Fragment książki, spis treści, index - z księgarni internetowej Grzbiet.pl http://grzbiet.pl/sklep/

1. Spis treści
Wstęp .......................................................................................7
Józef Piłsudski .................................................................... 13
Edward Śmigły-Rydz .........................................................37
Władysław Sikorski ...........................................................61
Kazimierz Sosnkowski.......................................................83
Wincenty Witos ................................................................ l09
Walery Sławek.................................................................. 121
Władysław Grabski .......................................................... 137
Felicjan Sławoj Składkowski ........................................... 151
Józef Beck ........................................................................ 173
Lucjan Żeligowski............................................................ l89
Tadeusz Kasprzycki ......................................................... 211
Tadeusz Jordan-Rozwadowski .........................................225
Gustaw Orlicz-Dreszer.....................................................241
Stefan Dąb-Biernacki .......................................................255
Bolesław Wieniawa-Długoszowski ..................................267
Włodzimierz Ostoja-Zagórski ..........................................285
Zakończenie .........................................................................297
Bibliografia ..........................................................................300
http://grzbiet.pl/ksiazki/skrywane-oblicza-ii-rzeczypospolitej
Przykładowy rozdział książki: Skrywane oblicza II Rzeczypospolitej
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl

2. Wstęp
Historię państw i narodów wyznaczają ich przywódcy poli­
yczni i wojskowi. Z reguły są to ludzie wybitni i powszechnie
;zanowani. Oficjalne biografie tych osób na ogół pokazują ich
11ajważniejsze dokonania i cechy charakteru, mające stanowić
wzorce do naśladowania; tymczasem były one niepozbawione
słabości, a niekiedy i małostkowości w działaniu, także w ży­
ciu prywatnym. Były też i takie, które przejawiały zachowania
niekonwencjonalne. Osoby te były często kreatorami wydarzeń
mających znaczenie państwowe, a nawet i międzynarodowe,
ale mało znane i upowszechniane -jednak to nie one decydo­
wały o ich wizerunku, zwłaszcza tym publicznie kreowanym.
Generalnie rzecz biorąc, praktycznie nie istnieją ludzie o zu­
pełnie "kryształowych" życiorysach lub też stanowiący wzorce
postępowania w każdych okolicznościach. Dobrze jest poznać
i te słabsze strony ich charakterów i działań albo też godne
upowszechnienia epizody z życia. Wydaje się, że to właśnie
one budzą szczególne zainteresowanie tych Czytelników, któ­
rzy lubują się w sensacjach, a niekiedy nawet nie stronią od
plotek; ale nie tylko ich - wielu innych chce się także zapoznać
z mało znanymi faktami.
Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że również
przywódcy II Rzeczypospolitej, ito nawet ci z"najwyższej puł­
ki", mają w swych szczegółowych życiorysach pewne sensa­
cyjne epizody, mogące wzbudzać zainteresowanie współczes­
nego odbiorcy. Stąd powstał zamysł napisania takiej książki.
7
http://grzbiet.pl/ksiazki/skrywane-oblicza-ii-rzeczypospolitej
Przykładowy rozdział książki: Skrywane oblicza II Rzeczypospolitej
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl

3. Elita polityczna II Rzeczypospolitej, zwłaszcza po przewro­
cie majowym 1926 r., miała dość jednorodny rodowód. Wywo­
dziła się ona przede wszystkim z byłych legionistów i peowia­
ków, czyli z wojskowych, i to niezależnie od tego, czy pełnili
oni stałą służbę wojskową, czy też nie mieli przydziałów woj­
skowych lub byli osobami emerytowanymi bądź znajdującymi
się w stanie spoczynku (wyjątek to gen. Tadeusz Jordan-Roz­
wadowski, gen. Lucjan Żeligowski i gen. Włodzimierz Ostoja­
-Zagórski). Stąd nie może dziwić fakt, że z dokonanego wybo­
ru 16 osobistości tylko dwóch - trzykrotny premier Wincenty
Witos i dwukrotny premier Władysław Grabski - nie należało
do tego grona.
Powyższy wybór niejest przypadkowy czy losowy. Wszyscy
oni odgrywali ważną, niekiedy zaś zdecydowanie priorytetową
rolę w dziejach II Rzeczypospolitej. Na ogół w historiografii
prezentowane są tylko ich wiodące dokonania, zaś pomijane
okazywane ułomności, wrodzone cechy charakterologiczne.
epizody z życia prywatnego czy wreszcie kontrowersyjne de­
cyzje- nie pasują one bowiem do obrazu nieskazitelnego bo­
hatera, niekiedy idola.
Jako profesjonalny historyk daleki jestem od fetyszyzowania
pewnych mitów, legend czy podawania zmyślonych opowia­
stek- stąd będę starał się na tle ogólnego życiorysu wybranych
osobistości prezentować tylko te bardziej lub mniej znane,
a niekiedy może i sensacyjne informacje, które znajdują po­
twierdzenie w zachowanej dokumentacji czy funkcjonujących
opracowaniach, ale tych opierających się na zasadach obo­
wiązujących w badaniach historycznych. Dlatego nie będą to
z pewnością kolejne mity czy legendy lub wymyślone historyj­
ki. Czynię to z myślą o potrzebie "odbrązowienia" niektórych
życiorysów ważnych osobistości życia politycznego i wojsko­
wego ówczesnej polskiej elity państwa.
Wyjaśnienia wymaga cezura czasowa opracowania, obejmu­
jąca dzieje II Rzeczypospolitej. Nie traktuję jej, to zwykle się
http://grzbiet.pl/ksiazki/skrywane-oblicza-ii-rzeczypospolitej
Przykładowy rozdział książki: Skrywane oblicza II Rzeczypospolitej
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl

4. czyni, tylko jako okresu lat 1918-1939. Z formalnoprawnego
patrzenia na legalizm sprawowanej władzy i uznanie między­
narodowe, jej końcowa granica to lato 1945 r. W niektórych
przypadkach w niewielkim stopniu wykraczam też poza datę
początkową (przedstawienie dokonań opisywanych osobisto­
ści dla sprawy odzyskania przez Polskę niepodległości wlisto­
padzie 1918 r.). lata funkcjonowania rządu polskiego na emi­
gracji, tj. 1939-1945, jak i incydentalnie - końcową (lata po
II wojnie światowej); są one bowiem ważne dla rekonstrukcji
obrazu omawianej sylwetki. Generalnie jednak pokazane są
dokonania wokresie dwudziestolecia międzywojennego.
W uszeregowaniu prezentacji wybranych postaci kierowa­
łem się ich rangą w życiu politycznym i wojskowym Polski
i piastowanymi stanowiskami oraz posiadanymi stopniami
wojskowymi, a nie kryterium alfabetycznym; tak więc kolej­
ność wyboru jest zamierzona. Jako pierwsi zaprezentowani
zostali marszałkowie Józef Piłsudski i Edward Śmigły-Rydz
-Wodzowie Naczelni Wojska Polskiego. Pierwszy był do tego
niekwestionowanym liderem Połski, zwłaszcza wlatach 1926-
1935, drugi zaś o miano takowe zabiegał w łatach 1935-1939
inieformalnie uznawany był wtym czasie za osobę decydującą
o funkcjonowaniu państwa. Kolejny duet tworzą generałowie
Władysław Sikorski i Kazimierz Sosnkowski - Naczelni Wo­
dzowie Połskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, z których pierw­
szy był równocześnie premierem rządu polskiego na emigracji,
powszechnie uważanym za przywódcę Polaków wokresie ich
okupacji.
Następna grupa to premierzy rządu w osobach Wincentego
Witosa, Walerego Sławka, Władysława Grabskiego i Felicjana
Sławoja Składkowskiego. Wgrupie tej najważniejsze miejsca
zajmowali Witos i Sławek. Pierwszy to nie tylko lider ludow­
ców, ale trzykrotny premier, ito wważnych dla Polski okresach
historycznych, drugi zaś był liderem "grupy pułkowników",
sprawującym władzę włatach 1926-1935, atakże trzykrotnym
9
http://grzbiet.pl/ksiazki/skrywane-oblicza-ii-rzeczypospolitej
Przykładowy rozdział książki: Skrywane oblicza II Rzeczypospolitej
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl

5. premierem. Natomiast dwukrotnie premierem był Władysław
Grabski- twórca polskiego systemu walutowego (złoty polski)
i stabilizacji waluty, wybitny ekonomista. Z kolei gen. Skład­
kowski to barwna postać obozu piłsudczykowskiego, ostatni
premier rządu polskiego w kraju.
W dalszej kolejności zaprezentowani zostali ministrowie
spraw zagranicznych i wojskowych: płk Józef Beck, który
przez krótki czas piastował stanowisko wicepremiera w gabi­
necie Piłsudskiego, i generałowie Lucjan Żeligowski i Tadeusz
Kasprzycki. Postacią nietuzinkową wżyciu politycznym Polski
międzywojennej był zwłaszcza ten pierwszy- kreator i wyko­
nawca polityki zagranicznej, i to zarówno za życia Piłsudskie­
go,jak ipo jego śmierci, ubiegający się omiano najważniejszej
osoby w Europie Środkowo-Wschodniej w obszarze polityki
międzywojnia. Wśród ministrów spraw wojskowych z pew­
nością "barwną" postacią o różnych obliczach i poglądach był
gen. Żeligowski, znany przede wszystkim z niekonwencjonal­
nego opanowania Wilna i Wileńszczyzny jesienią 1920 r.. ale
też radykalnej zmiany poglądów politycznych pod koniec ży­
cia. Gen. Kasprzycki wzasadzie niewiele się wyróżniał wpracy
zawodowej, natomiast słynny był ze słabości do płci pięknej.
co zakończyło się tragiczną śmiercią samobójcząjego żony.
Nietuzinkową postacią w początkach II Rzeczypospolitej.
zwłaszcza w przełomowym okresie wojny polsko-rosyjskiej
1919-1920 r. i pierwszej połowie lat dwudziestych, był gen.
Tadeusz Jordan-Rozwadowski. To na jego barkach spoczywa­
ło kierowanie pierwszą fazą bitwy na przedpolach Warszawy
w sierpniu 1920 r., a następnie koordynowanie działaniami
wojsk polskich na kierunku ukraińskim. W maju l926 r. do­
wodził on wojskami rządowymi, usiłującymi zlikwidować
zamach wojsk wiemych Piłsudskiemu. Wybór jego osoby do
niniejszego opracowania wynika także zjego tragicznego losu
po opisywanym wydarzeniu (więzienie) i zagadkowych oko­
liczności śmierci.
lO
http://grzbiet.pl/ksiazki/skrywane-oblicza-ii-rzeczypospolitej
Przykładowy rozdział książki: Skrywane oblicza II Rzeczypospolitej
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl

6. Do kolejnej grupy zaliczeni zostali inspektorzy armii, genera­
łowie Gustaw Orlicz-Dreszer iStefan Dąb-Biemacki -z uwagi
na nietuzinkowe zachowania zarówno na zajmowanych wy­
sokich stanowiskach w wojsku, jak i ze sfery obyczajowej.
Drugi zasłynął też z haniebnej postawy we wrześniu 1939 r.,
doprowadzając swą nieudolnością do likwidacji odwodu stra­
tegicznego Naczelnego Wodza i przyspieszenia klęski Wojska
Polskiego wtej kampanii.
Powyższy wykaz byłby ubogi w przypadku pominięcia tak
barwnej postaci, jaką był gen. Władysław Wieniawa-Długo­
szowski. Jego "wyczyny" znała niemal cała Polska. Doszedł
do tego tragiczny finał jego życia.
l wreszcie uznałem za celowe zakończyć prezentowanie tej
galerii portretów tragicznymi losami gen. Włodzimierza Ostoi­
-Zagórskiego, którego tajemnicze zniknięcie nie zostało nigdy
wiarygodnie wyjaśnione. Wcześniej odgrywał on ważną rolę
wtworzeniu zrębów wolnej Polski, wwojnie polsko-rosyjskiej
1919-1920 r. ipodczas służby wpokojowych strukturach Woj­
ska Polskiego. Był osobąmogącąposiadać dokumenty dotyczą­
ce J. Piłsudskiego, obciążające go zarzutem współpracy z wy­
wiadem austriackim. Tezę tę uprawdopodabnia bezwzględne
potraktowanie generała po zamachu majowym.
Do tej pory w historiografii najczęściej podawane są te z do­
konań wymienionych postaci, które stanowiły o ich wyjątko­
wej pozycji w państwie czy wojsku i prawości charakteru; nie
poruszano natomiast spraw, które nie pasowały do ich nieskazi­
telnych życiorysów. Na tym tle wskazać należy na odbiegające
od tej konwencji publikacje Darii i Tomasza Nałęcza w odnie­
sieniu do sylwetki Piłsudskiego czy też Zbigniewa Cieślikaw­
skiego o Ostoi-Zagórskim, które zostały przybliżone w tekście
tej książki.
Na koniec stwierdzić należy, że Czytelnicy wini mieć także
dostęp do wiedzy nie zawsze jednoznacznie oceniającej pewne
zachowania liderów polskiej sceny politycznej II Rzeczypo-
11
http://grzbiet.pl/ksiazki/skrywane-oblicza-ii-rzeczypospolitej
Przykładowy rozdział książki: Skrywane oblicza II Rzeczypospolitej
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl

7. spolitej. Dlatego wniniejszej publikacji znalazły swe przedsta­
wienie także sprawy dotąd mało znane lub zupełnie pomijane.
Autor jest świadomy subiektywizmu dokonanego wyboru,
jak i tego, że wiele z innych znanych osobistości o ciekawych
życiorysach nie zostało przedstawione wtej książce. Może do­
czekają się innych opracowań? Wydaje się, że książki w tej
konwencji są też potrzebne dla obiektywizmu wyobrażeń o bo­
haterach II Rzeczypospolitej.
http://grzbiet.pl/ksiazki/skrywane-oblicza-ii-rzeczypospolitej
Przykładowy rozdział książki: Skrywane oblicza II Rzeczypospolitej
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl

8. l.
Marsz. Józef Piłsudski
Urod::.il się w 18671: wlulawie pow. Święciany na ziemi li­
tewskiej. l' rod::.inie::.iemiańskiej. ale dotkniętej restrykcjamipo
pmrstaniu styc::.niov.:rm 1863-1864 r. Po zdaniu matury krótko
studiowal medycynę. Studia przerwał wobec zaangażowania
w d::.ialalność niepodległościową. W1887 r. został aresztowa­
ny ::.a tę d::.ialalność i zesłany na 5 lat na Syberię. Od 1893 r.
pelnil c::.olowe funkcje we władzach PPS. W 1900 r. został
ponownie aresztowany, ale przed v.ytoczeniem sprav.y karnej
udało mu się ::.biec i przybyć do Galicji. Wlatach 1905-1908
by/przywódcą Organizacji Bojowej PPS, zaś od 1906 r. stanął
na czele PPS- Frakcja Rewolucyjna. Był organizatorem ruchu
strzeleckiego w Galicji. W latach 1914-1916 był komendan­
tem f Brygady Legionów, a następnie w Tymczasowej Radzie
Stanu. Więziony przez Niemców w Magdeburgu, w listopadzie
1918 r. zostałprzewieziony do Warszawy i wyznaczony Tymcza­
sov.ym Naczelnikiem Państwa (Naczelnikiem Państwa) oraz
Naczelnym Wodzem WP. Dowodził w wojnie polsko-rosyjskiej
1919-1920 r. Wgrudniu 1922 r. szefSztabu Generalnego. Od
lipca 1923 r. udał się na emigrację wewnętrzną w Sulejówku,
v.ycofując się z działalności wojskowej ipolitycznej. W1926 r.
stanął na czele tzw. zamachu majowego. Wlatach 1926-1935
pelnil funkcje: ministra spraw wojskowych, generalnego in­
spektora sil zbrojnych i dwukrotnie premiera. Zmarł 12 maja
1935 r. lostal pochowany na Wawelu.
13
http://grzbiet.pl/ksiazki/skrywane-oblicza-ii-rzeczypospolitej
Przykładowy rozdział książki: Skrywane oblicza II Rzeczypospolitej
Książki historyczne
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl