mgr inż Kazimierz Grząska (CHEMKOP)

1. Podziemne magazyny gazu,
ropy i paliw w złożach soli
w Polsce
Kraków, 18.11.2017r.

2. I Transformacja i budowa PMG
III Bezpieczeństwo pracy PMG
II Eksploatacja PMG
Agenda prezentacji

3. Lokalizacja KPMG na tle systemu przesyłowego
PMG Brzeźnica
KPMG Kosakowo
KPMG Mogilno
PMG Daszewo
PMG Wierzchowice
PMG Swarzów
PMG Husów
PMG Strachocina
PMG Bonikowo

4. Mapa cechsztyńskiej formacji solonośnej
na terenie Polski

5. 5
KPMG KosakowoKPMG Mogilno

6. Sposoby zagospodarowania solanki:
KPMG Mogilno i KPMG Kosakowo
6
KS Mogilno
Zbiornik
wody
technolog.
Zbiornik
wody
technolog.
Pompownia
Główna Solanka przemysłowa do JZS
„JANIKOSODA”
Węzeł rozdziału
+ AKP
Zbiornik
oleju
solar.
Zbiorniki solanki
przemysłowej
(nasyconej)
Zbiorniki solanki
nienasyconej
Dosycanie w
komorach
KS Mogilno
KPMG Mogilno
Komory
KPMG
Mogilno
Komory
KPMG
Mogilno
Węzeł rozdziału
+ AKP
Woda z jeziora
Kierzkowskiego
Olej solarowy
Woda technologiczna
Solanka przemysłowa
Solanka nienasyc.
Woda technologiczna do KPMG Mogilno
Pompa
wspomagająca

7. Transformacja komór eksploatacyjnych
na komory magazynowe ropy i paliw

8. Transformacja komór eksploatacyjnych
na komory magazynowe ropy i paliw cd.

9. Proces ługowania KPMG
medium - olej solarowy, azot
9

10. Budowa komory magazynowej
 Odwiercenie otworu do projektowanej
głębokości
 Instalacja i cementowanie rur eksploatacyjnych
do głębokości 30 m – 175 m powyżej
planowanego stropu komory
 Zapuszczenie dwóch współśrodkowych
kolumn rur ługowniczych
 Zagłowiczenie wylotu otworu
 Ługowanie komory - tzn. wtłaczanie wody do
otworu, rozpuszczanie soli i odbiór solanki
 Okresowy pomiar kształtu i objętości komory
przy użyciu echosondy
 Hydrauliczna próba szczelności komory
 Pierwsze napełnianie komory gazem
 Wyciągnięcie rur solankowych (ang. snubbing)
 Instalacja wgłębnego zaworu bezpieczeństwa
 Ustalenie parametrów eksploatacyjnych

11. 11
Złoże soli kamiennej - wysad
Złoże soli kamiennej - pokład

12. 12
Litologia

13. 13

14. Wiercenia
Technologia wiercenia otworu:
 założenia geologiczno-techniczne,
 zakres badań i prób,
 cementowanie rur technicznych
i eksploatacyjnych
 pobieranie prób, rdzeniowanie
14

15. Przykładowe projekty odwiertów ługowniczych
Głębokość [m bgl.] Pokład, Formacja Projekt odwiertu
0 -
100 -
200 -
300 -
400 -
500 -
600 -
700 -
800 -
900 -
1000 -
1100 -
1200 -
1300 -
1400 –
1500 –
1600
Proponowane posadowienie kawerny: Strop - 1260 m bgl.
Spąg - 1500 m bgl.
1260 m ppt.
1500 m ppt
Q+Tr
Piaski, iły
70,0
250
600
650
690
1050
1170
1520
1565
P2
Skały gipsowe
P2
A A A A
A A A
P2
A A A
A A
A A A
A A
P2
A A A
A A A A
Sól kamienna
(350 m)
Anhydryt
Sylwin, karnalit
Śól kamienna
(360 m)
Anhydryt
Sylwin, karnalit
Sól kamienna
Sylwin, karnalit
Anhydryt
20” rury
okładzinowe
do głębokości
75 m ppt.
16” rury
okładzinowe
do głębokości
320 m ppt.
11 ¾” rury
okładzinowe
do głębokości
1230 m ppt.
Całkowita głębokość 1600 m ppt.

16. 16

17. Schemat uzbrojenia do ługowania
Główne elementy wyposażenia ługowniczego:
 Głowica ługownicza,
 Dwie centrycznie zapuszczone kolumny rur
ługowniczych,
 Węzeł zmiany kierunku ługowania – obieg prawy,
obieg lewy,
 Pompa wspomagająca ługowanie

19. Infrastruktura do ługowania komór
magazynowych
• Uruchomienie instalacji do regulacji, pomiaru
natężenia przepływu wody oraz solanki.
• Budowa rurociągów do transportu wody. solanki
oraz oleju solarowego.
• Montaż głowicy ługowniczej.
• Połączenie głowicy ługowniczej z rurociągami
poprzez węzeł zmiany kierunku ługowania.
• Instalacja pompy wspomagającej ługowanie.

20. Głowica ługownicza wykorzystywana jest w procesie ługowania komór magazynowych.
Jej konstrukcja umożliwia umieszczenie w otworze centrycznie dwóch kolumn rur
ługowniczych, umożliwiających wtłaczanie wody oraz odbiór solanki.
Głowica ługownicza

21. Schemat instalacji ługowniczej

22. Rurociąg zrzutowy solanki
 Studnie rewizyjne
 Komora
 (ostatnia studnia rewizyjna)
 Instalacja dyfuzorowa
 Stawa nawigacyjna

23. Schemat rurociągu odprowadzającego solankę
23
Studnie rewizyjne
Komora (ostatnia studnia rewizyjna)
Instalacja dyfuzorowa solanki
pole bliskie zrzutu
(D = 200 m)

24. Stawa nawigacyjna – dyfuzory – zrzut solanki

25. Rozprzestrzenianie się solanki

26. Model rozprzestrzeniania się zrzucanej solanki do wód Zatoki Puckiej
26
Kształt i kierunek rozchodzenia się strugi
w warunkach rzeczywistych
Wyniki obliczeń modelowych

27. Zrzut ilości oczyszczonych ścieków i solanki
Ilości ścieków odprowadzanych w Mechelinkach do Zatoki Puckiej:
- ścieki z OŚ Dębogórze zrzut - ok. 80 000m3/dobę
- ścieki wykorzystywane do ługowania
komór 300m3/h tj. 7 200 m3/dobę
Ługowanie komór - PMG „Kosakowo”
N8
M21
M24

28. Lokalizacja punktów pomiarowych
28

29. Monitoring rozpływu solanki w polu bliskim prowadzonego zrzutu
29
Sonda pomiarowa CTD
(Conductivity, Temperature, Depth)
Mapa lokalizacji pionów pomiarowych zasolenia
Stawa nawigacyjna

30. Projektowanie i budowa komór magazynowych
30

31. Projekt techniczny ługowania – etap 1
Etap 1 - odwiert
5 1/2" 9 5/8" Izol. olej.
1 2 3 4 12 16
Etap 1 odwiert 1 530 1 485 1 485 1 526 16 m
Etap 2 1485-1400 1 525 1 400 1 400 1 526 1,6 m
Echo Log 1
Etap 3 1 515 1 490 1 420 1 521 16 m
Echo Log 2
Etap 4 1 510 1 490 1 405 1 516 10 m
Etap 5 1400-1300 1 500 1 300 1 300 1 515 1,6 m
Echo Log 3
Etap 6 1 485 1 450 1 325 1 509 16 m
Echo Log 4
Etap 7 1 480 1 450 1 305 1 502 16 m
Etap 8 1300-1265 1 300 1 265 1 265 1 502 1,6 m
Echo Log 5
Etap 9 1 475 1 440 1 285 1 498 60m/1430 m bgl.
Echo Log 6
Etap 10 1 415 1 390 1 270 1 493 16 m
Etap 11 Szyja 1 260 1 240 1 240 1 493 1,2 m
Echo Log 7
Części nierozpuszczalne
Projektowany kształt kawerny
Średnica stropu
na koniec etapu
Spąg komory
[m ppt]
Etap / Interwał
Głębokość zapuszczenia
rur i izolacja olejowa
40 30 20 10 0
1240
1250
1260
1270
1280
1290
1300
1310
1320
1330
1340
1350
1360
1370
1380
1390
1400
1410
1420
1430
1440
1450
1460
1470
1480
1490
1500
40 30 20 10 10 20 30 40

32. 5 1/2" 9 5/8" Izol. olej.
1 2 3 4 12 16
Etap 1 odwiert 1 530 1 485 1 485 1 526 16 m
Etap 2 1485-1400 1 525 1 400 1 400 1 526 1,6 m
Echo Log 1
Etap 3 1 515 1 490 1 420 1 521 16 m
Echo Log 2
Etap 4 1 510 1 490 1 405 1 516 10 m
Etap 5 1400-1300 1 500 1 300 1 300 1 515 1,6 m
Echo Log 3
Etap 6 1 485 1 450 1 325 1 509 16 m
Echo Log 4
Etap 7 1 480 1 450 1 305 1 502 16 m
Etap 8 1300-1265 1 300 1 265 1 265 1 502 1,6 m
Echo Log 5
Etap 9 1 475 1 440 1 285 1 498 60m/1430 m bgl.
Echo Log 6
Etap 10 1 415 1 390 1 270 1 493 16 m
Etap 11 Szyja 1 260 1 240 1 240 1 493 1,2 m
Echo Log 7
Projektowany kształt kawerny
Części nierozpuszczalne
Etap / Interwał
Głębokość zapuszczenia
rur i izolacja olejowa
Spąg komory
[m ppt]
Średnica stropu
na koniec etapu
Projekt techniczny ługowania – etap 2
Etap 2 40 30 20 10 0
1240
1250
1260
1270
1280
1290
1300
1310
1320
1330
1340
1350
1360
1370
1380
1390
1400
1410
1420
1430
1440
1450
1460
1470
1480
1490
1500
40 30 20 10 10 20 30 40

33. 5 1/2" 9 5/8" Izol. olej.
1 2 3 4 12 16
Etap 1 odwiert 1 530 1 485 1 485 1 526 16 m
Etap 2 1485-1400 1 525 1 400 1 400 1 526 1,6 m
Echo Log 1
Etap 3 1 515 1 490 1 420 1 521 16 m
Echo Log 2
Etap 4 1 510 1 490 1 405 1 516 10 m
Etap 5 1400-1300 1 500 1 300 1 300 1 515 1,6 m
Echo Log 3
Etap 6 1 485 1 450 1 325 1 509 16 m
Echo Log 4
Etap 7 1 480 1 450 1 305 1 502 16 m
Etap 8 1300-1265 1 300 1 265 1 265 1 502 1,6 m
Echo Log 5
Etap 9 1 475 1 440 1 285 1 498 60m/1430 m bgl.
Echo Log 6
Etap 10 1 415 1 390 1 270 1 493 16 m
Etap 11 Szyja 1 260 1 240 1 240 1 493 1,2 m
Echo Log 7
Etap / Interwał
Głębokość zapuszczenia
rur i izolacja olejowa
Spąg komory
[m ppt]
Średnica stropu
na koniec etapu
Projektowany kształt kawerny
Części nierozpuszczalne
Projekt techniczny ługowania – etap 3
Etap 3 40 30 20 10 0
1240
1250
1260
1270
1280
1290
1300
1310
1320
1330
1340
1350
1360
1370
1380
1390
1400
1410
1420
1430
1440
1450
1460
1470
1480
1490
1500
40 30 20 10 10 20 30 40

34. 5 1/2" 9 5/8" Izol. olej.
1 2 3 4 12 16
Etap 1 odwiert 1 530 1 485 1 485 1 526 16 m
Etap 2 1485-1400 1 525 1 400 1 400 1 526 1,6 m
Echo Log 1
Etap 3 1 515 1 490 1 420 1 521 16 m
Echo Log 2
Etap 4 1 510 1 490 1 405 1 516 10 m
Etap 5 1400-1300 1 500 1 300 1 300 1 515 1,6 m
Echo Log 3
Etap 6 1 485 1 450 1 325 1 509 16 m
Echo Log 4
Etap 7 1 480 1 450 1 305 1 502 16 m
Etap 8 1300-1265 1 300 1 265 1 265 1 502 1,6 m
Echo Log 5
Etap 9 1 475 1 440 1 285 1 498 60m/1430 m bgl.
Echo Log 6
Etap 10 1 415 1 390 1 270 1 493 16 m
Etap 11 Szyja 1 260 1 240 1 240 1 493 1,2 m
Echo Log 7
Etap / Interwał
Głębokość zapuszczenia
rur i izolacja olejowa
Spąg komory
[m ppt]
Średnica stropu
na koniec etapu
Części nierozpuszczalne
Projektowany kształt kawerny
Projekt techniczny ługowania – etap 4
Etap 4 40 30 20 10 0
1240
1250
1260
1270
1280
1290
1300
1310
1320
1330
1340
1350
1360
1370
1380
1390
1400
1410
1420
1430
1440
1450
1460
1470
1480
1490
1500
40 30 20 10 10 20 30 40

35. 40 30 20 10 0
1240
1250
1260
1270
1280
1290
1300
1310
1320
1330
1340
1350
1360
1370
1380
1390
1400
1410
1420
1430
1440
1450
1460
1470
1480
1490
1500
40 30 20 10 10 20 30 40
5 1/2" 9 5/8" Izol. olej.
1 2 3 4 12 16
Etap 1 odwiert 1 530 1 485 1 485 1 526 16 m
Etap 2 1485-1400 1 525 1 400 1 400 1 526 1,6 m
Echo Log 1
Etap 3 1 515 1 490 1 420 1 521 16 m
Echo Log 2
Etap 4 1 510 1 490 1 405 1 516 10 m
Etap 5 1400-1300 1 500 1 300 1 300 1 515 1,6 m
Echo Log 3
Etap 6 1 485 1 450 1 325 1 509 16 m
Echo Log 4
Etap 7 1 480 1 450 1 305 1 502 16 m
Etap 8 1300-1265 1 300 1 265 1 265 1 502 1,6 m
Echo Log 5
Etap 9 1 475 1 440 1 285 1 498 60m/1430 m bgl.
Echo Log 6
Etap 10 1 415 1 390 1 270 1 493 16 m
Etap 11 Szyja 1 260 1 240 1 240 1 493 1,2 m
Echo Log 7
Etap / Interwał
Głębokość zapuszczenia
rur i izolacja olejowa
Spąg komory
[m ppt]
Średnica stropu
na koniec etapu
Projektowany kształt kawerny
Części nierozpuszczalne
Projekt techniczny ługowania – etap 5
Etap 5

36. 40 30 20 10 0
1240
1250
1260
1270
1280
1290
1300
1310
1320
1330
1340
1350
1360
1370
1380
1390
1400
1410
1420
1430
1440
1450
1460
1470
1480
1490
1500
40 30 20 10 10 20 30 40
5 1/2" 9 5/8" Izol. olej.
1 2 3 4 12 16
Etap 1 odwiert 1 530 1 485 1 485 1 526 16 m
Etap 2 1485-1400 1 525 1 400 1 400 1 526 1,6 m
Echo Log 1
Etap 3 1 515 1 490 1 420 1 521 16 m
Echo Log 2
Etap 4 1 510 1 490 1 405 1 516 10 m
Etap 5 1400-1300 1 500 1 300 1 300 1 515 1,6 m
Echo Log 3
Etap 6 1 485 1 450 1 325 1 509 16 m
Echo Log 4
Etap 7 1 480 1 450 1 305 1 502 16 m
Etap 8 1300-1265 1 300 1 265 1 265 1 502 1,6 m
Echo Log 5
Etap 9 1 475 1 440 1 285 1 498 60m/1430 m bgl.
Echo Log 6
Etap 10 1 415 1 390 1 270 1 493 16 m
Etap 11 Szyja 1 260 1 240 1 240 1 493 1,2 m
Echo Log 7
Etap / Interwał
Głębokość zapuszczenia
rur i izolacja olejowa
Spąg komory
[m ppt]
Średnica stropu
na koniec etapu
Projektowany kształt kawerny
Części nierozpuszczalne
Projekt techniczny ługowania – etap 6
Etap 6

37. 40 30 20 10 0
1240
1250
1260
1270
1280
1290
1300
1310
1320
1330
1340
1350
1360
1370
1380
1390
1400
1410
1420
1430
1440
1450
1460
1470
1480
1490
1500
40 30 20 10 10 20 30 40
5 1/2" 9 5/8" Izol. olej.
1 2 3 4 12 16
Etap 1 odwiert 1 530 1 485 1 485 1 526 16 m
Etap 2 1485-1400 1 525 1 400 1 400 1 526 1,6 m
Echo Log 1
Etap 3 1 515 1 490 1 420 1 521 16 m
Echo Log 2
Etap 4 1 510 1 490 1 405 1 516 10 m
Etap 5 1400-1300 1 500 1 300 1 300 1 515 1,6 m
Echo Log 3
Etap 6 1 485 1 450 1 325 1 509 16 m
Echo Log 4
Etap 7 1 480 1 450 1 305 1 502 16 m
Etap 8 1300-1265 1 300 1 265 1 265 1 502 1,6 m
Echo Log 5
Etap 9 1 475 1 440 1 285 1 498 60m/1430 m bgl.
Echo Log 6
Etap 10 1 415 1 390 1 270 1 493 16 m
Etap 11 Szyja 1 260 1 240 1 240 1 493 1,2 m
Echo Log 7
Etap / Interwał
Głębokość zapuszczenia
rur i izolacja olejowa
Spąg komory
[m ppt]
Średnica stropu
na koniec etapu
Projektowany kształt kawerny
Części nierozpuszczalne
Projekt techniczny ługowania – etap 7
Etap 7

38. 40 30 20 10 0
1240
1250
1260
1270
1280
1290
1300
1310
1320
1330
1340
1350
1360
1370
1380
1390
1400
1410
1420
1430
1440
1450
1460
1470
1480
1490
1500
40 30 20 10 10 20 30 40
5 1/2" 9 5/8" Izol. olej.
1 2 3 4 12 16
Etap 1 odwiert 1 530 1 485 1 485 1 526 16 m
Etap 2 1485-1400 1 525 1 400 1 400 1 526 1,6 m
Echo Log 1
Etap 3 1 515 1 490 1 420 1 521 16 m
Echo Log 2
Etap 4 1 510 1 490 1 405 1 516 10 m
Etap 5 1400-1300 1 500 1 300 1 300 1 515 1,6 m
Echo Log 3
Etap 6 1 485 1 450 1 325 1 509 16 m
Echo Log 4
Etap 7 1 480 1 450 1 305 1 502 16 m
Etap 8 1300-1265 1 300 1 265 1 265 1 502 1,6 m
Echo Log 5
Etap 9 1 475 1 440 1 285 1 498 60m/1430 m bgl.
Echo Log 6
Etap 10 1 415 1 390 1 270 1 493 16 m
Etap 11 Szyja 1 260 1 240 1 240 1 493 1,2 m
Echo Log 7
Etap / Interwał
Głębokość zapuszczenia
rur i izolacja olejowa
Spąg komory
[m ppt]
Średnica stropu
na koniec etapu
Części nierozpuszczalne
Projektowany kształt kawerny
Projekt techniczny ługowania – etap 8
Etap 8

39. 40 30 20 10 0
1240
1250
1260
1270
1280
1290
1300
1310
1320
1330
1340
1350
1360
1370
1380
1390
1400
1410
1420
1430
1440
1450
1460
1470
1480
1490
1500
40 30 20 10 10 20 30 40
5 1/2" 9 5/8" Izol. olej.
1 2 3 4 12 16
Etap 1 odwiert 1 530 1 485 1 485 1 526 16 m
Etap 2 1485-1400 1 525 1 400 1 400 1 526 1,6 m
Echo Log 1
Etap 3 1 515 1 490 1 420 1 521 16 m
Echo Log 2
Etap 4 1 510 1 490 1 405 1 516 10 m
Etap 5 1400-1300 1 500 1 300 1 300 1 515 1,6 m
Echo Log 3
Etap 6 1 485 1 450 1 325 1 509 16 m
Echo Log 4
Etap 7 1 480 1 450 1 305 1 502 16 m
Etap 8 1300-1265 1 300 1 265 1 265 1 502 1,6 m
Echo Log 5
Etap 9 1 475 1 440 1 285 1 498 60m/1430 m bgl.
Echo Log 6
Etap 10 1 415 1 390 1 270 1 493 16 m
Etap 11 Szyja 1 260 1 240 1 240 1 493 1,2 m
Echo Log 7
Spąg komory
[m ppt]
Średnica stropu
na koniec etapu
Projektowany kształt kawerny
Etap / Interwał
Głębokość zapuszczenia
rur i izolacja olejowa
Części nierozpuszczalne
Projekt techniczny ługowania – etap 9
Etap 9

40. 40 30 20 10 0
1240
1250
1260
1270
1280
1290
1300
1310
1320
1330
1340
1350
1360
1370
1380
1390
1400
1410
1420
1430
1440
1450
1460
1470
1480
1490
1500
40 30 20 10 10 20 30 40
5 1/2" 9 5/8" Izol. olej.
1 2 3 4 12 16
Etap 1 odwiert 1 530 1 485 1 485 1 526 16 m
Etap 2 1485-1400 1 525 1 400 1 400 1 526 1,6 m
Echo Log 1
Etap 3 1 515 1 490 1 420 1 521 16 m
Echo Log 2
Etap 4 1 510 1 490 1 405 1 516 10 m
Etap 5 1400-1300 1 500 1 300 1 300 1 515 1,6 m
Echo Log 3
Etap 6 1 485 1 450 1 325 1 509 16 m
Echo Log 4
Etap 7 1 480 1 450 1 305 1 502 16 m
Etap 8 1300-1265 1 300 1 265 1 265 1 502 1,6 m
Echo Log 5
Etap 9 1 475 1 440 1 285 1 498 60m/1430 m bgl.
Echo Log 6
Etap 10 1 415 1 390 1 270 1 493 16 m
Etap 11 Szyja 1 260 1 240 1 240 1 493 1,2 m
Echo Log 7
Etap / Interwał
Głębokość zapuszczenia
rur i izolacja olejowa
Spąg komory
[m ppt]
Średnica stropu
na koniec etapu
Projektowany kształt kawerny
Części nierozpuszczalne
Projekt techniczny ługowania – etap 10
Etap 10

41. 40 30 20 10 0
1240
1250
1260
1270
1280
1290
1300
1310
1320
1330
1340
1350
1360
1370
1380
1390
1400
1410
1420
1430
1440
1450
1460
1470
1480
1490
1500
40 30 20 10 10 20 30 40
5 1/2" 9 5/8" Izol. olej.
1 2 3 4 12 16
Etap 1 odwiert 1 530 1 485 1 485 1 526 16 m
Etap 2 1485-1400 1 525 1 400 1 400 1 526 1,6 m
Echo Log 1
Etap 3 1 515 1 490 1 420 1 521 16 m
Echo Log 2
Etap 4 1 510 1 490 1 405 1 516 10 m
Etap 5 1400-1300 1 500 1 300 1 300 1 515 1,6 m
Echo Log 3
Etap 6 1 485 1 450 1 325 1 509 16 m
Echo Log 4
Etap 7 1 480 1 450 1 305 1 502 16 m
Etap 8 1300-1265 1 300 1 265 1 265 1 502 1,6 m
Echo Log 5
Etap 9 1 475 1 440 1 285 1 498 60m/1430 m bgl.
Echo Log 6
Etap 10 1 415 1 390 1 270 1 493 16 m
Etap 11 Szyja 1 260 1 240 1 240 1 493 1,2 m
Echo Log 7
Części nierozpuszczalne
Etap / Interwał
Głębokość zapuszczenia
rur i izolacja olejowa
Spąg komory
[m ppt]
Średnica stropu
na koniec etapu
Projektowany kształt kawerny
Projekt techniczny ługowania – etap 11
Etap 11 - szyja

42. Parametry kontrolowane w trakcie procesu ługowania
komór magazynowych
 Natężenie przepływu wody oraz solanki,
 Ciśnienie zatłoczonego oleju, solanki oraz wody
 Ilość zatłoczonej wody oraz odebranej solanki,
 Ilość zatłoczonego oleju solarowego,
 Stężenie solanki,
 Skład chemiczny solanki,
 Okresowy pomiar kształtu komory echosondą,

43. Przebieg ługowania komory

44. Ługowanie komory – Wrąb

45. Ługowanie komory – Faza 1

46. 46
Ługowanie komory – Faza 5

47. Przebieg ługowania na przykładzie komory K-4

48. Uzbrojenie eksploatacyjne
Główne elementy wyposażenia
eksploatacyjnego:
 Głowica eksploatacyjna,
 Kolumna rur wydobywczych,
 Łącznik teleskopowy,
 Paker,
 Łączniki posadowe
 Wgłębny zawór bezpieczeństwa
Poglądowy schemat uzbrojenia eksploatacyjnego
komory magazynowej (bez zachowania proporcji)

49. Próba szczelności
 Ustalenie parametrów próby – ciśnienie próby wyższe o współczynnik
bezpieczeństwa od planowanego ciśnienia eksploatacyjnego.
 Pomiary geofizyczne kształtu komory.
 Próba hydrauliczna.
 Próba pneumatyczna przy użyciu azotu.
 Pomiary lustra azot-solanka na początku oraz na końcu próby
pneumatycznej.
 Ocena wyników próby – ustalenie parametrów eksploatacyjnych
komory.

50. Infrastruktura do pierwszego zatłaczania
gazu do komór oraz ich eksploatacji
 Budowa rurociągów złożowych (gazociągi, rurociągi
metanolu).
 Montaż urządzenia do rozrzedzania solanki oraz pomiaru jej
ilości.
 Zbrojenie komór do eksploatacji oraz odbioru solanki.
 Montaż głowicy eksploatacyjnej oraz solankowej.
 Podłączenie rurociągów złożowych do instalacji Ośrodka
Napowierzchniowego.
 Zagospodarowanie terenu przyodwiertowego.

51. Pierwsze zatłaczanie gazu
Procesy główne dla pierwszego zatłaczania gazu:
 Zatłaczanie gazu przez przestrzeń pierścieniową
pomiędzy rurami wydobywczymi a solankowymi,
 Odbieranie solanki rurami solankowymi,
 Pomiar ilości, rozrzedzanie i odgazowywanie solanki,
 Pomiary chemiczne jakości oraz stężenia solanki
Infrastruktura do pierwszego zatłaczania gazu:
 Budowa rurociągów złożowych (gazociągi, rurociągi
metanolu),
 Montaż urządzenia do rozrzedzania solanki oraz
pomiaru jej ilości,
 Zbrojenie komór do eksploatacji oraz odbioru solanki,
 Montaż głowicy eksploatacyjnej oraz solankowej,
 Podłączenie rurociągów złożowych do instalacji
Ośrodka Napowierzchniowego,
 Zagospodarowanie terenu przyodwiertowego.

52. Snubbing
Snubbing Unit
 W przypadku wystąpienia
skrzywienia kolumny rur
solankowych odpięcie dolnej
części tej kolumny na łączniku
bezpieczeństwa
 Zapięcie korków typu Monolock
 Wyciąganie rur solankowych z
komory pod ciśnieniem gazu
przy użyciu urządzenia
Snubbing Unit
 Kontrola stanu powierzchni
wewnętrznej rur wydobywczych
przy pomocy kamery wideo

53. Eksploatacja magazynu
 Prowadzenie procesów zatłaczania i odbioru gazu z komór magazynowych
wielokrotnie w ciągu roku.
 Gwarancja bezpieczeństwa pracowników, otoczenia i środowiska
naturalnego.
 Utrzymanie stałej gotowości instalacji do zatłaczania i odbioru gazu
magazynu szczytowego:
 pokrycie zwiększonego zapotrzebowania na gaz ziemny w okresie zimowym.
 zagospodarowanie gazu w czasie trwania zmniejszonego zapotrzebowania.
 reagowanie na nagłe i krótkotrwałe – szczytowe wzrosty zapotrzebowania.
 ochronę konsumentów przed skutkami awarii w systemie przemysłowym.
Zapewnienie prawidłowej pracy oraz ciągłej wielopoziomowej kontroli:
 instalacji i urządzeń technologicznych,
 systemów sterowania,
 systemów zabezpieczeń,
 stanu odwiertów i kawern magazynowych.
53

54. 54
Powierzchniowe uzbrojenie otworu
Głowica ługownicza
Głowica eksploatacyjna

55. Schemat głowicy eksploatacyjnej
Zdjęcie głowicy eksploatacyjnej
Głowice eksploatacyjne komór magazynowych
 Głowica eksploatacyjna umożliwia zatłaczanie i
odbiór gazu z komory magazynowej
 Typ głowicy: 11’’×11’’×9-5K wg API-6A

56. 56
KOMORY MAGAZYNOWE
14 szt.
STACJA
ROZDZIAŁU GAZU

57. Bezpieczeństwo pracy PMG
System bezpieczeństwa obejmuje działanie we wszystkich strefach, z
których najważniejsze to:
• pozostawienie calizn ochronnych (filarów ochronnych, brzeżnych,
międzykomorowych, stropowej półki bezpieczeństwa),
• określenie maksymalnego i minimalnego ciśnienia roboczego
komory,
• zapewnienie szczelności zabudowanych kolumn rur,
• testy szczelności wyługowanej komory magazynowej,
• zabezpieczenia techniczne – można je zestawić w kilku grupach:
– wgłębne,
– głowicowe,
– automatyka,
– okresowe kontrole stanu komory i odwiertu,
– monitoring szczelności magazynu,
– monitoring oddziaływania na środowisko,
– system ochrony i kontroli dostępu.

58. Eksploatacja komór magazynowych

59. Eksploatacja komór magazynowych cd.
• Przestrzeganie ustalonych parametrów
eksploatacyjnych.
• Okresowe kontrole stanu wyposażenia
wgłębnego odwiertu i zaworu wgłębnego.
• Okresowe pomiary echometryczne
eksploatowanej komory magazynowej.
• Monitoring szczelności.

60. Bezpieczeństwo pracy PMG
 określenie maksymalnego ciśnienia roboczego,
 zapewnienie szczelności zabudowanych kolumn,
 zabezpieczenia techniczne,
 monitoring oddziaływania na środowisko,
 system kontroli i dostępu,
 ratownictwo górnicze
60
Komin instalacji
odgazowania

61. Mając na uwadze względy
bezpieczeństwa, każda
komora magazynowa
wyposażona jest we
wgłębny zawór
bezpieczeństwa, który
w wypadku nadmiernego
wypływu gazu np:
spowodowanego awarią
powoduje odcięcie
przepływu gazu
Schemat przepływu gazu przez wgłębny zawór bezpieczeństwa (pozycja otwarta)
Wgłębny zawór bezpieczeństwa

62. Operowanie komorą magazynową ropy i paliw

63. Podsumowanie
 Podziemne magazyny gazu, ropy i paliw są najlepszym
rozwiązaniem magazynowania w strukturach soli
kamiennej.
 Innowacyjne rozwiązania wdrożone już na etapie
projektowania pmg, przyczyniają się do podniesienia
bezpieczeństwa i poprawy warunków pracy.
 Za cel nadrzędny funkcjonowania pmg należy uznać
utrzymanie zapasów strategicznych gazu, ropy i paliw.

64. 64
Dziękuję za uwagę !!!
Kazimierz Gąska