MBAGAN: PAMBANSANG KUMPRENSIYA SA PAGLIKOM NG MGA SALITA MULA SA IBA'T IBANG WIKA ULAT NG IKALAWANG PANGKAT . mga salita mula sa iba't ibang wika sa Filipinas · Author(s) · Bibliographic Information · Available at 1 / 1 libraries · Search this Book/Journal · Note. Ang Ambagan ay isinasagawa tuwing dalawang taon. Pinagyayaman ng kumperensiya ang iba't ibang mga wika sa Filipino sa pamamagitan ng pagsangguni ... Ang Ambagan ay isinasagawa tuwing dalawang taon. Pinagyayaman ng kumperensiya ang iba't ibang mga wika sa Filipino sa pamamagitan ng pagsangguni ... Ang Ambagan ay isinasagawa tuwing dalawang taon. Pinagyayaman ng kumperensiya ang iba't ibang mga wika sa Filipino sa pamamagitan ng pagsangguni ... Ang Ambagan ay isinasagawa tuwing dalawang taon. Pinagyayaman ng kumperensiya ang iba't ibang mga wika sa Filipino sa pamamagitan ng pagsangguni ... Ang Ambagan ay isinasagawa tuwing dalawang taon. Pinagyayaman ng kumperensiya ang iba't ibang mga wika sa Filipino sa pamamagitan ng pagsangguni ... Ang Ambagan ay isinasagawa tuwing dalawang taon. Pinagyayaman ng kumperensiya ang iba't ibang mga wika sa Filipino sa pamamagitan ng pagsangguni ... Ang Ambagan ay isinasagawa tuwing dalawang taon. Pinagyayaman ng kumperensiya ang iba't ibang mga wika sa Filipino sa pamamagitan ng pagsangguni ... nupa't ang proyektong Ambagan ay isang kongkretong interbensiyon upang maisakatuparan ang atas ng Konstitusyon. Ipinahihintulot sa kumperensiyang

2. AMBAGAN : proyekto ng Filipinas Institute of Translation (FIT)
na ginaganap kada dalawang taon bilang pagkilala at
pagpapatupad sa hangarin ng espisipikong probisyong pangwika
ngKonstitusyong 1987, Artikulo XIV,Seksiyon 6
AMBAGAN : ayon sa KWF, proyekto ng paghalaw mula sa kaban
ng bokabularyo ng iba’t ibang wika sa Filipinas upang ilahok sa
korpus ngwikangPambansa.

3. AMBAGAN : pagsisikap na lubusin ang pagkalap ng mga
salitangdi-Tagalogpara maging bahagi ng wikang Filipino.
AMBAGAN : proyekto ng nasyonalisasyon –ang ganap na
pagigingpambansa–ng wikangpambansa

4. Ayon sa Sanaysayni SanJuan (2008). .
“matagal ng gumugulong ang kampanya para sa
sabay na pagtataguyod ng wikang Filipino at ng iba pang
wika sa banasa, bilang pagsunod sa “masaklaw na
depenisyonat katangian ng Filipino bilang buhay na wika
ng Pilipino.”

5. UP DIKSYUNARYONG FILIPINO
“gahum” – hegemony
“bana” – husband
“bodong” – peace pact
“ábyan” – close friend
“adi” – male friend
“himugà” – heinous crime
“dán-aw” smalllake

6. UP DIKSYUNARYONG FILIPINO
“dág-om” – raincloud
“xappo”– green chilli
“faga” – smallfragments from a meteor that fell to
the earth from outer space

7. “AngBug-at kangLamigas kag Bugas”
(Ang Bigat ng Lamigasat Bigas)
niDr. Genevieve L. Asenjo
Nag-ambagng12 salitangKinaray-a na pawangmga terminosa
agrikultura.
1. Balískad – pangalawang pag-aararo para mapino ang
nabúngkág na tigang na lupa. Pagpapalitaw ng pino makinis na
bahaginglupa.

8. “AngBug-at kangLamigas kag Bugas”
(Ang Bigat ng Lamigasat Bigas)
niDr. Genevieve L. Asenjo
2. Bìnátí– ito angpalayan na naararo na at napatubigan;handana
para tanimanngpalay.
- pánggàs – tumutukoysa palay na tumubona, at nag-abot
na o nabunotat itatanaimna uli.
3. Bināngto – sinangagna mais. Low-class o home-madena
popcorn.

9. “AngBug-at kangLamigas kag Bugas”
(Ang Bigat ng Lamigasat Bigas)
niDr. Genevieve L. Asenjo
4. Hāmòd– lupana mabato na kungtawaginay dalipe. Hindi
masustansya;hindimainampagtamnan.
5. Hānalòn – napakaitimna lupa.Masustansiyaat mainamna
pagtaniman.

10. “AngBug-at kangLamigas kag Bugas”
(Ang Bigat ng Lamigasat Bigas)
niDr. Genevieve L. Asenjo
6. Inúpòng– bugkosngmga naani;katuladna konsepto: angkan,
lipi, sanga, tangkaykumpol, bugkos.
7. Límbûk– bigas n sinangagmulasa bagong anina palay.
Tradisyon ang paglímbûk,kapag bagong ani, tandang
pasasalamat.

11. “AngBug-at kangLamigas kag Bugas”
(Ang Bigat ng Lamigasat Bigas)
niDr. Genevieve L. Asenjo
8. Línás– proseso ngpag-aalis,paghihiwalaynglamigassa uhay
nito sa pamamagitanngpagkiskis ditongpaa.
9. Panûdlak– ritwal bago angpagbubungkalnglupa at
pagtatanim.

12. “AngBug-at kangLamigas kag Bugas”
(Ang Bigat ng Lamigasat Bigas)
niDr. Genevieve L. Asenjo
10. Màrinhút– palay na tumubongmaliliit,madalangang tubo o
sibol at arikutoy o malnourished
11. Pinálínpìn– ang palay na walanglaman omaupa
12. Súkà – unangani

13. Asenjo – “ hindilamangpagpapalutangng kulturang
mga pamayananang ambag ng mga salitangmulasa iba
pang wika ng Pilipinas.”Naritoang itinalaniyangiba
pang dahilan:
1. Ang pagsinopat paggamitsa mga salitangitoay
pagtanghalsa “kaluluwang lugar.”
2. Makatutulongito sa pagmamapang inter-rehiyunal
na pagkakaugnay-ugnayng wika atkultura.

14. 3. Mapapayaman nito ang kasalukuyang kahulugan sa
Tagalog.
4. Madadagdagan ang mga salitang pang-agrikultura sa
diksyunaryo at maibalik tayo, hindi sa romantisismo
tungkol sa lupa at pagsasaka kundi sa katotohanang
agrikultural pa rin ang malaking bahagi ng ating bansa,
kahit pa nagsusulputan ang mga mall at housing
subdivisionsa mga syudad.

15. “Bag-ong Yánggaw:Ang Filipinongmay TimplangBisayasa
Kamay ng MakatangTagalogna siRebecca Añonuevo”
- Mulaay rito ay dalawangkonseptomula sa Kinaray-a at
Hiligaynon angtinalakay niProp. John IremilTeodoro (2015)
Yánggaw Dëngán

16. Yánggaw – paraan ng aswang na
hawaan ang isang tao ng pagiging aswang nila.
Kadalasansa pamamagitanng laway.
Ayon sa Visayan-English Dictionary ni John
Kaufmann, ang Yánggaw: “attraction, inclination,
cause a likingfor, make fondof.”

17. Dëngán – kakaibangkonseptongPanay
na “kasabay.” Ito ay parang “kaluluwang kakambal” ng
bawat tao. Para rin itong aura na kung mahina ay
magkakasakit ka, samantala kung malakas ay hindi ka
tatablan ng kulam o barang, at hindi ka rin masasaktan
ng di nakikitangnilalangatng mga aswang.

18. Pagsusuri sa varayti ng Tagalog sa BinangonanRizal ni
RobertoAnonuevo(2009)
PANGINGISDA :
• Baklád – uri ng pitak-pitak na kulungan ng mga isda na
nababakurannglambat

19. • Pantí – uri ng lambat na ginagamit na
pangaladkad sa ilalim ng tubigan at panghuli ng
ayunginat tilapya

20. • Búbo – buhô o anumang pahabang sisidlang
pinapainan ng darak o sapal ng niyog na pambitag ng
hipon

21. • Pangáhig/Galadgád – lamabat na may pabigat at
ikinakahig wari sa ilalim ng tubig sa tulong ng mga
bangka para hulihinang mga biya, susoatkatulad.

22. • Sakág – uringbitag napanghuling hipon.
• Kitáng – uri ng pangingisdang ginagamitan ng
serye ng mga tansi at bawat linya ng tansing
tinatawag naleting ay may pain okawil.

23. • Paluwáy – uri ng lambat na panghuli ng dalág o
biya

24. • Púkot – uri ng malaking lamabat na inihahagis
sa laot.

25. • Dála – pabilog na lamabat na may pabigat ang
mga gilid at ginagamit na panghuli ng dalag o
kanduli.
KANDULI

26. P G AIN :
• Alibutdán – hilaw na sinaing, o kulang sa tubig na
sinaing.SaIlonggotinatawag itonglagdós.
• Balinggiyót – taguri sa tao, hayop, ibon, isda, o
anumang bagay na napakaliit. Sa Bisaya Romblon,
maitutumbas ito sa salitang isót na panuring sa
anumang maliit o kakaunti.

27. P G AIN :
• Gangó– hipongibiniladsa araw para patuyuin.
• Mammbabákaw – mangunguha o manghihingi
ng isda o anumang bagay doon sa palengke o
baybayin. (Mangungupit ng isda o anumang
panindaobagay sa palengkeo tindahan)

28. TA :
• Barangkóng – taguri sa binti na malaki ang masel
na parang sa atleta, at ikinakabit sa tao na
mahusay umakyat ngbundok.
• Gurárap – paniniwalang dinalaw ng kaluluwa o
multo ang isang tao, guni-guni hinggil sa isang
bagay na animo’ynamamalikmata ang tumitingin.

29. TA :
• Halugaygáy – uri ng larong pambata na
pinahuhulaan kung sino sa mga batang
nakahanay at pawang nakatikom ang mga palad
ang nagtatago ng kanduli habang nag-aawitan
ang mga magkakalaro.
• Tulatód – tumutukoy sa pinakabao ng tuhod:
KneeCap.

30. HANAPBUHAY :
• Bangkís – paraan ng pagtali na paagapay sa
dalawangpiagdurugtongnakahoyo kawayan.
• Báoy – bawiin ang bagay na ibinigay sa ibang
tao: sa sugal, bawiin o kunin sa kalaban ang
pustangsalapingnatalo.

31. HANAPBUHAY :
• Garaútan – bagahe; abasto: kargamento o
anumang nakatali o nakakahong dala-dalahan ng
biyaheroo manlalakbay.
• Tagapò – (1) Sa Isla Talim, pook na inaahunan ng
tao, at tagaan ng kawayan. (2) Pook na
pinagkukunanngkawayan o buho.

32. “MGA SUSING SALITA”
(UP-SWF)

33. • Paunlarin ang inisyal na mga ideyang nakapaloob sa
piniling salita at alamin ang potensyal na ambag nito sa
larangan ng pag-aaral at pananaliksik tungo sa
produksyonng kaalaman.
• Tulad ng Ambagan, interdisiplinari din ang dulog dito
ngunit nakapokus itosa isang tiyakna salitana lunsaranng
mas malawak na pagtalakay sa iba’t ibang magkakaugnay
na usapin habang ang ambagan ay nakapokus sa
maramihanng pag-aambag ng mga terminong
magkakaugnay.

34. INDIE
• Pinaiklingsalita sa Inglesnaindependent
• Katawagan sa mga pelikulang iba ang linya ng
pagkukuwento.
Ayon kay Tolentino, ito ay sadsad na katulad ng
[pelikulang] ‘Pamilya Ordinary,’ mga dramang
nagaganap sa lansangan nahindinatinnababalitaan.

35. INDIE
Filimikongestilo ngindie(Tolentino)
• Neoralismo na ipnapakita ang buhay sa isang
araw; karakter at sitwasyon mula sa laylayan;
mabigat na pasanin ng karakter (o tunay na
may hugot); parang documentary films; walang
malinaw natapos; pverty pornat pang-award.

36. INDIE
Ikahuli, ang tunguhin ng indie ay maging
kabahagi ng pambansang sinema; may
manonood na dapat ma-develop; magretain ng
kilusangartistiko.
-Tolentino

37. DELUBYO
Tinalakay ni Lagmay ang paggamit ng “wika kontra delubyo” o
disaster. Ayon sa kanya may dalawang klasipikasyon ang
salitangito: warning at response.
• Warning – responsibilidad ng gobyerno. Kailangan ito ay
accurate, reliable, understandableat timely.”
• Response – kailangang matumbasan iyong warning o
abiso ng gobyerno ng tamang aksiyon ng mga
mamamayan sa komunidad.