การนำหลักสูตรไปใช้ - ความหมายของการนำหลักสูตรไปใช้ - แนวคิดเกี่ยวกับการนำหลักสูตรไปใช้ - หลักการที่สำคัญในการนำหลักสูตรไปใช้ - ขั้นตอนการนำหลักสูตรไปใช้ - บทบาทของหน่วยงานและบุคลากรในการนำหลักสูตรไปใช้ - สรุป

1. การนา
หลักสูตรไปใช้

2. • การนาหลักสูตรไปใช้เป็นขั้นตอนสาคัญของการพัฒนาหลักสูตร เป็น
กระบวนการดาเนินงานและกิจกรรมต่างๆในการนาหลักสูตรไปสู่
โรงเรียนและจัดการเรียนการสอนเพื่อให้บรรลุจุดมุ่งหมายของ
หลักสูตร การนาหลักสูตรไปใช้เป็นงานเกี่ยวข้องกับบุคคลหลายฝ่าย
ตั้งแต่ระดับกระทรวงศึกษาธิการ แต่ละฝ่ายมีความเกี่ยวข้องในแต่ละ
ส่วนของการนาหลักสูตรไปใช้ เช่น หน่วยงานส่วนกลางเกี่ยวข้องใน
ด้านการบริหารและบริหารหลักสูตรกับการนิเทศและติดตามผลการใช้
หลักสูตร

3. • การนาหลักสูตรไปใช้จาต้องเป็นขั้นตอนตามลาดับ นับแต่ขั้นการ
วางแผน และเตรียมการในการประชาสัมพันธ์หลักสูตร และการเตรียม
บุคลากรที่เกี่ยวข้อง ขั้นต่อมาคือการดาเนินการนาหลักสูตรไปใช้อย่าง
มีระบบ นับแต่การจัดครูเข้าสอนตามหลักสูตร การบริการวัสดุ
หลักสูตรและสิ่งอานวยความสะดวกในการนาหลักสูตรไปใช้ และ
ดาเนินการเรียนการสอนตามหลักสูตร

4. • ส่วนขั้นสุดท้ายต้องติดตามประเมินผลการนาหลักสูตรไปใช้ นับแต่
การนิเทศติดตามผลการใช้หลักสูตร การติดตามและประเมินผลการใช้
หลักสูตร การนาหลักสูตรไปใช้ถือเป็นกระบวนการที่สาคัญ ที่จะทา
ให้หลักสูตรที่สร้างขึ้นบรรลุผลตามจุดหมาย และเป็นกระบวนการที่
ต้องได้รับความร่วมมือจากบุคคลที่เกี่ยวข้องหลายๆฝ่าย และที่สาคัญ
ที่สุดคือครูผู้สอน

5. ความหมายของการนาหลักสูตรไปใช้
การนาหลักสูตรไปใช้ซึ่งเป็นขั้นตอนที่นาหลักสูตร
ไปสู่การปฏิบัติงานที่มีขอบเขตกว้างขวาง ทาให้
การให้ความหมายของคาว่าการนาหลักสูตรไป
ใช้แตกต่างกันออกไป นักการศึกษาหลายท่าน
ได้แสดงความคิดเห็นหรือให้คานิยามของคาว่า
การนาหลักสูตรไปใช้ เช่น

6. • โบแชมป์ ได้ให้ความหมายของการนาหลักสูตรไปใช้ว่า การนาหลักสูตรไป
ใช้ หมายถึง การนาหลักสูตรไปปฏิบัติ โดยการะบวนการที่สาคัญที่สุด คือ
การแปลงหลักสูตรไปสู่การสอนการจัดสภาพสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนให้ครู
ได้มีพัฒนาการเรียนการสอน
• สันติ ธรรมบารุง กล่าวว่า การนาหลักหลักสูตรไปใช้หมายถึงการที่ผู้บริหาร
โรงเรียนและครูนาโครงการของหลักสูตรที่เป็นรูปเล่มนั้นไปปฏิบัติให้บัง
เกิดผล รวมถึงการบริหารงานด้านวิชาการของโรงเรียนเพื่ออานวยความ
สะดวกให้ครูและนักเรียนสามารถสอนและเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• สงัด อุทรานันท์ ได้ให้ความเห็นเกี่ยวกับการนาหลักสูตรไปใช้ว่า เป็น
ขั้นตอนของการพัฒนาหลักสูตรไปสู่การเรียนการสอนในห้องเรียน ได้แก่การ
จัดเอกสารประกอบหลักสูตร การเตรียมบุคลากร การบริหารและบริการ
หลักสูตร และการนิเทศการใช้หลักสูตร

7. แนวคิดเกี่ยวกับการนาหลักสูตรไปใช้
• สิ่งแรกที่ควรทาคือ การจัดสภาพแวดล้อมของโรงเรียน ครูผู้นา
หลักสูตรไปใช้มีหน้าที่แปลงหลักสูตรไปสู่การสอน โดยใช้หลักสูตร
เป็นหลักในการพัฒนากลวิธีการสอน สิ่งที่ควรคานึงถึงในการนา
หลักสูตรไปใช้ให้ได้ผลตามเป้าหมาย
1. ครูผู้สอนควรมีส่วนร่วมในการร่างหลักสูตร
2. ผู้บริหารต้องเห็นความสาคัญและสนับสนุนการดาเนินงานให้เกิดผล
สาเร็จได้ผู้นาที่สาคัญที่จะรับผิดชอบได้ดี คือครูใหญ่

8. หลักการที่สาคัญในการนาหลักสูตรไปใช้
1. จะต้องมีการวางแผนและเตรียมการ
2. จะต้องมีองค์คณะบุคคลทั้งส่วนกลางและส่วนท้องถิ่นทาหน้าที่ประสานงานกัน
3. ดาเนินการอย่างเป็นระบบ
4. คานึงถึงปัจจัยที่จะช่วยในการนาหลักสูตรไปใช้
5. ครูเป็นบุคคลที่สาคัญที่สุด ดังนั้น ครูจะต้องได้รับการพัฒนาอย่างเต็มที่และจริงจัง
6. จัดตั้งให้มีหน่วยงานที่มีผู้เชี่ยวชาญพิเศษเพื่อให้การสนับสนุนและพัฒนาครู
7. หน่วยงานและบุคคลในฝ่ายต่างๆ ต้องปฏิบัติหน้าที่อย่างเต็มความสามารถ
8. มีการติดตามและประเมินผลเป็นระยะๆ

9. ขั้นตอนการนาหลักสูตรไปใช้
1. ขั้นการเตรียมการใช้หลักสูตร
- การตรวจสอบลักษณะหลักสูตร
- การวางแผนและการทาโครงการศึกษานาร่อง
- การประเมินโครงการศึกษานาร่อง
- การประชาสัมพันธ์หลักสูตร
- การเตรียมบุคลากรที่เกี่ยวข้อง

10. 1.การตรวจสอบลักษณะหลักสูตร
จุดประสงค์ของการตรวจสอบหรือทบทวนหลักสูตรเพื่อต้องการทราบ
ว่าหลักสูตรที่พัฒนาเสร็จแล้วนั้นมีประสิทธิภาพมากน้อยเพียงใด เพื่อ
ศึกษาหาวิธีการที่จะนาหลักสูตรไปใช้ปฏิบัติได้จริงตามเจตนารมณ์
ของหลักสูตร รวมทั้งศึกษาองค์ประกอบและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการ
ใช้หลักสูตรและบริบททางสังคมอื่นๆ ที่เข้ามามีส่วนเกี่ยวข้องกับการ
ใช้หลักสูตร
1.ขั้นการเตรียมการใช้หลักสูตร(ต่อ)

11. 2.การวางแผนและทาโครงการศึกษานาร่อง
เป็นสิ่งที่จาเป็นจะตรวจสอบคุณภาพความเป็นไปได้ของหลักสูตร
ก่อนที่จะนาไปใช้จริง วิธีการนาหลักสูตรไปสู่การปฏิบัติประการแรก
คือเลือกตัวแทนของกลุ่มเป้าหมายก่อนที่จะทาการใช้หลักสูตร จากนั้น
แปลงหลักสูตรสู่กระบวนการเรียนการสอน พัฒนาวัสดุหลักสูตร
เตรียมบุคลากรให้มีความพร้อมในการใช้หลักสูตร จัดหาแหล่งบริการ
สนับสนุนการใช้หลักสูตร งบประมาณ จัดสิ่งแวดล้อมที่จะสนับสนุน
การสอน
1.ขั้นการเตรียมการใช้หลักสูตร(ต่อ)

12. 3.การประเมินโครงการศึกษานาร่อง
อาจจะกระทาได้หลายรูปแบบ เช่น การประเมินผลการเรียนจากผู้เรียน
โดยการประเมินแบบย่อยและการประเมินรวบยอด การประเมิน
หลักสูตรหรือประเมินทั้งระบบการใช้หลักสูตร และปรับแก้จากข้อ
ค้นพบ โดยประชุมสัมมนากับผู้เชี่ยวชาญและผู้ที่เกี่ยวข้องกับการใช้
หลักสูตร เพื่อนาความคิดเห็นบางส่วนมาปรับปรุงหลักสูตรให้
สมบูรณ์ยิ่งขึ้น
1.ขั้นการเตรียมการใช้หลักสูตร(ต่อ)

13. 4.การประชาสัมพันธ์หลักสูตร
การประชาสัมพันธ์ไม่ใช่ว่าจะมาเริ่มตอนจัดทาหลักสูตรต้นแบบเสร็จ
แ ล้ ว
แต่ควรเริ่มต้นตั้งแต่มีแผนการที่จะเปลี่ยนแปลงปรับปรุงหลักสูตรโดย
ให้ผู้ที่เกี่ยวข้องได้ทราบเป็นระยะๆ ว่า ได้มีการดาเนินการไปแล้วแค่
ไหนเพียงใด ซึ่งการประชาสัมพันธ์อาจทาได้หลายรูปแบบ เช่น การ
ออกเอกสารสิ่งพิมพ์การใช้สื่อสารมวลชน
1.ขั้นการเตรียมการใช้หลักสูตร(ต่อ)

14. 5.การเตรียมบุคลากรที่เกี่ยวข้อง
การอบรมครู ผู้บริหารและผู้ที่เกี่ยวข้องกับการใช้หลักสูตรต้องคานึงถึง
และต้องกระทาอย่างรอบคอบ นับแต่ขั้นเตรียมการสารวจข้อมูล
เบื้องต้นที่นามาใช้ในการวางแผน และวิธีการฝึกอบรมบุคลากร เช่น
ข้อมูลเกี่ยวกับสถาบันการใช้หลักสูตรซึ่งจะมีความแตกต่างของความ
พร้อมของการใช้หลักสูตร
1.ขั้นการเตรียมการใช้หลักสูตร(ต่อ)

15. 2. ขั้นดาเนินการใช้หลักสูตร
- การบริหารและบริการหลักสูตร
- การดาเนินการเรียนการสอนตามหลักสูตร
- การสนับสนุนและส่งเสริมการใช้หลักสูตร
ขั้นตอนการนาหลักสูตรไปใช้ (ต่อ)

16. 1.การบริหารและบริการหลักสูตร
หน่วยงานบริการหลักสูตรส่วนกลางของคณะพัฒนาหลักสูตรจะมี
หน้าที่รับผิดชอบเกี่ยวกับการเตรียมบุคลากรเพื่อใช้หลักสูตรและการ
บริหารและบริการวัสดุหลักสูตร ส่วนงานบริหารและบริการหลักสูตร
ในระดับท้องถิ่น โรงเรียนก็จะจัดบุคลากรเข้าสอนตามความถนัดและ
ความเหมาะสม ได้แก่
2. ขั้นดาเนินการใช้หลักสูตร (ต่อ)

17. การจัดครูเข้าสอนตามหลักสูตร
• หมายถึง การจัดและดาเนินการเกี่ยวกับการสรรหาและกลวิธีการใช้บุคลากร
อย่างเหมาะสมกับความรู้ ความสามารถ ความสนใจ ความถนัดและ
ประสบการณ์ รวมทั้งสามารถพัฒนาบุคลากรเพื่อให้มีความสามารถในการ
ปฏิบัติหน้าที่ และมีความรับผิดชอบต่อการงานอย่างมีประสิทธิภาพ

18. บริการพัสดุหลักสูตร
• วัสดุหลักสูตรที่กล่าวถึงนี้ได้แก่ เอกสารหลักสูตรและสื่อการเรียนการสอนทุก
ชนิดที่จัดทาขึ้นเพื่อให้ความสะดวก และช่วยเหลือครูให้สามารถใช้หลักสูตรได้
อย่างถูกต้อง

19. การบริหารหลักสูตรภายในโรงเรียน
• ได้แก่ การจัดสิ่งอานวยความสะดวกต่างๆ แก่ผู้ใช้หลักสูตร เช่น การบริหาร
ห้องสอนวิชาเฉพาะบริการเกี่ยวกับห้องสมุด สื่อการเรียนการสอน บริการ
เกี่ยวกับเครื่องมือในการวัดผลและประเมินผลและการแนะแนว เป็นต้น

20. 2.การดาเนินการเรียนการสอนตามหลักสูตร
แบ่งออกเป็น 4 ส่วนคือ
1. การปรับปรุงหลักสูตรให้สอดคล้องกับสภาพของท้องถิ่น เนื่องจาก
หลักสูตรที่ร่างขึ้นมาเพื่อใช้กับประชากรโดยส่วนรวมในพื้นที่กว้างขวาง
ทั่วประเทศนั้น มักจะไม่สอดคล้องกับสภาพปัญหาและความต้องการของ
ท้องถิ่น ดังนั้น เพื่อให้หลักสูตรมีความสอดคล้องกับสภาพของสังคมใน
ท้องถิ่น และสามารถสนองความต้องการของผู้เรียน ควรจะได้มีการปรับ
หลักสูตรกลางให้มีความเหมาะสมกับสภาพของท้องถิ่น
ที่ใช้หลักสูตรนั้นๆ

21. 2. การจัดทาแผนการสอนเป็นการขยายรายละเอียดของหลักสูตรให้ไปสู่
ภาคปฏิบัติโดยการกาหนดกิจกรรมและเวลาไว้อย่างชัดเจน สามารถนาไปปฏิบัติได้
แผนการสอนควรจะแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ
1. แผนการสอนระยะยาว จัดทาเป็นรายภาคหรือรายปี
2. แผนการสอนระยะสั้น นาแผนการสอนระยะยาวมาขยายเป็นรายละเอียดสาหรับ
การสอนในแต่ละครั้ง
2.การดาเนินการเรียนการสอนตามหลักสูตร (ต่อ)

22. 3. การจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนแต่ละ
ครั้งจาเป็นจะต้องเริ่มจากการพิจารณาถึงจุดมุ่งหมายของการสอน การจัดกิจกรรม
การเรียนการสอนในเรื่องใดเรื่องหนึ่งอาจจะทาได้หลายๆชนิด ซึ่งจะมีความ
แตกต่างกันไปอย่างมากในเรื่องการใช้เวลา การใช้แรงงาน การใช้ทรัพยากร
ตลอดจนการใช้งบประมาณ โดยเหตุนี้ครูผู้สอนในฐานะเป็นผู้จัดกิจกรรมให้กับ
ผู้เรียนควรพิจารณาคัดเลือกกิจกรรมที่เห็นว่าจะก่อให้เกิดความรู้ หรือประสบการณ์
และสามารถทาให้บรรลุจุดมุ่งหมายได้ง่ายที่สุด เร็วที่สุด ประหยัดเวลาที่สุด
2.การดาเนินการเรียนการสอนตามหลักสูตร (ต่อ)

23. 4. การวัดและประเมินผลการเรียนการสอน ในการนาหลักสูตรไปใช้อย่างมี
ประสิทธิภาพนั้น มีขั้นตอนหนึ่งที่จะขาดเสียมิได้คือ การวัดและประเมินผล เพราะ
การวัดและประเมินผลจะได้ข้อมูลย้อนกลับ
ที่สะท้อนให้เห็นถึงพัฒนาการและความก้าวหน้าในการเรียนรู้ว่าบรรลุตาม
จุดประสงค์ของการสอนและความมุ่งหมายของหลักสูตรหรือไม่
2.การดาเนินการเรียนการสอนตามหลักสูตร (ต่อ)

24. ประกอบไปด้วย การจัดงบประมาณ การใช้อาคารสถานที่ การอบรบ
เพิ่มเติมระหว่างการใช้หลักสูตร และการจัดตั้งศูนย์วิชาการเพื่อ
สนับสนุนและส่งเสริมการใช้หลักสูตร
3.การสนับสนุนและส่งเสริมการใช้หลักสูตร

25. 1. การจัดงบประมาณเพื่อการเรียนการสอนนั้นมีความสาคัญมากสาหรับ
สถานศึกษาทุกระดับ ผู้บริหารโรงเรียนและผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องต้องบริหารงาน
งบประมาณของโรงเรียนให้มีประสิทธิภาพสูงและตามเป้าหมายที่กาหนดไว้หรือ
อีกนัยหนึ่งก็คือ ผู้บริหารโรงเรียนและผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเงินของโรงเรียน
จะต้องมีสมรรถภาพในการจัดงบประมาณของโรงเรียนได้ดี ไม่มีผิดพลาด จึงจะ
สามารถจัดงบประมาณของโรงเรียนให้สอดคล้องกับแผนการเรียนการสอนของแต่
ละกลุ่มวิชาได้เป็นอย่างดี
3.การสนับสนุนและส่งเสริมการใช้หลักสูตร (ต่อ)

26. 2. การใช้อาคารสถานที่เป็นสิ่งสนับสนุนการใช้หลักสูตรซึ่งผู้บริหารการศึกษาพึง
ตระหนักอยู่เสมอว่า อาคารสถานที่ และสิ่งปลูกสร้างต่างๆ ในสถานศึกษาย่อมเป็น
ส่วนประกอบสาคัญต่อการเรียนการสอน และการอบรมบ่มเพราะนิสัยแก่ผู้เรียนได้
ทั้งสิ้น ฉะนั้นผู้บริหารจาเป็นจะต้องวางโครงการและแผนการใช้อาคารสถานที่ทุก
แห่งให้เหมาะสม ให้เกิดประโยชน์สูงสุดเท่าที่จะสามารถกระทาได้
3.การสนับสนุนและส่งเสริมการใช้หลักสูตร

27. 3. การอบรมเพิ่มเติมระหว่างการใช้หลักสูตร ขณะที่ดาเนินการใช้หลักสูตรจะต้อง
ศึกษาปัญหาและปรับแก้สิ่งต่างๆ ให้เข้ากับสภาพจริงและความเป็นไปได้ให้มาก
ที่สุดเท่าที่จะมากได้ทั้งนี้โดยไม่ให้เสียหลักการใหญ่ของหลักสูตร สิ่งที่ครูต้องการ
มากที่สุดคือการฝึกอบรมเพิ่มเติม เพื่อสร้างความพร้อมในการสอนของครูให้เกิด
ความมั่นใจมากขึ้น
3.การสนับสนุนและส่งเสริมการใช้หลักสูตร

28. 4. การจัดตั้งศูนย์วิชาการเพื่อสนับสนุนและส่งเสริมการใช้หลักสูตรภารกิจ
เกี่ยวกับการจัดตั้งศูนย์วิชาการเพื่อสนับสนุนและส่งเสริมการใช้หลักสูตรที่อยู่ใน
ความรับผิดชอบของส่วนกลางซึ่งเป็นผู้พัฒนาหลักสูตร หน่วยงานนี้ควรหาทาง
สนับสนุนและส่งเสริมหน่วยงานผู้ใช้หลักสูตรให้สามารถดาเนินการใช้หลักสูตร
ด้วยความมั่นใจ การจัดตั้งศูนย์วิชาการ อาจจะทาในลักษณะของศูนย์ให้บริการ
แนะนาช่วยเหลือ หรือจัดตั้งโรงเรียนตัวอย่าง
3.การสนับสนุนและส่งเสริมการใช้หลักสูตร

29. 3. ขั้นติดตามและประเมินผล
- การนิเทศและการใช้หลักสูตรในโรงเรียน
- การติดตามและประเมินผลการใช้หลักสูตร
ขั้นตอนการนาหลักสูตรไปใช้ (ต่อ)

30. 1.การนิเทศและติดตามการใช้หลักสูตรในโรงเรียน
การนิเทศมีความจาเป็นอย่างยิ่งในหน่วยงานทุกแห่งโดยเฉพาะอย่างยิ่งใน
วงการศึกษา เพื่อเป็นการช่วยปรับปรุงการเรียนการสอน การนิเทศและ
ติดตามผลการใช้หลักสูตรในระหว่างการใช้หลักสูตรนั้น หน่วยงาน
ส่วนกลางในฐานะผู้พัฒนาหลักสูตรควรจัดส่งเสริมเจ้าหน้าที่ไปให้
คาแนะนาเกี่ยวกับการใช้หลักสูตรเพิ่มเติมและติดตามผลการใช้หลักสูตรใน
โรงเรียนว่าได้ดาเนินการด้วยความถูกต้องหรือไม่ มีปัญหาใดเกิดขึ้นหรือไม่
หากไม่มีปัญหาก็จะได้แก้ไขให้ลุล่วงไป
3. ขั้นติดตามและประเมินผล (ต่อ)

31. การนิเทศการใช้หลักสูตรหรือนิเทศการจัดการเรียนการสอน ต้องคานึงถึงหลัก
สาคัญของการนิเทศ คือ การให้คาแนะนาช่วยเหลือไม่ใช่การตรวจสอบเพื่อจับผิด
แต่ประการใด โดยลักษณะเช่นนี้ ผู้นิเทศจาเป็นจะต้องสร้างความสัมพันธ์และ
ความเข้าใจอันดีกับผู้รับการนิเทศ การดาเนินการนิเทศจะต้องดาเนินไปด้วย
บรรยากาศแห่งความเป็นประชาธิปไตยและร่วมมือกัน
3. ขั้นติดตามและประเมินผล (ต่อ)

32. 2.การติดตามและการประเมินผลการใช้หลักสูตร
จะต้องมีการวางแผนไว้ให้ชัดเจนว่าจะทาการประเมินส่วนใดของ
หลักสูตร การออกแบบการประเมินที่กว้างและลึก คือการมองภาพรวม
ทั้งหมดของการใช้หลักสูตรของการหาตัวบางชี้สาคัญๆ นั้นจะต้อง
ระมัดระวังเรื่องตัวแปรทางวัฒนธรรมทางสังคมและทางเศรษฐกิจด้วย
เพราะบางอย่างผู้ประเมินอาจจะมองข้ามไป
3. ขั้นติดตามและประเมินผล (ต่อ)

33. กระบวนการในการประเมินผลเพื่อควบคุมภาพของหลักสูตร ในแง่ของการ
ปฏิบัติการกระบวนการของการประเมินผลเพื่อควบคุมคุณภาพของหลักสูตรแบ่ง
ออกเป็น 3 ขั้นตอนคือ
3. ขั้นติดตามและประเมินผล (ต่อ)

34. 1. การตรวจสอบประสิทธิผลและความตกต่าของคุณภาพของหลักสูตร วิธีการ
ตรวจสอบเริ่มด้วยการรวบรวมข้อมูลพื้นฐาน (Basic Data) เพื่อใช้เปรียบเทียบ
กับข้อมูลระหว่างการดาเนินการ ข้อมูลพื้นฐานนี้ควรเก็บรวบรวมในระหว่างที่นา
หลักสูตรไปทดลองในภาคสนาม ควรเก็บให้ได้มากและหลากหลาย
3. ขั้นติดตามและประเมินผล (ต่อ)

35. 2. การตรวจสอบหาเหตุที่ทาให้คุณภาพตกต่า งานนี้เริ่มขึ้นเมื่อได้มีการพบแล้วว่า
คุณภาพของหลักสูตรตกต่าลง มีสมมุติฐานหลายเรื่องที่อาจนามาใช้ในการค้นหา
สาเหตุที่สาคัญคือ
1. ความล้มเหลวในการใช้หลักสูตร การที่จะใช้หลักสูตรให้มีประสิทธิผลใน
ทุกสภาพย่อมเป็นไปไม่ได้หลักสูตรแต่ละหลักสูตรย่อมมีจุดหมายที่แตกต่างกัน
และการที่บรรลุจุดหมายก็ต่อเมื่อได้มีการใช้หลักสูตรในสภาพและเงื่อนไขที่
เหมาะสมเท่านั้น
3. ขั้นติดตามและประเมินผล (ต่อ)

36. 2. ความเปลี่ยนแปลงของสภาพและเงื่อนไขในเวลาที่นาหลักสูตรไปใช้สภาพ
ภายในโรงเรียนหรือสถานศึกษาที่นาหลักสูตรไปใช้ย่อมเปลี่ยนแปลงได้ทุกเวลา
ตัวอย่างเช่น ในตอนที่ทาการทดลองใช้ในภาคสนามขวัญและกาลังใจของผู้สอนดี
มาก แต่ตอนที่เอาหลักสูตรไปใช้จริงๆ กลับลดต่าลง
3. ขั้นติดตามและประเมินผล (ต่อ)

37. 3. ความเปลี่ยนแปลงของกลุ่มเป้าหมาย เกี่ยวกับเรื่องนี้อาจเป็นไปได้ว่าลักษณะ
ของกลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการทดลองภาคสนามกับที่นาหลักสูตรมาใช้จริงมีความ
แตกต่างกันมาก เช่น ในด้านระดับความรู้ความสามารถ เจตคติ และค่านิยมที่มีต่อ
การเรียน
3. ขั้นติดตามและประเมินผล (ต่อ)

38. 4 วิธีการวิเคราะห์ผลการทดสอบ เป็นที่ทราบกันดีแล้วว่าการทดสอบหรือการ
ประเมินผลนั้นมีทั้งการทดสอบระหว่างการดาเนินการ หรือการทดสอบย่อย และ
การทดสอบขั้นสุดท้าย หรือการทดสอบรวม การทดสอบรวมเป็นการทดสอบที่
บอกให้เราทราบว่าหลักสูตรดีขึ้นหรือเสื่อมคุณภาพลง แต่ไม่สามารถชี้แจงเจาะจง
ลงไปว่าปัญหาอยู่ที่ตรงไหนเพราะเหตุใด ในทางตรงข้ามการทดสอบระหว่าง
ดาเนินการหรือการทดสอบย่อย ซึ่งใช้ในการวินิจฉัยจุดอ่อนของผู้เรียนสามารถช่วย
ให้เราทราบว่าหลักสูตรมีจุดอ่อนในเรื่องอะไร และเป็นเพราะเหตุใด ด้วยเหตุนี้เรา
จึงใช้การทดสอบย่อยเป็นเครื่องชี้ถึงสาเหตุการตกต่าของหลักสูตร
3. ขั้นติดตามและประเมินผล (ต่อ)

39. 3. แก้ไขและตรวจสอบประสิทธิผลของวิธีการที่นามาแก้ไข หลังจากที่ได้ทราบ
แล้วว่าความตกต่าของคุณภาพหลักสูตรคือเรื่องอะไร และเกิดจากสาเหตุอะไรแล้ว
ขั้นต่อไปของกระบวนการควบคุมคุณภาพก็คือการแก้ไข สาหรับการแก้ไขนี้อาจทา
ได้หลายวิธีทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสาเหตุและปัญหาที่ทาให้คุณภาพตกต่า ในบางกรณีอาจ
ใช้วิธีปรับปรุงวิธีการสอนและแก้ไขหลักสูตรบางส่วน เช่น ตัดทอนหรือเพิ่มเติม
เนื้อหาสาระแก้ไขวิธีสอนโดยแบ่งกลุ่มผู้เรียนให้เล็กลง

40. บทบาทของหน่วยงานและบุคลากรในการนาหลักสูตรไปใช้
บทบาทของหน่วยงาน
1. การใช้หลักสูตรโดยหน่วยงานส่วนกลางที่มีบทบาทเต็มที่
2. การใช้หลักสูตรโดยให้โรงเรียนมีบทบาทเต็มที่
3. การใช้หลักสูตรโดยให้หน่วยงานส่วนกลางมีบทบาทเป็นส่วนใหญ่ และมี
หน่วยงานท้องถิ่นเป็นผู้ให้ความช่วยเหลือ
4. ใช้หลักสูตรโดยให้หน่วยงานส่วนท้องถิ่นมีบทบาทสาคัญ และหน่วยงาน
ส่วนกลางเป็นผู้ให้การสนับสนุน

41. บทบาทของบุคลากรในการนาหลักสูตรไปใช้
1. ผู้บริหารโรงเรียน ให้การสนับสนุนการนาหลักสูตรไปใช้ให้เกิด
ประสิทธิภาพ ต้องมีความเข้าใจเกี่ยวกับหลักสูตร สามารถบริหารหลักสูตร
2. หัวหน้าหมวด ดาเนินการส่งเสริมการใช้หลักสูตรต้องมีความเข้าใจหลักสูตรใน
สาระที่ตนรับผิดชอบ และวางแผนดาเนินงานการใช้ระดับของตนเองได้อย่าง
เหมาะสม มีประสิทธิภาพ
3. ครูผู้สอน ในฐานะเป็นผู้ใช้หลักสูตรโดยตรงและโดยอ้อมคือเข้าร่วมพัฒนา
หลักสูตรในระดับต่างๆ และเป็นผู้ติดตามการใช้หลักสูตรอย่างใกล้ชิด

42. สรุป
การนาหลักสูตรไปใช้เป็นการแปลงหลักสูตรไปสู่การสอน เป็น
กระบวนการที่เกี่ยวข้องกับบุคคลหลายฝ่าย และเป็นกิจกรรมที่เป็นขั้นตอนการ
ปฏิบัติหลายขั้นตอน วิธีการของกระบวนการนาหลักสูตรไปใช้ น่าจะเป็นหัวใจ
สาคัญของการพัฒนาหลักสูตรมีผู้กล่าวว่า แม้เราจะมีหลักสูตรที่ดีแสนดี แต่ถ้านา
หลักสูตรไปใช้อย่างไม่ถูกต้องแล้วหลักสูตรนั้นก็ไม่มีประโยชน์อะไร
เพราะฉะนั้นผู้ที่มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการนาหลักสูตรไปใช้ จะต้องศึกษา ทาความ
เข้าใจกับการนาหลักสูตรไปใช้ตามบทบาทหน้าที่ของตนให้สมบูรณ์ที่สุด เพื่อให้
การใช้หลักสูตรนั้น สัมฤทธิ์ผลตามจุดมุ่งหมายที่กาหนดไว้