PEDAGOGO ETA KORRONTE PEDAGOGIKOEN ARTEKO ANTZEKOTASUN ETA DESBERDINTASUNAK.

1. DIDAKTIKA OROKORRA
KORRONTE PEDAGOGIKO ETA
PEDAGOGOEN ARTEKO ANTZEKOTASUN
ETA DESBERDINTASUNAK
NAIARA SUESCUN OCHANDORENA
2019-2020 Ikasturtea
1. MAILA – GA2

2. Didaktika orokorreko ikasgaia burutzerako orduan hainbat jarduera egin ditugu
eta horietako bat pedagogoen lana izan da, talde bakoitzak pedagogo edo korronte
pedagogiko baten inguruan burutu genuen lana. Behin hori eginda talde guztiek
egindako lanak aman komunean jarri eta bakarkako lan bat burutu behar dugu,
hurrengo lerroetan horri buruz jardungo dudana. Lan honen helburua, landutako
korronte pedagogiko eta pedagogoen arteko antzekotasun eta desberdintasun
orokorrak aipatzea da eta behin hori azalduta, bukatzeko, aipatutako antzekotasunen
artean zer proposamen ekarriko nituzkeen gaur egun ikastetxetara azalduko ditut.
Lan hau burutzeko honako pedagogo eta korronte pedagogikoei buruz arituko
naiz hitz egiten, korronte pedagogikoei dagokienez: eskola alternatiboak,
konduktismoa, konstruktibismoa, paradigma ekologikoa eta pedagogia kritikoa eta
pedagogoei dagokienez: Alexander Neill, Celestine Freinet, Ovide Decroly eta
emakume pedagogo batzuk, batik bat, Concepción Arenal, Rosa eta Carolina Agazzi
ahizpak, Rosa Sensat eta Maria de Maeztu.
Beraien artean antzekotasun handiak bilatu ditut, desberdintasunekin
alderatuz, hori dela eta lehenik antzekotasunekin hasiko naiz eta gero labur beraien
arteko desberdintasunak aipatuko ditut.
Hasteko ikasleari buruz hitz egiten hasiko naiz, ikasleei dagokienez askok bat
egiten dute haurra irakaskuntza-ikaskuntzaren erdigune izan behar dela, hau da,
hain ezaguna den “paidozentrismo” terminoa, horiek, Alexander Neill, eskola
alternatiboak, Celestine Freinet, Agazzi ahizpak, Ovide Decroly Rosa Sensat eta
paradigma ekologikoak dira.
Honekin lotura handia duen ikasle aktiboaren terminoa ere askok jorratzen
dute, hau da, ikasleak ez du irakasleak esandakoa kopiatu eta ikasten modu
eskematikoan, ikaslea beren interesetatik abiatuz jorratutako irakaskuntza eta
irakaslea bere bidelagun izatearen defendatzaileak dira, Celestine Freinet, Ovide

3. Decroly, Maria de Maeztu, Paradigma ekologikoa… dira ideal horrekin bat egiten
dituzten batzuk.
Horietako batzuk ikaskuntza prozesua esperimentazioarekin eta beste
batzuk esperientzien bitartez bermatzen dela diote, esperimentazioan oinarritzen
diren batzuk Ovide Decroly, Celestine Freinet eta emakume pedagogo batzuk dira
eta bizitako esperientzietan berriz, paradigma konstruktibista eta Ovide Decroly
oinarritzen dira.
Irakasleari dagokionez, lehen esan bezala askok bat egiten dute ikaslea
pasibo izatetik aktibo izatera pasatzekoa, hori horrela izan dadin irakasleak modu
pasibora igaro behar du, hau da, ikaslearen beharretara moldatzen jakin behar du
eta beraien interesetik oinarritutakok ikaskuntza batean oinarrituz, ikaslearen
bidelagun izanik, honekin Celestine Freinet, Ovide Decroly, Agazzi ahizpak,
konstruktibismoa eta paradigma ekologikoa datoz.
Bestalde Alexander Neill, Celestine Freinet, Rosa Sensat eta paradigma
ekologikoak gelako espazio eta giroari garrantzi handia ematen die. Eta aipatzekoa
da ere nola Ovide Decroly, paradigma ekologikoak eta zenbait emakume pedagogok
naturari eta jokoari ematen dien garrantzia, ikaslearen interesa pizteko batez ere eta
baliabide desberdinak erabiliz ikasteko modu desberdinak jasotzeko.
Aman komunean jarritako antzekotasunei bukaera emateko Alexander Neill,
eskola alternatiboak, Celestine Freinet, Rosa Sensat, Ovide Decroly, pedagogia
kritikoak… behaketan eta askatasunean oinarritzen dira. Hau da, irakaslea,
ikasgelako giroan eta beharretan oinarritzen da ikasleei zuzentzerako orduan,
behaketaren bidez.

4. Behin antzekotasun batzuk aman komunean jarrita, desberdintasunak ez dira
oso garbi ikusten baina honako hauek izan daitezke beraien artean ematen direnak:
Desberdintasunik nabarmenena pedagogia konduktistak dituena dira,
besteekin alderatuz, gehienek bat egiten dute ikaslea dela paper aktibo izan behar
duena eta irakasleak berriz pasiboa, konduktistek aldiz irakasleak izan behar duela
paper aktiboa defendatzen dute, hots, irakaslea ezagutza iturri da eta ikasleak
prozesu gidatu batez ikasten du, eta baita ere jarrera aldatzeko edo ezagutzak
barneratu al izateko sari eta zigorretan oinarritzen dira.
Konduktismoa alde batera utzita, eskola alternatiboek eta baita Ovide Decroly-
ren metodologiak adin desberdinen arteko hezkuntza sustatzen dute, ala, batak
besteari bere ezagutzak transmititu ahal izateko
Paradigma ekologikoari dagokionez garrantzi handia ematen dio
egunerokotasun batean bizi diren gauzei, errealitateko egoeretan oinarritzen baita
metodologia hau praktikan jartzen dutenak.
Desberdintasunekin bukatzeko, lehen esan bezala zenbait pedagogo eta
pedagogia behaketan oinarritzen dira, Ovide Decroly, behaketan ez ezik, elkartzean,
hau da ikasleek ikasten dituzten gauzekin loturak egitean eta adierazpenean ere
oinarritzen da.

5. Behin pedagogo eta korronte pedagogikoen antzekotasun eta berdintasunak
aman komunean jarrita gaur egungo ikastetxeetan aplikatuko nituzkeen proposamen
batzuk esango ditut.
Hasteko, askok bat egiten zuten ikasleak izan behar duela pertsona aktiboa
eta irakasleak paper pasiboa hartu behar duena, hau gaur egunera ekarrita
errealitatea aspektu askotan horrela ez dela ikusi dezakegu; idealena hau izan arren.
Irakaslea da jakintza iturri eta ikaslea informazio horren hartzaile eta prozesatzailea,
egia da informazio hori prozesatzerako orduan aurrerapen handiak egin direla, geroz
eta garrantzi ematen baitzaio, horregatik nire ustez irakaslea ikasleen behar eta
interesetara moldatu beharko litzateke eta irakasleak bidelagun papera hartu
ikaslearen ikaskuntza etapan zehar. Honekin bat esan beharra dago etapa batetik
bestera desberdina dela, oso argi ikusten da adibidez Haur Hezkuntzan ikasleari
garrantzi handiagoa ematen zaiola irakasleari baino, hau da, ikaslearengan denbora
guztian dependentzia handiagoa eduki behar denez, ikasleak ikasgelaren ardatz
bilakatzen dira, baina urteak aurrera joan ahala, Lehen Hezkuntzan, Bigarren
Hezkuntzan… ikaslearen presentzia bigarren maila batean geratzen da eta
garrantzitsuagoa da irakasleak esaten duena eta bera da ikasgelaren ardatza.
Bestalde, behaketari dagokionez, geroz eta gehiago dira ikaskuntza behaketa
metodoan oinarritzen duten ikastetxeak. Lehen esan bezala oso garrantzitsua da
behaketan oinarritzea, honek ikasleen eta ikasgelaren beharretara eta haiek dituzten
interesetan zentratutako ikaskuntza emateak baliatzen baitu. Hori dela eta gaur
egungo ikastetxe guztietan behaketa aplikatzea oso garrantzitsua iruditzen zait
Esperimentazioa bitarteko ikaskuntzari dagokionez, beste ikasteko modu
baliagarri bat iruditzen zait, gaur egungo bizitzan, esperimentazioa burutzeko behar
adina baliabide ditugu eta horiei noizean behin aukera bat ematea ez dator gaizki,
ikasleentzako gauza berri eta praktikoak ikastea baina gauza hoberik ez baitago.
Esan beharra dago esperimentazioa oso lotua ikusten dudala ikasleen parte hartze

6. eta motibazioarekin, hau da horrelako jarduerak egin ahal izateko ikasleak interesa
eduki behar du, ikaslea baita ekintza hau egingo duena eta ez irakaslea.
Bukatzeko, espazioa eta giroari dagokionez oso garrantzitsua iruditzen zait
hau, oso desberdina delako toki arrotz edo hotz edo erakargarria den toki batean
egotea, ikasleak gustura sentitu behar du ikasten dagoen bitartean. Eta atzean utzi
gabe jolasa eta natura, askotan ez gara ohartzen baina jolasaren bitartez gauza asko
ikas daitezke dinamika desberdin anitz erabili daitezkeelako eta askotan konturatu
gabe azpi gaitasun asko jorratzen dira bertan, horietako batzuk, elkarlana, bata
bestearekiko errespetua, esperientzia berriak, gauzak ikasteko modu berriak…
honek ikasleen ikasteko motibazioa sustatzea ere dakar. Bestalde, natura beste
baliabide baliotsu bat bezala ikusi beharra dugu, bertan aurki ditzakegun baliabideak
aprobetxatu al izateko eta etekin onak ateratzeko.