โน้ตเพลงไทยเบื้องต้น

1. 9
บทที่ 9
เรื่อง โน้ตเพลงไทยที่ใช้ในการฝึกเป่ าแคน
โน้ตเพลงไทยที่นิยมใช้ในปัจจุบันมี 2 ระบบคือ ระบบตัวอักษร กับระบบตัวเลข สำหรับ
โน้ตเพลงไทยระบบตัวอักษรมีหลักเกณฑ์กำรบันทึกตัวโน้ต ดังนี้
โน้ตเพลงไทยระบบตัวอักษร
1. โน้ตหนึ่งบรรทัดจะมีโน้ตอยู่ 8 ห้องเพลง คือ
1 2 3 4 5 6 7 8
2. ตัวอักษรไทยที่ใช้แทนเสียงดนตรี มีดังนี้
ตัวโน้ต ด ร ม ฟ ซ ล ท
คำอ่ำน โด เร มี ฟำ ซอล ลำ ที
กรณีที่ตัวโน้ตมีระดับเสียงสูงให้ใส่จุด กำกับข้ำงบน เช่น ด ร ม เป็นต้น และในกรณีที่
ตัวโน้ตมีระดับเสียงต่ำสุดให้ใส่จุด กำกับไว้ด้ำนล่ำงของตัวโน้ต เช่น ล ท ดังนี้เป็นต้น
2. กำรบันทึกตัวโน้ต โดยปกติหนึ่งห้องเพลงจะบรรจุตัวโน้ตไม่เกิน4 ตัว(4 จังหวะย่อย)
(ยกเว้นกำรบรรเลงนั้นมีลักษณะพิเศษ) มีหลำยลักษณะ ดังตัวอย่ำงโดยสังเขป ดังนี้
2.1 กำรบันทึกโน้ต4 ตัว เช่น
ล ล ล ล ล ซ ม ด ด ร ม ฟ ซ ม ร ม ด ด ม ร ม ร ม ร ล ล ม ร ร ม ด ม
2.2 กำรบันทึกโน้ต 3 ตัว เช่น
- ด ร ม - ม ร ด - ม ซ ล - ซ ม ร - ร ม ซ - ม ร ร - ด ม ร - ซ ร ด

2. 10
2.3 กำรบันทึกโน้ต 2 ตัว เช่น
- ล – ซ - - ล ซ - ล - ม - - ม ร - ล - ม - ซ - ม ร ร - - - ร - ด
2.4 กำรบันทึกโน้ต 1 ตัว เช่น
- - - ล - - - ม - - - ด ร - - - ม - - - ล - - - ม - - - - - - ซ
3. อัตรำจังหวะ
3.1 กำรกำหนดจังหวะ โดยปกติในหนึ่งห้องเพลงจะกำหนดไว้เป็น 1 จังหวะ และ
ในแต่ละห้องเพลงจะแบ่งออกเป็น4 จังหวะย่อย(แต่ละจังหวะย่อยจะบันทึกตัวโน้ต 1 ตัว) ซึ่งจังหวะ
หนักจะตกที่ตำแหน่งสุดท้ำยของจังหวะย่อยในแต่ละห้องเพลง เช่น
   ล   ซ ล   ล ล ซ ม  ล ซ ม  ซ  ม  ล   ม
* * * * * * * *
(หมำยเหตุ เครื่องหมำย * เป็นตังอย่ำงที่แสดงตำแหน่งที่เป็นจังหวะตกในแต่ละห้องเพลง)
3.2 กำรทำให้โน้ตตัวสุดท้ำยของห้องมีจังหวะยืดออกไปอีก เช่น
- - - ล - - - ซ - ม - ล - - - - - - - ล - ล - ล - - - ม - - - -
3.3 กำรเคำะจังหวะ มีวิธีปฏิบัติดังแผนภูมิต่อไปนี้
ขั้นที่ 1 (ยกขึ้น)
ขั้นที่ 2 (เคำะลง)
จังหวะที่……….1…………..2………….3 …………..
กำรยกขึ้นและเคำะลงเรียกว่ำ 1 จังหวะ ซึ่งจังหวะตกหรือจังหวะหนักจะตรงกับตำแหน่ง
สุดท้ำยของจังหวะย่อยในแต่ละห้องเพลง