การเตรียมรับ-ปรับตัวของภาควิชาการ-วิจัย เพื่อรองรับ “ความคาดไม่ถึง” ใหม่ โดย ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช ในหลักสูตร การบริหารจัดการงานวิจัยสู่เป้าหมายและผลสัมฤทธิ์ รุ่นที่ ๒ ระหว่างวันที่ ๒๕ - ๒๗ สิงหาคม ๒๕๖๓ จัดโดย สถาบันคลังสมองฯ

1. การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ใน อววน.
วิจารณ์ พานิช
กรรมการบริหารสถาบันคลังสมองของชาติ
เตรียมรับ ปรับตัว
ต่อ
เสนอใน หลักสูตรการบริหารจัดการงานวิจัยสู่เป้าหมายและผลสัมฤทธิ์ รุ่น ๒ จัดโดยสถาบันคลังสมองของชาติ วันที่ ๒๕ สิงหาคม ๒๕๖๓ เวลา ๙.๐๐– ๑๐.๐๐น.

2. ข้อจากัด
• ไม่รู้จริง
• ไม่ได้ทางานในระบบมานาน
• ไม่รู้ข่าววงใน
• ไม่รู้บริบท ซึ่งมีหลากหลาย
• อววน. ไทย VUCA มาก

3. แนวทางนาเสนอ
• ทาความรู้จัก root cause ของการเปลี่ยนแปลง
• ยุทธศาสตร์เชิงรุก
• ตีความคุณค่าใหม่
• ปรับตัวโดยการ transform เปลี่ยน work platform ไม่ใช่ปะผุ
• เปลี่ยนการจัดระบบองค์กร / re-organize

4. แนวทางนาเสนอ
• ทาความรู้จัก root cause ของการเปลี่ยนแปลง
• ยุทธศาสตร์เชิงรุก
• ตีความคุณค่าใหม่
• ปรับตัวโดยการ transform เปลี่ยน work platform ไม่ใช่
ปะผุ
• เปลี่ยนการจัดระบบองค์กร / re-organize

5. ต้นตอของการเปลี่ยนแปลง (๑/๒)
• โลกเปลี่ยนเร็วขึ้นๆ VUCA การเมืองระหว่างประเทศ โลกเปลี่ยนขั้ว
• เทคโนโลยีพัฒนาเร็วจี๋
• คนเปลี่ยนรุ่น มีคนหลายรุ่นในเวลา & ที่เดียวกัน
• ความต้องการบทบาทของอุดมศึกษาเปลี่ยน
• ประเทศไทยต้องการเข้าสู่สภาพรายได้สูง สังคมดี
• เกิดกระทรวง อว. ?เป็นกระทรวงเศรษฐกิจ
• โควิด ๑๙ ลากยาว

6. ต้นตอของการเปลี่ยนแปลง (๒/๒)
• รูปแบบการสนับสนุนทรัพยากรภาครัฐเปลี่ยน พุ่งเป้ามากขึ้น
• ความเข้าใจกลไกการเรียนรู้กลับทาง
• เป้าหมายของการเรียนรู้เปลี่ยนไป หลายมิติ
• การเมืองภายในประเทศไม่มั่นคง

7. กระทรวงเปลี่ยนโฉมประเทศ (National Transformation) (1/2)
• พรบ. การอุดมศึกษา พ.ศ. ๒๕๖๒
• เป้าหมาย ๓ ประการของอุดมศึกษา (๑) พัฒนาทรัพยากรบุคคล (๒)
พัฒนาบุคคล (๓) สนองยุทธศาสตร์ชาติ (ม. ๕)
• หน้าที่ ๔ : (๑) พัฒนาความรู้ (๒) การเรียนการสอน (๓) วิจัยและ
นวัตกรรม (๔) อื่นๆ (ม. ๖) (ดู ม. ๒๖ ด้วย) Social Engagement
• ๕ หลัก : รับผิดชอบต่อสังคม เสรีภาพทางวิชาการ อิสระ เสมอ
ภาค ธรรมาภิบาล

8. กระทรวงเปลี่ยนโฉมประเทศ (National Transformation) (2/2)
• พรบ. การส่งเสริมวิทยาศาสตร์ การวิจัยและนวัตกรรม พ.ศ. ๒๕๖๒
• พรบ. อื่นๆ รวม ๑๐ ฉบับ
• อยู่ระหว่างการปรับตัว ยังไม่ลงตัว
• เป็นโอกาสร่วมคิด ร่วมสร้าง platform การทางาน
• การจัดการเชิงรุกของมหาวิทยาลัย ... เปลี่ยนโฉมมหาวิทยาลัย
• กาหนดอัตลักษณ์ เอกลักษณ์

9. ดร. กิติพงค์พร้อมวงค์ ๑๓ ธ.ค. ๒๕๖๒

10. แนวทางนาเสนอ
• ทาความรู้จัก root cause ของการเปลี่ยนแปลง
• ยุทธศาสตร์เชิงรุก
• ตีความคุณค่าใหม่
• ปรับตัวโดยการ transform เปลี่ยน work platform ไม่ใช่
ปะผุ
• เปลี่ยนการจัดระบบองค์กร / re-organize

11. ดร. กิติพงค์พร้อมวงค์ ๑๓ ธ.ค. ๒๕๖๒
5

12. ยุทธศาสตร์เชิงรุก ไม่ใช่ตั้งรับ/รอรับคำสั่ง & เงื่อนไข
• พัฒนา Shared Vision ของมหาวิทยาลัย ที่จะมี “คุณค่า” สูงสุด ต่อ stakeholders
• วางยุทธศาสตร์การทางาน พร้อมกับ transform/re-invent ตนเอง เพื่อบรรลุ SV
... ทางานไป เรียนรู้ไป
• ร่วมมือเชิงยุทธศาสตร์ กับ engagement partners หลากหลาย sector ใช้พลัง
ความเข้มแข็งภายใน และภายนอก
• กาหนด “เป้าหมายรายทาง” ที่ relevant, objective/obvious และ achievable ใช้
เป็นพลังขับเคลื่อน
• เรียนรู้แบบ Double Loop Learning
รุกภายใน และ รุกภายนอก

13. https://www.google.com/search?q=double+loop+learning&rlz=1C1DVJR_enTH827TH827&sxsrf=ACYBGNSnwA2Ju
hhcupVhSzMgjtp5qhCO_w:1579071916117&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjm-
ImlhYXnAhVC4zgGHVyGBOcQ_AUoAXoECA8QAw&biw=867&bih=399&dpr=2.22#imgrc=z0mMH5bU8fwlfM:
What & Why How

14. แนวทางนาเสนอ
• ทาความรู้จัก root cause ของการเปลี่ยนแปลง
• ยุทธศาสตร์เชิงรุก
• ตีความ และสร้าง คุณค่าใหม่
• ปรับตัวโดยการ transform เปลี่ยน work platform ไม่ใช่
ปะผุ
• เปลี่ยนระบบ / re-organize

15. คุณค่าใหม่
• กระทรวงเศรษฐกิจ
• Economic (and Social - Equity) accelerator
• Partnership / Engagement
• เป็น พื้นที่สาหรับ “Agency” – นักปฏิบัติการ/ผู้ก่อการ (นักเรียนรู้ขา
ออก) นักกล้าเสี่ยง – Entrepreneur
• กาหนดเป้าหมายที่โฟกัส ชัดเจน วัดได้ และพิสูจน์ผล

16. เปลี่ยนเพื่อสร้างคุณค่าใหม่
• Diffusion Model Engagement Model ใกล้ชิดชีวิตผู้คน
• Disciplinary Multi- / Inter-Disciplinary
• Explicit K Explicit + Tacit K
• Degree Oriented Competency Oriented
• Adolescent Age Group All Age Group
• Semester Learning Modular Learning
https://www.gotoknow.org/posts/667927

17. WEF 2018
https://www.weforum.org/agenda/2018/
01/4-ways-universities-are-driving-
innovation/
1. Fostering entrepreneurship
2. Collaborate with private sector & research-intensive
institutions
3. Promoting diversity & inclusion
4. Exploring the nexus of technology and society ...
บทบาทของสังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์ ศิลปะ
Universities and Innovation Ecosystems

18. University-based centers for entrepreneurship

19. AUTM
Association of University
Technology Managers
https://www.weforum.org/age
nda/2018/01/4-ways-
universities-are-driving-
innovation/
https://autm.net/

20. Increase 4% / yr
https://www.weforum.org/agenda/2018/01/4-ways-universities-are-driving-innovation/

21. EIT
European Institute of Innovation & Technology
https://eit.europa.eu/our-activities/education

22. แนวทางนาเสนอ
• ทาความรู้จัก root cause ของการเปลี่ยนแปลง
• ยุทธศาสตร์เชิงรุก
• ตีความคุณค่าใหม่
• ปรับตัวโดยการ transform เปลี่ยน work platform ไม่ใช่
ปะผุ
• เปลี่ยนระบบ / re-organize

23. เปลี่ยน mindset
• สถานที่เรียน classroom/laboratory-based workplace-based
• เป้าหมายการทางาน prestige-oriented result-oriented
• คน เปิดรับ อจ. นศ. เสาะหา
• กติกา ตายตัว ยืดหยุ่น
• นศ. เป็น ผู้เสพ ผู้สร้าง

24. Transform Operational Platform
• Integrated Function : 4 (สร้างคน ความรู้ บริการ ความดีงาม) = 1 (หุ้นส่วนสังคม)
• University-Based UB + EPB(Engagement Partner Based)
• Disciplinary Multi- / Inter-Disciplinary
• Gov-Dependent Resources EP Resources + Grants
• New HRM Platform
• Students act as consumer (co-)producer

25. แนวทางนาเสนอ
• ทาความรู้จัก root cause ของการเปลี่ยนแปลง
• ยุทธศาสตร์เชิงรุก
• ตีความคุณค่าใหม่
• ปรับตัวโดยการ transform เปลี่ยน work platform ไม่ใช่
ปะผุ
• เปลี่ยนระบบ / re-organize

26. https://www.luminafoundation.org/resources/americas-call-for-higher-education-redesign

27. https://www.reuters.com/innovative-universities-2019

28. In terms of national performance, France shows the biggest
improvement this year, with all its universities making big gains,
including new entrants Aix-Marseille University (#96) and Sorbonne
University (#56). France has extensively restructured its higher
education system over the past few years, combining smaller
institutions, and the efforts seem to have paid off. In contrast,
Japanese universities continue to lose ground on the global ranking:
Three Japanese universities dropped off the list in 2019, and the
institutions that remained fell an average of 16 places. While Japan
has traditionally been a research powerhouse in the Asia Pacific
region, its universities rely heavily on government spending, and
decades of deflation and economic stagnation have resulted in less
money for research and fewer innovations.
https://www.reuters.com/innovative-universities-2019

29. Harvard
Arizona State U, Ohio State U
2011 2015
https://www.gotoknow.org/posts/641654

30. โอกาสของมหาวิทยาลัย เอื้อโดย โควิด ๑๙
• โอกาส transform การเรียนการสอน และการประเมินผล
• โอกาส engage บัณฑิตจบใหม่ และสถานประกอบการ
• โอกาส engage บัณฑิตจบใหม่ สู่การเป็นผู้ประกอบการ
• โอกาส ร่วมกับหลายฝ่าย ฟื้นสภาพผู้ตกงาน
• โอกาส internal transformation
• ฯลฯ

31. โอกาสของมหาวิทยาลัยยุคหลัง โควิด ๑๙
• FLP – Flexible Learning Pathways (SDG 4)
• Online Learning
• Teleconference
• Study closer to home / Study at home
• Transform Engagement Partners : ผู้เรียนตลอดวัย เรียนแบบ adult
learning
• Implement วิชาการหลากแบบ ไม่เพียงตามก้นฝรั่ง
https://www.gotoknow.org/posts/678585

32. สรุป การปรับตัวของอุดมศึกษำไทย สู่ความรุ่งโรจน์ใหม่
• ร่วมกันตั้งเป้าแบบ positioning ที่คิดว่ามีคุณค่าสูงสุดต่อสังคม และเชื่อ
ว่า เป้ายังจะชัดเจนกว่านี้ได้(growth mindset)
• แสวงหา แนวร่วม (partners / หุ้นส่วน)
• ลงมือทา เพื่อบรรลุเป้าหมาย และ เรียนรู้
• เน้นเรียนรู้สองเด้ง : How และ What & Why
• โดยการเรียนรู้จากการปฏิบัติและคิดร่วมกัน
• ดาเนินการเชิงรุก รุกสู่ engagement partners 360 องศา