2. • Dış Ticaret ve Türkiye
• Dış Ticarette Ödeme Şekilleri
• Dış Ticaretin Finansmanı
İçindekiler
Topçular-Rami YKB
Gökhan Mert
3.
4. Nedir ?
Üretilen mal ve hizmetlerin
belirli ücret karşılığı ulusal
sınırlar dışına ulaştırılmasını
sağlayan faaliyetlerin tümüne
denir.
Önemi
Dış ticaret, ülkelerin belirli
malların üretiminde
uzmanlaşmasını sağlamakta ve
ürün hakkında yeni buluşları
hızlandırmakta ayrıca dünya
üretim kaynaklarını,işgücünü
ve zamanın daha etkin
kullanımı sağlamaktadır.
Dış Ticaret
5. • Türkiye 1980 yılı 24 Ocak
kararlarını alarak ‘serbest
piyasa’ politikası uygulamaya
başlamış ve ihracata dayalı
ekonomi modeline geçmiştir.
• Türkiye, 22 Mart 1990
tarihinde Türk Lirası’nın
konvertibilitesini ilan etmiştir.
• Türkiye ile AB arasında
Gümrük Birliği 1 Ocak 1996’da
oluşturulmuştur.
Dünden Bugüne Türkiye’nin Dış Ticaret Gelişmeleri
6. • Türkiye dünyada en fazla ihracat yapan 27. ülkedir.
• 1980 yılından günümüze ihracat gelirleri 32 kat artmasına
rağmen Türkiye ekonomisi 67 yıldır dış ticaret açığı
vermektedir.
• 2011 yılında ihracat gelirlerimizin % 40’ı enerji ithalatına
harcanmıştır.
• 2013 yılında en çok ihracat yaptığımız üç ülke: Almanya,
Irak, İngiltere olmuştur.
• 2013 yılında en çok ithalat yaptığımız üç ülke: Rusya, Çin,
Almanya olmuştur.
Türkiye Dış Ticaret Bilgileri
9. Dış Ticarette ödeme yöntemleri seçiminde aşağıdaki koşullar belirleyici olmaktadır
• Tarafların birbiri ile iş yaptıkları süre
• Tarafların piyasadaki isimleri, markaları
• Fiyat avantajları
• Vade avantajları
• Satıcının veya alıcının konumu (Tek alıcı, tek satıcı olması hali)
• Taraflara veya mala özgü diğer unsurlar
Dış Ticaret Ödeme Şekilleri Seçimi
10. Dış Ticaret Ödeme Şekilleri
• Peşin Ödeme
( Advance payment )
• Mal Mukabili Ödeme
( Cash against goods )
• Vesaik Mukabili Ödeme
(Cash against documents)
• Kabul Kredili Ödeme
( Documents Against Acceptance )
• Akreditif
( Letter of Credit /Documentary
credit)
11. Nedir ?
İthalatçının(alıcı) , ihracatçıya(satıcı)
malların sevkinden önce ödeme
yapmasına peşin ödeme denir.Bu
ödeme şeklinde bankalar alıcı
firmanın talimatları doğrultusunda
satıcı firmanın bankasına transferi
gerçekleştirir.
Taraflar açısından avantajlar ve dezavantajlar
• Satıcı firma açısından malların
hazırlanması ve sevk öncesi
ödeme yapılması nedeni ile en
güvenli ödeme şeklidir.
• Alıcı firma açısından ise
sevkiyatın yapılmaması ve malın
istenilen kalitede olmama
ihtimali nedeni ile en riskli
ödeme şeklidir
• Alıcı bu riski azaltmak amacı ile
satıcı firmadan garanti mektubu
talep edebilir
Peşin Ödeme
13. Nedir ?
İhracatçının (satıcının)
ithalatçıya (alıcıya) bedeli
tahsil etmeden malları
göndermesine mal mukabili
ödeme denir.
Taraflar açısından avantajlar ve dezavantajlar
• Bu tip ödeme şeklinde alıcı firma
güçlüdür ve alıcı firma için en
güvenli ödeme şeklidir.
• Satıcı açısından mal bedelinin
ödenmemesi ya da geç ödenmesi
nedeni ile en riskli ödeme
şeklidir.
• Satıcı firma, alacağına karşılık
garanti mektubu talep edebilir.
Mal Mukabili Ödeme
14. Mal Mukabili Ödeme
Satıcı
Satıcının Bankası
Alıcı
Alıcının Bankası
11
3
44
5
1. Sözleşme
2. Malın Sevki
3. Ödeme
4. Transfer
5. Satıcıya Ödeme
22
15. Nedir ?
İhracatçının malı yükledikten sonra
yüklenen malı temsil eden vesaiki
tahsil edilmesi şartıyla banka
aracılığıyla ithalatçının ülkesindeki
muhabir bankaya göndermesi ve
ödemenin yapılmasından sonra
evrakların teslim edilmesi işlemi
şeklinde olan ödeme şeklidir.
Taraflar açısından avantaj ve dezavantajlar
• Satıcı firma bu yöntem ile mal
bedelinin ödenmesini garanti
altına alır.
• Satıcı firma malı sevk etmesine
rağmen alıcı firma tarafından
ödemesinin geç yapılması ve
malların çekilmeme riskini
dikkate almalıdır.
• Alıcı firma malın kalitesinde
tereddüt yaşıyorsa limanda
gözetim firmasından rapor
isteyebilir.
Vesaik Mukabili Ödeme
16. Vesaik Mukabili Ödeme
Satıcı
Satıcının Bankası
Alıcı
Alıcının Bankası
11
5
77
6
1. Sözleşme
2. Malın Sevki
3. Vesaikin Tahsil
İçin Teslimi
4. Tahsil Talımatı
5. Ödeme
6.Vesaik Teslimi
7. Transfer
8.Satıcıya Ödeme
22
8
44
3
17. Nedir ?
İhracatçının malların bedelinin
ödenmesi konusunda ithalatçıya bir
vade tanıdığı ve bu vadeyi ‘poliçe’
(Draft-Bill of exchange) olarak ifade
edilen kambiyo senedine bağladığı
ödeme şeklidir.Poliçenin ithalatçı
tarafından kabulu ile birlikte ödeme
taahhüdü işlerlik kazanır.
Kabul Kredili ödeme işlemlerinde bankaların rolü
• Kabul kredili ödemede banka,
poliçenin alıcı tarafından
kabul edilmesi sağlanır.
• Bankalar poliçeye aval
verirler.Aval bir gayrinakit
kredi işlemidir.
• Bankanın ödeme
yükümlülüğü, borçlunun
ödeme yapmamasıyla başlar.
• Poliçenin kabul edilmemesi ya
da ödenmemesi halinde
protesto şartı konulmalıdır.
Kabul Kredili Ödeme
18. Kabul Kredili Ödeme
Satıcı
Satıcının Bankası
Alıcı
Alıcının Bankası
11
7
88
6
1. Sözleşme
2. Malın Sevki
3. Vesaikin Tahsil
İçin Teslimi
4. Tahsil Talımatı
5. Poliçe Kabulu
6. Vesaik Teslimi
7. Ödeme
8. Transfer
9. Satıcıya Ödeme
22
9
44
3 5
19. Nedir ?
Uluslararası ticarette, ithalatçının
talebi üzerine ithalatçının bankası
tarafından düzenlenen, şartlarında
belirtilen vesaikin ihracatçı
tarafından ibrazı karşılığında
bedelin ödeneceğini ihracatçıya
taahhüt eden ödeme türüdür.
Akreditifi açan banka lehtara karşı
geri dönülemez olarak ödeme
yükümlülüğüne girer.
Akreditifte Taraflar
• Amir ( İthalatçı )
• Lehdar ( Alacaklı-İhracatçı )
• Amir Banka
( Akreditifi açan banka)
• İhbar/Teyit Banka
( İhracatçı firmanın bankası)
• Rambursman ( Ödeme Bankası)
Akreditifli Ödeme
21. • Sight (Görüldüğünde Ödemeli):
Akreditif şartlarına uygun vesaikin
ibrazı karşılığında ödeme
yapılmaktadır.
• Vadeli : Akreditif şartlarına uygun
vesaikin ibrazı üzerine akreditifte
belirlenen vadede
(Örn:Yüklemeden 90 gün sonra)
ödemenin yapılmasıdır.
• Kabul Kredili: Akreditif uygun
vesaikin ibrazı üzerine akreditifte
talep edilen poliçenin kabulü ve
vadede ödemenin yapılmasıdır.
Poliçe bankalar üzerine düzenlenir.
Borçlu bankadır.
Akreditif Çeşitleri
Vadesine göre akreditif türleri Akreditif çeşitleri
• Teyitli: Akreditif açan (amir banka
) bankanın talebi üzerine , amir
bankanın ödeme taahhüdüne ek
olarak teyit bankasının da ödeme
taahhüdünde bulunduğu
akreditiflerdir.
• Teyitsiz: Muhabir bankanın ,
akreditifi lehdara sadece ihbar
etmekle yükümlü olduğu ve
ödeme taahhüdü altina girmediği
akreditifledir.
22. • Devredilebilir: İhracatçı lehine gelen akreditifin bir veya birden fazla yeni
lehtarlara devredilmesine olanak veren akreditiftir.
• Teminat Mektubu-Garanti (Stand-By): Bir bankanın bir borcun ödenmemesi
veya bir yükümlülüğün yerine getirilmemesi durumunda lehdarın talebi
üzerine belli miktardaki bir parayı gayri kabili rücu olarak ödeyeceğini taahhüt
eden mektuptur.
• Karşılıklı: İhracatçı firma lehine gelen akreditife dayanarak bu akreditifte
öngörülen malların temini için üretici / tedarikçi firma adına yeni bir akreditif
açılmaktadır.
• Red Clause (Peşin Ödemeli): Bu tür akreditiflerde akreditif açılırken tutarın bir
kısmının ödemesi gerçekleştirilir. Kalan kısmı ise akreditif şartları gereği
ibrazda veya vadede ödenebilir.
Özelikleri Olan Akreditifler
25. Nedir ?
Yurtdışından sağlanarak ülkeye
getirilen ve müşterinin sadece
ithalat ödemelerinde kullandığı
kredidir. Vadesi genel olarak 1
yıldan uzundur.
Müşteriye sağladığı avantajlar
• İthalatçı müşterilere döviz
borçlanma olanağı yaratır
• İthalat ödemeleri, kredinin
para biriminden
yapılabileceği gibi, başka
para birimlerinden de
yapılabilir.
• Başka bankaya devredilebilir
İthalat Kredisi
26. Nedir ?
İthalatın finansmanında
kullanılmak üzere, firmalarca
yurtdışındaki satıcıdan veya
uluslararası piyasalardan
sağlanıp banka aracılığıyla
kullandırılan kredilerdir.
Müşteriye sağladığı avantajlar
• Bu finansman tekniği
sayesinde amir banka
sıfatıyla açtığı vesaik
ibrazında ödemeli (sight)
ithalat akreditifi
kapsamında ithalatçı
firmaya akreditif bedelini
belirli bir vadede ödeme
kolaylığı sağlar.
Postfinansman Kredisi
27. Nedir ?
İthalatçı firmaların borçlu
sıfatıyla düzenledikleri poliçe
ya da bono’lara bankamız avali
eklenerek muhabir
bankalardan ithalat/işletme
finansmanı amacıyla
kullandırılan yurtdışı kaynaklı
döviz kredilerdir.
Müşteriye sağladığı avantajlar
• Firmalara ithalat ödemeleri
ve akreditif ödemeleri için
kolaylık sağlar.
• İthalatçıların peşin alım
indiriminden faydalanmasını
sağlar.
Poliçe/Bono Aval ve İskonto Kredisi
28. Nedir ?
Amir banka olarak açtığımız
akreditifleri ithalatçı firmanın
talebiyle muhabir bankaya
iskonto ettirilmesi şeklinde
oluşan kredidir. İhracatçı firmanın
akreditif şartlarına uygun vesaik
ibrazı ile birlikte muhabir banka
iskonto işlemini gerçekleştirerek
vesaik bedelini ihracatçı firmaya
öder.
Müşteriye sağladığı avantajlar
• İthalatçı firma talep ettiği
vadede ödeme yapma,
ihracatçı firma ise mal
bedelini peşin tahsil etme
olanağına kavuşmuş
olmaktadır.
İthalat Akreditif İskontosu
29. Nedir ?
İhracat kredi kuruluşları (ECA)
ülkelerindeki ihracat miktarını
arttırmayı amaçlayan
kuruluşlardır.Bu amaçla ECA’lar
ülke risklerini sigortalayarak
yurt dışı bankaların
ihracatçılarının satış yaptığı
alıcılara kredi sağlarlar.
Müşteriler açısından avantajları
İthalatçı açısından;
• Orta ve uzun vedeli finansman
• Düşük maliyetli borçlanma
• Nakit akışı planlama kolaylığı
İhracatçı açısından;
• Diğer ihracatçılarla rekabet gücü
• Mal bedelini tahsil garantisi
• Yeni pazarlar bulma imkanı
Ülke Kredileri / Export Credit Agency
30. Nedir ?
İhracat, İhracat sayılan satış
ve teslimler ile döviz
kazandırıcı faaliyetlerin
finansmanı amacıyla
kullandırılan kredilerdir.
İhracata katılma taahhüdü
İstenir.Eximbank kredileri,
döviz kredileri ve TL ihracat
kredilerini kapsar.
Müşteri açısından avantajları
• Teşvik amaçlı krediler olması
nedeni ile düşük maliyete
sahiptirler ve bazı türlerinde
vergi,harç muafiyeti vardır.
İhracat Kredisi
31. Nedir ?
İhracatçı lehine ithalatçı
tarafından açılan teyitli
akreditif uygun vesaik ibraz
edildikten sonra bankamız
tarafından gayrıkabilirücu
(Değiştirilmez) olarak iskonto
edilerek vesaik bedeli
ihracatçıya vadesinden
önce TL olarak ödenir.
Müşteri açısından avantajları
• İhracatçıya ödeme garantisi
verilmesiyle yeni pazarlara
girişte güvenli tahsilat imkanı
bulur.
• Vadesinden önce akreditif
bedelini tahsil ederek
finansman sağlar.
İhracat Akreditifi,Teyidi ve İskontosu
32. Nedir ?
Mal ya da hizmet ihracatından
doğan ve kambiyo senedi,
garanti mektubu, vadeli akreditif
ile belgelenmiş ileri vadeli
alacakların; sabit faizli, kısa,orta
ya da uzun vadeli, satın alınması
ve iştira edilmesidir.
Müşteri açısından avantajları
• İhracatçı açısından politik ve
ekonomik tüm riskleri ortadan
kaldırır.
• İşlemin maliyeti önceden ve
kesin olarak belli olduğu için
uzun vadeli faaliyet planı
yapabilir.
• Vadeli satışların peşine
çevrilmesi ile finansman
yaratır.
Forfaiting
33. Nedir ?
İhracatçıların, kredili
ihracatlarından doğan
alacaklarının ticari ve politik
risklere karşı sigorta
teminatı altına alınması
sistemidir.
Müşterinin sağladığı avantajlar
• İthalatçının malın bedelini
ödememesi,iflas etmesi,malı
kabul etmemesi,mala el
konulması,malın sevk
edilememesi,savaş vb gibi
konularda ihracatçıya garanti
verilir ve ihracatçı riskini
minimuma indirmiş olur.
İhracat Kredisi Sigortası
34. Nedir ?
Yapı Kredi Faktoring (YKF) ile
ihracatçı firma arasında
imzalanan faktoring
sözleşmesine dayanan ve
YKF’nin teyit ettiği mal
mukabili ihracat alacaklarının
teminata alınarak ihracatçı
firmaya kredi kullandırılmasıdır.
Müşteri açısından avantajları
• Vadeli ve açık hesap satış
yapan ihracatçıların mal
bedelleri için alacak
garantisi ve finansman
sağlanır.
YKF TARAFINDAN GARANTİ ALTINA ALINMIŞ İHRACAT
ALACAKLARI
