SlideShare a Scribd company logo
1 of 13
MATERI PELATIHAN KTSP 2009
DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL
Pembelajaran Aktif,
Kreatif, Efektif &
Menyenangkan (Pakem)
MATERI PELATIHAN KTSP 2009
DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL
MENGAPA PAKEM ?
1. Asumsi Belajar
- Belajar:
 Proses individual
 Proses sosial
 Menyenangkan
 Tak pernah berhenti
 Membangun makna
MATERI PELATIHAN KTSP 2009
DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL
2. PERUBAHAN PARADIGMA
Ø Mengajar Pembelajaran
(teaching – learning)
Ø Penilaian Perbaikan Terus-menerus
(Continous improvement)
MENGAPA PAKEM ?
Lanjutan…
MATERI PELATIHAN KTSP 2009
DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL
3. PENGERTIAN
Proses pembelajaran yang dirancang agar
mengaktifkan anak, mengembangkan
kreativitas sehingga efektif namun tetap
menyenangkan.
MENGAPA PAKEM ?
Lanjutan…
MATERI PELATIHAN KTSP 2009
DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL
4. PENGERTIAN
Menciptakan Lingkungan Belajar yang
kondusif/bermakna yang mamu
memberikan siswa keterampilan,
pengetahuan dan sikap untuk hidup.
MENGAPA PAKEM ?
Lanjutan…
MATERI PELATIHAN KTSP 2009
DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL
5. Ciri-Ciri
5.1 Pembelajaran
 Multi metode
 Multi media
 Praktik dan bekerja dalam Tim
 Memanfaatkan Lingkungan Sekolah
 Multi Aspek :
- Logika
- Kinestika
- Estetika
- Etika
MENGAPA PAKEM ?
Lanjutan…
MATERI PELATIHAN KTSP 2009
DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL
5. Ciri-Ciri
5.2 Melatih Kebiasaan yng Mengarah
pada 6 K
 Kebersihan
 Keindahan
 Kerindangan
 Ketertiban
 Keamanan
 Kekeluargaan
Lanjutan…
MATERI PELATIHAN KTSP 2009
DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL
5. Ciri-Ciri
5.3 Suasana belajar
Pembelajaran hendaknya:
 Menyenangkan
 Mengasyikan
 Mencerdaskan
 Menguatkan
Lanjutan…
MATERI PELATIHAN KTSP 2009
DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL
6. Pakem Bermanfaat bagi
 Kepala Sekolah
 Guru
 Siswa
 Orangtua
 Masyarakat
 Pemerintah
MENGAPA PAKEM ?
Lanjutan…
MATERI PELATIHAN KTSP 2009
DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL
MANFAAT BAGI ANAK
 Belajar lebih efektif/mendalam
 Anak lebih kritis dan kreatif
 Suasana dan pengalaman belajar bervariasi
 Meningkatkan kematangan emosional/sosial
 Produktivitas siswa tingg
 Siap menghadapi perubahan dan
berpartisipasi dalam proses perubahan
MATERI PELATIHAN KTSP 2009
DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL
SDM
SARANA
PRASARANA
KURIKULUM &
PERANGKATNYA
MANAJEMEN
Standarisasi
mutu
Pendidikan
Secara
Berkelanjutan
Menghadapi
Tuntutan lokal,
Nasional,
dan global.
KOMPONEN UTAMA PAKEM
1. PAKEM
2. PEMBELAJARAN YANG
MENGARAH PAS.
3. PENILAIAN YANG
BERKELANJUTAN
MATERI PELATIHAN KTSP 2009
DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL
PILAR PENINGKATAN MUTU PEMBELAJARAN
PAKEM
MBS
PSM
PENINGKATAN MUTU
PEMBELAJARAN
MATERI PELATIHAN KTSP 2009
DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL

More Related Content

What's hot

PPT aksi nyata modul 1.4 budaya positif.pptx
PPT aksi nyata modul 1.4 budaya  positif.pptxPPT aksi nyata modul 1.4 budaya  positif.pptx
PPT aksi nyata modul 1.4 budaya positif.pptxSantiAprilia7
 
Organisasi Muhammadiyah
Organisasi MuhammadiyahOrganisasi Muhammadiyah
Organisasi Muhammadiyahanandhitaef
 
Keorganisasian copy
Keorganisasian   copyKeorganisasian   copy
Keorganisasian copyAlnur Azz
 
1.1.a.8. Koneksi Antar Materi – Kesimpulan dan Refleksi Modul 1.1.pdf
1.1.a.8. Koneksi Antar Materi – Kesimpulan dan Refleksi Modul 1.1.pdf1.1.a.8. Koneksi Antar Materi – Kesimpulan dan Refleksi Modul 1.1.pdf
1.1.a.8. Koneksi Antar Materi – Kesimpulan dan Refleksi Modul 1.1.pdfBASUKI ERYANTO
 
Proposal kegiatan ramadhan fki 2017
Proposal kegiatan ramadhan fki 2017Proposal kegiatan ramadhan fki 2017
Proposal kegiatan ramadhan fki 2017ekochoeg
 
Administrasi IPNU-PPT Administrasi Dan Persuratan PC. IPNU Sidoarjo.pptx
Administrasi IPNU-PPT Administrasi Dan Persuratan PC. IPNU Sidoarjo.pptxAdministrasi IPNU-PPT Administrasi Dan Persuratan PC. IPNU Sidoarjo.pptx
Administrasi IPNU-PPT Administrasi Dan Persuratan PC. IPNU Sidoarjo.pptxHamdanHaqqi
 
PPT Hari Kiamat - Tugas Agama kelas 9 SMP
PPT Hari Kiamat - Tugas Agama kelas 9 SMPPPT Hari Kiamat - Tugas Agama kelas 9 SMP
PPT Hari Kiamat - Tugas Agama kelas 9 SMPDebby Zalina
 
Menjadi Pemuda Cemerlang
Menjadi Pemuda CemerlangMenjadi Pemuda Cemerlang
Menjadi Pemuda CemerlangNiko Arwenda
 
Contoh undangan hemat takmir masjid
Contoh undangan hemat takmir masjid Contoh undangan hemat takmir masjid
Contoh undangan hemat takmir masjid agussukina1
 
PROPOSAL RENOVASI MUSHOLA AL-HIKMAH.docx
PROPOSAL RENOVASI MUSHOLA AL-HIKMAH.docxPROPOSAL RENOVASI MUSHOLA AL-HIKMAH.docx
PROPOSAL RENOVASI MUSHOLA AL-HIKMAH.docxBatikMegono
 
Meraih Sukses Sejati
Meraih Sukses SejatiMeraih Sukses Sejati
Meraih Sukses Sejatizaing90
 
Delapan etos kerja.ppt [recovered]
Delapan etos kerja.ppt [recovered]Delapan etos kerja.ppt [recovered]
Delapan etos kerja.ppt [recovered]YOHANIS SAHABAT
 
Proposal Pengajian Akbar
Proposal Pengajian AkbarProposal Pengajian Akbar
Proposal Pengajian AkbarGembel Kismin
 

What's hot (20)

PPT aksi nyata modul 1.4 budaya positif.pptx
PPT aksi nyata modul 1.4 budaya  positif.pptxPPT aksi nyata modul 1.4 budaya  positif.pptx
PPT aksi nyata modul 1.4 budaya positif.pptx
 
Presentasi PKKM
Presentasi PKKMPresentasi PKKM
Presentasi PKKM
 
Organisasi Muhammadiyah
Organisasi MuhammadiyahOrganisasi Muhammadiyah
Organisasi Muhammadiyah
 
Keorganisasian copy
Keorganisasian   copyKeorganisasian   copy
Keorganisasian copy
 
Persiapan Menghadapi Dunia Kerja-linkedin
Persiapan Menghadapi Dunia Kerja-linkedinPersiapan Menghadapi Dunia Kerja-linkedin
Persiapan Menghadapi Dunia Kerja-linkedin
 
1.1.a.8. Koneksi Antar Materi – Kesimpulan dan Refleksi Modul 1.1.pdf
1.1.a.8. Koneksi Antar Materi – Kesimpulan dan Refleksi Modul 1.1.pdf1.1.a.8. Koneksi Antar Materi – Kesimpulan dan Refleksi Modul 1.1.pdf
1.1.a.8. Koneksi Antar Materi – Kesimpulan dan Refleksi Modul 1.1.pdf
 
Proposal kegiatan ramadhan fki 2017
Proposal kegiatan ramadhan fki 2017Proposal kegiatan ramadhan fki 2017
Proposal kegiatan ramadhan fki 2017
 
Contoh Susunan Panitia
Contoh Susunan PanitiaContoh Susunan Panitia
Contoh Susunan Panitia
 
Administrasi IPNU-PPT Administrasi Dan Persuratan PC. IPNU Sidoarjo.pptx
Administrasi IPNU-PPT Administrasi Dan Persuratan PC. IPNU Sidoarjo.pptxAdministrasi IPNU-PPT Administrasi Dan Persuratan PC. IPNU Sidoarjo.pptx
Administrasi IPNU-PPT Administrasi Dan Persuratan PC. IPNU Sidoarjo.pptx
 
PPT Hari Kiamat - Tugas Agama kelas 9 SMP
PPT Hari Kiamat - Tugas Agama kelas 9 SMPPPT Hari Kiamat - Tugas Agama kelas 9 SMP
PPT Hari Kiamat - Tugas Agama kelas 9 SMP
 
CONTOH SK PANITIA MAULID NABI
CONTOH SK PANITIA MAULID NABI CONTOH SK PANITIA MAULID NABI
CONTOH SK PANITIA MAULID NABI
 
Profil kh ahmad dahlan
Profil kh ahmad dahlanProfil kh ahmad dahlan
Profil kh ahmad dahlan
 
Menjadi Pemuda Cemerlang
Menjadi Pemuda CemerlangMenjadi Pemuda Cemerlang
Menjadi Pemuda Cemerlang
 
Contoh undangan hemat takmir masjid
Contoh undangan hemat takmir masjid Contoh undangan hemat takmir masjid
Contoh undangan hemat takmir masjid
 
PROPOSAL RENOVASI MUSHOLA AL-HIKMAH.docx
PROPOSAL RENOVASI MUSHOLA AL-HIKMAH.docxPROPOSAL RENOVASI MUSHOLA AL-HIKMAH.docx
PROPOSAL RENOVASI MUSHOLA AL-HIKMAH.docx
 
Meraih Sukses Sejati
Meraih Sukses SejatiMeraih Sukses Sejati
Meraih Sukses Sejati
 
Sertifikat class meeting
Sertifikat class meeting Sertifikat class meeting
Sertifikat class meeting
 
Delapan etos kerja.ppt [recovered]
Delapan etos kerja.ppt [recovered]Delapan etos kerja.ppt [recovered]
Delapan etos kerja.ppt [recovered]
 
PPT Sukses
PPT SuksesPPT Sukses
PPT Sukses
 
Proposal Pengajian Akbar
Proposal Pengajian AkbarProposal Pengajian Akbar
Proposal Pengajian Akbar
 

Similar to Pembelajaran Aktif, Kreatif, Efektif & Menyenangkan (Pakem

MPLS masa pengenalan lingkungan sekolh.pptx
MPLS masa pengenalan lingkungan sekolh.pptxMPLS masa pengenalan lingkungan sekolh.pptx
MPLS masa pengenalan lingkungan sekolh.pptxabi sukron
 
Refleksi Pembelajaran Paradigma Baru .pptx
Refleksi Pembelajaran Paradigma Baru .pptxRefleksi Pembelajaran Paradigma Baru .pptx
Refleksi Pembelajaran Paradigma Baru .pptxSMPITAuladinaIndones
 
Analisis huraian sukatan khsr
Analisis huraian sukatan khsrAnalisis huraian sukatan khsr
Analisis huraian sukatan khsrHerney Aqilah Kay
 
Penambahbaikan Pentaksiran Berasaskan Sekolah
Penambahbaikan Pentaksiran Berasaskan SekolahPenambahbaikan Pentaksiran Berasaskan Sekolah
Penambahbaikan Pentaksiran Berasaskan Sekolahtajul2
 
Presentation BU AISYAH-1.pptx
Presentation BU AISYAH-1.pptxPresentation BU AISYAH-1.pptx
Presentation BU AISYAH-1.pptxHasanHasan245487
 
01 konsep dasar_kbk
01 konsep dasar_kbk01 konsep dasar_kbk
01 konsep dasar_kbkkkpiokre
 
Tugas dari aksi nyata modul 3.2 guru penggerak.pptx
Tugas dari aksi nyata modul 3.2 guru penggerak.pptxTugas dari aksi nyata modul 3.2 guru penggerak.pptx
Tugas dari aksi nyata modul 3.2 guru penggerak.pptxsandi625870
 
Copy of PPT MODUL 4-KB1.pptx
Copy of PPT MODUL 4-KB1.pptxCopy of PPT MODUL 4-KB1.pptx
Copy of PPT MODUL 4-KB1.pptxBeAhmed1
 
3.1.1 rambu rambu penyusunan rpp tematik
3.1.1 rambu rambu penyusunan rpp tematik3.1.1 rambu rambu penyusunan rpp tematik
3.1.1 rambu rambu penyusunan rpp tematikadulgali
 
3.1.1 rambu rambu penyusunan rpp tematik
3.1.1 rambu rambu penyusunan rpp tematik3.1.1 rambu rambu penyusunan rpp tematik
3.1.1 rambu rambu penyusunan rpp tematikadulgali
 
IMPLEMENTASI KURIKULUM MERDEKA-SD_SMP_SMA_SMK.pptx
IMPLEMENTASI KURIKULUM MERDEKA-SD_SMP_SMA_SMK.pptxIMPLEMENTASI KURIKULUM MERDEKA-SD_SMP_SMA_SMK.pptx
IMPLEMENTASI KURIKULUM MERDEKA-SD_SMP_SMA_SMK.pptxNitaGustina1
 
Materi paikem gembrot
Materi paikem gembrotMateri paikem gembrot
Materi paikem gembrotekasundari
 

Similar to Pembelajaran Aktif, Kreatif, Efektif & Menyenangkan (Pakem (20)

Paikem 2011
Paikem 2011Paikem 2011
Paikem 2011
 
Paikem gembrot
Paikem gembrotPaikem gembrot
Paikem gembrot
 
MPLS masa pengenalan lingkungan sekolh.pptx
MPLS masa pengenalan lingkungan sekolh.pptxMPLS masa pengenalan lingkungan sekolh.pptx
MPLS masa pengenalan lingkungan sekolh.pptx
 
Refleksi Pembelajaran Paradigma Baru .pptx
Refleksi Pembelajaran Paradigma Baru .pptxRefleksi Pembelajaran Paradigma Baru .pptx
Refleksi Pembelajaran Paradigma Baru .pptx
 
INOVASI PEMBELAJARAN PAUD
INOVASI PEMBELAJARAN PAUDINOVASI PEMBELAJARAN PAUD
INOVASI PEMBELAJARAN PAUD
 
JOYFULL PEMBELAJARAN TK
JOYFULL PEMBELAJARAN TKJOYFULL PEMBELAJARAN TK
JOYFULL PEMBELAJARAN TK
 
Analisis huraian sukatan khsr
Analisis huraian sukatan khsrAnalisis huraian sukatan khsr
Analisis huraian sukatan khsr
 
PEMBELAJARAN KONTEKSTUAL
PEMBELAJARAN  KONTEKSTUALPEMBELAJARAN  KONTEKSTUAL
PEMBELAJARAN KONTEKSTUAL
 
Penambahbaikan Pentaksiran Berasaskan Sekolah
Penambahbaikan Pentaksiran Berasaskan SekolahPenambahbaikan Pentaksiran Berasaskan Sekolah
Penambahbaikan Pentaksiran Berasaskan Sekolah
 
INOVASI PEMBELAJARAN
INOVASI PEMBELAJARANINOVASI PEMBELAJARAN
INOVASI PEMBELAJARAN
 
Pertemuan ke 13
Pertemuan ke 13Pertemuan ke 13
Pertemuan ke 13
 
Presentation BU AISYAH-1.pptx
Presentation BU AISYAH-1.pptxPresentation BU AISYAH-1.pptx
Presentation BU AISYAH-1.pptx
 
01 konsep dasar_kbk
01 konsep dasar_kbk01 konsep dasar_kbk
01 konsep dasar_kbk
 
Tugas dari aksi nyata modul 3.2 guru penggerak.pptx
Tugas dari aksi nyata modul 3.2 guru penggerak.pptxTugas dari aksi nyata modul 3.2 guru penggerak.pptx
Tugas dari aksi nyata modul 3.2 guru penggerak.pptx
 
Copy of PPT MODUL 4-KB1.pptx
Copy of PPT MODUL 4-KB1.pptxCopy of PPT MODUL 4-KB1.pptx
Copy of PPT MODUL 4-KB1.pptx
 
PPT MODUL 4-KB1.pptx
PPT MODUL 4-KB1.pptxPPT MODUL 4-KB1.pptx
PPT MODUL 4-KB1.pptx
 
3.1.1 rambu rambu penyusunan rpp tematik
3.1.1 rambu rambu penyusunan rpp tematik3.1.1 rambu rambu penyusunan rpp tematik
3.1.1 rambu rambu penyusunan rpp tematik
 
3.1.1 rambu rambu penyusunan rpp tematik
3.1.1 rambu rambu penyusunan rpp tematik3.1.1 rambu rambu penyusunan rpp tematik
3.1.1 rambu rambu penyusunan rpp tematik
 
IMPLEMENTASI KURIKULUM MERDEKA-SD_SMP_SMA_SMK.pptx
IMPLEMENTASI KURIKULUM MERDEKA-SD_SMP_SMA_SMK.pptxIMPLEMENTASI KURIKULUM MERDEKA-SD_SMP_SMA_SMK.pptx
IMPLEMENTASI KURIKULUM MERDEKA-SD_SMP_SMA_SMK.pptx
 
Materi paikem gembrot
Materi paikem gembrotMateri paikem gembrot
Materi paikem gembrot
 

Recently uploaded

Modul 1.2.a.8 Koneksi antar materi 1.2.pdf
Modul 1.2.a.8 Koneksi antar materi 1.2.pdfModul 1.2.a.8 Koneksi antar materi 1.2.pdf
Modul 1.2.a.8 Koneksi antar materi 1.2.pdfSitiJulaeha820399
 
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase B
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase BModul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase B
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase BAbdiera
 
Sosialisasi PPDB SulSel tahun 2024 di Sulawesi Selatan
Sosialisasi PPDB SulSel tahun 2024 di Sulawesi SelatanSosialisasi PPDB SulSel tahun 2024 di Sulawesi Selatan
Sosialisasi PPDB SulSel tahun 2024 di Sulawesi Selatanssuser963292
 
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATAS
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATASMATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATAS
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATASKurniawan Dirham
 
Refleksi Mandiri Modul 1.3 - KANVAS BAGJA.pptx.pptx
Refleksi Mandiri Modul 1.3 - KANVAS BAGJA.pptx.pptxRefleksi Mandiri Modul 1.3 - KANVAS BAGJA.pptx.pptx
Refleksi Mandiri Modul 1.3 - KANVAS BAGJA.pptx.pptxIrfanAudah1
 
TUGAS GURU PENGGERAK Aksi Nyata Modul 1.1.pdf
TUGAS GURU PENGGERAK Aksi Nyata Modul 1.1.pdfTUGAS GURU PENGGERAK Aksi Nyata Modul 1.1.pdf
TUGAS GURU PENGGERAK Aksi Nyata Modul 1.1.pdfElaAditya
 
Materi Strategi Perubahan dibuat oleh kelompok 5
Materi Strategi Perubahan dibuat oleh kelompok 5Materi Strategi Perubahan dibuat oleh kelompok 5
Materi Strategi Perubahan dibuat oleh kelompok 5KIKI TRISNA MUKTI
 
PERAN PERAWAT DALAM PEMERIKSAAN PENUNJANG.pptx
PERAN PERAWAT DALAM PEMERIKSAAN PENUNJANG.pptxPERAN PERAWAT DALAM PEMERIKSAAN PENUNJANG.pptx
PERAN PERAWAT DALAM PEMERIKSAAN PENUNJANG.pptxRizkyPratiwi19
 
bab 6 ancaman terhadap negara dalam bingkai bhinneka tunggal ika
bab 6 ancaman terhadap negara dalam bingkai bhinneka tunggal ikabab 6 ancaman terhadap negara dalam bingkai bhinneka tunggal ika
bab 6 ancaman terhadap negara dalam bingkai bhinneka tunggal ikaAtiAnggiSupriyati
 
MODUL P5 KEWIRAUSAHAAN SMAN 2 SLAWI 2023.pptx
MODUL P5 KEWIRAUSAHAAN SMAN 2 SLAWI 2023.pptxMODUL P5 KEWIRAUSAHAAN SMAN 2 SLAWI 2023.pptx
MODUL P5 KEWIRAUSAHAAN SMAN 2 SLAWI 2023.pptxSlasiWidasmara1
 
PPT PERUBAHAN LINGKUNGAN MATA PELAJARAN BIOLOGI KELAS X.pptx
PPT PERUBAHAN LINGKUNGAN MATA PELAJARAN BIOLOGI KELAS X.pptxPPT PERUBAHAN LINGKUNGAN MATA PELAJARAN BIOLOGI KELAS X.pptx
PPT PERUBAHAN LINGKUNGAN MATA PELAJARAN BIOLOGI KELAS X.pptxdpp11tya
 
soal AKM Mata Pelajaran PPKN kelas .pptx
soal AKM Mata Pelajaran PPKN kelas .pptxsoal AKM Mata Pelajaran PPKN kelas .pptx
soal AKM Mata Pelajaran PPKN kelas .pptxazhari524
 
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptx
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptxMateri Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptx
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptxRezaWahyuni6
 
LK.01._LK_Peta_Pikir modul 1.3_Kel1_NURYANTI_101.docx
LK.01._LK_Peta_Pikir modul 1.3_Kel1_NURYANTI_101.docxLK.01._LK_Peta_Pikir modul 1.3_Kel1_NURYANTI_101.docx
LK.01._LK_Peta_Pikir modul 1.3_Kel1_NURYANTI_101.docxPurmiasih
 
Tugas 1 ABK di SD prodi pendidikan guru sekolah dasar.docx
Tugas 1 ABK di SD prodi pendidikan guru sekolah dasar.docxTugas 1 ABK di SD prodi pendidikan guru sekolah dasar.docx
Tugas 1 ABK di SD prodi pendidikan guru sekolah dasar.docxmawan5982
 
Sesi 1_PPT Ruang Kolaborasi Modul 1.3 _ ke 1_PGP Angkatan 10.pptx
Sesi 1_PPT Ruang Kolaborasi Modul 1.3 _ ke 1_PGP Angkatan 10.pptxSesi 1_PPT Ruang Kolaborasi Modul 1.3 _ ke 1_PGP Angkatan 10.pptx
Sesi 1_PPT Ruang Kolaborasi Modul 1.3 _ ke 1_PGP Angkatan 10.pptxSovyOktavianti
 
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 pptppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 pptArkhaRega1
 
Latihan Soal bahasa Indonesia untuk anak sekolah sekelas SMP atau pun sederajat
Latihan Soal bahasa Indonesia untuk anak sekolah sekelas SMP atau pun sederajatLatihan Soal bahasa Indonesia untuk anak sekolah sekelas SMP atau pun sederajat
Latihan Soal bahasa Indonesia untuk anak sekolah sekelas SMP atau pun sederajatArfiGraphy
 
2 KISI-KISI Ujian Sekolah Dasar mata pelajaranPPKn 2024.pdf
2 KISI-KISI Ujian Sekolah Dasar  mata pelajaranPPKn 2024.pdf2 KISI-KISI Ujian Sekolah Dasar  mata pelajaranPPKn 2024.pdf
2 KISI-KISI Ujian Sekolah Dasar mata pelajaranPPKn 2024.pdfsdn3jatiblora
 
Modul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase C
Modul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase CModul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase C
Modul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase CAbdiera
 

Recently uploaded (20)

Modul 1.2.a.8 Koneksi antar materi 1.2.pdf
Modul 1.2.a.8 Koneksi antar materi 1.2.pdfModul 1.2.a.8 Koneksi antar materi 1.2.pdf
Modul 1.2.a.8 Koneksi antar materi 1.2.pdf
 
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase B
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase BModul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase B
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 4 Fase B
 
Sosialisasi PPDB SulSel tahun 2024 di Sulawesi Selatan
Sosialisasi PPDB SulSel tahun 2024 di Sulawesi SelatanSosialisasi PPDB SulSel tahun 2024 di Sulawesi Selatan
Sosialisasi PPDB SulSel tahun 2024 di Sulawesi Selatan
 
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATAS
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATASMATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATAS
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATAS
 
Refleksi Mandiri Modul 1.3 - KANVAS BAGJA.pptx.pptx
Refleksi Mandiri Modul 1.3 - KANVAS BAGJA.pptx.pptxRefleksi Mandiri Modul 1.3 - KANVAS BAGJA.pptx.pptx
Refleksi Mandiri Modul 1.3 - KANVAS BAGJA.pptx.pptx
 
TUGAS GURU PENGGERAK Aksi Nyata Modul 1.1.pdf
TUGAS GURU PENGGERAK Aksi Nyata Modul 1.1.pdfTUGAS GURU PENGGERAK Aksi Nyata Modul 1.1.pdf
TUGAS GURU PENGGERAK Aksi Nyata Modul 1.1.pdf
 
Materi Strategi Perubahan dibuat oleh kelompok 5
Materi Strategi Perubahan dibuat oleh kelompok 5Materi Strategi Perubahan dibuat oleh kelompok 5
Materi Strategi Perubahan dibuat oleh kelompok 5
 
PERAN PERAWAT DALAM PEMERIKSAAN PENUNJANG.pptx
PERAN PERAWAT DALAM PEMERIKSAAN PENUNJANG.pptxPERAN PERAWAT DALAM PEMERIKSAAN PENUNJANG.pptx
PERAN PERAWAT DALAM PEMERIKSAAN PENUNJANG.pptx
 
bab 6 ancaman terhadap negara dalam bingkai bhinneka tunggal ika
bab 6 ancaman terhadap negara dalam bingkai bhinneka tunggal ikabab 6 ancaman terhadap negara dalam bingkai bhinneka tunggal ika
bab 6 ancaman terhadap negara dalam bingkai bhinneka tunggal ika
 
MODUL P5 KEWIRAUSAHAAN SMAN 2 SLAWI 2023.pptx
MODUL P5 KEWIRAUSAHAAN SMAN 2 SLAWI 2023.pptxMODUL P5 KEWIRAUSAHAAN SMAN 2 SLAWI 2023.pptx
MODUL P5 KEWIRAUSAHAAN SMAN 2 SLAWI 2023.pptx
 
PPT PERUBAHAN LINGKUNGAN MATA PELAJARAN BIOLOGI KELAS X.pptx
PPT PERUBAHAN LINGKUNGAN MATA PELAJARAN BIOLOGI KELAS X.pptxPPT PERUBAHAN LINGKUNGAN MATA PELAJARAN BIOLOGI KELAS X.pptx
PPT PERUBAHAN LINGKUNGAN MATA PELAJARAN BIOLOGI KELAS X.pptx
 
soal AKM Mata Pelajaran PPKN kelas .pptx
soal AKM Mata Pelajaran PPKN kelas .pptxsoal AKM Mata Pelajaran PPKN kelas .pptx
soal AKM Mata Pelajaran PPKN kelas .pptx
 
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptx
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptxMateri Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptx
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptx
 
LK.01._LK_Peta_Pikir modul 1.3_Kel1_NURYANTI_101.docx
LK.01._LK_Peta_Pikir modul 1.3_Kel1_NURYANTI_101.docxLK.01._LK_Peta_Pikir modul 1.3_Kel1_NURYANTI_101.docx
LK.01._LK_Peta_Pikir modul 1.3_Kel1_NURYANTI_101.docx
 
Tugas 1 ABK di SD prodi pendidikan guru sekolah dasar.docx
Tugas 1 ABK di SD prodi pendidikan guru sekolah dasar.docxTugas 1 ABK di SD prodi pendidikan guru sekolah dasar.docx
Tugas 1 ABK di SD prodi pendidikan guru sekolah dasar.docx
 
Sesi 1_PPT Ruang Kolaborasi Modul 1.3 _ ke 1_PGP Angkatan 10.pptx
Sesi 1_PPT Ruang Kolaborasi Modul 1.3 _ ke 1_PGP Angkatan 10.pptxSesi 1_PPT Ruang Kolaborasi Modul 1.3 _ ke 1_PGP Angkatan 10.pptx
Sesi 1_PPT Ruang Kolaborasi Modul 1.3 _ ke 1_PGP Angkatan 10.pptx
 
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 pptppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
ppt-modul-6-pend-seni-di sd kelompok 2 ppt
 
Latihan Soal bahasa Indonesia untuk anak sekolah sekelas SMP atau pun sederajat
Latihan Soal bahasa Indonesia untuk anak sekolah sekelas SMP atau pun sederajatLatihan Soal bahasa Indonesia untuk anak sekolah sekelas SMP atau pun sederajat
Latihan Soal bahasa Indonesia untuk anak sekolah sekelas SMP atau pun sederajat
 
2 KISI-KISI Ujian Sekolah Dasar mata pelajaranPPKn 2024.pdf
2 KISI-KISI Ujian Sekolah Dasar  mata pelajaranPPKn 2024.pdf2 KISI-KISI Ujian Sekolah Dasar  mata pelajaranPPKn 2024.pdf
2 KISI-KISI Ujian Sekolah Dasar mata pelajaranPPKn 2024.pdf
 
Modul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase C
Modul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase CModul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase C
Modul Ajar Pendidikan Pancasila Kelas 5 Fase C
 

Pembelajaran Aktif, Kreatif, Efektif & Menyenangkan (Pakem

  • 1. MATERI PELATIHAN KTSP 2009 DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL Pembelajaran Aktif, Kreatif, Efektif & Menyenangkan (Pakem)
  • 2. MATERI PELATIHAN KTSP 2009 DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL MENGAPA PAKEM ? 1. Asumsi Belajar - Belajar:  Proses individual  Proses sosial  Menyenangkan  Tak pernah berhenti  Membangun makna
  • 3. MATERI PELATIHAN KTSP 2009 DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL 2. PERUBAHAN PARADIGMA Ø Mengajar Pembelajaran (teaching – learning) Ø Penilaian Perbaikan Terus-menerus (Continous improvement) MENGAPA PAKEM ? Lanjutan…
  • 4. MATERI PELATIHAN KTSP 2009 DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL 3. PENGERTIAN Proses pembelajaran yang dirancang agar mengaktifkan anak, mengembangkan kreativitas sehingga efektif namun tetap menyenangkan. MENGAPA PAKEM ? Lanjutan…
  • 5. MATERI PELATIHAN KTSP 2009 DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL 4. PENGERTIAN Menciptakan Lingkungan Belajar yang kondusif/bermakna yang mamu memberikan siswa keterampilan, pengetahuan dan sikap untuk hidup. MENGAPA PAKEM ? Lanjutan…
  • 6. MATERI PELATIHAN KTSP 2009 DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL 5. Ciri-Ciri 5.1 Pembelajaran  Multi metode  Multi media  Praktik dan bekerja dalam Tim  Memanfaatkan Lingkungan Sekolah  Multi Aspek : - Logika - Kinestika - Estetika - Etika MENGAPA PAKEM ? Lanjutan…
  • 7. MATERI PELATIHAN KTSP 2009 DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL 5. Ciri-Ciri 5.2 Melatih Kebiasaan yng Mengarah pada 6 K  Kebersihan  Keindahan  Kerindangan  Ketertiban  Keamanan  Kekeluargaan Lanjutan…
  • 8. MATERI PELATIHAN KTSP 2009 DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL 5. Ciri-Ciri 5.3 Suasana belajar Pembelajaran hendaknya:  Menyenangkan  Mengasyikan  Mencerdaskan  Menguatkan Lanjutan…
  • 9. MATERI PELATIHAN KTSP 2009 DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL 6. Pakem Bermanfaat bagi  Kepala Sekolah  Guru  Siswa  Orangtua  Masyarakat  Pemerintah MENGAPA PAKEM ? Lanjutan…
  • 10. MATERI PELATIHAN KTSP 2009 DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL MANFAAT BAGI ANAK  Belajar lebih efektif/mendalam  Anak lebih kritis dan kreatif  Suasana dan pengalaman belajar bervariasi  Meningkatkan kematangan emosional/sosial  Produktivitas siswa tingg  Siap menghadapi perubahan dan berpartisipasi dalam proses perubahan
  • 11. MATERI PELATIHAN KTSP 2009 DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL SDM SARANA PRASARANA KURIKULUM & PERANGKATNYA MANAJEMEN Standarisasi mutu Pendidikan Secara Berkelanjutan Menghadapi Tuntutan lokal, Nasional, dan global. KOMPONEN UTAMA PAKEM 1. PAKEM 2. PEMBELAJARAN YANG MENGARAH PAS. 3. PENILAIAN YANG BERKELANJUTAN
  • 12. MATERI PELATIHAN KTSP 2009 DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL PILAR PENINGKATAN MUTU PEMBELAJARAN PAKEM MBS PSM PENINGKATAN MUTU PEMBELAJARAN
  • 13. MATERI PELATIHAN KTSP 2009 DEPARTEMEN PENDIDIKAN NASIONAL