In een informatienota voor de gemeenteraad zijn de uitkomsten toegelicht van de meicirculaire gemeentefonds 2014. Deze circulaire geeft een herzien beeld over de rijksbijdragen algemene uitkering die de gemeente De Ronde Venen ontvangt voor de jaren 2014 tot en met 2018. Het is een bijzondere circulaire omdat deze informatie verstrekt over zowel de toekomstige bijdragen voor de decentralisaties als de effecten van het ‘groot onderhoud’ van het verdeelstelsel.

1. Informatienota raad - documentnummer: 1135249
Informatienota raad
AAN de gemeenteraad REGISTRATIENUMMER
DATUM 1 juli 2014 TER INZAGE
ORGANISATIEONDERDEEL FZ BIJLAGE(N) 1
PORTEFEUILLEHOUDER David Moolenburgh
BEHANDELEND AMBTENAAR Gilbert Okx
TOESTELNUMMER 29 16 22
Onderwerp
Uitkomsten van de meicirculaire gemeentefonds 2014
Kennisnemen van
Deze informatienota geeft inzicht in actuele ontwikkelingen van de omvang van de rijksbijdragen
algemene uitkering. Nieuw is het sociaal deelfonds voor de bekostiging van de jeugdzorg, Wmo en
Participatiebudget vanaf 2015.
Inleiding
De meicirculaire gemeentefonds 2014 geeft een herzien beeld over de rijksbijdragen algemene
uitkering die de gemeente ontvangt voor de jaren 2014 tot en met 2018. Het is een bijzondere
circulaire omdat deze informatie verstrekt over zowel de toekomstige bijdragen voor de
decentralisaties als de effecten van het ‘groot onderhoud’ van het verdeelstelsel.
Kernboodschap
De meicirculaire gemeentefonds bevat goed nieuws over de ontwikkeling van de omvang van de
algemene uitkering.
Sociaal deelfonds
Vanaf 2015 komt er een sociaal deelfonds waarin zijn opgenomen de bijdragen voor jeugdzorg, Wmo
en Participatiebudget vanaf 2015. In 2015 ontvangt de gemeente De Ronde Venen van het Rijk een
bijdrage van € 42,4 miljoen waarvan € 12,0 miljoen betrekking heeft op het Sociaal deelfonds.
Dit deelfonds bevat een aantal belangrijke kenmerken:
1. Er is sprake van een ‘ontschot’ budget voor de bekostiging van de decentralisaties waarbij wel
een bestedingsplicht geldt voor de jaren 2015 tot en met 2018.
2. In 2016 volgt een nieuwe verdeling door de overgang van een historische verdeling naar een
objectieve verdeling.
3. De verantwoording van de bestedingen zal plaatsvinden aan de gemeenteraad. Het Rijk zal via
verschillende informatiesystemen de bestedingen en het beleid volgen van de gemeenten.

2. Informatienota raad - documentnummer: 1135249 - pagina 2
De effecten van het sociaal deelfonds op de rijksbijdragen 2015 voor de gemeente De Ronde Venen
zijn in figuur 1 weergegeven.
Figuur1
Taakmutaties
De meicirculaire 2014 bevat naast het invoeren van het sociaal deelfonds andere taakmutaties die
betrekking op een aanpassing van een specifiek beleidsonderwerp. De taakmutaties leiden tot een
hogere of lagere gemeentefondsuitkering. Hiertegenover staan hogere of lagere kosten op de
programma’s.
Hogere rijksbijdragen
In de periode 2014 – 2018 zijn er hogere rijksbijdragen beschikbaar voor mantelzorg, waterschaps-
verkiezingen, individuele studietoeslag, uitvoeringskosten Participatiebudget. De hogere rijksbijdragen
worden ingezet voor deze onderwerpen. In bijlage 1 is een specificatie en toelichting opgenomen van
de genoemde taakmutaties.
Lagere rijksbijdragen
In de periode 2014 – 2018 zijn er lagere rijksbijdragen voor onderwijshuisvesting en hulp bij het
huishouden.
De bekostiging voor het buitenonderhoud van schoolgebouwen wordt vanaf 1 januari 2015
overgeheveld naar de schoolbesturen. Hierdoor wordt op landelijk niveau € 158 miljoen verschoven
van de gemeenten naar de schoolbesturen. Deze overheveling zorgt voor een daling van de omvang
van het gemeentefonds voor de gemeente De Ronde Venen oplopend van € 350.000 in 2015 naar
€ 360.000 in 2018. Deze daling kan de gemeente opvangen door het stopzetten van de toevoegingen
aan de onderhoudsvoorziening schoolgebouwen. Er volgt een apart advies over de inhoudelijke en
financiële gevolgen van deze wetswijziging.
In het zorgakkoord is er sprake van een korting van 40 procent op de hulp bij het huishouden vanaf
2015. Deze korting maakt geen onderdeel uit van het sociaal deelfonds, wel die van het algemene
deel van de algemene uitkering. Voor onze gemeente betekent dit een structurele korting van
€ 780.000. Om alvast te anticiperen op deze korting wordt in 2014 een herindicatie uitgevoerd onder
gebruikers van hulp bij het huishouden, met als uitgangspunt de gekantelde Wmo-verordening. Zoals
nu ook het geval is blijft er aandacht voor individuele gevallen en niet alleen voor cijfers.
Gemeentefonds € 42,4 miljoen
Sociaal deelfonds € 12,0 miljoen
Jeugdzorg € 6,1
miljoen
Wmo € 3,9 miljoen
Participatie-
budget € 2,0 miljoen
Algemene
uitkering
€ 30,4
miljoen

3. Informatienota raad - documentnummer: 1135249 - pagina 3
De herindicatie aangevuld met een verminderde kostenontwikkeling 2011 – 2013 (blz. 39 van de
programmarekening 2013) geeft vertrouwen dat de korting opgevangen kan worden. Echter de hulp
bij het huishouden blijft een openeinderegeling, dat wil zeggen dat een voorziening niet geweigerd kan
worden op grond van ontbrekend budget.
‘Groot onderhoud´ van het verdeelstelsel
In april 2014 hebben we bekend gemaakt dat de gemeente De Ronde Venen behoort tot de
voordeelgemeenten vanwege het ´Groot onderhoud´ van het verdeelstelsel van de algemene
uitkering. De verwachting was, dat er sprake zou zijn van € 1.100.000 voordeel vanaf 2015. Hierbij is
aangegeven dat deze verwachting met enig tonnen naar boven of beneden wordt bijgesteld omdat de
gegevens waren gebaseerd op het jaar 2010.
Uit de meicirculaire 2014 blijkt dat het ´Groot onderhoud´ van het verdeelstelsel is toegepast. Het
voordeel voor de gemeente De Ronde Venen van deze stelselwijziging is € 950.000. Dat is € 150.000
lager dan de verwachting. Voor het jaar 2015 is daarnaast een eenmalige landelijke overgangs -
regeling van kracht waarin is bepaald dat de invoering wordt gespreid over de jaren 2015 en 2016.
Voor 2015 wordt eenmalig € 460.000 ingehouden, waardoor het verschil eenmalig toeneemt naar
€ 610.000 (€ 150.000 plus € 460.000).
Consequenties
In de Voorjaarsnota 2014 is een geactualiseerd financieel meerjarenperspectief opgenomen. Dit
perspectief wijzigt door de uitkomsten van de meicirculaire gemeentefonds 2014. De herziene
begrotingsresultaten zijn in tabel 1 vermeld.
Tabel 1 Herziene begrotingsresultaten 2014 - 2018
2014 2015 2016 2017 2018
1. Begrotingsresultaten volgens blz. 37
van de Voorjaarsnota 2014 -329.000 476.000 747.000 667.000 -371.000
2. Effecten van de Meicirculaire 2014 115.000 -476.000 190.000 158.000 192.000
3. Herziene begrotingsresultaten -214.000 0 937.000 825.000 -179.000
De effecten van de meicirculaire 2014 hebben een voordelig karakter voor de jaren 2014 tot en met
2018. Uitzondering hierop is het jaar 2015. Dit is het gevolg van het effect van ‘groot onderhoud’ van
het verdeelstelsel van het Gemeentefonds die in tegenstelling tot eerdere informatie verspreid is over
2 jaar.
Communicatie
Met de gemeenteraad is afgesproken dat tijdig informatie wordt gedeeld over de uitkomsten van het
gemeentefonds. Deze informatienota is hiervan een uitwerking.

4. Informatienota raad - documentnummer: 1135249 - pagina 4
Vervolg
Het bijstellen van de budgetten 2014 door de gemeenteraad vindt plaats in de 2e bestuursrapportage
2014. De raadsbehandeling hiervan is gepland op 25 september 2014.
De uitkomsten voor de jaren 2015 – 2018 worden opgenomen in de begroting 2015. De
raadsbehandeling hiervan is gepland op 6 november 2014.
Over de gewijzigde bekostiging voor het buitenonderhoud van schoolgebouwen met ingang van 2015
komt nog nadere informatie.
In september 2014 brengt het Rijk de septembercirculaire 2014 uit. Deze uitkomsten van deze
circulaire zullen leiden tot aanpassingen van rijksbijdragen. De uitkomsten daarvan worden betrokken
bij de bestuurlijke behandeling over de begroting 2015.

5. Informatienota raad - documentnummer: 1135249 - pagina 5
Bijlage 1
Uitkomsten van de meicirculaire gemeentefonds 2014
De uitkomsten van de meicirculaire gemeentefonds 2014 zijn voor de jaren 2014 – 2018 vergeleken
met de raming van de decembercirculaire gemeentefonds 2013. De uitkomsten en oorzaken van de
verschillen zijn in tabel 2 vermeld.
De verschillen per jaar bestaan uit taakmutaties en algemene mutaties. De taakmutaties hebben
betrekking op een aanpassing van een specifiek beleidsonderwerp. De taakmutaties leiden tot een
hogere of lagere gemeentefondsuitkering. Hiertegenover staan hogere of lagere kosten op de
programma’s. Algemene mutaties hebben effecten op concernniveau voor de begrotingsresultaten.
Tabel 2 Analyse van de opbrengst van de algemene uitkering (+ = voordeel en - = nadeel)
Omschrijving 2014 2015 2016 2017 2018
Meicirculaire 2014 34.275.000 42.458.000 42.955.000 42.267.000 41.815.000
Decembercirculaire 2013 34.149.000 31.887.000 31.667.000 31.319.000 30.803.000
Verschil 126.000 10.571.000 11.288.000 10.948.000 11.012.000
Taakmutaties:
1. Mantelzorg 11.000 0 0 0 0
2. Individuele studietoeslag 0 5.000 15.000 24.000 28.000
3. Uitvoeringskosten
participatiewet 0 0 10.000 17.000 24.000
4. Waterschapsverkiezingen 0 60.000 0 0 0
5. Overheveling en korting
onderwijshuisvesting 0 -350.000 -356.000 -357.000 -360.000
6. Decentralisatie AWBZ naar
Wmo 0 3.945.000 4.133.000 4.018.000 4.007.000
7. Decentralisatie jeugdzorg 0 6.122.000 6.035.000 5.830.000 5.867.000
8. Participatiebudget 0 2.064.000 2.064.000 2.064.000 2.064.000
9. Korting E-boeken 0 -20.000 -23.000 -26.000 -30.000
10. Korting op budgethulp bij
het huishouden 0 -780.000 -780.000 -780.000 -780.000
Totaal taakmutaties 11.000 11.046.000 11.098.000 10.790.000 10.820.000
Algemene mutaties:
11. Algemene ontwikkelingen 36.000 134.000 340.000 308.000 342.000
12. ‘Groot onderhoud’ van het
verdeelstelsel 0 -610.000 -150.000 -150.000 -150.000
13. Verhogen invoerings-
kosten jeugdzorg 79.000 0 0 0 0
Totaal algemene mutaties 115.000 -476.000 190.000 158.000 192.000
Totaal mutaties 126.000 10.571.000 11.288.000 10.948.000 11.012.000

6. Informatienota raad - documentnummer: 1135249 - pagina 6
Taakmutaties
De taakmutaties betreffen de financiële uitwerking van de wijziging van rijksbijdragen. De
onderwerpen worden inhoudelijk separaat verder opgepakt.
1. Mantelzorg
Er worden extra middelen beschikbaar gesteld voor het ontwikkelen van activiteiten om de
mantelzorgondersteuning naar een hoger niveau te tillen, zodat op het moment dat het
wetsvoorstel Wmo 2015 in werking treedt, integraal maatwerk in de praktijk wordt geleverd. Het is
de bedoeling dat met deze middelen een merkbare verbetering van de ondersteuning van de
individuele mantelzorger in de gemeente wordt gerealiseerd. Gemeenten kunnen – rekening
houdend met de lokale situatie en gebruik makend van de aanwezige kennis en expertise - hierbij
eigen prioriteiten stellen. De gemeente De Ronde Venen ontvangt € 11.000 als eenmalige
bijdrage voor het jaar 2014. Dit budget wordt gereserveerd voor een extra uitvoeringsimpuls in
2014. Bij het uitwerken van deze extra uitvoeringsimpuls wordt meegenomen het resultaat van
een behoefteonderzoek onder mantelzorgers in de gemeente De Ronde Venen. Het
onderzoeksresultaat wordt bekend in het najaar.
2. Individuele studietoeslag
In 2015 wordt in relatie met de nieuwe Participatiewet een individuele studietoeslag
geïntroduceerd. Het betreft een nieuwe vorm van aanvullende inkomensondersteuning voor
bepaalde groepen studerenden. De gemeente toetst in het individuele geval of de student gelet op
zijn persoonlijke omstandigheden met voltijdsarbeid niet in staat is het wettelijk minimumloon te
verdienen. Andere voorwaarden zijn dat de student minimaal 18 jaar oud is, recht heeft op
studiefinanciering of Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten (WTOS) en geen in
aanmerking te nemen vermogen heeft.
De studieregeling is een vorm van bijzondere bijstand en bedoeld voor studenten met een
arbeidsbeperking. De achterliggende gedachte is dat een studie vaak extra kosten meebrengt en
het voor deze groep studenten moeilijk is een bijbaan te vinden. Gemeenten moeten zelf in een
verordening vaststellen hoe hoog de individuele studietoeslag is en hoe vaak die wordt verstrekt.
De gemeente ontvangt voor het toekennen van de individuele studietoeslag structurele middelen
van het Rijk oplopend van € 5.000 in 2014 naar € 28.000 in 2018. Deze budgetten worden
gereserveerd vooruitlopend op de nadere uitwerking van de nieuwe Participatiewet.
3. Uitvoeringskosten participatiewet
Bij het invoeren van de Participatiewet vanaf 2015 wordt de toegang tot de Wajong beperkt.
Hierdoor zal de gemeentelijke doelgroep toenemen, omdat mensen met arbeidsvermogen - die bij
ongewijzigd beleid onder de financiële verantwoordelijkheid van UWV zouden komen - vanaf 2015
onder de Participatiewet gaan vallen. Het Rijk stelt structurele bijdragen beschikbaar voor de
uitvoeringskosten van de nieuwe doelgroep. Het gaat om € 10.000 vanaf 2016 oplopend naar
€ 24.000 in 2018. Deze budgetten worden gereserveerd voor de nadere uitwerking van de nieuwe
Participatiewet.

7. Informatienota raad - documentnummer: 1135249 - pagina 7
4. Waterschapsverkiezingen
Per 1 juli 2014 treedt de Wet aanpassing waterschapsverkiezingen in werking. Dit betekent dat de
waterschapsverkiezingen in 2015 tegelijk met de verkiezingen voor de provinciale staten
plaatsvinden. Gemeenten krijgen door de wetswijziging voor het eerst een rol bij het organiseren
van de waterschapsverkiezingen.
De gemeente De Ronde Venen ontvangt € 60.000 als eenmalige bijdrage voor de extra kosten als
gevolg van de organisatie van gecombineerde verkiezingen. Deze eenmalige bijdrage in 2015
wordt gereserveerd voor de extra organisatiekosten.
5. Overheveling en korting onderwijshuisvesting
De bekostiging voor het buitenonderhoud van schoolgebouwen wordt vanaf 2015 overgeheveld
naar de schoolbesturen. Hierdoor wordt op landelijk niveau € 158 miljoen verschoven van de
gemeenten naar de schoolbesturen. Deze overheveling zorgt voor een daling van de omvang van
het gemeentefonds voor de gemeente De Ronde Venen oplopend van € 350.000 in 2015 naar
€ 360.000 in 2018. Deze daling kan de gemeente opvangen door het stopzetten van de
toevoegingen aan de onderhoudsvoorziening schoolgebouwen.
Er volgt een apart advies over de inhoudelijke en financiële gevolgen van deze wetswijziging.
Vooralsnog wordt ervanuit gegaan dat de structurele daling van de algemene uitkering
opgevangen kan worden opgevangen door het stopzetten van de toevoegingen aan de onder-
houdsvoorziening schoolgebouwen.
6. Decentralisatie AWBZ naar Wmo
In 2015 worden de budgetten die samenhangen met de nieuwe taken Wmo 2015 verdeeld op
grond van historische uitgaven. Vanaf 2016 komt er een objectief verdeelmodel. Voor de nieuwe
taken ontvangt de gemeente structurele bijdragen oplopend van € 3.945.000 in 2015 naar
€ 4.007.000 in 2018. In deze bedragen is rekening gehouden met een oplopende landelijke
bijdrage voor het bekostigen van wijkteams oplopend van € 10 miljoen in 2015 naar € 50 miljoen
in 2018. Deze budgetten maken onderdeel uit van het Sociaal deelfonds. De structurele budgetten
worden gereserveerd vooruitlopend op de nadere uitwerking van de nieuwe Wmo-taken.
7. Decentralisatie jeugdzorg
In 2015 worden de budgetten die samenhangen met de nieuwe taken van de jeugdzorg verdeeld
op grond van historische uitgaven. Vanaf 2016 komt er een objectief verdeelmodel. Voor de
nieuwe taken ontvangt de gemeente structurele bijdragen aflopend van € 6.122.000 in 2015 naar
€ 5.867.000 in 2018. Deze budgetten maken onderdeel uit van het Sociaal deelfonds. De
budgetten worden gereserveerd vooruitlopend op de nadere uitwerking van de nieuwe
jeugdtaken.

8. Informatienota raad - documentnummer: 1135249 - pagina 8
8. Participatiebudget
Op 17 juni 2014 heeft het Rijk de indicatieve budgetten van het Participatiebudget 2015 bekend
gemaakt. In het Participatiebudget 2015 zijn budgetten Wsw (zittend bestand Wsw), het budget
voor de nieuwe doelgroep van de Participatiewet en de bestaande re-integratiemiddelen voor de
huidige doelgroep samengevoegd. De gemeente De Ronde Venen ontvangt € 2.064.000 vanaf
2015 als onderdeel van het Sociaal deelfonds. Deze budgetten wordt gereserveerd voor de
nadere uitwerking van de nieuwe Participatiewet.
9. Korting E-boeken
In 2011 heeft het Rijk besloten om de inkoop van e-content door bibliotheken te centraliseren. Dit
zorgt voor een daling van de omvang van het gemeentefonds oplopend van € 20.000 in 2015 naar
€ 30.000 in 2018. Hierbij is ervanuit gegaan dat de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen
in 2015 in werking treedt. Doordat een kostenpost vervalt bij de bibliotheken wordt de korting
verwerkt in de jaarlijkse subsidie aan de Stichting Openbare bibliotheken.
10. Korting op budget hulp bij het huishouden
In het zorgakkoord is sprake van een korting van 40 procent op de hulp bij het huishouden vanaf
2015. Voor onze gemeente betekent dit een structurele korting van € 780.000.
Om alvast te anticiperen op deze korting wordt in 2014 een herindicatie uitgevoerd onder
gebruikers van hulp bij het huishouden, met als uitgangspunt de gekantelde Wmo-verordening.
Daarnaast zal bij het opstellen van de nieuwe verordening Wmo 2105 tevens gezocht worden
naar mogelijke besparingsopties binnen het individuele voorzieningenpakket, gebaseerd op
adviezen hierover van de VNG.
De herindicatie aangevuld met een verminderde kostenontwikkeling 2011 – 2013 (blz. 39 van de
programmarekening 2013) en de mogelijke besparingsopties binnen het individuele voor-
zieningenpakket geeft vertrouwen dat de korting opgevangen kan worden. Echter de hulp bij het
huishouden blijft een openeinderegeling, dat wil zeggen dat een voorziening niet geweigerd kan
worden op grond van ontbrekend budget.

9. Informatienota raad - documentnummer: 1135249 - pagina 9
Algemene mutaties
11. Algemene ontwikkelingen
Het Rijk hanteert bij de verdeling van het gemeentefonds over individuele gemeenten onder meer
de volgende gegevens: het aantal inwoners, het aantal jongeren, het aantal uitkerings-
gerechtigden, het aantal minderheden, het aantal huishoudens en de oppervlakte van het land en
de watergebieden. Dit worden maatstaven genoemd. Er zijn ruim 60 maatstaven. Door mutaties in
deze maatstaven en aanpassingen voor lonen en prijzen ontstaat een voordeel van € 36.000 in
2014 oplopend naar € 342.000 in 2018.
12. ‘Groot onderhoud’ van het verdeelstelsel
In april 2014 hebben we bekend gemaakt dat de gemeente De Ronde Venen behoort tot de
voordeelgemeenten vanwege het ´Groot onderhoud´ van het verdeelstelsel van de algemene
uitkering. De verwachting was, dat er sprake zou zijn van € 1.100.000 voordeel vanaf 2015. Hierbij
is aangegeven dat deze verwachting met enig tonnen naar boven of beneden wordt bijgesteld
omdat de gegevens waren gebaseerd van het jaar 2010.
Uit de meicirculaire 2014 blijkt dat het Groot onderhoud´ van het verdeelstelsel is toegepast. Het
voordeel voor de gemeente De Ronde Venen van deze stelselwijziging is € 950.000. Dat is
€ 150.000 lager dan de verwachting. Voor het jaar 2015 is daarnaast een eenmalige landelijke
overgangsregeling van kracht waarin is bepaald dat de invoering wordt gespreid over de jaren
2015 en 2016. Voor 2015 wordt eenmalig € 460.000 ingehouden, waardoor het verschil eenmalig
toeneemt naar € 610.000.
13. Verhogen invoeringskosten jeugdzorg
In het aangenomen raadsvoorstel `Versterken basis Herstructurering Sociaal Domein en
dienstverlening´ van maart 2014 staat vermeld dat aanvullende bijdragen van het Rijk voor de
invoeringskosten ten gunste komen van de algemene reserves. Hierdoor komt de hogere bijdrage
van € 79.000 voor de invoeringskosten jeugdzorg via het begrotingsresultaat 2014 ten gunste van
de algemene reserves.