2. 1-Özellik Arz Etmeyen İhracat:
İhracı yasak ya da bir kurumun iznine bağlı olmayan ya da
kayda bağlı mallar listesi dışında bulunan veya kayda bağlı
olmaksızın yapılan ihracat “Özellik Arz Etmeyen” ihracat
sayılır.
2- Ön İzne Bağlı İhracat
İhracı uluslararası anlaşma, kanun, kararname ve
ilgili sair mevzuat uyarınca belli bir merciin ön iznine
bağlı malların ihracatında, ilgili mercilerden ön izin
alındıktan sonra ihracat mevzuatı hükümleri
uygulanmak suretiyle yapılmaktadır.
3. 3- Kayda Bağlı İhracat
İhracı kayda bağlı mallar, Müsteşarlıkça yayımlanacak Tebliğ
ile belirlenir. Kayda Bağlı Mallar listesi Ek 1 kapsamındaki
malların ihracından önce gümrük beyannamelerinin İhracatçı
Birlikleri Genel Sekreterliğince kayda alınması gerekir. İhracatçı
Birlikleri Genel Sekreterliğince kayda alınmış gümrük
beyannamesinin gümrük idarelerine sunulma süresi, İhracatçı
Birlikleri Genel Sekreterliğinin onay tarihinden itibaren
uzatılmamak üzere otuz gündür. Ancak, ülkemiz ihraç ürünlerine
miktar kısıtlaması uygulayan ülkelere yapılan, kısıtlama
kapsamındaki malın ihracına ait kayıt meşruhatı düşülerek
onaylanmış gümrük beyannamelerinin gümrük idarelerine
sunulma süresi, otuz günden daha kısa veya daha uzun olarak
Müsteşarlıkça belirlenebilir.
4. 4- Kredili İhracat
Kredili ihracat talepleri, alıcı ile satıcı arasında imzalanan ve ihraç edilecek
malın cinsi, değeri, ödeme planı ve ödeme süresini içeren satış sözleşmesinin
aslı ve Türkçe çevirisi veyahut aracı banka tarafından onaylanmış akreditif
metinlerinin aslı ve Türkçe çevirisi ile birlikte ilgili İhracatçı Birlikleri Genel
Sekreterliğine yapılır.
Madde ve/veya ülke politikası açısından Müsteşarlıkça getirilebilecek
düzenlemeler kapsamındaki mallarla ilgili kredili ihracat talepleri;
Müsteşarlığın görüşü alındıktan sonra, bunun dışında kalan mallara ilişkin
talepler ise satış sözleşmesinde belirtilen esaslar dâhilinde doğrudan İhracatçı
Birlikleri Genel Sekreterliğince sonuçlandırılır.
Kredili ihracat izin süresi, tüketim mallarında en çok iki, yatırım
mallarında en çok beş yıldır. Bu süreleri aşan talepler incelenip
sonuçlandırılmak üzere, ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği
tarafından, görüşü ile birlikte Müsteşarlığa intikal ettirilir.
İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince kredili ihracat meşruhatı
düşülerek onaylanmış ihracat işlemlerine ilişkin gümrük beyannamesinin,
İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince onay tarihinden itibaren otuz gün
içinde gümrük idarelerine sunulması gerekmektedir.
5. 5- Konsinye İhracat
Konsinye ihracat başvuruları ilgili İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine
yapılır.
İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince konsinye ihracat meşruhatı
düşülerek onaylanmış gümrük beyannamelerinin otuz gün içinde gümrük
idarelerine sunulması gerekir.
İhracatçılar, konsinye olarak gönderilen malların kesin satışının
yapılmasından sonraki otuz gün içinde durumu, kendileri tarafından
düzenlenmiş kesin satış faturası veya örneği ve gerekli diğer belgeler ile
birlikte izni veren İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine ve aracı bankaya
bildirir.
İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği, verdikleri konsinye ihraç izinlerine
ait bilgileri, malın kesin satışının kendilerine bildirilmesinden itibaren beş
gün içinde aracı bankaya bildirir.
Konsinye olarak gönderilen malın ihraç tarihinden itibaren bir yıl içinde
kesin satışının yapılması gerekir. Bu süre, haklı ve zorunlu nedenlere
istinaden müracaat edilmesi hâlinde, izni veren İhracatçı Birlikleri Genel
Sekreterliğince iki yıl daha uzatılabilir.
Süresi içinde satışı yapılan malın bedelinin kambiyo mevzuatı,
satılamaması hâlinde ise malın gümrük mevzuatı çerçevesinde yurda
getirilmesi gerekir.
6.
7. 6- İthal Edilmiş Malın İhracı
Gümrük mevzuatı çerçevesinde serbest dolaşıma girmiş yeni veya
kullanılmış malın ihracı genel esaslar çerçevesinde yapılır. Ancak,
ihracatın desteklenmesine yönelik mevzuat, yatırım mevzuatı ile
gümrük mevzuatının mahrecine iade hükümleri saklıdır.
7- Serbest Bölgelere Yapılacak İhracat
Serbest bölgelere yapılacak ihracat, ihracat mevzuatı hükümlerine
tabidir. Ancak, Dâhilde İşleme Rejimi, KDV uygulamaları ve Türkiye
İhracat Kredi Bankası uygulamalarına dair mevzuat hükümleri
saklıdır.
8. 8- Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat
Ticari Kiralama yoluyla yapılacak ihracat talepleri, kiracı firma veya
kuruluşla yapılan sözleşme Türkçe tercümesi ile birlikte ve Ticari Kiralama
Yoluyla Yapılacak İhracata İlişkin Başvuru Formu Ek 2 ile üyesi olunan veya
bulunulan bölgedeki ihracatçı birliğine yapılır.
Ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracatta süre, ihracatçı birliği tarafından
kira sözleşmesine uygun olarak verilen süredir. Bu süre; fiili ihraç tarihinden
itibaren toplam üç yılı aşamaz. Ancak, bu süre haklı ve zorunlu nedenlere
istinaden Dış Ticaret Müsteşarlığınca İhracat Genel Müdürlüğü uzatılabilir.
Bu durumda müracaat mercii, ilk iznin verildiği ihracatçı birliğidir. Süre
uzatım taleplerinin iznin bitim tarihinden önce yapılması esastır. Ancak,
süresi içerisinde yapılamayan talepler haklı ve zorunlu hallerin tevsiki
kaydıyla Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdürlüğü tarafından
incelenip sonuçlandırılır.
İhracatçı birliğince verilen izinler, ilgili çıkış gümrüğüne, kambiyo
müdürlüğüne ve talep sahibi firmaya bildirilir.
Ticari kiralamaya konu malın yurt dışında satılması halinde satış bedelinin
yurda getirilmesi kambiyo mevzuatı hükümlerine tabidir.
9. 9- Bağlı Muamele Veya Takas Yolu İle
Yapılacak İhracat
“Karşılıklı Ticaret” olarak adlandırılan ve kısmen de olsa ödemenin para
yerine malla yapıldığı ticaret kapsamında yer alır. İhraç edilen malın tümüne
veya bir bölümüne karşılık mal alındığı bir ticaret şeklidir. İhraç veya ithal
edilen mal, hizmet veya teknoloji transferi bedelinin kısmen veya tamamen
mal, hizmet, teknoloji transferi, veya kısmen döviz ile karşılandığı bir ödeme
şeklidir.
İhracatçı bağlı muamele taleplerini; (Malın cinsi, standardı, kalitesi, teslim
şekli, teslim yeri, birim ithal ve ihraç fiyatları, değeri ve süreyi içeren Bağlı
Muamele ve Takas Anlaşması ile 6 nüsha başvuru formu ile) üye olunan ya
da bağlı bulunan bölgedeki İhracatçı Birliği’nin izni ile gerçekleştirilir. Bağlı
muamelelerde süre 6 ay olup, 2 yıla kadar uzatılabilmektedir. İhracat ve
İthalat bedellerine ilişkin kapatma aracı bankalarca sonuçlandırılır. İki ülke
arasındaki işlemler TAKAS; ikiden çok ülke arasında yapılan işlemler
BAĞLI MUAMELE olarak adlandırılır.
10. 10-Bedelsiz İhracat
Karşılığında yurda herhangi bir bedel getirilmeksizin yurtdışına mal
gönderilmesi bedelsiz ihracattır.
Gerçek ve tüzel kişiler tarafından götürülen ve gönderilen hediyeler,
miktarı ticari teamüllere uygun numuneler ve reklam eşyası, daha önce
usulüne uygun olarak ihraç edilmiş malların bedelsiz gönderilmesi ticari örf
ve adetlere uygun parçaları, fireleri garantili olarak ihraç edilen malların
garanti süresi içerisinde yenilenmesi gereken parçaların ihracatında İhracatçı
Birliği’ne üyelik şartı aranır. a ve b bendinde öngörülen bedelsiz ihracat için
yetkili kurumlar;
Değeri 10.000 $’dan az ise; Bedelsiz İhracat Formu doldurularak Gümrük
İdareleri ve Posta Gümrükleri aracılığı ile,
Değeri 10.000 $’dan fazla ise; üç nüsha Bedelsiz İhracat Formu
doldurularak ilgili İhracatçı Birliği izni ile,
Değeri 25.000 $’dan fazla ise; İhracatçı Birliği’nin görüşü ile Dış Ticaret
Müsteşarlığı izni ile
Bedelsiz İhracat izinlerinin geçerlilik süresi 1 yıldır. 1.000 $’ı geçmeyen
malların bedelsiz ihracı İhracatı Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF)’e
tabi değildir.
11. 11-Transit Ticaret
Bir ülkeden satın alınan bir malın, transit olarak veya
doğrudan doğruya bir başka ülkeye ihracı söz konusu ise; alış ve
satış bedelleri arasında fark olmak üzere, mal bedelleri için
transfer yapılarak veya yapılmaksızın satın alınan yabancı
menşeli veya Türk menşeli olup yurt dışına satılmış (serbest
bölgelere yapılan satışlar dahil) malların transit olarak veya
doğrudan doğruya, İthalat ve İhracat rejimi hükümlerine tabi
olmaksızın başka bir ülkeye ya da serbest bölgelere satılmasıdır.
12. 1- Akreditifli ithalat:
Alıcının, malın sevkinden önce bir banka aracılığıyla
satıcının bulunduğu yerdeki bankası nezdinde malın
sevk belgesinin teslimi karşılığında ödenmek üzere
kredi açtırmasıdır.
2- Mal karşılığı ithalat:
Malın gümrüklenmesi işleminden sonra bedelini
ödeyerek belgenin çekilmesi ile gerçekleşen ithalattır.
13.
14. 3- Bedelsiz ithalat:
Vergisi olmaksızın ülkeye
sokulan mallar (özel eşyalar
hediyeler vb)dır.
4- Belge karşılığı ithalat:
Malın gelmiş olma şartı
aranmaksızın ithalat yapılan
ülkeden yola çıkarılmış
olduğunu gösteren belgenin
bedelini ödeyerek bankadan
belge alınması ile
gerçekleştirilen ithalattır.
15. 5- Kredili İthalat:
Bedeli daha sonra ödenmek üzere yapılan vadeli ithalattır.
6- Geçici Kabullü İthalat:
İhraç etme amacıyla yapılan ithalattır.
7- Ankonsinyasyon İthalat:
Satışın yapılması ve belirli bir vade sonunda mal bedelinin
transfer edilmesi şartıyla yapılan ithalattır.
