HBSS4303 Antropologi

1. Disediakan oleh:
Chin Han Wei

2. 5.1 Manusia, Ekologi dan
Teknologi
Manusia Ekologi Teknologi Sesuatu cara
Keseluruhan melaksanakan tugas
Keperluan untuk
hubungan antara menggunakan
mendapatkan
organisme dan proses teknikal, ilmu
makanan
persekitaran pengetahuan dan
peralatan.
Bergantung kepada
teknologi untuk
Manusia berinteraksi
berinteraksi dengan
dengan masyarakat
persekitaran
sosialnya

3. 5.2 Pembahagian Tugas dalam
Masyarakat
Pengkhususan Pengkhususan
peranan jantina
Pengkhususan umur

4. 5.2.1 Pengkhususan
Jantina
Tugas-tugas lelaki Tugas-tugas wanita
•Memburu •Meramu
•Membina tempat tinggal •Menjaga anak
•Menebas menebang untuk •Bercucuk tanam
bercucuk tanam
•Menternak binatang •Memasak makanan
•Menjadi pemimpin •Mengemas rumah

5. Terdapat 3 teori yang cuba menjelaskan
mengapa adanya pengkhususan jantina
dalam pembahagian tugas:
Lelaki mempunyai tubuh badan dan
kekuatan fizikal yang membolehkan mereka
melakukan kerja yang berat.
Wanita melakukan kerja di dalam rumah
kerana selari dengan tugas menjaga anak.
Tugas lelaki agak berat dan merbahayakan
anak jika dilakukan oleh wanita.
Dari segi reproduksi, lelaki boleh
dikorbankan berbanding dengan wanita.

6. 5.2.2 Pengkhususan Umur
Kanak-kanak Dewasa Tua
• Biasanya dikecualikan • Biasanya bekerja. • Biasanya tidak bekerja.
daripada tugas orang • Mempunyai kekuatan • Tidak sekuat dulu.
dewasa. fizikal. • Memainkan peranan
• Kurang kekuatan fizikal • Mempunyai ilmu keagamaan dan
dan ilmu pengetahuan. pengetahuan yang menjadi perunding dan
mencukupi. sejarawan masyarakat
• Dihantar ke sekolah berdasarkan
untuk menimba ilmu. pengalaman dan
kebijaksanaan mereka.

7. 5.2.3 Pengkhususan
Peranan
•Mengamalkan kesepaduan mekanikal dimana ahli
masyarakat memainkan peranan yang sama, merasakan
diri mereka setara dari segi sosial, dan mengamalkan nilai
tradisi dan kekeluargaan.
Masyarakat •Kesepaduan lahir daripada perasaan bahawa ahli
masyarakat melalui kehidupan dan pengalaman yang
primitif serupa.
•Perubahan daripada kesepaduan mekanikal kepada
kesepaduan organik yang lebih berasaskan
pengkhususan perana dan saling kebergantungan.
•Apabila masyarakat semakin kompleks, tidak mungkin
Masyarakat ada satu orang dalam masyarakat yang mempunyai
segala kemahiran yang diperlukan untuk menguruskan
moden kehidupan dengan lancar.
•Kesepaduan organik memastikan bahawa ahli
masyarakat memenuhi keperluan antara satu sama lain
mengikut kemahiran masing-masing.

8. 5.3 Sistem-sistem Pengeluaran
Memburu dan
meramu
Industrialisasi Hortikultur
Agrikultur Pastoralisme

9. 5.3.1 Memburu dan
Meramu
•Tidak mungkin membawa hasil yang banyak.
Populasi yang kecil •Tidak menyimpan makanan untuk jangka masa yang lama.
•Mengikut buruan mereka.
Berpindah randah •Kehidupan mereka berkisar kepada pola penghijrahan buruan, sebab itulah
mereka tidak menetap di mana-mana tempat untuk jangka masa yang lama.
Keluarga •Terdiri daripada pakatan antara keluarga-keluarga yang bekerjasama untuk
memburu dan meramu.
merupakan unit •Keluarga bersifat egalitarian dan tidak mementingkan perbezaan sosial yang
ketara seperti masyarakat moden.
sosial yang asas
Dijumpai di •Sudah biasa berburu dan meramu di kawasan terpencil seperti gurun dan tundra.
kawasan-kawasan •Dengan peralatan senjata yang mudah, mereka mampu mendapatkan makanan
yang cukup walaupun berada di persekitaran yang sukar dan mencabar.
terpencil

10. 5.3.2 Hortikultur
Revolusi neolitik
Menandakan Mempunyai impak
perubahan daripada budaya yang besar
masyarakat yang kepada
mengumpul perkembangan
makanan . tamadun manusia
Tempat tinggal yang Pengkhususan
Ledakan populasi
tetap peranan

11. Hortikultur
Merupakan antara sistem pengeluaran makanan yang terawal
di dunia.
Merupakan kegiatan menanam tumbuhan menggunakan
peralatan mudah (cangkul) dan kawasan tanah yang kecil.
Hanya tenaga manusia digunakan dalam hortikultur.
Teknik yang selalu digunakan dalam hortikultur ialah pertanian
pindah randah di mana hutan dibersihkan dan dibakar.

12. 5.3.3 Pastoralisme
Merujuk kepada penternakan haiwan sebagai sumber makanan.
Pola kehidupan masih berpindah-randah kerana mereka harus
mencari kawasan ragut yang baru untuk haiwan ternakan mereka
mengikut musim.
Masyarakat pastoral tidak semestinya bergantung sepenuhnya
kepada haiwan ternakan, mereka juga mendapat makanan
melalui tanaman dan berdagang dengan kumpulan lain.
Tetapi pada asasnya, sumber utama makanan untuk masyarakat
pastoral ialah haiwan ternakan.
Haiwan mempunyai kepentingan dan makna sosial yang
tersendiri dalam masyarakat pastoral.

13. 5.3.4 Agrikultur
Berbeza dengan hortikultur
kerana ia amat bergantung
kepada tenaga haiwan dan
teknologi.
Membawa Banyak
perubahan menggunakan
kepada teknologi
• Penuhuhan
seperti bajak
bandar yang ditarik
• Sistem haiwan, baja,
pengeluaran sistem
makanan yang
efisien pengairan dan
• Pengkhususan jentera
peranan moden.
Produktiviti yang tinggi
memerlukan pelaburan yang
besar dari segi tenaga kerja
dan modal.

14. Penubuhan bandar Sistem pengeluaran Pengkhususan
• Agrikultur memerlukan makanan yang efisien peranan
masyarakat menetap di • Dengan berkembangannya • Apabila wujudnya kelas
suatu kawasan untuk teknologi, lebih banyak sosial yang bertugas
jangka masa yang panjang. makanan boleh dihasilkan mengeluarkan makanan
• Membawa kepada untuk menampung populasi secara khusus, ini
penubuhan bandar yang yang kian bertambah. membolehkan orang lain
menjadi pusat tamadun. • Jumlah penduduk yang memikul peranan yang
ramai menjadi asas kepada berbeza.
perkembangan tamadun • Stratifikasi sosial yang
yang kuat. berlaku merupakan antara
ciri-ciri tamadun yang
berkembang pesat.

15. Kaum Tani
Kelas sosial yang bertanggungjawab menghasilkan makanan untuk
masyarakat.
Merupakan majoriti dalam sesuatu masyarakat dan terikat kepada
negara melalui institusi politik, agama dan ekonomi.
Menawarkan lebihan hasil agrikultur kepada negara, manakala negara
membekalkan mereka dengan barangan yang mereka perlu.
Status sosial amat rendah, tiada kuasa politik, dan pemilikan harta
dikalangan mereka amat sedikit berbanding dengan golongan atasan.

16. 5.3.5 Industrialisasi
Industrialisasi banyak
Revolusi industri membawa Penggunaan teknologi
bergantung kepada teknologi
satu era baru dalam sejarah moden ini melipat gandakan
moden berbanding manusia
pengeluaran makanan. pengeluaran.
dan haiwan.
Konsep pertanian ini juga
Daripada bertani untuk
dikenali sebagai pertanian
tujuan sara diri, petani
teliti kerana ia membolehkan
moden boleh menjual Teknologi moden melibatkan
petani melakukan perkara
lebihan hasil agrikultur kos yang amat tinggi.
yang betul, pada masa yang
mereka untuk tujuan
betul, dan pada tempat yang
komersial.
betul.

17. 5.4 Isu-isu Alam Sekitar
Perladangan komersial memerlukan pembersihan kawasan
hutan yang luas yang akan merosakkan ekologi tempatan.
Penternakan haiwan secara intensif seperti ladang ayam
dan babi boleh menghasilkan pencemaran dari segi sisa
kumbahan haiwan.
Penggunaan racun rumpai yang tidak terkawal telah
banyak menjejaskan sumber air bersih.
Pertanian pindah randah dikritik kerana ia mengancam
biodiversiti (kekayaan spesis hidupan) dalam hutan.
Masalah jerebu akibat daripada pembakaran hutan untuk
pertanian secara besar-besaran.
Perikanan komersial berskala besar menyebabkan ikan di
laut semakin berkurangan.