SlideShare a Scribd company logo
1 of 51
Download to read offline
Nowoczesna telekomunikacja
wyzwania i zagrożenia
Kraków, 9 stycznia 2016
prof. dr hab. inż. Andrzej R. Pach
Kierownik Katedry Telekomunikacji AGH
Uniwersytet Otwarty AGH
Rozwinięcie zagadnień telekomunikacyjnych
poruszonych na wykładzie Uniwersytetu
Otwartego w dniu 12 grudnia 2015
Prognoza rozwoju technologii
informacyjno-komunikacyjncyh
Hierarchia potrzeb
Uaktualniony model Abrahama Maslowa
https://pl.wikipedia.org/wiki/Hierarchia_potrzeb
Potrzeby fizjologiczne
(pożywienie, mieszkanie, odzież, woda, tlen)
Potrzeby bezpieczeństwa
(zabezpieczenie przed chorobą, bezrobociem)
Potrzeby przynależności
(akceptacji, miłości, przyjaźni)
Potrzeby
uznania
(sukcesu, szacunku, prestiżu)
Potrzeby
samorealizacji
(rozwijania siebie, zdolności,
talentów, zainteresowań)
Potrzeby komunikacji
Telekomunikacja analogowa i cyfrowa
• Analogowa (A): sygnały są ciągłe zarówno w
czasie jak i wartości są używane do
przekazywania informacji. W naturze mamy do
czynienia z sygnałami analogowymi.
Zastosowanie sygnałów analogowych zanika na
korzyść „tanich”, „wydajnych” i „elastycznych”
sygnałów cyfrowych.
• Cyfrowa (C): sygnały są dyskretne zarówno w
czasie jak i wartości i reprezentują wartości
binarne „0” lub „1”.
• Można dokonywać konwersji A/C lub C/A
Konwersja A/C i C/A
A/C
C/A
Dlaczego „0” i „1” czyli „bit’
• 1948: Claude Elwood Shannon
(1916-2001) publikuje
fundamentalną pracę pt.
„A Mathematical Theory
of Communication”
w The Bell System Technical
Journal.
Telekomunikacja
i kanał telekomunikacyjny
Zakłócenia/Zniekształcenia
Kanał OdbiornikNadajnikNadawca Odbiorca
Sygnał odebrany różni się od sygnału nadanego.
Czy jesteśmy w stanie odgadnąć co Nadawca miał na myśli?
Jak szybko można przekazać informację?
Jak przesłać bity?
Odpowiednie
ukształtowanie sygnału
pozwala na zwiększenie
zasięgu transmisji i jej
szybkości.
Dostęp do informacji i Internet
• Realizacja powszechnego
dostępu do informacji:
– zawsze
– wszędzie
– wszystko
• Co to jest Internet?
Co to jest Internet?
• 1969 – Sieć ARPANET, składająca się z 4 węzłów
• Przesyłanie informacji cyfrowych w pakietach
• Każdy urządzenie przyłączone do sieci posiada
unikalny tzw. adres IP. Ich przydzielanie jest
kontrolowane.
Adres IP
• Adres IP v4
32 bity, liczba adresów 232 ≈ 4,3 mld
reprezentacja, tzw. kropkowo – dziesiętna:
11011010 01101011 10010111 01001011
jest zapisywane jako 218.107.151.75
• Adres IP v6
128 bitów, liczba adresów 2128 ≈ 3,4 × 1038
Reprezentacja w systemie szesnastkowym
3201:0db8:00ff:0001:002e:0044:1428:67bb
Pasmo elektromagnetyczne
.
Źródło: https://sites.google.com/site/savagesciencehs3/re-demonstrate-learning-unit-1
Każdy rodzaj fali można użyć do komunikacji!
Widmo fal radiowych
Technologie ostatniej mili (the last mile)
źródło: Alcatel-Lucent
FTTdp = Fiber To The distribution point
Przegląd sieci bezprzewodowych
Źródło: http://www.slideshare.net/yrchen/wireless-communication-and-mobile-network-zigbee
WiFi: szybciej, coraz szybciej…
• IEEE 802.11 (1997)
– DSSS (2.4 GHz)
• BPSK – 1 Mbit/s i QPSK – 2 Mbit/s
– FHSS (2.4 GHz)
• 2 i 4-poziomowa GFSK – 1 Mbit/s i 2 Mbit/s
• IEEE 802.11b (1999)
– HR (High Rate) (2.4 GHz)
• CCK – 5.5 i 11 Mbit/s
• IEEE 802.11a (1999)
– HSP (High-Speed PHY) (5 GHz)
• OFDM – 54 Mbit/s
• IEEE 802.11g (2003)
– ERP (Extended Rate PHY) (2.4 GHz)
• OFDM – 54 Mbit/s
• IEEE 802.11n (2009)
– HT (High Throughput) (2.4 i 5 GHz)
• MIMO – 600 Mbit/s
• IEEE 802.11ac (2013)
– VHT (Very High Throughput) (5 GHz)
• MU-MIMO, 256-QAM – 6930 Mbit/s
Technologia 5G i jej poprzedniczki
1G 2G 3G 4G (LTE) 5G
1970/1984 1980/1989 1990/2002 2000/2010 2014/2015
2 kbit/s 14-64 kbit/s 2 Mbit/s 200 Mbit/s > 1 Gbit/s
FDMA TDMA/CDMA CDMA CDMA CDMA
Analogowa
komórkowa
Cyfrowa
komórkowa
Szerokopasmowa
+ IP
LAN/WAN/WLAN/
PAN
4G + WWWW
Komutacja
kanałów
Komutacja
kanałów
Komutacja
kanałów i
pakietów
Komutacja
pakietów
Komutacja
pakietów
Sieć telefoniczna Sieć telefoniczna Sieć pakietowa Internet Internet
Światłowód?
Telekomunikacja światłowodowa
Źródło: https://www.elprocus.com/basic-elements-of-fiber-optic-communication-system-and-its-working/
Telekomunikacja światłowodowa jest metodą przesyłania informacji za
pomocą impulsów światła poprzez przeźroczyste włókno, np. wykonane
ze szkła. Pierwsza taka udana transmisja została wykonana w r. 1970.
Elementy systemu światłowodowego
• Źródło światła
– Diody emitujące światło (LED)
– Diody laserowe (światło spójne)
• Światłowód
– Wielomodowe
– Jednomodowe
• Detektor światła
– Fotodiody półprzewodnikowe
Jak wygląda kabel światłowodowy?
Typy światłowodów
• Duża NA
• Łatwe łączenie
• Dyspersja modowa
• Wolna transmisja
• Krótkie odległości
• Mała NA
• Trudne łączenie
• Brak dyspersji modowej
• Szybka transmisja
• Duże odległości
• Duża NA
• Łatwe łączenie
• Mniejsza dyspersja
modowa
• DOBRY KOMPROMIS
pomiędzy
światłowodami jedno- i
wielomodowymi
Tłumienie sygnału w szklanym
światłowodzie
Okno [nm] Długość
fali [nm]
800-900 850
1250 -1350 1310
1500 - 1600 1550
Technologia WDM i DWDM
WDM – (Wavelength
Division Multiplexing)
multipleksjacja z
podziałem długości fali,
polegająca na równoległej
i równoczesnej transmisji
wielu fal o różnych
długościach.
DWDM – (Dense WDM)
gęste zwielokrotnianie
falowe
Ewolucja systemów światłowodowych
Źródło: http://www.nec.com/en/global/techrep/journal/g10/n01/pdf/100102.pdf
Mapa światłowodowych kabli podmorskich:
stan na 29.08.2013
Źródło: http://electrospaces.blogspot.com/2013_08_01_archive.html
Światłowody w Polsce
Źródło: http://inz-bezwykopowa.inzynieria.com/cat/8/art/41437/tylko-u-nas--swiatlowody
Rekordy szybkości transmisji światłowodowej
Źródło: https://en.wikipedia.org/wiki/Fiber-optic_communication
Rok Organizacja Efektywna
szybkość
Liczba
kanałów
WDM
Szybkość
na kanał
Odległość
2009 Alcatel-Lucent 15 Tbit/s 155 100 Gbit/s 90 km
2010 NTT 69,1 Tbit/s 432 171 Gbit/s 240 km
2011 KIT 26 Tbit/s 1 26 Tbit/s 50 km
2011 NEC 101 Tbit/s 370 273 Gbit/s 165 km
2012 NEC, Corning 1,05 Pbit/s Światłowód
12 rdzeniowy
52,4 km
Ograniczenia fizyczne kabli elektrycznych uniemożliwiają w praktyce
przekroczenie szybkości 10 Gbit/s, natomiast ograniczenia fizyczne
światłowodów nie zostały jak dotąd osiągnięte.
Przyszłość w telekomunikacji
światłowodowej (1)
• W pełni optyczne sieci
telekomunikacyjne: eliminacja
ograniczeń związanych z konwersją
sygnału elektrycznego na optyczny
i na odwrót.
• Terabitowe sieci optyczne: obecnie są
dostępne kanały 40 Gbit/s, możliwość
kanałów 100 Gbit/s, DWDM: 96×40 Gbit/s
= 3,8 Tbit/s. Teoretycznie jeden kanał
może mieć szybkość 1Pbit/s.
Przyszłość w telekomunikacji
światłowodowej (2)
• Inteligentne sieci optyczne: adaptacja
sieci do jej dynamicznych obciążeń
• Transmisja na duże odległości:
ograniczenie niedoskonałości światłowodu i
eliminacja urządzeń regenerujących
sygnały świetlne
Eksperyment Cisco (2012): kanał 100
Gbit/s, zasięg 3000 km, z zastosowaniem
kodowania FEC
Źródło:http://www.cisco.com/c/dam/en/us/solutions/collateral/service-provider/connected-
life/lightreading_eantc_cisco_datacentermegatest_part4_long_haulOpticalTransport_v0_1.pdf
Przyszłość w telekomunikacji
światłowodowej (3)
• Rozwój półprzewodnikowych laserów:
kształtowanie impulsów kompensujących
niedoskonałości światłowodów
• Rozwój kabli polimerowych: są tańsze
od szklanych i łatwiejsze do instalacji
Komunikacja optyczna w wolnej przestrzeni
(1)
Komunikacja optyczna w wolnej przestrzeni
(2)
Źródło: http://www.agenciasinc.es/Multimedia/Fotografias/Primera-descarga-de-imagenes-en-el-espacio-con-conexion-laser-de-gigabit
Komunikacja między pojazdami (V2V)
Źródło: http://www.team-bhp.com/forum/technical-stuff/122648-savari-bangalore-enabling-inter-vehicle-communication-safety.html
Sieci sensorowe (Sieci czujników)
Źródło: http://i-sensorium.ics.uci.edu/
Naonomaszyny i nanosieci
Nanomaszyna – zbiór uporządkowanych cząsteczek, który jest w stanie
wykonywać proste zadania.
Nanosieć – połączenie nanomaszyn w celu wykonywania bardzie
złożonych zadań poprzez współpracę miedzy nimi i wymianę informacji.
Wykorzystanie cząsteczek zamiast fal elektromagnetycznych lub
akustycznych do kodowania i przesyłania informacji.
Źródło: I.F. Akyildiz et al. Computer networks 52 (2008) 2260-2279
Tradycyjne system komunikacyjny (a)
Nanosieć (b)
Źródło: I.F. Akyildiz et al.
Computer networks 52
(2008) 2260-2279
Podstawowe różnice pomiędzy tradycyjną
komunikacją i komunikacją molekularną
Komunikacja Tradycyjna Molekularna
Nośnik Fale
elektromagnetyczne
Cząsteczki
Typ sygnału Elektryczny, optyczny Chemiczny
Szybkość propagacji Pr. światła (300 tys.
km/s)
Bardzo wolna
Wpływ środowiska Przewodowe: prawie
brak
Bezprzewodowe: jest
Jest
Szum Pola
elektromagnetyczne
Cząsteczki w medium
Kodowana informacja Głos, tekst, wideo Zjawiska, stany
chemiczne lub procesy
Inne cechy Duży pobór mocy Mały pobór mocy
Top 10
Communications Technology Trends
in 2015
według IEEE ComSoc Technology News
Źrodło: http://www.comsoc.org/blog/top-10-communications-technology-trends-2015
Trend 1: Systemy mobilne 5G
• Nie tylko większe szybkości, ale także
lepsze zarządzanie siecią, mniejszy pobór
energii, niezawodność i możliwość
dołączania miliardów osób i urządzeń.
• Są przygotowane standardy.
• Komercjalizacja ok. roku 2020.
Trend 2: Wszędzie światłowody
• Poprawa łączności ze względu pod katem
zwiększającego się zakresu usług
szerokopasmowych.
• Uregulowania prawne w zakresie FTTH
(Fiber To The Home).
• Dostępne kanały 100/400 Gbit/s,
pozwalające na rozwój sieci terabitowych.
Trend 3: Wirtualizacja, SDN i NFV
• Wirtualizacja – wielu tworzenie sieci
logicznych na tych samych zasobach
fizycznych
• SDN (Sofware Defined Network)
• NFV (Network-Function Virtualization)
Trend 4: Infrastruktura łączności
dla IoT i IoE
• IoT (Internet of Things)
• IoE (Internet of Evrything)
• Prawo Metcalfa: Moc sieci wzrasta
proporcjonalnie do kwadratu liczby jej
użytkowników. Do roku 2020 przyłączonych
do sieci będzie 50 mld jej użytkowników
Trend 5: Sieci kognitywne, Big Data
• Systemy telekomunikacyjne obsługują
olbrzymi wolumen danych; dziennie
tworzonych jest 20 mld nowych rekordów.
• Ich analiza w celu wykorzystania jest
bardzo trudna.
• Rozwiązaniem mogą być inteligentne sieci
kognitywne.
Trend 6: Cyberbezpieczeństwo
• Każdy podmiot korzystający z sieci
telekomunikacyjnych może być
zaatakowany przez hakerów
• Rozwój metod zabezpieczania,
autentyfikacji, sposobów szyfrowania
przesyłanych informacji
Trend 7: Zielona telekomunikacja
• Technologie komunikacyjne są
odpowiedzialne za 2-4% wytwarzanych
gazów cieplarnianych związanych z
działalnością człowieka.
• Największe zapotrzebowanie na energię
elektryczną mają stacje bazowe systemów
mobilnych i centra danych.
• Potrzeba projektowania energooszczędnych
sieci telekomunikacyjnych.
Trend 8: Inteligentne smartfony i sensory
• Urządzenia mobilne posiadają coraz to
więcej najrozmaitszych funkcjonalności.
• Możliwość komunikacji z sensorami
monitorującymi stan organizmy człowieka.
• Sensory w miastach: inteligentne miasta
(smartcities).
• Sensory w infrastrukturze (smartgrids).
Trend 9: Neutralność sieci
• Internet działa w trybie „otwartym”, tzn.
sieć jest zbudowana w oparciu o otwarte
standardy i cały ruch przez tę sieć jest
mniej więcej równo traktowany.
• Zapotrzebowanie na przesyłanie danych
jest ogromne, stąd mogą być różne
zapędy, aby niektóry ruch w sieci
traktować lepiej, np. niektórych
operatorów.
• Jest dyskusja zatem, w jaki sposób można
zagwarantować „neutralność sieci”.
Trend 10: Komunikacja molekularna
• W komunikacji molekularnej bio-
nanomaszyny komunikują się w celu
przeprowadzenia skoordynowanych akcji.
• Molekuły są wykorzystywane do
przekazywania informacji.
• Transmisja jest wolna w porównaniu z
sieciami, w których wykorzystywane są
fale elektromagnetyczne i ma raczej
niszowe zastosowania.
Dziękuję Państwu za uwagę!

More Related Content

Similar to Nowoczesna telekomunikacja

Similar to Nowoczesna telekomunikacja (9)

Structure cabling in security_discussion
Structure cabling in security_discussionStructure cabling in security_discussion
Structure cabling in security_discussion
 
4
44
4
 
Sieci komputerowe
Sieci komputeroweSieci komputerowe
Sieci komputerowe
 
Technologiczna transformacja systemów i sieci EE - prof. Zbigniew Hanzelka
Technologiczna transformacja systemów i sieci EE - prof. Zbigniew HanzelkaTechnologiczna transformacja systemów i sieci EE - prof. Zbigniew Hanzelka
Technologiczna transformacja systemów i sieci EE - prof. Zbigniew Hanzelka
 
Sebastian styrc
Sebastian styrcSebastian styrc
Sebastian styrc
 
Sieci full
Sieci fullSieci full
Sieci full
 
Sieci full
Sieci fullSieci full
Sieci full
 
Sieci full
Sieci fullSieci full
Sieci full
 
Technik.teleinformatyk 312[02] z3.01_u
Technik.teleinformatyk 312[02] z3.01_uTechnik.teleinformatyk 312[02] z3.01_u
Technik.teleinformatyk 312[02] z3.01_u
 

More from Uniwersytet Otwarty AGH

Główne ujęcia osobowości w koncepcjach psychologii
Główne ujęcia osobowości w koncepcjach psychologiiGłówne ujęcia osobowości w koncepcjach psychologii
Główne ujęcia osobowości w koncepcjach psychologiiUniwersytet Otwarty AGH
 
Bionika fotosyntezy w medycynie i energetyce
Bionika fotosyntezy w medycynie i energetyceBionika fotosyntezy w medycynie i energetyce
Bionika fotosyntezy w medycynie i energetyceUniwersytet Otwarty AGH
 
Prognoza rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych
Prognoza rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnychPrognoza rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych
Prognoza rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnychUniwersytet Otwarty AGH
 
Tradycja i współczesność interdyscyplinarnej współpracy
Tradycja i współczesność interdyscyplinarnej współpracy Tradycja i współczesność interdyscyplinarnej współpracy
Tradycja i współczesność interdyscyplinarnej współpracy Uniwersytet Otwarty AGH
 
Ekologiczne żywienie, profilaktyka nowotworów
Ekologiczne żywienie, profilaktyka nowotworówEkologiczne żywienie, profilaktyka nowotworów
Ekologiczne żywienie, profilaktyka nowotworówUniwersytet Otwarty AGH
 
O społecznych konsekwencjach przegrzania współczesnego środowiska medialnego
O społecznych konsekwencjach przegrzania współczesnego środowiska medialnego O społecznych konsekwencjach przegrzania współczesnego środowiska medialnego
O społecznych konsekwencjach przegrzania współczesnego środowiska medialnego Uniwersytet Otwarty AGH
 
Technologia informacyjna a intelektualny potencjał cyfrowych tubylców
Technologia informacyjna a intelektualny potencjał cyfrowych tubylcówTechnologia informacyjna a intelektualny potencjał cyfrowych tubylców
Technologia informacyjna a intelektualny potencjał cyfrowych tubylcówUniwersytet Otwarty AGH
 
Niedosłuch jako choroba cywilizacyjna XXI wieku
Niedosłuch jako choroba cywilizacyjna XXI wiekuNiedosłuch jako choroba cywilizacyjna XXI wieku
Niedosłuch jako choroba cywilizacyjna XXI wiekuUniwersytet Otwarty AGH
 
Otwarte oprogramowanie - zaczerpnij ze źródła
Otwarte oprogramowanie - zaczerpnij ze źródłaOtwarte oprogramowanie - zaczerpnij ze źródła
Otwarte oprogramowanie - zaczerpnij ze źródłaUniwersytet Otwarty AGH
 
Stan aktualny i perspektywy poprawy jakości powietrza w Krakowie
Stan aktualny i perspektywy poprawy jakości powietrza w KrakowieStan aktualny i perspektywy poprawy jakości powietrza w Krakowie
Stan aktualny i perspektywy poprawy jakości powietrza w KrakowieUniwersytet Otwarty AGH
 
Ocena środowiska regionu świętokrzyskiego
Ocena środowiska regionu świętokrzyskiegoOcena środowiska regionu świętokrzyskiego
Ocena środowiska regionu świętokrzyskiegoUniwersytet Otwarty AGH
 
Perspektywy dla badań i praktyki użycia zmodyfikowanego spektrometru Ramana
Perspektywy dla badań i praktyki użycia zmodyfikowanego spektrometru RamanaPerspektywy dla badań i praktyki użycia zmodyfikowanego spektrometru Ramana
Perspektywy dla badań i praktyki użycia zmodyfikowanego spektrometru RamanaUniwersytet Otwarty AGH
 

More from Uniwersytet Otwarty AGH (20)

Główne ujęcia osobowości w koncepcjach psychologii
Główne ujęcia osobowości w koncepcjach psychologiiGłówne ujęcia osobowości w koncepcjach psychologii
Główne ujęcia osobowości w koncepcjach psychologii
 
Holistyczne zdrowie
Holistyczne zdrowieHolistyczne zdrowie
Holistyczne zdrowie
 
? - Informacja - rózne ujęcia
? - Informacja - rózne ujęcia? - Informacja - rózne ujęcia
? - Informacja - rózne ujęcia
 
Bionika fotosyntezy w medycynie i energetyce
Bionika fotosyntezy w medycynie i energetyceBionika fotosyntezy w medycynie i energetyce
Bionika fotosyntezy w medycynie i energetyce
 
Prognoza rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych
Prognoza rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnychPrognoza rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych
Prognoza rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych
 
Jak mierzyć ilość informacji?
Jak mierzyć ilość informacji?Jak mierzyć ilość informacji?
Jak mierzyć ilość informacji?
 
Toskania
ToskaniaToskania
Toskania
 
Tradycja i współczesność interdyscyplinarnej współpracy
Tradycja i współczesność interdyscyplinarnej współpracy Tradycja i współczesność interdyscyplinarnej współpracy
Tradycja i współczesność interdyscyplinarnej współpracy
 
Erytrocyty - co o nas wiedzą?
Erytrocyty - co o nas wiedzą?Erytrocyty - co o nas wiedzą?
Erytrocyty - co o nas wiedzą?
 
Ekologiczne żywienie, profilaktyka nowotworów
Ekologiczne żywienie, profilaktyka nowotworówEkologiczne żywienie, profilaktyka nowotworów
Ekologiczne żywienie, profilaktyka nowotworów
 
O społecznych konsekwencjach przegrzania współczesnego środowiska medialnego
O społecznych konsekwencjach przegrzania współczesnego środowiska medialnego O społecznych konsekwencjach przegrzania współczesnego środowiska medialnego
O społecznych konsekwencjach przegrzania współczesnego środowiska medialnego
 
Technologia informacyjna a intelektualny potencjał cyfrowych tubylców
Technologia informacyjna a intelektualny potencjał cyfrowych tubylcówTechnologia informacyjna a intelektualny potencjał cyfrowych tubylców
Technologia informacyjna a intelektualny potencjał cyfrowych tubylców
 
Niedosłuch jako choroba cywilizacyjna XXI wieku
Niedosłuch jako choroba cywilizacyjna XXI wiekuNiedosłuch jako choroba cywilizacyjna XXI wieku
Niedosłuch jako choroba cywilizacyjna XXI wieku
 
Orwell 2015
Orwell 2015Orwell 2015
Orwell 2015
 
Otwarte oprogramowanie - zaczerpnij ze źródła
Otwarte oprogramowanie - zaczerpnij ze źródłaOtwarte oprogramowanie - zaczerpnij ze źródła
Otwarte oprogramowanie - zaczerpnij ze źródła
 
Małopolskie Centrum Nauki
Małopolskie Centrum NaukiMałopolskie Centrum Nauki
Małopolskie Centrum Nauki
 
Stan aktualny i perspektywy poprawy jakości powietrza w Krakowie
Stan aktualny i perspektywy poprawy jakości powietrza w KrakowieStan aktualny i perspektywy poprawy jakości powietrza w Krakowie
Stan aktualny i perspektywy poprawy jakości powietrza w Krakowie
 
Ocena środowiska regionu świętokrzyskiego
Ocena środowiska regionu świętokrzyskiegoOcena środowiska regionu świętokrzyskiego
Ocena środowiska regionu świętokrzyskiego
 
Perspektywy dla badań i praktyki użycia zmodyfikowanego spektrometru Ramana
Perspektywy dla badań i praktyki użycia zmodyfikowanego spektrometru RamanaPerspektywy dla badań i praktyki użycia zmodyfikowanego spektrometru Ramana
Perspektywy dla badań i praktyki użycia zmodyfikowanego spektrometru Ramana
 
Kody kreskowe i fotokody
Kody kreskowe i fotokodyKody kreskowe i fotokody
Kody kreskowe i fotokody
 

Nowoczesna telekomunikacja

  • 1. Nowoczesna telekomunikacja wyzwania i zagrożenia Kraków, 9 stycznia 2016 prof. dr hab. inż. Andrzej R. Pach Kierownik Katedry Telekomunikacji AGH Uniwersytet Otwarty AGH
  • 2. Rozwinięcie zagadnień telekomunikacyjnych poruszonych na wykładzie Uniwersytetu Otwartego w dniu 12 grudnia 2015 Prognoza rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjncyh
  • 3. Hierarchia potrzeb Uaktualniony model Abrahama Maslowa https://pl.wikipedia.org/wiki/Hierarchia_potrzeb Potrzeby fizjologiczne (pożywienie, mieszkanie, odzież, woda, tlen) Potrzeby bezpieczeństwa (zabezpieczenie przed chorobą, bezrobociem) Potrzeby przynależności (akceptacji, miłości, przyjaźni) Potrzeby uznania (sukcesu, szacunku, prestiżu) Potrzeby samorealizacji (rozwijania siebie, zdolności, talentów, zainteresowań) Potrzeby komunikacji
  • 4.
  • 5. Telekomunikacja analogowa i cyfrowa • Analogowa (A): sygnały są ciągłe zarówno w czasie jak i wartości są używane do przekazywania informacji. W naturze mamy do czynienia z sygnałami analogowymi. Zastosowanie sygnałów analogowych zanika na korzyść „tanich”, „wydajnych” i „elastycznych” sygnałów cyfrowych. • Cyfrowa (C): sygnały są dyskretne zarówno w czasie jak i wartości i reprezentują wartości binarne „0” lub „1”. • Można dokonywać konwersji A/C lub C/A
  • 6. Konwersja A/C i C/A A/C C/A
  • 7. Dlaczego „0” i „1” czyli „bit’ • 1948: Claude Elwood Shannon (1916-2001) publikuje fundamentalną pracę pt. „A Mathematical Theory of Communication” w The Bell System Technical Journal.
  • 8. Telekomunikacja i kanał telekomunikacyjny Zakłócenia/Zniekształcenia Kanał OdbiornikNadajnikNadawca Odbiorca Sygnał odebrany różni się od sygnału nadanego. Czy jesteśmy w stanie odgadnąć co Nadawca miał na myśli? Jak szybko można przekazać informację?
  • 9. Jak przesłać bity? Odpowiednie ukształtowanie sygnału pozwala na zwiększenie zasięgu transmisji i jej szybkości.
  • 10. Dostęp do informacji i Internet • Realizacja powszechnego dostępu do informacji: – zawsze – wszędzie – wszystko • Co to jest Internet?
  • 11. Co to jest Internet? • 1969 – Sieć ARPANET, składająca się z 4 węzłów • Przesyłanie informacji cyfrowych w pakietach • Każdy urządzenie przyłączone do sieci posiada unikalny tzw. adres IP. Ich przydzielanie jest kontrolowane.
  • 12. Adres IP • Adres IP v4 32 bity, liczba adresów 232 ≈ 4,3 mld reprezentacja, tzw. kropkowo – dziesiętna: 11011010 01101011 10010111 01001011 jest zapisywane jako 218.107.151.75 • Adres IP v6 128 bitów, liczba adresów 2128 ≈ 3,4 × 1038 Reprezentacja w systemie szesnastkowym 3201:0db8:00ff:0001:002e:0044:1428:67bb
  • 15. Technologie ostatniej mili (the last mile) źródło: Alcatel-Lucent FTTdp = Fiber To The distribution point
  • 16. Przegląd sieci bezprzewodowych Źródło: http://www.slideshare.net/yrchen/wireless-communication-and-mobile-network-zigbee
  • 17. WiFi: szybciej, coraz szybciej… • IEEE 802.11 (1997) – DSSS (2.4 GHz) • BPSK – 1 Mbit/s i QPSK – 2 Mbit/s – FHSS (2.4 GHz) • 2 i 4-poziomowa GFSK – 1 Mbit/s i 2 Mbit/s • IEEE 802.11b (1999) – HR (High Rate) (2.4 GHz) • CCK – 5.5 i 11 Mbit/s • IEEE 802.11a (1999) – HSP (High-Speed PHY) (5 GHz) • OFDM – 54 Mbit/s • IEEE 802.11g (2003) – ERP (Extended Rate PHY) (2.4 GHz) • OFDM – 54 Mbit/s • IEEE 802.11n (2009) – HT (High Throughput) (2.4 i 5 GHz) • MIMO – 600 Mbit/s • IEEE 802.11ac (2013) – VHT (Very High Throughput) (5 GHz) • MU-MIMO, 256-QAM – 6930 Mbit/s
  • 18. Technologia 5G i jej poprzedniczki 1G 2G 3G 4G (LTE) 5G 1970/1984 1980/1989 1990/2002 2000/2010 2014/2015 2 kbit/s 14-64 kbit/s 2 Mbit/s 200 Mbit/s > 1 Gbit/s FDMA TDMA/CDMA CDMA CDMA CDMA Analogowa komórkowa Cyfrowa komórkowa Szerokopasmowa + IP LAN/WAN/WLAN/ PAN 4G + WWWW Komutacja kanałów Komutacja kanałów Komutacja kanałów i pakietów Komutacja pakietów Komutacja pakietów Sieć telefoniczna Sieć telefoniczna Sieć pakietowa Internet Internet
  • 20. Telekomunikacja światłowodowa Źródło: https://www.elprocus.com/basic-elements-of-fiber-optic-communication-system-and-its-working/ Telekomunikacja światłowodowa jest metodą przesyłania informacji za pomocą impulsów światła poprzez przeźroczyste włókno, np. wykonane ze szkła. Pierwsza taka udana transmisja została wykonana w r. 1970.
  • 21. Elementy systemu światłowodowego • Źródło światła – Diody emitujące światło (LED) – Diody laserowe (światło spójne) • Światłowód – Wielomodowe – Jednomodowe • Detektor światła – Fotodiody półprzewodnikowe
  • 22. Jak wygląda kabel światłowodowy?
  • 23. Typy światłowodów • Duża NA • Łatwe łączenie • Dyspersja modowa • Wolna transmisja • Krótkie odległości • Mała NA • Trudne łączenie • Brak dyspersji modowej • Szybka transmisja • Duże odległości • Duża NA • Łatwe łączenie • Mniejsza dyspersja modowa • DOBRY KOMPROMIS pomiędzy światłowodami jedno- i wielomodowymi
  • 24. Tłumienie sygnału w szklanym światłowodzie Okno [nm] Długość fali [nm] 800-900 850 1250 -1350 1310 1500 - 1600 1550
  • 25. Technologia WDM i DWDM WDM – (Wavelength Division Multiplexing) multipleksjacja z podziałem długości fali, polegająca na równoległej i równoczesnej transmisji wielu fal o różnych długościach. DWDM – (Dense WDM) gęste zwielokrotnianie falowe
  • 26. Ewolucja systemów światłowodowych Źródło: http://www.nec.com/en/global/techrep/journal/g10/n01/pdf/100102.pdf
  • 27. Mapa światłowodowych kabli podmorskich: stan na 29.08.2013 Źródło: http://electrospaces.blogspot.com/2013_08_01_archive.html
  • 28. Światłowody w Polsce Źródło: http://inz-bezwykopowa.inzynieria.com/cat/8/art/41437/tylko-u-nas--swiatlowody
  • 29. Rekordy szybkości transmisji światłowodowej Źródło: https://en.wikipedia.org/wiki/Fiber-optic_communication Rok Organizacja Efektywna szybkość Liczba kanałów WDM Szybkość na kanał Odległość 2009 Alcatel-Lucent 15 Tbit/s 155 100 Gbit/s 90 km 2010 NTT 69,1 Tbit/s 432 171 Gbit/s 240 km 2011 KIT 26 Tbit/s 1 26 Tbit/s 50 km 2011 NEC 101 Tbit/s 370 273 Gbit/s 165 km 2012 NEC, Corning 1,05 Pbit/s Światłowód 12 rdzeniowy 52,4 km Ograniczenia fizyczne kabli elektrycznych uniemożliwiają w praktyce przekroczenie szybkości 10 Gbit/s, natomiast ograniczenia fizyczne światłowodów nie zostały jak dotąd osiągnięte.
  • 30. Przyszłość w telekomunikacji światłowodowej (1) • W pełni optyczne sieci telekomunikacyjne: eliminacja ograniczeń związanych z konwersją sygnału elektrycznego na optyczny i na odwrót. • Terabitowe sieci optyczne: obecnie są dostępne kanały 40 Gbit/s, możliwość kanałów 100 Gbit/s, DWDM: 96×40 Gbit/s = 3,8 Tbit/s. Teoretycznie jeden kanał może mieć szybkość 1Pbit/s.
  • 31. Przyszłość w telekomunikacji światłowodowej (2) • Inteligentne sieci optyczne: adaptacja sieci do jej dynamicznych obciążeń • Transmisja na duże odległości: ograniczenie niedoskonałości światłowodu i eliminacja urządzeń regenerujących sygnały świetlne Eksperyment Cisco (2012): kanał 100 Gbit/s, zasięg 3000 km, z zastosowaniem kodowania FEC Źródło:http://www.cisco.com/c/dam/en/us/solutions/collateral/service-provider/connected- life/lightreading_eantc_cisco_datacentermegatest_part4_long_haulOpticalTransport_v0_1.pdf
  • 32. Przyszłość w telekomunikacji światłowodowej (3) • Rozwój półprzewodnikowych laserów: kształtowanie impulsów kompensujących niedoskonałości światłowodów • Rozwój kabli polimerowych: są tańsze od szklanych i łatwiejsze do instalacji
  • 33. Komunikacja optyczna w wolnej przestrzeni (1)
  • 34. Komunikacja optyczna w wolnej przestrzeni (2) Źródło: http://www.agenciasinc.es/Multimedia/Fotografias/Primera-descarga-de-imagenes-en-el-espacio-con-conexion-laser-de-gigabit
  • 35. Komunikacja między pojazdami (V2V) Źródło: http://www.team-bhp.com/forum/technical-stuff/122648-savari-bangalore-enabling-inter-vehicle-communication-safety.html
  • 36. Sieci sensorowe (Sieci czujników) Źródło: http://i-sensorium.ics.uci.edu/
  • 37. Naonomaszyny i nanosieci Nanomaszyna – zbiór uporządkowanych cząsteczek, który jest w stanie wykonywać proste zadania. Nanosieć – połączenie nanomaszyn w celu wykonywania bardzie złożonych zadań poprzez współpracę miedzy nimi i wymianę informacji. Wykorzystanie cząsteczek zamiast fal elektromagnetycznych lub akustycznych do kodowania i przesyłania informacji. Źródło: I.F. Akyildiz et al. Computer networks 52 (2008) 2260-2279
  • 38. Tradycyjne system komunikacyjny (a) Nanosieć (b) Źródło: I.F. Akyildiz et al. Computer networks 52 (2008) 2260-2279
  • 39. Podstawowe różnice pomiędzy tradycyjną komunikacją i komunikacją molekularną Komunikacja Tradycyjna Molekularna Nośnik Fale elektromagnetyczne Cząsteczki Typ sygnału Elektryczny, optyczny Chemiczny Szybkość propagacji Pr. światła (300 tys. km/s) Bardzo wolna Wpływ środowiska Przewodowe: prawie brak Bezprzewodowe: jest Jest Szum Pola elektromagnetyczne Cząsteczki w medium Kodowana informacja Głos, tekst, wideo Zjawiska, stany chemiczne lub procesy Inne cechy Duży pobór mocy Mały pobór mocy
  • 40. Top 10 Communications Technology Trends in 2015 według IEEE ComSoc Technology News Źrodło: http://www.comsoc.org/blog/top-10-communications-technology-trends-2015
  • 41. Trend 1: Systemy mobilne 5G • Nie tylko większe szybkości, ale także lepsze zarządzanie siecią, mniejszy pobór energii, niezawodność i możliwość dołączania miliardów osób i urządzeń. • Są przygotowane standardy. • Komercjalizacja ok. roku 2020.
  • 42. Trend 2: Wszędzie światłowody • Poprawa łączności ze względu pod katem zwiększającego się zakresu usług szerokopasmowych. • Uregulowania prawne w zakresie FTTH (Fiber To The Home). • Dostępne kanały 100/400 Gbit/s, pozwalające na rozwój sieci terabitowych.
  • 43. Trend 3: Wirtualizacja, SDN i NFV • Wirtualizacja – wielu tworzenie sieci logicznych na tych samych zasobach fizycznych • SDN (Sofware Defined Network) • NFV (Network-Function Virtualization)
  • 44. Trend 4: Infrastruktura łączności dla IoT i IoE • IoT (Internet of Things) • IoE (Internet of Evrything) • Prawo Metcalfa: Moc sieci wzrasta proporcjonalnie do kwadratu liczby jej użytkowników. Do roku 2020 przyłączonych do sieci będzie 50 mld jej użytkowników
  • 45. Trend 5: Sieci kognitywne, Big Data • Systemy telekomunikacyjne obsługują olbrzymi wolumen danych; dziennie tworzonych jest 20 mld nowych rekordów. • Ich analiza w celu wykorzystania jest bardzo trudna. • Rozwiązaniem mogą być inteligentne sieci kognitywne.
  • 46. Trend 6: Cyberbezpieczeństwo • Każdy podmiot korzystający z sieci telekomunikacyjnych może być zaatakowany przez hakerów • Rozwój metod zabezpieczania, autentyfikacji, sposobów szyfrowania przesyłanych informacji
  • 47. Trend 7: Zielona telekomunikacja • Technologie komunikacyjne są odpowiedzialne za 2-4% wytwarzanych gazów cieplarnianych związanych z działalnością człowieka. • Największe zapotrzebowanie na energię elektryczną mają stacje bazowe systemów mobilnych i centra danych. • Potrzeba projektowania energooszczędnych sieci telekomunikacyjnych.
  • 48. Trend 8: Inteligentne smartfony i sensory • Urządzenia mobilne posiadają coraz to więcej najrozmaitszych funkcjonalności. • Możliwość komunikacji z sensorami monitorującymi stan organizmy człowieka. • Sensory w miastach: inteligentne miasta (smartcities). • Sensory w infrastrukturze (smartgrids).
  • 49. Trend 9: Neutralność sieci • Internet działa w trybie „otwartym”, tzn. sieć jest zbudowana w oparciu o otwarte standardy i cały ruch przez tę sieć jest mniej więcej równo traktowany. • Zapotrzebowanie na przesyłanie danych jest ogromne, stąd mogą być różne zapędy, aby niektóry ruch w sieci traktować lepiej, np. niektórych operatorów. • Jest dyskusja zatem, w jaki sposób można zagwarantować „neutralność sieci”.
  • 50. Trend 10: Komunikacja molekularna • W komunikacji molekularnej bio- nanomaszyny komunikują się w celu przeprowadzenia skoordynowanych akcji. • Molekuły są wykorzystywane do przekazywania informacji. • Transmisja jest wolna w porównaniu z sieciami, w których wykorzystywane są fale elektromagnetyczne i ma raczej niszowe zastosowania.