Алкендердің физикалық және химиялық қасиеттері. Марковников ережесі. Алыну әдістері

1. Батыс Қазақстан облысыБатыс Қазақстан облысы
Казталов ауданыКазталов ауданы
Қараөзен мектеп – лицейіҚараөзен мектеп – лицейі
Алкендердің физикалық және
химиялық
қасиеттері.Марковников
ережесі.Алыну әдістері.
Химия пәнінің мұғалімі:Химия пәнінің мұғалімі:
Мухамбетова Назипа МуратханқызыМухамбетова Назипа Муратханқызы

2. Сабақтың тақырыбы: Алкендердің физикалық және
химиялық қасиеттері.Марковников ережесі.Алыну әдістері.
Сабақтың мақсаты: Білімділігі:Қанықпаған көмірсутектердің физикалық
және химиялық қасиеттерімен, Марковников
ережесімен таныстырып,қолданылу жағдайын және алыну әдістерін мысалдар
арқылы түсіндіру.
Дамытушылығы: Оқушылардың алкандер мен алкендердің химиялық
қасиеттері мен алыну жолдарын салыстырып,химиялық реакция теңдеуі арқылы
өрнектеу дағдысын дамыту .
Тәрбиелілігі: Оқушыларды шығармашылыққа, ізденімпаздыққа,
жауапкершілікке тәрбиелей отырып пәнге деген қызығушылығын арттыру.
Сабақтың типі : Жаңа білім беру
Сабақтың түрі: Ұжымдық шығармашылық сабақ.
Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, көрнекі көрсету,түсіндіру
Оқыту технологиясы: Зерттеу – жобалау технологияларының , СТО
элементтері.
Сабақтың көрнекілігі: интербелсенді тақта, слайдтар,электрондық оқулық

3. Күтілетін нәтиже: Алкендерді жүйелеу номенклатурасы бойынша атай алады,
Изомерлердің формуласын құрастыра алады,
Химиялық қасиеті бойынша алкандар мен алкендерді ажырата алады,
Химиялық қасиеттерін реакция теңдеулері арқылы өрнектей біледі.
Пәнаралық байланыс: биология, математика
Сабақ жоспары: 1. Ұйымдастыру бөлімі
2. Үй тапсырмасын тексеру.
3. Жаңа білімді меңгеру бөлімі.
4. Бекіту бөлімі
5. Қорытындылау -- (бағалау парағы арқылы сынып оқушыларын
бағалау)
Үй тапсырмасын тексеруге арналған сұрақтар:
1.Алкендердің құрылысына сипаттама – Қасиет Қ
2.Алкендердің гомологтық қатары – Ұлпан Т
3. Алкендердің номенклатура бойынша аталу ерекшелігі – Рысгүл Х
4.Изомериясы – Арман З
5.Циклоалкандарға жалпы сипаттама – Алтынай Х.-
6. Алкандар мен алкендердің құрылыс ерекшеліктерін салыстыру – Шаттық Ә
7.Алкандардың химиялық қасиеттерін сипаттау- Гүлім Қ.

4. Жаңа білімді меңгерту :
Блум таксономиясы элементтерін пайдаланып,жаңа тақырыпты ашу
кезеңдері.
• Білу – Алкендер қандай физикалық қасиеттер көрсетеді? (слайд №5)
• Түсіну – (слайд № 6 ) химиялық қасиеттері сызбасының таныстырылымы
Химиялық қасиеттерінің сызбанұсқасынан туындайтын сұрақтар бүгінгі
сабағымыздың проблемалары:
а)Алкендер қандай химиялық қасиет көрсетеді деп ойлайсыңдар?
ә) Сіздердің ойларыңызша, молекуласында қос байланыс пайда
болғандықтан, алкендерге тән химиялық қасиет қандай ?
Алкендердің алыну әдістерімен таныстыру – (слайд №8)
• Қолдану – көрсетілген сызба бойынша химиялық реакция теңдеулерін
тақтаға оқушыға жаздыру - (слайд №7)
Электронды оқулықтан алкендердің химиялық қасиеттерінің механизмін
демонстрациялау,
„Этилен алу және оның қасиеттерін” зертханалық жұмысты интербелсенді
тақтада орындап,көрсету.
• Талдау – оқулықтағы №7,9,11 жаттығуларды тақтада орындау.
• Жинақтау – берілген айналуларды реакция теңдеулері арқылы
жазып,заттарды атауға тапсырма орындайды.

5. қасиеттеріБ і л уБ і л у
Физикалық
қасиеттері
С2Н4 –
С4Н8
;газтәрізді заттар
С5Н10 – С18Н36
;сұйықтық
С19Н38
қатты заттар
Молекулалық
массасы артқан
сайын
қосылыстардың
қайнау және балқу
температуралары
.жоғарылайды
Судан жеңіл, суда
нашар ериді,
органикалық
еріткіштерде
жақсы ериді.
:Агрегаттық күйі

6. СnH2n
+Н2,t0
,Ni
CnH2n+2
+Hal2
СnH2nHal2
+HHal
СnH2n+1Hal
+H2O,t0
,H+
CnH2n+1OH
+H2O+[O]
CnH2n(OH)2
+O2,t0
(жану)
CO2 + H2O
-H2,t0
,Ni
CnH2n-2
+nCnH2n
полиме
Химиялық
қасиеттері
Химиялық
қасиеттері
ТүсінуТүсіну

7. 4. Гидраттану
2. Галогендеу
3. Гидрогалогендеу
5. . .Қ ж тотығуы
6. Жану
7.
Дегидрлеу
8. Полимерлену
1. Гидрлеу
Алкендердің химиялық қасиеттерінің
сызбасындағы атаулы реакциялар :
ТүсінуТүсіну

8. 8 02.05.17
СН
ОН
Pt, t
СН2 + Н2 СН3 СН3
СН2 СН2 + Br2 СН2Вr СН2Вr
СН2 СН2 + НСl CН3 СН2Сl
СН2 СН2 + Н2О
t, Н3РО4
CН3 СН2ОН
СН2 СН2 + [О] +Н2О СН2СН2
ОН
СН2 СН2 + 3О2 2СО2 2Н2О
СН2 СН2
t, Ni
СН + Н2
СН2
cat
( … СН2 СН2
…)n
ҚолдануҚолдану
+
СН2

13. 13
Br
СН2
1. :Мұнай өнімдерінің крекингі
С16Н34 С8Н18 + С8Н16
2. :Қаныққан көмірсутектердің дегидрленуі
СН3 СН2 СН2 СН3
СН2 СН СН2 СН3 + Н2
СН3 СН СН СН3 + Н2
3. (Спирттердің дегидраттануы судың
):бөлінуіСН3 СН2 ОН
Н2SО4 , 140 –
1500
С
СН2 +
Н2О4. ( ):Дегидрогалогендеу галогенсутектің бөлінуі
СН3 СН2 СН3+
NaОН
,спирт
tСН СН3 СН СН СН3+NaB
r
+Н2О
5. :Дегалогендеу
СН3 СН СН3СН +Zn
Br Br
СН3 СН СН СН3
+ZnBr2
АлынуыАлынуы

15. Тапсырмалар
 Атаулары келтірілген алкендердің
формуласын құрастырыңдар:
 А) 2,3-диметилбутен-1
 Ә)2-метилпентен-2
 Б)2,3,4- триметилпентен-1
 В)2,4-диметилпентен-2
 Г)4-этилгексен-1