We staan met elkaar middenin een enorme uitdaging: de transitie naar een circulaire economie. Businessmodellen worden aangepast, herbruikbare systemen geïntroduceerd. Marketeers brengen steeds meer focus aan rondom de purpose van een organisatie of bedenken daar wat bij. Om deze transitie echt te versnellen en te verbeteren zit de marketeer echter niet zelden in de weg. Als merkbewakers ‘moet’ het logo, het eigen brand, overal op staan. Dit staat de praktische kant van bijvoorbeeld herbruikbare systemen in de weg. Verwacht de consument nog wel een logo op de herbruikbare koffiebeker of shampoofles? Of is een bedrijf veel aantrekkelijker wanneer zij samenwerken vanuit een systeem van herbruik? En wat zijn dan de alternatieven om jouw merk toch een eigen gezicht te geven? Stijn Bartelink is ervaren in het bedenken, uitvoeren en vermarkten van circulaire systemen. Vanuit zijn praktijkervaring en onderzoek heeft hij veel kennis paraat en weet als geen ander hoe alternatieven juist je merk een boost kunnen geven. Thea van Unen verbindt merken aan media door authentieke storytelling en PR. Vanuit deze ervaring weet zij consumentgericht te communiceren en relaties op te bouwen vanuit het hart van het merk.
3. De uitdaging
" We hebben geen keus: onze bedrijfsvoering moet veranderen en dit heeft
invloed op je merk. Het is een uitdaging die ons verbindt en waar we
allemaal voor staan.
" Vandaag willen we jullie meenemen in onze visie op circulaire
businessmodellen.
" We willen jullie inspireren over de rol van de marketeer in een van de
belangrijkste uitdagingen van onze carrière: zorgen voor gezonde
economische modellen.
Hoe gaan we van een ‘take, make, waste’ - economie naar
een gesloten systeem en welke uitdagingen geeft dit de marketeer?
5. Hergebruik
Gaat over:
" Het verschil maken en verantwoordelijkheid nemen
" Toekomstgericht bezig zijn.
" De nieuwe consument vinden en met je merk verbinden.
" Mogelijkheid om je te onderscheiden met je merk en voorloper zijn in jouw gebied.
Wat wij zien: herbruikbare oplossingen kunnen rekenen op sympathie van je klant.
7. Wat doet Enviu?
" Opgericht in 2003, Venture Building Studio sinds 2010
" Sindsdien 18 bedrijven opgericht.
" Bij Enviu bouwen we bedrijven met potentieel om systeem fundamenteel ten goede te veranderen.
" Dat is geen interventie aan het einde van de keten, zoals de Ocean Cleanup…
" Dat is wél preventie en keteninnovatie, zoals Reusable packaging concepten...
" We doen dit niet alleen maar met partners: EllenMCArthur, Procter&Gamble, Van Lanschot, Natuur&Milieu, St.
Doen, IKEA foundation en vele anderen.
"To change something, build a new
model that makes the existing model
obsolete."
Buckminster Fuller
14. Drive
“Minimaal 20% tot wel 50% van
huidige wegwerpverpakkingen zouden
kunnen worden vervangen door
hergebruiksystemen.”
(Ellen MacArthur Foundation, 2019)
• Transitie naar een werkelijk circulaire
keten i.p.v. verkapte lineaire keten
middels recycling
• Voorkomen van zwerfafval en plastic
in de oceaan
• Hergebruik heeft een lagere LCA-
impact t.o.v. materiaalsubstitutie
• Vermindering CO2 impact (logistiek,
productie)
• Veel druk vanuit consumenten
voor oplossen plasticproblematiek
• Huidige beleidsvertaling van EU-
niveau naar NL-niveau betreffende
nieuwe wetgeving single-use
packaging
• Bedrijfsleven zoekt naar
oplossingen
De milieu-impact
De kans Het momentum
Wij gaan voor een échte circulaire economie:
Weg van wegwerpverpakkingen, vol van herbruikbare opties
15. Drive
• Wegwerp wordt gefaciliteerd
• Duurzaamheidsdoelstellingen op
inzameling en recycling van afval
• Negatieve externaliteiten van
wegwerp zijn niet geprijsd in de
wegwerpproducten
• Wegwerp business modellen
• Processen en technologieën
• Belangen en gemaakte investeringen
• Marketing
• Leven zonder wegwerp haast
ondenkbaar
• Voelt weinig consequenties van
wegwerpintensiteit
• Duurzaam bezig wanneer hij/zij
afval gescheiden inzamelt
Bedrijven
Beleid Consumenten
Wegwerp zit echter diep verankerd in onze economie en maatschappij
(multiple lock-in)
17. Beleid lobby &
verankering
Kennisontwikkeling
& -deling
Een nieuw narratief voor
burgers & bedrijven creëren
Innovaties aanjagen
& schalen
Aanpak Mission Reuse is de motor die de transitie van wegwerp naar
hergebruik in de praktijk brengt
18. Scope Verpakkingsstromen met een groot potentieel en waarvoor
hergebruik dé circulaire oplossingsrichting is
Volumes
Issue
Wegwerp-
bekers
Naar schatting 3
miljard p/j bekers in
NL
Moeilijk recyclebaar
door gecombineerd
materiaal
B2B transport-
verpakkingen
Herbruikbare
verpakkingen zijn
voordeliger en
duurzamer
Ruim 15 miljard
bewegingen per jaar
in EU (Europool
Group)
Afhaal &
thuisbezorgd
verpakkingen
Moeilijk recyclebaar
door achterblijven
voedselresten
Groeiende
bestedingen: nu 2
miljard euro
Softdrinks &
waterflesjes
Recycling is
mogelijk,
maar niet efficiënt
en eenvoudig
900 miljoen flesjes
afval per jaar in NL
Luiers &
incontinentie
materiaal
144 miljoen kilo
luierafval per jaar
Moeilijk recyclebaar
door
gecombineerd
matieriaal
Houdbare &
verse
voedsel
producten
In 2015 gebruikte de
gemiddelde NLer
1300 verpakkingen
voor voedsel en
drank
Moeilijk recyclebaar
door gecombineerd
materiaal en
achterblijven
voedselresten
E-commerce
verpakkings-
materiaal
242 miljoen online
aankopen per jaar
Moeilijk recyclebaar
door lage kwaliteit
plastic
Non-food FMCG
Moeilijk recyclebaar
door gecombineerd
materiaal
Grote homogene
stroom
19. Wat zegt de consument?
Indicatieve poll geeft aan: hergebruik model belangrijker dan je logo
(40% vs 20%)
“Geen logo nodig, enkel mooie cups en foodbowl die iedereen wil
hergebruiken!”
“Logo hoeft niet! Het gaat om de inhoud. Ik denk dat beïnvloeding door het
logo minimaal is. Ik weet zelf wel waar ik lekkere koffie kan halen. Logo is
vaak een statussymbool dat losstaat van het product.”
“Juist fijn als het zonder logo makkelijk te herbruiken is!”
20. Wat zegt de consument?
Wat is voor jou het belangrijkste bij een merk? Wat maakt een merk voor jou herkenbaar, aantrekkelijk?
Wat vind jij belangrijk aan een verpakking?
1. herkenbaarheid
2. imago
3. past bij mijn identiteit
4. betrouwbaarheid
5. merkbelofte waarmaken
21. 21
Grote hoeveelheid afval is grootste
ergernis van consumenten bij
bestellen en afhalen van eten
Ruim 90% van
ondervraagden vind het
een goed idee als eten
voortaan alleen nog
maar in hebruikbare
bakjes wordt geleverd
Inzichten
22. Take Back Box pilot
Pilot 1 - Take away van herbruikbare etensbakjes bij BROEI
Highlights uitkomsten – in kleinschalige pilot:
● Pilot van in samenwerking met Utrechts restaurant BROEI. Klanten kunnen
tijdens het online bestellen voor take-away de keuze maken voor herbruikbare
etensbakjes.
● Een adoptiegraad van 45%. 10% heeft nog een keer de keuze heeft gemaakt
voor de herbruikbare etensbakjes. Hiermee zijn tijdens de 4 weekenden 600
wegwerpbakjes bespaard.
● Retourpercentage na weekend 5 is 95%
○ Respectievelijk week 1 100%; week 2 100%; week 3 100%; week 4 79%
● Belangrijkste doel: leren over voorkeuren van consumenten en de werking van
het business model.
23. De pilot - Learnings
Pilot 1 - Take away van herbruikbare etensbakjes bij BROEI
● De pilot heeft geleid tot veel learnings die we kunnen gebruiken voor de vervolg
pilot op grotere schaal:
○ Klanten zijn enthousiast en zouden unaniem in het vervolg nog een keer
kiezen voor de herbruikbare etensbakjes.
○ Duurzaamheid en afvalvermindering is een belangrijke beweegreden
voor klanten om hiervoor te kiezen.
○ De korting van € 2.50 was voor de klanten mooi meegenomen, maar was
niet doorslaggevend in de keuze voor herbruikbare bakjes.
○ Statiegeld van € 15,- werkt goed om bakjes terug te krijgen en is niet een te
hoge drempel voor deelname. Dit is voornamelijk omdat het terugkerende
klanten zijn die nog een keer zullen bestellen bij BROEI. Wel wordt de
voorkeur gegeven voor cashback i.p.v. een tegoedbon.
○ De bakjes zijn fijn in gebruik en goed lekdicht. Enkele keer wordt
genoemd dat het fijn zou zijn als ijs en crème ook in herbruikbare bakjes
worden verpakt.
○ Communicatie over het schoonmaken van de bakjes en retourtermijn is
belangrijk.
○ Afstand tot restaurant is erg belangrijk voor interesse in de herbruikbare
bakjes. Dit model wordt daarom nog aantrekkelijker als meer restaurants
meedoen en als de bakjes op verschillende plekken zijn in te leveren.
24. Reacties van klanten
Wat klanten zeggen over de pilot met herbruikbare etensbakjes
“Zou ideaal zijn als alle
restaurants samenwerken,
waardoor je de bakjes op
meerdere plekken kan
inleveren..”
“Super handige bakjes, zou ik
zelf ook ooit wel willen
aanschaffen’.
“Wat een super initiatief.
Je hebt zoveel afval, fijn
om hiervoor herbruikbare
bakjes te gebruiken..”
“Gaaf dat we deze optie
kunnen aanbieden en dat we
met een relatieve kleine test
zoveel media aandacht
krijgen”.
“Ik vond de korting heel
sympathiek, maar
anders had ik het ook
gedaan’”.
25. Waar staan we nu?
● Op basis van lessen hebben we een geschikt, schaalbaar
systeem geselecteerd voor vervolg.
● Dit is de Rotterdamse startup PackBack.
● Doel is om de haalbaarheid van een op termijn rendabel
business model te bewijzen met een netwerk van meerdere
restaurants in Utrecht.
● Restaurants betalen per return-loop per bakje dezelfde prijs als
zij betalen voor de inkoop van een wegwerpverpakking.
● Duurzame koplopers zijn bereid om dit betalen en in dit segment
is een rendabel business model haalbaar.
● Heropening van restaurants en het brede personeelstekort in de
horeca werken vertragend voor de opschaling.
● Onze volgende stappen:
● Lessen delen en borgen dat de activiteiten worden voortgezet
door marktpartij.
● Barrières voor opschaling in Nederland wegnemen, door met
ketenpartners een schaalbaar concept voor centrale reiniging &
retourlogistiek te ontwikkelen en te testen – en toe te werken
naar standaarden die de overheid kan implementeren.
26. VRAAG
Wat is er zo erg aan als bedrijven gewoon zelf hun reuse systeem
opzetten? Als het maar gebeurt, toch?
28. Stel
Het is 2030 en de consument heeft twee keuzes:
1. een koffie kopen in een herbruikbare beker die overal kan worden
ingeleverd - zonder eigen branding dus.
2. een prachtige design koffiebeker voor eenmalig gebruik, of die
alleen op 1 punt ingeleverd kan worden?
Waar wil jij dan als merk staan?
30. Discussie - wat te doen met branding?
" Herbruikbare alternatieven
" Maar wat doen we dan met de labels?
" Branding lostrekken van verpakking voor optimaal reuse voordeel
" Hoe bied je dan unieke customer experience?
" Hoe belangrijk is het voor een positief merkbeeld om jouw logo op een verpakking te hebben?
" Draagt dit nog wel bij aan een positief image of is het een mythe geworden? Een waarheid uit het verleden?
" Is naamsbekendheid niet ondergeschikt geworden aan het verschil kunnen maken met samenwerkende
partijen?
31.
32.
33.
34.
35.
36. Afsluiting
" Wij hebben de antwoorden nog niet, maar willen graag het gesprek aangaan en marketeers laten nadenken
over hun rol in deze transitie naar een herbruikbare systeem.
" Marketing als kracht om een onderneming van binnenuit te veranderen en geen greenwashing.
" Om echt op grote schaal en snel verschil te maken, is het essentieel om samen te werken. Co-branding en
concepting kan hier het antwoord zijn.