1. Aera Kaila Yzabel Hermogeno FLP 2210-1
BSEd Fil 2-1 Dr. Victoria R. Ramos
Babae ako, Hindi Babae Lang !
Ipinahayag ni Dr. Jose Rizal sa kanyang liham sa mga kadalagahan ng Malolos taong 1889,
“Ang Liham ni Rizal sa mga Kabataang Dalaga ng Malolos". Ipinabatid niya ang kanyang
papuri at paggalang sa katapangang ipinamalas ng mga ito sa pagsulong ng karapatan sa
edukasyon. Isang pangkat ng kababaihan ang iginiit sa pamahalaang Kastila ang kanilang
hangaring makapag-aral. Ipinaabot ng dalawampung kababaihan ng Malolos ang kanilang
petisyon kay Gobernador Heneral Weyler. Ang paghingi ng permiso upang mabuksan ang
isang pang gabing paaralan na magtuturo sa kanila ng wikang Kastila sapagkat naniniwala
sila na ang edukasyon ay para sa lahat. Ipinaglaban ang pagkakaroon ng pagkapantay-pantay
sa pagitan ng babae at lalaki nang panahon ng Kastila. Ipinakita ang katapangan ng mga
kababaihan para isulong ang edukasyon noon. Kahit sa panahong ito ay hindi kinikilala ang
boses ng kababaihan sa lipunan, naging katuwang sila para sa ikagagaling ng bayan.
Isinulong nila ang mga karapatan ng kababaihan upang magbigay daan na makilala ang lakas
ng mga babae sa lipunan.
Pinakita nila ang kahalagahan ng pagtatamo ng karunungan. Ang makita ang tunay
na kahulugan ng kabanalang taglay ang kabutihan, kalinisan ng kalooban gayundin ang
matuwid na pag-iisip. Pinakita rin ang mahalagang tungkulin ng isang kababaihan bilang
dalaga at asawa sa pagbangon ng kanilang dignidad at halaga sa lipunan. Ipinapayo rin ni
Rizal sa kanyang liham na itaguyod ang isang anak na marangal at magtatanggol sa bayan.
2. Huwag din maging alipin ninuman, gamitin ang isipang kalooban ng Diyos upang kilalanin
ang tunay at huwad na relihiyon. Marapat ding maging mulat sa mga hindi katangap-tanggap
na gawain ng mga prayle. Naging daan din ang mga kababaihan ng Malolos upang mabuo
ang Asociacion Feminista Filipina nuong Hunyo, taong 1905. Bukod sa pagpapakita ng
pagpapahalaga at pakikipaglaban upang makamit lamang ang karapatan sa edukasyon.
Sapagkat sa panahong ito, tanging kababaihan na galing lamang sa mayamang angkan ang
tinuruan magbasa at magsulat. Gayundin ang mga kalalakihan lamang ang pinapayagan na
makatungtong sa kolehiyo. Ito rin ang naging tulay upang mabuksan ang karapatan nilang
makaboto gayundin ang pagkakaroon ng pantay na pagtingin sa pagitan ng babae at lalaki.
Sila rin ay may malaking kontribusyon sa panahon ng rebolusyon o katipunan. Kung saan
ipinakita nila ang kanilang pagsuporta sa pamamagitan ng paghahandog ng tulong tulad ng
pagbibigay ng mga pangunahing pangangailngan para sa mga katipunero. Kung kaya't
marapat lamang ang pagbibigay pugay sa mga kababaihan ng Malolos na syang nanguna sa
pakikipaglaban ng karapatan at gumawa ng daan para ang mga Pilipina ay magkaroon ng
kapangyarihan sa ating lipunan. Nawa’y alalahanin natin na babae ka, hindi babae lang.
Babaeng handang ipaglaban ang sinumang pinagkaitan, kung kinaya ng ating mga ninuno na
ipaglaban ang kanilang karapatan tulad ng naging laban ng mga kababaihan ng Malolos, kaya
ring ipamalas ng modernong kababaihan ang kanyang kagalingan at tagumpay sa bayan.
Kung kayang ipaglaban ng mga kababaihan ng Malolos ang kanilang halaga na walang pag-
aalinlangan, kaya rin nating ipaglaban at ipagtanggol ang ating mga sarili.
3. Mahalaga ang pagkilala ni Rizal sa kakayahan at kadakilaan ng mga kababaihan ng
Malolos na syang nagsilbing daan upang buksan naman ang kaisipan ng mga kababaihan sa
kanilang tungkulin at halaga sa bayan. Matutong ipaglaban ang ating sariling karapatan nang
sagayon ay hindi alipustahin o hamakin ninuman. Maging inspirasyon hindi lamang sa mga
kababaihan, ngunit gayundin sa buong bayan. Ipaglaban nang may buong dignidad ang mga
bagay na iyong ninanais kahit marami man ang balakid. Huwag maging sunod-sunuran at
maging mangmang sa mga bagay na hindi mo dapat na nararanasan. Sapagkat ipinapakita
nang pagiging matapang ang pagmamahal sa bayan, sa kapwa, at higit sa lahat sa sarili.
Marapat na ipaglaban ang karapatan, mamulat sa katotohanan, at huwag sayangin ang
anumang pagkakataon upang makamit mo ang iyong mga adhikain. Lalo’t kung para ito sa
ikakaganda ng iyong buhay gayundin ng bayan. Marahil kulang pang sukling pasasalamat
ang buhayin ang kanilang alaala, ang alaalang siyang buhay sa ating mga kalayaan. Isapuso’t
isip nawa na huwag hayaan ang sinuman na tanggalan tayo ng boses o karapatan sa
kadahilanang “babae ka lang”. Babae ka, at mas marami kang magagawa para sa bayan gaya
ng mga kalalakihan.