2. KARUNUNGANG BAYAN (FOLK SPEECH)
Noong unang panahon, ang mga tao ay mayroon ng
panitikan na nagpapahayag ng mga damdamin at
karanasan tungkol sa iba’t ibang bagay sa mundo.
Mayroong iba’t ibang uri ng panitikan isa sa mga ito
ang karunungang bayan. Ang Karunungang bayan ay
isang sangay ng panitikan kung saan nagiging daan
upang maipahayag ang mga kaisipan na nabibilang sa
bawat kultura ng mga tao. Nakakatulong ito sa pag-
angkin ng kamalayang tradisyunal, na nagpapatibay ng
pagpapahalagang kultural.
5. MGA MAHUHUSAY NA TAGAPAG TIPON NG MGA
SALAWIKAING TAGALOG
PADRE GREGORIO MARTIN
MARIANO CUADRADO
DAMIANA EUGENIO– gumawa ng
masusing pag-aaral tungkol sa mga
salawikain na umiiral sa Pilipinas.
6. MGA KATANGIAN
NG SALAWIKAIN
• Payak at maikli lamang ang
pangungusap
• Kinasasalamin ng mga puna sa buhay
• May tugma ang karamihan
• Pag-uulit ng mga salita
7. MGA HALIMBAWA NG
SALAWIKAIN
Walang masamang kanya,
Walang mabuti sa iba.
May tainga ang lupa
May pakpak ang balita.
Kapag may isinuksok
May madudukot
8. SALAWIKAIN
Ito ay mga patalinghagang
pananalita. Ito ay paraan ng
pagpukaw at paghasa ng
kaisipan ng tao. Nakalilibang
bukod sa nakadaragdag ng
kaalaman.
9. HALIMBAWA
NG
SALAWIKAIN
•Hulog ng langit - Biyaya o
suwerte
•Maluwang ang turnilyo - luko
- luko o nawawala sa sarili
•Makati ang dila - madaldal
•Bukambibig - laging
sinasambit
10. BUGTONG
• Pahulaan sa pamamagitan ng
paglalarawan. Binubuo ng isa o
dalawang taludtod na maikli at
may sukat at tugma. Layunin nito
ang hasain ang kaisipan ng mga
mag-aaral, Tinatawag itong
“riddles” sa wikang Ingles.
11. HALIMBAWA NG
BUGTONG
• Munting palay, puno ang buong
bahay.
• Dala mo, dala ko, dala ka ng iyong
dala.
• Di hari, di pari , nagsusuot ng sari -
sari.
.
13. HALIMBAWA NG PALAISIPAN
May isang bola sa mesa. Tinakpan ito ng sumbrero. Paano
nakuha ang bola na di man lang nagalaw ang sumbrero.
SAGOT: Butas ang tuktok ng sumbrero.
14. BULONG
• Ang bulong ay isang malaking
bahagi ng kultura ng mga Pilipino, isa
sa mga halimbawa nito ang mga
sinasambit ng mga sinaunang
Pilipino kapag napapadaan sa hindi
pamilyar na lugar o di kaya’t
napapadaan sa punso, na
pinaniniwalaang tahanan ng mga
duwende
16. KASABIHAN
Ito ay bukambibig ng mga bata at matatanda na kung tawagin sa Ingles ay
Mother Goose o Nursery Rhymes. Ito ay ang mga tulang pambata o
tugmang walang diwa o mababaw ang isinasaad na kahulugan.
HALIMBAWA: Putak ng putak batang duwag, matapang ka’t nasa pugad.
17. KAWIKAAN
Kauri ng salawikain na ang mga
kabataan lamang ay laging
nagtataglay ng aral sa buhay.
HALIMBAWA: Ang taong
matiyaga, anuman ay
nagagawa.
19. • Ang awiting bayan ay isang tulang inaawit na
nagpapahayag ng dadamin, kaugalian, at
karanasan ng mga taong naninirahan sa isang
pook.
• Oral na pagpapahayag ng damdamin ng mga
katutubo
• Isa sa mga matatandang uri ng panitikang Filipino
na lumitaw bago dumating ang mga mananakop.
21. • Oyayi - Awiting panghele sa
bata o lullabies”
• Soliranin - Awit sa paggaod
o “towing”
• Kumintang - Awit sa
pandigma o “war/battle
songs”
• Kundiman - Awit sa pag-
ibig o “Love songs”
22. •Dalit - Awit na panrelihiyon o
“Hymns”
•Diyona - awitin tungkol sa
kasal o “nuptial/courstship
songs”
•Talindaw - awit sa
pamamangka/ pagsagwan
•Maluway - awit sa sama-
samang paggawa o “work
songs”
24. •Balitaw - mga awitin ng
panghaharana sa mga Bisaya
•Dung-aw - awit para sa mga
pumanaw ng mga Ilokano
•Pangangaluwa - Awit para sa
araw ng mga pumanaw ng
mga Tagalog o “dirges”