Zajrzyj do książki "Bitwa pod-jemappes-1792' w internetowej księgarni historycznej Grzbiet.pl

1. PRZEDMOWA.
ROZDZIALI
SPIS TREŚCI
PROJEKT KAMPANII W NIDERLANDACH
RozDziAŁ II
7
9
PRZYGOTOWANIE KAMPANII W NIDERLANDACH 29
ROZDZIAŁ III
WKROCZENIE DO NIDERLANDÓW
RozDziAŁ IV
BITWA POD JEMAPPES .
RozDZIAŁ V
NASTĘPSTWA BITWY I KONKLUZJE .
ZAL~CZNIKI
SPIS MAP
MAPY
55
83
125
145
169
170
http://grzbiet.pl/sklep/bitwa-pod-jemappes-1792
Przykładowy rozdział książki: Bitwa pod Jemappes 1792
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl

2. PRZEDMOWA
Bitwa pod Jemappes jest punktem wyjścia dla tego wspaniałego okresu,
podczas którego trójkolorowy sztandar przemierzał będzie przez ponad
dwadzieścia lat szlaki całej Europy.
Valmy pokazało już siłę defensywną nowej armii. Młode bataliony ochotni­
ków rywalizowały w odwadze ze starymi regimentami liniowymi, skutecznie
je wspierając i biorąc z nich przykład. Wobec takiej postawy inwazja pruska
musiała się zatrzymać.
Jednakże o ile konsekwencje strategiczne ipolityczne dnia 20 września 1792
roku były doniosłe, to towarzyszące im wydarzenia natury militarnej nie były
raczej imponujące. Nie dały odpowiedzi na pytanie: czy gdyby te same wojska
poszły do ataku przeciwko oddziałom równie solidnym, dobrze wyszkolonym
imanewrującym tak jak Prusacy- miałyby tyle energii izdolności, aby je prze­
łamać?1
Zwycięstwo pod Jemappes już wkrótce rozwieje te wątpliwości. Pokaże, że
Francja dysponuje nje tylko narzędziem do obrony, ale ido ataku: po odparciu
agresorów będzie wstanie podążyć ich śladem, oraz dopaść i rozgromić na ich
własnych terytoriach. Bez przeszkód otworzy się nowy okres iekspansja szyb­
ko zastąpi wojnę wobronie niepodległości.
Nie będziemy się starali przedstawić tutaj ewolucji (co świetnie uczynił już
pan Albert Sorel w swym dziele 2), jaka zaszła we francuskiej polityce zagra­
nicznej i która nadała walce z koalicyjną Europą nowy wymiar. Podkreślimy
tylko, że aby zdeterminować, a nawet po prostu uczynić tę ewolucję możliwą
- trzeba było zdecydowanego sukcesu ofensywnego. Było nim właśnie Jemap­
pes. Wyjaśni się w ten sposób ogromny oddźwięk tego zwycięstwa, zarówno
we Francji, jak i wEuropie. Oddźwięk - co warto wspomnieć - nieco przesa­
dzony z punktu widzenia dokonań czysto militarnych oraz rezultatów taktycz­
nych i strategicznych. Jednak czasami aby zdać sobie w pełni sprawę z wpły-
' Tak naprawdę problem ten pojawił się już wmomencie, kiedy wiadomo było, że Rewolucja i reszta
Europy staną ze sobą w szranki. Wszystkie związane z tym trudności były dobrze znane umysłom
proweniencji wojskowej, które zdawały sobie sprawę ze stanu, w jakim znajdowala się wówczas ar·
mia. Ich refleksje, materializujące się w ogromnej ilości memoriałów, projektów, dyskusji -powoli
ewoluowały wsystem ipowiększone o nabywane doświadczenie na polu bitwy - stawały się podwa·
linami nowych metod prowadzenia wojny.
' L'Europe et la Revolutionfranfaise, tom III.
http://grzbiet.pl/sklep/bitwa-pod-jemappes-1792
Przykładowy rozdział książki: Bitwa pod Jemappes 1792
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl

3. ---··8 PRZEDMOWA
wu danego wydarzenia na historię, trzeba rozpatrywać je także przez pryzmat
konsekwencji moralnych i dalekosiężnych, a nie tylko czysto materialnych
i dających się odczuć natychmiast. Te pierwsze są często o wiele bardziej głę­
bokie itrwające o wiele dłużej. Z tego właśnie powodu bitwa podJemappes ma
szczególne znaczenie i implikuje wiele ciekawych refleksji.
W niniejszej pracy pokażemy jak już nazajutrz po Valmy została przygotowa­
na i przeprowadzona inwazja na Belgię. Przyjrzymy się dokładnie ruchom od­
działów obu stron, przede wszystkim operacjom wstępnym, które wyjaśnią nam
późniejszą kondycję dwóch armii. Zbadamy przebieg samej bitwy - na tyle, na
ile pozwolą nam dokumenty francuskie i austriackie. W końcu - po ukazaniu
bezpośrednich następstw zwycięstwa - poddamy analizie wybrane z.:tgadnienia
natury wojskowej, związane ze stoczoną 6listopada 1792 roku bitwą.
http://grzbiet.pl/sklep/bitwa-pod-jemappes-1792
Przykładowy rozdział książki: Bitwa pod Jemappes 1792
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl

4. ROZDZIALI
PROJEKT KAMPANII
WNIDERLANDACH
J
uż w momencie wypowiedzenia wojny Austrii Dumouriez 1, wówczas mi­
nister spraw zagranicznych2, przewidywał i wkrótce opracował plan ściśle
ofensywnej kampanii, zakładającej inwazję austriackich Niderlandów. Sytu­
acja polityczna prowincji zdawała się ułatwiać to przedsięwzięcie: co prawda
insurekcja, która nią wstrząsnęła niekoniecznie była bliska ideom francuskiej
Rewolucji, ale stan niechęci wobec dominacji habsburskiej pozwalał przypusz­
czać, że interwencja będzie przyjęta z otwartymi ramionami tym bardziej, że
belgijscy demokraci popierali wydarzenia dziejące się za ich miedzą 3•
Wiemy do jakiego stopnia nieszczęśliwe potyczki i incydenty pod Tournai
iQuievrain wywróciły ten wymyślony przez Dumourieza inarzucony marszał-
1 20 kwietnia 1792 roku. Dekret Zgromadzenia Prawodawczego mówił o wypowiedzeniu wojny
Franciszkowi II jako królowi Węgier i Czech. Zerwanie stosunków z Prusami nastąpiło na początku
czerwca. Sejm Rzeszy dopiero 22 marca 1793 roku przegłosował wypowiedzenie wojny Francji.
2 Zagmatwana kariera Dumourieza jest na tyle znana, że tutaj wydaje nam się konieczne przypo­
mnienie tylko głównych jej wydarzeń z okresu poprzedzającego rok 1792. Generał urodził się
wCambrai 26 stycznia 1739 roku jako syn komisarza-ordonatora wojennego du Mouriez du Perier.
Służbę rozpoczął jako ochotnik wpułku des Cars w1758 roku iszybko został wnim chorążym. Wziął
udział we wszystkich kampaniach w Niemczech podczas wojny siedmioletniej, a lS października
1760 roku został ciężko ranny. Kapitan 7 marca 1761 roku, reformowany z dniem l stycznia 1762.
Otrzymał zezwolenie na przejście do służby hiszpańskiej, w której przebywał w latach 1763-1767.
W 1768 roku uczestniczył w kampanii na Korsyce. Otrzymał potem kilka tajnych misji w Połsce
i Szwecji. Jego charakter i znajomość języków obcych czyniła go bardzo cennym agentem wramach
sekretnej dyplomacji, uprawianej przez Ludwika XV z pominięciem swoich oficjalnych przedstawi­
cieli. Za Ludwika XVI Dumouriez sprawowal kilka komend, m.in. Cherburga, stworzył też kilka
memoriałów dotyczących jego obrony. Marechal-de-camp ("marszałek obozu", był to niższy stopień
generalski we Francji przed Rewolucją. W marcu 1793 roku zastąpiono go stopniem generała bryga­
dy. Powrócił wokresie Restauracji po 1814 roku- przyp. tłumacza) 9 marca 1788, general-porucznik
6lutego 17'}2 roku. Wkrótce został ministrem wpierwszym rządzie żyrondystowskim, otrzymując
tekę spraw zagranicznych (15 marca). Wdniu 12 czerwca zastąpił na stanowisku ministra wojny zdy­
misJonowanego Servana, ale szybko sam ustąpił iotrzymał komendę wArmii Północy. Dnia 18 sierp­
nia został m1anowany głównodowodzącym tej armii.
' Nie możemy tracić z oczy okoliczności, i.e wtamtym momencie Dumouriez miał jeszcze nadzieję
na zachowanie neutralności przez Prusy i małe państwa niemieckie. Pan Albert Sorel zwięźle, ale
i niezwykle trafnie scharakteryzował uwarunkowania dyplomatyczne, mogące ułatwić Francuzom
wtargniecie do Niderlandów (L'Europe et la Rtvolutionfranfaise, t. II, s. 403-455).
http://grzbiet.pl/sklep/bitwa-pod-jemappes-1792
Przykładowy rozdział książki: Bitwa pod Jemappes 1792
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl