SlideShare a Scribd company logo
1 of 24
Ойн таксаци
• Ойн биологийн шинж чанар, моддын
бүрэлдэхүүн, бүтэц, хэмжээ, ургах орчны
нөхцөлийн тоо, чанарын үнэлгээг
таксацын үзүүлэлт гэнэ. Нэг ойд өөр
хоорондоо нягт уялдаа шүтэлцээтэй олон
тооны үзүүлэлтийг тогтоож, түүний ойн аж
ахуй, эдийн засгийн ач холбогдлыг
илэрхийлдэг. Энэ зорилгоор ойг судлах
явцад тогтоосон систем үзүулэлтийг ойн
таксацын ойллого гэдэг.
Ойн таксацын ойллогод
моддын
үүсэл

ойн хэлбэр

Бүрэлдэхүүн

Нас

дундаж
өндөр

Диаметр

Өтгөрөл

бонитетийн
анги

нэг га-ын
нөөц

таваарын
анги

өсвөр мод

хөрсний
амьд хучаас

хэв шинж
Ойн ургамал бүрэлдэхүүн

модод

ойн сөөг

өсвөр мод

хөрсннй
амьд хучаас
ойн модод
• Өөр хоорондоо нарийн зүй тогтолт
харьцаатайгаар ойг бүрдүүлж байгаа
модны. олонлогнйг бүхэлд иь ойн модод
гэнэ
өсвөр мод
• Тухайн үедээ ойн моддын өндрийн
дөрөвний нэгд хүрч ургаагүй боловч
яваандаа эх ойн моддыг халах чадвартай
зулзаган модыг өсвөр мод гэнэ.
ойн сөөг
• Ойд тохиолдох бүх төрлийн сөөг бас хэзээ ч
эх моддыг халах чадваргүй давжаа ургасан
зарим модыг оин сөөг гэнэ.
ойн хөрсний амьд хучаас
• бүх төрлийн өвслөг ургамал, хагас
сөөг, хөвд, хагийг ойн хөрсний амьд хучаас
гэнэ.
Ойн элемент
• Таксацлахын тулд моддыг хувааж болох
хамгийн энгийн хэсгийг проф. Н. В.
Третьяков ойн элемент гэж анх нэрлэжээ.
Хожим нь Н. П. Анучин ижил насны, жигд
бүтэцтэй ой, эсвэл холимог, нийлмэл ойн
нэг ташинга, насны нэг бүлэгт хамаарах
ижил нөхцөлд ургаж, өсөж, хөгжиж байгаа
нэг төрлийн моддыг ойн элемент гэнэ гэж
тодорхойлсон байна.
Ойн үүсэл

Байгалийн ой

Таримал ой
ташинга

Энгийн
Нийлмэл
Ойн бүрэлдэхүүн

Холимог

Цэвэр
Нас, диаметр, өн
дөр
Ойн насны анги тогтоох хүснэгт
Насны
анги

Шилмүүст ой, үрээр
ургасан хатуу навчит ой

Зөөлөн навчит ой, ургал
үүсэлтэй хатуу навчит ой

Ойн дундаж нас жилээр
1

1-20

1-10

2

21-40

11-20

3

41-60

21-30

4

61-80

31-40

5

81-100

41-50

6

101-120

51-60

7

121-140

61-70
Насжилт
• Монгол орны ойн насжилт
• Шилмүүст, навчит ойн нөөцийг насны
бүлгээр ангилж үзвэл 76,40%-г болц гүйцсэн
хөгшин ой, 11,98%-г Болц гүйцэж
яваа, 11,14%-г дунд насны, 0,48%-г Залуу
насны ой эзэлж байна.
Бонитет, өтгөрөл, н
өөц
лекц 4 так
лекц 4 так
лекц 4 так

More Related Content

What's hot

эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих зааварэрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих зааварШинэбаяр Найдан
 
МОНГОЛ ОРНЫ МАЛ АЖ АХУЙ
МОНГОЛ ОРНЫ МАЛ АЖ АХУЙМОНГОЛ ОРНЫ МАЛ АЖ АХУЙ
МОНГОЛ ОРНЫ МАЛ АЖ АХУЙsaikhanaa.o
 
хүмүүний экологийн ул мөр
хүмүүний экологийн ул мөрхүмүүний экологийн ул мөр
хүмүүний экологийн ул мөрOyundari Nyamsuren
 
Менежментийн онол, онолын үүсэл, хөгжил, Монгол онол ...
Менежментийн онол, онолын үүсэл, хөгжил, Монгол онол ...Менежментийн онол, онолын үүсэл, хөгжил, Монгол онол ...
Менежментийн онол, онолын үүсэл, хөгжил, Монгол онол ...Adilbishiin Gelegjamts
 
таамаглал шалгах
таамаглал шалгахтаамаглал шалгах
таамаглал шалгахSerod Khuyagaa
 
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-7
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-7"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-7
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-7E-Gazarchin Online University
 
экосистемийн үндсэн ойлголт
экосистемийн үндсэн ойлголтэкосистемийн үндсэн ойлголт
экосистемийн үндсэн ойлголтkhongoroo_38
 
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-2
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-2"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-2
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-2E-Gazarchin Online University
 
биологи 1
биологи 1биологи 1
биологи 1davkadaa
 
балархай эгшиг
балархай эгшигбалархай эгшиг
балархай эгшигariunch
 
Төрөл үг
Төрөл үгТөрөл үг
Төрөл үгchomooxoo
 

What's hot (20)

эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих зааварэрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
эрдэм шинжилгээний ажил бичих заавар
 
МОНГОЛ ОРНЫ МАЛ АЖ АХУЙ
МОНГОЛ ОРНЫ МАЛ АЖ АХУЙМОНГОЛ ОРНЫ МАЛ АЖ АХУЙ
МОНГОЛ ОРНЫ МАЛ АЖ АХУЙ
 
Lecture8
Lecture8Lecture8
Lecture8
 
Lecture6
Lecture6Lecture6
Lecture6
 
Lecture11
Lecture11Lecture11
Lecture11
 
Lecture7
Lecture7Lecture7
Lecture7
 
хүмүүний экологийн ул мөр
хүмүүний экологийн ул мөрхүмүүний экологийн ул мөр
хүмүүний экологийн ул мөр
 
үр тариа
үр тариаүр тариа
үр тариа
 
Менежментийн онол, онолын үүсэл, хөгжил, Монгол онол ...
Менежментийн онол, онолын үүсэл, хөгжил, Монгол онол ...Менежментийн онол, онолын үүсэл, хөгжил, Монгол онол ...
Менежментийн онол, онолын үүсэл, хөгжил, Монгол онол ...
 
таамаглал шалгах
таамаглал шалгахтаамаглал шалгах
таамаглал шалгах
 
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-7
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-7"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-7
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-7
 
Lecture14
Lecture14Lecture14
Lecture14
 
Leg4
Leg4Leg4
Leg4
 
Харилцаа гэж юу вэ?
Харилцаа гэж юу вэ?Харилцаа гэж юу вэ?
Харилцаа гэж юу вэ?
 
экосистемийн үндсэн ойлголт
экосистемийн үндсэн ойлголтэкосистемийн үндсэн ойлголт
экосистемийн үндсэн ойлголт
 
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-2
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-2"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-2
"Экологи байгаль хамгаалал" Хичээл-2
 
биологи 1
биологи 1биологи 1
биологи 1
 
балархай эгшиг
балархай эгшигбалархай эгшиг
балархай эгшиг
 
Төрөл үг
Төрөл үгТөрөл үг
Төрөл үг
 
Lecture10
Lecture10Lecture10
Lecture10
 

Similar to лекц 4 так (20)

лекц 11 так
лекц 11 таклекц 11 так
лекц 11 так
 
оаам л5
оаам л5оаам л5
оаам л5
 
Lekts 7
Lekts 7Lekts 7
Lekts 7
 
лекц 12 так
лекц 12 таклекц 12 так
лекц 12 так
 
Oc lekts 6
Oc lekts 6Oc lekts 6
Oc lekts 6
 
Oc lekts 6
Oc lekts 6Oc lekts 6
Oc lekts 6
 
Lekts 7
Lekts 7Lekts 7
Lekts 7
 
Oc lekts 1
Oc lekts 1Oc lekts 1
Oc lekts 1
 
Oc lekts 1
Oc lekts 1Oc lekts 1
Oc lekts 1
 
Oc lekts 1
Oc lekts 1Oc lekts 1
Oc lekts 1
 
лекц 6 так
лекц 6 таклекц 6 так
лекц 6 так
 
лекц 8 так
лекц 8 таклекц 8 так
лекц 8 так
 
ногоон дэлхий 7 р анги
ногоон дэлхий 7 р ангиногоон дэлхий 7 р анги
ногоон дэлхий 7 р анги
 
Lekts 15
Lekts 15Lekts 15
Lekts 15
 
Oc lekts 3
Oc lekts 3Oc lekts 3
Oc lekts 3
 
Oc lekts 3
Oc lekts 3Oc lekts 3
Oc lekts 3
 
Oc lekts 4
Oc lekts 4Oc lekts 4
Oc lekts 4
 
Mod bolobsruulax 7 angi
Mod bolobsruulax  7 angiMod bolobsruulax  7 angi
Mod bolobsruulax 7 angi
 
лекц 7 так
лекц 7 таклекц 7 так
лекц 7 так
 
Oc lekts 8
Oc lekts 8Oc lekts 8
Oc lekts 8
 

More from Bat-Amgalan Ravdanlkhumbuu (20)

Nbapo
NbapoNbapo
Nbapo
 
Land sedviin tolovlogoo 2012.
Land sedviin tolovlogoo 2012.Land sedviin tolovlogoo 2012.
Land sedviin tolovlogoo 2012.
 
2013 эмчилгээ 05
2013 эмчилгээ  052013 эмчилгээ  05
2013 эмчилгээ 05
 
2013 эмчилгээ 04
2013 эмчилгээ  042013 эмчилгээ  04
2013 эмчилгээ 04
 
лекц 16 энто
лекц 16 энтолекц 16 энто
лекц 16 энто
 
лекц 15 энто
лекц 15 энтолекц 15 энто
лекц 15 энто
 
лекц 14 энто
лекц 14 энтолекц 14 энто
лекц 14 энто
 
лекц 13 энто
лекц 13 энтолекц 13 энто
лекц 13 энто
 
лекц 12 энто
лекц 12 энтолекц 12 энто
лекц 12 энто
 
лекц 11 энто
лекц 11 энтолекц 11 энто
лекц 11 энто
 
лекц 9 энто
лекц 9 энтолекц 9 энто
лекц 9 энто
 
лекц 8 энто
лекц 8 энтолекц 8 энто
лекц 8 энто
 
лекц 7 энто
лекц 7 энтолекц 7 энто
лекц 7 энто
 
лекц 6 энто
лекц 6 энтолекц 6 энто
лекц 6 энто
 
лекц 5 энто
лекц 5 энтолекц 5 энто
лекц 5 энто
 
лекц 4 энто
лекц 4 энтолекц 4 энто
лекц 4 энто
 
лекц 3 энто
лекц 3 энтолекц 3 энто
лекц 3 энто
 
лекц 2 энто
лекц 2 энтолекц 2 энто
лекц 2 энто
 
лекц 1 энто
лекц 1 энтолекц 1 энто
лекц 1 энто
 
лекц 16 так
лекц 16 таклекц 16 так
лекц 16 так
 

лекц 4 так

  • 1. Ойн таксаци • Ойн биологийн шинж чанар, моддын бүрэлдэхүүн, бүтэц, хэмжээ, ургах орчны нөхцөлийн тоо, чанарын үнэлгээг таксацын үзүүлэлт гэнэ. Нэг ойд өөр хоорондоо нягт уялдаа шүтэлцээтэй олон тооны үзүүлэлтийг тогтоож, түүний ойн аж ахуй, эдийн засгийн ач холбогдлыг илэрхийлдэг. Энэ зорилгоор ойг судлах явцад тогтоосон систем үзүулэлтийг ойн таксацын ойллого гэдэг.
  • 2. Ойн таксацын ойллогод моддын үүсэл ойн хэлбэр Бүрэлдэхүүн Нас дундаж өндөр Диаметр Өтгөрөл бонитетийн анги нэг га-ын нөөц таваарын анги өсвөр мод хөрсний амьд хучаас хэв шинж
  • 3. Ойн ургамал бүрэлдэхүүн модод ойн сөөг өсвөр мод хөрсннй амьд хучаас
  • 4. ойн модод • Өөр хоорондоо нарийн зүй тогтолт харьцаатайгаар ойг бүрдүүлж байгаа модны. олонлогнйг бүхэлд иь ойн модод гэнэ
  • 5. өсвөр мод • Тухайн үедээ ойн моддын өндрийн дөрөвний нэгд хүрч ургаагүй боловч яваандаа эх ойн моддыг халах чадвартай зулзаган модыг өсвөр мод гэнэ.
  • 6. ойн сөөг • Ойд тохиолдох бүх төрлийн сөөг бас хэзээ ч эх моддыг халах чадваргүй давжаа ургасан зарим модыг оин сөөг гэнэ.
  • 7. ойн хөрсний амьд хучаас • бүх төрлийн өвслөг ургамал, хагас сөөг, хөвд, хагийг ойн хөрсний амьд хучаас гэнэ.
  • 8. Ойн элемент • Таксацлахын тулд моддыг хувааж болох хамгийн энгийн хэсгийг проф. Н. В. Третьяков ойн элемент гэж анх нэрлэжээ. Хожим нь Н. П. Анучин ижил насны, жигд бүтэцтэй ой, эсвэл холимог, нийлмэл ойн нэг ташинга, насны нэг бүлэгт хамаарах ижил нөхцөлд ургаж, өсөж, хөгжиж байгаа нэг төрлийн моддыг ойн элемент гэнэ гэж тодорхойлсон байна.
  • 13.
  • 14. Ойн насны анги тогтоох хүснэгт Насны анги Шилмүүст ой, үрээр ургасан хатуу навчит ой Зөөлөн навчит ой, ургал үүсэлтэй хатуу навчит ой Ойн дундаж нас жилээр 1 1-20 1-10 2 21-40 11-20 3 41-60 21-30 4 61-80 31-40 5 81-100 41-50 6 101-120 51-60 7 121-140 61-70
  • 15.
  • 16.
  • 17.
  • 18.
  • 19.
  • 20. Насжилт • Монгол орны ойн насжилт • Шилмүүст, навчит ойн нөөцийг насны бүлгээр ангилж үзвэл 76,40%-г болц гүйцсэн хөгшин ой, 11,98%-г Болц гүйцэж яваа, 11,14%-г дунд насны, 0,48%-г Залуу насны ой эзэлж байна.