Aanvulling op de begroting 2015 van de gemeente De Ronde Venen waarin is ingegaan op de uitkomsten van de septembercirculaire gemeentefonds 2014 en het nieuwe verdeelmodel van de bijstandsuitkeringen.

1. Novelle begroting 2015
AAN de gemeenteraad REGISTRATIENUMMER 14.0011832
DATUM 14 oktober 2014 TER INZAGE
ORGANISATIEONDERDEEL FZ BIJLAGE(N)
PORTEFEUILLEHOUDER David Moolenburgh
BEHANDELEND AMBTENAAR G. Okx
TOESTELNUMMER 29 16 22
Onderwerp
Novelle begroting 2015
Voorstel
Het besluit nr. 1 van de programmabegroting 2015 te wijzigen in “De programmabegroting 2015 vast
te stellen inclusief de uitkomsten van de Novelle begroting 2015 om incidenteel € 292.000 in te zetten
vanuit de algemene reserves”
Inleiding
In deze novelle wordt ingegaan op de uitkomsten van de septembercirculaire gemeentefonds 2014 en
het nieuwe verdeelmodel van de bijstandsuitkeringen. Beide hebben effecten op de
begrotingsresultaten, die onderdeel uitmaken van de bestuurlijke behandeling van de
programmabegroting 2015.
De algemene uitkering is een rijksbijdrage die voor het grootste deel de opbrengsten van een
gemeente bepaalt. Ter illustratie: in 2015 is 51% van de baten afkomstig van de algemene uitkering
en de overige 49% van heffingen, belastingen, grondexploitaties en diverse overige opbrengsten. De
septembercirculaire gemeentefonds 2014 geeft een herzien beeld over de rijksbijdragen algemene
uitkering die de gemeente ontvangt voor de jaren 2014 tot en met 2018.
Eind september 2014 heeft het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de rijkbijdragen
bekend gemaakt waaruit de gemeenten de kosten van de bijstandsuitkeringen bekostigen. Hiervoor is
vanaf 2015 een herzien model ingevoerd die gevolgen heeft voor de begroting van de gemeente De
Ronde Venen.
Informatienota raad - documentnummer: 1138508

2. Kernboodschap
Deze novelle bevat zowel positieve als negatieve effecten voor de begrotingsresultaten. De
septembercirculaire gemeentefonds 2014 bevat goed nieuws voor het meerjarenperspectief over de
ontwikkeling van de opbrengst van de algemene uitkering. Het nieuwe verdeelmodel van de
bijstandsuitkeringen daarentegen zorgt voor een vermindering van de begrotingsresultaten.
Voor 2015 zijn er negatieve effecten. Door de recente informatie over de effecten van
septembercirculaire en het verdeelmodel van de bijstandsuitkeringen is het begrotingsoverschot
omgeslagen naar een tekort van € 292.000. Voorgesteld wordt om € 292.000 incidenteel in te zetten
vanuit de algemene reserves.
Septembercirculaire gemeentefonds 2014
Ontwikkeling algemene uitkering 2014 – 2018
De opbrengst van de algemene uitkering neemt vanaf 2015 toe vanwege de nieuwe taken zorg, jeugd
en participatie. De raming van de algemene uitkering gebaseerd op de septembercirculaire 2014 is
per jaar weergegeven in onderstaande grafiek.
34.501.000
Ontwikkeling algemene uitkering
42.349.000 42.774.000 42.207.000 41.815.000
€ 45.000.000
€ 40.000.000
€ 35.000.000
€ 30.000.000
€ 25.000.000
€ 20.000.000
€ 15.000.000
€ 10.000.000
€ 5.000.000
€ 0
2014 2015 2016 2017 2018
De ontwikkeling van de algemene uitkering wordt voor een belangrijk deel bepaald door de rijks-uitgaven.
De ontwikkeling van de rijksuitgaven zorgt voor de jaren 2014, 2016, 2017 en 2018 voor een
voordeel van € 118.000 in 2014 oplopend naar € 643.000 in 2018. Voor het jaar 2015 verwacht het
Rijk minder uitgaven en daardoor daalt de opbrengst van de algemene uitkering met € 95.000 voor de
gemeente De Ronde Venen.
De hierboven beschreven algemene mutaties hebben effecten op de begrotingsresultaten. Daarnaast
zijn er drie taakmutaties in de septembercirculaire gemeentefonds 2014. De taakmutaties hebben
betrekking op een aanpassing van een specifiek beleidsonderwerp. De taakmutaties leiden tot een
hogere of lagere gemeentefondsuitkering. Hiertegenover staan vergelijkbare ontwikkelingen in de
uitgaven en inkomsten.
Informatienota raad - documentnummer: 1138508 - pagina 2

3. 1. Eenmalige koopkrachttegemoetkoming 2014
Het Rijk heeft een eenmalige koopkrachttegemoetkoming 2014 vastgesteld om hiermee het koop-krachtverlies
van de sociale minima in 2014 verzachten. Het gaat om inwoners met een inkomen
tot 110% van de bijstandsnormen die een tegemoetkoming ontvangen. Het gaat daarbij om € 100
voor gehuwden, € 90 voor een alleenstaande ouder en € 70 voor een alleenstaande. Voor het
verstrekken van deze tegemoetkomingen en de uitvoeringskosten heeft het Rijk voor onze
gemeente eenmalig € 108.000 beschikbaar gesteld. De uitvoering van de eenmalige
koopkrachttegemoetkoming 2014 wordt door ons verder uitgewerkt.
2. Taakstellende bezuiniging op huishoudelijke hulp
Vanaf 2016 is aangekondigd dat het Rijk een taakstellende bezuiniging oplegt van € 145 miljoen
op de gemeenten voor huishoudelijke hulp. Dit zorgt ervoor dat de opbrengst van de algemene
uitkering voor de gemeente De Ronde Venen in 2016 daalt met € 257.000 oplopend naar
€ 263.000 in het jaar 2018. Vooralsnog wordt deze ontwikkeling budgettair neutraal verwerkt. In
het voorjaar van 2015 wordt door het Rijk meer informatie verstrekt over de taakstellende
bezuiniging richting de gemeenten, waarbij een “zachte landing” is aangekondigd. Dit betekent
een gefaseerde invoering van de taakstellende bezuiniging.
3. Sociaal domein
In juli 2014 hebben we u via een informatienota geïnformeerd over de uitkomsten van de
meicirculaire gemeentefonds 2014. Hierin is aangegeven dat het Rijk een sociaal deelfonds gaat
instellen voor de nieuwe taken op het terrein van zorg, jeugd en participatie. Dit staat eveneens
vermeld in de Aanbiedingsnota in de programmabegroting 2015. Uit de septembercirculaire 2014
blijkt dat het Rijk de tijdelijke bestedingsverplichting van de nieuwe taken laat vervallen. Hierdoor
komt er geen apart sociaal deelfonds. De rijksbijdragen voor de nieuwe taken worden zichtbaar
voor drie jaren opgenomen als integratie-uitkering als onderdeel van de algemene uitkering.
De verantwoording van de bestedingen van de nieuwe taken zal plaatsvinden aan de
gemeenteraad via bijvoorbeeld de bestuursrapportages en de programmarekeningen. Het Rijk zal
de bestedingen aan de nieuwe taken volgen om te komen tot een goede verdeling van het
gemeentefonds. Om deze bestedingen goed te kunnen volgen zal de accountant een eenmalige
toets uitvoeren op de inrichting van de financiële administratie.
Informatienota raad - documentnummer: 1138508 - pagina 3

4. De rijksbijdragen voor de nieuwe taken vertonen voor de jaren 2015 – 2018 een dalend verloop.
Dit blijkt ook uit onderstaande grafiek.
€ 14.000.000
€ 12.000.000
€ 10.000.000
€ 8.000.000
€ 6.000.000
€ 4.000.000
€ 2.000.000
€ 0
Ontwikkeling rijksbijdragen
voor de nieuwe taken
Jeugd € 6.120.000 € 6.000.000 € 5.820.000 € 5.820.000
Zorg € 3.920.000 € 4.120.000 € 4.010.000 € 4.000.000
Participatie € 2.080.000 € 1.950.000 € 1.830.000 € 1.740.000
Totaal € 12.120.000 € 12.070.000 € 11.660.000 € 11.560.000
Bijstandsuitkeringen
2015 2016 2017 2018
Vanaf 1 januari 2015 werkt het Rijk met een nieuw verdeelmodel voor de bijstandsuitkeringen. Door
dit nieuwe model ontvangen gemeenten die in 2013 een overschot hadden op hun budget vanaf 2015
minder geld. De gemeente De Ronde Venen behoorde in 2013 tot de ‘voordeelgemeenten’. De
verwachting is dat de gemeente in 2014 ook behoort tot de groep ‘voordeelgemeente’. Door het
nieuwe verdeelmodel en de groei van het aantal bijstandsuitkeringen wijzigt deze positie in 2015.
In 2015 ontvangt de gemeente 5% lagere rijksbijdrage dan in 2014 ofwel € 246.000. In het najaar van
2015 wordt de rijksbijdrage definitief vastgesteld. Als deze vaststelling afwijkt van de voorlopige
rijkbijdrage, dan wordt hiervan melding gemaakt in de bestuursrapportages 2015.
Het aanpassen van het verdeelmodel zorgt voor een nadeel van € 246.000 voor 2015. Dit effect wordt
vooralsnog als incidenteel beschouwd. In de Voorjaarsnota 2015 zullen we een update geven van de
ontwikkelingen bijstandsuitkeringen voor de jaren 2015 – 2019 en de impact van deze
openeinderegeling op de financiële positie van de gemeente De Ronde Venen.
Ten aanzien van de ontwikkeling van de bijstandsuitkeringen spelen niet alleen de bijdragen van het
Rijk een rol, maar ook de ontwikkeling van het aantal bijstandsgerechtigden.
Op basis van macro-economische berekeningen kan een risico optreden met een kwantificering van
circa € 400.000. De WWB betreft een openeinderegeling, daarom wordt deze ontwikkeling als een
risico benoemd. Wij sturen actief op de begeleiding van bijstandsgerechtigden naar nieuw werk.
Informatienota raad - documentnummer: 1138508 - pagina 4

5. Hiervoor zetten we reïntegratietrajecten in ter bevordering van uitstroom, onder andere met inzet van
het werkgeversservicepunt en jobhunters die mensen begeleiden bij het vinden van een baan. Echter,
de resultaten hiervan zijn uiteraard ook afhankelijk van de economische situatie.
Consequenties
In de programmabegroting 2015 is een geactualiseerd financieel meerjarenperspectief opgenomen.
Dit perspectief wijzigt door de uitkomsten van de septembercirculaire gemeentefonds 2015. De
herziene begrotingsresultaten zijn in tabel 1 vermeld.
Tabel 1 herziene begrotingsresultaten 2014 - 2018
2014 2015 2016 2017 2018
- Stand 2e bestuursrapportage
2014
-144.000
- Begrotingsresultaten volgens
blz. 3 van de programma-begroting
2015
0 49.000 842.000 782.000 -104.000
- Effecten van de september-circulaire
2014
118.000 -95.000 232.000 451.000 643.000
- Effecten aanpassen
verdeelmodel
bijstandsuitkeringen
Informatienota raad - documentnummer: 1138508 - pagina 5
-246.000 pm pm pm
- Herziene begrotingsresultaten -26.000 -292.000 1.074.000 1.233.000 539.000
- Incidentele inzet algemene
reserves 292.000
- Herziene begrotingsresultaten
na incidentele inzet algemene
reserves -26.000 0 1.074.000 1.233.000 539.000
Voor 2015 is door de recente informatie over de effecten van septembercirculaire en de aanpassing
van het verdeelmodel bijstandsuitkeringen, het begrotingsoverschot omgeslagen naar een tekort van
€ 292.000. Het verwerken van de septembercirculaire is geen verplichting vanuit het provinciale
toezicht. Om een transparant en actueel beeld te schetsen van onze financiële positie, hebben wij
ervoor gekozen om deze mutaties nu al te verwerken. Daarom wordt voorgesteld om € 292.000
incidenteel in te zetten vanuit de algemene reserves.
In de Voorjaarsnota 2015 zal het meerjarenperspectief 2015 – 2019 gepresenteerd worden waarbij
aandacht besteed zal worden aan ontwikkelingen bijstandsuitkeringen en de algemene uitkering.
Communicatie
Met de gemeenteraad is afgesproken dat tijdig informatie wordt gedeeld over de uitkomsten van het
gemeentefonds en overige belangrijke financiële ontwikkelingen. Deze novelle is hiervan een
uitwerking.

6. Vervolg
De effecten van de septembercirculaire 2014 en de actualisatie bijstandsuitkeringen maken onderdeel
uit van de besluitvorming door de gemeenteraad op 6 november 2014 over de programmabegroting
2015. In de vorm van deze novelle worden deze betrokken bij de bestuurlijke behandeling over de
begroting 2015.
Informatienota raad - documentnummer: 1138508 - pagina 6