1. SPIS TREŚCI
9OD TŁUMACZA.
UWAGI WSTĘPNE . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Cz~ść PIERWSZA
WPROWADZENIE 14
ORGANIZACJA, UZBROJENIE IWYSZKOLENIE
KAWALERII 17
A. SPRZYMIERZENI .
Kawaleria austriacka .
Kawaleria rosyjska
Kawaleria pruska .
B. FRANCUZI .
Podsumowanie
. . . . . . . 17
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
24
31
. . . . . . . . 35
.................. 41
TAKTYCZNE I OPERACYJNE UŻYCIE KAWALERII. . 42
ARTYLERIA KONNA. . ....... 48
SKŁAD KWATERY GŁÓWNEJ SPRZYMIERZONYCH.
SŁUŻBA WEWNĘTRZNA, JEJ CHARAKTERYSTYKA. 51
Cz~ść II
OGÓLNA SYTUACJA POD KONIEC WRZEŚNIA
1813 ROKU. PLANY OPERACYJNE. 58
Ogólna sytuacja pod koniec września 1813 roku 58
Zamiary operacyjne sprzymierzonych. Ocena . 59
PRZESUNIĘCIE ARMII GŁÓWNEJ WOBSZAR
CHOMUTOV-BRUx. KROKI PODJĘTE
DLA OFENSYWY I ROZPOZNANIA. ................. 63
http://grzbiet.pl/sklep/dzialania-kawalerii-w-decydujacych-dniach-przed-lipskiem
Przykładowy rozdział książki: Działania kawalerii w decydujących dniach przed Lipskiem
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
2. 6 SPIS TREŚCI
Zarządzenia do przesunięcia Armii Głównej w obszar
Chomutov-Briix. 63
Zarządzenia dotyczące rozpoznania 65
Sytuacja przeciwnika . . 68
Przeprowadzenie. Wydarzenia do wieczora 3 października 70
Starcie pod Floha . 72
Pozycja wieczorem 3 października . 73
Rozważania . 73
DALSZE ZARZĄDZENIAIWYDARZENIA
AŻ DO NATARCIA MURATA NA SCHELLENBERG 81
Wiadomości o nieprzyjacielu 81
Rozkazy na 4 i 5 października . 82
Starcie pod Chemnitz 82
Wydarzenia 5 października . 83
Zarządzenia obu stron 5 października . 84
Pierwsze starcie pod Penig 6 października 1813 86
STARCIE POD SCHELLENBERG
6 PAŹDZIERNIKA 1813.
POZOSTAŁE WYDARZENIA 7 1 8 PAŹDZIERNIKA 88
Pozostale wydarzenia 6 października 92
Wydarzenia 7 października . . 93
Starcie pod Dornburg . 93
Drugie starcie pod Penig 7 października 1813 95
Zarządzenia i wydarzenia w silach głównych 96
Rozważania 98
ODWRÓT MURATA, MARSZ ARMII GŁÓWNEJ
NA LIPSK. ZARZĄDZENIA NA 8 PAŹDZIERNIKA,
WYDARZENIA 106
Rozważania 109
Starcie pod Penig 8 i 9 października 112
Rozważania 115
Wydarzenia 9 października 116
Rozważania 119
Starcie pod Wethau-StoGen 9 i l Opaździernika 1813 121
http://grzbiet.pl/sklep/dzialania-kawalerii-w-decydujacych-dniach-przed-lipskiem
Przykładowy rozdział książki: Działania kawalerii w decydujących dniach przed Lipskiem
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
3. SPIS TREŚCI
Rozważania
Pozostałe wydarzenia lOpaździernika .
127
131
7
Rozważania 135
ODMARSZ NA LEWO TRZONU ARMII GŁÓWNEJ.
DALSZY ODWRÓT MURATA ......... ....... 138
Rozkazy na l l października . 138
Wydarzenia l l października. 139
Rozważania
Rozkazy na 12października .
Wydarzenia
Rozważania
Rozkazy na 13października
Wydarzenia
Rozważania
Zmiana planu operacyjnego
Rozważania
STARCIE POD LIEBERTWOLKWITZ
14 PAŹDZIERNIKA 1813 .
Teren.
Początek walki
Wydarzenia na lewym skrzydle
141
143
144
146
148
149
154
157
162
165
168
169
172
Wydarzenia na prawym skrzydle . 173
Wydarzenia w centrum:
odebranie Liebertwolkwitz przez austriacki IV Korpus 173
Dalsza walka kawalerii w centrum . 175
Rozstrzygnięcie walki kawaleryjskiej 177
Odbicie Liebertwolkwitz przez Francuzów . 179
Koniec starcia 180
Straty 181
Rozważania 182
ROZWAŻANIA KOŃCOWE. 190
http://grzbiet.pl/sklep/dzialania-kawalerii-w-decydujacych-dniach-przed-lipskiem
Przykładowy rozdział książki: Działania kawalerii w decydujących dniach przed Lipskiem
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
4. Załączniki
SPIS TREŚCI
Cz~ść III
ZAŁ4CZNIKI
Ordre de bataille Armii Głównej sprzymierzonych
na dzień 14 października 1813 roku. 198
Załącznik II
Ordre de bataille zgrupowania francuskiego pod komendą króla
Murata... 213
Załącznik III
Przegląd pozostałych sił . 222
Załącznik IV
Kolumna marszowa w dniu 4 października 1813.
Pod dowództwem generała dywizji Lefola . 226
Załącznik V
Wspomnienie: "0 stosunku sił armii francuskiej do armii
sprzymierzonych i jak dalsze operacje mogłyby być prowadzone
z przewagą" 229
Załącznik VI
Instrukcja na dalsze operacje (z 4 października 1813) 233
Załącznik VII
Lista strat poniesionych przez cesarsko-królewską Armię Czeską
w kolejnych starciach 235
BIBLIOGRAFIA. . 241
MAPY 245
http://grzbiet.pl/sklep/dzialania-kawalerii-w-decydujacych-dniach-przed-lipskiem
Przykładowy rozdział książki: Działania kawalerii w decydujących dniach przed Lipskiem
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
5. OD TŁUMACZA
Nie tak dawno, bo w ubiegłym roku, obchodziliśmy 200. rocznicę bitwy
pod Lipskiem iśmierci księciaJózefa Poniatowskiego. Oba te wydarzenia
były decydujące dla historii Polski, zaś rezultat bitwy zdeterminował dalsze
dzieje Europy, azapewne też iświata. Wraz zostatecznym upadkiem koncepcji
napoleońskiego uniwersalnego imperium upadła też koncepcja odrodzenia
Polski i jej funkcjonowania wramach tego systemu.
Skupiając się na "Bitwie Narodów" i jej skutkach, nie można jednak pomi
nąć w rozważaniach tego całego ciągu wydarzeń, które doprowadziły do tego,
że wielka batalia pod Lipskiem miała właśnie taki a nie inny kształt. I właśnie
wcelu przybliżenia tych decydujących dni przed rozstrzygnięciem, Czytelnik
otrzymuje do rąk niniejszą książkę, autorstwa kapitana Sztabu Generalnego
c.-k. armii, Hugona Kerchnawe.
Urodził się on wKlosterneuburg (w Dolnej Austrii), 10 lutego 1872 roku.
Wwieku dwudziestu lat został podporucznikiem artylerii, piął się dalej po dra
binie służbowej dość szybko. Na porucznika awansował w1896 roku, trzy lata
później na kapitana, w 1909 roku został majorem, w 1912 podpułkownikiem,
zaś w 191S pułkownikiem. W stopniu generała-majora został w 192S roku
przeniesiony do rezerwy. Zmarł wWiedniu 6 czerwca 1949 roku.
Ciekawe, że autor wielu prac okawalerii był "z zawodu" artylerzystą. Po ukoń
czeniu Szkoły Wojennej został przyjęty do korpusu inżynierów. W latach 1909-
1911 był szefem sztabu lS. Dywizji Piechoty. Po tym okresie aż do początku
I wojny światowej sam wykładał w Szkole Wojennej historię wojskowości. Po
wybuchu wojny ruszył na front wschodni, najpierw wII Korpusie Artylerii, póź
niej pod komendą generała von Woyrscha. Na przełomie lat 191S/1916 dowo
dził 16., anastępnie 27. pułkiem artylerii polowej. Wkońcu został brygadierem.
W1916 roku powołano go do nowych zadań, mianowicie jako szefa sztabu gene
ralnego wgubernatorstwie Serbii. Prowadził zakrojoną na szeroką skalę działal
ność administracyjną, dzięki której udało mu się poprawić znacznie sytuację
społeczną i gospodarczą w podległym regionie. Po zakończeniu wojny był kie
rownikiem biura wWojskowym Urzędzie Likwidacyjnym.
Praca naukowa Kerchnawego wydała obfite owoce wpostaci licznych publika
cji. Ich spis podaję na końcu niniejszej przedmowy. Powstały one wwyniku badań
waustriackim Archiwum Wojennym. Wlatach 1902-1908 Kerchnawe był przy-
http://grzbiet.pl/sklep/dzialania-kawalerii-w-decydujacych-dniach-przed-lipskiem
Przykładowy rozdział książki: Działania kawalerii w decydujących dniach przed Lipskiem
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
6. 98 Część II
Rosyjsko-pruskie rezerwypiechotypołączyły się tego dnia zaustńackim Korpu
sem Rezerwowym pod Mańenberg. Rosyjsko-pruskie rezerwy kawaJeru iartyleńi
odpoczywały pod Komotau, kwatera główna armii powstała wMańenberg.
W armii Bennigsena wszystko pozostało bez zmian, wyjąwszy niewielkie re
konesanse. 2. Dywizja Lekka Bubny zajęła opuszczone przez wroga punkty:
Pillnitz i Lilienstein.
ROZWAŻANIA
Działania i rozkazy Naczelnego Dowództwa Armii Głównej sprzymierzo
nych z czasu od 4 do 7 października muszą być oceniane z punktu widzenia
tych informacji, które rzeczywiście do niego dochodziły.
O ile to dowództwo było dokładnie i trafnie zońentowane w rzeczywistych
wydarzeniach, które rozgrywały się stosunkowo w zasięgu działania oddziałów
rozpoznawczych, o tyle niewiele, choć lepiej rzec, o tyle przeciwnie było zońen
towane wogólnej sytuacji operacyjnej, awięc nie tylko wsytuacji unieprzyjacie
la, ale również uwłasnych, operujących wdużym oddaleniu, innych armii.
Wiedziano, że duże zgrupowanie wroga liczące około 45 000 do 50 000 ludzi
stoi na obszarze Freiberg-Oderan-Mittweida-Altenburgiońentowano się wprost
wzorcowo co do jego składu i szczegółów jego pozycji. To samo tyczy się obu
korpusów nieprzyjacielskich, wysuniętych na południe od Drezna (l iXIV).
Dowiedziano się o nadciąganiu Dywizji Kawalerii Gwardii (Ornano) na
Frauenstein, o odmarszu dwóch dywizji Młodej Gwardii z Drezna na trakt do
Freiburga. Wiedziano też o wymarszu Augereau do Saksonii i 6 października
wieczorem orientowano się niemal doskonale w jego sile, składzie i marszru
cie 123• Jednakże co do położenia obu największych zgrupowań, pod bezpo
średnim dowództwem Napoleona oraz Neya, trzeba było zdać się na przypusz
czenia, tak samo jak wprzypadku sytuacji Annii Północnej iArmii Śląskiej.
W tych warunkach dotarł 4 października przed południem meldunek Thiele
manna, że szwedzcy huzarzy124 krążą do godziny drogi na północ od Lipska, że
wLipsku codziennie oczekuje się ataku szwedzkiego następcy tronu, że od 2paź
dziernika są tam zabezpieczone kwatery dla Murata iNapoleona, których ocze
kiwano lada godzina. Do tego meldunku Thielemann dodał własne przypuszcze
nie, że wedle wszelkich znaków Napoleon znajduje się wmarszu na Lipsk.
Z tych wszystkich informacji jedynie pierwsza mogła mieć pokrycie zrzeczywi
stością, choć ito mało prawdopodobne. Istniała niewielka możliwość zarówno ata
ku Armii Północnej na Lipsk (stała 4 października wieczorem 60 kilometrów od
miasta, pod Rof3lau, między nią a Lipskiem stało zgrupowanie Neya), jak i marszu
Napoleona na Lipsk. Kwatery mogły być tak czy inaczej zamówione wLipsku dla
Napoleona i Murata- podstęp, którytym razem przyniósł dobre owoce...
12-' Por. s. 70, 71,83, 94.
124 Por. s. 81.
http://grzbiet.pl/sklep/dzialania-kawalerii-w-decydujacych-dniach-przed-lipskiem
Przykładowy rozdział książki: Działania kawalerii w decydujących dniach przed Lipskiem
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
7. Część U 99
Z drugiej strony wiedziano, że Armia Północna osiągnęła Łabę, że przepra
wa w Ro6lau jest w jej rękach, podczas gdy przeprawy Bhichera oczekiwano
dopiero 7października.
Wydaje się to co najmniej zrozumiałe, jeśli wNaczelnym Dowództwie Armii
Głównej stworzono na gruncie tych informacji obraz, że Napoleon istotnie jest
wodmarszu na Lipsk, by wpołączeniu zNeyem odeprzeć atak Armii Północnej.
Jeśli wtym sensie pojmowano również marszAugereau, jeśli interpretowano ata
ki francuskiego II iVKorpusu 3, 4, lub 6października, że ich celem było oczyścić
przestrzeń dla marszu armii francuskiej zDrezna do Lipska, lub go zamaskować,
jeśli przewidywano, że przy ruchu całym frontem prosto na Lipsk przyjdzie się
natknąć na połączone zgrupowania Napoleona iMurata ibyć przy tym zmuszo
nym do walki, do której nie poczuwano się wystarczająco silnym iktórej chciano
uniknąć wraz znegatywnymi skutkami 125 wprzypadku porażki ... Zpunktu wi
dzenia najwyższych dowódców sprzymierzonych nie można było zaprzepaścić
znowu dotychczasowych sukcesów przez nową częściową klęskę izarazem pod
dać wwątpliwość przymierze iwraz z nim całą kampanię. Lepiej było postawić
wszystko na jedno wielkie rozstrzygnięcie, wktórym wzięłyby udział nie tylko
wszystkie siły sprzymierzonych, lecz również cała sytuacja działałaby na ich ko
rzyść. Ztego punktu widzenia to wszystko było nawet uzasadnione.
Ztego ujęcia widać jednak wyraźnie, jak trudne jest współdziałanie armii roz
dzielonych dużą przestrzenią, zwłaszcza gdy pomiędzy nimi stoi przeciwnikinie
mogą one, jakwtym przypadku, komunikować się ze sobą telegrafem126•
Rozpatrywana ztego punktuwidzenia, wielokrotnie cytowanainstrukcjado do
wódców niższego szczebla zwieczora Spaździernika 127 zyskuje zupełnie inny wy
gląd. Można ztej perspektywytylko pochwalić ruch armii do przodu na Chemnitz,
podczas gdyjej lewe skrzydło, zajmując Altenburg, naciskało na linię komunikacyj
ną Drezno-Lipsk.Wychodząc zzasadyniewystawianiasię na niepowodzenia, które
mogłyby zdestabilizować "święte przymierze'; należy też dobrze ocenić to, że znaj
dujące się zprzodu części armii (KorpusyN iIII) nie zawładnęły Altenburgiem za
pomocą marszu flankowego, co byłoby znacznie szybsze, ale iniebezpieczniejsze.
Ale za to kazano im stać naprzeciwko wroga iskierowano tam pod ich osłoną inne
korpusy (Wittgensteina). Również to, że zrazu całkiem, potem częściowo trzyma
no rezerwy urzutowane z tyłu z prawej strony, aż otrzymano pewną wiadomość
o odmarszu Napoleona z Drezna, choć i potem utrzymano grupę wojsk gotową
spaść na flankę przeciwnika, gdyby uderzył ewentualnie na Chemnitz lub Marien
berg, zgadza się wzupełności zpodanymi punktarni widzenia.
Również próba zatrzymaniaAugereau iwten sposób odcięcie Napoleonowi
wzmocnień, zwłaszcza wmocno brakującej solidnej kawalerii może wzasadzie
być tylko dobrze postrzegana.
'" Por s. 59-60, rozważania o planie operacyjnym.
ILO Ta łączność idzisiaj, nawet jeśli jest, potrafi być stale przerywana.
"' Por. Aneks, Załącznik 6.
http://grzbiet.pl/sklep/dzialania-kawalerii-w-decydujacych-dniach-przed-lipskiem
Przykładowy rozdział książki: Działania kawalerii w decydujących dniach przed Lipskiem
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
8. 100 CZĘŚĆ II
W szczegółowym wprowadzaniu tych środków natykano się jednak wiecznie
na wewnętrzne sprzeczności. Jeśli uważano za konieczne, że korpusy Klenaua
i później Gyulaia pozostają wlinii frontu, gdyż są już dobrze zorientowane i po
zostają w pewnym stopniu w kontakcie z wrogiem, byłoby również zalecane
z tych samych powodów techniczne wzmocnienie tego frontu. Z pewnością
umocnienia polowe nie były już tak popularne jakwczasach wojen pozycyjnych
na przełomie XVII iXVIII wieku iznowu wnajnowszych czasach. Również wy
posażenie techniczne korpusu ijego zasilenie techniczną siłą roboczą było wnaj
wyższym stopniu niedostateczne (pół albo cała kompania pionierów na korpus,
dalej na jedną kompanię piechoty, graniczarów lub jegrów jeden cieśla). Ale rv
Korpus stał od 22 września, zaś III Korpus od 3 (dywizja Crenneville), lub S
października na swoich pozycjach wludnych, wysoko rozwiniętych miejscowo
ściach wSaksonii, gdzie znalazłyby się prawdopodobnie narzędzia pracy, zpew
nością też siły robocze w dostatecznej ilości. Za frontem armii pracowało 3 i 1 2
kompanii pionierów austriackich o stanie 762ludzi przy zasiekach i blokadach
dróg wRudawach 128, co wobec ofensywy stało się zbędne. Na pewno dałoby się
zrobić coś, co przysporzyłoby poważnych trudności Francuzom 3 lub 6 paź
dziernika wokolicach Flćiha-bderan.
Obecnie z pewnością nie wolno byłoby zapomnieć w podobnych okolicz
nościach o umocnieniu takiej pozycji.
Również siły przeznaczone do "powstrzymania" Augereau- lepiej byłoby
powiedzieć "odbicia" - były niewystarczające 129• Można było przecież, nawet
abstrahując od użycia kawalerii w wielkim stylu, jakie było omówione w po
przednich rozdziałach 130, utworzyć łatwo grupę wsile 7500 jeźdźców, wspiera
nych przez 4500 do 9000 piechoty i 16 do 32 dział 131 , poprzez wydzielenie
podjazdu Mensdorffa, części podjazdu Płatowa, rezerwy kawalerii i jednej lub
dwóch brygad piechoty z korpusu Kleista. W pełni wystarczyłaby do tego za
dania i mimo to, mogłaby w większej części, a przynajmniej jednostkami pie
choty, wziąć udział w planowanym rozstrzygnięciu pod Lipskiem. Atak głów
ne siły Korpusu Kawalerii Rezerwowej Kleista ciągnęły biernie za korpusem
Wittgensteina, jej dwie brygady musiały pozostać bezczynnie pod Zwickau
jako "wsparcie" wystarczająco silnego i bez tego Wittgensteina. Nic więcej niż
mały oddział wydzielony Kajsarowa ruszył się, by podążyć na wezwania Thie
lemanna iLiechtensteina 112 iwesprzeć ich operacje przez demonstracyjne po-
"' K. A., F. A. UJ 13, Hauptarmee, IX d, Xa, koresponden.:ja generalnego kwatermistrza. feldm.-por.
hrabiego Radetzky'ego zprowadzącymi te pr.1ce ofi.:erami pionierów.
1,. Thielemann, okolo 1500 jeźdźców, Liechtenstein, po odejściu 2 szwadronów do Płatowa, -ł ł>ata
liony i 14 szwadronów z 2900 piechoty, 1800 jeźdźców, razem: 2900 piechurów, -'300 jeżdż.:ów,
przeciwko około 9000 piechoty, 3500 j.udy i 16 działom Augereau.
130 Por. s. 77-78 zastosowanie kawalerii na początku operacji w nowoczesnym pojęciu.
111 Do poprzednich jeszcze około 1100 jeźdźców Mensdorffa, 1000 z korpusu Platowa, 2000 z 1.l,r
pusu Kawalerii Rezerwowej Kleista z2bateriami konnymi, następnie !lub 2 brygady piechoty Kle
ista, każda po około 4500 żołnierzy i l bateria brygadowa.
112 Por. s. 94, przedostatni akapit.
http://grzbiet.pl/sklep/dzialania-kawalerii-w-decydujacych-dniach-przed-lipskiem
Przykładowy rozdział książki: Działania kawalerii w decydujących dniach przed Lipskiem
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
9. Część II 101
sunięcie zGera naJenę. Po sukcesie, jaki osiągnął nawet słaby oddział wydzie
lony księcia Hessen-Homburg L. nie wydaje się wykluczone, że marszałek Au
gereau dał się zwieść wiadomościami o posuwających się naprzód kolumnach
piechotyzdziałami, które ponadto zawierałybywojska austriackie irosyjskie 134
ipozostał ztego powodu jeden dzień wJenie.
Zupełnie odpowiadało duchowi planu operacyjnego ze Żmigrodu to, że
w wypadku porażki Klenaua lub Wittgensteina chciano się cofnąć i w dalszej
kolejności rzucić się na linie komunikacyjne nieprzyjaciela. Zpodanych punk
tów widzenia nie mogło to być zaskakujące.
Jednakże wwypadku, gdyby wbrew oczekiwaniom Bawaria wystąpiła wro
go, chciano tam cletaszować wojsko 135, by poskromić ten kraj w połączeniu
zsiłami Armii Dunaju generała kawalerii księcia Reull Musi być to jednakpo
traktowane zdecydowanie jako wydzielanie oddziału na cel poboczny, jakkol
wiek nieprzyjemny byłby ten przeciwnik na tyłach. Ów cel stanowił bowiem
dokładne zaprzeczenie zasady zachowywania sił na wielki cel, ostateczne roz
strzygnięcie pod Lipskiem.
Z pewnością to nie śmiałość była motywem przewodnim przedstawionych
tu planów operacyjnych, jak i rzeczywistych działań. Gdy uświadomimy sobie
jednak wszystkie istniejące, a ponownie tu przedstawione trudności, gdy nie
można było pozbyć się nieznośnego uczucia, że nie podoła się przeciwko naj
większemu mistrzowi bitwy wszechczasów bez znaczącej przewagi - czyż nie
było lepiej iść bezpiecznie?
"Dopiero wzakreślonych granicach ukazuje się kunszt mistrza': Czyż te sło
wa poety miałyby być bezwartościowe dla sztuki wojennej?
Gdy rozpatruje się zachowanie Napoleona wtych decydujących dniach paź
dziernika, łatwo narzuci się uprzedzonemu sędziemu myśl, że cesarz zbyt dłu
go trzymał się linii Łaby. Wyda mu się nie do pojęcia, że on, człowiek szybkich
posunięć, nie wyzyskał wraz zkorpusem króla Neapolu próby odrzucenia idą
cych naprzód korpusów, które przekroczyły Rudawy, z powrotem do Czech.
Zwłaszcza to ostatnie wydaje się oczywiste.
Ale ten wielki wódz, który bardzo dokładnie znał swoich przeciwników, któ
ry mimo brakującej kawalerii był zorientowany w ich pozycjach bardziej niż
wystarczająco, zdawał się stwierdzić, że z podobną próbą uzyskałby niewiele
więcej niż parę szczęśliwych dla niego utarczek ze strażami tylnymi, gdyż prze
ciwnik prawdopodobnie uchyliłby się na czas przed każdym większym uderze
niem. Zdaje się dalej mówić, że oddaliłby się przy tym od swojej przygotowa
nej bazy, czyli Łaby, podczas gdy z północy nadciągali dwaj przeciwnicy, do
pokonania których musiałby zawrócić, zanim udałoby mu się powstrzymać
Armię Czeską i zadać jej decydujący cios. Swoim tradycyjnym środkiem do
1' 1 Por. s. 93 przyp. 96.
1" Mianowicie wojska Kajsarowa (por. s. 92) ipozostawiona wGera załoga z l. lekkiej dywizji (por
s. 95 przyp. 107).
111 Por. Aneks, Załącznik S.
http://grzbiet.pl/sklep/dzialania-kawalerii-w-decydujacych-dniach-przed-lipskiem
Przykładowy rozdział książki: Działania kawalerii w decydujących dniach przed Lipskiem
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl