2. Ο ΛυσίαςΟ Λυσίας
Τιμά τους νεκρούς ΑθηναίουςΤιμά τους νεκρούς Αθηναίους
Που πολέμησαν στον Κορινθιακό πόλεμοΠου πολέμησαν στον Κορινθιακό πόλεμο
(395-387)(395-387)
Με τον Επιτάφιο Λόγο τουΜε τον Επιτάφιο Λόγο του
Απόσπασμα του λόγου του βλέπουμε εδώ:Απόσπασμα του λόγου του βλέπουμε εδώ:
3. Η άποψη του ΛυσίαΗ άποψη του Λυσία
Ὥστε προσήκει (Ρ)Ὥστε προσήκει (Ρ) (ποιο πράγμα;)(ποιο πράγμα;)
Ώστε ταιριάζει…Ώστε ταιριάζει…
ἡγεῖσθαι (Υ, ειδικό απαρέμφατο)ἡγεῖσθαι (Υ, ειδικό απαρέμφατο)
……να θεωρούμε…να θεωρούμε…
τούτους (Α) εὐδαιμονεστάτους (Κ στο Α)τούτους (Α) εὐδαιμονεστάτους (Κ στο Α)
……αυτούς πάρα πολύ ευτυχείς…αυτούς πάρα πολύ ευτυχείς…
ΑπρόσωπηΑπρόσωπη
σύνταξησύνταξη
4. Την αποσαφηνίζει/στηρίζειΤην αποσαφηνίζει/στηρίζει
Οἵτινες(Υ)Οἵτινες(Υ) οὕτω ἐτελεύτησαν(Ρ) τόν βίον (Α)οὕτω ἐτελεύτησαν(Ρ) τόν βίον (Α)
……οι οποίοι έτσι τελείωσαν τη ζωή τους…οι οποίοι έτσι τελείωσαν τη ζωή τους…
πότε;πότε; (χρονική)(χρονική)
κινδυνεύσαντεςκινδυνεύσαντες ὑπέρ μεγίστων καί καλλίστων (εμπρόθ. προσδ.),ὑπέρ μεγίστων καί καλλίστων (εμπρόθ. προσδ.),
……αφού κινδύνευσαν για τα σπουδαιότερα και ωραιότερααφού κινδύνευσαν για τα σπουδαιότερα και ωραιότερα
με ποιον τρόπο;με ποιον τρόπο; (τροπικές)(τροπικές)
οὐκ ἐπιτρέψαντεςοὐκ ἐπιτρέψαντες τῇ τύχῃ(Α μτχ)τῇ τύχῃ(Α μτχ) περί αὐτῶν (εμπρ. προσδ.),περί αὐτῶν (εμπρ. προσδ.),
……χωρίς να αφήσουν τον εαυτό τους στην τύχη…χωρίς να αφήσουν τον εαυτό τους στην τύχη…
οὐδ’ ἀναμείναντεςοὐδ’ ἀναμείναντες τόν αὐτόματον(επιθ.προσδ.) θάνατον(Αμτχ),τόν αὐτόματον(επιθ.προσδ.) θάνατον(Αμτχ),
……χωρίς να περιμένουν το φυσικό θάνατο…χωρίς να περιμένουν το φυσικό θάνατο…
ἀλλ’ ἐκλεξάμενοιἀλλ’ ἐκλεξάμενοι τόν κάλλιστον (επιθ. προσδ.) (θάνατον)(Α μτχ)τόν κάλλιστον (επιθ. προσδ.) (θάνατον)(Α μτχ)
……αλλά επιλέγοντας τον ωραιότερο θάνατοαλλά επιλέγοντας τον ωραιότερο θάνατο
Δευτερεύουσα πρότασηΔευτερεύουσα πρόταση
Επιρρηματικές μετοχές, συνημμένεςΕπιρρηματικές μετοχές, συνημμένες
Άλλοι όροιΆλλοι όροι
5. Ο ΛυσίαςΟ Λυσίας
Θεωρεί τη θυσία του ανθρώπου για τηνΘεωρεί τη θυσία του ανθρώπου για την
πατρίδα του ύψιστη αξίαπατρίδα του ύψιστη αξία
γι’ αυτό πιστεύει ότι οι νεκροί Αθηναίοιγι’ αυτό πιστεύει ότι οι νεκροί Αθηναίοι
που σκοτώθηκαν για την πόλη τουςπου σκοτώθηκαν για την πόλη τους
είναι άξιοι να μνημονεύονταιείναι άξιοι να μνημονεύονται
γιατί επέλεξαν τον ωραιότερο θάνατογιατί επέλεξαν τον ωραιότερο θάνατο
που είναι ο θάνατος προς τιμήν τηςπου είναι ο θάνατος προς τιμήν της
πατρίδαςπατρίδας
6. αἱ … μέν… αἱ δε…/ πενθοῦνται…αἱ … μέν… αἱ δε…/ πενθοῦνται…
υμνοῦνταιυμνοῦνται
Καί αἱ μνῆμαι(Υ) αὐτων (γεν. αντικ.)(εισίν) ἀγήρατοι (Κ)Καί αἱ μνῆμαι(Υ) αὐτων (γεν. αντικ.)(εισίν) ἀγήρατοι (Κ)
Και η μνήμη τους είναι αγέραστη…Και η μνήμη τους είναι αγέραστη…
αἱ τιμαί(Υ) (εισίν) δέ ζηλωταί (Κ)αἱ τιμαί(Υ) (εισίν) δέ ζηλωταί (Κ)
ὑπό πάντων ἀνθρώπων (εμπρ. ποιητ. αιτίου)ὑπό πάντων ἀνθρώπων (εμπρ. ποιητ. αιτίου)
……ενώ οι τιμές που τους αποδίδονται αξιοζήλευτες απόενώ οι τιμές που τους αποδίδονται αξιοζήλευτες από
όλους τους ανθρώπουςόλους τους ανθρώπους
οἵ(Υ) πενθοῦνται(Ρ) ὡς θνητοί(Κ) αυτοί πενθούνται ωςοἵ(Υ) πενθοῦνται(Ρ) ὡς θνητοί(Κ) αυτοί πενθούνται ως
θνητοί…θνητοί…
διά τήν φύσιν (εμπρ. προσδ. αιτίας),…λόγω της φύσηςδιά τήν φύσιν (εμπρ. προσδ. αιτίας),…λόγω της φύσης
τους…τους…
ὑμνοῦνται(Ρ) δέ ὡς ἀθάνατοι(Κ) …ενώ υμνούνται ωςὑμνοῦνται(Ρ) δέ ὡς ἀθάνατοι(Κ) …ενώ υμνούνται ως
αθάνατοι…αθάνατοι…
διά τήν ἀρετήν(εμπρ. προσδ. αιτίας)…λόγω της αρετής τους.διά τήν ἀρετήν(εμπρ. προσδ. αιτίας)…λόγω της αρετής τους.
Δυο κύριες προτάσειςΔυο κύριες προτάσεις
Παθητική σύνταξηΠαθητική σύνταξη
Συνδετικό ρήμα/ κατηγορούμενοΣυνδετικό ρήμα/ κατηγορούμενο
αιτίααιτία
7. Ο ΛυσίαςΟ Λυσίας
Τονίζει την υστεροφημία που κερδίζειΤονίζει την υστεροφημία που κερδίζει
κανείςκανείς
όταν επιλέγει να θυσιαστεί προς τιμήν τηςόταν επιλέγει να θυσιαστεί προς τιμήν της
πατρίδας τουπατρίδας του
και διαχωρίζει το σώμα από την ψυχήκαι διαχωρίζει το σώμα από την ψυχή
Οι Αθηναίοι σκοτώθηκαν ως θνητοί,Οι Αθηναίοι σκοτώθηκαν ως θνητοί,
αλλά θα υμνούνται ες αεί ως αθάνατοιαλλά θα υμνούνται ες αεί ως αθάνατοι
λόγω της αρετής τουςλόγω της αρετής τους
8. Και…και…Και…και…
(κατά παράταξη σύνταξη)(κατά παράταξη σύνταξη)
ΚαίΚαί θάπτονταιθάπτονται (Ρ) και θάβονται(Ρ) και θάβονται
δημοσίᾳ (δοτ. Τρόπου) …με δημόσια φροντίδαδημοσίᾳ (δοτ. Τρόπου) …με δημόσια φροντίδα
καί ἀγῶνες(Υ) (τι είδους;)καί ἀγῶνες(Υ) (τι είδους;)
ῥώμηςῥώμης καί σοφίας καί πλούτου (γεν. ιδιότητας)καί σοφίας καί πλούτου (γεν. ιδιότητας)
……και αγώνες δύναμης και σοφίας και πλούτουκαι αγώνες δύναμης και σοφίας και πλούτου
τίθενται(Ρ) ἐπ’ αὐτοῖς(εμπρ.προσδ.),τίθενται(Ρ) ἐπ’ αὐτοῖς(εμπρ.προσδ.),
……διοργανώνονται προς τιμήν τους…διοργανώνονται προς τιμήν τους…
Είδος σύνδεσης προτάσεωνΕίδος σύνδεσης προτάσεων
Επιρρηματικοί προσδιορισμοίΕπιρρηματικοί προσδιορισμοί
Ετερόπτωτοι προσδιορισμοίΕτερόπτωτοι προσδιορισμοί
9. διότι…διότι…
Γιατί;Γιατί;
ὡςὡς ὄνταςὄντας(αιτιολ. μτχ)(αιτιολ. μτχ) ἀξίουςἀξίους (Κ) (ποιους;)(Κ) (ποιους;)
……επειδή είναι άξιοι…επειδή είναι άξιοι…
τούς τετελευτηκότας(Υ, επιθ. μετοχή) …όσοι πέθαναντούς τετελευτηκότας(Υ, επιθ. μετοχή) …όσοι πέθαναν
ἐν τῷ πολέμῳ(εμπρ. προσδ.)…στον πόλεμο…ἐν τῷ πολέμῳ(εμπρ. προσδ.)…στον πόλεμο…
τιμασθαι(απαρ. αναφοράς)…να τιμώνται…τιμασθαι(απαρ. αναφοράς)…να τιμώνται…
ταις αυταις(επιθ. προσδ.) τιμαις (δοτ. τρόπου)ταις αυταις(επιθ. προσδ.) τιμαις (δοτ. τρόπου)
……με τις ίδιες τιμέςμε τις ίδιες τιμές
και τους αθανάτους(Υ απαρ.).(που τιμώνται) και οικαι τους αθανάτους(Υ απαρ.).(που τιμώνται) και οι
αθάνατοι.αθάνατοι.
Το είδος της μετοχήςΤο είδος της μετοχής
Το υποκείμενό τηςΤο υποκείμενό της
Το κατηγορούμενό τηςΤο κατηγορούμενό της
Επιρρηματικός προσδιορισμόςΕπιρρηματικός προσδιορισμός
10. Ο ΛυσίαςΟ Λυσίας
Αναφέρει ότι το να αποδίδονταιΑναφέρει ότι το να αποδίδονται
μεγαλοπροεπείς νεκρικές τιμές εις μνήμηνμεγαλοπροεπείς νεκρικές τιμές εις μνήμην
των νεκρών πολεμιστώντων νεκρών πολεμιστών
αποδεικνύει ότι εκείνοι κέρδισαν επάξια μιααποδεικνύει ότι εκείνοι κέρδισαν επάξια μια
θέση δίπλα στους αθανάτουςθέση δίπλα στους αθανάτους
μέσω της αυτοθυσίας τουςμέσω της αυτοθυσίας τους
11. Το συμπέρασμα του ΛυσίαΤο συμπέρασμα του Λυσία
Ἐγώ (Υ) μέν μακαρίζω (Ρ) αὐτούς(Α)Ἐγώ (Υ) μέν μακαρίζω (Ρ) αὐτούς(Α)
Εγώ, λοιπόν, θεωρώ αυτούς μακάριους…Εγώ, λοιπόν, θεωρώ αυτούς μακάριους…
τοῦ θανάτουτοῦ θανάτου (γεν. αιτίας)…λόγω του θανάτου (τους)(γεν. αιτίας)…λόγω του θανάτου (τους)
καικαι ζηλῶζηλῶ (Ρ) (αὐτούς)(Α)…και τους ζηλεύω(Ρ) (αὐτούς)(Α)…και τους ζηλεύω
καί οἶμαι(Ρ)καί οἶμαι(Ρ) κρεῖττονκρεῖττον εἶναιεἶναι (Α)(Α)
……και πιστεύω ότι είναι καλύτερο(άξιζε)…και πιστεύω ότι είναι καλύτερο(άξιζε)…
(απρόσ.) γενέσθαι (Υ) …να υπάρχουν (να ζήσουν)…(απρόσ.) γενέσθαι (Υ) …να υπάρχουν (να ζήσουν)…
τούτοις(δοτ.προσωπ.) μόνοις ἀνθρώπων (γεν.διαιρ.)τούτοις(δοτ.προσωπ.) μόνοις ἀνθρώπων (γεν.διαιρ.)
……μόνοι αυτοί από όλους τους ανθρώπους…μόνοι αυτοί από όλους τους ανθρώπους…
Τρεις κύριες προτάσειςΤρεις κύριες προτάσεις
Απρόσωπη σύνταξηΑπρόσωπη σύνταξη
Προσδιορισμός αιτίαςΠροσδιορισμός αιτίας
12. επιχειρήματαεπιχειρήματα
(γιατί;) (δ. αιτ. πρόταση)(γιατί;) (δ. αιτ. πρόταση)
Οἵτινες(Υ)Οἵτινες(Υ) κατέλιπονκατέλιπον (Ρ)(Ρ) μνήμην(Α) ἀθάνατον(επιθ.μνήμην(Α) ἀθάνατον(επιθ.
προσδ.)… επειδή αυτοί άφησαν αθάνατη μνήμη…προσδ.)… επειδή αυτοί άφησαν αθάνατη μνήμη…
διά τήν ἀρετήν(εμπρ.αιτίας) αὐτῶν (γεν.κτητ.),διά τήν ἀρετήν(εμπρ.αιτίας) αὐτῶν (γεν.κτητ.),
……λόγω της αρετής τους…λόγω της αρετής τους…
ἐπειδήἐπειδή ἔτυχον(Ρ)ἔτυχον(Ρ)
θνητῶν(επιθ. προσδ.) σωμάτων(Α).θνητῶν(επιθ. προσδ.) σωμάτων(Α).
……αν και είχαν σώμα θνητόαν και είχαν σώμα θνητό
Ποια ονοματικά σύνολα αποτελούν αντιθετικό ζεύγος;Ποια ονοματικά σύνολα αποτελούν αντιθετικό ζεύγος;
Το υποκείμενο των ρημάτωνΤο υποκείμενο των ρημάτων
Προσδιορισμός αιτίαςΠροσδιορισμός αιτίας
13. Ο ΛυσίαςΟ Λυσίας
Εκφράζει το θαυμασμό του προς τουςΕκφράζει το θαυμασμό του προς τους
νεκρούς Αθηναίους πολεμιστές τουνεκρούς Αθηναίους πολεμιστές του
Κορινθιακού πολέμουΚορινθιακού πολέμου
τους οποίους θεωρεί ανώτερους ηθικάτους οποίους θεωρεί ανώτερους ηθικά
ανθρώπουςανθρώπους
επειδή η πολεμική τους αρετή αποδεικνύειεπειδή η πολεμική τους αρετή αποδεικνύει
το ηθικό τους μεγαλείοτο ηθικό τους μεγαλείο