This Course Note will be useful for all who are interested in Accounting information Systems.

1. With more than 30 years of
experience in finance and
accounting of oil and gas
International mega Projects
Former Finance Manager of NIOC
Author of 16 Books in field of
Accounting, Finance and
Negotiations.
International Charter Accountant
Principal Course Leader: Dr. Masoud Zohdi
Accounting Information Systems in Oil and Gas Industry
Tehran-Iran
November 2018

2. ‫حسابداري‬:‫فرآيند‬‫تشخيص،اندازه‬‫گيري‬‫وگزارش‬‫اطالعات‬‫اقتصادي‬‫بنحوي‬‫كه‬‫امك‬‫ان‬‫قضاوت‬
‫و‬‫تصميم‬‫گيريهاي‬‫آگاهانه‬‫را‬‫براي‬‫استفاده‬‫كنندگان‬‫داخل‬‫يا‬‫خرج‬‫از‬‫سازمان‬‫فراهم‬‫م‬‫ي‬‫سازد‬.
،‫حسابداري‬‫اطالعات‬‫و‬‫رويدادهاي‬‫داراي‬‫آثار‬‫مالي‬‫را‬:
‫گرد‬‫آوري‬(‫با‬‫بررسي‬‫صحت‬‫و‬‫درستي‬‫تحقق‬‫رويداد‬‫مالي‬)
‫اندازه‬‫گیري‬(‫براساس‬‫يک‬‫واحد‬‫پولي‬‫واحد‬)
‫تجزیه‬‫و‬‫تحلیل‬(‫بررسي‬‫تغييرات‬‫پديد‬‫آمده‬‫در‬‫معادله‬‫حسابداري‬)
‫ثبت‬‫وطبقه‬‫بندي‬(‫ثبت‬‫اطالعات‬‫مالي‬‫درقسمت‬‫هاي‬‫مشخص‬‫وتعريف‬‫شده‬)
‫تجمیع‬‫و‬‫تلخیص‬(‫درج‬‫اطالعات‬‫مالي‬‫طي‬‫يک‬‫دوره‬‫درطبقات‬‫خاص‬‫و‬‫خالصه‬‫كردن‬‫آنها‬‫جهت‬‫تعي‬‫ين‬
‫يک‬‫مانده‬‫نهايي‬)‫و‬‫گزارش‬‫مي‬‫كند‬.
‫حسابداري‬ ‫تعریف‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 2

3. ‫مراحل‬‫فرآیند‬‫حسابداري‬
‫فرآیند‬‫حسابداري‬‫به‬‫ترتیب‬‫داراي‬‫چهار‬‫مرحله‬‫مي‬‫باشد‬:
‫ثبت‬‫فعالیتهاي‬‫مالي‬:‫ابتدا‬‫كليه‬‫داد‬‫وستدها‬‫وفعاليتهاي‬‫مالي‬‫به‬‫ترتيب‬‫تاريخ‬‫وقوع‬‫دردفتري‬‫به‬‫نام‬‫دف‬‫تر‬‫روزنامه‬‫ثبت‬‫بر‬‫حسب‬
‫يک‬‫واحد‬‫پول‬‫ي‬‫ثبت‬‫مي‬‫گردد‬.
‫طبقه‬‫بندي‬‫اقالم‬‫ثبت‬‫شده‬:‫در‬‫ا‬‫ين‬‫مرحله‬‫اقالم‬‫ثبت‬‫شده‬‫دردفتر‬‫روزنامه‬,‫به‬‫حسابهاي‬‫مختلف‬‫در‬‫د‬‫فترديگ‬‫ري‬‫به‬‫نام‬‫دفتر‬
‫كل‬‫انتقال‬‫مي‬‫يابند‬.
‫خالصه‬‫كردن‬‫اقالم‬‫در‬‫قالب‬‫اعداد‬‫قابل‬‫سنجش‬:‫تركيب‬‫وتنظيم‬‫نتيجة‬‫حسابهاي‬‫دفتركل‬‫به‬‫نحوي‬‫ك‬‫ه‬‫حداكثر‬
‫اطالعات‬‫مورد‬‫نياز‬‫به‬‫طور‬‫خالصه‬‫و‬‫ساده‬‫درگزارش‬‫ها‬‫و‬‫صورت‬‫هاي‬‫مالي‬‫مهم‬‫نظير‬‫گزارش‬‫هاي‬‫زير‬‫تحصيل‬‫شود‬:
-‫ترازنامه‬(‫وضعيت‬،‫دارايي‬‫بدهي‬‫و‬‫سرمايه‬‫را‬‫نشان‬‫مي‬‫دهد‬.)
-‫صورت‬‫سود‬‫و‬‫زیان‬(‫سود‬‫و‬‫زيان‬‫مؤسسه‬‫را‬‫با‬‫توجه‬‫به‬‫درآمد‬‫وهزينه‬‫ها‬‫طي‬‫يک‬‫دوره‬‫معين‬‫نشان‬‫مي‬‫دهد‬.)
-‫صورت‬‫حقوق‬‫صاحبان‬‫سرمایه‬(‫بيانگر‬‫تغييرات‬‫سرمايه‬‫صاحبان‬‫يک‬‫مؤسسه‬‫به‬‫دارايي‬‫آن‬‫طي‬‫يک‬‫دوره‬‫م‬‫عين‬)
-‫تفسیر‬‫نتایج‬‫حاصله‬‫از‬‫بررسي‬‫اقالم‬‫خالصه‬‫شده‬(‫تحليل‬‫اعداد‬‫مندرج‬‫در‬‫صورتهاي‬‫مالي‬)
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 3

4. ‫ثیبت‬ ‫متداول‬ ‫هاي‬ ‫رویه‬‫معامالت‬
‫كردن‬ ‫ثبت‬ ‫رویه‬ ‫دو‬‫معامالت‬:
‫پايه‬‫نقدي‬:
‫مي‬ ‫شناسايي‬ ‫افتد‬ ‫مي‬ ‫اتفاق‬ ‫نقدي‬ ‫مبادالت‬ ‫وقتي‬‫شودوثبت‬‫شود‬ ‫مي‬ ‫انجام‬ ‫وقتي‬‫كه‬:
‫مبالغ‬‫واصل‬(‫دريافت‬)‫شده‬
‫شده‬ ‫پرداخت‬ ‫مبالغ‬
‫پايه‬‫تعهدي‬:
‫مي‬ ‫شناسايي‬ ‫افتد‬ ‫مي‬ ‫اتفاق‬ ‫كه‬ ‫موقعي‬‫شود‬‫و‬‫زمان‬‫وقتي‬ ‫ثبت‬‫مبالغ‬:
‫تحصيل‬‫شده‬
‫شده‬ ‫تعهد‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 4

5. ‫هرم‬‫معامالت‬ ‫اطالعات‬
‫روزانه‬ ‫معامالت‬ ‫و‬ ‫روزنامه‬ ‫های‬ ‫ثبت‬
‫عمومي‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬
‫آزمايشي‬ ‫تراز‬
‫دواير‬ ‫هاي‬ ‫گزارش‬
‫هاي‬ ‫گزارش‬
‫مالي‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 5

6. ‫اطالعات‬ ‫كنندگان‬ ‫ومصرف‬ ‫ها‬ ‫گزارش‬‫حسابداري‬
‫حسابداري‬ ‫اطالعات‬ ‫كنندگان‬ ‫استفاده‬
‫سازماني‬ ‫درون‬
‫سازماني‬ ‫برون‬
‫ها‬ ‫گزارش‬(‫گ‬.‫مشخص‬ ‫ساختار‬ ‫بدون‬)
‫گ‬.‫كاال‬ ‫موجودي‬‫ارشد‬ ‫مديران‬‫بانكها‬‫وموسسات‬‫اعتباري‬‫ها‬ ‫گزارش‬(‫گ‬.‫مشخص‬ ‫ساختار‬ ‫با‬)
‫گ‬.‫محصول‬ ‫شده‬ ‫تمام‬ ‫بهاي‬‫روسا‬ ‫و‬ ‫سرپرستان‬‫دولت‬(‫و‬ ‫دارايي‬‫بيمه‬)‫گ‬.‫سود‬‫زيان‬ ‫و‬
‫گ‬.‫مطالبات‬‫موسسه‬ ‫بدهي‬ ‫و‬‫گردانندگان‬‫موسسه‬‫و‬ ‫خريداران‬‫فروشندگان‬‫گ‬.‫سرمايه‬
‫گ‬.‫اوقات‬‫كار‬ ‫واوقات‬ ‫شده‬ ‫تلف‬‫هزينه‬ ‫كنترل‬‫گذاران‬ ‫سرمايه‬‫گ‬.‫ترازنامه‬
‫ليست‬‫ساعات‬ ،‫حقوق‬‫كاركرد‬‫حسابرسان‬‫هاي‬ ‫سازمان‬ ‫و‬‫نظارتي‬
‫گ‬.‫ضايعات‬All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 6

7. ‫حسابداري‬ ‫مفروضات‬
‫فرض‬‫وجود‬‫جداگانه‬ ‫حقوقي‬ ‫شخصیت‬:‫اقتصيادي‬ ‫واحيد‬ ‫ييک‬ ‫بيين‬ ‫جيدايي‬ ‫خيج‬ ‫تعييين‬
‫آن‬ ‫ومالكين‬
‫مالي‬ ‫استمرارفعالیتهاي‬ ‫و‬ ‫تداوم‬ ‫فرض‬:‫حسابد‬ ‫شخصيت‬ ‫يک‬ ‫عمليات‬ ‫يعني‬‫بايد‬ ‫اري‬‫طيي‬
‫زماني‬ ‫دوره‬ ‫يک‬‫جهت‬ ‫مناسب‬‫قراردادها‬ ‫وانجام‬ ‫اجرا‬/‫تعهدات‬‫كفاييت‬ ‫بيدان‬ ‫مربيو‬،‫نمايد‬‫اداميه‬
‫يابد‬.
‫گیري‬ ‫اندازه‬ ‫واحد‬ ‫وجود‬ ‫فرض‬:‫مالي‬ ‫نتايج‬‫عمليات‬‫حسابداري‬ ‫شخصيت‬ ‫يک‬‫باي‬‫د‬‫قاليب‬ ‫در‬
‫يک‬‫پول‬‫ي‬‫گزارش‬ ‫و‬ ‫سنجيده‬‫گردد‬.
‫مالي‬ ‫دوره‬ ‫فرض‬:‫سال‬ ‫يک‬ ً‫ال‬‫مث‬ ‫مدت‬ ‫كوتاه‬ ‫دورة‬ ‫يک‬ ‫يعني‬‫تهيه‬ ‫جهت‬ ‫را‬‫ميا‬ ‫صيورتهاي‬‫و‬ ‫لي‬
‫انعكاس‬‫فعاليتهاي‬ ‫نتايج‬‫تا‬ ‫گردد‬ ‫تعيين‬ ‫حسابداري‬ ‫شخصيت‬ ‫يک‬‫كنني‬ ‫استفاده‬‫صيورتهاي‬ ‫از‬ ‫دگان‬
‫ن‬ ‫مجبور‬ ‫مالي‬‫گردند‬‫حسابداري‬ ‫شخصيت‬ ‫عمر‬ ‫پايان‬ ‫تا‬‫مذكور‬‫كنند‬ ‫صبر‬ ،.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 7

8. ‫حسابداري‬ ‫اصول‬
1)‫اصل‬‫قیمت‬‫تمام‬‫شده‬:‫كلية‬‫اقالم‬‫بايد‬‫ب‬‫ه‬‫ارزش‬‫زمان‬‫تملک‬‫دردفاتر‬‫ثبت‬‫و‬‫در‬‫صورتهاي‬‫مالي‬‫نشان‬‫داده‬‫ش‬‫وند‬.
2)‫اصل‬‫وضع‬‫هزینه‬‫هاي‬‫یك‬‫دوره‬‫از‬‫درآمد‬‫همان‬‫دوره‬:‫هزينه‬‫ها‬‫ي‬‫تعهد‬‫شده‬‫در‬‫يک‬‫دور‬‫ه‬‫مالي‬‫بايد‬‫ازدرآمد‬
‫همان‬‫دوره‬‫مالي‬‫كسر‬‫گردد‬.
3)‫اصل‬‫افشاء‬‫حقایق‬:‫كلية‬‫حقايق‬‫مربو‬‫به‬‫وضعيت‬‫مالي‬‫ونيز‬‫نتايج‬‫فعاليتهاي‬‫مالي‬،‫بايد‬‫افش‬‫اء‬‫شود‬‫و‬‫دراختيار‬
‫استفاده‬‫كنندگان‬‫ازصورتهاي‬‫مالي‬‫قرار‬‫گيرد‬.
4)‫اصل‬‫قابل‬‫اعتماد‬‫بودن‬:‫اطالعات‬‫مندرج‬‫در‬‫صورتهاي‬‫مالي‬‫بايد‬‫صحيح‬‫و‬‫قابل‬‫تأييد‬‫وجامع‬‫باشند‬.
5)‫اصل‬‫قابلیت‬‫مقایسه‬:‫اطالعات‬‫حسابداري‬‫بايد‬‫قابليت‬‫مقايسه‬‫با‬‫يكديگر‬‫را‬‫طي‬‫دوره‬‫هاي‬‫مختل‬‫ف‬‫مالي‬‫و‬‫با‬
‫اطالعات‬‫موسسات‬‫مشابه‬‫دارا‬‫باشند‬.
6)‫اصل‬‫ثبات‬‫رویه‬:‫رعايت‬‫اصل‬‫قابليت‬‫مقايسه‬‫داشتن‬‫اطالعات‬،‫حسابداري‬‫مستلزم‬‫برخورداري‬‫از‬‫يک‬‫روي‬‫ه‬‫ث‬‫ابت‬
‫حسابداري‬‫طي‬‫دوره‬‫هاي‬‫مختلف‬‫مالي‬‫مي‬‫باشد‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 8

9. ‫مالي‬ ‫هاي‬ ‫صورت‬
‫حسابداري‬ ‫معادله‬(‫دارایي‬ ‫شامل‬ ‫حسابداري‬ ‫اصلي‬ ‫عناصر‬‫بدهي‬ ،‫شود‬ ‫مي‬ ‫سرمایه‬ ‫و‬:)
‫دارایي‬‫ها‬=‫بدهي‬‫ها‬+‫سرمايه‬ ‫صاحبان‬ ‫حقوق‬
‫ترازنامه‬(‫مالي‬ ‫وضعيت‬ ‫صورت‬:)‫وضع‬‫يت‬(‫هاي‬ ‫بدهي‬ ‫پرداخت‬ ‫قدرت‬ ‫و‬)‫مؤسسه‬ ‫يک‬ ‫مالي‬‫را‬‫تاریخ‬ ‫یك‬ ‫در‬‫دهد‬ ‫مي‬ ‫نشان‬ ‫معين‬.
‫ها‬ ‫دارایی‬‫ها‬ ‫بدهی‬
‫سرمایه‬ ‫صاحبان‬ ‫حقوق‬
xxx=xxx
‫صورت‬‫سودوزیان‬:‫وضعيت‬(‫دهي‬ ‫سود‬ ‫قابلیت‬ ‫و‬)‫فعاليت‬‫مالي‬ ‫هاي‬‫را‬ ‫آن‬ ‫ونتيجه‬ ‫مؤسسه‬ ‫يک‬‫درطي‬‫دهد‬ ‫مي‬ ‫نشان‬ ‫مالي‬ ‫دورة‬ ‫يک‬.
‫درآمد‬
‫کسرمی‬‫شود‬:‫هزینه‬‫ها‬
‫مالي‬ ‫دروه‬ ‫يک‬ ‫طي‬ ‫ويژه‬ ‫زيان‬ ‫يا‬ ‫سود‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 9

10. ‫ترازنامه‬
‫جاري‬ ‫هاي‬ ‫داراي‬
‫نقد‬ ‫وجه‬(‫ها‬ ‫چک‬,‫ها‬ ‫سپرده‬,‫اعتباري‬ ‫هاي‬ ‫وصولي‬)
‫مدت‬ ‫كوتاه‬ ‫هاي‬ ‫گذاري‬ ‫سرمايه‬(‫اوراق‬,‫گواهي‬
‫غيره‬ ‫و‬ ‫سپرده‬ ‫هاي‬)
‫دريافتني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬(‫به‬ ‫گرفته‬ ‫تعلق‬ ‫وجوه‬
‫شركت‬)
‫كاال‬ ‫موجودي‬
‫شده‬ ‫پرداخت‬ ‫پيش‬ ‫هاي‬ ‫هزينه‬(‫پرداخت‬ ‫پيش‬
‫بيمه‬ ‫هاي‬,‫اجاره‬,‫ماليات‬)...
‫مدت‬ ‫بلند‬ ‫هاي‬ ‫دارایي‬
‫تجهيزات‬ ‫و‬ ‫تاسيسات‬
‫اموال‬(‫زمين‬,‫ساختمان‬)..‫طبيعي‬ ‫ومنابع‬
‫نامريي‬ ‫هاي‬ ‫داراي‬‫و‬...
‫جاري‬ ‫هاي‬ ‫بدهي‬ ‫و‬ ‫تعهدات‬
‫مدت‬ ‫بلند‬ ‫بدهي‬
‫آورده‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 10

11. ‫درمعادله‬ ‫دارایي‬ ‫اصلي‬ ‫اجزاي‬‫حسابداري‬
‫ها‬ ‫دارایي‬ ‫انواع‬(‫عام‬ ‫بندي‬ ‫طبقه‬)
‫جاري‬:‫ثابت‬:
-‫صندوق‬-‫اثاثه‬
-‫بانک‬-‫زمين‬
-‫دريافتني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬(‫بدهكاران‬)-‫ساختمان‬
-‫دريافتني‬ ‫اسناد‬(‫تجاري‬ ‫اسناد‬)-‫آالت‬ ‫ماشين‬
-‫كاال‬-‫تجهيزات‬
-‫ملزومات‬(‫ها‬ ‫درفعاليت‬ ‫مصرفي‬ ‫اقالم‬)-‫نقليه‬ ‫وسايل‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 11

12. ‫وسرمایه‬ ‫بدهی‬ ‫اجزای‬(‫معادله‬ ‫در‬‫حسابداری‬)
‫اجزاء‬‫بدهي‬ ‫اصلي‬‫باشد‬ ‫مي‬ ‫زير‬ ‫شرح‬ ‫به‬:
‫پرداختني‬ ‫حسابهاي‬(‫ثالث‬ ‫اشخاص‬ ‫به‬ ‫مالي‬ ‫تعهدات‬:)‫به‬‫ن‬ ‫خريد‬ ‫بابت‬ ‫كه‬ ‫بدهيهايي‬‫دارايي‬ ‫سيه‬
‫باشد‬ ‫نشده‬ ‫تسليم‬ ‫تجاري‬ ‫سند‬ ‫آن‬ ‫باشدودرقبال‬ ‫شده‬ ‫ايجاد‬ ‫خدمات‬ ‫نسيه‬ ‫هايادريافت‬.
‫اسناد‬‫پرداختني‬:‫بدهيهاي‬‫تسل‬ ‫برات‬ ‫و‬ ‫سفته‬ ‫نظير‬ ‫تجاري‬ ‫اسناد‬ ‫آنها‬ ‫قبال‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫هستند‬‫شده‬ ‫طلبكار‬ ‫يم‬
‫باشد‬.
‫پرداختني‬ ‫حقوق‬
‫دریافت‬ ‫پیش‬:‫دريا‬ ‫پيش‬ ،‫خدمت‬ ‫ارائه‬ ‫يا‬ ‫كاال‬ ‫تحويل‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫ازمشتريان‬ ‫دريافتني‬ ‫وجه‬ ‫به‬‫گفته‬ ‫فت‬‫ميشود‬.
‫پرداختني‬ ‫وام‬:‫مي‬ ‫تعد‬ ‫و‬ ‫كند‬ ‫مي‬ ‫دريافت‬ ‫وام‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫ديگر‬ ‫اشخاص‬ ‫از‬ ‫موسسه‬ ‫كه‬ ‫را‬ ‫مبالغي‬‫كه‬ ‫نمايد‬
‫گويند‬ ‫مي‬ ‫پرداختني‬ ‫وام‬ ،‫كند‬ ‫پرداخت‬ ‫اقسا‬ ‫به‬ ‫يا‬ ‫معين‬ ‫موعد‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫آن‬.
‫ب‬‫پرداختني‬ ‫یمه‬
‫پرداختني‬ ‫مالیات‬
...
‫اجزاي‬‫سرمايه‬ ‫عنصر‬‫صاحبان‬ ‫يا‬ ‫صاحب‬ ‫نقدي‬ ‫غير‬ ‫يا‬ ‫نقدي‬ ‫هاي‬ ‫وستانده‬ ‫ها‬ ‫آورده‬ ‫شامل‬‫م‬‫ؤ‬‫سسه‬‫ش‬ ‫مي‬‫ود‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 12

13. ‫سرمايه‬ ‫صاحبان‬ ‫حقوق‬ ‫صورت‬
‫سرمایه‬ ‫صاحبان‬ ‫حقوق‬ ‫صورت‬:‫محاسبه‬ ‫مالي‬ ‫دورة‬ ‫درانتهاي‬ ‫سرمايه‬ ‫صاحبان‬ ‫حقوق‬ ‫ميزبان‬‫مي‬‫و‬ ‫كند‬
‫تغييرات‬‫دوره‬ ‫يک‬ ‫رابراي‬ ‫مؤسسه‬ ‫يک‬ ‫سرماية‬‫معين‬‫دهد‬ ‫مي‬ ‫نشان‬.
‫دوره‬ ‫پايان‬ ‫سرمايه‬ ‫صاحبان‬ ‫حقوق‬
=
(‫ويژه‬ ‫سود‬ ‫ي‬ ‫مالي‬ ‫دوره‬ ‫طي‬ ‫مؤسسه‬ ‫صاحب‬ ‫برداشت‬)‫مجدد‬ ‫گذاري‬ ‫سرمايه‬
+
‫دوره‬ ‫اول‬ ‫مؤسسه‬ ‫صاحب‬ ‫سرمايه‬
29132913
****
****
:) ** (:**
) (**) ** (
****
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 13

14. ‫حسابداري‬ ‫سیستم‬‫عمومي‬
‫سيستم‬ ‫يک‬‫حسابداي‬‫روش‬‫جمع‬ ‫براي‬ ‫است‬ ‫هايي‬ ‫دستورعمل‬ ‫و‬ ‫ها‬،‫بندي‬ ‫طبقه‬ ،‫آوري‬‫و‬ ‫تلخيص‬‫گزارش‬
‫كار‬ ‫و‬ ‫كسب‬ ‫يک‬ ‫مالي‬ ‫وضعيت‬ ‫و‬ ‫عملياتي‬ ‫اطالعات‬ ‫دهي‬
‫قبل‬‫ازبررسي‬‫نمودن‬‫عناصر‬‫يک‬‫سيستم‬،‫حسابداري‬‫يک‬‫سازمان‬‫بايد‬‫نخست‬‫تصميم‬‫بگيرد‬‫كه‬‫آيا‬‫بايد‬‫سيستم‬
‫بر‬‫پايه‬‫نقدي‬‫بنا‬‫شود‬‫يا‬‫بر‬‫پايه‬‫تعهدي‬.
‫درسيستم‬‫بناشده‬‫برپايه‬‫نقدي‬،‫درآمدهاتنهازماني‬‫ثبت‬‫مي‬‫شوند‬‫كه‬‫وصول‬(‫دريافت‬)‫شوندو‬‫مخارج‬‫نيززماني‬
‫ثبت‬‫مي‬‫شوند‬‫كه‬‫پرداخت‬‫انجام‬‫شده‬‫باشند‬.
،‫برعكس‬‫دريک‬‫سيستم‬‫بناشده‬‫بر‬‫پايه‬،‫تعهدي‬‫درآمد‬‫ها‬‫و‬‫مخارج‬‫زماني‬‫كه‬‫محقق‬‫يا‬‫تعهد‬‫مي‬‫ش‬،‫وند‬‫صرف‬
‫نظر‬‫ازاينكه‬‫عمال‬‫پولي‬‫رد‬‫وبدل‬‫شده‬،‫باشد‬‫ثبت‬‫مي‬‫گردند‬.
‫بنگاه‬ ‫يک‬ ‫وتغييرات‬ ‫رشد‬ ‫موازات‬ ‫به‬،‫تجاري‬‫سيستم‬‫حسابداري‬‫اي‬ ‫مرحله‬ ‫سه‬ ‫درفرايند‬ ‫نيز‬ ‫آن‬‫زيرتغييرميكند‬:
‫ا‬ ‫مرحله‬:‫كاربر‬ ‫اطالعاتي‬ ‫نيازهاي‬ ‫تحليل‬
‫مرحله‬2:‫كاربر‬ ‫نيازهاي‬ ‫تامين‬ ‫هدف‬ ‫با‬ ‫سيستم‬ ‫آن‬ ‫طراحي‬
‫مرحله‬3:‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫سيستم‬ ‫اجراي‬
‫حسابداري‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬(accounting information system/AIS)‫بافرآيند‬‫و‬ ‫آوري‬ ‫جمع‬
‫دارد‬ ‫سروكار‬ ‫ذينفع‬ ‫اشخاص‬ ‫براي‬ ‫مالي‬ ‫اطالعات‬ ‫انتشار‬ ‫و‬ ‫سازماندهي‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫داده‬ ‫پردازش‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 14

15. ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬‫حسابداری‬
‫حسابداري‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬ ‫یك‬‫نماي‬ ‫عمل‬ ‫اي‬ ‫رايانه‬ ‫ازطريق‬ ‫يا‬ ‫دستي‬ ‫بصورت‬ ‫است‬ ‫ممكن‬‫د‬.
‫موثر‬ ‫و‬ ‫كارآمد‬ ‫حسابداري‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬ ‫یك‬ ‫مباني‬ ‫و‬ ‫اصول‬:
‫باشد‬ ‫بصرفه‬ ‫بايد‬ ‫حسابداري‬ ‫سيستم‬.‫يعني‬‫منافع‬/‫مزاياي‬‫فر‬ ‫هزينه‬ ‫از‬ ‫بيش‬ ‫وزني‬ ‫بايد‬ ‫اطالعات‬‫سازي‬ ‫اهم‬‫آن،داشته‬
‫بعبارت‬ ‫و‬ ‫باشد‬‫ديگرمزاياي‬‫گردد‬ ‫آن‬ ‫استقرار‬ ‫هزينه‬ ‫از‬ ‫بيش‬ ‫هزينه‬ ‫به‬ ‫آن‬.
‫بايد‬ ‫آن‬:
-‫عمل‬ ‫مالي‬ ‫هاي‬ ‫صورت‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫گزارش‬ ‫تهيه‬ ‫هدف‬ ‫با‬ ‫مطابق‬‫كند‬.
-‫باشد‬ ‫اعتماد‬ ‫قابل‬,
-‫كارايي‬(‫وري‬ ‫بهره‬)‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫زماني‬(.‫باشد‬ ‫كارامد‬ ‫زماني‬ ‫ازنظر‬).
-‫كند‬ ‫عمل‬ ‫صحيح‬ ‫بطور‬ ‫و‬ ‫بدرستي‬.
-‫سازمان‬ ‫توسعه‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫با‬ ‫متناسب‬,‫آوري‬ ‫فن‬ ‫پيشرفت‬‫مقررات‬ ،‫ها‬‫تعديل‬ ‫يا‬,‫مقررات‬ ‫حذف‬ ‫ويا‬ ‫اصالح‬‫د‬،‫ولتي‬
‫رو‬ ‫رقابت‬‫ب‬ ‫پذيري‬ ‫انعطاف‬ ‫قابليت‬ ‫از‬ ‫حسابداري‬ ‫استانداردهاي‬ ‫و‬ ‫اصول‬ ‫در‬ ‫تغييرات‬ ‫باالخره‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫به‬‫باشد‬ ‫رخوردار‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 15

16. ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬ ‫یك‬ ‫توسعه‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫مراحل‬ ‫یا‬ ‫فازها‬ ‫نمایش‬
‫حسابداري‬
‫و‬ ‫تحلیل‬‫آنالیز‬
‫پیگیري‬ ‫طراحي‬
‫اجرا‬
‫ماهیت‬ ‫تعیین‬ ‫و‬ ‫ریزي‬ ‫برنامه‬
‫اطالعاتي‬ ‫ونیازهاي‬ ‫منابع‬
‫و‬ ‫كارامدي‬ ‫مانیتورینگ‬ ‫و‬ ‫ارزیابي‬
‫كاست‬ ‫هرگونه‬ ‫تصحیح‬ ‫و‬ ‫كارایي‬‫ي‬
‫ضعف‬ ‫و‬
‫ها‬ ‫فرم‬ ‫وتنظیم‬ ‫ابداع‬,
‫اسناد‬,‫ها‬ ‫دستورعمل‬,‫شرح‬
‫ها‬ ‫گزارش‬ ‫و‬ ‫كارها‬
‫سیستم‬ ‫نصب‬,‫پرسنل‬ ‫اموزش‬‫و‬
‫سیستم‬ ‫ساختن‬ ‫عملیاتي‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 16

17. ‫سیستم‬‫عمومي‬ ‫حسابداري‬–‫نمودار‬(‫چارت‬)‫حساب‬‫ها‬
‫حساب‬‫شکل‬ ‫به‬T:‫شيود‬ ‫بستانكارمي‬ ‫سمت‬ ‫يا‬ ‫چپ‬ ‫و‬ ‫بدهكار‬ ‫سمت‬ ‫يا‬ ‫راست‬ ‫طرفين‬ ‫و‬ ‫حساب‬ ‫عنوان‬ ‫شامل‬.‫د‬‫رايين‬
‫دارايي‬ ‫حساب‬‫داراي‬ ،‫ها‬‫باشد‬ ‫بدهكارمي‬ ‫ماهيت‬.‫چيپ‬ ‫درسمت‬ ‫ها‬ ‫دارايي‬ ‫در‬ ‫كاهش‬ ‫و‬ ‫راست‬ ‫درسمت‬ ‫ها‬ ‫دارايي‬ ‫افزايش‬
‫سيرما‬ ‫و‬ ‫هيا‬ ‫بدهي‬ ‫در‬ ‫افزايش‬ ‫يعني‬ ‫بستانكارهستند‬ ‫ماهيت‬ ‫داراي‬ ‫سرمايه‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫بدهي‬ ‫درمقابل‬ ‫شود‬ ‫مي‬ ‫ثبت‬‫درسيمت‬ ‫يه‬
‫گردد‬ ‫مي‬ ‫منعكس‬ ‫راست‬ ‫درسمت‬ ‫آنها‬ ‫در‬ ‫كاهش‬ ‫و‬ ‫چپ‬.‫هيا‬ ‫حسياب‬ ‫مانده‬ ‫آوردن‬ ‫بدست‬ ‫براي‬,‫سيمت‬ ‫در‬ ‫منيدرج‬ ‫اراقيم‬
‫تع‬ ‫حساب‬ ‫مانده‬ ‫تا‬ ‫كنيم‬ ‫مي‬ ‫كسر‬ ‫ازيكديگر‬ ‫سپس‬ ‫و‬ ‫جمع‬ ‫باهم‬ ‫نيز‬ ‫چپ‬ ‫درسمت‬ ‫مندرج‬ ‫ارقام‬ ‫و‬ ‫باهم‬ ‫راست‬‫شود‬ ‫يين‬.
‫هما‬ ‫حسماا‬ ‫عملیماتی‬ ‫شممای‬ ‫یا‬ ‫نمودار‬(chart of accounts:)‫ييا‬ ‫هيا‬ ‫حسياب‬ ‫ازكلييه‬ ‫تفضييلي‬ ‫فهرسيت‬ ‫ييک‬
‫است‬ ‫سازمان‬ ‫دريک‬ ‫تجاري‬ ‫وستد‬ ‫هرداد‬ ‫هاي‬ ‫مراكزثبت‬.
‫ازاين‬‫ردگيري‬ ‫و‬ ‫پيگيري‬ ‫نموداربراي‬(to keep track of)‫شود‬ ‫مي‬ ‫استفاده‬ ‫سازمان‬ ‫يک‬ ‫هاي‬ ‫وهزينه‬ ‫ها‬ ‫درآمد‬.‫بيه‬
‫هرحساب‬,‫هاي‬ ‫دارايي‬ ‫ازطبقات‬ ‫يكي‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫مي‬ ‫داده‬ ‫اختصاص‬ ‫شماره‬ ‫يک‬‫بيدهي‬ ،‫هيا‬ ‫ها،درآميد‬ ‫خالص،دارايي‬‫هيا‬
‫گيرد‬ ‫مي‬ ‫جاي‬ ‫ها‬ ‫وهزينه‬.‫در‬ ‫حسابداري‬ ‫هاي‬ ‫بندي‬ ‫دسته‬ ‫براي‬ ‫استاندارد‬ ‫دستورعمل‬‫ها‬ ‫حساب‬ ‫نمودار‬‫قرارزي‬ ‫به‬‫راست‬:
‫ها‬ ‫دارایي‬
‫ها‬ ‫بدهي‬
‫خالص‬ ‫هاي‬ ‫دارایي‬(‫ها‬ ‫دارایي‬ ‫از‬ ‫مالي‬ ‫تعهدات‬ ‫كسر‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫باقیمانده‬ ‫مبلغ‬ ‫یا‬ ‫مانده‬)
‫ر‬ ‫آنهيا‬ ‫براحتيي‬ ‫بتوان‬ ‫كه‬ ‫گردد‬ ‫مرتبج‬ ‫نحوي‬ ‫به‬ ‫دربودجه‬ ‫حسابداري‬ ‫هاي‬ ‫بندي‬ ‫دسته‬ ‫با‬ ‫بايد‬ ‫ها‬ ‫نمودارحساب‬‫و‬ ‫مقايسيه‬ ‫ا‬
‫داد‬ ‫تطبيق‬.‫تلف‬ ‫ها‬ ‫حساب‬ ‫نمودار‬ ‫با‬ ‫يا‬ ‫كرد‬ ‫نگهداري‬ ‫مجزا‬ ‫هاي‬ ‫برنامه‬ ‫براي‬ ‫تواند‬ ‫نيزمي‬ ‫اي‬ ‫جداگانه‬ ‫نمودارهاي‬‫نميود‬ ‫ييق‬.
‫بهتراست‬‫زمي‬ ‫طيول‬ ‫نييازدر‬ ‫و‬ ‫ضرورت‬ ‫حسب‬ ‫و‬ ‫شوند‬ ‫نگهداري‬ ‫و‬ ‫طراحي‬ ‫ساده‬ ‫بصورت‬ ‫ممكن‬ ‫حد‬ ‫تا‬ ‫ها‬ ‫نمودارحساب‬‫ان‬
‫گردند‬ ‫اصالح‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 17

18. ‫سیستم‬‫حسابداري‬‫عمومي‬/‫دفاترحسابداري‬
‫حسيابداري‬ ‫هاي‬ ‫داده‬ ‫بين‬ ‫روابج‬ ‫كردن‬ ‫وتعيين‬ ‫درتشخيص‬ ‫دستي‬ ‫حسابداري‬ ‫سيستم‬ ‫يک‬ ‫درک‬‫هيا‬ ‫وگيزارش‬
‫است‬ ‫بسيارمفيد‬.
‫اول‬ ‫جزء‬‫حسابداري‬ ‫دفاتر‬ ‫انواع‬:1-‫روزنامه‬2-‫كل‬3-‫كپي‬(‫استناد‬ ‫كتردن‬ ‫وشتماره‬ ‫ثبتت‬ ‫جهت‬
‫اندیکاتور‬ ‫شبیه‬ ‫مالي‬)4-‫دارایي‬(‫هتردوره‬ ‫پایان‬ ‫در‬ ‫جاري‬ ‫و‬ ‫ثابت‬ ‫هاي‬ ‫دارایي‬ ‫كلیه‬ ‫ثبت‬ ‫جهت‬
‫مالي‬)
‫دفاترحسابداري‬ ‫نگهداري‬ ‫و‬ ‫تهیه‬ ‫شرایط‬:
‫مالي‬ ‫دوره‬ ‫درابتداي‬ ‫حسابداري‬ ‫دفاتررسمي‬(‫مالي‬ ‫سال‬ ‫يک‬ ‫براي‬)‫گردد‬ ‫مي‬ ‫تهيه‬ ‫پست‬ ‫اداره‬ ‫ازطريق‬.‫اي‬‫دفاتربايد‬ ‫ن‬
‫شود‬ ‫مهروپلمپ‬ ‫واسناد‬ ‫امالک‬ ‫سازمان‬ ‫توسج‬.‫دفتر‬ ‫مهرشماره‬ ‫برروي‬,‫نوشت‬ ‫ثبت‬ ‫تاريخ‬ ‫و‬ ‫ثبت‬ ‫شماره‬‫شود‬ ‫مي‬ ‫ه‬.
‫مالي‬ ‫دوره‬ ‫درپايان‬ ‫دفاتررسمي‬(‫مالي‬ ‫دوره‬ ‫بعد‬ ‫سال‬ ‫تيرماه‬ ‫تاپايان‬)‫د‬ ‫اداره‬ ‫به‬ ‫مالياتي‬ ‫اظهارنامه‬ ‫بهمراه‬‫ارايي‬(‫بيدون‬
‫نويسي‬ ‫حاشيه‬ ‫هرگونه‬,‫تراشيدگي‬ ‫يا‬ ‫خوردگي‬ ‫قلم‬)‫شود‬ ‫مي‬ ‫داده‬ ‫تحويل‬,‫مالييات‬ ‫درغيراينصيورت‬‫عليي‬ ‫بشيكل‬
‫الراس‬(‫دارايي‬ ‫مميز‬ ‫توسج‬)‫گردد‬ ‫مي‬ ‫محاسبه‬.
‫پردازد‬ ‫مي‬ ‫بسيارزيادي‬ ‫مشابه‬ ‫معامالت‬ ‫وكاربه‬ ‫كسب‬ ‫يک‬ ‫وقتي‬,‫دفترروزناميه‬ ‫از‬ ‫كيردن‬ ‫تنهااسيتفاده‬(‫سيتوني‬ ‫دو‬)
‫است‬ ‫ناكارمدوغيرعملي‬.‫مواقعي‬ ‫درچنين‬,‫باشد‬ ‫مي‬ ‫بسيارمفيد‬ ‫ويژه‬ ‫روزنامه‬ ‫و‬ ‫دفاترمعين‬.
‫جمع‬ ‫را‬ ‫حسابداري‬ ‫اطالعات‬ ‫حسابداري‬ ‫سيستم‬ ‫آنها‬ ‫بواسطه‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫ابزاري‬ ‫پردازش‬ ‫هاي‬ ‫روش‬‫تخ‬ ،‫آوري‬‫لييص‬
‫كند‬ ‫مي‬ ‫گزارش‬ ‫و‬.‫مكانيزه‬ ‫يا‬ ‫و‬ ‫دستي‬ ‫بصورت‬ ‫است‬ ‫ممكن‬ ‫مذكور‬ ‫هاي‬ ‫روش‬(‫اي‬ ‫رايانه‬)‫باشند‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 18

19. ‫عمومي‬ ‫حسابداري‬ ‫سیستم‬–‫سایر‬‫عناصرسیستم‬
‫روزنامه‬ ‫دفاتر‬:‫زماني‬ ‫بترتيب‬ ‫معامالت‬ ‫كليه‬ ‫سابقه‬ ‫يا‬ ‫ركورد‬(‫آنهيا‬ ‫وقيوع‬ ‫تياريخ‬ ‫طبق‬)‫د‬ ‫طيي‬‫ميالي‬ ‫وره‬
‫شود‬ ‫مي‬ ‫ثبت‬ ‫حسابداري‬ ‫سند‬ ‫مندرجات‬ ‫حسب‬.‫حس‬ ‫شماره‬ ‫دربرگيرنده‬ ‫بايد‬ ‫دردفترروزنامه‬ ‫هرثبت‬‫شيرح‬ ‫و‬ ‫اب‬
‫باشد‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫معامله‬ ‫از‬ ‫اي‬ ‫خالصه‬.‫درج‬ ‫بيراي‬ ‫هايي‬ ‫ستون‬ ‫داراي‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬‫حسيابدا‬ ‫سيند‬ ‫شيماره‬‫ري‬،
‫بدهكاروبستانكار‬ ‫مبلغ‬ ،‫شرح‬ ،‫تاريخ‬‫است‬ ‫مالي‬ ‫هررويداد‬.‫رانشان‬ ‫حساب‬ ‫يک‬ ‫مانده‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬‫لذا‬ ‫دهد‬ ‫نمي‬
‫گيرد‬ ‫نمي‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫مالي‬ ‫هاي‬ ‫صورت‬ ‫درتهيه‬( .‫كنيد‬ ‫مالحظه‬ ‫را‬ ‫زير‬ ‫فرمت‬).
‫است‬ ‫بقرارزير‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫قرارحساب‬ ‫ترتيب‬:
‫ابتدا‬‫هاي‬ ‫حساب‬‫دارایي‬(‫وثابت‬ ‫جاري‬)‫سپس‬‫حسابهاي‬‫بدهي‬،‫سرمایه‬،‫برداشت‬،‫درآمد‬‫و‬‫هزی‬‫ها‬ ‫نه‬
‫است‬ ‫نوع‬ ‫دو‬ ‫بر‬ ‫خود‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬:
‫عمومي‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬‫ثبت‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫مالي‬ ‫رويدادهاي‬ ‫و‬ ‫معامالت‬ ‫كليه‬ ‫كه‬‫شود‬ ‫مي‬.
‫دفتر‬‫اختصاصي‬ ‫روزنامه‬‫ميشيود‬ ‫ثبيت‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫معيامالت‬ ‫از‬ ‫خاص‬ ‫نوع‬ ‫يک‬ ‫فقج‬ ‫كه‬.‫رو‬ ‫دفتير‬ ‫مثيل‬‫زناميه‬
‫نقدي‬ ‫هاي‬ ‫دريافت‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬ ‫و‬ ‫نقدي‬ ‫هاي‬ ‫پرداخت‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬ ،‫فروش‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬ ،‫خريد‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 19

20. ‫سیستم‬‫عمومي‬ ‫حسابداري‬-‫سایرعناصر‬‫سیستم‬
‫كل‬ ‫دفتر‬:‫درج‬ ‫تفكيک‬ ‫به‬ ‫سازمان‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫كليه‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫حسابداري‬ ‫دفتر‬ ‫يک‬‫شيماره‬ ‫با‬ ‫و‬
،‫گذاري‬‫اند‬ ‫شده‬ ‫سازماندهي‬ ‫و‬ ‫مترتب‬.‫بي‬ ‫را‬ ‫مربيو‬ ‫هيا‬ ‫درحساب‬ ‫شده‬ ‫درج‬ ‫معامالت‬ ‫كليه‬ ‫دفتر‬ ‫اين‬‫راي‬
‫كند‬ ‫مي‬ ‫فهرست‬ ‫معين‬ ‫زماني‬ ‫دوره‬ ‫يک‬.‫د‬ ‫تفصييلي‬ ‫هياي‬ ‫توصييف‬ ‫دربرگيرنيده‬ ‫دفتر‬ ‫اين‬‫در‬ ‫شيده‬ ‫رج‬
‫باشد‬ ‫نمي‬ ‫ها‬ ‫نمودارحساب‬.،‫درواقع‬‫محت‬ ‫كننيده‬ ‫تشريح‬ ‫جدول‬ ‫نوع‬ ‫يک‬ ‫بعنوان‬ ‫ها‬ ‫حساب‬ ‫نمودار‬‫وييات‬
‫كند‬ ‫مي‬ ‫نقش‬ ‫ايفا‬ ‫دفتركل‬.
‫اقييالم‬ ‫يام‬‫ي‬‫وتم‬ ‫شييود‬ ‫يي‬‫ي‬‫م‬ ‫گرفتييه‬ ‫ير‬‫ي‬‫درنظ‬ ‫جداگانييه‬ ‫صييفحه‬ ‫يک‬‫ي‬‫ي‬ ،‫حسيياب‬ ‫هيير‬ ‫بييراي‬ ،‫كييل‬ ‫دردفتيير‬
‫شود‬ ‫مي‬ ‫نوشته‬ ‫خودش‬ ‫به‬ ‫مربو‬ ‫درصفحه‬ ‫بدهكاروبستانكارهرحساب‬.
‫شود‬ ‫مي‬ ‫نگهداري‬ ‫دردفتركل‬ ‫تفكيک‬ ‫به‬ ‫سازمان‬ ‫يک‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 20

21. ‫عمومي‬ ‫حسابداري‬ ‫سیستم‬–‫عناصر‬ ‫سایر‬
‫دفتركل‬ ‫ي‬ ‫حسابها‬ ‫گیري‬ ‫مانده‬:‫بد‬ ‫اقالم‬ ‫جمع‬ ‫مانده‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫كافي‬ ‫كل‬ ‫دفتر‬ ‫هرحساب‬ ‫گيري‬ ‫مانده‬ ‫براي‬‫هكاروبستانكار‬
‫نمود‬ ‫محاسبه‬ ‫مقطع‬ ‫آن‬ ‫تا‬ ‫را‬ ‫حساب‬ ‫درآن‬ ‫شده‬ ‫ثبت‬.‫د‬ ‫شيده‬ ‫بسيتانكارثبت‬ ‫اقالم‬ ‫ازجمع‬ ‫بدهكاربيش‬ ‫اقالم‬ ‫اگرجمع‬‫حسياب‬ ‫رآن‬
‫بود‬ ‫بستانكارخواهد‬ ‫مانده‬ ‫نشاندهنده‬ ‫آن‬ ‫بدهكاروبالعكس‬ ‫حاصل‬ ‫مانده‬ ،‫باشد‬.‫ماهييت‬ ‫كيردن‬ ‫مشخص‬ ‫براي‬ ‫معموال‬‫بيدهكاريا‬
‫ميشود‬ ‫درج‬ ‫تشخيص‬ ‫ستون‬ ‫نام‬ ‫به‬ ‫دفتركل،ستوني‬ ‫حسابهاي‬ ‫بستانكارمانده‬.‫درسي‬ ‫باشد‬ ‫بدهكار‬ ‫مانده‬ ‫اگر‬‫كلميه‬ ‫تشيخيص‬ ‫تون‬
‫باشد‬ ‫بستانكار‬ ‫مانده‬ ‫بدهكارواگر‬,‫شود‬ ‫مي‬ ‫نوشته‬ ‫بستانكار‬ ‫كلمه‬.
‫كرد‬ ‫تقسيم‬ ‫كلي‬ ‫دسته‬ ‫دو‬ ‫به‬ ‫توان‬ ‫مي‬ ‫را‬ ‫كل‬ ‫دفتر‬ ‫حسابهاي‬:
1-‫دائمي‬ ‫حسابهاي‬(‫ميشود‬ ‫نقل‬ ‫بعد‬ ‫مالي‬ ‫دوره‬ ‫به‬ ‫آنها‬ ‫مانده‬ ‫كه‬ ‫وسرمايه‬ ‫بدهي‬ ، ‫دارايي‬ ‫حسابهاي‬.‫ر‬ ‫حسيابها‬ ‫اين‬‫حسيابهاي‬ ‫ا‬
‫گويند‬ ‫مي‬ ‫نيز‬ ‫اي‬ ‫ترازنامه‬).
2-‫موقت‬ ‫حسابهاي‬(‫شود‬ ‫نمي‬ ‫منتقل‬ ‫بعد‬ ‫دوره‬ ‫به‬ ‫آنها‬ ‫مانده‬ ‫كه‬,‫شيود‬ ‫ميي‬ ‫زيير‬ ‫حسيابهاي‬ ‫شامل‬:‫اليف‬-‫صيو‬ ‫حسيابهاي‬‫رت‬
‫ب‬ ‫ها‬ ‫ازدرآمدهاوهزينه‬ ‫اعم‬ ‫سودوزيان‬-‫برداشت‬ ‫حساب‬)
‫ميش‬ ‫انجام‬ ‫حسابداري‬ ‫مدارک‬ ‫رساندن‬ ‫روز‬ ‫وبه‬ ‫تعديل‬ ، ‫اصالح‬ ‫باهدف‬ ‫مالي‬ ‫دوره‬ ‫پايان‬ ‫در‬ ‫كل‬ ‫دفتر‬ ‫حسابهاي‬ ‫اصالح‬‫ود‬.‫يكيي‬
‫اسيت‬ ‫دهند،ترازآزمايشيي‬ ‫ميي‬ ‫قيرار‬ ‫اسيتفاده‬ ‫ميورد‬ ‫حسيابداري‬ ‫ميدارک‬ ‫صيحت‬ ‫آزميون‬ ‫بيراي‬ ‫حسابداران‬ ‫كه‬ ‫ازوسايلي‬.
‫پرداخت‬ ‫خواهيم‬ ‫بدان‬ ‫بعدي‬ ‫درصفحات‬ ‫كه‬ ‫ترازآزمايشي‬,‫معميوال‬ ‫كيه‬ ‫دفتركيل‬ ‫حسابهاي‬ ‫ازمانده‬ ‫است‬ ‫فهرستي‬“‫د‬‫پاييان‬ ‫ر‬
‫شود‬ ‫مي‬ ‫تهيه‬ ‫هرماه‬.‫مي‬ ‫نوشته‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫كل‬ ‫دفتر‬ ‫حسابهاي‬ ‫هاي‬ ‫مانده‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫ستوني‬ ‫دو‬ ‫جدول‬ ‫يک‬ ‫ترازآزمايشي‬‫ودو‬ ‫شود‬
‫كند‬ ‫مي‬ ‫تامين‬ ‫را‬ ‫زير‬ ‫كلي‬ ‫هدف‬:
‫الف‬)‫كل‬ ‫دفتر‬ ‫بستانكار‬ ‫و‬ ‫بدهكار‬ ‫اقالم‬ ‫تساوي‬ ‫اثبات‬.
‫ب‬)‫دوره‬ ‫پايان‬ ‫مالي‬ ‫گزارشهاي‬ ‫تهيه‬ ‫براي‬ ‫الزم‬ ‫اطالعات‬ ‫كردن‬ ‫فراهم‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 21

22. ‫عمومي‬ ‫حسابداري‬ ‫سیستم‬–‫سایر‬‫عناصر‬‫سیستم‬
‫به‬ ‫جداگانه‬ ‫دفترروزنامه‬ ‫توانددريک‬ ‫مي‬ ‫مشترک‬ ‫مجزابامشخصه‬ ‫ازحسابهاي‬ ‫شمارزيادي‬‫دفتير‬ ‫نام‬‫معين‬‫گيروه‬
‫شوند‬ ‫بندي‬.
‫دفترمعین‬:‫يک‬‫مشترک‬ ‫مشخصات‬ ‫و‬ ‫ازويژگي‬ ‫اي‬ ‫بامجموعه‬ ‫ها‬ ‫ازحساب‬ ‫گروه‬(‫مش‬ ‫هاي‬ ‫نظيرحساب‬‫تريان‬)
‫ج‬ ‫درج‬ ‫ازليزوم‬ ‫دفتركيل‬ ‫رهاسازي‬ ‫ازطريق‬ ‫اطالعات‬ ‫وضبج‬ ‫ثبت‬ ‫فرايند‬ ‫كردن‬ ‫تسهيل‬ ‫جهت‬ ‫كه‬ ‫است‬‫زئييات‬
‫ها‬ ‫حساب‬ ‫تک‬ ‫تک‬ ‫مانده‬ ‫به‬ ‫مربو‬,‫گيرد‬ ‫قرارمي‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬.‫حس‬ ‫يک‬ ‫بصورت‬ ‫كه‬ ‫هردفترمعين‬‫خالصه‬ ‫اب‬
‫مي‬ ‫تلقيي‬ ‫كنتيرل‬ ‫حسياب‬ ‫ييک‬ ‫دردفتركيل‬ ‫مربيو‬ ‫حسياب‬ ‫شيودودرنتيجه‬ ‫ميي‬ ‫داده‬ ‫نميايش‬ ‫دفتركل‬ ‫در‬‫ي‬
‫شود‬.‫حساب‬،‫كنترلي‬‫يک‬‫كنيد‬ ‫ميي‬ ‫راخالصيه‬ ‫دفترمعين‬ ‫هاي‬ ‫داده‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫دردفتركل‬ ‫حساب‬.‫هر‬‫حسياب‬
‫برابرگردد‬ ‫معين‬ ‫دردفتر‬ ‫مجزا‬ ‫يا‬ ‫انفرادي‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫مركب‬ ‫بامانده‬ ‫بايد‬ ‫دفتركل‬ ‫كنترلي‬.
‫ترين‬ ‫دوتاازمتداول‬،‫دفاترمعين‬‫دفترحساب‬‫پرداختني‬ ‫هاي‬ ‫ودفترحساب‬ ‫دريافتني‬ ‫هاي‬‫دارد‬ ‫نام‬.
‫مشتريان‬ ‫معين‬ ‫دفتر‬ ‫يا‬ ‫دريافتني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫معين‬ ‫دفتر‬,‫ت‬ ‫بيه‬ ‫هرمشيتري‬ ‫مجيزاي‬ ‫هياي‬ ‫حسياب‬ ‫از‬ ‫فهرستي‬‫رتييب‬
‫است‬ ‫الفبايي‬.‫دف‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫مشيتريان‬ ‫مجيزاي‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫هاي‬ ‫بستانكاري‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫بدهي‬ ‫كه‬ ‫كنترلي‬ ‫حساب‬ ‫واقع‬ ‫در‬‫كيل‬ ‫تير‬
‫كند،حساب‬ ‫مي‬ ‫تلخيص‬‫دارد‬ ‫نام‬ ‫دريافتني‬ ‫هاي‬.
‫دفتر‬ ‫يا‬ ‫پرداختني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫معين‬ ‫دفتر‬‫فهرستي‬ ،‫بستانكاران‬‫ت‬ ‫به‬ ‫بستانكاران‬ ‫مجزاي‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫از‬‫الفبيايي‬ ‫رتييب‬
‫است‬.‫بنابراين‬‫دردفتر‬ ‫مربو‬ ‫كنترلي‬ ‫حساب‬‫حساب‬ ،‫كل‬‫باشد‬ ‫مي‬ ‫پرداختني‬ ‫هاي‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 22

23. ‫معین‬ ‫دفاتر‬ ‫و‬ ‫كل‬ ‫دفاتر‬ ‫رابطه‬ ‫نمایش‬–‫زهدي‬ ‫مسعود‬ ‫ارائه‬
‫دریافتني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬,‫معین‬ ‫دفتر‬
‫كنتر‬ ‫را‬ ‫كثري‬ ‫متعددي‬ ‫مختلف‬ ‫مشتریان‬‫ل‬
‫كند‬ ‫مي‬.
‫كل‬ ‫دفتر‬
‫معین‬ ‫دفاتر‬
‫نقدي‬
‫یا‬ ‫صاحب‬
‫صاحبان‬
‫سرمایه‬
‫هاي‬ ‫حساب‬
‫دریافتني‬
‫هاي‬ ‫حساب‬
‫پرداختني‬
‫مشتري‬
‫الف‬
‫مشتري‬
‫ب‬
‫مشتري‬
‫پ‬
‫پرداختني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬,‫معین‬ ‫دفتر‬
‫ك‬ ‫مي‬ ‫كنترل‬ ‫را‬ ‫كثري‬ ‫مختلف‬ ‫بستانکاران‬‫ند‬.
‫بستانکار‬
‫الف‬
‫بستانکار‬
‫ب‬
‫بستانکار‬
‫پ‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 23

24. ‫از‬ ‫است‬ ‫عبارت‬ ‫معین‬ ‫دفاتر‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫مزایاي‬:
1-‫مستقل‬ ‫حساب‬ ‫یك‬ ‫در‬ ‫بستانکار‬ ‫یك‬ ‫یا‬ ‫مشتري‬ ‫یك‬ ‫تاثیرگذار‬ ‫معامالت‬ ‫نمایش‬
2-‫اندازه‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ‫جزئیات‬ ‫درج‬ ‫از‬ ‫كل‬ ‫دفتر‬ ‫رهاسازي‬.
3-‫تش‬ ‫ها‬ ‫حساب‬ ‫تعداد‬ ‫كردن‬ ‫كم‬ ‫ازطریق‬ ‫مجزا‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫واقع‬ ‫اشتباهات‬ ‫یا‬ ‫خطا‬ ‫ردیابي‬ ‫به‬ ‫كمك‬‫کیل‬
‫كنترلي‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫ایجاد‬ ‫و‬ ‫كل‬ ‫دفتر‬ ‫دهنده‬
4-‫كار‬ ‫نیروي‬ ‫براي‬ ‫بندي‬ ‫طبقه‬ ‫یك‬ ‫ایجاد‬
‫فرعي‬ ‫یا‬ ‫معین‬ ‫دفاتر‬–‫زهدي‬ ‫مسعود‬ ‫ارائه‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 24

25. ‫عمومي‬ ‫حسابداري‬ ‫سیستم‬–‫سیستم‬ ‫عناصر‬ ‫سایر‬
(‫دفاتراختصاصي‬)
‫روش‬ ‫يک‬‫ي‬‫يي‬”‫ياراتر‬‫ي‬‫كي‬“‫يي‬‫ي‬‫اختصاصي‬ ‫يه‬‫ي‬‫ازدفاترروزنامي‬ ‫يتفاده‬‫ي‬‫اسي‬ ‫يتي‬‫ي‬‫دسي‬ ‫يتم‬‫ي‬‫سيسي‬ ‫يک‬‫ي‬‫دريي‬ ‫يامالت‬‫ي‬‫معي‬ ‫يردازش‬‫ي‬‫پي‬
‫است‬.‫دفاتراختصاصي‬‫افتد‬ ‫مي‬ ‫اتفاق‬ ‫بكرات‬ ‫منفردكه‬ ‫معامله‬ ‫نوع‬ ‫يک‬ ‫كردن‬ ‫ثبت‬ ‫براي‬(‫معامالت‬‫مشيابه‬)‫وميورد‬
‫گييرد‬ ‫قرارمي‬ ‫استفاده‬.‫ثبتت‬ ‫اختصاصتي‬ ‫دفترروزنامته‬ ‫یتك‬ ‫در‬ ‫نتتوان‬ ‫را‬ ‫معامله‬ ‫یك‬ ‫اگر‬‫كردوب‬‫ایتدآن‬
‫نمود‬ ‫قبت‬ ‫عمومي‬ ‫رادردرفترروزنامه‬.‫مي‬ ‫فراهم‬ ‫كاررا‬ ‫ازنيروي‬ ‫بزرگتري‬ ‫بندي‬ ‫طبقه‬ ‫دفاتراختصاصي‬‫وزميان‬ ‫كنيد‬ ‫ي‬
‫فرايند‬ ‫تكميل‬ ‫براي‬ ‫الزم‬‫كل‬ ‫دفتر‬ ‫به‬ ‫ازدفترروزنامه‬ ‫كردن‬ ‫منتقل‬(POSTING)‫دهد‬ ‫مي‬ ‫تقليل‬ ‫را‬.
‫اصلي‬ ‫دوستوني‬ ‫دفترروزنامه‬(‫شود‬ ‫مي‬ ‫ناميده‬ ‫اختصاردفترروزنامه‬ ‫به‬ ‫يا‬ ‫كل‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬ ‫كه‬,)‫ت‬ ‫مي‬‫درج‬ ‫بيراي‬ ‫وانيد‬
‫ه‬ ‫موضيوع‬ ‫با‬ ‫ماهوي‬ ‫سنخيت‬ ‫فاقد‬ ‫يا‬ ‫ندارد‬ ‫مناسبت‬ ‫اختصاصي‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫از‬ ‫يک‬ ‫درهيچ‬ ‫كه‬ ‫يي‬ ‫ها‬ ‫ثبت‬‫از‬ ‫رييک‬
‫اختصاصي‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬‫و‬ ‫است‬‫قرارگيرد‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬.
‫خدمات‬ ‫ارائه‬‫درآمد‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬
‫وجه‬ ‫وصول‬
‫نقد‬‫ازهرمنبعي‬‫نقدي‬ ‫هاي‬ ‫وصولي‬ ‫دفترروزنامه‬
‫اقالم‬ ‫خرید‬
‫مختلف‬‫خرید‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬
‫نقدي‬ ‫پرداخت‬
‫هرمنظوري‬ ‫به‬‫نقدي‬ ‫هاي‬ ‫پرداخت‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬
‫در‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫ثبت‬
‫در‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫ثبت‬
‫در‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫ثبت‬
‫در‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫ثبت‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 25

26. ‫ك‬ ‫دفتر‬ ‫و‬ ‫اختصاصي‬ ‫دفاتر‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫نحوه‬ ‫نمایش‬‫ل‬
‫روزنامه‬ ‫دفتر‬
‫فروش‬
‫دفترروزنامه‬
‫هاي‬ ‫وصولي‬
‫نقدي‬
‫روزنامه‬ ‫دفتر‬
‫ها‬ ‫خرید‬
‫روزنامه‬ ‫دفتر‬
‫هاي‬ ‫پرداخت‬
‫نقدي‬
‫دفترروزنامه‬
‫كل‬
‫رود‬ ‫بکارمي‬
: ‫براي‬
‫فروش‬ ‫كليه‬ ‫ثبت‬
‫برگشتي‬ ‫هاي‬,
‫علي‬ ‫بصورت‬
‫الحساب‬
‫رود‬ ‫بکارمي‬
‫براي‬:
‫نقدي‬ ‫جوه‬ ‫كليه‬ ‫ثبت‬
‫شده‬ ‫دريافت‬(‫شامل‬
‫هاي‬ ‫فروش‬
‫نقدي‬)
‫رود‬ ‫بکارمي‬
‫براي‬:
‫خريد‬ ‫كليه‬ ‫ثبت‬
‫برگشتي‬ ‫هاي‬
‫علي‬ ‫بصورت‬
‫الحساب‬
‫رود‬ ‫بکارمي‬
‫براي‬:
‫نقدي‬ ‫وجوه‬ ‫كليه‬
‫شده‬ ‫پرداخت‬
(‫هاي‬ ‫خريد‬ ‫شامل‬
‫نقدي‬)
‫رود‬ ‫بکارمي‬
‫براي‬
‫نمي‬ ‫كه‬ ‫معامالتي‬
‫در‬ ‫تواند‬
‫دفترروزنامه‬
‫ثبت‬ ‫اختصاصي‬
‫شود‬.‫شامل‬
‫تصحیح‬,‫و‬ ‫تعدیل‬
‫بستن‬ ‫هاي‬ ‫ثبت‬
‫ها‬ ‫حساب‬
‫و‬ ‫و‬ ‫دامنه‬ ‫به‬ ‫بستگي‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫اختصاصي‬ ‫روزنامه‬ ‫دفاتر‬ ‫انواع‬‫انواع‬ ‫سعت‬
‫پیو‬ ‫مي‬ ‫بوقوع‬ ‫تجاري‬ ‫موسسه‬ ‫یك‬ ‫در‬ ‫دفعات‬ ‫بطور‬ ‫كه‬ ‫دارد‬ ‫معامالتي‬‫ندد‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 26

27. ‫عمومي‬ ‫حسابداري‬ ‫سیستم‬-‫سیستم‬ ‫عناصر‬ ‫سایر‬(‫دفاتراختصاص‬‫ي‬)
‫ژورنال‬(‫دفترروزنامه‬)‫حسياب‬ ‫در‬ ‫شيده‬ ‫كسيب‬ ‫عواييد‬ ‫و‬ ‫هيا‬ ‫كارمزد‬ ‫كردن‬ ‫ثبت‬ ‫براي‬ ‫درآمد‬‫بكي‬‫ار‬
‫رود‬ ‫مي‬.‫بي‬ ‫را‬ ‫فيروش‬ ‫فياكتور‬ ‫ييا‬ ‫و‬ ‫وضيعيت‬ ‫صورت‬ ‫يا‬ ‫حساب‬ ‫صورت‬ ‫يک‬ ‫شركت‬ ‫كه‬ ‫وقتي‬‫راي‬
‫مي‬ ‫مشتري‬‫فرستد‬.‫معموال‬‫شود‬ ‫مي‬ ‫ثبت‬ ‫درآمد‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬ ‫در‬ ‫درآمدها‬.‫يي‬ ‫حسياب‬ ‫هرصيورت‬‫ا‬
‫شود‬ ‫مي‬ ‫گذاري‬ ‫شماره‬ ‫ترتيب‬ ‫به‬ ‫آتي‬ ‫دسترسي‬ ‫سهولت‬ ‫جهت‬ ‫فاكتورفروش‬
‫به‬ ‫كه‬ ‫معامالتي‬ ‫كليه‬‫نقد‬ ‫وجه‬ ‫وصول‬‫در‬ ‫شود‬ ‫مي‬ ‫منتهي‬‫ن‬ ‫هاي‬ ‫دريافتي‬ ‫دفترروزنامه‬‫قيدي‬‫ثبيت‬
‫گردد‬ ‫مي‬.‫آنها‬ ‫تعدد‬ ‫و‬ ‫نقد‬ ‫وجه‬ ‫اخذ‬ ‫به‬ ‫منتهي‬ ‫معامالت‬ ‫انواع‬,‫ت‬ ‫ديگيررا‬ ‫هاي‬ ‫ستون‬ ‫عناوين‬‫عييين‬
‫كند‬ ‫مي‬.‫براي‬‫اگر‬ ،‫مثال‬‫دريافيت‬ ‫نقيد‬ ‫وجه‬ ‫مشتريان‬ ‫از‬ ‫تواتر‬ ‫كاربه‬ ‫و‬ ‫كسب‬ ‫يک‬‫نمايي‬،‫د‬‫سيتون‬
‫گردد‬ ‫مي‬ ‫ايجاد‬ ‫دريافتني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬.‫ميوردي‬ ‫و‬ ‫معميول‬ ‫غيير‬ ‫معيامالت‬ ‫ازبابيت‬ ‫نقيد‬ ‫وجه‬ ‫اخذ‬
‫شود‬ ‫مي‬ ‫ثبت‬ ‫ها‬ ‫دريافتي‬ ‫ستون‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫ساير‬ ‫در‬ ‫بطورجداگانه‬
‫ها‬ ‫حساب‬ ‫حاصلجمع‬ ‫بايد‬ ‫درهرماه‬ ‫ها‬ ‫ثبت‬ ‫كليه‬ ‫ازانجام‬ ‫پس‬‫دردفترمعين‬‫دريي‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬‫افتني‬
‫دريافتني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫كنترل‬ ‫حساب‬ ‫مانده‬ ‫با‬‫دردفتركل‬‫شود‬ ‫برابر‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 27

28. ‫عمومي‬ ‫حسابداري‬ ‫سیستم‬-‫سیستم‬ ‫سایرعناصر‬(‫دفاتراختصاص‬‫ي‬)
‫خرييد‬ ‫روزناميه‬ ‫دفتر‬‫شيده‬ ‫طراحيي‬ ‫هيا‬ ‫خرييد‬ ‫كلييه‬ ‫منظورنميودن‬ ‫حسياب‬ ‫بيه‬ ‫و‬ ‫ثبيت‬ ‫بيراي‬
‫است‬.‫درسيتون‬ ‫بسيتانكاري‬ ‫مبليغ‬ ‫ييک‬ ‫ثبت‬ ‫با‬ ‫خريد‬ ‫دفترروزنامه‬ ‫شده‬ ‫ثبت‬ ‫هرورودي‬‫بسيتانكار‬
‫شود‬ ‫مي‬ ‫مربو‬ ‫پرداختني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬.‫سايرس‬ ‫عناوين‬ ‫اغلب‬ ‫شده‬ ‫خريداري‬ ‫اكثراقالم‬‫را‬ ‫هيا‬ ‫تون‬
‫براي‬ ‫كند‬ ‫مي‬ ‫تعيين‬‫اگر‬ ‫مثال‬‫انجام‬ ‫بكرات‬ ‫بطور‬ ‫لوازم‬ ‫خريد‬،‫شود‬‫لي‬ ‫بيدهكار‬ ‫ستون‬‫ايجياد‬ ‫وازم‬
‫گردد‬ ‫مي‬.‫نمي‬ ‫انجام‬ ‫بكرات‬ ‫كه‬ ‫موردي‬ ‫ي‬ ‫شده‬ ‫خريداري‬ ‫اقالم‬‫و‬ ‫شيود‬‫هياي‬ ‫حسياب‬ ‫درسياير‬
‫گردد‬ ‫مي‬ ‫ثبت‬ ‫جداگانه‬ ‫بطور‬ ‫بدهكار‬ ‫ستون‬.
‫در‬ ‫يدي‬‫ي‬‫نق‬ ‫يت‬‫ي‬‫پرداخ‬ ‫يا‬‫ي‬‫ب‬ ‫يرتبج‬‫ي‬‫م‬ ‫يامالت‬‫ي‬‫مع‬ ‫يه‬‫ي‬‫كلي‬‫يدي‬‫ي‬‫نق‬ ‫ياي‬‫ي‬‫ه‬ ‫يت‬‫ي‬‫پرداخ‬ ‫يه‬‫ي‬‫روزنام‬ ‫ير‬‫ي‬‫دفت‬‫يت‬‫ي‬‫ثب‬
‫شود‬ ‫مي‬.‫بسيتانكار‬ ‫مانيده‬ ‫ييک‬ ‫بيا‬ ‫نقيدي‬ ‫هياي‬ ‫پرداخيت‬ ‫دردفترروزنامه‬ ‫شده‬ ‫ثبت‬ ‫هرورودي‬‫ي‬
‫شود‬ ‫مي‬ ‫بستانكارمربو‬ ‫درستون‬.‫ن‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫مي‬ ‫پرداخت‬ ‫نقد‬ ‫وجه‬ ‫درآنها‬ ‫معامالتي‬ ‫انواع‬‫انجام‬ ‫حوه‬
‫آنها‬,‫كند‬ ‫مي‬ ‫تعيين‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫ستون‬ ‫ساير‬ ‫عناوين‬.‫براي‬‫اگر‬ ‫مثال‬‫بس‬ ‫به‬ ‫نقدي‬ ‫پرداخت‬‫طرف‬ ‫تانكاران‬
‫صورت‬ ‫بكرات‬ ‫حساب‬‫ستون‬ ،‫گيرد‬‫گيردد‬ ‫ميي‬ ‫ايجياد‬ ‫پرداختنيي‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬.‫نقيد‬ ‫پرداخيت‬‫ي‬
‫گردد‬ ‫مي‬ ‫ليست‬ ‫ها‬ ‫حساب‬ ‫ساير‬ ‫بدهي‬ ‫درستون‬ ‫جداگانه‬ ‫بطور‬ ‫وغيرمعمول‬ ‫موردي‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 28

29. ‫سیستم‬‫عمومي‬ ‫حسابداري‬-‫سایر‬‫عناصرسیستم‬
‫چك‬ ‫دفتر‬:‫ازطرييق‬ ‫هيا‬ ‫سيازمان‬ ‫اكثرمعامالت‬ ‫به‬ ‫مربو‬ ‫نقدي‬ ‫هاي‬ ‫پرداخت‬
‫گيرد‬ ‫مي‬ ‫انجام‬ ‫چک‬.‫شوند‬ ‫مي‬ ‫ثبت‬ ‫چک‬ ‫دفتر‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫اخذ‬ ‫ها‬ ‫چک‬ ‫رسيد‬.
‫حستابداري‬ ‫هتاي‬ ‫دستتورعمل‬ ‫راهنمتاي‬ ‫كتابچه‬:‫هياي‬ ‫دسيتورعمل‬
‫است‬ ‫برخودار‬ ‫بااليي‬ ‫اهميت‬ ‫از‬ ‫هرسازماني‬ ‫براي‬ ‫حسابداري‬.‫دستورعم‬ ‫اين‬‫هيا‬ ‫ل‬
‫درزمي‬ ‫باييد‬ ‫و‬ ‫اسيت‬ ‫سازمان‬ ‫يک‬ ‫مالي‬ ‫هاي‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫رويه‬ ‫كليه‬ ‫دربرگيرنده‬‫ان‬
‫گردد‬ ‫نگهداري‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫روزرساني‬ ‫به‬ ‫سازمان‬ ‫آن‬ ‫حيات‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 29

30. ‫كاال‬ ‫موجودي‬ ‫دائمي‬ ‫سیستم‬ ‫یك‬ ‫در‬,‫یك‬ ‫به‬ ‫منجر‬ ‫فروش‬ ‫ژورنال‬ ‫در‬ ‫فروش‬ ‫قیمت‬ ‫به‬ ‫ثبت‬ ‫یك‬‫بدهي‬
(‫بدهکاري‬ ‫مانده‬)‫طلب‬ ‫ویك‬ ‫دریافتني‬ ‫هاي‬ ‫درحساب‬(‫بستانکاري‬ ‫مانده‬)‫ش‬ ‫مي‬ ‫فروش‬ ‫درحساب‬‫ود‬.‫ثبت‬
‫شده‬ ‫تمام‬ ‫بهاي‬ ‫به‬ ‫دیگر‬,‫طلب‬ ‫یك‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫فروخته‬ ‫كاالي‬ ‫درهزینه‬ ‫بدهي‬ ‫یك‬ ‫به‬ ‫منتهي‬(‫رقم‬
‫بستانکاري‬)‫گردد‬ ‫مي‬ ‫بازرگاني‬ ‫كاالي‬ ‫موجودي‬ ‫در‬.
‫ر‬ ‫بطور‬ ‫دریافتني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫معین‬ ‫دفتر‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫ماهانه‬ ‫بطور‬ ‫كل‬ ‫دفتر‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫ثبت‬ ‫كردن‬ ‫منتقل‬‫انجام‬ ‫وزانه‬
‫شود‬ ‫مي‬
‫فروش‬ ‫ژورنال‬ ‫روزنامه‬ ‫ثبت‬-‫موجودي‬ ‫دائمي‬ ‫سیستم‬‫كاال‬
‫تاریخ‬ ‫شده‬ ‫بدهکار‬ ‫حساب‬
‫اینووس‬
‫شماره‬
‫وضعیت‬
‫دریافتنی‬ ‫های‬ ‫حساب‬ ‫شده‬ ‫فروخته‬ ‫کاالهای‬ ‫هزینه‬
‫مرداد‬ 3 ‫خزر‬ ‫نفت‬ ‫شرکت‬ 101  10,600 6,360
7 ‫متن‬ ‫شرکت‬ 102  11,350 7,370
14 ‫پارس‬ ‫وگاز‬ ‫نفت‬ ‫شرکت‬ 103  7.800 5,070
19 ‫قاره‬ ‫فالت‬ ‫شرکت‬ 104  9,300 6,510
21 ‫مرکزی‬ ‫مناطق‬ ‫شرکت‬ 105  15,400 10,780
24 ‫خیز‬ ‫نفت‬ ‫مناطق‬ ‫شرکت‬ 106  21,210 15,900
27 ‫رضا‬ ‫محد‬ ‫شرکت‬ 107  14,570 10,200
90,230 62,190
‫ايران‬ ‫نفتي‬ ‫قطعات‬ ‫و‬ ‫تجهيزات‬ ‫شركت‬ ‫انبار‬ ‫موجودي‬ ‫رونامه‬ ‫دفتر‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 30

31. ‫صحت‬ ‫اثبات‬ ‫نمایش‬(‫در‬ ‫ها‬ ‫ثبت‬)‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫معین‬ ‫دفتر‬‫دریافتني‬
‫صحت‬ ‫كردن‬ ‫اثبات‬ ‫براي‬(‫در‬ ‫ها‬ ‫ثبت‬)‫م‬ ‫رقم‬ ‫آیا‬ ‫كه‬ ‫گردد‬ ‫مشخص‬ ‫باید‬ ‫لزوما‬ ‫دفاتر‬‫جموع‬
‫كنتر‬ ‫حساب‬ ‫مانده‬ ‫رقم‬ ‫با‬ ‫دریافتني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫معین‬ ‫دفتر‬ ‫كل‬ ‫مانده‬ ‫یا‬ ‫ها‬ ‫ثبت‬‫حساب‬ ‫لي‬
‫خیر‬ ‫یا‬ ‫شود‬ ‫برابرمي‬ ‫دفتركل‬ ‫در‬ ‫دریافتني‬ ‫هاي‬.
‫دفتركل‬
‫دریافتني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ $90,230
‫دریافتني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫معین‬ ‫دفتر‬
‫خزر‬ ‫نفت‬ ‫شركت‬ $26,000
‫متن‬ ‫شركت‬ 25,920
‫پارس‬ ‫وگاز‬ ‫نفت‬ 7,800
‫قاره‬ ‫فالت‬ ‫شركت‬
30,510
$90,230
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 31

32. CASH RECEIPTS JOURNAL ‫نقدي‬ ‫هاي‬ ‫دریافت‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬ ‫دائمي‬ ‫سیستم‬
‫مجمو‬ ‫با‬ ‫باید‬ ‫شده‬ ‫فروخته‬ ‫كاالهاي‬ ‫هزینه‬ ‫و‬ ‫نقد‬ ‫وجه‬ ‫بدهکار‬ ‫هاي‬ ‫ستون‬‫ع‬
‫دریافتني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫بستانکار‬ ‫هاي‬ ‫مانده‬,‫فروش‬,‫سای‬ ‫و‬ ‫كاال‬ ‫موجودي‬‫ر‬
‫برابرگردد‬ ‫ها‬ ‫حساب‬.
‫تاریخ‬ ‫شده‬ ‫بدهکار‬ ‫های‬ ‫حساب‬ ‫وضعیت‬
‫نقد‬ ‫وجه‬
)‫(بدهکار‬
‫حسابهای‬
‫دریافتنی‬
)‫)بستانکار‬
‫فروش‬
)‫(بس‬
‫کاال‬ ‫موجودی‬
)‫(بس‬
‫ها‬ ‫حساب‬ ‫سایر‬
)‫)بس‬
‫مرداد‬ 3 )‫(شرکت‬ ‫سرمایه‬ ‫حساب‬ 50 5,000 5,000
7 1,900 1,900 1,240
10 ‫خزر‬ ‫نفت‬  10,600 10,600
12 2,600 2,600 1,690
17 ‫قاره‬ ‫فالت‬  11,350 11,350
21 ‫پرداختنی‬ ‫اسناد‬ 21 6,000 6,000
24  7,800 7,800
28  9,300 9,300
54,550 39,050 4,500 2,930 11,000
‫ایران‬ ‫نفتي‬ ‫قطعات‬ ‫و‬ ‫تجهیزات‬ ‫شركت‬ ‫نقدي‬ ‫هاي‬ ‫دریافت‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬
54,550
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 32

33. ‫ستوني‬ ‫مانده‬(‫مجموع‬ ‫رقم‬)‫گردد‬ ‫مي‬ ‫منتقل‬ ‫دفتركل‬ ‫به‬ ‫هرماه‬ ‫درپايان‬.
‫حاصلجمع‬ ‫رقم‬(‫مانده‬)‫شيود‬ ‫منتقيل‬ ‫دفتركيل‬ ‫بيه‬ ‫نباييد‬ ‫هيا‬ ‫حسياب‬ ‫سياير‬ ‫ستون‬.‫مبي‬‫الغ‬
‫مجزا‬ ‫حاصلجمع‬(‫هرحساب‬ ‫هاي‬ ‫مانده‬)‫دردفتركيل‬ ‫مربيو‬ ‫هياي‬ ‫حساب‬ ‫به‬ ‫بطورجداگانه‬
(‫بستانكاري‬ ‫درستون‬)‫شود‬ ‫مي‬ ‫منتقل‬.
‫بيه‬ ‫بطورروزانيه‬ ‫دريافتني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫درستون‬ ‫ها‬ ‫مانده‬(‫بسيتانكاري‬ ‫سيتون‬)‫حسي‬‫ابهاي‬
‫گردد‬ ‫مي‬ ‫منتقل‬ ‫معين‬ ‫دفتر‬ ‫در‬ ‫مربو‬.
‫هاي‬ ‫دریافت‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬‫نقدي‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 33

34. ‫هاي‬ ‫دریافتي‬ ‫روزنامه‬ ‫دفاتر‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫فروش‬ ‫انتقال‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫دفاتر‬ ‫صحت‬ ‫اثبات‬ ‫نمایش‬‫نقدي‬
‫دریافتني‬ ‫حسابهاي‬ ‫دفترمعین‬
‫مركزي‬ ‫مناطق‬ ‫شركت‬ $15,400
‫رضا‬ ‫محمد‬ ‫شركت‬ 14,570
‫خیز‬ ‫نفت‬ ‫مناطق‬ 21,210
$51,180
‫روزنامه‬ ‫دفتر‬ ‫انتقال‬ ‫ازاینکه‬ ‫پس‬
‫بط‬ ‫كل‬ ‫دفتر‬ ‫به‬ ‫نقدي‬ ‫هاي‬ ‫دریافتي‬‫ور‬
‫گرفت‬ ‫انجام‬ ‫كامل‬.‫صح‬ ‫اثبات‬ ‫براي‬‫ت‬
‫حاصلج‬ ‫ارقام‬ ‫باید‬ ‫دفتري‬ ‫هاي‬ ‫ثبت‬‫مع‬
‫یا‬ ‫ها‬ ‫مانده‬ ‫و‬ ‫گردد‬ ‫یکسان‬ ‫كل‬ ‫دفتر‬
‫براب‬ ‫معین‬ ‫دفتر‬ ‫مبالغ‬ ‫حاصلجمع‬‫مانده‬ ‫ر‬
‫شود‬ ‫كنترلي‬ ‫حساب‬.
‫دفتركل‬
‫بدهکار‬ ‫هاي‬ ‫مانده‬
‫نقد‬ ‫وجه‬ $54,550
‫دریافتني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ 51,180
‫شده‬ ‫فروخته‬ ‫كاالهاي‬ ‫هزینه‬
65,120
$170,850
‫بستانکار‬ ‫هاي‬ ‫مانده‬
‫بازرگاني‬ ‫كاالي‬ ‫موجودي‬ $ 65,120
‫پرداختني‬ ‫اسناد‬ 6,000
‫سرمایه‬ ‫حساب‬ 5,000
‫فروش‬ 94,730
$170,850
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 34

35. ‫دفترروزنامه‬ ‫دائمي‬ ‫سیستم‬‫خرید‬
)‫(بد‬ ‫بازرگانی‬ ‫کاالی‬ ‫موجودی‬
‫تاریخ‬ ‫شده‬ ‫بدهکار‬ ‫حساب‬ Terms ‫وضعیت‬ )‫(بس‬ ‫پرداختنی‬ ‫های‬ ‫حساب‬
‫مرداد‬ 6 Jasper Manufacturing Inc. n/20 11,000
10 Eaton and Howe Inc. n/20 7,200
14 Fabor and Son n/20 6,900
19 Jasper Manufacturing Inc. n/20 17,500
26 Fabor and Son n/20 8,700
29 Eaton and Howe Inc. n/20 12,600
63,900
‫بدهي‬ ‫يک‬ ‫به‬ ‫منتهي‬ ‫هرثبت‬ ‫خريد‬ ‫دائمي‬ ‫درسيستم‬(‫بدهكاردر‬ ‫مانده‬)‫ب‬ ‫كاالي‬ ‫موجودي‬ ‫حساب‬‫و‬ ‫ازرگياني‬
‫طلب‬ ‫يک‬(‫در‬ ‫بستانكاري‬ ‫مانده‬)‫شود‬ ‫مي‬ ‫پرداختني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬.
‫بطورماه‬ ‫كيل‬ ‫دفتر‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫روزانه‬ ‫بطور‬ ‫پرداختني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫معين‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫ثبت‬ ‫نقل‬‫انجيام‬ ‫يانيه‬
‫گيرد‬ ‫مي‬.






‫ایران‬ ‫نفتي‬ ‫قطعات‬ ‫و‬ ‫تجهیزات‬ ‫نفتي‬ ‫شركت‬ ‫خرید‬ ‫دفترروزنامه‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 35

36. ‫های‬ ‫حساا‬ ‫معین‬ ‫دفتر‬ ‫های‬ ‫ثبت‬ ‫صحت‬ ‫اثبات‬ ‫نمایش‬‫پرداختنیی‬
‫دف‬ ‫هاي‬ ‫مانده‬ ‫جمع‬ ‫كه‬ ‫گردد‬ ‫مشخص‬ ‫باید‬ ‫دفاتر‬ ‫صحت‬ ‫اثبات‬ ‫براي‬‫تر‬
‫كنترلي‬ ‫حساب‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫ثبت‬ ‫مانده‬ ‫با‬ ‫برابراست‬ ‫معین‬
‫پرداختني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫دفترمعین‬
Eaton and Howe, Inc. $19,800
Fabor and Son 15,600
Jasper Manufacturing Inc. 28,500
$63,900
‫دفتركل‬
‫بازرگاني‬ ‫كاالي‬ ‫موجودي‬ $63,900
‫پرداختني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ $63,900
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 36

37. ‫هاي‬ ‫پرداخت‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬ ‫دائمي‬ ‫سیستم‬‫نقدي‬
‫مي‬ ‫نقدي‬ ‫هاي‬ ‫دریافتي‬ ‫دفترروزنامه‬ ‫هاي‬ ‫ثبت‬ ‫مشابه‬ ‫ها‬ ‫ثبت‬ ‫دستورعمل‬‫باشد‬
‫در‬ ‫دفترروزنامه‬ ‫هاي‬ ‫ثبت‬ ‫دستورعمل‬ ‫مانند‬ ‫نیز‬ ‫ها‬ ‫مانده‬ ‫نقل‬ ‫عمل‬ ‫دستور‬‫یافتي‬
‫باشد‬ ‫مي‬ ‫نقدي‬ ‫هاي‬.
‫نفتي‬ ‫قطعات‬ ‫و‬ ‫تجهیزات‬ ‫شركت‬ ‫نقدي‬ ‫پرداخت‬ ‫دفترروزنامه‬
‫تاریخ‬ ‫چک‬ ‫گیرنده‬
‫نقدی‬ ‫حساب‬
)‫(بس‬
‫کاالی‬ ‫موجودی‬
)‫(بد‬ ‫بازرگانی‬
‫های‬ ‫حساب‬
‫پرداختنی‬
)‫(بس‬ ‫بدهکارشده‬ ‫حساب‬ Ref
‫حساب‬ ‫سایر‬
)‫(بد‬ ‫ها‬
May 3 101 Corporate General Ins. 1,200 Prepaid insurance 130 1,200
3 102 Canpar 100 100
7 103 Zwicker 4,400 4,400
10 104 Jasper Manufaturing Inc. 11,000 11,000 Jasper Manufaturing Inc.
19 105 Eaton & Howe, Inc. 7,200 7,200 Eaton & Howe, Inc.
24 106 Fabor and Son 6,900 6,900 Fabor and Son
28 107 Jasper Manufaturing Inc. 17,500 17,500 Jasper Manufaturing Inc.
31 108 D.A.Karns 500 D.A. Karns, Drawings 306 500
48,800 4,500 42,600 1,700
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 37

38. ‫هاي‬ ‫دفترحساب‬ ‫صحت‬ ‫اثبات‬ ‫نمایش‬‫پرداختني‬
‫د‬ ‫هاي‬ ‫مانده‬ ‫مجموع‬ ‫كه‬ ‫گردد‬ ‫مشخص‬ ‫باید‬ ‫دفاتر‬ ‫صحت‬ ‫اثبات‬ ‫براي‬‫فتر‬
‫كنترلي‬ ‫درحساب‬ ‫مانده‬ ‫با‬ ‫است‬ ‫برابر‬ ‫معین‬ ‫روزنامه‬
‫پرداختني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫معین‬ ‫دفتر‬
Eaton and Howe, Inc. $12,600
Fabor and Son 8,700
$21,300
‫كل‬ ‫دفتر‬
‫ها‬ ‫بدهي‬
‫نقدي‬ $ 9,750
‫دریافتني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ 51,180
‫بیمه‬ ‫پرداخت‬ ‫پیش‬ 1,200
‫نفتي‬ ‫تجهیزات‬ ‫شركت‬ 500
s ‫ها‬ ‫خرید‬ 64,300
‫حمل‬ ‫هزینه‬ 100
$127,030
‫ها‬ ‫بستانکاري‬
‫پرداختني‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ $ 21,300
‫پرداختني‬ ‫اسناد‬
6,000
‫نفتي‬ ‫تجهیزات‬ ‫شركت‬ ‫سرمایه‬
5,000
‫فروش‬ 94,730
$127,030
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 38

39. ‫ث‬ ‫كل‬ ‫دفتر‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫شوند‬ ‫نمي‬ ‫ثبت‬ ‫اختصاصي‬ ‫دردفترروزنامه‬ ‫معامالتي‬ ‫تنها‬‫اند‬ ‫شده‬ ‫بت‬.
‫شود‬ ‫مي‬ ‫مربوط‬ ‫كنترلي‬ ‫و‬ ‫معین‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫هردو‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫ثبت‬ ‫وقتي‬:
1.‫باید‬‫مشخص‬ ‫كنترلي‬ ‫و‬ ‫معین‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫روزنامه‬ ‫دفاتر‬ ‫هاي‬ ‫درثبت‬‫گردد‬.
‫و‬
2.‫مضاف‬ ‫بصورت‬ ‫ها‬ ‫ثبت‬ ‫باید‬ ‫ها‬ ‫مانده‬ ‫انتقال‬ ‫در‬(‫جداگانه‬)‫انجام‬ ‫كنترلي‬ ‫حساب‬ ‫و‬ ‫معین‬ ‫دفتر‬ ‫در‬‫گیرد‬.
‫دفتر‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫ثبت‬‫كل‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 39

40. ‫كل‬ ‫دفتر‬ ‫به‬ ‫انتقال‬ ‫و‬ ‫روزنامه‬ ‫هاي‬ ‫ثبت‬ ‫نمایش‬
J1
‫تاریخ‬ ‫حساب‬ ‫شرح‬ ‫و‬ ‫عنوان‬‫رفرنس‬ ‫بدهکار‬ ‫بستانکار‬
31-May ... ‫شرکت‬ ‫های‬ ‫پرداختنی‬ ‫حساب‬ 500
‫بازرگانی‬ ‫کاالی‬ ‫موجودی‬ 500
‫برگشتی‬ ‫کاالهای‬ ‫رکورد‬
‫کل‬ ‫دفتر‬
120
‫تاریخ‬ ‫رفرنس‬ ‫بدهکار‬ ‫بستانکار‬ ‫مانده‬
2002
May 31 S1 62,190 (62,190)
31 CR1 2,930 (65,120)
31 P1 63,900 (1,220)
31 CP1 4,500 3,280
31 G1 500 2,780
‫دفترکل‬
‫بازرگانی‬ ‫کاالی‬
201
‫تاریخ‬ ‫رفرنس‬ ‫بدهکار‬ ‫بستانکار‬ ‫مانده‬
2002
May 31 P1 63,900 63,900
31 CP1 42,600 21,300
31 G1 500 20,800
‫ها‬ ‫پرداختنی‬ ‫حساب‬
‫تاریخ‬ ‫رفرنس‬ ‫بدهکار‬ ‫بستانکار‬ ‫مانده‬
2002
May 14 P1 6,900 6,900
24 CP1 6,900 -
26 P1 8,700 8,700
31 G1 500 8,200
... ‫شرکت‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 40

41. ‫عمومي‬ ‫حسابداري‬ ‫سیستم‬-‫حسابداري‬ ‫چرخه‬
‫آزمایشي‬ ‫ترازنامه‬:‫دهتد‬ ‫مي‬ ‫نشان‬ ‫را‬ ‫كل‬ ‫دفتر‬ ‫هاي‬ ‫مانده‬ ‫موازنه‬ ‫صحت‬(‫حصت‬ ‫بتراي‬ ‫یعنتي‬‫ول‬
‫رود‬ ‫متي‬ ‫بکتار‬ ‫هتا‬ ‫بستانکاري‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫بدهي‬ ‫تساوي‬ ‫از‬ ‫اطمینان‬.)‫بيدهك‬ ‫دوسيتون‬ ‫برابيري‬ ‫درصيورت‬‫ارو‬
‫تراز‬ ‫حسابداري‬ ‫اسناد‬ ‫كليه‬ ‫كه‬ ‫رسيد‬ ‫نتيجه‬ ‫اين‬ ‫به‬ ‫توان‬ ‫مي‬ ‫بستانكار‬(‫ك‬ ‫دفتر‬ ‫در‬ ‫وبطوركامل‬‫شيده‬ ‫ثبت‬ ‫ل‬)‫اسيت‬.
‫تراز‬ ‫شكل‬ ‫ترين‬ ‫ساده‬‫تراز‬ ،‫آزمايشي‬‫دردو‬ ‫كيل‬ ‫دفتير‬ ‫هياي‬ ‫حساب‬ ‫تمام‬ ‫مانده‬ ‫درآن‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫ستوني‬ ‫دو‬‫سيتون‬
‫شوند‬ ‫مي‬ ‫ثبت‬ ‫بدهكاروبستانكارزيرهم‬.‫درواقع‬‫فهرستي‬ ‫ترازآزمايشي‬‫دفت‬ ‫حسابهاي‬ ‫ومانده‬ ‫ازنام‬‫باشيد‬ ‫ميي‬ ‫كل‬ ‫ر‬
‫گييرد‬ ‫ميي‬ ‫قيرار‬ ‫اسيتفاده‬ ‫مورد‬ ‫مالي‬ ‫هاي‬ ‫صورت‬ ‫تهيه‬ ‫براي‬ ‫مبنايي‬ ‫عنوان‬ ‫وبه‬.‫حسيابداري‬ ‫درسيسيتم‬‫دسيتي‬
‫كرد‬ ‫تكميل‬ ‫را‬ ‫ترازازمايشي‬ ‫هرماه‬ ‫بايددرپايان‬.‫رايانيه‬ ‫حسابداري‬ ‫درسيستم‬،‫اي‬‫ا‬ ‫پيس‬ ‫ترازازمايشيي‬‫هير‬ ‫ثبيت‬ ‫ز‬
‫گردد‬ ‫مي‬ ‫روز‬ ‫به‬ ‫كار‬ ‫خود‬ ‫بطور‬ ‫معامله‬.
‫ستوني‬ ‫چهار‬ ‫ترازآزمایشي‬ ‫نمونه‬‫دوستوني‬ ‫ترازآزمایشي‬ ‫نمونه‬
‫صورت‬‫بانکي‬ ‫مغایرت‬:‫ي‬ ‫گزارش‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫اعالم‬ ‫دفاترومانده‬ ‫شده‬ ‫محاسبه‬ ‫مانده‬ ‫موازنه‬ ‫از‬ ‫اطمينان‬ ‫حصول‬ ‫براي‬‫ا‬‫صورت‬
‫حساب‬‫شود‬ ‫مي‬ ‫تهيه‬ ‫بانک‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 41

42. ‫هاي‬ ‫حساب‬‫هزینه‬ ‫درآمد،حساب‬ ‫موقت،حساب‬
‫موقت‬ ‫حساب‬:‫در‬ ‫مالي‬ ‫دوره‬ ‫پايان‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫حسابهايي‬‫بسته‬ ‫دفاتر‬‫انت‬ ‫بعيد‬ ‫دوره‬ ‫بيه‬ ‫و‬ ‫شوند‬ ‫مي‬‫نميي‬ ‫قيال‬
‫يابد‬.‫از‬ ‫است‬ ‫عبارت‬ ‫ها‬ ‫حساب‬ ‫اين‬:
‫حساب‬‫درآمد‬
‫هزینه‬ ‫حساب‬
‫برداشت‬ ‫حساب‬
‫زیان‬ ‫و‬ ‫سود‬ ‫خالصه‬ ‫حساب‬
‫حساب‬‫درآمد‬:‫منحصرا‬‫داراي‬‫بستانکار‬ ‫مانده‬‫است‬(‫دارد‬ ‫بسيتانكاري‬ ‫ماهيت‬)‫هيووقيت‬ ‫يعنيي‬‫د‬‫رسيمت‬
‫نمي‬ ‫بدهكارثبت‬‫مگردر‬ ‫شود‬‫اصالح‬ ‫يا‬ ‫اشتباه‬ ‫تصحيح‬ ‫زمان‬‫آن‬.
‫حساب‬‫هزینه‬:‫داراي‬ ‫منحصرا‬‫بدهکار‬ ‫مانده‬‫باشد‬ ‫مي‬.‫ثبت‬ ‫جداگانه‬ ‫حساب‬ ‫بايددريک‬ ‫هرهزينه‬‫شود‬.‫ثبت‬
‫مي‬ ‫محقق‬ ‫كه‬ ‫هرزمان‬ ‫بايد‬ ‫و‬ ‫ندارد‬ ‫ارتبا‬ ‫آنها‬ ‫پرداخت‬ ‫موضوع‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫هزينه‬‫ثبيت‬ ‫گيردد‬‫شيود‬.‫هزي‬ ‫انجيام‬‫نيه‬
‫شود‬ ‫مي‬ ‫بدهي‬ ‫افزايش‬ ‫و‬ ‫سرمايه‬ ‫كاهش‬ ‫به‬ ‫منجر‬ ‫پرداخت‬ ‫بدون‬.
‫درآمدوهزينه‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬(‫گيري‬ ‫ازمانده‬ ‫پس‬)‫شوند‬ ‫مي‬ ‫بسته‬ ‫سودوزيان‬ ‫خالصه‬ ‫باحساب‬.
‫و‬ ‫سود‬ ‫خالصه‬ ‫حساب‬‫زیان‬:‫بدون‬‫ميي‬ ‫بسيتانكار‬ ‫ييا‬ ‫بيدهكار‬ ‫ماهييت‬‫اگير‬ ‫باشيد‬‫حسياب‬ ‫ايين‬ ‫مانيده‬
،‫بستانكارگردد‬‫بيود‬ ‫خواهيد‬ ‫سود‬ ‫كسب‬ ‫درنتيجه‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫هزينه‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫درآمد‬ ‫فزوني‬ ‫نشاندهنده‬.‫ح‬‫عكيس‬ ‫اليت‬
‫نشاندهنده‬‫است‬ ‫زيان‬.
‫حساب‬‫برداشت‬:‫شود‬ ‫مي‬ ‫بسته‬ ‫سرمايه‬ ‫حساب‬ ‫با‬ ‫مالي‬ ‫دوره‬ ‫پايان‬ ‫در‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 42

43. ‫هاي‬ ‫حساب‬‫دائمي‬
‫دائمي‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬:‫حسابهايي‬‫در‬ ‫مالي‬ ‫دوره‬ ‫درپايان‬ ‫كه‬‫بسته‬‫انت‬ ‫بعد‬ ‫دوره‬ ‫به‬ ‫آنها‬ ‫اي‬ ‫دوره‬ ‫پايان‬ ‫مانده‬ ‫اما‬ ‫شوند‬ ‫مي‬‫يابد‬ ‫مي‬ ‫قال‬.
‫است‬ ‫عبارت‬ ‫ها‬ ‫حساب‬ ‫اين‬‫از‬:
‫حساب‬‫سرمایه‬ ‫حساب‬ ‫ها‬ ‫بدهي‬ ‫حساب‬ ‫ها‬ ‫دارایي‬
‫شوند‬ ‫مي‬ ‫منعكس‬ ‫ترازنامه‬ ‫گزارش‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫اشاره‬ ‫دائمي‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫تمام‬.
‫شود‬ ‫مي‬ ‫استفاده‬ ‫اختتاميه‬ ‫حساب‬ ‫نام‬ ‫به‬ ‫كمكي‬ ‫حساب‬ ‫يک‬ ‫از‬ ‫دائمي‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫بستن‬ ‫براي‬.
‫ترازاختتامي‬ ‫گزارش‬:‫ا‬ ‫دائميي‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫دهنده‬ ‫نشان‬ ‫تنها‬ ‫شود‬ ‫مي‬ ‫تهيه‬ ‫موقت‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫تمام‬ ‫بستن‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫كه‬‫سيت‬.‫در‬
‫ستون‬ ‫گزارش‬ ‫اين‬‫مانده‬ ،‫شرح‬‫گردد‬ ‫مي‬ ‫درج‬ ‫بستانكار‬ ‫مانده‬ ‫و‬ ‫بدهكار‬.‫دو‬ ‫در‬ ‫دائميي‬ ‫هياي‬ ‫حسياب‬ ‫افتتاح‬ ‫براي‬ ‫گزارش‬ ‫اين‬‫ميالي‬ ‫ره‬
‫گيرد‬ ‫قرارمي‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫بعدي‬.
‫شرکت‬..................
‫آزمایشی‬ ‫تراز‬ ‫گزارش‬4‫ستونی‬
‫به‬ ‫منتهی‬ ‫دوره‬1397/12/29
‫مانده‬ ‫گردش‬ ‫شرح‬‫جمع‬
‫هردومساوی‬
‫دفترکل‬ ‫های‬ ‫مانده‬‫بستانکار‬ ‫بدهکار‬ ‫بستانکار‬ ‫بدهکار‬
(‫گردد‬ ‫برابر‬ ‫باید‬ ‫روزنامه‬ ‫دفتر‬ ‫بستانکار‬ ‫و‬ ‫بدهکار‬ ‫ستون‬ ‫جمع‬ ‫با‬ ‫بستانکار‬ ‫و‬ ‫بدهکار‬ ‫گردش‬ ‫ستون‬ ‫جمع‬).
‫منظور‬‫گردش‬ ‫از‬‫بدهکار،جمع‬‫است‬ ‫بستانکار‬ ‫ستون‬ ‫جمع‬ ‫بستانکار‬ ‫گردش‬ ‫از‬ ‫منظور‬ ‫و‬ ‫بدهکار‬ ‫ستون‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 43

44. ‫حسابداري‬ ‫سیستم‬‫عمومي‬
‫حساب‬‫پیش‬‫پرداخت‬:‫پرداخت‬‫كل‬‫مبلغ‬‫قرارداد‬‫توسج‬‫موسسه‬‫به‬‫ديگران‬‫قبل‬‫از‬‫انجام‬‫كار،اص‬ً‫ا‬‫طالح‬
‫پيش‬‫پرداخت‬‫ناميده‬‫مي‬‫شود‬.
‫حساب‬‫پیش‬‫دریافت‬:‫عكس‬‫تعريف‬‫باال‬.
‫هزینه‬‫هاي‬‫معوق‬:‫هزينه‬‫هاي‬‫ثبت‬‫نشده‬‫و‬‫پرداخت‬‫نشده‬
‫حساب‬‫هاي‬‫موقت‬:‫حسابهايي‬‫كه‬‫درپايان‬‫دوره‬‫دردفاتر‬‫بسته‬‫مي‬‫شوندوبه‬‫دوره‬‫مالي‬‫بعدمنتقل‬‫نمي‬‫گردد‬.(‫د‬،‫رآمد‬،‫هزینه‬
‫برداشت‬‫وخالصه‬‫سود‬‫وزیان‬)‫براي‬‫بستن‬‫حساب‬‫هاي‬‫موقت‬,‫ابتدا‬‫آنها‬‫رامانده‬‫گيري‬‫وسپس‬‫مخالف‬‫ماهيت‬‫آنها‬‫در‬‫حساب‬
‫موقت‬‫خالصه‬‫سودوزيان‬‫ثبت‬‫مي‬‫شوند‬.
‫حساب‬‫درآمد‬:‫كليه‬‫منافع‬‫عايدي‬‫بابت‬‫عرضه‬‫خدمات‬,‫خريد‬‫و‬‫فروش‬‫يا‬‫ساخت‬‫و‬‫عرضه‬‫كاال‬(‫درآمد‬‫داراي‬‫ماهيت‬‫بست‬‫انكار‬
‫است‬.)‫درامد‬‫بطورغيرمستقيم‬‫دارايي‬‫وسرمايه‬‫افزايش‬‫مي‬‫دهد‬.
‫ثبت‬‫درآمد‬‫نسیه‬ ‫بصورت‬ ‫درآمد‬ ‫ثبت‬ ‫نقدي‬
97/8/1‫بانك‬x97/8/1‫دریافتني‬ ‫حسابهاي‬m
‫درآمد‬x‫ارسالي‬ ‫حساب‬ ‫صورت‬m
‫حساب‬‫هزینه‬:‫كليه‬‫مخارج‬‫پرداختي‬‫براي‬‫كسب‬‫درامد‬.(‫هزينه‬‫بطورغيرمستقيم‬‫كاهنده‬‫دارايي‬‫و‬‫سرمايه‬‫است‬.‫هرهزي‬‫نه‬‫بايد‬
‫درحساب‬‫جداگانه‬‫اي‬‫ثبت‬‫گردد‬.‫هزينه‬‫ماهيت‬‫بدهكار‬‫دارد‬.‫ثبت‬‫هزينه‬‫ها‬‫به‬‫موضوع‬‫پرداخت‬‫آنها‬‫ارتباطي‬‫ندارد‬‫و‬‫درصورت‬‫تحقق‬
‫بايد‬‫ثبت‬‫شود‬.)
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 44

45. ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬‫حسابداري‬
‫درآمد‬ ‫حساب‬ ‫بستن‬:‫بستانكار‬ ‫زيان‬ ‫سود‬ ‫خالصه‬ ‫و‬ ‫بدهكار‬ ‫درامد‬
97/8/1‫درآمد‬x
‫زيان‬ ‫و‬ ‫سود‬ ‫خالصه‬x
‫درآمد‬ ‫حساب‬ ‫بستن‬
‫هزینه‬ ‫حساب‬ ‫بستن‬:‫بدهكار‬ ‫زيان‬ ‫و‬ ‫سود‬ ‫خالصه‬ ‫حساب‬ ‫و‬ ‫بستانكار‬ ‫ها‬ ‫هزينه‬ ‫تمام‬
97/8/1‫زيان‬ ‫سود‬ ‫خالصه‬m m m
‫اجاره‬ ‫هزينه‬m
‫حقوق‬m
‫آگهي‬ ‫هزينه‬m
‫هزينه‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫بستن‬
‫حساب‬‫خالصه‬‫سودوزیان‬:‫با‬‫بستن‬‫حساب‬‫هاي‬‫درآمدوهزينه‬‫ها‬‫ايجاد‬‫مي‬‫گردد‬.‫بدون‬‫ماهيت‬(‫بدهكاري‬‫يا‬‫بستانكاري‬)‫مي‬‫باشد‬.‫اگر‬‫م‬‫انده‬‫اين‬
‫حساب‬‫بستانكار‬،‫شود‬(‫درآمد‬‫بيشترازهزينه‬‫ها‬‫گردد‬)‫سود‬‫ودرحالت‬‫عكس‬(‫يعني‬‫فزوني‬‫هزينه‬‫ها‬‫نسبت‬‫به‬‫درآمد‬)‫زيان‬‫محقق‬‫خواهد‬‫شد‬.‫اين‬،‫حساب‬‫با‬
‫حساب‬‫سرمايه‬‫بسته‬‫مي‬‫شود‬.
‫الف‬:‫ب‬ ‫هزینه‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫درامد‬:‫درآمد‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫ها‬ ‫هزینه‬
1397/12/29‫زيان‬ ‫سود‬ ‫خالصه‬x1397/12/29‫سرمايه‬x
‫سرمايه‬x‫زيان‬ ‫سود‬ ‫خالصه‬x
‫ب‬‫زیان‬ ‫و‬ ‫سود‬ ‫خالصه‬ ‫بستن‬ ‫زیان‬ ‫سود‬ ‫خالصه‬ ‫ستن‬
‫برداشت‬ ‫حساب‬:‫شود‬ ‫مي‬ ‫بسته‬ ‫سرمايه‬ ‫حساب‬ ‫با‬ ‫مالي‬ ‫دوره‬ ‫درپايان‬.
1397/12/29‫سرمايه‬x
‫برداشت‬x
‫برداشت‬ ‫حساب‬ ‫بستن‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 45

46. ‫عمومی‬ ‫حسابداری‬ ‫سیستم‬-‫زهدی‬ ‫مسعود‬ ‫ارائه‬
‫دایمي‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫بستن‬:‫براي‬‫دايمي‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫بستن‬(‫د‬ ‫شوديعني‬ ‫مي‬ ‫داده‬ ‫انتقال‬ ‫بعدي‬ ‫مالي‬ ‫دوره‬ ‫به‬ ‫آنها‬ ‫مانده‬ ‫كه‬‫ارايي‬،‫ها‬
‫بدهي‬‫سرمايه‬ ‫و‬,)‫گيرد‬ ‫قرارمي‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫اختتامي‬ ‫حساب‬ ‫نام‬ ‫به‬ ‫كمكي‬ ‫حساب‬ ‫يک‬.
‫ترازآزمایشي‬ ‫گزارش‬‫اختتامي‬:(‫موقت‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫بستن‬ ‫بعداز‬)‫اف‬ ‫شودوبراي‬ ‫مي‬ ‫تهيه‬ ‫دائمي‬ ‫هاي‬ ‫ازحساب‬ ‫بااستفاده‬‫حساب‬ ‫تتاح‬
‫گيرد‬ ‫قرارمي‬ ‫مورداستفاده‬ ‫بعدي‬ ‫مالي‬ ‫دردوره‬ ‫دائمي‬ ‫هاي‬.
‫شركت‬....
‫اختتامي‬ ‫ترازآزمايشي‬ ‫گزارش‬‫بستن‬‫دارایی‬ ‫حساا‬:
‫دوره‬‫به‬ ‫منتهي‬ ‫مالي‬1397/12/29‫اختتامی‬ ‫حساا‬xxxxx
‫مانده‬ ‫شرح‬‫بانك‬x
‫بستانكار‬ ‫بدهكار‬‫دریافتني‬ ‫حسابهاي‬x
‫ملزمات‬x
‫اثاثه‬x
‫وسائط‬‫نقلیه‬x
‫سرمايه‬ ‫و‬ ‫بدهي‬ ‫هاي‬ ‫حساب‬ ‫بستن‬
‫حسابهاي‬‫پرداختني‬x
‫اسناد‬‫پرداختني‬x
‫وام‬x
‫سرمایه‬x
‫حساب‬‫اختتامي‬xxxx
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 46

47. ‫حسابداري‬ ‫سیستم‬‫عمومي‬
‫اختتامي‬ ‫ترازآزمایشي‬ ‫تهیه‬:
‫ح‬ ‫اين‬ ‫مانده‬ ، ‫كل‬ ‫دفتر‬ ‫به‬ ‫آنها‬ ‫انتقال‬ ‫و‬ ‫موقت‬ ‫حسابهاي‬ ‫بستن‬ ‫به‬ ‫مربو‬ ‫ثبتهاي‬ ‫انجام‬ ‫از‬ ‫پس‬‫دفتير‬ ‫در‬ ‫سيابها‬
‫ر‬ ‫ترازآزمايشيي‬ ‫ايين‬ ‫شود‬ ‫مي‬ ‫تهيه‬ ‫ترازآزمايش‬ ‫يک‬ ‫كل‬ ‫دفتر‬ ‫حسابهاي‬ ‫مانده‬ ‫از‬ ‫ميشود‬ ‫صفر‬ ‫كل‬‫از‬ ‫پيس‬ ‫اكيه‬
‫اختت‬ ‫ترازآزمايشي‬ ‫ميباشد‬ ‫دائمي‬ ‫حسابهاي‬ ‫شامل‬ ‫وفقج‬ ‫شود‬ ‫مي‬ ‫تهيه‬ ‫موقت‬ ‫حسابهاي‬ ‫بستن‬‫نامند‬ ‫مي‬ ‫امي‬.
‫باشد‬ ‫زير‬ ‫اطالعات‬ ‫حاوي‬ ‫بايد‬ ‫حداقل‬ ‫بازرگاني‬ ‫موسسات‬ ‫وزيان‬ ‫سود‬ ‫صورت‬:
1-‫خالص‬ ‫فروش‬
2-‫رفته‬ ‫فروش‬ ‫كاالي‬ ‫شده‬ ‫تمام‬ ‫بهاي‬
3-‫ناخالص‬ ‫زیان‬ ‫یا‬ ‫سود‬
4-‫عملیاتي‬ ‫هاي‬ ‫هزینه‬
5-‫خالص‬ ‫زیان‬ ‫یا‬ ‫سود‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 47

48. ‫ها‬ ‫حساب‬ ‫صورت‬ ‫نگهداري‬,‫فروش‬ ‫هاي‬ ‫فاكتور‬,‫متعاقبا‬ ‫و‬ ‫مالي‬ ‫و‬ ‫اداري‬ ‫مدارک‬ ‫و‬ ‫اسناد‬ ‫ساير‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫وضعيت‬ ‫صورت‬‫تهيه‬‫و‬
‫نمودارحساب‬ ‫صحيح‬ ‫تنظيم‬،‫ها‬‫دفتر‬‫حساب‬ ،‫روزنامه‬ ‫كل،دفاتر‬‫دسيت‬ ‫تيدوين‬ ‫وهمينطور‬ ‫ودستمزدها‬ ‫ها‬ ‫حقوق‬ ‫هاي‬‫ورعمل‬
‫برخوداراست‬ ‫زيادي‬ ‫ازاهميت‬ ‫سازمان‬ ‫دريک‬ ‫مالي‬ ‫هاي‬ ‫فعاليت‬ ‫سازي‬ ‫مستند‬ ‫جهت‬ ‫مالي‬ ‫هاي‬.
‫ترازنامه‬/‫مالي‬ ‫وضعیت‬ ‫صورت‬:‫سازمان‬ ‫هاي‬ ‫دارايي‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫مي‬ ‫تهيه‬ ‫مالي‬ ‫هرسال‬ ‫درپايان‬(‫هاي‬ ‫دارايي‬‫جي‬،‫اري‬
‫دارايي‬‫خالص‬ ‫و‬ ‫ثابت‬ ‫هاي‬)‫هيا‬ ‫بيدهي‬ ‫و‬(‫ميدت‬ ‫بلنيد‬ ‫و‬ ‫جياري‬ ‫هياي‬ ‫بيدهي‬)‫را‬ ‫سيهام‬ ‫صياحبان‬ ‫حقيوق‬ ‫و‬‫فهرسيت‬
‫كند‬ ‫مي‬(.‫بعد‬ ‫صفحه‬ ‫نمونه‬-‫استاندارد‬1)
‫سودوزیان‬ ‫حساب‬ ‫صورت‬:‫ها‬ ‫درآمد‬,‫م‬ ‫سال‬ ‫يک‬ ‫طي‬ ‫را‬ ‫سازمان‬ ‫يک‬ ‫خالص‬ ‫هاي‬ ‫دردارايي‬ ‫تغيير‬ ‫و‬ ‫هاي‬ ‫هزينه‬‫الي‬
‫سيازد‬ ‫ميي‬ ‫مشيخص‬ ‫را‬ ‫سازمان‬ ‫آن‬ ‫شده‬ ‫كسب‬ ‫زيان‬ ‫يا‬ ‫كندوسود‬ ‫مي‬ ‫گزارش‬(.‫بعيدي‬ ‫صيفحات‬ ‫نمونيه‬–‫اسيتاندارد‬1‫و‬
‫استاندارد‬6)
‫نقد‬ ‫پول‬ ‫گردش‬ ‫گزارش‬(‫نقد‬ ‫وجوه‬ ‫جریان‬ ‫صورت‬:)‫نق‬ ‫وجوه‬ ‫خروجي‬ ‫و‬ ‫ورودي‬ ‫جريان‬ ‫به‬ ‫مربو‬ ‫اطالعات‬‫دي‬
‫دهد‬ ‫مي‬ ‫رانشان‬ ‫سازمان‬ ‫يک‬ ‫به‬(.‫استاندارد‬2–‫بعدي‬ ‫صفحات‬ ‫نمونه‬)
‫گزارش‬‫مالیاتي‬:(‫بعدي‬ ‫صفحات‬ ‫در‬ ‫توضحات‬)
‫ها‬ ‫حساب‬ ‫گدینگ‬:‫رایانه‬ ‫هاي‬ ‫ازسیستم‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫حسابها‬ ‫بین‬ ‫ارتباط‬ ‫برقراري‬‫اي‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 48

49. All Right Reserved- MAT Group
Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 49

50. All Right Reserved- MAT Group
Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 50

51. ‫سود‬ ‫صورت‬ ‫عناصر‬‫وزیان‬
‫وزيان‬ ‫سود‬ ‫حساب‬ ‫صورت‬ ‫عناصر‬:
1-‫درآمد‬:‫از‬ ‫است‬ ‫عبارت‬‫انتفاعي‬ ‫واحد‬ ‫یك‬ ‫به‬ ‫دیگر‬ ‫هاي‬ ‫دارایي‬ ‫و‬ ‫نقد‬ ‫وجه‬ ‫ورود‬‫ييا‬‫افتزای‬‫ش‬
‫آن‬ ‫موجود‬ ‫هاي‬ ‫دارایي‬‫ويا‬‫واحد‬ ‫یك‬ ‫هاي‬ ‫بدهي‬ ‫كاهش‬ ‫و‬ ‫تسویه‬‫فع‬ ‫از‬ ‫كيه‬ ‫آنها‬ ‫از‬ ‫تركيبي‬ ‫ويا‬‫الييت‬
‫واحد‬ ‫آن‬ ‫جانبي‬ ‫يا‬ ‫اصلي‬ ‫هاي‬(‫اي‬ ‫سرمايه‬ ‫مبادالت‬ ‫از‬ ‫غير‬ ‫به‬)‫ناشي‬‫شود‬.
2-‫هزینه‬‫از‬ ‫است‬ ‫عبارت‬ ‫هزينه‬‫انتفتاعي‬ ‫واحتد‬ ‫یتك‬ ‫از‬ ‫دیگتر‬ ‫هاي‬ ‫ودارایي‬ ‫نقد‬ ‫وجه‬ ‫خروج‬‫،ييا‬
‫آن‬ ‫موجود‬ ‫هاي‬ ‫دارایي‬ ‫واستهالك‬ ‫مصرف‬‫يا‬‫واحد‬ ‫یك‬ ‫هاي‬ ‫بدهي‬ ‫افزایش‬‫از‬ ‫تركيبيي‬ ‫يا‬ ‫و‬‫آنهيا‬
‫شود‬ ‫واقع‬ ‫واحد‬ ‫آن‬ ‫جانبي‬ ‫يا‬ ‫اصلي‬ ‫هاي‬ ‫فعاليت‬ ‫اجراي‬ ‫نتيجه‬ ‫در‬ ‫كه‬.
3-‫غیرعملیاتي‬ ‫سود‬‫از‬ ‫است‬ ‫عبارت‬ ،‫معتام‬ ‫از‬ ‫كته‬ ‫انتفتاعي‬ ‫واحد‬ ‫یك‬ ‫سرمایه‬ ‫در‬ ‫افزایش‬‫الت‬
‫شتود‬ ‫ناشتي‬ ‫واحد‬ ‫آن‬ ‫بر‬ ‫مؤثر‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫تغییر‬ ‫یا‬ ‫رویدادها‬ ،‫جانبي‬ ‫یا‬ ‫اتفاقي‬.‫آ‬ ‫مگير‬‫در‬ ‫كيه‬ ‫ن‬
‫باشد‬ ‫شده‬ ‫شناسايي‬ ‫درآمد‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫يا‬ ‫و‬ ‫ايجاد‬ ‫واحد‬ ‫صاحبان‬ ‫جديد‬ ‫گذاري‬ ‫سرمايه‬ ‫نتيجه‬.
4-‫غیرعملیاتي‬ ‫زیان‬‫اتفياق‬ ‫معيامالت‬ ‫از‬ ‫كيه‬ ‫انتفياعي‬ ‫واحيد‬ ‫يک‬ ‫سرمايه‬ ‫در‬ ‫كاهش‬ ‫از‬ ‫است‬ ‫عبارت‬‫ييا‬ ‫ي‬
‫شود‬ ‫ناشي‬ ‫واحد‬ ‫آن‬ ‫بر‬ ‫مؤثر‬ ‫شرايج‬ ‫در‬ ‫تغيير‬ ‫يا‬ ‫رويدادها‬ ،‫جانبي‬.‫س‬ ‫توزيع‬ ‫نتيجه‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫آن‬ ‫مگر‬‫صاحبان‬ ‫بين‬ ‫ود‬
‫باشد‬ ‫شده‬ ‫شناسايي‬ ‫هزينه‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫يا‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫آمده‬ ‫پديد‬ ‫سرمايه‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 51

52. All Right Reserved- MAT Group
Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 52

53. All Right Reserved- MAT Group
Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 53

54. ‫گزارش‬/‫گردش‬ ‫صورت‬‫وجوه‬
‫گزارش‬/‫نقد‬ ‫وجوه‬ ‫گردش‬ ‫صورت‬:‫نشان‬‫ا‬ ‫مالي‬ ‫دوره‬ ‫دو‬ ‫بين‬ ‫شركت‬ ‫سرمايه‬ ‫و‬ ‫هاوبدهي‬ ‫دارايي‬ ‫بين‬ ‫تغييرات‬ ‫دهنده‬‫سيت‬.‫ايين‬
‫دهد‬ ‫مي‬ ‫نمايش‬ ‫را‬ ‫وجوه‬ ‫آن‬ ‫مصرف‬ ‫ونحوه‬ ‫درشركت‬ ‫شده‬ ‫كارگرفته‬ ‫به‬ ‫وجوه‬ ‫منبع‬ ‫حساب‬ ‫صورت‬.‫تير‬ ‫سياده‬ ‫عبارت‬ ‫به‬:‫صي‬ ‫ايين‬‫ورت‬
‫چگونگي‬ ‫و‬ ‫ميزان‬ ‫بيانگر‬ ‫حساب‬‫مالي‬ ‫دوره‬ ‫یك‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫پرداخت‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫دریافت‬‫سا‬ ‫پايان‬ ‫نقددر‬ ‫وجوه‬ ‫مانده‬ ‫تعيين‬ ‫و‬‫باشد‬ ‫مي‬ ‫ل‬
،‫مالي‬ ‫صورتهاي‬ ‫تحليل‬ ‫و‬ ‫تجزيه‬ ‫در‬‫متالي‬ ‫دوره‬ ‫یتك‬ ‫در‬ ‫نقتد‬ ‫وجته‬ ‫خروج‬ ‫و‬ ‫ورود‬ ‫چگونگي‬ ‫و‬ ‫وضعیت‬ ‫از‬ ‫آگاهي‬‫نيي‬ ،‫ز‬
‫است‬ ‫ضروري‬.‫كه‬ ‫است‬ ‫مالي‬ ‫رويدادهاي‬ ‫از‬ ‫متأثر‬ ‫ترازنامه‬ ‫اقالم‬ ‫برخي‬ ‫تغييرات‬ ‫زيرا‬‫نقت‬ ‫وجتوه‬ ‫گتردش‬ ‫صتورت‬ ‫طریتق‬ ‫از‬‫د‬
‫گردد‬ ‫مي‬ ‫مشخص‬.‫نقد‬ ‫وجوه‬ ‫گردش‬ ‫صورت‬ ،‫حقيقت‬ ‫در‬‫استت‬ ‫انتفتاعي‬ ‫واحتد‬ ‫یتك‬ ‫نقتد‬ ‫مصارف‬ ‫و‬ ‫منابع‬ ‫صورت‬ ،‫كي‬‫ه‬
‫نش‬ ‫مالي‬ ‫دوره‬ ‫يک‬ ‫براي‬ ‫را‬ ‫مالي‬ ‫تأمين‬ ‫و‬ ‫گذاري‬ ‫سرمايه‬ ،‫عملياتي‬ ‫فعاليتهاي‬ ‫از‬ ‫ناشي‬ ‫نقد‬ ‫وجه‬ ‫خروج‬ ‫و‬ ‫ورود‬ ‫چگونگي‬‫دهد‬ ‫مي‬ ‫ان‬.
‫دور‬ ‫طيي‬ ‫تجياري‬ ‫واحيد‬ ‫نقدي‬ ‫خروجي‬ ‫و‬ ‫ورودي‬ ‫هاي‬ ‫جريان‬ ‫كننده‬ ‫منعكس‬ ‫توضيحي‬ ‫هاي‬ ‫يادداشت‬ ‫همراه‬ ‫به‬ ‫نقد‬ ‫جريان‬ ‫صورت‬‫ه‬
‫كنيد‬ ‫جيدامي‬ ‫ها‬ ‫ازسايرفعاليت‬ ‫ناشي‬ ‫هاي‬ ‫ازجريان‬ ‫را‬ ‫ازعمليات‬ ‫ناشي‬ ‫نقدي‬ ‫هاي‬ ‫ودرواقع،جريان‬ ‫است‬ ‫مالي‬.‫اطال‬ ‫صيورت‬ ‫ايين‬‫عيات‬
‫دهد‬ ‫مي‬ ‫تجاري‬ ‫واحد‬ ‫يک‬ ‫توسج‬ ‫نقد‬ ‫وجه‬ ‫مصرف‬ ‫و‬ ‫ايجاد‬ ‫درمورد‬ ‫مفيدي‬.‫بنابراين‬‫مي‬ ،‫ن‬ ‫وجيوه‬ ‫گيردش‬ ‫صيورت‬ ‫كه‬ ‫گفت‬ ‫توان‬‫قيد‬،
‫صورتي‬‫عملياتي‬ ‫هاي‬ ‫فعاليت‬ ‫كه‬ ‫است‬‫سرمايه‬ ،‫كند‬ ‫مي‬ ‫ارائه‬ ‫مشخص‬ ‫زماني‬ ‫دوره‬ ‫دريک‬ ‫را‬ ‫مالي‬ ‫تامين‬ ‫و‬ ‫گذاري‬.
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 54

55. ‫گزارش‬/‫وجوه‬ ‫گردش‬ ‫صورت‬(‫ادامه‬)
‫را‬ ‫ذيل‬ ‫صورت،اطالعات‬ ‫اين‬(‫مالي‬ ‫هاي‬ ‫سايرصورت‬ ‫همراه‬ ‫به‬)‫دارد‬ ‫مي‬ ‫مشخص‬:
1-‫وجوه‬ ‫گردش‬ ‫ايجاد‬ ‫توان‬ ‫ارزيابي‬
2-‫خارجي‬ ‫مالي‬ ‫تامين‬ ‫به‬ ‫نيازواحد‬ ‫و‬ ‫سهام‬ ‫سود‬ ‫تعهدات،پرداخت‬ ‫تامين‬ ‫توان‬ ‫ارزيابي‬
3-‫نقدي‬ ‫پرداخت‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫دريافتي‬ ‫و‬ ‫حسابداري‬ ‫سود‬ ‫ميان‬ ‫تفاوت‬ ‫ارزيابي‬
4-‫وضعي‬ ‫روي‬ ‫گذاري‬ ‫سرمايه‬ ‫و‬ ‫مالي‬ ‫تامين‬ ‫هاي‬ ‫فعاليت‬ ‫به‬ ‫مربو‬ ‫غيرنقدي‬ ‫رويدادهاي‬ ‫آثار‬ ‫ارزيابي‬‫مالي‬ ‫ت‬
‫تجاري‬ ‫واحد‬
‫نقد‬ ‫وجوه‬ ‫گردش‬ ‫صورت‬ ‫تهیه‬ ‫اهداف‬
-‫وجه‬ ‫اخذ‬ ‫نيازبه‬ ‫و‬ ‫آتي‬ ‫و‬ ‫جاري‬ ‫تعهدات‬ ‫بازپرداخت‬ ‫توان‬ ‫برآورد‬
-‫درآينده‬ ‫نقدينگي‬ ‫مثبت‬ ‫هاي‬ ‫جريان‬ ‫ايجاد‬ ‫توان‬ ‫برآورد‬
-‫شركت‬ ‫مالي‬ ‫بروضع‬ ‫مالي‬ ‫انفعاالت‬ ‫و‬ ‫وفعل‬ ‫گذاري‬ ‫سرمايه‬ ‫تاثيرات‬ ‫برآورد‬
‫نقد‬ ‫وجوه‬ ‫گردش‬ ‫صورت‬ ‫تهیه‬ ‫مزایاي‬
-‫شركت‬ ‫آتي‬ ‫بقاء‬ ‫توان‬ ‫نمايش‬
-‫شركت‬ ‫مالي‬ ‫وضعيت‬ ‫آسان‬ ‫درک‬
-‫تعهدات‬ ‫بازپرداخت‬ ‫توان‬ ‫درخصوص‬ ‫اطمينان‬ ‫ايجاد‬
All Right Reserved- MAT Group Ltd./Dr.M.Zohdi@2018 55