud om oulud. Id sistom ija’an mositi no do inoboson do tangaanak o piipiro aspek mooi do
kaanu do momonsoi ponuatan di opunong. Pointayad id siriba’ diti, sawi-awi’ aspek di oponsol do oilaan:
a) 29 pimato boros Kadazandusun
b) pomogunaan do sigot / ’/ id ponuatan
c) pomogunaan do / b / om / d / id ponuatan
d) vokal tanaru om diftong id ponuatan om pomoroitan
e) pomogunaan konsonan on vokal noolos id ponuatan
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
12
5.3 Tatabahasa
Abaagi o aspek Tatabahasa id duo boogian : morfologi dan sintaksis.
5.3.1 Morfologi nopo nga’ iso’ gana’ toilaan i’ monoriuk pamansayan iso’-iso boros id aspek struktur, bontuk om
ponompipian boros. Poinsanarai id siriba’ diti nopo nga’ aspek di okito id morfologi.
(a) Struktur Boros
i) Boros Sandad
ii) Boros Noolos
(b) Bontuk Boros
i) Boros mintootoiso’
ii) Boros nosugku
iii) Boros misompuru
iv) Boros misaup
(c) Karaaralano’ pamansayan boros:
i) Ponugku
ii) Ponginsoupan
iii) Ponompuruan
(d) Sompuruan Boros:
i) Boros Ngaran
ii) Boros Maan
iii) Boros Ula’
iv) Boros Toguangon
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
13
5.3.2 Sintaksis nopo nga’ iso’ ponoriukan kokomoi pamansayan ayat. Aspek sintaksis di oponsol do oilaan do tangaanak
id sikul tosiriba’ nopo nga’ miagal di poinsanarai id siriba’ diti :
a) Karaaralano’ momonsoi boros, frasa, klausa om ayat.
b) Pamansayan ayat nopo nga’ tumanud nuludan VSO (Boros Maan, Subjek om Objek).
c) Kawo ayat: ayat toomod, ayat pongudio’, ayat ponuhuan om ayat kotigagan.
d) Kawo pamansayan ayat: ayat toomod, ayat mintootoiso’
5.4 Tanda’ Basa’
Oponsol do koilo o tangaanak do momoguno do tanda’ basa’ id komunikasi mooi do kaanu do popolombus boros
Kadazandusun di kotunud om oulud id kobooboroso’ om nogi’ id ponuatan. Id komunikasi maya’ ponuatan oponsol
do kaanu o tangaanak do momoguno tanda’ basa’ di kotunud mooi do kaanu do popolombus pomusarahan toi ko’
koilaan di kotunud om kirati’. Id komunikasi lisan, oponsol do koilo o tangaanak do momoguno do tanda’ basa’
miagal ko’ koma om nokta mooi do kolombus kopio nunu o komoyon diolo’.
5.5 Tukadan
Poinhagum no id tukadan o boros mikagos, poiradan om boros koponindir i oponsol do poia’on kumaa tangaanak
mooi do kaanu nodii do mongintutun om momoguno do tukadan id lisan toi ko’ ponuatan montok popokito iso’
ponginabasan do boros di takawas.
Nota: Montok koilaan lobi’ kokomoi puralan boros Kadazandusn kawasa’ do momorujuk do buuk Puralan Boros Kadazandusun
Id Sikul i pinalabus do Boogian PopoTounda Kurikulum, Komontilian Palajalan Malaysia.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
14
6.0 PONUANGAN KURIKULUM
Ponuangan kurikulum nopo nga’ iso’ poingkawasan kawawagu’ id ponginabasan koilaan om oponsol do onuan
kapanatalan tu’ iti no kabaalan di koponuhup do tangaanak id koposion tikid tadau om id ponginabasan toilaan.
Poinsanarai id siriba’ diti nopo nga’ ponuangan kurikulum i pasandadon id pongia’an boros Kadazandusun.
i. Kabaalan Momusorou
Kabaalan momusorou di okritis om okreatif pinosuang id standard pambalajalan mooi do kaanu o tangaanak do
monolibamban kobolingkangan, maganu kootuson om kaanu popolombus do koilaan di kotunud kokomoi iso’-iso’ ahal
miampai momoguno boros di efektif.
ii. Kabaalan Balajal Ralan Balajal
Pasandadon o kabaalan diti id standard pambalajalan mooi do kitonggungan o tangaanak id pambalajalan diolo’.
Poinghagum id kabaalan diti o kabaalan balajal om kabaalan maganu koilaan montok poposodia do tangaanak do
monginobos koilaan di potilombus.
iii. Kabaalan Momoguno Teknologi Koilaan om Pionitan
Kabaalan momoguno do Teknologi Koilaan om Pionitan nopo nga’ kabaalan abad ko-21. Kabaalan nopo di poinghagum
nga’ kabaalan momoguno kakamot multimedia miagal ko’ komputo montok momonsoi om momongo kalaja’ sikul om nogi’
momoguno mogikawo-kawo koilaan mantad multimedia miagal ko’ mongintong dokumentari televison om mambasa’
koilaan mantad internet. Suai ko’ mantad dii, kaanu nogi’ do kosiwatan o tangaanak do papaatod om monorimo do e-mel,
lumayag pionitan elektronik montok mogihum om papatayad koilaan om miintoraksi miapai tulun suai maya’ pionitan
sosial miagal ko’ Facebook om Twitter.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
15
iv. Woyoo’ Toluud om Sunduan Mamasok
Oponsol do pasandadon o woyoo’ toluud miagal ko’ woyoo’ guminawo pogun sondii’ om kopuriman sunduan mamasok id
standard pambalajalan mooi do awangun o tangaanak di kiwoyoo’ toluud om oupus tomoimo do pogun sondii’.
v. Mogisuai-suai kopurokisan
Okito nogi’ id suang do standard pambalajalan diti o koponoinaan do kopurokisan tangaanak di mogisuai-suai. Okito iti id
suang do standard pambalajalan, miagal ko’ koponoinaan koporokisan kinestetik maya’ abaabayan di noulud id standard
pambalajalan kabaalan kolumison boros.
vi. Kopogonuan Toilaan
Koilaan om ponuangan nopo di pohontolon id standard pambalajalan nga’ koilaan di naanu mantad mogikawo-kawo
gana’ miagal do gana’ koilaan Sains om Teknologi, Geografi, Sajarah om nogi’ posorili’ do tangaanak om koilaan
konsumerism. Suai ko’ mantad dii, ponuangan boros nga’ aanu nogi’ mantad suat abal om isu-isu timpu baino.
vii. Mongindapu’
Mooi do kaanu o tangaanak ngaawi’ do monoguang karaaralano’ koposion timpu baino, mositi nogi’ do pasandadon id
pomusarahan do angaanak o kabaalan mongindapu’. Montok popoburu’ koposion tangaanak, elemon mongindapu’
miagal ko’ kreativiti, inovasi om inisiatif oponsol do posunudon kumaa tangaanak.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
16
viii. Kreativiti
Kreativiti nopo’ nga’ woyoo’ di popokito’ kabaalan momonsoi iso’-iso’ toinaan i au’ po insan kowonsoi do tulun suai maya’
imaginasi tosonong do tosoosongulun. Soira’ do kaanu o tangaanak do papabanta asil kalaja’ toi ko’ popokito’
pamantasan drama di okreatif, okito do koimbulai o kaanangan do tangaanak, kotumbayaan sondii’ om kopuriman do
kounsikahan montok kinalantayon sondii’.
7.0 PONTAKSIRAN
Pontaksiran standard pambalajalan kawasa’ do papanahon maya’ piipiro woyo’ pontaksiran. Abaagi do duo kawo o woyo’
pontaksiran diti:
 Pontaksiran Woyo’ Formatif (Pontaksiran di potilombus)
 Pontaksiran Woyo’ Sumatif (Pontaksiran Formal)
Taang koinabasan tangaanak do momoguno boros milo topongon maya’ koduo-dua woyo’ pontaksiran diti.
Pontaksiran Woyo’ Formatif ( Pontaksiran dipotilombus)
Papanahon o pontaksiran woyo’ formatif diti do poingompus toun do mongilo nunu o taang kalantayon do tangaanak.
Koindalan o pontaksiran diti maya’ pongintangan mooi do kaanu nodii mongigia’ do monilai kogisaman do tangaanak
monginobos boros ontok poingampayat id abaabayan pambalajalan boros. Pontaksiran woyo’ diti kapanahak kounalan
kumaa mongigia’ om tangaanak nogi’. Maya’ pongintangan diolo’, kaanu o mongigia’ do koilaan kokomoi tangaanak di au’
kadampot toi ko’ au’ koumpayat id abaabayan di papanahon id linimput kalas. Soira’ do okito do mongigia’ o
kobolingkangan diti, oponsol do papanahon do mongigia’ o abaabayan suai di kosudong om kaanu mongunsub do
tagaanak dii do monginobos boros. Kosudong nogi’ o pontaksiran woyo’ formatif montok mongintong kogisaman do
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
17
tangaanak id kabaalan mokinongou om moboros. Pongisamakan di kawasa’ do gunoon montok pontaksiran woyo’
formatif nopo nga’ maya’ folio, kalaja’ tinimungan, pontaksiran sondii’ om maya’ abaabayan monginobos boros miagal ko’
mambasa’ om kuiz.
Pontaksiran Woyo’ Sumatif (Pontaksiran Formal)
Papanahon o pontaksiran woyo’ sumatif maya’ ujian toi ko’ panaasan formal. Maya’ pontaksiran diti, kaanu o monggia’
ngaawi’ do monimung profil di popokito do koburuon do tangaanak id monginobos do boros Kadazandusun. Kawasa’ do
papanahon o pontaksiran diti montok tosoosongulun tanak. Tuduan nopo do pontaksiran woyo’ sumatif nga’ monipong
om monimung koilaan kokomoi standard om taang koinabasan do tangaanak minsingilo do boros Kadazandusun.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
18
Standard Ponuangan om Pambalajalan Toun 1 montok Kabaalan Mokinongou om Moboros
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
1.1 Kaanu o tangaanak do mokinongou, mongintutun
om mamarait do tuni di norongou mantad
mogisuai-suai tadon id kolimpupuson do Toun 6.
a) Posorili’
b) Kakamot
c) Boogian tinan sondii’
d) Loyuk om rima
e) Tuni kobooboroso’
1.1.1 Kaanu mokinongou om monindu’ do tuni di
norongou.
1.1.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok popoilo do koilaan kokomoi tuni di
norongou.
1.1.3 Kaanu popouni kawagu’ do tuni di norongou.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
19
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
1.2 Kaanu o tangaanak do mokinongou, mongintutun,
mamarait om popisuai tuni do pimato boros
Kadazandusun id kolimpupuson do Toun 6.
1.2.1 Kaanu mokinongou om monugut do mamarait do 29
pimato boros Kadazandusun.
1.2.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok mongintutun om popouni tuni vokal.
1.2.3 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok mongintutun om popouni tuni konsonan.
1.2.4 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok mongintutun om popouni tuni do pimato
sigot / ’ /.
1.2.5 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok mongintutun om popouni tuni do pimato / b /
poloputon.
1.2.6 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok mongintutun om popouni tuni do pimato / d /
poloputon.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
20
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
1.3 Kaanu o tangaanak do mokinongou, mongintutun
om mamarait do boros miampai momoguno
pomoroitan om loyuk di kotunud id kolimpupuson
do Toun 6.
1.3.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok mamarait boros tumanud putul boros.
1.3.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok mongintutun om mamarait do boros
kokomoi:
(a) numbul
(b) warana’
(c) bontuk
(d) boogian tinan
(e) paganakan
(f) kakamot
(g) sikul
(h) tayam
(i) kalendo
(j) taakanon
(k) tanom
(l) karamayan
1.3.3 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok mongintutun om mamarait do boros
a) mumpongol
b) mitongkiad
c) popointutun
d) mintutun
e) monuhu’
f) monongkotoluod
g) mongudio’
h) mokianu
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
21
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
1.4 Kaanu o tangaanak do manahak do respon
kokomoi koilaan di norongou id kolimpupuson
doToun 6.
1.4.1 Kaanu mokinongou do:
a) sinding
b) tangon
c) hiis
d) pibarasan
e) poguhatan
f) ponuhuan
1.4.2 Kaanu manahak do respon maya’ demonstrasi, lisan
toi ko’ ponuatan kokomoi nunu i norongou mantad
a) sinding
b) tangon
c) hiis
d) pibarasan
e) poguhatan
f) ponuhuan
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
22
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
1.5 Kaanu o tangaanak do moboros miampai
momoguno do boros di kotunud, oulud om
olinuud tumanud situasi, status, umul om
koulunan id kolimpupuson do Toun 6.
1.5.1 Kaanu mokinongou om popolombus kawagu’ do
model pibarasan kokomoi:
a) mumpongol
b) mitongkiad
c) popointutun
d) mintutun
e) monuhu’
f) monongkotoluod
g) mongudio’
h) mokianu
1.5.2 Kaanu popolombus do pibarasan miampai momoguno
do boros pongolohou di kotunud montok
a) mumpongol
b) mitongkiad
c) popointutun
d) mintutun
e) monuhu’
f) monongkotoluod
g) mongudio’
h) mokianu
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
23
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
1.6 Kaanu o tangaanak do popolombus topurimanan
om pomusarahan di oulud om olinuud id intoraksi
sosial miampai momoguno do boros, pomoroitan
om kolooloyuko’ di kotunud id kolimpupuson do
Toun 6.
1.6.1 Kaanu popoilo do ahal sondii’ miampai momoguno
do boros di kotunud, oulud om olinuud.
1.6.2 Kaanu poposunud kawagu’ do iso’-iso’ sorita’ di
norongou, nabasa’ toi ko’ nokito miampai momoguno
do boros di kotunud, oulud om olinuud.
1.6.3 Kaanu papatarang do iso’-iso’ koilaan miampai
momoguno do boros di kotunud, oulud om olinuud.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
24
Standard Ponuangan om Pambalajalan Toun 1 montok Kabaalan Mambasa’
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
2.1 Kaanu o tangaanak do mongija’ mogikawo-kawo
boros id kolimpupuson do Toun 6.
2.1.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok mongintutun bontuk om ngaran do 29 pimato
boros Kadazandusun.
2.1.2 Kaanu mamarait ngaran 29 pimato boros
Kadazandusun.
2.1.3 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok mongija’ tumanud putul boros.
Poomitanan : /Ta/ + /pa’/ = Tapa’
2.1.4 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok mongija’ mogikawo-kawo boros kokomoi
(a) numbul
(b) warana’
(c) bontuk
(d) boogian tinan
(e) paganakan
(f) kakamot
(g) sikul
(h) tayam
(i) kalendo
(j) taakanon
(k) tanom
(l) karamayan
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
25
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
2.2 Kaanu o tangaanak do mongintutun om
momungaran nunu i okito, orongou, oroso, osingud
om opurimanan id kolimpupuson do Toun 6.
2.2.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok mambasa’ om momungaran
(a) numbul
(b) warana’
(c) bontuk
(d) boogian tinan
(e) paganakan
(f) kakamot
(g) sikul
(h) tayam
(i) kalendo
(j) taakanon
(k) tanom
(l) karamayan
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
26
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
2.3 Kaanu o tangaanak do mambasa’ mogikawo-kawo
boros miampai momoguno do pomoroitan di
kotunud id kolimpupuson do Toun 6.
2.3.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok popolombus boros tumanud putul boros.
Poomitanan : /Ko/ /pi/ /wo/ /sian/
2.3.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do
mambasa’ boros montok popouni tuni vokal.
2.3.3 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do
mambasa’ boros montok popouni tuni konsonan.
2.3.4 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do
mambasa’ boros montok popouni tuni sigot /’/.
2.3.5 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do
mambasa’ boros montok popouni tuni do /b/
poloputon.
2.3.6 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do
mambasa’ boros montok popouni tuni /d/ poloputon.
2.3.7 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok popolombus boros tumanud loyuk di
kotunud.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
27
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
2.4 Kaanu o tangaanak do mambasa’ boros id frasa
om ayat miampai momoguno do pomoroitan om
loyuk di kotunud id kolimpupuson do Toun 6.
2.4.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok mongintutun om popolombus boros
a) mumpongol
b) mitongkiad
c) popointutun
d) mintutun
e) monuhu’
f) monongkotoluod
g) mongudio’
h) mokianu
2.4.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok mambasa’ do frasa om ayat
a) mumpongol
b) mitongkiad
c) popointutun
d) mintutun
e) monuhu’
f) monongkotoluod
g) mongudio’
h) mokianu
2.4.3 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok mambasa’ opuod
a) loyuk sinding
b) tangon
c) hiis
d) pibarasan
e) poguhatan
f) ponuhuan
g) poskad
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
28
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
2.5 Kaanu o tangaanak do mambasa’, mangarati’ om
manahak do respon kumaa koilaan di nabasa’ id
kolimpupuson do Toun 6.
2.5.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok maganu koilaan mantad
a) loyuk sinding
b) tangon
c) hiis
d) pibarasan
e) poguhatan
f) ponuhuan
g) poskad
2.5.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok manahak do respon lisan toi ko’ ponuatan
kokomoi koilaan id
a) loyuk sinding
b) tangon
c) hiis
d) pibarasan
e) poguhatan
f) ponuhuan
g) poskad
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
29
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
2.6 Kaanu o tangaanak do popoilo kawagu’ do koilaan
di nabasa’ miampai momoguno mogikawo-kawo
bahan id kolimpupuson do Toun 6.
a) Pata Minda
b) Carta
c) Bukakak
d) Jodual
2.6.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
popokito do demonstrasi montok popoilo kawagu’
koilaan di nabasa’.
2.6.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
momonsoi do ilustrasi montok popoilo kawagu’
koilaan di nabasa’ mantad teks.
2.7 Kaanu o tangaanak do monilai do teks di nabasa’
id kolimpupuson do Toun 6.
2.7.1 Kaanu popoilo do topurimanan kokomoi teks
di nabasa’.
2.7.2 Kaanu momili’ do watak di korohian toi ko’ di au’
korohian.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
30
Standard Ponuangan om Pambalajalan Toun 1 montok Kabaalan Monuat
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
3.1 Kaanu o tangaanak do poposuat do boros miampai
momoguno woyo’ di kotunud id kolimpupuson do
Toun 6.
3.1.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do
monuat momoguno do pinsil di kotunud.
3.1.2 Kaanu o tangaanak do mamagaris
(a) mantad id sawat kumaa id siriba’
(b) mantad id siriba’ kumaa id sawat
(c) mantad gibang kumaa wanan
(d) mantad wanan kumaa gibang
3.1.3 Kaanu momolukis do bontuk tumanud garis.
3.1.4 Kaanu monuat tumanud do garis :
(a) pimato tagayo
(b) pimato tonini’
(c) numbul
(d) boros
3.1.5 Kaanu monuat kawagu’ do
a) pimato tagayo’
b) pimato tonini’
c) numbul
d) boros
3.1.6 Kaanu papasanarai do 29 pimato boros
Kadazandusun.
3.1.7 Kaanu papasanarai do numbul 1 – 50.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
31
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
3.2 Kaanu o tangaanak poposuat kawagu’ nunu i okito,
orongou, oroso, osingud om opurimanan id
kolimpupuson do Toun 6.
3.2.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok momungaran om poposuat kawagu’ boros
kokomoi
(a) numbul
(b) warana’
(c) bontuk
(d) boogian tinan
(e) paganakan
(f) kakamot
(g) sikul
(h) tayam
(i) kalendo
(j) taakanon
(k) tanom
(l) karamayan
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
32
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
3.3 Kaanu o tangaanak do monuat mogikawo-kawo
ayat miampai momoguno boros, ayat om tanda
basa’ di kotunud id kolimpupuson do Toun 6.
3.3.1 Kaanu monuat do frasa om ayat tumanud garis.
3.3.2 Kaanu monuat kawagu’ do frasa om ayat.
3.3.3 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do
mongulud boros dumadi do ayat.
3.3.4 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok momonsoi do frasa om ayat .
a) mumpongol
b) mitongkiad
c) popointutun
d) mintutun
e) monuhu’
f) monongkotoluon
g) mongudio’
3.3.5 mokianu Kaanu tumanud ponontudukan do
mongingia’ do momonsoi ayat mantad boros di
pinatahak.
3.3.6 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
Montok momonsoi ayat mintootoiso’.
3.3.7 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do
monuat ayat miampai momoguno tanda basa’ di
kotunud.
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
33
Standard Ponuangan om Pambalajalan Toun 1 montok Kolumison Boros
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
4.1 Kaanu o tangaanak do koilaan maya’ mogikawo-
kawo aktiviti di kohiok id kolimpupuson do Toun 6.
4.1.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok
popolombus kawagu’ do koilaan maya’ aktiviti
momonsoi
a) buuk tonini’
b) poster
c) kolaj om
d) kaad
4.1.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’
montok popokito do koilaan di notimung maya’
aktiviti
a) manangon
b) suminding
c) minsingkono’
d) sumayau
e) popolombus hiis
Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit
34
Standard Ponuangan om Pambalajalan Toun 1 montok Kolumison Boros
STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN
4.2 Kaanu o tangaanak do koilaan kokomoi tungkus
koubasanan tinaru’ Kadazan om Dusun maya’
mogikawo-kawo aktiviti di kohiok id kolimpupuson
do Toun 6.
4.2.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok
monimung do koilaan maya’ mogikawo-kawo
aktiviti kokomoi do :
a) koubasanan om kotumbayaan do tinaru’ Kadazan
om Dusun
b) basaan om karamayan di taandakon do tinaru’
Kadazan om Dusun
c) taakanon om tiinumon koubasanan do tinaru’
Kadazan om Dusun

More Related Content

What's hot

Palan Mongigia Sontoun 2016 Boros KadazanDusun Toun 1
Palan Mongigia Sontoun 2016 Boros KadazanDusun Toun 1Palan Mongigia Sontoun 2016 Boros KadazanDusun Toun 1
Palan Mongigia Sontoun 2016 Boros KadazanDusun Toun 1PuworkUtara OnSlideshare
 
Palan Mongigia Sontoun Boros KadazanDusun Toun 4 ( 2016)
Palan Mongigia Sontoun Boros KadazanDusun Toun 4 ( 2016)Palan Mongigia Sontoun Boros KadazanDusun Toun 4 ( 2016)
Palan Mongigia Sontoun Boros KadazanDusun Toun 4 ( 2016)PuworkUtara OnSlideshare
 
So tay ky nang giang day
So tay ky nang giang daySo tay ky nang giang day
So tay ky nang giang daytuananh1010
 
ZAALA WORADA GAYLA KUMETHA 1THO DETHA TIMIRTTE KEETHAN GOOFATHO DOONA 8THO KI...
ZAALA WORADA GAYLA KUMETHA 1THO DETHA TIMIRTTE KEETHAN GOOFATHO DOONA 8THO KI...ZAALA WORADA GAYLA KUMETHA 1THO DETHA TIMIRTTE KEETHAN GOOFATHO DOONA 8THO KI...
ZAALA WORADA GAYLA KUMETHA 1THO DETHA TIMIRTTE KEETHAN GOOFATHO DOONA 8THO KI...Goofatho Doona T/kifile
 
kesusasteraan Bahasa Kadazandusun
kesusasteraan Bahasa Kadazandusunkesusasteraan Bahasa Kadazandusun
kesusasteraan Bahasa KadazandusunHuminodun
 
BULQQI NAM77ANTHO DETHA TIMIRTTE KEETHA TAMAARETA WURSSETHA SOME DAABULISIYAN...
BULQQI NAM77ANTHO DETHA TIMIRTTE KEETHA TAMAARETA WURSSETHA SOME DAABULISIYAN...BULQQI NAM77ANTHO DETHA TIMIRTTE KEETHA TAMAARETA WURSSETHA SOME DAABULISIYAN...
BULQQI NAM77ANTHO DETHA TIMIRTTE KEETHA TAMAARETA WURSSETHA SOME DAABULISIYAN...Goofatho Doona T/kifile
 
Role playing - (روش تدریس مبتنی برایفای نقش )
Role playing - (روش تدریس مبتنی برایفای نقش )Role playing - (روش تدریس مبتنی برایفای نقش )
Role playing - (روش تدریس مبتنی برایفای نقش )Mahnaz Taslimi
 
چند واقعيت تلخ در مورد چای
چند واقعيت تلخ در مورد چایچند واقعيت تلخ در مورد چای
چند واقعيت تلخ در مورد چایFarid Kamali
 
BULQQI 2THO DETHA TIMIRTTE KEETHAN 10THO KIFILE TAMAARETAS GOOFATHO DOONAN ...
BULQQI 2THO DETHA TIMIRTTE   KEETHAN 10THO KIFILE TAMAARETAS GOOFATHO DOONAN ...BULQQI 2THO DETHA TIMIRTTE   KEETHAN 10THO KIFILE TAMAARETAS GOOFATHO DOONAN ...
BULQQI 2THO DETHA TIMIRTTE KEETHAN 10THO KIFILE TAMAARETAS GOOFATHO DOONAN ...Goofatho Doona T/kifile
 
UUMWE 4 LIKIDA MAUNONGO GOPAUMWENE GEKWATOGANO LYOMAUNONGO GOKURESA.pptx
UUMWE 4 LIKIDA MAUNONGO GOPAUMWENE GEKWATOGANO LYOMAUNONGO GOKURESA.pptxUUMWE 4 LIKIDA MAUNONGO GOPAUMWENE GEKWATOGANO LYOMAUNONGO GOKURESA.pptx
UUMWE 4 LIKIDA MAUNONGO GOPAUMWENE GEKWATOGANO LYOMAUNONGO GOKURESA.pptxNATALIE REINO
 
Maggo afitte kee qaadoodi
Maggo afitte kee qaadoodiMaggo afitte kee qaadoodi
Maggo afitte kee qaadoodiHabib Muhammed
 
mô thân kinh
mô thân kinh mô thân kinh
mô thân kinh Ng VThien
 
Thawnthu tawi - Famkhua A LáWi Ta
Thawnthu tawi - Famkhua A LáWi TaThawnthu tawi - Famkhua A LáWi Ta
Thawnthu tawi - Famkhua A LáWi TaEllis Pachuau
 
بازشناسی انسان و اسطوره در عصر حاضر
بازشناسی انسان و اسطوره در عصر حاضر بازشناسی انسان و اسطوره در عصر حاضر
بازشناسی انسان و اسطوره در عصر حاضر shaham asadi
 

What's hot (20)

Palan Mongigia Sontoun 2016 Boros KadazanDusun Toun 1
Palan Mongigia Sontoun 2016 Boros KadazanDusun Toun 1Palan Mongigia Sontoun 2016 Boros KadazanDusun Toun 1
Palan Mongigia Sontoun 2016 Boros KadazanDusun Toun 1
 
Palan Mongigia Sontoun Boros KadazanDusun Toun 4 ( 2016)
Palan Mongigia Sontoun Boros KadazanDusun Toun 4 ( 2016)Palan Mongigia Sontoun Boros KadazanDusun Toun 4 ( 2016)
Palan Mongigia Sontoun Boros KadazanDusun Toun 4 ( 2016)
 
DSKP Bahasa KadazanDusun Tahun 6
DSKP Bahasa KadazanDusun Tahun 6DSKP Bahasa KadazanDusun Tahun 6
DSKP Bahasa KadazanDusun Tahun 6
 
So tay ky nang giang day
So tay ky nang giang daySo tay ky nang giang day
So tay ky nang giang day
 
ZAALA WORADA GAYLA KUMETHA 1THO DETHA TIMIRTTE KEETHAN GOOFATHO DOONA 8THO KI...
ZAALA WORADA GAYLA KUMETHA 1THO DETHA TIMIRTTE KEETHAN GOOFATHO DOONA 8THO KI...ZAALA WORADA GAYLA KUMETHA 1THO DETHA TIMIRTTE KEETHAN GOOFATHO DOONA 8THO KI...
ZAALA WORADA GAYLA KUMETHA 1THO DETHA TIMIRTTE KEETHAN GOOFATHO DOONA 8THO KI...
 
kesusasteraan Bahasa Kadazandusun
kesusasteraan Bahasa Kadazandusunkesusasteraan Bahasa Kadazandusun
kesusasteraan Bahasa Kadazandusun
 
Thuy van
Thuy vanThuy van
Thuy van
 
Chuong1 2
Chuong1 2Chuong1 2
Chuong1 2
 
BULQQI NAM77ANTHO DETHA TIMIRTTE KEETHA TAMAARETA WURSSETHA SOME DAABULISIYAN...
BULQQI NAM77ANTHO DETHA TIMIRTTE KEETHA TAMAARETA WURSSETHA SOME DAABULISIYAN...BULQQI NAM77ANTHO DETHA TIMIRTTE KEETHA TAMAARETA WURSSETHA SOME DAABULISIYAN...
BULQQI NAM77ANTHO DETHA TIMIRTTE KEETHA TAMAARETA WURSSETHA SOME DAABULISIYAN...
 
Role playing - (روش تدریس مبتنی برایفای نقش )
Role playing - (روش تدریس مبتنی برایفای نقش )Role playing - (روش تدریس مبتنی برایفای نقش )
Role playing - (روش تدریس مبتنی برایفای نقش )
 
چند واقعيت تلخ در مورد چای
چند واقعيت تلخ در مورد چایچند واقعيت تلخ در مورد چای
چند واقعيت تلخ در مورد چای
 
BULQQI 2THO DETHA TIMIRTTE KEETHAN 10THO KIFILE TAMAARETAS GOOFATHO DOONAN ...
BULQQI 2THO DETHA TIMIRTTE   KEETHAN 10THO KIFILE TAMAARETAS GOOFATHO DOONAN ...BULQQI 2THO DETHA TIMIRTTE   KEETHAN 10THO KIFILE TAMAARETAS GOOFATHO DOONAN ...
BULQQI 2THO DETHA TIMIRTTE KEETHAN 10THO KIFILE TAMAARETAS GOOFATHO DOONAN ...
 
Angaaraw (5 mafdaga)
Angaaraw (5 mafdaga)Angaaraw (5 mafdaga)
Angaaraw (5 mafdaga)
 
UUMWE 4 LIKIDA MAUNONGO GOPAUMWENE GEKWATOGANO LYOMAUNONGO GOKURESA.pptx
UUMWE 4 LIKIDA MAUNONGO GOPAUMWENE GEKWATOGANO LYOMAUNONGO GOKURESA.pptxUUMWE 4 LIKIDA MAUNONGO GOPAUMWENE GEKWATOGANO LYOMAUNONGO GOKURESA.pptx
UUMWE 4 LIKIDA MAUNONGO GOPAUMWENE GEKWATOGANO LYOMAUNONGO GOKURESA.pptx
 
Maggo afitte kee qaadoodi
Maggo afitte kee qaadoodiMaggo afitte kee qaadoodi
Maggo afitte kee qaadoodi
 
mô thân kinh
mô thân kinh mô thân kinh
mô thân kinh
 
Thawnthu tawi - Famkhua A LáWi Ta
Thawnthu tawi - Famkhua A LáWi TaThawnthu tawi - Famkhua A LáWi Ta
Thawnthu tawi - Famkhua A LáWi Ta
 
Designs II book
Designs II bookDesigns II book
Designs II book
 
بازشناسی انسان و اسطوره در عصر حاضر
بازشناسی انسان و اسطوره در عصر حاضر بازشناسی انسان و اسطوره در عصر حاضر
بازشناسی انسان و اسطوره در عصر حاضر
 
Af kee ayyunta
Af kee ayyuntaAf kee ayyunta
Af kee ayyunta
 

Viewers also liked

Viewers also liked (9)

Kadazan dusun kertas 1
Kadazan dusun kertas 1Kadazan dusun kertas 1
Kadazan dusun kertas 1
 
Komoiboros inggoris kadazandusun
Komoiboros inggoris kadazandusunKomoiboros inggoris kadazandusun
Komoiboros inggoris kadazandusun
 
Bahasa kadazan dusun tahun 6 ujian akhir (jpn)
Bahasa kadazan dusun tahun 6   ujian akhir (jpn)Bahasa kadazan dusun tahun 6   ujian akhir (jpn)
Bahasa kadazan dusun tahun 6 ujian akhir (jpn)
 
Bahasa kadazan dusun tahun 4 ujian akhir (jpn)
Bahasa kadazan dusun tahun 4   ujian akhir (jpn)Bahasa kadazan dusun tahun 4   ujian akhir (jpn)
Bahasa kadazan dusun tahun 4 ujian akhir (jpn)
 
Nota Cerpen Munsyi
Nota Cerpen MunsyiNota Cerpen Munsyi
Nota Cerpen Munsyi
 
soalan kadazan dusun tahun 5 kertas 2
soalan kadazan dusun tahun 5 kertas 2soalan kadazan dusun tahun 5 kertas 2
soalan kadazan dusun tahun 5 kertas 2
 
Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS)
Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS)Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS)
Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS)
 
Adat resam kaum kadazan dusun
Adat resam kaum kadazan dusunAdat resam kaum kadazan dusun
Adat resam kaum kadazan dusun
 
Gelanggang - Onn Malini
Gelanggang - Onn MaliniGelanggang - Onn Malini
Gelanggang - Onn Malini
 

More from PuworkUtara OnSlideshare

6 Function Built In (Excel 2019 dn 365).pptx
6 Function Built In (Excel 2019 dn 365).pptx6 Function Built In (Excel 2019 dn 365).pptx
6 Function Built In (Excel 2019 dn 365).pptxPuworkUtara OnSlideshare
 

More from PuworkUtara OnSlideshare (20)

Resepi Roti Paung.pptx
Resepi Roti Paung.pptxResepi Roti Paung.pptx
Resepi Roti Paung.pptx
 
6 Function Built In (Excel 2019 dn 365).pptx
6 Function Built In (Excel 2019 dn 365).pptx6 Function Built In (Excel 2019 dn 365).pptx
6 Function Built In (Excel 2019 dn 365).pptx
 
dskp (semakan 2017) sejarah tahun 5
dskp (semakan 2017) sejarah tahun 5dskp (semakan 2017) sejarah tahun 5
dskp (semakan 2017) sejarah tahun 5
 
Dpk2020 bkd6
Dpk2020 bkd6Dpk2020 bkd6
Dpk2020 bkd6
 
Dpk2020 bkd5
Dpk2020 bkd5Dpk2020 bkd5
Dpk2020 bkd5
 
Dpk2020 bkd4
Dpk2020 bkd4Dpk2020 bkd4
Dpk2020 bkd4
 
Dpk2020 bkd3
Dpk2020 bkd3Dpk2020 bkd3
Dpk2020 bkd3
 
Dpk2020 bkd2
Dpk2020 bkd2Dpk2020 bkd2
Dpk2020 bkd2
 
Dpk2020 bkd1
Dpk2020 bkd1Dpk2020 bkd1
Dpk2020 bkd1
 
Induction set figure it out ....
Induction set   figure it out ....Induction set   figure it out ....
Induction set figure it out ....
 
Induction set how many ducks ....
Induction set   how many ducks ....Induction set   how many ducks ....
Induction set how many ducks ....
 
Induction set this is ....
Induction set   this is ....Induction set   this is ....
Induction set this is ....
 
Let's Count How Many Triangles
Let's Count How Many TrianglesLet's Count How Many Triangles
Let's Count How Many Triangles
 
RPT KSSR BAHASA MELAYU TAHUN 4 ( 2016 )
RPT KSSR BAHASA MELAYU TAHUN 4 ( 2016 )RPT KSSR BAHASA MELAYU TAHUN 4 ( 2016 )
RPT KSSR BAHASA MELAYU TAHUN 4 ( 2016 )
 
DSP Bahasa KadazanDusun Tahun 3
DSP Bahasa KadazanDusun Tahun 3DSP Bahasa KadazanDusun Tahun 3
DSP Bahasa KadazanDusun Tahun 3
 
DSP Bahasa KadazanDusun Tahun 2
DSP Bahasa KadazanDusun Tahun 2DSP Bahasa KadazanDusun Tahun 2
DSP Bahasa KadazanDusun Tahun 2
 
DSP Bahasa KadazanDusun Tahun 1
DSP Bahasa KadazanDusun Tahun 1DSP Bahasa KadazanDusun Tahun 1
DSP Bahasa KadazanDusun Tahun 1
 
Dsk bahasa kadazandusun thn 4
Dsk bahasa kadazandusun thn 4Dsk bahasa kadazandusun thn 4
Dsk bahasa kadazandusun thn 4
 
Dskp bahasa kadazandusun tahun 5
Dskp bahasa kadazandusun tahun 5Dskp bahasa kadazandusun tahun 5
Dskp bahasa kadazandusun tahun 5
 
Jenayah Budak Kecil ( English Version)
Jenayah Budak Kecil ( English Version)Jenayah Budak Kecil ( English Version)
Jenayah Budak Kecil ( English Version)
 

Recently uploaded

Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmibookbahareshariat
 
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...Nguyen Thanh Tu Collection
 
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmibookbahareshariat
 
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرض
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرضمختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرض
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرضأنور غني الموسوي
 
FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaran
FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaranFAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaran
FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaransekolah233
 
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmibookbahareshariat
 

Recently uploaded (9)

Energy drink .
Energy drink                           .Energy drink                           .
Energy drink .
 
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
 
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
 
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
 
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
 
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرض
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرضمختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرض
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرض
 
LAR MARIA MÃE DE ÁFRICA .
LAR MARIA MÃE DE ÁFRICA                 .LAR MARIA MÃE DE ÁFRICA                 .
LAR MARIA MÃE DE ÁFRICA .
 
FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaran
FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaranFAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaran
FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaran
 
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
 

DSK Bahasa KadazanDusun Tahun 1

  • 1. KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH BAHASA KADAZANDUSUN TAHUN SATU 2010 DRAF
  • 2. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 1 KOPOINTUTUNAN Boros Kadazandusun nopo nga’ iso’ mato balajalan i po’ia’on id sikul tosiriba’ om takawas. Status nopo do mato palajalan diti id kurikulum perdana nga’ mato palajalan elektif. Po’ia’on o boros diti kumaa tangaanak mantad tinaru’ Kadazan om Dusun. Po’ia’on nogi’ o boros diti kumaa tangaanak mantad tinaru’ suai i aanangan minsingilo do boros diti. Hontolon nopo do pongia’an om pambalajalan Boros Kadazandusun id sikul tosiriba’ nga’ popoingkawas do kabaalan boros miagal ko’ kabaalan mokinongou, moboros, mambasa’, monuat, koilaan kolumison boros om nogi’ koilaan puralan boros. Oponsol kopio do inoboson o kabaalan boros diti tu’ iti no kabaalan touvai i koponuhup id pomogunaan boros Kadazandusun id pangaan sikul takawas. Winonsoi o Kurikulum Standard Boros Kadazandusun Sikul Tosiriba’ diti montok manahak kosiwatan kumaa tangaanak do minsingilo do boros Kadazandusun id kohuboyoon di kosuau mooi do kikotumbayaan sondii tangaanak soira’ do mikomunikasi om nogi’ kaanu papasarabak pomusarahan di okreatif, imaginatif om okritis. Maya’ do kurikulum diti, kaanu tangaanak minsingilo do boros Kadazandusun id pongia’an di otolinahas, poimpunong om oulud. Pongia’an om pambalajalan boros Kadazandusun id sikul kapanahak do kosiwatan kumaa tangaanak do mongintutun, monginonong, guminawo’ om popotilombus do adat, koubasanan, kotumbayaan sandad om tungkus tinaru’ Kadazan om Dusun. Pongia’an om pambalajalan boros Kadazandusun diti nogi’ kaanu manahak kosiwatan kumaa tangaanak mantad tinaru’ suai i aanangan minsingilo do boros Kadazandusun do mongintutun om magarati’ adat, koubasanan, kotumbayaan sandad om tungkus tinaru’ Kadazan om Dusun.
  • 3. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 2 Pongia’an om pambalajalan Kurikulum Standard Boros Kadazandusun id sikul tosiriba’ diti monokodung do angkab Rukun Negara, Dasar Pendidikan Kebangsaan om Falsafah Pendidikan Negara montok o momodimpot do kotoonongon om piunungan sawi’-awi’ tinaru’ id pogun Malaysia. Suang nopo do pongia’an om aktiviti kokurikulum Kurikulum Standard Boros Kadazandusun Sikul Tosiriba diti nga’ kokomoi do toilaan, kabaalan boros, koubasanan, woyo’ toluud, tungkus koubasanan om kotumbayaan tinaru’ i koponuhup do popoingkawas koburuon koinanon, sunduan, pomusarahan om topurimanan tangaanak. TUDUAN Tudu nopo do Kurikulum Standard Boros Kadazandusun montok sikul tosiriba’ diti nga’ momogonop kabaalan boros tangaanak mooi do kaanu nodii yiolo’ momoguno do boros Kadazandusun di kotunud, oulud om olinuud id komunikasi di mogisuai-suai kohuboyoon. DIMPOTON Id kolimpupuson do Toun 6 kaanu tangaanak do :  Mikomunikasi miampai kotumbayaan sondii kumaa tambalut om tulun suai id kohuboyoon formal om au’ formal.  Mambasa’ om mangarati’ do suang mogikawo-kawo teks id boros Kadazandusun montok mananom sunduan do aanangan mambasa’.  Momonsoi mogisuai-suai kawo ponuatan di kotunud, oulud om olinuud.  Monginonong om mangarati’ ponuatan di okreatif id boros Kadazandusun om mananom sunduan guminawo’ kolumison boros.  Momoguno puralan boros di kotunud id lisan om ponuatan.  Popotilombus tungkus koubasanan tinaru’ Kadazan om Dusun.
  • 4. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 3 DOKUMON STANDARD KURIKULUM Id suang do Dokumon Standard diti poinghagum o Standard Ponuangan om Standard Pambalajalan. Standard Ponuangan nopo nga’ taang minima do koilaan, kabaalan om tadampatan di mositi do dimpoton do tangaanak id kolimpupuson do Toun 6 id sikul tosiriba’. Standard Pambalajalan nopo nga’ iso’ nuludan koilaan, kabaalan, tadampatan om taang koonuan di mositi do dimpoton do tangaanak id iso’-iso’ Toun id sikul tosiriba’. PRINSIP DO PEDAGOGI KURIKULUM STANDARD Ponginsamakan do pongia’an om pambalajalan do Kurikulum Standard diti nopo nga’ maya’ prinsip-prinsip di pinatayad: i. Ponginabasan do kabaalan touvai Oponsol kopio do pasandadon mantad id kotimpuunon o ponginabasan do kabaalan touvai miagal ko’ kabaalan mokinongou, moboros, mambasa’, om monuat tu’ kabaalan diti no o timpoohonon do karaaralano’ pambalajalan do tangaanak. Kabaalan touvai i oinobos do tangaanak koponuhup tangaanak do popoingkawas kabaalan boros montok momodimpot taang di lobi’ akawas. ii. Balajal id kohuboyoon di kosuau, kirati’ om kiwaa dimpoton. Pambalajalan di poposontol konteks di kirati’ miampai papaamung sawi’-awi’ kabaalan boros i kaanu manahak kosiwatan kumaa tangaanak minsingilo maya’ aktiviti di kosuau.
  • 5. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 4 iii. Tangaanak o tontokon Mogisuai-suai hinosu’, kopurokisan, ralan balajal, tadampatan om koporluan tangaanak id pambalajalan do Boros Kadazandusun. Mooi do odimpot o potensi pambalajalan tangaanak, oponsol do papanahon o pongia’an di momoguno mogikawo-kawo ponginsamakan, teknik om kaakamot pongia’an di kagayat do ginawo tangaanak. Pongisamakan masteri kaanu manahak kasakadayan kumaa tangaanak do monginobos sawi’-awi’ standard pambalajalan Boros Kadazandusun di noulud. iv. Pomogunaan teknologi wagu Id abad ko-21 diti, oponsol o koilan momoguno komputo tu’ teknologi nopo diti nga’ teknologi komunikasi di gunoon do timpu baino montok maganu om papatayad koilan. Pomogunaan kaakamot media elektronik om kapamansayan pionitan id internet kaanu manahak kosiwatan di tosima’ kumaa tangaanak do mikomunikasi om mogi’ilang toilaan id tiso’ om tiso’. Ogumu’ koilaan di taanu mantad Teknologi Koilaan om Pionitan diti. Soira’ momproses do koilaan di naanu kiguno o pomusarahan di okritis montok momili’ koilaan di kosudong. Oponsol o koilaan do tangaanak do momoguno boros Kadazandusun mooi do kaanu papatayad do koilaan di efektif, kotunud, okreatif om kohiok. Aspek woyo’ toluud om mamasok oponsol nogi’ do pasandadon mooi do kitonggungan om kidisiplin o tangaanak soira’ mogihum, momproses om poposunud kawagu’ do koilaan. v. Pontaksiran Pambalajalan Pontaksiran pambalajalan nopo do gunoon nga’ pontaksiran di potilombus. Pontaksiran di potilombus kaanu manahak koilaan kumaa mongingia’ kokomoi taang kadampatan tangaanak do standard pambalajalan. Pointilombus o pontaksiran woyo’ formatif diti om okon ko’ miagal do pontaksiran woyo’ sumatif tu’ papanahon id koowian iso’-iso’ timpu
  • 6. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 5 pambalajalan. Kawasa’ do papanahon o pontaksiran woyo’ formatif maya’ pongintangan om maya’ mogikawo-kawo aktiviti lisan om ponuatan. Koduo-duo pontaksiran diti kaanu popokito koyuuyuo’ kalantayon pambalajalan tangaanak. vi. Kapasarabakan ponginlaaban kowoowoyo’ Prinsip di pasandadon id saralom do Kurikulum Boros Kadazandusun nopo nga’ papapanggor sahsiah di tosonong. Pasandadon nogi’ toinsanan woyo’ toluud id pambalajalan Boros Kadazandusun mooi do awangun songulun mamasok di kiwoyo’ toluud, kiimatu om otoonong . PONGINSAMAKAN KURIKULUM MODULAR Timpu pongia’an do mato balajalan Boros Kadazandusun nopo nga’ tolu (3) timpu sominggu,. Pongia’an do Kurikulum Standard Sikul Tosiriba’ diti manahak fokus id pomogiratan do kabaalan momoguno boros Kadazandusun id tinimungan tangaanak ngaawi’. Kurikulum Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun diti minaganu ponginsamakan woyo’ modular i popohontol om manahak fokus di osulimbang kumaa sawi’-awi’ kabaalan boros miagal do kabaalan mokinongou om moboros, mambasa’, monuat, kolumison boros om puralan boros. Id pongia’an om pambalajalan do Boros Kadazandusun id kalas, onuan fokus di pointantu’ sawi’-awi’ kabaalan boros id iso’-iso’ timpu pongia’an. Sabaagi iso’ poomitanan, onuan fokus o kabaalan mokinongou om moboros id pongia’an ontok timpu koiso’ do minggu koiso’. Ontok timpu koduo, fokus do pongia’an nopo nga’ kabaalan mambasa’ om timpu kotolu onuan fokus o pongia’an kabaalan monuat. Timpu koiso’ om koduo do minggu’ sumusuut gunoon montok pongia’an kolumisan boros om timpu kotolu gunoon montok pongia’an puralan boros. Kawasa’ mongigia’ do momoguno duo timpu montok mongia’ iso’-iso kabaalan soira’ do oporlu. Pongia’an om pambalajalan do iso’-iso’ topik kawasa’ do papanahon id kalas dasom duo (2) minggu’.
  • 7. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 6 Ponginsamakan woyo’ modular diti kaanu popisoungko’ sawi’-awi’ kabaalan boros di strategik montok tudu do popoingkawas kabaalan boros miagal di poinsurat id standard ponuangan om pambalajalan. Sabaagi iso’ poomitanan, soira’ do mongia’ do kabaalan kolumisan boros, kopisoungko’ nogi’ o kabaalan suai miagal ko’ kabaalan mokinongou, moboros, mambasa’ om monuat id pongia’an dii. Ponginsamakan woyo’ modular diti manahak nogi’ do panantalan kumaa pongia’an om pambalajalan kabaalan boros di touvai kumaa kabaalan boros di kompleks miagal di poinsanarai id siriba’ diti:  Kabaalan Mokinongou om Moboros  Kabaalan Mambasa’  Kabaalan Monuat  Kolumisan Boros  Puralan Boros Tema Ponuangan montok tikid gana’ pomogunaan boros id pambalajalan Boros Kadazandusun nopo nga’ pinoimpou tema di kosudong montok tangaanak id sikul tosiriba’. Tema nopo ngaawi’ diti nga’ :  Tinan Sondii’  Tangon  Toilaan
  • 8. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 7 KURIKULUM BOROS KADAZANDUSUN TOUN 1 Fokus nopo do pongia’an om pambalajalan Boros Kadazandusun id Toun 1 nga’ mongintutun do pimato , putul boros, boros, frasa om ayat-ayat di toniba’. Ponginabasan do kabaalan boros di touvai miagal ko kabaalan mokinongou om moboros, mambasa’, monuat om kolumison boros nga’ onuan nogi’ do kapanatalan id pongia’an om pambalajalan do mato palajalan diti. Suai ko mantad di, koilaan kokomoi tungkus koubasanan tinaru’ Kadazan om Dusun nga’ poia’on nogi’ kumaa tangaanak id Toun 1. 1.0 KABAALAN MOKINONGOU OM MOBOROS Id kolimpupuson do Toun 1, kaanu o tangaanak do mokinongou, monindu’, popoilo koilaan om popouni tuni di norongou mantad iso’-iso’ stimulus di pinatahak, kaanu mokinongou, monugut do mamarait om popouni tuni do 29 pimato boros Kadazandusun, kaanu tumanud ponontudukan do mongigia’ montok mongintutun om mamarait mogikawo-kawo boros, kaanu mokinongou om manahak do respon kumaa teks om pibarasan di norongou, kaanu mokinongou, monugut om popolombus do pibarasan, kaanu popoilo do ahal sondii’, poposunud kawagu’’ do sorita’ om papatarang do iso’-iso’ koilaan miampai momoguno do boros di kotunud, oulud om olinuud. Poinghagum nopo id standard pambalajalan diti nga’ kabaalan mokinongou om popolombus kawagu’ do tuni, boros, frasa on ayat di norongou mantad mogisuai-suai tadon. Mokinongou om moboros nopo nga’ iso’ kabaalan di touvai montok literasi. Iri nodii poogi’ do unsubon o tangaanak do minsingilo do woyo’ mokinongou di kotunud om tumimpuun do minsingilo do moboros mantad taang popolombus do tuni di kotunud om kumaa nogi’ do popolombus do boros, frasa om gisom no do kaanu popolombus do ayat di kotunud, oulud om olinuud montok mogikawo-kawo kohuboyoon. Oponsol nogi’ do poia’on kumaa doid tangaanak o loyuk om rima di kotunud montok popolombus iso’-iso’ tuni, boros, frasa om ayat. Suai ko’ mantad dii, mositi nogi’ do poia’on kumaa doid tangaanak o koilaan mikomunikasi maya’ lisan om okon ko’ lisan. Aktiviti nopo di kosudong do papanahon montok do kabaalan diti nga’ aktiviti minsingubal, manahak respon,
  • 9. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 8 mangarati’ om momoguno do koilaan di norongou. Sawi’-awi’ aktiviti diti kawasa’ do uliton mooi do kogirot o pomogunaan do pancaindera do tangaanak om poinsodia’ tomoimo do mikomunikasi. 2.0 KABAALAN MAMBASA’ Id kolimpupuson do Toun 1, kaanu o tangaanak do mongintutun bontuk, ngaran om tuni do 29 pimato Boros Kadazandusun, kaanu mongija’ mogikawo-kawo boros tumanud putul boros, kaanu mambasa’ om momungaran nunu i okito, orongou, oroso, osingud om opurimanan, kaanu tumanud ponontudukan do mongigia’ do popolombus boros tumanud putul boros om popouni tuni pimato, kaanu tumanud ponontudukan do mongigia’ mongintutun, popolombus om mambasa’ topuod do frasa, ayat om teks mantad mogisuai-suai tadon, kaanu tumanud ponontudukan do mongigia’ manahak do respon kumaa koilaan di nabasa’, kaanu tumanud ponontudukan do mongigia’ do popokito demonstrasi om momonsoi ilustrasi montok popoilo kawagu’’ iso’-iso’ koilaan, kaanu popoilo topurimanan kokomoi teks di nabasa’ om kaanu momili’ watak di korohian om au’ korohian. Id kabaalan diti, oponsol do kaanu o tangaanak do mongintutun tuni do 29 pimato Boros Kadazandusun tu’ iti nopo nga’ koilaan di touvai no kopio montok kabaalan mambasa’. Koilaan diti koponuhup id kabaalan popolombus boros, frasa, ayat mintootoiso’ om ayat di mogikawo-kawo loyuk om kopolombusan. Montok iso’ pongia’an kabaalan mambasa’ di kosuau, unsubon o mongigia’ do momoguno teks mantad sinding, hiis, tangon toi ko’ bukakak, tu’ kounsub iti do tangaanak om nogi’ kapagayat do ginawo diolo’. Montok kabaalan mongija’, potimpuunon do popoia’ mantad mongintutun tuni pimato kumaa tuni do fonem om putul boros gisom no owonsoi iso’ boros di kotunud.
  • 10. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 9 3.0 KABAALAN MONUAT Id kolimpupuson do Toun 1, kaanu o tangaanak do tumanud ponontudukan do mongigia’ do monuat momoguno do pinsil di kotunud, kaanu mamagaris, kaanu momolukis bontuk tumanud garis, kaanu monuat pimato, numbul, boros, frasa om ayat tumanud do garis, kaanu monuat kawagu’ do pimato, numbul, boros, frasa om ayat, kaanu momonsoi ayat mintootoiso’ miampai momoguno boros, ayat om tanda basa’ di kotunud. Timpuunon nopo do popoia’ id kabaalan diti nga’ kabaal mongigit pinsil di kotunud. Oponsol do pasandadon kabaalan diti mooi do oubas dii o tangaanak do monuat momoguno woyo’ di kotunud. Fokus nopo do kabaalan diti nga’ popowakas turat tunturu’ om longon, monginwasi kabaalan motor, popoingkawas kabaalan visual om koordinasi mato om longon mooi do kaanu dii o tangaanak monginobos kabaalan monuat di touvai kopio. Suai ko’ mantad dilo, pohontolon nogi’ id kabaalan diti o koilaan monuat pimato miampai momoguno woyo’ di kotunud mooi do kaanu o tangaanak do monuat boros, frasa om ayat di opunong, otolinahas om oulud. 4.0. KABAALAN KOLUMISON BOROS Id kolimpupuson do Toun 1, kaanu o tangaanak do tumanud ponontudukan mongingia’ montok popolombus kawagu’ koilaan maya’ aktiviti momonsoi buuk tonini’, poster, kolaj om kaad, kaanu o tangaanak do tumanud ponontudukan mongingia’ montok popokito koilaan di notimung maya’ aktiviti manangon, suminding, minsingkono’, sumayau om popolombus hiis, kaanu o tangaanak do tumanud ponontudukan mongingia’ montok monimung koilaan maya’ mogikawo- kawo aktiviti kokomoi do koubasanan, kotumbayaan, basaan, karamayan, taakanon om tiinumun do tinaru’ Kadazan om Dusun. Pongia’an do kabaalan kolumison boros montok Toun 1 diti manahak panatalan kumaa pambalajalan di kosuau maya’ aktiviti di kosuau om kagayat ginawo miagal ko’ momonsoi buuk tonini’, poster, kolaj, kaad om nogi’ maya’ aktiviti
  • 11. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 10 manangon, suminding, minsingkono’, sumayau om popolombus hiis. Maya’ kabaalan kolumison boros diti kaanu nogi’ o tangaanak do kosiwatan mongintutun, minsingubal om monginonong do tungkus koubasanan tinaru’ Kadazan om Dusun maya’ mogikawo-kawo aktiviti di kohiok om kosudong. Aktiviti-aktiviti diti kaanu papasarabak kaanangan do tangaanak kumaa minsingilo do boros Kadazandusun om nogi’ kaanu popoingkawas imaginasi tangaanak. Komponen diti manahak kosiwatan kumaa tangaanak do mokinongou boros Kadazandusun mantad mogisuai-suai tadon miagal ko’ mantad sinding tangaanak, hiis koubasanan om tangon-tangon di kosudong. Suai ko’ mantad dii, kaanu nogi’ o tangaanak ngaawi’ do momoguno do boros Kadazandusun id kohuboyoon di mogisuai-suai migal ko’ id pamanasayan buuk tonini’, poster, kolaj om kaad om nogi’ maya’ aktiviti manangon, suminding, minsingkono’, sumayau om popolombus hiis. Oponsol kopio do onuan motivasi o tangaanak maya’ pason do mangarayou montok iso’-iso asil di nowonsoi toi ko’ pinolombus. Motivasi om pason pongunsuban kaanu popogirot kotumbayaan sondiii do tangaanak om kaanu nogi’ papasarabak sunduan aanangan balajal. Suai ko’ mantad dii, kaanu nogi’ iti do mananom topurimanan do monginwasi’ asil kalaja’ om nogi’ papasarabak pomusarahan di okreatif. 5.0 PURALAN BOROS Abaagi o puralan boros Kadazandusun id piipiro komponen: fonetik om fonologi, sistom ija’an, tatabahasa, tukadan, kopomoroitan ginumu’ om tinimungan boros. Oponsol do poia’on koilaan momoguno puralan boros kumaa tangaanak di minsingilo do boros Kadazandusun mooi do kaanu o tangaanak do momoguno boros Kadazandusun di kotunud om oulud.
  • 12. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 11 5.1 Fonetik om Fonologi Oponsol do posunudon kumaa do tangaanak o koilaan mamarait om momoguno loyuk om kopolombusan di kotunud mooi do kotunud o tangaanak do mamarait boros om ayat, om nogi’ kaanu o tangaanak do popolombus komoyon di kotunud kumaa tulun suai. Suai ko mantad dii, oponsol nogi’ o koilaan diti mooi do kaanu o tangaanak do mangarati’ boros om komoyon do tulun suai id intoraksi tikid tadau. Poinsanarai id siriba’ nopo nga’ piipiro kawo ayat di oponsol do oilaan tangaanak do popolombus miampai momoguno pomoroitan om loyuk di kotunud. a) Ayat Toomod b) Ayat Pongudio’ c) Ayat Ponuhuan 5.2 Sistom Ija’an Oponsol kopio do posunudon kumaa do tangaanak o sistom ija’an boros Kadazandusun mooi do kaanu o tangaanak do momonsoi ponuatan di kotunud om oulud. Id sistom ija’an mositi no do inoboson do tangaanak o piipiro aspek mooi do kaanu do momonsoi ponuatan di opunong. Pointayad id siriba’ diti, sawi-awi’ aspek di oponsol do oilaan: a) 29 pimato boros Kadazandusun b) pomogunaan do sigot / ’/ id ponuatan c) pomogunaan do / b / om / d / id ponuatan d) vokal tanaru om diftong id ponuatan om pomoroitan e) pomogunaan konsonan on vokal noolos id ponuatan
  • 13. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 12 5.3 Tatabahasa Abaagi o aspek Tatabahasa id duo boogian : morfologi dan sintaksis. 5.3.1 Morfologi nopo nga’ iso’ gana’ toilaan i’ monoriuk pamansayan iso’-iso boros id aspek struktur, bontuk om ponompipian boros. Poinsanarai id siriba’ diti nopo nga’ aspek di okito id morfologi. (a) Struktur Boros i) Boros Sandad ii) Boros Noolos (b) Bontuk Boros i) Boros mintootoiso’ ii) Boros nosugku iii) Boros misompuru iv) Boros misaup (c) Karaaralano’ pamansayan boros: i) Ponugku ii) Ponginsoupan iii) Ponompuruan (d) Sompuruan Boros: i) Boros Ngaran ii) Boros Maan iii) Boros Ula’ iv) Boros Toguangon
  • 14. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 13 5.3.2 Sintaksis nopo nga’ iso’ ponoriukan kokomoi pamansayan ayat. Aspek sintaksis di oponsol do oilaan do tangaanak id sikul tosiriba’ nopo nga’ miagal di poinsanarai id siriba’ diti : a) Karaaralano’ momonsoi boros, frasa, klausa om ayat. b) Pamansayan ayat nopo nga’ tumanud nuludan VSO (Boros Maan, Subjek om Objek). c) Kawo ayat: ayat toomod, ayat pongudio’, ayat ponuhuan om ayat kotigagan. d) Kawo pamansayan ayat: ayat toomod, ayat mintootoiso’ 5.4 Tanda’ Basa’ Oponsol do koilo o tangaanak do momoguno do tanda’ basa’ id komunikasi mooi do kaanu do popolombus boros Kadazandusun di kotunud om oulud id kobooboroso’ om nogi’ id ponuatan. Id komunikasi maya’ ponuatan oponsol do kaanu o tangaanak do momoguno tanda’ basa’ di kotunud mooi do kaanu do popolombus pomusarahan toi ko’ koilaan di kotunud om kirati’. Id komunikasi lisan, oponsol do koilo o tangaanak do momoguno do tanda’ basa’ miagal ko’ koma om nokta mooi do kolombus kopio nunu o komoyon diolo’. 5.5 Tukadan Poinhagum no id tukadan o boros mikagos, poiradan om boros koponindir i oponsol do poia’on kumaa tangaanak mooi do kaanu nodii do mongintutun om momoguno do tukadan id lisan toi ko’ ponuatan montok popokito iso’ ponginabasan do boros di takawas. Nota: Montok koilaan lobi’ kokomoi puralan boros Kadazandusn kawasa’ do momorujuk do buuk Puralan Boros Kadazandusun Id Sikul i pinalabus do Boogian PopoTounda Kurikulum, Komontilian Palajalan Malaysia.
  • 15. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 14 6.0 PONUANGAN KURIKULUM Ponuangan kurikulum nopo nga’ iso’ poingkawasan kawawagu’ id ponginabasan koilaan om oponsol do onuan kapanatalan tu’ iti no kabaalan di koponuhup do tangaanak id koposion tikid tadau om id ponginabasan toilaan. Poinsanarai id siriba’ diti nopo nga’ ponuangan kurikulum i pasandadon id pongia’an boros Kadazandusun. i. Kabaalan Momusorou Kabaalan momusorou di okritis om okreatif pinosuang id standard pambalajalan mooi do kaanu o tangaanak do monolibamban kobolingkangan, maganu kootuson om kaanu popolombus do koilaan di kotunud kokomoi iso’-iso’ ahal miampai momoguno boros di efektif. ii. Kabaalan Balajal Ralan Balajal Pasandadon o kabaalan diti id standard pambalajalan mooi do kitonggungan o tangaanak id pambalajalan diolo’. Poinghagum id kabaalan diti o kabaalan balajal om kabaalan maganu koilaan montok poposodia do tangaanak do monginobos koilaan di potilombus. iii. Kabaalan Momoguno Teknologi Koilaan om Pionitan Kabaalan momoguno do Teknologi Koilaan om Pionitan nopo nga’ kabaalan abad ko-21. Kabaalan nopo di poinghagum nga’ kabaalan momoguno kakamot multimedia miagal ko’ komputo montok momonsoi om momongo kalaja’ sikul om nogi’ momoguno mogikawo-kawo koilaan mantad multimedia miagal ko’ mongintong dokumentari televison om mambasa’ koilaan mantad internet. Suai ko’ mantad dii, kaanu nogi’ do kosiwatan o tangaanak do papaatod om monorimo do e-mel, lumayag pionitan elektronik montok mogihum om papatayad koilaan om miintoraksi miapai tulun suai maya’ pionitan sosial miagal ko’ Facebook om Twitter.
  • 16. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 15 iv. Woyoo’ Toluud om Sunduan Mamasok Oponsol do pasandadon o woyoo’ toluud miagal ko’ woyoo’ guminawo pogun sondii’ om kopuriman sunduan mamasok id standard pambalajalan mooi do awangun o tangaanak di kiwoyoo’ toluud om oupus tomoimo do pogun sondii’. v. Mogisuai-suai kopurokisan Okito nogi’ id suang do standard pambalajalan diti o koponoinaan do kopurokisan tangaanak di mogisuai-suai. Okito iti id suang do standard pambalajalan, miagal ko’ koponoinaan koporokisan kinestetik maya’ abaabayan di noulud id standard pambalajalan kabaalan kolumison boros. vi. Kopogonuan Toilaan Koilaan om ponuangan nopo di pohontolon id standard pambalajalan nga’ koilaan di naanu mantad mogikawo-kawo gana’ miagal do gana’ koilaan Sains om Teknologi, Geografi, Sajarah om nogi’ posorili’ do tangaanak om koilaan konsumerism. Suai ko’ mantad dii, ponuangan boros nga’ aanu nogi’ mantad suat abal om isu-isu timpu baino. vii. Mongindapu’ Mooi do kaanu o tangaanak ngaawi’ do monoguang karaaralano’ koposion timpu baino, mositi nogi’ do pasandadon id pomusarahan do angaanak o kabaalan mongindapu’. Montok popoburu’ koposion tangaanak, elemon mongindapu’ miagal ko’ kreativiti, inovasi om inisiatif oponsol do posunudon kumaa tangaanak.
  • 17. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 16 viii. Kreativiti Kreativiti nopo’ nga’ woyoo’ di popokito’ kabaalan momonsoi iso’-iso’ toinaan i au’ po insan kowonsoi do tulun suai maya’ imaginasi tosonong do tosoosongulun. Soira’ do kaanu o tangaanak do papabanta asil kalaja’ toi ko’ popokito’ pamantasan drama di okreatif, okito do koimbulai o kaanangan do tangaanak, kotumbayaan sondii’ om kopuriman do kounsikahan montok kinalantayon sondii’. 7.0 PONTAKSIRAN Pontaksiran standard pambalajalan kawasa’ do papanahon maya’ piipiro woyo’ pontaksiran. Abaagi do duo kawo o woyo’ pontaksiran diti:  Pontaksiran Woyo’ Formatif (Pontaksiran di potilombus)  Pontaksiran Woyo’ Sumatif (Pontaksiran Formal) Taang koinabasan tangaanak do momoguno boros milo topongon maya’ koduo-dua woyo’ pontaksiran diti. Pontaksiran Woyo’ Formatif ( Pontaksiran dipotilombus) Papanahon o pontaksiran woyo’ formatif diti do poingompus toun do mongilo nunu o taang kalantayon do tangaanak. Koindalan o pontaksiran diti maya’ pongintangan mooi do kaanu nodii mongigia’ do monilai kogisaman do tangaanak monginobos boros ontok poingampayat id abaabayan pambalajalan boros. Pontaksiran woyo’ diti kapanahak kounalan kumaa mongigia’ om tangaanak nogi’. Maya’ pongintangan diolo’, kaanu o mongigia’ do koilaan kokomoi tangaanak di au’ kadampot toi ko’ au’ koumpayat id abaabayan di papanahon id linimput kalas. Soira’ do okito do mongigia’ o kobolingkangan diti, oponsol do papanahon do mongigia’ o abaabayan suai di kosudong om kaanu mongunsub do tagaanak dii do monginobos boros. Kosudong nogi’ o pontaksiran woyo’ formatif montok mongintong kogisaman do
  • 18. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 17 tangaanak id kabaalan mokinongou om moboros. Pongisamakan di kawasa’ do gunoon montok pontaksiran woyo’ formatif nopo nga’ maya’ folio, kalaja’ tinimungan, pontaksiran sondii’ om maya’ abaabayan monginobos boros miagal ko’ mambasa’ om kuiz. Pontaksiran Woyo’ Sumatif (Pontaksiran Formal) Papanahon o pontaksiran woyo’ sumatif maya’ ujian toi ko’ panaasan formal. Maya’ pontaksiran diti, kaanu o monggia’ ngaawi’ do monimung profil di popokito do koburuon do tangaanak id monginobos do boros Kadazandusun. Kawasa’ do papanahon o pontaksiran diti montok tosoosongulun tanak. Tuduan nopo do pontaksiran woyo’ sumatif nga’ monipong om monimung koilaan kokomoi standard om taang koinabasan do tangaanak minsingilo do boros Kadazandusun.
  • 19. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 18 Standard Ponuangan om Pambalajalan Toun 1 montok Kabaalan Mokinongou om Moboros STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 1.1 Kaanu o tangaanak do mokinongou, mongintutun om mamarait do tuni di norongou mantad mogisuai-suai tadon id kolimpupuson do Toun 6. a) Posorili’ b) Kakamot c) Boogian tinan sondii’ d) Loyuk om rima e) Tuni kobooboroso’ 1.1.1 Kaanu mokinongou om monindu’ do tuni di norongou. 1.1.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok popoilo do koilaan kokomoi tuni di norongou. 1.1.3 Kaanu popouni kawagu’ do tuni di norongou.
  • 20. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 19 STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 1.2 Kaanu o tangaanak do mokinongou, mongintutun, mamarait om popisuai tuni do pimato boros Kadazandusun id kolimpupuson do Toun 6. 1.2.1 Kaanu mokinongou om monugut do mamarait do 29 pimato boros Kadazandusun. 1.2.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok mongintutun om popouni tuni vokal. 1.2.3 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok mongintutun om popouni tuni konsonan. 1.2.4 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok mongintutun om popouni tuni do pimato sigot / ’ /. 1.2.5 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok mongintutun om popouni tuni do pimato / b / poloputon. 1.2.6 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok mongintutun om popouni tuni do pimato / d / poloputon.
  • 21. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 20 STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 1.3 Kaanu o tangaanak do mokinongou, mongintutun om mamarait do boros miampai momoguno pomoroitan om loyuk di kotunud id kolimpupuson do Toun 6. 1.3.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok mamarait boros tumanud putul boros. 1.3.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok mongintutun om mamarait do boros kokomoi: (a) numbul (b) warana’ (c) bontuk (d) boogian tinan (e) paganakan (f) kakamot (g) sikul (h) tayam (i) kalendo (j) taakanon (k) tanom (l) karamayan 1.3.3 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok mongintutun om mamarait do boros a) mumpongol b) mitongkiad c) popointutun d) mintutun e) monuhu’ f) monongkotoluod g) mongudio’ h) mokianu
  • 22. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 21 STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 1.4 Kaanu o tangaanak do manahak do respon kokomoi koilaan di norongou id kolimpupuson doToun 6. 1.4.1 Kaanu mokinongou do: a) sinding b) tangon c) hiis d) pibarasan e) poguhatan f) ponuhuan 1.4.2 Kaanu manahak do respon maya’ demonstrasi, lisan toi ko’ ponuatan kokomoi nunu i norongou mantad a) sinding b) tangon c) hiis d) pibarasan e) poguhatan f) ponuhuan
  • 23. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 22 STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 1.5 Kaanu o tangaanak do moboros miampai momoguno do boros di kotunud, oulud om olinuud tumanud situasi, status, umul om koulunan id kolimpupuson do Toun 6. 1.5.1 Kaanu mokinongou om popolombus kawagu’ do model pibarasan kokomoi: a) mumpongol b) mitongkiad c) popointutun d) mintutun e) monuhu’ f) monongkotoluod g) mongudio’ h) mokianu 1.5.2 Kaanu popolombus do pibarasan miampai momoguno do boros pongolohou di kotunud montok a) mumpongol b) mitongkiad c) popointutun d) mintutun e) monuhu’ f) monongkotoluod g) mongudio’ h) mokianu
  • 24. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 23 STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 1.6 Kaanu o tangaanak do popolombus topurimanan om pomusarahan di oulud om olinuud id intoraksi sosial miampai momoguno do boros, pomoroitan om kolooloyuko’ di kotunud id kolimpupuson do Toun 6. 1.6.1 Kaanu popoilo do ahal sondii’ miampai momoguno do boros di kotunud, oulud om olinuud. 1.6.2 Kaanu poposunud kawagu’ do iso’-iso’ sorita’ di norongou, nabasa’ toi ko’ nokito miampai momoguno do boros di kotunud, oulud om olinuud. 1.6.3 Kaanu papatarang do iso’-iso’ koilaan miampai momoguno do boros di kotunud, oulud om olinuud.
  • 25. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 24 Standard Ponuangan om Pambalajalan Toun 1 montok Kabaalan Mambasa’ STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 2.1 Kaanu o tangaanak do mongija’ mogikawo-kawo boros id kolimpupuson do Toun 6. 2.1.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok mongintutun bontuk om ngaran do 29 pimato boros Kadazandusun. 2.1.2 Kaanu mamarait ngaran 29 pimato boros Kadazandusun. 2.1.3 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok mongija’ tumanud putul boros. Poomitanan : /Ta/ + /pa’/ = Tapa’ 2.1.4 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok mongija’ mogikawo-kawo boros kokomoi (a) numbul (b) warana’ (c) bontuk (d) boogian tinan (e) paganakan (f) kakamot (g) sikul (h) tayam (i) kalendo (j) taakanon (k) tanom (l) karamayan
  • 26. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 25 STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 2.2 Kaanu o tangaanak do mongintutun om momungaran nunu i okito, orongou, oroso, osingud om opurimanan id kolimpupuson do Toun 6. 2.2.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok mambasa’ om momungaran (a) numbul (b) warana’ (c) bontuk (d) boogian tinan (e) paganakan (f) kakamot (g) sikul (h) tayam (i) kalendo (j) taakanon (k) tanom (l) karamayan
  • 27. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 26 STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 2.3 Kaanu o tangaanak do mambasa’ mogikawo-kawo boros miampai momoguno do pomoroitan di kotunud id kolimpupuson do Toun 6. 2.3.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok popolombus boros tumanud putul boros. Poomitanan : /Ko/ /pi/ /wo/ /sian/ 2.3.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do mambasa’ boros montok popouni tuni vokal. 2.3.3 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do mambasa’ boros montok popouni tuni konsonan. 2.3.4 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do mambasa’ boros montok popouni tuni sigot /’/. 2.3.5 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do mambasa’ boros montok popouni tuni do /b/ poloputon. 2.3.6 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do mambasa’ boros montok popouni tuni /d/ poloputon. 2.3.7 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok popolombus boros tumanud loyuk di kotunud.
  • 28. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 27 STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 2.4 Kaanu o tangaanak do mambasa’ boros id frasa om ayat miampai momoguno do pomoroitan om loyuk di kotunud id kolimpupuson do Toun 6. 2.4.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok mongintutun om popolombus boros a) mumpongol b) mitongkiad c) popointutun d) mintutun e) monuhu’ f) monongkotoluod g) mongudio’ h) mokianu 2.4.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok mambasa’ do frasa om ayat a) mumpongol b) mitongkiad c) popointutun d) mintutun e) monuhu’ f) monongkotoluod g) mongudio’ h) mokianu 2.4.3 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok mambasa’ opuod a) loyuk sinding b) tangon c) hiis d) pibarasan e) poguhatan f) ponuhuan g) poskad
  • 29. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 28 STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 2.5 Kaanu o tangaanak do mambasa’, mangarati’ om manahak do respon kumaa koilaan di nabasa’ id kolimpupuson do Toun 6. 2.5.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok maganu koilaan mantad a) loyuk sinding b) tangon c) hiis d) pibarasan e) poguhatan f) ponuhuan g) poskad 2.5.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok manahak do respon lisan toi ko’ ponuatan kokomoi koilaan id a) loyuk sinding b) tangon c) hiis d) pibarasan e) poguhatan f) ponuhuan g) poskad
  • 30. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 29 STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 2.6 Kaanu o tangaanak do popoilo kawagu’ do koilaan di nabasa’ miampai momoguno mogikawo-kawo bahan id kolimpupuson do Toun 6. a) Pata Minda b) Carta c) Bukakak d) Jodual 2.6.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ popokito do demonstrasi montok popoilo kawagu’ koilaan di nabasa’. 2.6.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ momonsoi do ilustrasi montok popoilo kawagu’ koilaan di nabasa’ mantad teks. 2.7 Kaanu o tangaanak do monilai do teks di nabasa’ id kolimpupuson do Toun 6. 2.7.1 Kaanu popoilo do topurimanan kokomoi teks di nabasa’. 2.7.2 Kaanu momili’ do watak di korohian toi ko’ di au’ korohian.
  • 31. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 30 Standard Ponuangan om Pambalajalan Toun 1 montok Kabaalan Monuat STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 3.1 Kaanu o tangaanak do poposuat do boros miampai momoguno woyo’ di kotunud id kolimpupuson do Toun 6. 3.1.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do monuat momoguno do pinsil di kotunud. 3.1.2 Kaanu o tangaanak do mamagaris (a) mantad id sawat kumaa id siriba’ (b) mantad id siriba’ kumaa id sawat (c) mantad gibang kumaa wanan (d) mantad wanan kumaa gibang 3.1.3 Kaanu momolukis do bontuk tumanud garis. 3.1.4 Kaanu monuat tumanud do garis : (a) pimato tagayo (b) pimato tonini’ (c) numbul (d) boros 3.1.5 Kaanu monuat kawagu’ do a) pimato tagayo’ b) pimato tonini’ c) numbul d) boros 3.1.6 Kaanu papasanarai do 29 pimato boros Kadazandusun. 3.1.7 Kaanu papasanarai do numbul 1 – 50.
  • 32. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 31 STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 3.2 Kaanu o tangaanak poposuat kawagu’ nunu i okito, orongou, oroso, osingud om opurimanan id kolimpupuson do Toun 6. 3.2.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok momungaran om poposuat kawagu’ boros kokomoi (a) numbul (b) warana’ (c) bontuk (d) boogian tinan (e) paganakan (f) kakamot (g) sikul (h) tayam (i) kalendo (j) taakanon (k) tanom (l) karamayan
  • 33. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 32 STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 3.3 Kaanu o tangaanak do monuat mogikawo-kawo ayat miampai momoguno boros, ayat om tanda basa’ di kotunud id kolimpupuson do Toun 6. 3.3.1 Kaanu monuat do frasa om ayat tumanud garis. 3.3.2 Kaanu monuat kawagu’ do frasa om ayat. 3.3.3 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do mongulud boros dumadi do ayat. 3.3.4 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok momonsoi do frasa om ayat . a) mumpongol b) mitongkiad c) popointutun d) mintutun e) monuhu’ f) monongkotoluon g) mongudio’ 3.3.5 mokianu Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do momonsoi ayat mantad boros di pinatahak. 3.3.6 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ Montok momonsoi ayat mintootoiso’. 3.3.7 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ do monuat ayat miampai momoguno tanda basa’ di kotunud.
  • 34. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 33 Standard Ponuangan om Pambalajalan Toun 1 montok Kolumison Boros STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 4.1 Kaanu o tangaanak do koilaan maya’ mogikawo- kawo aktiviti di kohiok id kolimpupuson do Toun 6. 4.1.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok popolombus kawagu’ do koilaan maya’ aktiviti momonsoi a) buuk tonini’ b) poster c) kolaj om d) kaad 4.1.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok popokito do koilaan di notimung maya’ aktiviti a) manangon b) suminding c) minsingkono’ d) sumayau e) popolombus hiis
  • 35. Draf Dokumon Standard Sikul Tosiriba’ Boros Kadazandusun Toun 1 Sulit 34 Standard Ponuangan om Pambalajalan Toun 1 montok Kolumison Boros STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN 4.2 Kaanu o tangaanak do koilaan kokomoi tungkus koubasanan tinaru’ Kadazan om Dusun maya’ mogikawo-kawo aktiviti di kohiok id kolimpupuson do Toun 6. 4.2.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia’ montok monimung do koilaan maya’ mogikawo-kawo aktiviti kokomoi do : a) koubasanan om kotumbayaan do tinaru’ Kadazan om Dusun b) basaan om karamayan di taandakon do tinaru’ Kadazan om Dusun c) taakanon om tiinumon koubasanan do tinaru’ Kadazan om Dusun