Zajrzyj do książki "U booty-i-wojny-swiatowej' w internetowej księgarni historycznej Grzbiet.pl

1. SPISTREŚCI
PRZEDMOWAAUTORA 7
RozDziAł. l
CZLOWIEK ZDOBYWA GLĘBINY MORSKIE . . .. .. . 8
RozDZIAł. II
PIERWSZE U·BOOTY CESARSKIEJ
FLOTY NIEMIECKIEJ . .. .. .. ... . . ... .. . .. ... . .. . ... . . 12
RozDziAł. III
ROK 1914- PIERWSZE SUKCESY U·BOOTÓW...... 27
RozDZIAł. IV
ROK 1915-WOJNAPODWODNA
PRZYBIERA NA SILE . .. .. ... . 96
RozDziAł. V
ROK 1916- OD MORZA BlALEGO PO WYSPY
KANARYJSKIE, OD ODESSY PO NOWYJORK 209
ROZDZIAŁ VI
NIEOGRANICZONAWOJNAPODWODNA(1917) .. 312
RozDziAł. VII
ALIANCI RUSZAJĄ DO KONTROFENSYWY. . . 432
RozDZIAł. VIII
KOŃCOWEAKORDYWOJNY 478
ILUSTRACJE ..................................... . 511
BIBLIOGRAFIA 532
Przykładowy rozdział książki: U-Booty I Wojny Światowej http://grzbiet.pl/sklep/u-booty-i-wojny-swiatowej
Książki historyczne
Uwaga!
Próbka wygenerowana automatycznie na podstawie tekstu źródłowego, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historii i faktu Grzbiet.pl

2. PRZEDMOWAAUTORA
'l ATprezentowanej książce pod tytułem "U-Booty I wojny światowej" stara-
VV łem się przedstawić - możliwie dokładnie i szczegółowo - działalność
niemieckiej floty podwodnej podczas I wojny światowej.
Interesując się już od kilkudziesięciu lat historią głównie dwóch ostatnich
wojen na morzu nie napotkałem w polskiej literaturze marynistycznej ani jed-
nego szczegółowego opracowania powyższego tematu. W doskonałej książce
J. Gozdawy-Gołębiowskiego "Pierwsza wojna światowa na morzu" zracji ogra-
niczonej jej objętości jak też zapewne zobszerności tematu, działania niemiec-
kich okrętów podwodnych zostały z konieczności potraktowane raczej synte-
tycznie, nie wdając się w nieraz bardzo ciekawe szczegóły działań bojowych
poszczególnych U-Bootów.
Mam zatem nadzieję, że prezentowana książka zlicznymi mapkarni iszkicami
sylwetekniektórych typów U-Bootówwraz zich charakterystykami techniczno-
-bojowymi znajdzie spore grono Czytelników i będzie istotnym uzupełnieniem
polskiej literatury historycznej z zakresu wojen morskich a w szczególności hi-
storii Iwojny światowej na morzu.
Przy okazji chciałem podziękować p. dr.Janowi Gozdawie-Gołębiowskiemu
za pomocne informacje oraz możność korzystania z jego książki, jak również
moim Koleżankom w Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni, paniom Ewie An-
drzejewskiej, Ani Kołodziej iHani Olewniczak, które okazały mi wielce życzli­
wą pomoc wzdobyciu iprzygotowywaniu materiałów, potrzebnych do napisa-
nia niniejszej książki.
Oddzielne podziękowania kieruję do pani Stefanii Sychty, która tłumaczyła
oficjalne dokumenty niemieckie, jak również do Grzegorza Karbowskiego,
który pomagał w opracowaniu i bardzo starannie wykonał wszystkie mapki
iszkice.
Autor
Przykładowy rozdział książki: U-Booty I Wojny Światowej http://grzbiet.pl/sklep/u-booty-i-wojny-swiatowej
Książki historyczne
Uwaga!
Próbka wygenerowana automatycznie na podstawie tekstu źródłowego, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historii i faktu Grzbiet.pl

3. ROZDZIALI
CZŁOWIEK ZDOBYWA
GŁĘBINY MORSKIE
Od niepamiętnych czasów Człowiek, zamieszkujący ziemię, tęsknił do opa-
nowania ipoddania sobie dwóch żywiołów; powietrza iwody, zazdroszcząc
ptakom latania arybom iwodnym zwierzętom poruszania się wgłębinach.
Ztych pragnień itej odwiecznej tęsknoty zrodził się zapewne mit Ikara, pró-
bującego ujarzmić przestrzeń powietrzną jakteż ibyć może legenda oAleksan-
drze Wielkim, który podobno opuścił się na dno morza podczas oblężenia
Tyru w332 roku przed Chrystusem. W związku ztym Arystoteles wspomina
o dzwonie do nurkowania, wyposażonym wszklaną szybę do obserwacji pod-
wodnego świata.
Próby dotarcia człowieka do głębin mórz ioceanów miały wielokrotnie miej-
sce whistorii ludzkości. Problemem tym zajmowało się wielu uczonych iwyna-
lazców, w tym również i genialny Leonardo da Vinci, którego nieposkromiona
fantazja pchała go w kierunku zarówno w powietrza jak i podwodnego świata.
Jednakże dopiero pod koniec XVIII wieku pojawił się pierwszy pojazd podwod-
ny, który może być uznany za protoplastę późniejszych okrętów podwodnych.
Wynalazcą i konstruktorem tego pojazdu był Amerykanin David Bushnell
urodwny w1742 roku wmiejscowości Saybrook wstanie Connecticut. W 1771
roku rozpoczął pracę na uniwersytecie wYale. Bushnell dał się wkrótce poznać
jako człowiek niezwykle ekscentryczny iobdarzony wieloma zdolnościami oraz
zafascynowany ideą wynalezienia pojazdu, zdolnego do poruszania się pod
wodą. Początkowo jego zamierzenia traktowano jako bezużyteczne mrzonki,
jednakże, gdy wroku 1775 wybuchła wojna o niepodległość kolonii brytyjskich
w Ameryce Północnej i rozpoczęła się blokada portów amerykańskich przez
okręty angielskie, idea Bushnella doczekała się poparcia irealizacji.
Wynalazca skonstruował w 1776 roku miniaturowy pojazd podwodny, któ-
ry nazwał Turtle (żółw). Zbudowany w kształcie przypominającym jajko za-
wierał wśrodku pomieszczenie dla jednego człowieka, który mógł operować
dwiema śrubami Archimedesa, napędzanymi ręcznie. Jedna znich umożliwia­
la ruch poziomy, druga ruch pionowy pojazdu. Wgórnej części znajdowały się
Przykładowy rozdział książki: U-Booty I Wojny Światowej http://grzbiet.pl/sklep/u-booty-i-wojny-swiatowej
Książki historyczne
Uwaga!
Próbka wygenerowana automatycznie na podstawie tekstu źródłowego, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historii i faktu Grzbiet.pl

4. 142 RozoziALIV
3 i 4 maja dostrzeżono dwukrotnie brytyjski krążownik w asyście dwóch
kontrtorpedowców. Dowódca U 36 nie zdecydował się jednak na próbę ataku,
mając na uwadze zalecenie dowódcy U-Bootwaffe niszczenia przede wszyst-
kim żeglugi handlowej.
8 maja wieczorem kpt. Graeffzaatakował torpedą wzanurzeniu bez ostrze-
żenia statek neutralny, którybył prawidłowo oznakowany. Ofiarą pomyłki - jak
tłumaczył kpt. Graeff- padł duński parowiecLilian Drost (1961 BRT).
Po późniejszym proteście strony duńskiej rząd niemiecki wyraził pisemne
ubolewanie zpowodu tego incydentu.
10 maja, w czasie drogi powrotnej U 36 zajął i przyprowadził do Niemiec
dwa statki; szwedzki Bjorn (1241 BRT) iholenderski Niobe (654 BRT).
12 maja U 36 wraz zpryzami wrócił na Helgoland.
***
U 41 (d-ca kpt. Hansen, poprzednio d-ca U 16) był drugim- po U 39-
okrętem oddanym do służby w 191Sroku i 18 kwietnia został skierowany do
działań bojowych.
W pierwszy patrol U 41 wyszedł 29 kwietnia. l maja wciemnościach noc-
nych na środku Morza Północnego zatopił strzałem torpedowym bez ostrzeże­
nia nierozpoznany statek którym okazał się później norweski parowiec Ameri-
ca (3706 BRT).
2maja zatopiono 4brytyjskie statki rybackie St. George (215 BRT), którego
załogę wzięto do niewoli, Cruiser (146 BRT), Martaban (148 BRT) oraz Mer-
cury (222 BRT).
3 maja kpt. Hansen wydał rozkaz powrotu do bazy zpowodu - jak podał -
konieczności szybkiego przekazania jeńców oraz uzupełnienia (? zapas wyno-
sił 200 sztuk) amunicji do działa 88 mm.
W drodze powrotnej zagarnięto norweski żaglowiec Oskar (107 BRT) z ła­
dunkiem drewna do Anglii. Żaglowiec zapalono. Następnie zatrzymano szwedz-
ki statekRoxane (355 BRT) który obsadzono pryzową załogą pod dowództwem
porucznika Schmitta, oficera wachtowego U41.
Podczas dalszej podróży w zasięgu widoczności pojawiły się brytyiski krą­
żownik w asyście flotylli kontrtorpedowców. Kpt. Hansen wydał natychmiast
rozkaz alarmowego zanurzenia, pozostawiając na łasce losu pryz Roxane.
Był przekonany, że brytyjskie okręty zatrzymają go, skontrolują iwezmą dl1
niewoli niemiecką załogę pryzową.
4 maja, po trwającym zaledwie 6 dni patrolu U 41 wrócił na Helgoland.Ja-
kież było jednak jego zaskoczenie, gdy następnego dnia otrzymał wiadomość,
że Roxane został doprowadzony do List. Okazało się, że pryz był zatrzymany
przez kontrtorpedowiec jednakże podczas pobieżnej kontroli nie wykryto (?)
obecności niemieckiego oddziału pryzowego na pokładzie.
Przykładowy rozdział książki: U-Booty I Wojny Światowej http://grzbiet.pl/sklep/u-booty-i-wojny-swiatowej
Książki historyczne
Uwaga!
Próbka wygenerowana automatycznie na podstawie tekstu źródłowego, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historii i faktu Grzbiet.pl

5. ROK 1915- WOJNA PODWODNA PRZYBIERA NA SILE 143
•••
30 kwietnia wyszedł wmorze okręt podwodny U20 pod kapitanem Walterem
Schwiegerem z Ems. Jego działalność wciągu najbliższych dni spowodowała ol-
brzymią międzynarodową aferę, co zostanie opisane woddzielnym podrozdziale.
POCZĄTEK DZIAŁAŃ FLOTYLLI "FLANDERN"
Flotyllę okrętów podwodnych "Fiandern" powołano z dniem 29 marca
191Sroku ajej dowódcą został kapitan Bartenbach podporządkowany admira-
łowi von Schroderowi, dowódcy Korpusu Morskiego ("Marinekorps").
W skład flotylli miały wchodzić małe U-Booty, których szczegółowy opis
oraz rysunki zostały przedstawione wrozdziale 3.
Budowa tych okrętów podwodnych przebiegała masowo i błyskawicznie
itak na przykład wokresie od 20 stycznia do 6 maja 191Soddano do służby aż
17 okrętów tej klasy.
Pierwsze osiem małych U-Bootów (UB 4-UB 6, UB 10, UB 12, UB 13, UB
16 iUB 17) zostało wsegmentach przetransportowanych koleją do Antwerpii,
tam je zmontowano i kanałami dotarły do Zeebrugge, gdzie miała znajdować
się ich baza.
Jedynie UB 2dotarł drogą morską zEms wpoczątkach maja.
Działalność bojowa flotylli "Flandern" rozpoczęła się z dniem 9 kwietnia
kiedy to UB 4 (por. Gross) wyszedł na trzydniowy patrol i lO kwietnia na wy-
sokości Harwich wodległości 40 mil od Hoek van Holland wystrzelił z zanu-
rzenia bez ostrzeżenia celną torpedę, która zatopiła duży (S940 BRT) paro-
wiec Harpalyce, płynący pod brytyjską banderą. 11 kwietnia wieczorem UB 4
wystrzelił niecelną torpedę do zaciemnionego statku a 12 powrócił do bazy.
UB 5 (por. Smiths) lS kwietnia zatopił mały brytyjski statek Ptarrnigan
(784BRT).
UB lO14 kwietnia wpobliżu latarniowca Noord-Hinder natknął się na sta-
tek, który początkowo płynął oświetlony, ale w pewnym momencie wygasił
światła. Wydało się to podejrzane porucznikowi Steinbrinckowi ibez ostrzeże­
nia odpalił z zanurzenia torpedę, która zatopiła statek. Potem okazało się, że
był to holenderski, neutralny parowiec Katwijk (2040 BRT).
Zatopienie tego statku spowodowało protesty władz holenderskich, na któ-
re Niemcy wyrazili ubolewanie.
Działalność UB 4 wdrugim rajdzie (17-18.04.191S) miała podobny prze-
bieg. U-Boot zatopił dwiema torpedami również neutralny, bo bandery grec-
kiej, parowiec Ellispontos (2989 BRT), który- jak zeznał por. Gross-nie po-
siadał ani bandery ani też nie był odpowiednio oznakowany.
l w tym przypadku rząd niemiecki wyraził ubolewanie. Największy sukces
bojowy odniósł porucznik Haeker (UB 6), który wdniu l maja 191Sroku za-
Przykładowy rozdział książki: U-Booty I Wojny Światowej http://grzbiet.pl/sklep/u-booty-i-wojny-swiatowej
Książki historyczne
Uwaga!
Próbka wygenerowana automatycznie na podstawie tekstu źródłowego, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historii i faktu Grzbiet.pl

6. ______..
144 RoZDZIAŁ IV
topił torpeda brytyjski kontrtorpedowiec Recruit wpozycji 30 mil na wschód
od Harwich.
Pozostałe jednostki flotylli 11 Flandern" do połowy maja prowadziły jedynie
służbę patrolowo-rozpoznawczą.
***
Niemieckie okręty podwodne bardzo często napotykały na trasach, wiodą­
cych wrejony operacyjne brytyjskie pola izagrody minowe. Szczególnie doty-
czyło to jednostek niewielkiego zasięgu typu UB, awpóźniejszym okresie woj-
ny również UC, stacjonujących wZeebrugge.
Strona aliancka bowiem (głównie brytyjska, bo w tej dziedzinie, podobnie
zresztą jak i w innych akcjach wojny morskiej francuska marynarka wojenna
brała dość ograniczony udział) starała się przede wszystkim zablokować wą­
skie przejście w cieśninie Dover (Cieśnina Kaletańska) przy pomocy licznych
zagród minowych oraz innych przeszkód dla okrętów podwodnych. Zagrody
te utrudniały działanie przede wszystkim okrętom flotylli "Fiandern", ponie-
waż U-Booty 11pełnego morza" mogły opływać Wielką Brytanię od północy
i taką drogą docierać zarówno na Morze Irlandzkie jak i nawet do zachodnich
rejonów kanału La Manche.
Zasięg brytyjskiej blokady tras podejściowych zarówno do cieśniny Dover
jak i do ujścia Tamizy przedstawiony został na załączonej mapce.
Akcje brytyjskich stawiaczy min koncentrowały się głównie wdwóch okre-
sach. Pierwszy z nich trwał od 2 października 1914 roku do 3 listopada tegoż
roku. I tak:
2.10.191Spostawiono
3.10
4.10
7.10
10.10
16.10
21.10
22.10
1.11
3.11
Razem: 2SOO min
- 264 miny (zagroda poz. l na mapce)
- 400 min (zagroda poz. 2)
- 400 min (zagroda poz. 3)
- 400 min (zagroda poz. 4)
- 400 min (zagroda poz. S)
- 120 min (zagroda poz. 6)
- 120 min (zagroda poz. 7)
- 120 min (zagroda poz. 8)
- 240 min (zagroda poz. 9)
- 300 min (zagroda poz. lO)
Zagrody te zostały postawione zarówno na podejściach do Zeebrugge. na
wodach West-Schelde czyli u południowego ramienia ujścia Skaidy oraz mię­
dzy mieliznami North FalisaFairyBanki West Hinder. Należy bowiem pamię­
tać, że podejście do cieśniny Dover od wschodu obfituje w rozliczne mielizny
i płycizny, co dodatkowo komplikowało przemieszczanie się U-Bootów z po-
wodu ograniczonych możliwości zanurzania się. I właśnie między płyciznami,
Przykładowy rozdział książki: U-Booty I Wojny Światowej http://grzbiet.pl/sklep/u-booty-i-wojny-swiatowej
Książki historyczne
Uwaga!
Próbka wygenerowana automatycznie na podstawie tekstu źródłowego, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historii i faktu Grzbiet.pl

7. ·-----ROK 1915- WOJNA PODWODNA PRZYBIERA NA SILE 145
1-10
=
•.......
•••••
Brytyjskie pola minowe
LEGENDA
brytyjskie polo minowe:
postowione od 2.10 do 111. 1914
postowione od 4.02. do '602.1915
stotk1 lotorniowce
obszar dzictanic jednostek
holujocych sieci przeaw
U-bootom
zagrody belkowe
s1eci zagrodowe
SCHELDE
czyli na wodach o większej głębokości zostały postawione zagrody minowe
11pierwszej razy':
11Faza druga" stawiania pól minowych miała miejsce w lutym 1915 roku.
Koncentrowała się ona głównie na zablokowaniu podejścia do cieśniny Dover
od północnego wschodu pomiędzy Dunkierką iprzylądkiem North Foreland.
Przykładowy rozdział książki: U-Booty I Wojny Światowej http://grzbiet.pl/sklep/u-booty-i-wojny-swiatowej
Książki historyczne
Uwaga!
Próbka wygenerowana automatycznie na podstawie tekstu źródłowego, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historii i faktu Grzbiet.pl