Iranian Petroleum Contracts1. With more than 30 years of experience
in finance and accounting of oil and
gas International mega Projects
Former Finance Manager of NIOC
Author of 16 Books in field of
Accounting, Finance and
Negotiations.
International Charter Accountant
Principal Course Leader: Dr. Masoud Zohdi International Course Organizer:
www.matgroup.org
Iranian Petroleum Contracts/IPC
2. نقدی جریان و ها فعالیت(نفتی پروفایل):
نفتی جدید وقراردادهای متقابل بیع قراردادهای در نفتی عملیات پوششی دورهIPC
عملیات1)اکتشافی متقابل بیع–2)ایی توسعه متقابل بیع-3)توسعه و اکتشاف متقابل بیع
4)حرکت نفتی جدید قراردادهای(تولید در مشارکت قراردادهای سوی به بلند گامی)
(توضیحات):
Pre-license Exploration Development Production Abandonment
Production
Enhanced.
Costs
Income
Time
Government
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 2
3. متقابل بیع نفتی قراردادهای مختلف های نسل/اول نسل
اول نسل:فازی تک ای توسعه قراردادهای,بو تجاری موضوع بررسی هدف با اکتشافی قراردادهایدن
میدان
Investment for E&A
Buyback exploration & appraisal contracts
investment period cost recovery period
single phase
development F.P&H.O
production Operation by contractor extendable
two phases term
Buyback Development Contracts (single & double phases)
-تفکیکمدتاعتبارقراردادبهدودورهسرمایهگذاریوبازیافتهزینهها(حسابداریهزینههایواقعیتجهیزاتو
خدماتبرمبنایسقفقیمتیقراردادبرپایهنقدیوتعهدیباشرطتائیدحسابرسیوحسابداریبازیافتهزینه
هاتحتسرفصلهایکامالمشخصوطبقهبندیشده-مبنایبررسیاسنادمثبتهوتائیداتکمیتهمشرکتو
مصوباتشرکتملینفتایران)
حسابداریطبقاستانداردهایموردتوافقدرGAAPانگلیسیاآمریکا–حسابرسیبرمبنایGAAS
-شرطپرداختپاداشتحققتولیدونگهداشتآنبهمدت21روز(دریکدوره28روزهمستمر)
-ریسکقیمتوبازار,ریسکهایمالیوپولی,ریسکهایفنیبرذمهپیمانکاراپراتورطیدورهتکمیلفاز2
Commerciality
point
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 3
4. متقابل بیع نفتی قراردادهای مختلف های نسل/نسلدوم
دوم نسل:هنگام زود تولید تاریخ برمبنای ای توسعه قراردادهای(سرمای دوره شکست هدف باو گذاری ه
ها ریسک کاهش,برداری بهره و تولید عملیات مدت کوتاه واگذاری)-ارز و اکتشافی قراردادهاییابی
cost recovery periodearly production
contractor operatorship period
investment (single phase on E.P date basis) term (extendable)
Phase 1 E.P (cost recovery on temporary basis)
contractor operatorship period
Phase 2
investment F.P. &H.O
-سرمایه خواب دوره و گذاری سرمایه های ریسک مالحظه قابل بسیار تقلیل
-قرارداد اعتبار مدت شدن طوالنی
-منا تامین به الزام سقف کاهش درنتیجه و گذاری سرمایه در بازیافتی مبلغ مجدد تخصیص و هزینه بازیافت امکانمیزان به مالی بع
توجه قابل بسیار
-برا جاری تولید محل از مذکور های هزینه بازیافت امکان و پیمانکار توسط شده تعهد عملیاتی های هزینه دوره افزایشهزینه ساس
عملیاتی کارمزد و واقعی های(تعریف در شده ملحوظNet Costحسابداری ضمیمه در)
-و...
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 4
5. متقابل بیع نفتی قراردادهای مختلف های نسل/نسلسوم
سوم نسل:ارزیابی و اکتشاف های دوره تلفیق,ی اپراتوری دوره وتطویل قرارداد یک درجوف ای توسعهتصدی ا
پیمانکار گری
E.O E.P settlement
A.O
investment
If requested)E.O.R & I.OR operations (
-اکتشاف مراحل نفتی های هزینه تلفیق,توسعه و ارزیابی
-ها هزینه فاز فازبه تائید
-جاری پیمان به ای سرمایه پیمان تبدیل
-قرارداد مدت طی تولید اپراتور تعویض امکان عدم–عملیاتی های هزینه باز سقف
-مدت برای دارایی از نفت شرکت محرومیت20الی25
-Opexصادره وضعیت صورت برمبنای
-تولید وافزایش بهبود عملیات به مربوط ماده شدن اضافه(E.O.R & IOR)
Commerciality
point
development
Production operation by contractor
H.O to NIOC
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 5
6. متقابل بیع نفتی قراردادهای مختلف های نسل/نسلچهارم
نسلچهارم:طوالنیشدندورهاعتبارقراردادازطریقشکستدورهسرمایهگذاریبهفازهای
متعدد،واگذاریعملیاتتولیدوبهرهبرداری,اعطایامتیازهایرایجدرقراردادهایمشارکت
،درتولیدامکانبازیافتهزینههاازسایرمیادینهیدروکربنیو...
دامنهتغییراتدرقراردادهایمذکورتاحدیپیشرفتکهصحتانطباقخودباشرایطترمبیع
متقابلبکلیازدستداد.
برایمطالعهکاملکلیهتغییراتانجامشدهدرقراردادهایبیعمتقابلبهکتابدورهکامل
ساختارقراردادهایسرمایهگذاریوفاینانسدرصنعتنفتبینالمللی–انتشاراتهزارهسوم
مراجعهشود.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 6
7. ایران نفتی قراردادهای چهارم نسل-IPC
قراردادهاینویننفتیایران,آمیزهایازشکلضعیفقراردادهایبیعمتقابلومشارکتدرتولید
،استاینقراردادهادرواقعملغمهایازبرخیشرایطرایجدربیعمتقابلوبرخیازشرایطمشارکت
درتولیداست.بارزترینمشخصهآنهاقیدتعیینپاداشبرمبنایهربشکهتولیدیاستکهازاینحیث
خیلیشبیهمدلقراردادیکشورعراقمیباشد.تالششدهاستکهتغییراتاینقراردادها
برچهارمحوریارکناصلیاستوارگردد:
1-تولید در خارجی نفتی های شرکت مداخله و قراردادی مدل کاربرد بخشی تنوع
2-مجری پیمانکار به اتکاء و قرارداد طرف حقوقی اشخاص تفکیک قابلیت
3-اجرایی های هزینه ساختن واقعی قابلیت
4-ها هزینه بازیافت یا بازپرداخت قطعیت(های هزینه بازیافت امکان عدم ریسک برداشتننفتی)
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 7
8. ایران نفتی قراردادهای چهارم نسل-IPC-زهدی مسعود ارائه
1-تنوعبخشیکاربردمدلقراردادیومداخلهشرکتهاینفتی
خارجیدرتولید:
تالششدهاستکهیکمدلقراردادیجامعبرایمیادینبکرومیادینکشفشدهبادرنظرگرفتن
ریسکهایمتفاوتمیادینهیدروکربنیارائهشود.درواقع,درنظراستکهمدلمذکوربرایاستفاده
درکلیهعملیاتمیادیننفتیومیادینگازیبکاررود.
ازطرف،دیگرمهمترینخصیصهوویژگیمدلمذکورآناستکهکلیهمراحلاکتشاف،توسعهوتولید
رابصورتپیوسته(وبدوننیازبهانجامتشریفاتمناقصهایبرایهرمرحله)بهیکپیمانکاربسپارد.
تصوربرآناستکهمدلجدیدبدلیلواگذاریتصدیگریتولیدوکاهشریسکهایسرمایه
گذار،شرکتهاینفتیراجهتانجامسرمایهگذاریجذبمیکند.
عدمپذیریشترمهایقراردادهایرایجبینالمللیدرصنعتنفتنظیرمشارکتدرتولی،دتاحد
غیرقابلانکاریبویژهدرعدمتوسعهرقابتیمیادینمشترکهیدروکربنیتاثیرداشتهاست.
مدلقراردادیIPCپسازحدودا5/5سالوقفهدرسرمایهگذاری,برایاولینباشرکتتوتال
فرانسهمورداستفادهقرارگرفتکهالبتهبهمرحلهاجرانرسید.(انعقادقراردادبدوناخذالزامات)
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 8
9. ایران نفتی قراردادهای چهارم نسل-IPC
2-قابلیتتفکیکحقوقیاشخاصطرفقراردادواتکاءبهپیمانکارمجری:
قابلیتتفکیکروابطمیانکارفرماوپیمانکارانواتکاءبهپیمانکارمجری(کهبصورتجوئینتونچرمتشکلاز
یکشرکتایرانیوشرکتنفتیبینالمللیسازماندهیمیشود)خصیصهدیگراینمدلقراردادیاست.
باوجوداینریسکعملیاتاکتشافیمتوجهشریکخارجیخواهدبود.البتهدرصورتیکهمیدانهیدورکربنی
بطورواقعیبکرشناساییشودووجودذخایرهیدروکربنیدرآنقبالاثباتنشدهباشد.
3-قابلیتواقعیساختنهزینههایاجرایی:
درنسلسومقراردادهاینفتیایران,تعیینهزینههایواقعیازطریقیککمیتهمشترک(وبرمبناینتایج
مناقصاتروز)انجاممیگرفت.دراینمدلبدوا,یکتعریفجامعازهزینههاارائهمیشودودرادامهتالش
میگرددکهازطریقبرنامهسالیانهمخارج((expenditure annual plan،هزینههایقابلقبول
تعیینگردد.(قراردادباسقفباز)
این،رویهدرعملبسیارچالشبرانگیزخواهدشدزیراتصویبهزینههاپیشنهادشدهدربرنامهمخارجساالنه
دروهلهاولنیازمنددراختیارداشتننرمهایهزینهایاستویکسیستمارزیابیبهابطورمنصفانه
میباشد.غیرازآن،طبقهبندیهزینه(تحتعنوانانواعهزینههاییکهمتعاقباموردبحثقرارخواهدگرفت)
نیزقابلتاملاست.(توضیحات:)
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 9
10. ایران نفتی قراردادهای چهارم نسل-IPC
4-هها هزینهه بازیافت یا بازپرداخت قطعیت(امکهان عهدم ریسهک برداشهتن
نفتی های هزینه بازیافت)
آشک دالیل به بنا قراردادی مدل دراین بازپرداخت رقم قطعیت و قرارداد مقطوع مبلغ تعیینبایدد می اردر
شده بینی پیش های دوره طی و عملیات اجرای گذرمختلف مراحل درتوسدعه ،اکتشافیو ایتولیددی
گیرد صورت برآوردی و مقعطی بصورت( .تبانی احتمال)
بازپرداخت زمانیک طی اولیه تولید از پس ها هزینهزمانی دوره5الی7سالهاست شده بینی پیش.با
اولیه تولید شروع,ساالنه بودجه برمبنای ها هزینهگردد می بازپرداخت.آخر سال های هزینهبه مشروط
شده تحصیل نتایج اساس بر قرارداد ترم یا دوره تمدید,باشدد می.درصدورتیکه،اولیده دورهزمدانالزم
پوشش را ها هزینه کامل بازیافت برایشرکت ،ندهدملیمتعهد ،نفتاساس بر که شود میروش یک
را قرارداد سررسید زمان توافق موردتمدیدنماید.
ماژور فورس وقوع درصورت,اقدام نخستین در,ب مداژور فورس اگر و اید می در تعلیق به قراردادرطدرف
ماژور فورس تازمان شده تعهد های هزینه و گردد می فسخ قرارداد نشودقدرارداد درآمد ازمحلاز پدس
محل از یا ماژور فورس شدن برطرفسهایرنفدت ملدی شدرکت هدای درآمددهمدان طبدق،شدرایط
بازپرداختشد خواهد.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 10
11. ایران نفتی قراردادهای چهارم نسل-IPC
پاداشاست بررسی قابل مقوله دردو قرارداد:
الف-پرداخت به تعهد:عامل چهار به اجرت پرداخت تحقق:
1-تولید نرخ:سازد می نمایان پیمانکاررا کیفی عملکرد که است فاکتوری.ضدمایم مبندای بدرفندی,پیمانکدار
گدردد می اقتصادی معین اهداف تحصیل هدف با ایی توسعه برنامه راهبری به متعهد.پیمانک اگدراهدداف اربده
مذکوردستدرصد ،یابدپ تواند می و کند می تحصیل امتیازش به نسبت را تولید از متناسبیخود دریافتی اداش
باالببرد طریق ازاین را.
2-تولید پالتوی مدت:محاسدبه در و سدازد مدی مشخص را پیمانکار کیفی عملکرد نیز عامل اینوی امتیداز
شود می لحاظ پاداش تعیین جهت.
3-ریسک عامل(Risk Factor):پداداش ی کننده تعیین عوامل از دیگر یکیشدر ،پیمانکدارکداریدا
اسدت قدرارداد ی گستره.افدزایش پدروژه ریسدک هرچدهپداداش ،یابددخطدر نسدبت ازطریدق نیدز پیمانکدار
((danger ratioشود می تعیین باالتری سطح در.
4-مخارج به ساالنه درآمد نسبت(R factor):گد مدی اثدر پیمانکار پاداش درتعیین نیز نسبت اینذارد.
بهدا از نیدز وی هدای درآمدد و شود می مستقیم غیر و مستقیم های هزینه کلیه شامل پیمانکار مخارجنفدت ی
گردد می تامین مالی سال در شده فروخته.براینپیمانکار ،اساسی نفت بهای افزایش از تواند میتولیددی گاز ا
ببرد سود.افزایش را پیمانکار پاداش معین های نسبت ازطریق ها قیمت افزایش یا ها هزینه کاهشدهد می.بدا
وجودابهامات ،ایناینرویهشود می آشکار پیمانکار به اجرت پرداخت زمان در.
ب-پاداش پرداخت زمان:ظرف گذاری سرمایه های هزینه پرداخت اولیه تولید از پس5الدی7انجدام سدال
طی و گیرد می20نهایی ازتولید بعد سالبابت فصلی های حساب تسویه قرارداد شرایط برمبنایهدای هزینده
تعهدمحقق ،شدهشد خواهد.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 11
12. ایران نفتی قراردادهای چهارم نسل-IPC
فاکتورR(آوری سود شاخص-R index: )
فداکتور ندام بده فرمدولی پیمانکاراز درآمدهای کنترل هدف با نفت باالدستی قراردادهای از برخی درRگدردد مدی اسدتفاده
.فاکتورRزمدانی مشخص مقاطع در را قرارداد طرف پیمانکار های پرداختی به ها دریافتی کل نسبت(هر پایدان معمدوالسدال
تقویمی)سازد می نمایان.بیشتر است ممکن نسبت این,گردد یک با مساوی ویا کمتر.ش کمتر عدد این قدر هرسود نشانگر ،ود
باشد می عملیات انجام پیمانکاراز کمتر.نفتدی درقراردادهای پیمانکار ازاندازه بیش ضرر از جلوگیری برای حالجددولی اصدوال
گردد می بینی پیش.ا شدده بینی پیش رومیال میدان در عراق خدمت قراردادهای در که جدولی اساس بر مثال برایاگدر سدت
،کند می تولید پیمانکار که نفتی بشکه هر ازای شود،به یک از کمتر فوق تقسیم حاصل2گیرد می تعلق وی به دالر.عددد اگدر
بین حاصله1تا1.25نفت بشکه هر ازای به ،باشد1.6حاصله عدد اگر نهایت در و دالر2بشکه هر ازای به باشد آن از بیشتر و
0.60تعلق پیمانکار به دالرمیگیرد.ازاینپیمان بده بشدکه هدر ازای بده کده دالری مزبدور،میزان عددد افزایش با روکدارتعلق
یابد می میگیرد،کاهش.
روش این در,عنوان تحت پیمانکار پاداش پرداخت که شود می تصور"فی"در پدروژه سدودآوری شداخص با متناسبدسدت
توسعه(R factor/R-Index)گردد می تعدیل.عاملRمختلف های دوره و مقاطع در پروژه سودآوری دهنده نشان ،
پلکانی نزولی مقیاس یک صورت به که است قرارداد( Sliding Scale)رود بکارمی قرارداد در.،قدرارداد اجرای دوره طی
آن معنای که دارد افزایشی روندی فاکتور این,باشد می پیمانکار های پرداختی به نسبت ها دریافتی افزایش.بنابراین,بایسدتی
"پاداش یا فی"گردد تعدیل میدان آوری سود افزایش با متناسب پیمانکار به پرداختی.ای هددف با شاخص ایندر انگیدزه جداد
دیگر طرف از وی پاداش رویه بی افزایش از جلوگیری و طرف یک از تولید افزایش برای پیمانکار,لح قرارداد درشود می اظ.
فاکتور از اصوال ،منعقده قراردادهای درR,IRRوRORستفادهبدان ها پروژه اقتصادی های تحلیل دربخش که شود می
شد خواهد اشاره.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 12
13. ایران نفتی قراردادهای چهارم نسل-IPC
مبنا کارمزد نرخ:
قرارداد مفاد طبق,قی بده طبیعدی گاز مکعب فوت یا نفت هربشکه تولید برمبنای پاداش کارمزدبدازار هدای مدت
گردد می مرتبط.این باوجود,اسدت چقدر بازاری قیمت تاثیر درصد براینکه مبنی شاخصی,ند وجدوددارد.ازایدن
رو,مبنا پاداش کارمزد یک(the base fee)گردد می فرض.
شود پیشنهاد مناقصه در کنندگان ازشرکت هریک توسط باید درصد این.تعیی برای مکانیزمیناشدی سود سقف ن
است شده بینی پیش قیمتی نواسانات از.ب قیمت از بازاری قیمت متوسط وقتی که معنا بدینتولید درتاریخ ازاری
تجاوز شده تعیین ازپیش درصد تایک اولیهسود ،نمایدشدود مدی حدادم پیمانکدار برای اتفاقی.معدمفداد ،ذالک
است چقدر درصد این که کند نمی تصریح قرارداد(.و نیز عکسی حالت که داشت توجه باید البتهیعندی دارد جود
آید تر پائین اولیه تولید تاریخ در بازاری قیمت از بازاری قیمت متوسط که وقتی.ی حالت این درقیمدت وقتی عنی
است نزولی ها,شد خواهد چگونه حساب تسویه فرایند).مشد ای رویده چندین اعمال زمانی مبنای همچنینخص
باشد نمی.دیگر عبارت به,اعما ساالنه بصورت مذکور قیمتی متوسط آیا که باشد نمی مشخصیدا و شود می ل
؟ هزینه بازیافت دوره پایان در
ایجد هددف بدا تولیددی گاز مکعب فوت یا نفت بشکه واحد برمبنای ضرایبی تابع مبنا های کارمزددر انگیدزه اد
قرارداد محدوده پرخطر مناطق(از ای دامنه در1xتدا و پدائین ریسدک با میادین برای1.5xاکتشداف بدرای
پرخطر درمیادین)باشند می.یافتده توسدعه میدادین بدرای مجزا کارمزد ضریب یک همچنین(سدای یداهدای ت
فنون که بکری میادینEORشود می بکاربرده آنها در,)اسدتفاده مدورد تولیدد افدزایش پداداش اعمدال بدرای
گیرد قرارمی(.1.2xاز بدیش تولیدد هدای افزایش برای پائین انتهای در20000حدداکثر و بشدکه1.5xبدرای
هزاربشکه صد از بیش تولیدی سطو) .
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 13
14. ایران نفتی قراردادهای چهارم نسل-IPC
پیمانکار پاداش یا کارمزد نرخ تعدیل:
تولیدد پالتوی دوره طی(Plateau Production Period),ضدریب در پداداش کدارمزد ندر
عملکرد(Performance factor)کهدرواقع،درصدخ تولید یا واقعی عملکرد اختالف نسبتالص
باشد می تولید پالتوی با میدان)گردد می تعدیل طریق وازاین ضرب.پیم چنانچه البتهکداهش در انکدار
نباشد مقصر خالص تولید میزان,شود نمی اعمال ضریب این.
آی قراردادی مهم شرایط.پی.سی(key Trms of IPC:)
پیمانکار:از است عبارتشرک یک مشارکت با نشده ثبت یا شده ثبت ونچر جوئیتایرانی ت.
دراینپیمانکار ،مدل,های شرکت از یکی و ایرانی شرکت یکجویندت ،تابعهبدرا را ونچدریتوسدعه ی
مشترک بصورت میدان,میدهند تشکیل.
هد شدرکت بدا شده تشکیل کنسرسیوم یا ونچر درجوینت ایران بخش سهم قانون موجب بهخدارجی ای
از بیش باید51قدر در قانون این وعملی تفسیرعینی البته که گردد قرارداد یا کار ارزش درصداردادIPC
است همراه متعددی ابهامات با ودستورعملی ساختاری جزئیات فقدان بدلیل.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 14
15. IPC-ایران جدید نفتی قراردادهای چهارم نسل
قراردادی مهم شرایطآی.پی.سی(key Terms of IPC)ادامه:
قرارداد اعتبار مدت:
ارزیابی و اکتشاف4(تمدید قابل سال دو تا)
تولید و توسعه20سال(5تولید بهبود و افزایش برای دوره تمدید سال)
گذاری سرمایه بازگشت و ها هزینه بازیافت احتمال افزایش
عملیات گری تصدیارزیابی و اکتشاف دوره حین,ها دوره حین ایران در مشترک عملیاتی شرکت یک تاسیس به الزامتولید و توسعه ی
حداکثر تولیدی سطوح(maximum production levels):
شود می تعیین تولیدی اهداف.
مذکور اهداف حصول عدم تبعات,باشد نمی روشن و مشخص.
EOP & AOP Fr.P investment recovery (5-7yrs)
4 yrs
Development & production FI.P fee per barrel basis
Operatorship (20 yrs) EOR & IOR
extendable for another 5 yrs
پروژه تحویل جزئیات(شود داده تحویل شرایطی چه تحت و چگونه دارایی اینکه و,ها بازرسی انجام و تحویل فرایندو مربوط ی
).....دارد بستگی قرارداد اعتبار مدت انقضای از قبل یکسال حداقل طرفین توافق به بطورکلی؟؟؟
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 15
16. IPC ایران جدید نفتی قراردادهای چهارم نسل-
پاداش:
به وابسته و متغیر گذاری سرمایه پاداشR-Factorتولید های نر و
دربازار محصول قیمت براساس تعدیل قابل تولید پاداش(شده تعیین تاسقف البته)
آوری فن انتقال:
باشد نمی مشخص زمینه این در پیمانکار های انگیزه تقویت عوامل و آن دقیق الزامات.
بومی انسانی نیروی از استفاده ظرفیت(Iranian content:)
معادل حداقل متقابل بیع مانند51است شده قراردادتعیین ارزش درصد.
است نشده مشخص آن اجرایی مکانیزهای.
اختالف حل:
قرارگیرد توافق مورد طرفین توسط باید می داوری به درمراجعه جزئیات.
کشور اساسی قانون مفاد طبق,است الزم مصوبه اخذ داوری به رجوع برای.
امکانشده ذخایرکشف دفتری ثبتاختصا سهم ثبت تولید مرحله در اما است پیمانکارمبهم توسطمتصور یافته ص
باشد می.
جدید قراردادهای ساختارا گرفته صورت آنها در اساسی تغییر چند اما است متقابل بیع ساختار شبیهست.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 16
17. قراردادهایجدید نفتیایران-جزئیاتهزینهها
1-نفتی های هزینه(اکتشافی های هزینه شامل,تولید عملیات و ای توسعه)ز چهدار بده خدود کهیرگدروه
شود می تقسیم:
1-1)مسهتقیم ایهی سرمایه های هزینه(Direct Capital Cost/DCC:)هدایی هزینده کلیده شدامل
است ضروری توسعه اهداف تحقق برای که میگردد.الدف طبقده دو بده مسدتقیم های هزینه)تولیدد بدرای هزیندهاولیده
(F.D.C.C)دربرگیرنده کهاست اولیه تولید زمان تا ای توسعه های هزینه و ارزیابی های هزینهوب)بر هزینهتولید اساس
پالتو برمبنای((Production on Plateau basisدربرگیرنده کهمرحلد تدا اولیه تولید ازمرحله ها هزینه کلیهه
هدف ثابت تولید تحقق(توسعه جامع برنامه براساس)باشد می.
براساس ها هزینه دست این
-اکتشافی های فعالیت برنامه(Exploration Operating Plan/EOP)
-ارزیابی و توصیف عملیات برنامه(Appraisal Operating Plan/AOP)
-وتولید توسعه برنامه(Development and Production Plan/DDP)و
اسدت ضدروری قرارداد اهداف به دستیابی برای که ای سالیانه های بودجه و کاری های برنامه,ت پیمانکدار توسدطو عهدد
شود می پرداخت.توسدعه مشدترک کمیتده تصدویب بده بایدد لزومدا که سالیانه های بودجه و کاری های برنامه(Joint
Development Committee /JDC)برسد نفت ملی شرکت نهایتا و,هدای هزینده بازپرداخدت و تائیدد معیدار
باشد می مستقیم ای سرمایه.
قراردادی رویه دراین,مستقیم ایی سرمایه های ازهزینه مهمی بخش(متقابل بیع قراردادهای برخالف)به محدودسهقف
مشخصشدود مدی توافق و بازارتعیین وشرایط رفتارمخزن طبق ودرهرسال نیست.در قدرارداد شدرایط براسداسصدورت
فنی کمیته تصویب(technical committee),با نفت شرکت5کند می موافقت ها هزینه افزایش درصد.اجرای در
تولید بهبود و افزایش های برنامه,باشد نیاز مورد بیشتری های گذاری سرمایه چنانچه,ب نفت ملی شرکتهای پشتیبانی اید
سازد معمول را مقتضی و الزم.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 17
18. قراردادهایایران جدید نفتی
1-2)مستقیم غیر های هزینه(Indirect Cost/IDC:)گردد می قانونی کسور با مرتب های هزینه شامل عموما.
2-2)هزینهمالی منابع و پول تامین(Cost Of Money:)هزینهجهت ،پولبدا پیمانکدار مدالی تدامین هدای هزینه جبران
فرمولlibor +X %)گیرد می تعلق ها هزینه بازیافت در آمده پیش تاخیرات و غیرمستقیم های هزینه به صرفا(.قدر مثلهدای ارداد
عراق)
2-3)هزینهعملیاتی های(Operating Cost/ Opex:)کداری های برنامه و تولید برنامه با مطابق که است هایی هزینه
شود می پرداخت و تعهد پیمانکار توسط سالیانه های بودجه و.
2-4)هزینهجویی صرفه های(saving costs)اکتشافی های درهزینه جویی صرفه بابت ادی قرارد مدل دراین,تو و ای توسعهلید
گیرد می تعلق پاداش پیمانکار به.
2-توسعه کارمزد(گذاری سرمایه)یاDevelopment Fee:
تولیددی گاز مکعب فوت میلیون ویا تولیدی نفت های بشکه به نسبت ثابت مبلغ یک بصورت(ا تحقدق درصدورتشدده تعریدف هدداف
)محقق تولید پالتو با متناسب یا و تعیین(یافته تحقق تولید)گردد می.
DF(پرداخت =)قابل ()نفت یا ()گاز *کل رقم P(پالتو )درصد * D (دوره طی پالتو های درصد)
تولیددی هدای بشکه براساس کارمزد تعیین شکل در تولید میزان برمبنای کارمزد این شود می مالحظه بطوریکه(Fee Per Barrel)
گردد می محقق.مبنای بر کارمزد نرR-Factorگردد می محاسبه زیر وبشکل تعدیل روزنفت قیمت و:
RI=TCP/TCC
در که،آنTCPو نظر مورد مالی برداردرسال بهره شده انباشته دریافتی کل معنای بهTCCانباشته های هزینه کل,توسدط شده تعهد
است مزبور مالی درسال بردار بهره.پروژه دوره طی شده تعهد های هزینه به نسبت پیمانکار درآمد افزایش با,کا پاداش نریابد می هش.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 18
19. نفتی نوین قراردادهایایران
هزینه نفتدولت درآمد
هزینه
پول
هزینه
های
عملیاتی
کارمزد
پاداش
های هزینه
ای سرمایه
عایدی درآمد کل
سهم
پیمانکار
سهم
دولت
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 19
20. قراردادهایایران جدید نفتی
پهاداش عوامل-ریسهک(Risk-reward factors):درواقدعبدهموضدوع میددان هدر پیچیددگی
قرارداد،گرهخورد می.پرخطدر میادین برای که دهد می اجازه عوامل این(بداال ریسدک دارای یدا)بیشدتر پداداشی
شود تعیین پائین ریسک با میادین به نسبت.
مناقصات برنده درانتخاب ابهامات:
باشد شدن تعیین قابل ازقبل پاداش نر درساختار میدان ریسک فاکتورتعدیل اینکه بافرض,ببصدورت تولیدد رنامه
توسعه برنامه از بخشی بعنوان مشترک(پیمانکدار و نفت شرکت مابین فی)ق توافدق مدورد بایددرارگیدرد.بندابراین
مناقصد در کننددگان شدرکت بدین تفداوت ایجداد به منتهی دیگر ازمعیارهای کدامیک که نیست روشنه(ازجنبده
امتیازدهی)گردد می.برایمثالاهدداف هدم و پداداش نر هم عراق قراردادی مدل طبقهدردو تولیددیبعندوان
دارد دخالت مناقصه برنده انتخاب در کلیدی های سنجه.
در بنابرایندارد وجدود تدوجهی قابل ابهامات درمناقصه کنندگان شرکت فنی صحیح ارزیابی زمینه.سدایرمعیارهای
کرد تنظیم آن برمبنای را مناقصه پیشنهاد بتوان که اصولی تدوین در تجاری,ش گرفته نادیدهمثدال بدرای است ده
قابلیتهدر بدا ترمتنداظر پدائین باالتریدا های کارمزد تعدیل به نسبت پذیری انعطافمرحلدهدرتغییرشداخصR
تعهددات حدداقل به مربوط مالی تعهدات مفاد واحتماال(Minimum Obligations)اکتشداف دوره حدین
(بکر میادین درقراردادهای)ندارد وجود شده ارائه مدل در.دیگر ازطرف,مد ارزیدابی معیارهدای ماهیت بین بایدذکور
باشد داشته وجود تفاوت بکر میادین و یافته توسعه درمیادین.بنابراین,مناقصاتIPCناگزیرسدوی و سدمت به
رود می پیش مناقصه تشریفات ترک مجوز اخذ.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 20
21. -زهدی مسعود ارائه ایران جدید نفتی قراردادهای
عملیات اجرایمشترک عملیاتی شرکت طریق از(Joint Operating Company/JOC)کده ایراندی ثالدث شدخص یدک با
مالکیت تحتالمللی بین نفتی شرکتبه را قراردارداید درمی اجرا.شرک ساختارهای چنین مشکالت و تبعات البتهتی(تجربیات به توجه با
قبلی)باشد می روشن کامال.
مباحث درهرصورتهدای ساختار دراینگونه غیره و مالی اجرایی های رویه و ونچر جوینت حسابداری سیستم طراحی و حسابداریشدرکتی
دارد اهمیت بسیار.
محصول بازاریابی:گیرد می انجام پیمانکار توسط محصول بازاریابی قرارداد طبق.
ونچر جوینت ترتیبات:بومی شریک توسعه عملیات از ای نقطه چه در که گردد نمی مشخص قرارداد طبق(local partner)مدی
مزبور شریک نقش و ماهیت و شود انتخاب تواند(مالی ابعاد ازجنبه,باهم هردو یا فنی)باشد نمی روشن.جو سداختار مدیریتدر ونچدر یندت
است زیر بشکل توسعه یا اکتشاف فاز:
اکتشاف مرحله طی,عملید پیامددهای کنتدرل اختیار اما کند می عمل عملیات متصدی بعنوان المللی بین نفتی شرکتکمیتده بواسدطه اتی
مشترک اکتشافی(Joint Exploration Committee)ملدی شدرکت و پیمانکدار طدرف دو هر از مساوی اعضای از متشکل که
باشد می نفت,شود می تسهیم.
تولید و توسعه مرحله طی,ر کمیته طریق از گیری تصمیم و رود می جلو پیمانکار ونچر جوینت شرکت طریق از عملیاتمشدترک اهبدردی
(joint steering committee)باشد می طرفین مساوی اعضای از متشکل که,ب تصمیمات حاصل درنهایت و میگردد انجامبه اید
برسد نفت ملی شرکت تصویب.
مذکور ونچر جوینت عملیاتی های رویه و ساختار درهرصورت(مالی ازمنظر,متعد های حساب تسویه های فرایند و وحقوقی فنیسازمان با د
دولتی های)است مهم.معرفی ایرانی شرکت موشکافانه بررسی بدون خارجی گذار سرمایه که رسد می نظر به بعید بسیارشدده,بده نسدبت
کند اقدام ونچر جوینت تاسیس.دیگر ازطرف,و تلفیقی مالی های صورت وارائه حسابداری های ورویه های بحث....ب معضالتبدرسدتی ایدد
گردد تدوین.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 21
22. قراردادهایایران جدید نفتی
ها هزینه بازیافت:نددارد وجدود هزینه بازیافت برای سقفی(.no cap on cost recovery)حدین
دارد وجود بازیافت برای معدودی های محدودیت تولید و توسعه دوره.اعتبدارقر مددت تمدیدد امکانارداد
داسدت شدده لحاظ قرارداد در شده اضافه هزینه بازیافت دوره تمدید بواسطه.بیدع ماننددمتقابدلدرصدد ،
معینی(تا حداکثر50درصد)میددان درآمدد از(deemed Revenue)بده هزینده بازیافدت جهدت
یابد می اختصاص پیمانکار.مذکورت یافته تخصیص درآمدی درصد ازمحل ها هزینه بازیافتعندوان حت
هزینه نفت(Cost Petroleum)گیرد می انجام.صورت اولین ارائه زمانپایان وضعیتفص دورهلی
شود می آغاز تجاری تولید دوره ازاولین پس که است ای ماهه سه یا.
محصول برداشت تضمین:متقابل بیع مدل برخالف(تولید در مشارکت قراردادهای یا و)توجده بدا که
فدروش و برداشت به مکلف گذار سرمایه بازرگانی و حقوقی ازجنبه المللی بین تعاریف بهاسدت نفدت,در
مدلIPCباز اتداق ازسدوی تعریفی هرگونه و المللی بین حقوقی های زمینه پیش فاقد کهبدین رگدانی
می المللیباشد.وجودمدل در آنکه بویژه است تردید محل الزامی چنینIPCهزینده بازیافدت امکدان
سد یعندی نفدت ملدی شدرکت داخلی منابع یا میادین سایر محصول فروش نظیر دیگر ازمنابعهمیه14/5
بودجه قوانین در مندرج درصدی,دارد وجود.
باال موارد بر عالوه,مدل درIPC,در موفقیدت عددم درصدورت جدانبی هدای بلدوک در اکتشاف شانس
دارد وجود نیز اکتشاف.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 22
23. قراردادهایایران جدید نفتی
بازیافت دورهحدودا و شود می آغاز اولیه تولید شروع زمان از15الدی20سدال(بده بسدته
میدان شرایط)یابد می ادامه.مستقیم سرمایه های هزینه(DCC)مسدتقیم غیر های هزینه و
(IDC)ظدرف شدده محاسدبه بهره همراه به اولیه تولید ازتاریخ قبل شده تعهد5الدی7سدال
(نظر مورد میدان به بسته)شود می بازیافت.
وقوع پسبه تولیداستثنایDCCظرف باید می که5الدی7گدردد مسدتهلک سدال,سدایر
شامل ها هزینهIDCوOpexپدس فصدلی بصورت متعلقه بهره یا پول هزینه همراه بهاز
گردد می بازیافت ایران نفت ملی شرکت توسط واصله های اینووس تائید.
سهم از بیش دوره درهر شده وضعیت صورت های هزینه مبلغ که درصورتی50نفت درصدی
گردد هزینه(هردلیلدی بده بندا تولیدد ای دوره میزان کاهش یا قیمت تنزیل بدلیل)بدهمیدزان
نفت محل از برداشت ممکنهزینهنشدد پرداخدت ماندده و پرداخدت نفتی های هزینه بدواو ه
نشده تادیه پاداش(متقابل بیع مانند)بعدی های دوره یا دوره به(ب احتسداب همدراه بهیدا هدره
پول هزینه)گردد می نقل.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 23
24. ایران جدید نفتی قراردادهای
فرایندبازیافتهزینههاوکارمزدپاداش(ماده25قرارداد):
1-مخارجعملیاتاکتشافی(EOE)ومخارجعملیاتارزیابی(AOE)صحیحتلقیشده
(confirmed)توسطشرکتملینفتبایدمطابقمفادقراردادودستورعملحسابداریبه
حسابهایپروژهنقلشدهودرصورتتجاریشدنمیدانتحتسرفصلهزینههاینفتیقابل
بازیافتطبقهبندیشود.
2-هزینههایسرمایهایمستقیم(DCC),هزینههایغیرمستقیم(IDC)وهزینههایعملیاتیتعهد
شدهحینفازتوسعهوتولیدنیزبایدطبقمفادقراردادبهحسابهایپروژهنقلشدهوتحت
سرفصلهزینههاینفتیقابلبازیافتتلقیمیگردند.
3-هزینههایسرمایهاییمستقیموهزینههایغیرمستقیمتعهدشدهقبلازتاریختولیداولیهبه
همراهبهره(COM)درشکلاقساطمساویماهانهمستهلکگردیدهوبصورتفصلیبرمبنای
اینووسهایسهماههپیمانکارطیدورهاستهالکسرمایهگذاری(بعنوانعلیالحسابقبل
ازتولیدنهاییFinal Production)پرداختمیگردد.
4-هزینههایسرمایهایمستقیمتعهدشدهدراجرایعملیاتتوسعهوتولید(DPO)درهرسال
تقویمیپسازتولیداولیهدرشکلاقساطمساویماهانهمستهلکوبرمبنایاینووسهایفصلی
پیمانکارطیدورهاستهالکسرمایهپرئاختمیگردد.
5-هزینههایغیرمستقیمتعهدشدهازتاریختولیداولیهتازمانانقضایمدتقراردادبدوناحتساب
بهرهبصورتجاریبرمبنایاینووسهایفصلیپیمانکارپرداختمیگردد.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 24
25. قراردادهایایران جدید نفتی
پاداش کارمزد و ها هزینه بازیافت فرایند(ادامه:)
6-وارسال تکمیل با درقانون شده بینی پیش فرایند پیمانکاربرمبنای نیزتوسط تولید بردرآمد مالیاتدارایی وزارت به نامه اظهار
می تسویه درهرسال پرداختی مبالغ کسری یا سرک اصالحات سپس و شده پرداختگردد.طبدقمدذک فرایندددرپایدان ور
بود خواهد حساب مفاصا اخذ به مکلف پیمانکار.
7-انقض تازمان اولیه تولید ازتاریخ تولید و توسعه های برنامه در مندرج بشر شده تعهد عملیاتی های هزینهقدرارداد مدت ای
گردند می پیمانکارپرداخت فصلی های اینووس برمبنای جاری بصورت.
8-تعلد بهره نشده پرداخت مانده به نفت ملی شرکت به منتصب دالیل بنابه درپرداخت بروزتاخیر درصورتطدی و گرفتده ق
گردد می پرداخت استهالک دوره.
9-اولیه ازتولید بعد شده تعهد عملیاتی های هزینه و غیرمستقیم های هزینه بازیافت(قابد جداری بصورت کهمدی بازیافدت ل
باشند,)تولید ازتاریخ قبل شده تعهد غیرمستقیم های هزینه و مستقیم ای سرمایه های هزینه به نسبتتداریخ یدا اولیده د
تولیدبهره نهاییهستند الویت دارای پاداش و.
10-نهایی تولید ویا اولیه تولید ازتاریخ پیمانکارباید پاداش(اقتضاء حسب)پ حساب به فصلی بصورتگردد منظور روژه.
11-هرفصل پاداش(ماهه سه دوره)دو طی واقعی خالص تولید میزان براساس اولیه تولید آن طی که بعدازفصلیماهده سه ره
نفت هربشکه برمبنای مربوط پاداش کارمزد نر در گردد می محقق مذکور(RFPB)براسداس پداداش کدارمزد ندر یا
گازتولیدی استاندارد مکعب هرفوت(RFPMscf)گردد پیمانکارپرداخت به فصلی متوالی بصورت و شده ضرب.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 25
26. پاداش کارمزد و ها هزینه بازیافت فرایند(ادامه:)
12-نفت هربشکه برمبنای مربوط پاداش کارمزد(RFPB)ان طی که بعدازفصلی درهرفصل
شود می محقق اولیه تولید تاریخ,بازیافت ضریب براساس باید(R-Factor)پرداخت زیر بشر
گردد:
R-Factor
Less than 1 1= >RF > 2 2= > RF > 3 3= > RF > 4 RF= >4
RFPBB ($) A1 A2 A3 A4 A5
گاز استاندارد مکعب هرهزارفوت برمبنای مربوط پاداش کارمزد(RFPMscf)بعد هرفصل برای
م محقق گازمیدان نهایی تولید تاریخ ویا اولیه تولید تاریخ آن طی که ازفصلیباید شود ی
بازیافت ضریب براساس(R-Factor)گردد پرداخت زیر بشر.
R-Factor
Less than 1 1= >RF > 2 2= > RF > 3 3= > RF > 4 RF= >4
RFPMscf ($) B1 B2 B3 B4 B5
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 26
27. قراردادهایایران جدید نفتی
پاداش کارمزد و ها هزینه بازیافت فرایند(ادامه:)
برانگیزاست بسیارچالش گاز گذاری قیمت بحث البته(توضیحات):
13-بازیافت ضریب(R-Factor)شد نافدذ پیمانکارازتاریخ تجمعی نقدی های وصولی کردن ازبخشدن
تولید عملیات طی تقویمی هرفصل پایان تا قرارداد(CCR)شده تعهد تجمعی نفتی های برهزینه(از غیدر
پول هزینه)فصل همان پایان تا قرارداد شدن نافذ ازتاریخ(CPC)شود می محاسبه زیر بشر:
RF=CCR/CPC
الف)هرف پایان تا قرارداد شدن نافذ پیمانکارازتاریخ تجمعی نقدی های وصولی اساس براینتقدویمی صدل
گردد می تشکیل زیر ازاجزای:
(iقرارداد طبق وصولی نفتی های هزینه
(iiقرارداد طبق پیمانکار پاداش کارمزد
(iiiقدرارداد مفداد طبدق پیمانکدار کده دیگدری اتفاقی هردرآمد(مداده در مدذکور بشدر12دسدتورعمل
حسابداری)کند می وصول.
ب)ه تاپایان قرارداد شدن نافذ ازتاریخ پیمانکار توسط شده تعهد تجمعی نفتی های هزینهفصل مان
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 27
28. قراردادهایایران جدید نفتی
پاداش کارمزد و ها هزینه بازیافت فرایند(ادامه:)
14-مفروض تقویمی درهرقصل پاداش کارمزد پرداخت(ا تولیدد تاریخ آن طی که فصلی از بعدولیدهواقدع
میشود)بایدحداکثرظرف....طدی که فصلی ماقبل تقویمی ماه آخرین پایان ازتاریخ روزآنایندووس
گردد می واصل پیمانکار,گیرد انجام.
15-بایدازمحل وپاداش نفتی های هزینهi)حداکثر50خام ازنفت حاصل مفروض ازدرامد درصدii)تحویل
حداکثر50میدان از تولیدی خام نفت درصدiii)یکدسدت یدا امتزاجدی خدام نفت از آن معادل تحویل
ایران شده(Iranian blended crude oil)حداکثر سقف تا50میددان خدام نفت تولید درصد
بلند نامه موافقت مفاد طبق پاداش و نفتی های هزینه بازیافت برای شده داده تخصیصتحویدل مدت
قرارداد پیوست خام نفت فروش و,گردد پرداخت پیمانکار به.
16-ازمحل بترتیب باید وپاداش نفتی های هزینهi).....طبیعدی گاز از حاصل مفروض درآمد از درصدii)
هزینه بازیافت منظور به که میدان از شده تولید فرعی هرمحصول و گازی میعانات تحویلنفتدی های
م و گدازی معیاندات فروش و تحویل مدت بلند نامه موافقت طبق شده داده تخصیص پاداش ووافقدت
شود پرداخت پیمانکار به قرارداد پیوست گاز درآمد محاسبه نامه.
17-هرفصل در پیمانکار به پاداش وکارمزد نفتی های هزینه کامل پرداخت عدم درصورتتقویماندده می
گردد می منتقل پرداخت جهت بعد فصل به نشده پرداخت.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 28
29. قراردادهایایران جدید نفتی
پاداش کارمزد و ها هزینه بازیافت فرایند(ادامه:)
18-مسدت دوره اولدین پیمانکدارطی پداداش وکدارمزد نفتی های هزینه کامل بازیافت عدم درصورتهلک
دازیدس(First Amortization Period)داییدنه سددازی دتهلکدمس دوره دادی و(Final
Amortization Period),نرسدیده انتهدا بده و معتبدر هندوز قرارداد مدت چنانچهدوره ،باشدد
بازیاف پیمانکار پاداش و نفتی های هزینه که زمانی تا متناسبا نهایی سازی مستهلکتباید ،شودتمدید
گردد.
19-بط قرارداد اعتبار مدت طی پاداش و نفتی های هزینه کامل بازیافت انجام عدم درصورتیکهورمسدتقیم
نگردد مربوط پیمانکار عملکرد به مستقیم غیر یا,پ که تازمانی باید قرارداد اعتبار مدتکامل یمانکاربطور
نماید بازیافت را نشده پرداخت پاداش و نفتی های هزینه مانده,شود تمدید متناسبا(.تذکر:از درهیچیک
اخیر شده اشاره بندهای,که است نشده ذکرنشده بازیافت ماندهتول ازمحل حتما بایدمیددان یددات
بازیافتشود.ضعف غیرازآنماده درنگارش25نظر صرف است مشهود کامال حسابداری و مالی ازمنظر
ازWordingزمینه دراین تخصصی اصطالحات کاربرد یا و نگارش نحوه یا).
20-می متبلور قرارداد و تولید و توسعه های برنامه در تولید و توسعه عملیات های پروژه اهدافگردد.
بد منوط بازپرداخت انجام متقابل بیع مانند اما است شده لحاظ حسابرسی شرط قرارداد در گرچهتصدویب ه
نفت ملی شرکت مثبت تلقی صرفا و باشد نمی حسابرسی(confirmation)کند می کفایت.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 29
31. قراردادهایایران جدید نفتی
خروجIPCمتقابل بیع ترم از:آن شرایط و متقابل بیع از تجاری رایج تعاریف در,شد ارائده تعریدف بدویژهتوسدط ده
زیر شر به اروپا برای متحد ملل اقتصادی کمیسیون,از متقابل بیع ذاتی اختالفاتIPCگردد می روشن کامال:
متقابل بیع:شکل این در(معامله)،حهق ،تجهیهزات االت ماشین اولیه مهعامله موضوعاال،ختهراع
فنی های کمک یا فنی دانش(نامیده آوری فن یا و تکنولوژی منبعد کهشهود می)که اسهتبهه ه
رفت خواهد بکار خریدار برای تولیدی استقرارتسهیالت و نصب منظور.م توافق طرفینکه کنند ی
ا را مذکور تولیدی تسهیالت بواسطه آمده بدست تولیدات خریدار از متعاقبا فروشندهکنهد بتیهاع.
په بهه محصهوالت بهه مربوط نقدی جریان دو ،هر است مرسوم متقابل خرید در که انچه مانندول
بیشت یا و ،مساوی کمتر تواند می گردیده بازخرید که محصوالتی ارزش و شده پرداختارزش از ر
باشد اولیه معامله به مربوط محصوالت
درIPCگذارمتمای سرمایه برای آن متعلق ذاتی های ریسک و متقابل بیع رااز آن که دارد وجود شرایطی آشکاراسازد می ز.
برایدر مثالIPCب ها حساب تسویه اختیار متقابل بیع برخالف بلکه گردد می تضمین بازپرداخت تنها نهصورتنقدیو
محصول برداشت یاپیمانکاراست باهرسال آوریل تا قرارداد حسب چراکه ؟,پیمانکاراختیاراعالم که داردمایل که کند
نماید برداشت محصول معادال یا کند دریافت نقد وجه است.محصول فروش عدم ریسک ترتیب بدین(د بنابهمتعدددی الیل
میزان کاهش نظیرتحریم ،تقاضاو اقتصادی های)...بربدود خواهدد ایدران نفدت ملی شرکت ذمه.منظدر ازایدن,بسدهولت
اختالفIPCمتقابل بیع قراردادهای با(ع یدا و میددان تولیددی محصدول ازمحل صرفا بازپرداخت آنها مفاد طبق کهوایدد
گردید می ممکن میدان محصول فروش از حاصل),شود می آشکار.
دیگر ازطرف,طبقIPCظرف نقدی های پرداخت مهلت60گیرد می انجام وضعیت صورت ارائه ازتاریخ پس روز.چنانچده
صادراتی نفت ازمحل پرداخت که گردد مقرر(تعی قرارداد در شده لحاظ گذاری ارزش مکانیزم براساس آن بهای کهخواهد ین
شد,)کنند می توافق یکدیگر پیمانکاربا توسط محصول برداشت روش درخصوص طرفین.دیگدر عبدارت بده,بیدع بدرخالف
دنیا در رایج نفتی قراردادهای حتی یا و متقابل,ب نه دولت سهم تادیه و بازپرداخت تعهدمدیریت و مسئولیتبدا پیمانکارکده ا
است نفت ملی شرکت.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 31
32. قراردادهایایران جدید نفتی
ها دارایی مالکیت:ها دارایی کلیه,پروژه تجهیزات و اموال(ی ای اجاره های دارایی و االت ماشین غیروارد ا
پروژه اجرای جهت شده)گیرد قرارمی نفت ملی شرکت مالکیت در( .متقابل بیع قراردادهای مانند)
حداکثر تولیدی سطوح(Minimum production levels):
ت سدطو که گردد می ملزم پیمانکار و است تولیدی اهداف کلیه دربرگیرنده میدان توسعه برنامهحدداقل ولیددی
(minimum production levels)شکست تبعات که نیست روشن گرچه برساند سرانجام به راعددم
شد خواهد چه قرارداد مذکورطبق تولیدی سطو به دستیابی.
در متقابل بیع های قرارداد همانندIPCنیز,جدای پاداش پرداخت یا هزینه بازیافت دوره تولید تحقق تازمانزنمی
باشد.عالوه به,نفتی گذاری سرمایه درخصوص,نیز مرکزی بانک یا دولت ازسوی تضمینی هیچگردد نمی ارائه.
میگیرد انجام آن تولیدی محصول یا میدان ازعواید معینی درصد ازمحل هزینه بازیافت.بی برخالفکده متقابل ع
درقرارداد شد می قائل سقف هزینه بازیافت رقم برایIPCمدالی برنامه برمبنای ها هزینه که دهد می اجازه-
سالیانه عملیاتی(annual financial-operational plan)قدرارداد طدرفین توسدط مصوب(یعندی
کاری برنامهمشترک کمیته توسط شده تائید ساالنه بودجه و/JC)شود بازیافت.
تولیدی بشکه بابت کارمزد بصورت پاداش(fee per barrel)شدده اسدتخراج گداز مکعدب هرفوت بابت یا
,باشد می درمناقصه شدن دربرنده مهم ازفاکتورهای یکی.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 32
33. جدید نفتی قراردادهایایران
قرارداد مدیریتی ساختار:قرارداد درحالیکهIPCقبلدی مددل بده نسدبت را ونچدر جویندت ساختار
داند می ارجح متقابل بیع خدمت قراردادهای,شرک نقدینگی و وجوه تامین تعهد تفکیکبدین نفتدی ت
ها دارایی مالکیت و رای اخذ ازمکانیزم المللی,برمبنا که را ونچر جوینت ساختاری ماهیتمشارکت ی
برد می سئوال زیر گیرد می شکل طرفین(بین نفتی شرکت آنکه بویژهم ،المللیفدروضپدذیرش بده
عملیات مالی منابع تامین تعهدات کلیه،اکتشافی،ارزیابیاست تولید و ای توسعه.)بشدکل ایرادات لذا
کند می بروز زیر:
-ثالث طرف فنی صالحیت موضوعیعنیسد ازیدک نفدت ملدی شرکت منتخب ایران شرکتوضدع و و
او به وابسته ایرانی های شرکت و نفت شرکت علیه احتمالی های تحریم,یک بصورتچدالش مقوله
شود می نمایان برانگیز.بین نفتی شرکت توسط شده معرفی ایرانی شرکت پذیرشالقاعده علی المللی
المللدی بدین نفتی شرکت که است بدیهی و گیرد انجام مناقصه برگزاری درزمان بایدبایدد مدی بددوا
ار و بررسدی مدورد را مزبدور شدرکت غیره و انسای نیروی و فنی و مالی تامین های توانمندیزیدابی
قراردهد.ازطرفشرکت دیگرمزبدو ایراندی شریک که نماید حاصل اطمینان باید نفت ملیبده قدادر ر
خیر یا باشد می المللی بین نفتی شرکت آوری فن کمال و تمام انتقال و دریافت.غیمهمی مباحث از ر
شدرکت بده مربوط کامل اطالعاتی منابع وجود عدم یا وجود نظیرنقدش ،ایراندیا ورود مرحلده ویدن
مدان مهمتر ازهمه و است کامل تشریحی دستورعمل یک نیازمند نفتی عملیات در شرکتکدردن یتور
بود خواهد برانگیز چالش بسیار نیز مزبور شرکت صحیح عملکرد.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 33
34. جدید نفتی قراردادهایایران
قرارداد ساختارمدیریتی-ادامه
می دستورعملی جامع واطالعات جزئیات تدوین مزبورنیازمند مدیریتی کلی ساختارباشد.بدویژه
توسعه و اکتشاف مراحل در,درارتباط شفافیت نیازمند المللی بین نفتی شرکتاست تصمیماتی با
در شریک اتفاق به کهJECیاJSCنفت ملی شرکت نهایتا واخذ ایرانمیگردد.ترک ایدنیدب
بسادگی ساختاریپرسنل درباره جامع ارزیابی یک مستلزمو کلیدیبندی رتبهکده است افرادی
عملیاتی تصمیمات اتخاذ درمرحله(کار دراحجام نظیرتغییرات,ف اصدالحات یدا تعدیالتو ندی....و
غیره و تولید برای میدان بودن تجاری موضوع تعیین نهایتا)ایر شریک شرکت درشدرکت و انی
گردند می دخیل ایران نفت ملی.بنابراین,ا هدیچ المللدی بین نفتی شرکت برایوجدود طمیندانی
تداخی کدار پیشدرفت در داخلی شریک مداخله بدلیل روزانه عملیات جریان در که نداردبوجدود ر
نیاید.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 34
35. جدید نفتی قراردادهایایران
قرارداد مدیریت ساختار-ادامه
غیرازآنموضوعاتینظیرترکیباعضایهیاتمدیرهوروشانتخابرئیسآن,سهمبازیافتشریکوفرایندتوزیع
عوایدبازیافتیبینطرفینجونیتونچر,فرایندارجاعاختالفاتشرکابهداوریوغیره,دارایابهاماتمتعددیمیباشد.
مدلمزبورنحوهمشارکتشریکداخلیدرموافقتنامههایعملیاتیرامشخصنمیسازد.چنانچهیکمدلJOA
استانداردبرایمشارکتشریکداخلیوجودمیداشت,موضوعبیشترقابلبررسیبود.ازطرفدیگرچنانچهمثلکشور
عراقدریکمیداننفتیشرکتهاینفتیبینالمللیمتعددیدرمنطقهقراردادیدرگیرشوندچهساختارمشارکتیدر
عملیاتتولیدمتصورخواهدبود.
درمدلقراردادیعراقاختیاراتمشارکتشریکمحلیدرفرایندتصمیمگیریبهمفادموافقتنامههمکاریمشترک
JOAمحدودمیشود.
عالوهبرنکاتفوقمباحثمربوطبهفرایندتهیهگزارشهایمالیوفنیومسئولیتهریکازطرفینJVنسبتبه
صحتاطالعاتتکالیفقانونیآنهادرارتباطبهاخذمفاساحسابها,سیستمحسابداریمشترکوبسیاریازمباحث
اجراییگنگومبهممیباشد.
موضوعسهمدرآمدیشریکایرانی(باتوجهبهقانوناستفادهازحداکثرتوانداخلیواینکهطبقالگویارائهشده,مالکیت
جوینتونچرباشرکتنفتیخارجیاست)واینکهجریاننقدینگیکسبشدهتوسطشریکایرانیچگونهخواهدبود(به
ویژهبادرنظرگرفتنشرطبازپرداختکلیهکسورقانونیبهجوینتونچروبهتبعآنشریکایرانیمزبور)مباحثمتعددی
رامطرمیسازد.بههرحالاینکهیکشرکتایرانیدرآمدهایارزینسبتاهنگفتیرابدونتادیههرگونهکسورقانونی
کسبومدیریت،نمایدقطعاتبعاتروشنیرابههمراهخواهدداشت.
All right reserved-MAT Group/Dr.M.Zohdi@2018 35