1. Огтлолтьн эргэлт

2. Огтлолтьн эргэлт
• Ойн аж ахуйн оновчтой зохион байгуулалтын эхлэл нь, жил бүрийн
огтлолтын хэмжээ ба жилийн өсөлтийн тооны хооронд ойн түүхий
эдийн нөөц хомосдохгүй, үнээ алдахгүй, үүний зэрэгцээ ойг байнга
ашиглах боломж бий болгох ийм харьцааг тогтооход оршино. Энэ
тохиолдолд аж ахуй нэгж байгууллага нь түүхий эд болох модон
материалаар байнга хангагдах боломжтой.
• Ойн жил бүрийн огтолгоог аж ахуйн хүрээнд хэрэгжүүлэхдээ байгаа
моддоос хамгийн өтлийг нь мөн бонитет сайтай огтлох хэмжээнд
хүрсэн моддыг эхний ээлжинд сонгодог Тэдгээрийн нас зарим аж
ахуйд адил биш. Үүнтэй холбоотойгоор зарим аж ахуйнуудад янз
бүрийн насны ойд, янз бүрийн огтлолтийн эргэлтийг тогтоох бөгөөд
тэдгээрийн урт богино хугацаа, аж ахуй бүрийн бүрэлдэхүүнд орж
байгаа моддын насны тархалтын үүсмэл хэмжээ юм.
• Янз бүрийн настай, олон моддоос тогтсон ойн ай савд жилээс жилд
тасралтгүй давталттайгаар ой ашиглах боломжтой.

3. • Огтлолтын эргэлт Ү-насны анги, 37 -ургаа
моддын нас жилээр, 1987-01Тлохоор
төлөвлөсөн
жишээ нь Янз бүрийн настай хусан ойн 50
хэсгээс тогтсон том биш ойн ай сав байна.
Эдгээр хэсэг бүр 1га бүхий ижил талбайтай.
Хусан ойн хамгийн өтөл хэсгийн нас 50-тай
тэнцүү, гэхдээ энэ нас ойн болцын настай
давхцаж байгаа юм. Хоёр дахь хэсгийн нас
эхнийхээс жилээр бага өөрөөр хэлбэл 49
настай тэнцүү;

4. • гуравдахь хэсгийнх 48; дөрөв дэх хэсгийнх 47 ба
тавь дахь жилийнх буюу хамгийн залуу хэсгийнх 1
настай тэнцүү. Ийм байдлаар 1 наснаас эхлэн
болцын насны 50 насаар тогтоосон шаталсан настай
хусан ойг жишээ болгож авъяа. Ийм ойн бүдүүвчийг
1.9 дүгээр зурагт харуулав.
• Энэ ойд жил бүр нэг га талбайд огтлолт явуулахаар
шийдлээ гэж үзье. Эхний жил нас гүйцсэн 50 настай
ойд огтлолт явуулж мод бэлтгэсэн талбайн ойг
нөхөн сэргээх арга хэмжээг цаг алдахгүй авах ёстой.
Хоёр дахь жил эхний жилдээ 49 настай байсан хоёр
дахь хэсгийн ойг огтлох бөгөөд огтлол явуулах үед
энэ хэсгийн ой 50 настай болсон байна. Энэ ойн
гурав хэсэгт 3 жилийн дараа огтлолт хийх үед 47
настай байсан ой 50 нас хүрсэн байх жишээтэй.

5. • Профессор М.М Орлов энэ асуудлыг авч үзээд
огтлолтын эргэлт бүрт үйлдвэрлэлийн шинж
чанарыг тодорхойлсон тодорхой хэмжээний
ойн фонд байх ёстой гэж үзжээ. Ийм байдлаар
М.М.Орлов огтлолтын эргэлт ба ойн насны
тархалтын хооронд тодорхой хамаарал байгааг
олж илэрүүлжээ. Огтлолтын эргэлт тухайн аж
ахуйн ойн дундаж насыг хоёр дахин авсантай
тэнцүү байдаг.
• U=2А
• Энд U- огтлох эргэлт, А -тухайн аж ахуйг
бүрдүүлж байгаа ойн дундаж нас.