1. Dokumen tersebut memberikan ringkasan tentang prinsip-prinsip pembinaan ayat dalam bahasa Melayu, termasuk ayat dasar, ayat tunggal, ayat aktif, ayat pasif, dan ayat majmuk.

1. NAMA KURSUS : PENULISAN
AKADEMIK
(KUMPULAN 1)
KOD KURSUS : WKU6022
NAMA PENSYARAH : ENCIK SYED
SHARIMAN BIN
SYED ALI
TAJUK : BAB 4 : PRINSIP PEMBINAAN
AYAT

2. BIL NAMA NO.MATRIK
1. NURAIN BINTI AB HAMID I17101770
2. NORATHIRAH BINTI SUPRI I17101780
3. NUR BALQIS SYAFIQAH BINTI MOHD AZMAN I17102002
4. NURULSYAHIDAH BINTI SHAMSULBAHRIN I17101827
5. NURUL HAMIZAH BINTI TAHIR I17101828
6. JARADAH BINTI YUSOFF I17101997
7. SAIDATUL NAJIHAH BINTI ZULQURNAIN I17101844
8. SITI KHADIJAH BINTI ABDULLAH I17101810
9. WAN AFIFAH SYAKIRAH BINTI WAN KAMARUDIN I17101795
10. NUR ADIBAH BINTI ABDUL RAHMAN I17101821
11. RAMIZAH BINTI MOHD ZIN I17101819

3. ISI KANDUNGAN
 Ayat Dasar
 Ayat Tunggal
 Ayat Aktif
 Ayat Pasif
 Ayat Majmuk
 Ayat Terbitan
 Proses Perluasan

4. • Ayat dasar ialah ayat yang menjadi asas atau sumber bagi
pembentukan semula ayat lain.
• Ia juga dikenali sebagai ayat inti.
• contoh:
 Lelaki itu abang saya.
 Lelaki itu bukan abang saya.
 Adik membaca buku.
 Adik membaca buku?
1. AYAT DASAR

5. CIRI-CIRI AYAT DASAR
1. Mengandungi satu klausa bebas (subjek dan predikat)
 Contoh:Murid itu duduk.
2. Susunan biasa.
 Susunan yang didahului dengan subjek dan diakhiri
dengan predikat
(S + P).
 Contoh: Pelajar-pelajar bermain bola di padang.
 Salah: Di padang bola pelajar bermain bola.

6. 3. Ayat penyata
 Ayat jenis lain seperti ayat tanya dan ayat perintah
bukan ayat dasar.
 Contoh: Hanif mencuci kereta.
4. Ayat aktif
 Contoh: Ibu menanak nasi.

7. POLA AYAT DASAR
• Subjek ayat dasar: Frasa nama
• Predikat ayat dasar: Frasa nama, Frasa kerja, Frasa
adjektif, Frasa sendi nama.
• contoh:
SUBJEK PREDIKAT
FN + FN Dia pelajar sekolah itu
FN + FK Adik mengulang kaji pelajaran
FN + FA Muhammad sangat baik
FN + FS Makanan itu diatas meja

8. 2. AYAT TUNGGAL
 Ayat tunggal ialah ayat yang terbina daripada 2
bahagian iaitu :
i. Subjek
ii. Predikat
Contoh ayat : Ali berjalan kaki
 Ali : Subjek
 Bejalan kaki : Predikat

9.  Subjek ayat tunggal terdiri daripada frasa nama
seperti berikut :
i. Kata nama
ii. Kata ganti nama
iii.Kata kerja yang berfungsi sebagai Kata nama
iv. Kata objektif yang berfungsi sebagai Kata nama
BINAAN SUBJEK

10. I. KATA NAMA
 Subjek yang terbentuk dari kata nama am, kata
nama khas, dan kata nama terbitan.
Contoh :
Subjek Predikat
Kata nama am Abangnya Juruterbang.
Kata nama khas Azim Penyanyi terkenal.
Kata nama terbitan Kenangan Mengusik jiwa.

11. II. KATA GANTI NAMA
 Subjek terbentuk daripada kata ganti nama
orang atau kata ganti tunjuk.
Contoh :
Jenis Subjek Subjek Predikat
Kata ganti nama
orang
Saya Seorang artis.
Kata ganti nama
tunjuk
Ini Kelas kami.

12. III. KATA KERJA
 Kata kerja sebagai subjek, iaitu kata kerja yang
mangambil tugas sebagai kata nama.
Contoh :
Subjek (kata kerja) Prediket
Melukis Menjadi hobinya.
Bersenam Menyihatkan badan.

13. IV. KATA ADJEKTIF
 Kata adjektif sebagai subjek, iaitu ia mengambil
tugas sebagai kata nama.
Contoh :
Subjek (Kata adjektif) Predikat
Putih Ialah warna pilihan Najwa.
Lemah lembut Ialah sifat orang melayu.

14. BINAAN PREDIKAT
 Predikat dibina dari unsur-unsur berikut :
i. Frasa nama
ii. Frasa kerja
iii.Frasa adjektif
iv. Frasa sendi nama

15. I. FRASA NAMA
 Menjadi predikat daripada kata nama am, kata
nama khas, kata nama terbitan.
Contoh :
Subjek Predikat Jenis Predikat
Beliau Pengarah pendidikan
negeri.
Kata nama am
Afiq kerani. Kata nama khas
Tegurannya Suatu pengajaran. Kata nama terbitan

16. II. FRASA KERJA
 Terbentuk daripada unsur berikut,
1. Kata kerja asal
 Tidak berimbuhan, contoh :
Kata kerja transitif : Monyet itu makan pisang.
Kata kerja tak transitif : Jamilah mandi di sungai.
 Berimbuhan, contoh :
Kata kerja transitif : Kakak menggoreng ikan.

17. 2. Kata kerja terbitan memerlukan imbuhan me-…-
kan, me-…-I, atau memper-…
Contoh : Encik Syazwan menyekolahkan anaknya
hari ini.
3. Kata Bantu
i. Kata bantu aspek, menyatakan atau
menerangkan sesuatu perbuatan dari segi masa,
sama ada belum, sedang, atau sudah dilakukan.
Ia terdiri seperti : akan, belum, pernah, sedang,
masih, sudah, dan telah.
Contoh ayat : Saya akan menulis surat kepada
mereka.

18. ii. Kata bantu ragam, menyatakan atau menerangkan
ragam perasaan yang berkaitan dengan perbuatan
yang dilakukan.
Ia terdiri seperti hendak, mahu, harus, mesti, boleh,
dan dapat.
Contoh: Orang tua itu hendak pergi ke bandar.
4. Unsur-unsur keterangan,terbentuk daripada frasa
sendi nama seperti dengan cepat, di kilang, untuk
kepentingan sendiri, dan sebagainya.
Contoh: Dia berjalan dengan cepat.

19. III. FRASA ADJEKTIF
 Frasa adjektif yang berfungsi sebagai frasa
predikat terdiri daripada kata adjektif, iaitu kata
adjektif ganda.
 Kata-kata adjektif selapis adalah: besar,
gemuk,sedap, pandai, kecil dll.
 Contohnya : Ibu pejabat firma itu besar.
Kucing kesayangannya itu gemuk.

20. IV. FRASA SENDI NAMA
 Frasa sendi nama yang menjadi predikat terbina
daripada kata sendi nama yang diikuti oleh frasa
nama.
 Kata sendi nama adalah seperti, di, ke, dari,
daripada, kepada, untuk, pada, dengan, oleh,
dan sebagainya.
 Contoh ayat: Mereka semua dari kampung.

21. BENTUK SUSUNAN KONSTITUEN AYAT
TUNGGAL
1. Susunan Biasa
 Subjek dihadapan ayat dan Predikat di
belakang ayat.
 Contohnya :
Subjek Predikat
Seorang guru Telah memenangi anugerah itu.
Beberapa buah bangunan Musnah dalam kebakaran itu.
Mereka semua Sudah lama menetap di Malaysia.

22. 2. Susunan Songsang, terbahagi kepada dua :
i. Pendepanan seluruh predikat : Seluruh
konstituen prediket dibawa kehadapan
mendahului subjek.
Contoh :
Perangainya baik sungguh → Baik sungguh
perangainya

25. Ayat aktif dengan satu objek
Subjek
Prediket
Kata kerja transitif objek
Kami makan Ayam goreng
Pak Mat menjalankan Tugasnya
Puan Lin menghidangkan makanan
Alat itu mengepam Air

27. Kata kerja transitif tertentu
sahaja yang boleh menerima
objek sebagai penyambut

28. Ayat aktif
Ayat aktif
Tak transitif

29. digugurkan

30. Ayat aktif tak transitif
dengan keterangan yang
tidak boleh digugurkan
Ayat jenis ini mengandungi kata kerja tak transitif yang mesti
diikuti oleh unsur pelengkap untuk menyempurnakan maksud ayat.
Contoh :
Pekebun itu tinggal dihujung kampung. ( ia tidak boleh
digugurkan)
: Pekebun itu tinggal.
:Dihujung kampung ditinggalkan oleh pekebun itu.

31. Secara
umumnya
4. Ayat
Pasif
Pembahagian Ayat Pasif

32. 1) Ayat yang kata kerjanya mengandungi imbuhan
kata kerja pasif di dan ter
subjek Kata kerja pasif Oleh + frasa
nama
Keterangan
Barang itu Sudah diambil Oleh Ameerul semalam
Sampah sarap Dibakar Oleh ibu Petang tadi
AYAT PASIF DENGAN IMBUHAN KATA
KERJA PASIF

34.  Ayat pasif juga dibentuk dengan kata kerja
mengandungi imbuhan ber- dan ke-…-an.
 Bahagian oleh + fasa nama tidak diperlukan lagi.
Contohnya:
Subjek Predikat
Mereka Kehujanan sepanjang hari.
Surat anaknya Belum berjawab.

35. AYAT PASIF DENGAN KATA GANTI
NAMA DIRI PERTAMA DAN KATA
GANTI DIRI KEDUA Kata ganti nama diri diletakkan di hadapan kata kerja
dasar.
 Hal ini kerana kata ganti nama diri orang pertama dan
kedua tidak boleh menerima kata kerja dengan imbuhan
pasif di-.
 Hadir dihadapan kata kerja dasar itu boleh berbentuk kata
penuh/ kata ringkas.
 Kata ganti diri yang penuh ialah
saya,aku,engkau,awak,anda,kami dan kita.
 Bentuk kata yang ringkas seperti ku (aku) dan kau
(engkau)

36. Subjek Frasa kerja pasif dengan
ganti nama diri
pertama / kedua
Keterangan
Kerja itu Sudah saya selesaikan Semalam.
Hutang itu Akan kau jelaskan sepenuhnya
Tugas ini Mesti kami pikul Dengan jayanya
Beban ini Akan kita tanggung Bersama-sama

37.  Terdapat juga bentuk pasif songsang seperti berikut :
-Saya tendang bola itu.
(Ayat pasif susunan biasa)
- Bola itu saya tendang
 Kekeliruan selalu berlaku apabila ayat saya tendang
bola itu dianggap sebagai ayat aktif,iaitu sama bola
itu saya tendang
 Cara membezakannya ialah melalui intonasi

38. AYAT PASIF DENGAN KATA BANTU PASIF
KENA Ayat pasif ini mengandungi perkataan kena di
hadapan kata kerja dasar yang tidak menerima
awalan.
 Binaan oleh + fasa nama,secara pilihan, digugurkan.
Subjek Kena Kata kerja
dasar
Oleh + fasa
nama
Pencuri itu Kena Tangkap ( oleh polis)
Dia Kena Tipu ( oleh pemuda
itu)
Mereka Kena Hasut ( oleh anasir
luar)

39. 5. AYAT MAJMUK
 Ayat majmuk ialah ayat yang dibina dengan
mencantumkan dua ayat tunggal atau lebih, dan
percantuman ayat-ayat itu disusun mengikut
cara tertentu sehingga menjadikannya ayat
baharu.
 Contoh ayat: Ansar sedang membaca buku dan
Syuaib sedang membuat kira-kira.
(a)Ansar sedang membaca buku.
(b)Syuaib sedang membuat kira-kira.

40. AYAT MAJMUK GABUNGAN
 Ialah ayat yang terdiri daripada dua ayat atau
lebih yang dijadikan satu dengan cara
menggabungkan tau mencantumkan ayat-ayat
tersebut dengan kata hubung seperti dan, atau,
tetapi, dan sebagainya.
Contoh ayat: Murid-murid berlari dan bernyanyi.

41.  Pembentukan Ayat Majmuk Gabungan
contoh ayat yang dibentuk dengan
menggunakan kata-kata hubung seperti dan,
lalu, lagi, serta, dan sebagainya.
Contoh ayat: Saya minum teh dan Anisah
makan nasi lemak.

42.  Jenis Gabungan
Ayat-ayat gabungan dibentuk dengan
menggunakan beberapa kata hubung.
Penggunaan kata hubung yang berbeza
menghasilkan dua jenis gabungan utama, iaitu:
 Ayat yang dibentuk dengan kata hubung dan,
lalu, lagi, serta, dan sambil.
 Contoh: Beliau memandang saya sambil
tersenyum.

43. AYAT MAJMUK PANCANGAN
 Terbahagi kepada tiga:
1. Ayat relatif
2. Ayat komplemen
3. Ayat keterangan

44. 1. Ayat relatif ialah ayat yang dikenali dengan
penggunaan perkataan yang.
Contoh ayat: Saya membeli baju yang berwarna
merah.
2. Ayat komplemen
 Contoh ayat: Murid yang sakit itu telah pulang.
3. Ayat keterangan
 Ialah ayat majmuk yang terdiri daripada satu
ayat induk dan satu ayat kecil atau lebih yang
berfungsi sebagai keterangan kepada predikat.
 Contoh ayat: Anak itu menangis kerana dia
lapar.

45. Jenis-jenis Ayat Keterangan
 Ayat-ayat keterangan berfungsi memberikan
huraian lanjut kepada kata kerja ayat induk.
 Ayat keterangan terbahagi kepada jenis.
1. Keterangan musabab
Contoh ayat: Saya tidak dapat hadir kerana
saya kurang sihat.
2. Keterangan akibat
Contoh ayat: Pelajar itu berusaha bersungguh-
sungguh sehingga dia berjaya.

46. 3. Keterangan syarat
 Ialah unsur yang menerangkan tuntutan yang
mesti dipenuhi.
 Kata hubung keterangan syarat adalah seperti
sekiranya, andai kata, jikalau, jika, dan kalau.
Contoh ayat: Sekiranya saya lulus peperiksaan
ini saya akan berpuasa sepuluh hari.
4. Keterangan waktu
 Ialah unsur yang menerangkan masa sesuatu
perbuatan atau kejadian.
Contoh ayat: Polis segera tiba setelah mendapat
maklumat tentang pergaduhan itu.

47. 5. Keterangan pertentangan
 Ialah unsur yang menerangkan sesuatu
perbuatan atau kejadian yang berlawanan.
 Kata hubung keterangan pertentangan ialah;
walaupun, meskipun, kendatipun, biarpun,
walau bagaimanapun, namun, sekalipun, dan
sedangkan.
Contoh ayat: Mereka berpindah juga ke bandar
sedangkan hati mereka masih di kampung.

48. 6. Keterangan harapan
 Ialah unsur yang menerangkan sesuatu
perbuatan atau kejadian yang dihajati.
 Kata hubung keterangan harapan adalah seperti
supaya, agar, semoga, moga-moga, dan kalau-
kalau.
Contoh ayat: Kita mesti bertolak ansur agar
semua pihak berpuas hati.

49. 7. Keterangan cara
 Ialah unsur yang menerangkan gaya atau
kaedah sesuatu perbuatan atau kejadian
berlaku.
 Kata hubung keterangan cara ialah dengan.
Contoh ayat: Pemuda itu datang dengan menaiki
kereta api.

50. 8. Keterangan tujuan
 Ialah unsur yang menerangkan maksud bagi
sesuatu perbuatan atau kejadian.
 Kata hubung bagi keterangan tujuan adalah
seperti untuk, demi, dan bagi
Contoh ayat: Para pemimpin menyusun
rancangan ekonomi untuk meningkatkan taraf
hidup rakyat.

51. 9. Keterangan perbandingan
 Ialah unsur yang menerangkan kejadian yang
menjadi persamaan.
 Kata hubung keterangan perbandingan adalah
seperti, macam, seolah-olah, seakan-akan, ibarat,
bagaikan dan bak.
Contoh ayat: Hatinya hancur seperti kaca
terhempas ke batu.

52. AYAT MAJMUK CAMPURAN
 Ialah ayat yang mengandungi lebih daripada
satu jenis ayat, iaitu yang terdiri daripada
campuran ayat tunggal dengan ayat majmuk
atau deretan berbagai-bagai jenis ayat majmuk.
Contoh ayat: Shakir sedang membaca buku,
tetapi kawan-kawannya yang sudah letih lesu
telah lama tidur.

53. Ayat Majmuk Pasif
 Contoh-contoh ayat yang diberikan dalam
huraian di atas merupakan contoh-contoh ayat
majmuk aktif.
 Kesemua ayat aktif ini, jika mengandungi kata
kerja transitif, boleh dijadikan ayat pasif.
 Contoh ayat majmuk gabungan:
(a) Aktif: Saya minum teh dan Aminah makan
nasi.
(b) Pasif: Teh saya minum dan nasi dimakan oleh
Aminah.

54. 6. AYAT TERBITAN
• Ayat terbitan berasal daripada ayat dasar tetapi
bentuk dan maknanya berubah (perubahan aturan)
• Perubahan aturan ayat terbitan mempunyai :
1. Proses penyusunan semula
2. proses perluasan
3. proses pengguguran

55. 1. PROSES PENYUSUNAN SEMULA
• Ayat yang mengalami penyusunan semula ialah ayat
yang diubah menjadi ayat pasif, ayat yang
mengandungi 2 objek iaitu:
 Objek tepat dan objek sipi.
 Ayat songsang.
• Dalam proses ini ayat akan mengalami perubahan
namun maksud yang ingin disampaikan masih tetap
sama.

56. ANTARA PROSES PENYUSUNAN
SEMULA:
 Objek ayat aktif menjadi subjek ayat pasif.
• Contoh: Ayat Aktif : Ali menampar adik.
 Ayat pasif : Adik ditampar oleh Ali.
 Objek sipi menjadi objek tepat.
• Objek sipi : berada selepas objek tepat.
• Objek tepat : objek berada diawal.
• Contoh : 1. Ibu memarahi Ali dan Abu.
2. Ibu memarahi Abu dan Ali.
(pertukaran objek sipi dan objek tepat)

57.  Penyusunan semula menjadi ayat songsang
• kedudukan predikat berbeza.
• Contoh: kami pergi ke perpustakaan.
Ke perpustakaan kami pergi.

58. 2. PROSES PERLUASAN
(PERTAMBAHAN UNSUR LAIN DAN UNSUR
BAHAN)
 Perluasan Frasa Nama sebagai objek.
• Contoh:
1. Bomba memadam kebakaran.
2. Bomba itu abang saya.
3. Bomba yang memadam kebakaran itu adalah abang saya.
 Perluasan Frasa Nama sebagai predikat.
• Contoh :
1. Ibu membeli sayur.
2. Sayur itu segar.
3. Ibu membeli sayur yang segar.

59.  Perbahasan dengan kata hubung.
• Menggunakan kata hubung Dan, Serta, Lalu, Jika,
Walaupun, Sesungguhpun, kerana, dan sebagainya.
• contoh:
1. Ali suka belajar.
2. Abu suka belajar.
3. Ali dan Abu suka belajar.

60. 3. PROSES PENGGUGURAN
1. Pengguguran Frasa Nama sebagai subjek.
 Pengguguran subjek dalam ayat perintah.
• Contoh: Kamu ke mari!
Mari!
 pengguguran subjek yang sama dalam ayat majmuk.
• Contoh : a. Ali suka Aminah.
b. Ali suka Aisyah.
c. Ali suka Aminah dan Aisyah.

61.  2. Pengguguran Frasa predikat.
 Pengguguran seluruh Frasa Predikat.
• Contoh:
1. Ali suka memancing.
2. Abu suka memancing.
3. Ali dan Abu suka memancing.
 pengguguran bahagian Frasa Predikat.
• pengguguran Oleh ＋ FN dalam ayat pasif
• contoh:
perompak itu ditembak oleh pegawai
keselamatan
perompak itu ditembak

62. • Pengguguran kata bantu yang serupa.
• Contoh :
1. Ali boleh melompat.
2. Ali boleh menendang.
3. Ali boleh melompat dan menendang.
• pengguguran FN sebagai objek yang serupa
• contoh :
1. Ali menangkap ular itu.
2. Ali membunuh ular itu.
3. Ali menangkap dan membunuh ular itu.

63.  Pengguguran FN yang mendahului Frasa Relatif
• Contoh:
a) Bomba itu ibu saya. Bomba memakai baju
seragam.
b) Bomba yang memakai baju seragam itu ibu saya.
c) Yang memakai baju seragam itu ibu saya.
 Pengguguran kata nama inti Frasa Nama
• contoh:
a) Kegiatan penyeludupan merugikan negara
b) Penyeludupan merugikan negara.

64. 7. PROSES PERLUASAN
 Melibatkan unsur baharu dalam ayat (bahagian
subjek atau predikat)
 Empat jenis proses perluasan
i. Frasa nama sebagai subjek
ii. Frasa predikat
iii.Perluasan dengan kata hubung
iv. Perluasan melalui proses komplimentasi

65. I. PERLUASAN FRASA NAMA SEBAGAI
SUBJEK
 Frasa nama yang menjadi subjek ayat boleh
diperluas melalui pemancangan ayat relatif.
 Disebut juga juga sebagai proses relativisasi
 Satu ayat yang dipancangkan kedalam ayat
induk dengan menggunakan kata hubung ayat
relatif yang, contoh
>Pelajar-pelajar dimarahi oleh guru
>Pelajar-pelajar membuat bising
=Pelajar-pelajar yang membuat bising dimarahi
oleh guru

66. II. PERLUASAN FRASA PREDIKAT
 Frasa nama yang menjadi predikat ayat boleh
diperluas melalui proses relativisasi dengan
menggunakan kata hubung yang, contoh
> Perempuan itu menjual kuih
>Kuih itu sedap
=Perempuan itu menjual kuih yang sedap.

67.  Jika frasa nama subjek dalam ayat yang kedua
tidak sama dengan predikat ayat, ayat itu perlu
dipasifkan terlebih dahulu, contoh
>Kami tinggal dirumah itu
>Bapa saya telah membeli rumah itu
(pasif) > Rumah itu telah dibeli oleh bapa saya
(relativisasi) = Kami tinggal dirumah yang telah
dibeli oleh bapa saya.

68. III. PERLUASAN DENGAN KATA
HUBUNG
 Melibatkan penggunaan kata hubung gabungan dan
kata hubung keterangan
 Setiap kata hubung digunakan untuk menggabungkan
dua ayat atau lebih bagi menghasilkan ayat terbitan
yang bersifat perluasan.
 Perluasan boleh berlaku dalam subjek atau predikat
 Contoh perluasan dengan kata hubung dalam ayat
majmuk gabungan :
>Bapa suka memancing
>Saya suka memancing
=Bapa dan saya suka memancing

69.  Contoh perluasan dengan kata hubung dalam ayat
majmuk keterangan :
>Adik akan mengikuti rombongan itu
>Ayah mengizinkannya
=Adik akan mengikuti rombongan itu jika ayah
mengizinkannya.

70. IV. PERLUASAN MELALUI PROSES
KOMPLEMENTASI
 Perluasan jenis ini melibatkan ayat komplemen
yang dipancangkan kedalam ayat induk.
 Kata hubung bahawa digunakan.
 Contoh
>Kerajaan menegaskan sesuatu.
>Ekonomi negara masih kukuh.
=Kerajaan menegaskan bahawa ekonomi negara
masih kukuh.

71. SEKIAN
TERIMA
KASIH