MedVET module 10 TR

1. MODÜL 10:
İŞ TEMELLİ AKRAN REHBERLİK DESTEĞİ İLE İŞE DAYALI
ÖĞRENME
MedVET support
Training programme
University hospital for Obstetrics and Gynecology
“Selena”, Bulgaria

2. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
İÇİNDEKİLER
1. İş temelli akran rehberliği desteği
1.1 Tanımı - 3-4. Slaytlar
1.2 Katılımcılar ve rolleri ve sorumlulukları - 5-7. Slaytlar
1.3 Uygulama aşamaları - 8-14. Slaytlar
1.4 Örnek vakalar - 15-16. Slaytlar

3. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
1.1. TANIM
Mentorluk, insanların kişisel, sosyal ve mesleki becerileri, bilgi ve yetkinlikleri ile ilgili birçok yeni şeyi
öğrenmeleri için güçlü ve yaygın olarak kullanılan bir mekanizmadır.
Terimin ilk modern kullanımı, Fransız yazar François Fenelon tarafından "Les Aventures de Télémaque"
adlı bir kitapta görülebilir. Kitapta baş karakter Mentorlardan biridir. Bu kitap 1699'da yayınlandı ve 18.
yüzyılda çok popülerdi ve dönemin modern uygulaması bu yayına kadar uzanabilir.
Günümüzde mentorluk hakkında birçok tanım vardır ve burada en ilgili popüler ve alakalı olan
MEDVET projesi tarafından sağlandı.
• "belirli bir zaman diliminde bir hedefe veya birkaç hedefe ulaşmak için bir kişinin diğerine verdiği
destek, yardım, savunuculuk veya rehberlik " (Michael J. Marquardt, 2005)
• "bilgi, iş veya düşünmede önemli geçişler yapmak için bir kişinin diğerine çevrim dışı yardımı. "
(Clutterbuck, 2014)
Mentorluk, farklı bilgi ve uzmanlık düzeylerine sahip iki kişi arasında meydana gelen bileşik , karşılıklı
bir süreç olarak tanımlanmıştır. Bu profesyonel etkileşim, kariyer, eğitim, kişilerarası ve psikolojik
gelişimi tamamlar ve geliştirir (1).
3

4. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
1.1. TANIM
Mentorluk ilişkisi yaygın olarak kabul edilen değerlere dayanır: açık ve net iletişim, güven, diğer kişinin
kişiliğine karşılıklı saygı ve her iki tarafın olumlu işbirliği gibi. Aslında, iyi mentorler(akıl hocaları) de diğer
mentorlerden öğrenir
Örneğin, uzun süreli ve kabul görmüş uygulamaları ve başarıları olan deneyimli bir doktor, robot destekli
cerrahide tıbbi robotları kullanma konusundaki uzmanlığını yeni tamamlayan genç bir meslektaşından çağdaş
tıptaki yeni teknolojilerin uygulanması hakkında daha fazla bilgi edinebilir.
Mentorluk, bireyler arasında verimli ve gayri resmi bir işbirliğidir:
• Bireylerin bilincinin altında meydana gelen bir faaliyettir.
• Gönüllü katılım üzerine kuruludur.
• Hem mentor hem de mentorluk alanın sahip olduğu ortak bir anlaşma ve eylem planına dayanan
yapılandırılmış bir süreçtir.
4

5. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
1.2 KATILIMCILAR ,ROLLERİ VE SORUMLULUKLARI
İş temelli mentorluk sürecinin ana katılımcıları, mentor
ve mentorlukalmak isteyenlerdir :
• sorunu çözmek için akran temelinde işbirliği
yapmak;
• bir vakayı tartışmak;
• daha iyi bir tıbbi yaklaşım bulmak;
• ortak çalışma sonucunda elde ettikleri başarılar
için bir makale hazırlamak.
5

6. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
1.2 KATILIMCILAR , ROLLERİ VE SORUMLULUKLARI
Mentorun süreçte çoklu bir rolü vardır ve normalde mentorluk alan kişi (menti)için bir rol model olarak hizmet
eder. Temel sorumluluklar arasında, sürecin doğrudan planlanması ve uygulanması ile gizliliğin, etik ve güvenliğin
korunmasıyla ilgili olan konular vardır.
Mentor:
• Bilgi ve tecrübesini, mentorluk alan kişinin özgüveni, profesyonel kariyer gelişimi, işyerindeki sıkıntılar ile
başa çıkmak için stratejiler belirleme konusunda fayda sağlayacak şekilde paylaşır.
• Mentorluk alan kişinin düşüncelerini ve fikirlerini dinler ve ortaya çıkarır.
• Mentorluk alan kişiye yapıcı, anlamlı ve güvenilir bir tavsiye ve geri bildirim sunar.
• Samimi ve gizli bir ilişki sürdürür.
• Mentorluk alan kişinin endişelerini, korkularını ve arzularını dile getirme konusunda rahat hissettirdiği bir
ortam sağlar.
• Yeterince emin olmadığı durumlarda başka bir uzmandan destek veya tavsiye alır.
• Mentor-danışan etkileşiminin sınırlarını tanır ve saygı gösterir ve hassasiyet ve destek ihtiyacını anlar.
• Mentörlük ilişkisi için gerekli ve karşılıklı kararlaştırılan zamanlarda hazır bulunur.
6

7. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
1.2 KATILIMCILAR , ROLLERİ VE SORUMLULUKLARI
Mentorluk alan kişinin (menti) ana sorumlulukları
Mentorluk alanın rolü, mentorluk sürecinin nihai başarısı mentorlerden biri olabilme süreci kadar eşit derecede
önemlidir. Olağan durumda, mentorluk alan kişi, işe dayalı mentorluğun karşılıklı belirlenen amaçlarına ulaşmak için
motive olur ve rehberlik ve destek almaya isteklidir.
Mentorluk alan kişi :
• Mentörlük ilişkisine gereken zamanı ayırır ve karşılıklı olarak kararlaştırılan zamanda hazır olur.
• Mentor ile dostça bir şekilde fikir ve deneyim alışverişinde bulunur.
• Mentor tarafından sağlanan deneyim ve fırsatlardan yararlanır.
• Paylaşılan tüm bilgilerin gizliliğini korur.
• Mentorluk sürecinde yaşanan herhangi bir sorun, endişe veya ilerleme hakkında mentoru bilgilendir.
• Taahhütleri ve kabul edilen görevleri takip eder.
• Mentor-danışan etkileşiminin sınırlarını tanır ve saygı gösterir ve hassasiyet ve destek ihtiyacını anlar.
• Mentorun zamanının bilincinde olut, tartışılacak konular listesi ile hazırlanan toplantılara ulaşır ve olumlu ya da
olumsuz geri bildirim almaya açık olur.
7

8. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
1.3 UYGULAMA AŞAMALARI
Çoğu ilişki gibi, mentorluk sürecide ardışık aşamalardan geçer.
Resmi mentorluk ilişkiniz muhtemelen dört aşamadan geçecektir:
• Aşama I - İlişkiyi kurmak
• Aşama II –Fikirleri paylaşma ve hedef belirleme
• Aşama III - Hedeflere ulaşmak / bağlılığı derinleştirmek için çalışmak
• Aşama IV - Resmi iş tabanı mentorluğunun sona ermesi ve sonraki adımların planlanması
• Bu mentorluk aşamaların, özellikle işyerinde gerçekleşen aşamaların esnek olduğu ve genellikle
iş sürecinin dinamiğini takip ettiğini unutmayın.
8

9. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
Aşama I - İlişkiyi kurmak
Aşama I'de birbirinizi daha iyi tanımanız ve güvenilir bir ilişki kurmaya başlamanız bekleniyor.
Hastanenin yönetimi ile özellikle kararlaştırılmışsa, düzenli olarak, tercihen şahsen, çalışma
sürenizin bitiminden kısa bir süre sonra veya çalışma saatleri içinde bir zaman çizelgesi oluşturmak
da önemlidir.
Mentor bu ilk aşamada aşağıdaki soruları sorabilir:
• Bana kendiniz, endişeleriniz, tıbbi başarılarınız, zorluklarınız ve içinde çalıştığınız mikro çevre
hakkında daha fazla bilgi verin.
• İş temelli mentorluğumuzla ilgili ilk hedefleriniz nelerdir?
• Dokunulmasını istemediğiniz konular var mı?

10. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
Aşama II –Fikirleri paylaşmave hedef belirleme
Aşama II'de daha derinlemesine bilgi alışverişinde bulunur ve işe dayalı mentorluğun ulaşılabilir hedefleri
üzerinde anlaşılırMentorluk ilişkisi geliştikçe, aktif dinleme uygulaması yapmaya ve düzenli olarak
cesaretlendirmeye hazır olun.
Örneğin: Mentinizin (mentorluk alan kişi) somut bir alandaki becerilerini geliştirmesi gerekebilir, yani
hastalarla iletişim, kıdemli uzmanlarla daha iyi işbirliği, hastaların acı çekmesi, kötü haberi iletme, yorgunluğu
idare etme vb.
Buna ek olarak, mentinin önemli bir karar hakkında tavsiyenize ihtiyacı olabilir. Bu kararın bir örneği ya tıbbi
tedavide daha geleneksel yöntemler uygulamak ya da yenilikçi yöntemleri keşfetmek, araştırmalara ve bilimsel
yayınlara daha fazla zaman ayırmak ya da aile hayatına daha fazla bağlı olmak olabilir.
Mentinize hedeflere odaklanmak ve ilerlemeyi ölçmek için bir strateji olarak sık sık hedeflerine dönmesi için
rehberlik edin. Hedeflere atıfta bulunmak, mentinizin hedeflerine ulaşmasına yardımcı olup olmadığınızı
anlamanız için de iyi bir yoldur.

11. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
Aşama III – Hedeflere ulaşmak / bağlılığıderinleştirmek için çalışmak
Aşama III, iş temelli mentorluğun fiili uygulanmasını kapsadığı için genellikle en uzun olanıdır.
Mentinizi, mentorluğun amaçlarına ulaşması için desteklemeniz beklenmektedir:
• hedefli konuşmalar;
• ilgili materyaller / yayınlar / videolar / yaşam kitaplarına ait bağlantı paylaşımı;
• Mentorluk alan kişiyi konu ile ilgili deneyime sahip diğer tıp uzmanlarına tanıtmak;
• Belirli bir tıbbi prosedürü veya sabah raporunu izleme daveti.
Mentor rolünde, mentinize geleneksel olmayan yollarla düşünmeye zorlayacak veya soruna daha
yaratıcı bir şekilde yaklaşacak kadar emin olabilirsiniz, ancak her zaman yaygın olarak kabul
edilen yüksek tıbbi standartlara ve kurallara göre olmalı.

12. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
Aşama III – Hedeflere ulaşmak / bağlılığıderinleştirmek için çalışmak
Mentinize (mentorluk alan kişi) sorunu farklı açılardan görmesini sağlamaya çalışabilirsiniz ve en iyi ya da
en kötü sonucun ne olacağını sorabilirsiniz. Böylece danışan kişi sorunu farklı açılardan araştıracak ve en
kötü durumda bile bir çıkış yolu olduğunu öğrenecektir.
Her iki tarafın yoğun programına rağmen, mentorluk sürecinin sürdürülmesi ve aktif katılımın korunması
önemlidir. Eğer mentör mentiden bir süredir haber almadıysa, bir çağrı yapmanız ve kontrol etmeniz önerilir.
• Üçüncü aşama aynı zamanda normalde iş temelli mentorluğun oldukça ödüllendirici aşamasıdır, ancak bazı
zorluklar ortaya çıkabilir. Aşağıda, diğer mentorluk çiftlerinin paylaştığı ve çözdüğü zorluklara bazı örnekler
verilmiştir:
• Sınırlı zaman ve enerji
 Vakit ayırabileceğiniz gerçekçi kullanılabilir zaman vaat edin.

13. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
• Mentinizin tüm soruları ve ihtiyaçları konusunda “uzman” olmamak
 İlk Aşamada mentinize, tüm cevaplara veya çözümlere sahip olmamanızın çok muhtemel
olduğunu ve birlikte öğrenmeye açık olduğunuzu ve ayrıca belirli konularda daha
deneyimli ve yetkin olan diğer uzmanlardan destek aradığınızı bildirin.
• Günlük sorumlulukların ertelenememesi durumunda mentorluk desteğine öncelik verememe
 Mentinize danışın, bazen görevlerinizin mentorluk desteğine göre öncelikli olabileceğini
düşünün. Ancak, ikinizden de yetişmek için çaba sarf etmeniz beklenir.
Aşama III – Hedeflere ulaşmak / bağlılığıderinleştirmek için çalışmak

14. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
İş temelli mentorluk zamana bağlı olduğundan, son aşamada gelecekteki işbirliği ve karşılıklı
destek fırsatlarını tartışmanız beklenmektedir.
Ayrıca, mentinin sonuçlarınızdan faydalanmak isteyen daha az deneyimli diğer meslektaşları için
mentor rolünü üstlenmesini de düşünebilirsiniz.
Son olarak, diğer destek türleri hakkında birlikte düşünebilirsiniz. Örneğin, iş koçluğu, akran
desteği ve yabancı ülkelerden meslektaşlarla iyi uygulamaların değişimi.
Her ikiniz de mentorluk sürecinin yararlı ve işe yarar olduğuna inanıyorsanız, hastanenin
yönetimini, insan kaynakları geliştirme politikasının bir parçası olarak düzenli olarak iş temelli
mentorluğun uygulama fırsatlarını aramaya davet edebilirsiniz..
Aşama IV - Resmi iş temelli mentorluğun sona erdirilmesive sonrakiadımların
planlanması

15. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
1.4 VAKA ÖRNEKLERİ
Bu bölümde, mentorluk planlarına ve bunların katılımcılar üzerindeki etkilerine ilişkin bazı örnekler
sunuyoruz. Literatür taraması, mentorluğun olumlu sonuçlarının birçok kanıtı olduğunu ortaya
koymaktadır. Sonraki slaytlarda bu ifadeyi kanıtlamak için bazı bağlantılar ve örnekler sunulmuştur.
Belçika'nın Brüksel Büyükşehir Bölgesi'ndeki doğum servislerinde son sınıf öğrenci ebelerinin öğrenme
deneyimlerini açıklayan bir araştırma makalesi- Vermeulen J, Peersman W, Waegemans M, et al. Son yıl
öğrenci ebelerinin doğum servislerinde öğrenme deneyimleri: A qualitative exploratory study. European
Journal of Midwifery. 2019;3(August). doi:10.18332/ejm/111802-
http://www.europeanjournalofmidwifery.eu/Learning-experiences-of-final-year-student-midwives-in-
nlabor-wards-A-qualitative,111802,0,2.html#references
•Yeni başlayan hemşirelerin geçişini kolaylaştırmak için resmi bir rehberlik programının nasıl
geliştirileceğine dair Champlain Anne Yenidoğan Bölgesel Programı örneği-
http://www.cmnrp.ca/uploads/documents//Mentorship_Program_CHEO_2019_05.pdf
15

16. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
• Tıbbi uygulamada mentorluk: bunu etkili bir şekilde nasıl yapacağınız -
https://ubccpd.ca/sites/ubccpd.ca/files/2015-SRPC-Mentoring-in-medical-practice.pdf
Etkili Bir Hastane Mentorluk Programının Altı Özelliği https://www.medscape.com/viewarticle/894424
16
1.4 VAKA ÖRNEKLERİ

17. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932 17

18. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
KAYNAK
(1) Flint, Sarah - The importance of mentoring for junior doctors – Journal article - 2012 Dec 05 -
http://www.bmj.com/content/345/bmj.e7813.short

19. MedVETSUPPORT
2017-1-TR01-KA202-045932
https://medvet-project.eu
https://www.facebook.com/Medvetproject
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International
License.
All images included in this ppt have been retrieved from: https://www.flickr.com
The European Commission support for the production of this publication does not constitute an
endorsement of the contents which reflects the views only of the authors, and the Commission
cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.
19

20. Person’s name
Organisation name