FRIEDRICH A. Von HAYEK’in ALTIN PARA STANDARDINA İLİŞKİN ELEŞTİRİLERİ

1. PROF. DR. COŞKUN CAN AKTAN
Bu Sunum Şu Kaynaktan Yararlanılarak Hazırlanmıştır:
Coşkun Can Aktan,Yeni İktisat Okulları Ve İktisadi Düşünce: Ankara: Seçkin Yayınları 2018.
Sunumu Hazırlayan: Cansu Ünal
FRIEDRICH A. Von HAYEK’in
ALTIN PARA STANDARDINA
İLİŞKİN ELEŞTİRİLERİ

2. • Altın tek değer ölçüsüdür.
• Paranın değeri altın karşılığında saptanır.
• Altının üretim maliyeti ile nominal değeri arasında fark yoktur.
Bu nedenle senyoraj geliri elde etme olanağı sınırlıdır.

3. ALTINSTANDARDI
ALTIN SİKKE STANDARDI
ALTIN KÜLÇE
STANDARDI
ALTIN KAMBİYO
STANDARDI

4. ALTIN SİKKE STANDARDI
• Devletin resmi parası altındır.
• Banknot temsili paradır.
• Merkez bankası getirilen banknotları altın
sikkelerle değiştirmekle yükümlüdür.
• Kamu otoritesi ‘’Kamu Haddi’’ belirlemiştir. Yani Belirlenen
sınırın üstünde ufaklık paralarla yapılan ödemelerin kabul
edilmesi zorunlu değildir.

5. ALTIN KÜLÇE STANDARDI
Altın külçe standardını öneren ilk iktisatçı D.
Ricardo’dur.
Dolaşımdaki ödeme aracı banknotlardır.
Para biriminin değeri altına göre saptanmıştır.
Küçük meblağlardaki banknotlar altına çevrilemez.
Altın iç piyasada ödeme aracı değildir.Altın ,dış
ödemelerde kullanılır.

6. ALTIN KAMBİYO STANDARDI
Banknotlar iç piyasada altın sikke veya külçelere
dönüşemez.
Para biriminin değeri iki şekilde belirlenir:
a)Doğrudan altına bağlı olabilir. b) Altına bağlı
konvertibl bir ulusal paraya göre belirlenebilir.
Bretton Woodsla yaygın olarak kullanılır.

7. Altının kendi değeri vardır.Diğer mallara standart oluşturur.
Altın değer saklama aracıdır.Altın üretiminin göreli etkisi
küçüktür,bu yüzden altın cinsinden ifade edilen fiyatlar yıldan
yıla çok büyük değişiklik göstermez.
Parasal sistemde bile,sabit kur üzerinden altına
konverbilitenin olması ,para otoritelerini enflosyanist
finansmana yönelmesini engelller.
Altın para standardını savunan
İktİSatçıların argümanları

8. Altın bir ülkenin uluslararası rezervindedir;ödemeler
bilançosundaki denge otomatik olarak sağlanır.
Altın para arzındaki artış oranı altın üreten sektörlerin
karlılık oranına göre değişir.
Altın para sisteminde; paranın para dışı kullanımı yaygındır.

9. Hayek’İn Altın para görüşü
Bu sistemde paranın değerini altının kendisi belirlemez.Paranın
değerini,muhtelif parasal amaçlar için talep edilen altın
belirler.Bu sistem devlete parasal bir disiplin getirir.
Para miktarı kontrol altına alınır,para tekelini elinde
bulunduranlar,para üzerinde isteğini yapmasını engeller.

10. Hayek
«Serbest para sistemi,altın standardından üstündür.Altın
standardı ile devlet tekelindeki merkez bankacılığı arasındaki
seçimde altın standardı daha iyi bir sistemdir. »der.
«Altın standardında paranın değerinde istikrar sağlanır.Ancak
para yönetimi devletin elinde olduğunda altın standardında
sınırlı ölçüde güvenilir»der.
«Yapılacak tek şey paralar arrası rekabete izin verilmeli;özel
bankalar arasındaki serbest rekabette hangi para biriminin
kullanılacağı belirlenmelidir.»der.

11. Hayek’İn Altın Standardına
eleştİrİlerİ
Altın çok sağlam olmayan bir çıpadır;ama hükümetin kararına
bırakılan paradan iyidir.
Altının miktarı sınırlı olduğu için yönetimi zordur.
Sadece birkaç ülke gerçek bir altın standardını muhafaza
eder,diğerleri altın değişim standardıyla onlara bağlıdır.

12. Hayek’İn Genel görüşü
Altın standardıyla paranın değerindeki dalgalanmalar
önlenebilir.Ama para yönetimi devletin elinde olursa altın
standardı güvenlidir.
Serbest girişim ve piyasa ekonomisinin olması için;para
üzerindeki devlet tekelini kaldırıp,özel bankalar arasında serbest
rekabet olmalıdır.
Altının toplam miktarı siyasi amaç için manipüle edilmesine izin
verilmez.Altın standardı paranın değerini uzun dönem
arttırmadan sabit tutar ama rekabetçi para sisteminden başarılı
olamaz.

13. Parasal Rejİmİ uygulamanın
güçlüklerİ
Dünya altın üretim miktarını doğru tahmin etmek güçtür.Yeni
altın rezervleri bulunduğunda paranın değeri bozulabilir.
Mevcut dünya altın rezervleri likidile ihtiyacını
karşılayamayabilir.
Günümüzde altın kombiye standardı daha uygulanabilir.Çünkü
altın sikke standardından farklı ‘malpara’ değil temsili para
rejimidir.
Altın kambiyo sistemi için temsili para belirlenmelidir.