Αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτελεί η παρουσίαση του σχεδιασμού του εκπαιδευτικού λογισμικού «Συμπληρώνω και Συντάσσω», στο πλαίσιο της ανάδειξης της αποτελεσματικότητας της χρήσης ψηφιακών διαδραστικών μέσων στη δημιουργία επιστημονικών νοημάτων από τους ίδιους τους μαθητές. Στο πλαίσιο της παρουσίασης του λογισμικού γίνεται αναφορά σε ένα πιθανό τρόπο αξιοποίησής του από τους μαθητές μιας σχολικής τάξης για την ανάδειξη του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών και πιο συγκεκριμένα του Συντακτικού της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας.

1. Η αξιοποίηση ψηφιακών εργαλείων
για τη δημιουργία επιστημονικών
νοημάτων στα γλωσσικά μαθήματα:
το παράδειγμα των αρχαίων ελληνικών
Μ. Μαργούδη1, Ζ. Σμυρναίου2
1 Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας,
Πανεπιστήμιο Αθηνών, mariamar@ppp.uoa.gr
2 Εργαστήριο Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας
(http://etl.ppp.uoa.gr/), Φ.Π.Ψ, ΕΚΠΑ,
zsmyrnaiou@ppp.uoa.gr

2. Σύντομη Επισκόπηση
o Παρουσίαση του εκπαιδευτικού
λογισμικού: «Συμπληρώνω και Συντάσσω».
o Εισαγωγή ΤΠΕ και εκπαίδευση.
o Πλατφόρμα σχεδιασμού.
o Αφορμή, περιεχόμενο, σκοπός.
o Επιφάνεια χρήσης και λειτουργικότητες.
o Προτεινόμενος διδακτικός σχεδιασμός.
o Καινοτομίες και ΠΠΑ.

3. ΤΠΕ στην εκπαίδευση
Παγκόζμια πποζπάθεια για ηη ποιόηηηα ηηρ εκπαιδεςηικήρ
διαδικαζίαρ.
Ειζαγωγή ηων Τεσνολογιών Πληποθοπικήρ και Επικοινωνίαρ
(ΤΠΕ).
Μεηαηόπιζη ηος ενδιαθέπονηορ από ηην καθολική μεηάδοζη ηηρ
γνώζηρ, ζηην εξαηομικεςμένη διαδικαζία ζσημαηιζμού ηηρ.
Υιοθέηηζη δςναμικών πποηύπων μάθηζηρ ηα οποία δίνοςν
έμθαζη ζηιρ δπαζηηπιόηηηερ και ζηιρ αλληλεπιδπάζειρ ηηρ
εκπαιδεςηικήρ διαδικαζίαρ.

4. Πλατφόρμα Σχεδιασμού
«Αβάκιο»
«Μικρόκοζμοι»
«Ψηφίδες»
Logo

5. Πλατφόρμα Σχεδιασμού
Συμπερασματικά:
Μη τεχνικοί χρήστες
μπορούν να έχουν
βαθειά πρόσβαση
στις δομές του.
Εφοδιάζει με εργαλεία για
την κατασκευή
εκπαιδευτικών λογισμικών
σύμφωνα με
προσωπικές προτιμήσεις.

6. Αφορμή για το σχεδιασμό
o Αδιαφορία και ο αρνητισμός των μαθητών όχι μόνο
απέναντι στα Α.Ε.
o Μελέτη του ΟΕΠΕΚ (2008): δεν εξασφαλίστηκαν
κατάλληλες μέθοδοι για τη διδασκαλία του.
α) Η αρνητική διδακτική παράδοση του μαθήματος.
β) Η μονοτονία και η μονομέρεια στην προσέγγιση του
θέματος.
γ) Η απουσία αξιοποίησης της τεχνολογίας.

7. Η μηχανιστική εκμάθηση της γλώσσας δίνει τη θέση της στην
εκμάθηση του μηχανισμού κατασκευής και λειτουργίας της.
Επίλυση προβλήματος
o Η γλώσσα είναι το μέσο για την κατανόηση των
κειμένων και όχι ο σκοπός.
o Κατανόηση της δομής της γλώσσας.
o Μελέτη των σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ των
λέξεων και των μερών του λόγου σε γραμματικό και
συντακτικό επίπεδο.

8. Περιεχόμενο - Σκοπός
Εκπαιδευτικό λογισμικό «Συμπληρώνω και Συντάσσω»
o Βασίζεται στο μικρόκοσμο «Αριάδνη» της πλατφόρμας του
«Αβακίου»
http://etl.ppp.uoa.gr
o Περιεχόμενο: Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, το
Κατηγορούμενο.
o Σκοπός: γλωσσικός, η παραγωγή νοήματος σχετικά με τη
μορφή των αρχαίων κειμένων και συγκεκριμένα του
συντακτικού συστήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας.
o Εστίαση στο διαχωρισμό του Αντικειμένου από το
Κατηγορούμενο.

9. Επιφάνεια χρήσης

10. Λειτουργικότητες

11. Λειτουργικότητες

12. Λειτουργικότητες

13. Λειτουργικότητες

14. Η λογική πίσω από το λογισμικό
Ονομαζηική πηώζη =
Καηηγοπούμενο
o Οι πιθανές επιλογές: ονομαστική πτώση, πλάγιες
πτώσεις (γενική, δοτική ή αιτιατική).
o Η επιλογή αφορά στην ικανότητά αναγνώρισης των
συντακτικών όρων και ο διαχωρισμός του
Κατηγορουμένου.
Πλάγιερ πηώζειρ =
Ανηικείμενο

15. Συνδέσεις και ανατροφοδότηση
Οι κυριότερες συνδέσεις:
o Σύνδεση μιας αόρατης βάσης δεδομένων με τις
ψηφίδες «Λίστες» (εμφανίζουν τη φράση και τις
επιλογές).
o Εισαγωγή κώδικα στη Logo στις ψηφίδες «Υποβολή»
και «Ετικέτα».

16. Διδακτικός Σχεδιασμός
o Μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ποικίλους τρόπους.
o Προτείνεται η χρήση με τρόπο που να επιδιώκει την
διερεύνηση της γνώσης, με στόχο την
καθοδηγούμενη «οικοδόμηση» του συντακτικού
κανόνα για την ορθή χρήση του Κατηγορουμένου
από τους ίδιους τους μαθητές.

17. Διδακτικός Σχεδιασμός
o Ομάδες των 2-3 ατόμων.
o Εργαστήριο ηλεκτρονικών υπολογιστών.
o 1 Η/Υ και 2 Φύλλα Εργασίας.
o Εκπαιδευτικό λογισμικό «Συμπληρώνω και
Συντάσσω».

18. Διδακτικός Σχεδιασμός
1. Ποιες είναι οι πρώτες παρατηρήσεις; Πώς
λειτουργεί το λογισμικό;
2. Εντοπίστε και καταγράψτε τους συντακτικούς
όρους της κάθε πρότασης.
3. Εντοπίστε και σημειώστε τις προτάσεις με
συνδετικά ρήματα.
4. Εντοπίστε και καταγράψτε τις προτάσεις όπου το
υποκείμενο βρίσκεται στην ίδια πτώση με τον όρο
που λείπει κάθε φορά.
5. Τι παρατηρείτε από τις δύο παραπάνω λίστες που
κατασκευάσατε;
6. Διατυπώστε τον κανόνα.

19. Διδακτικός Σχεδιασμός
o Φύλλο Εργασίας (2).
o Οδηγίες και υλικό για τη συμπλήρωση
της ψηφίδας «Επεξεργαστής Βάσεων»
(κρυφή βάση δεδομένων) από τους
ίδιους τους μαθητές.
o Άδειασμα και εισαγωγή 10 νέων
εγγραφών.
o «Ανταλλαγή Η/Υ».
o Συμπλήρωση και έλεγχος.
o Συζήτηση ανάμεσα στις ομάδες,
καθοδήγηση από τον εκπαιδευτικό.

20. Καινοτομίες και ΠΠΑ
o Οι μαθητές οικοδομούν οι ίδιοι τις νέες τους γνώσεις,
καθώς οδηγούνται στο να κατανοήσουν τη
συντακτική λειτουργία της «νέας» λέξης μέσα στην
πρόταση με τη μορφή της ανακάλυψης.
o Οι μαθητές καλούνται να λειτουργήσουν μέσα σε
ομαδικό πνεύμα και ο ρόλος τους παύει να είναι
αυτός του παθητικού δέκτη γνώσεων.

21. o Διευκολύνεται η εφαρμογή της πολυτροπικότητας
στη διδασκαλία, μέσα από την αξιοποίηση νέων
μορφών για έκφραση και αναπαράσταση των
εμπειριών.
o Η αξιοποίηση του λογισμικού με διερευνητικό τρόπο
δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να κατανοήσουν
τις δομές από τις οποίες αποτελούνται οι κανόνες
του συντακτικού μιας γλώσσας.
Καινοτομίες και ΠΠΑ

22. Ολόκληπο ηο κείμενο ηος άπθπος βπίζκεηαι ζηα ηλεκηπονικά
ππακηικά ηος 3ος Πανελληνίος Σςνεδπίος «Ένηαξη και
Φπήζη ηων ΤΠΕ ζηην Εκπαιδεςηική Διαδικαζία» ζηο
ζύνδεζμο: http://www.etpe.eu/new/custom/pdf/etpe2023.pdf