1. Εισαγωγή Φιλίας:
Ο άνθρωπος από τη φύση του είναι κοινωνικό ον, δηλαδή έχει την ανάγκη να
συναναστρέφεται και να αναπτύσσει σχέσεις με άλλους ανθρώπους. Ανίκανος
να αντιμετωπίσει μόνος του τα προβλήματα της ζωής αναζητεί έναν αληθινό
φίλο που θα τον βοηθήσει σε ό,τι χρειαστεί. Η αληθινή φιλία είναι δεσμός
ψυχικός μεταξύ προσώπων που έχουν αμοιβαία κατανόηση, εκτίμηση και
εμπιστοσύνη. Μπορούμε να θεωρούμε κάποιον φίλο, όταν νιώθουμε αγάπη γι’
αυτόν, επιζητούμε τη συντροφιά του και θέλουμε την ευτυχία του. Επίσης ,σε
μια πολύ κρίσιμη στιγμή της ζωής μας έχουμε ανάγκη έναν αντικειμενικό
σύμβουλο για να συζητήσουμε μαζί του ελεύθερα τα προβλήματα μας. Τότε, ο
φίλος θα είναι εκεί για να μας ενθαρρύνει ή να μας αποτρέψει. Στην κοινωνία
η προσφορά της φιλίας είναι ανεκτίμητη. Πρέπει να μπορεί κανείς να ταυτίζει
τη ζωή του με τη ζωή του φίλου του, να παραβλέπει τα ελαττώματα του και
να αντέχει τις “παραξενιές” του. Δε φτάνει να θυσιάζεσαι για το φίλο σου
αλλά πρέπει να ξέρεις και τον τρόπο, δηλαδή μια “θυσία” δεν πρέπει να
δεσμεύει εκείνον που για χάρη του γίνεται. Παρόλα αυτά στην εποχή μας οι
αληθινές φιλίες λιγοστεύουν, γιατί οι επιπόλαιες σχέσεις μοιάζουν πιο
βολικές. Η φιλία κατάντησε απλή γνωριμία, βασισμένη στα συμφέροντα του
καθενός .Παράδειγμα αποτελεί το facebook, ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης
και επικοινωνίας. Τα τελευταία χρόνια η πλειονότητα των ανθρώπων
χρησιμοποιεί το facebook για νέες γνωριμίες – φιλίες. Ως αποτέλεσμα να
χάνεται το πραγματικό νόημα της φιλίας. Αυτή η μεταμόρφωση της φιλίας σε
ωφελιμιστικό δεσμό διαλύει κάθε ηθική και ενισχύει την εκμετάλλευση
ανάμεσα στους ανθρώπους .Επομένως η φιλίa είναι δυσεύρετη αφού στις
μέρες μας η εκμετάλλευση ακμάζει με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να έχουν την
τάση να απομονώνονται.
Με αφορμή το κείμενο του Ερωτόκριτου αποφασίσαμε να μελετήσουμε
διάφορες όψεις του φαινόμενου της φιλίας όπως για παράδειγμα το πώς οι
διάφορες μορφές τέχνης έχουν ασχοληθεί με το θέμα ( ή ποια είναι τα στάδια
ανάπτυξης)
Τα στάδια της φιλίας μέσα απ’ την ψυχολογία:
Η Φιλία στην προσχολική ηλικία :
Οι σχέσεις με συνομηλίκους αρχίζουν , από το 2ο έτος της ηλικίας να
διαδραματίζουν έναν αυξανόμενο ρόλο στην ανάπτυξη και την
κοινωνικοποίηση του παιδιού. Η τάση του παιδιού για προσκόλληση και
εξάρτηση από τα πρόσωπα του περιβάλλοντος του υφίσταται , με την πάροδο
της ηλικίας. Με την είσοδο στο νηπιαγωγείο το παιδί έχει τις πρώτες του

2. φιλίες. Τα κριτήρια που επιλέγει ένα παιδί τους φίλους είναι (η γειτονιά , ο
παιδικός σταθμός , το νηπιαγωγείο). Στο 4ο έτος , το παιδί αρχίζει πλέον να
συμμετέχει ενεργά σε κοινές δραστηριότητες με άλλα παιδιά Ουσιαστικά
είναι τα πρώτα βήματα για κοινωνικοποίηση ..
Σχολική ηλικία :
Κατά τη σχολική ηλικία πραγματοποιούνται σημαντικές μεταβολές στον τομέα
της ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης. Το παιδί απομακρύνεται από το στενό
περιβάλλον της οικογένειας και της γειτονιάς και εισέρχεται στο χώρο της
οργανωμένης εργασίας και των ευρύτερων κοινωνικών σχέσεων. . Με την
είσοδο στο σχολείο , το παιδί αρχίζει να έχει περισσότερες και πιο ποικίλες
ευκαιρίες να διευρύνει τις διαπροσωπικές του σχέσεις με παιδιά και να
συμμετέχει ενεργά σε ομάδες συνομηλίκων . Η σχέση <<παιδιού – παιδιού>>
έχει έναν πρωτόγονο και άμεσο τόνο . είναι μια πραγματιστική όψη
ανθρώπινης σχέσης. Αρχικά οι παιδικές φιλίες είναι ασταθείς. Με την
πάροδο όμως της ηλικίας οι παιδικές φιλίες γίνονται σταθερότερες και
συνεπέστερες. Το αρχικό κριτήριο επιλογής των φίλων είναι απλώς η
διαθεσιμότητα του άλλου για διαπροσωπική αλληλεπίδραση( Μένει στη
γειτονιά μου, πηγαίνουμε στο ίδιο σχολείο) Στην συγκεκριμένη φάση εύκολα
διαλύεται μια φίλια απλώς και μόνο από έλλειψη επαφής (Δεν βλεπόμαστε)
Εφηβική ηλικία:
Στην εφηβεία πλέον ο έφηβος έχει κατασταλάξει στις επιλογές φίλων.
Αποκτάει την επιθυμία να γίνει αποδεκτό και να ταυτιστεί με την ομάδα των
συνομηλίκων. Παράδειγμα αποτελεί ο ειδικός κώδικας επικοινωνίας που
αποτελεί στοιχείο ταύτισης του ατόμου με την ομάδα. Είναι η πιο περίεργη
φάση για τον άνθρωπο διότι περνάει μέσα από την κρίση ταυτότητας. Οι
έφηβοι οδεύουν προς την ωριμότητα ομαλά χωρίς μεγάλες αναστατώσεις.
Η φιλία έχει επηρεάσει τη ζωή των ανθρώπων σε μεγάλο βαθμό εδώ και
πολλά χρόνια. Αυτό μπορούμε να το συμπεράνουμε από διάφορους τομείς
όπου η επίδραση της φιλίας είναι καθοριστική, όπως ο κινηματογράφος, η
λογοτεχνία και η μουσική.
Κινηματογράφος:
Σε αυτόν τον τομέα οι ταινίες επιλέχθηκαν σύμφωνα με το πόσο γνωστό και
αγαπητό είναι στο ευρύ κοινό.
Μια απ’ τις πολλές ταινίες σχετικά με την φιλία είναι η γνωστή σε όλους μας:
“Τα Φιλαράκια”. Μια αμερικάνικη κωμική τηλεοπτική σειρά, από τους
δημιουργούς: Κέβιν Μπράιτ, Μάρτα Κάουφμαν και Ντειβιντ Κρέιν, η οποία
άρχισε να προβάλλεται το 1994. Η σειρά αφορά κυρίως τις ζωές 6

3. ανθρώπων που ζουν στη Νέα Υόρκη του σήμερα. Και οι 6 είναι φίλοι που
διάφορες περιστάσεις τους έφεραν μαζί και κάνουν στενή παρέα. Όλη η σειρά
περιστρέφεται γύρω από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην εργασία
και στις ερωτικές σχέσεις. Οι πρωταγωνιστές της ταινίας είναι η Τζένιφερ
Άνιστον, η Κόρτνεϊ Κοξ, η Λίζα Κούντροου, ο Ματ ΛεΜπλανκ, ο Μάθιου Πέρι
και ο Ντέιβιντ Σουίμερ.
Μια ακόμη ιστορία φιλίας είναι και η επιτυχημένη ταινία: “Free Willy”. Μια
οικογενειακή ταινία σκηνοθετημένη από τον Simon Wincer, η οποία
κυκλοφόρησε το 1993 από την Warner Bros στο πλαίσιο της οικογενειακής
ψυχαγωγίας. Στην ταινία πρωταγωνιστεί ο Jason James Richter ο οποίος
γίνεται φίλος με μια φάλαινα όρκα ονόματι Willy. Η ταινία σχετίζεται με μια
παράξενη σύνδεση μεταξύ ενός παιδιού με μια φάλαινα και για το πώς αυτή η
φάλαινα έδωσε στο αγόρι ένα σκοπό στη ζωή του που θα θυμόταν για την
υπόλοιπη ζωή του. Ένας σκοπός που θα του εξασφάλιζε ότι η ζωή του δεν
πήγε χαμένη αφού κάποια στιγμή έκανε κάτι σημαντικό για τη φάλαινα που
του ανταπέδιδε την αγάπη της όσο καλύτερα μπορούσε.
Λογοτεχνία :
Σ’ αυτή την κατηγορία τα βιβλία επιλέχθηκαν γιατί αναδεικνύουν τη φιλία
καλύτερα συγκριτικά με τα υπόλοιπα βιβλία που βρέθηκαν.
Ένα από τα βιβλία που έχουν ως θέμα τη φιλία είναι «Το μικρό βιβλίο της
φιλίας», το οποίο είναι γραμμένο από την Μόνικα Λεβέντη και εκδόθηκε στις
2 Μαΐου του 2011 από τις Εκδόσεις Καστανιώτη. Αυτό το μικρό βιβλίο υμνεί
την φιλία συγκεντρώνοντας διάφορες μεγάλες ρήσεις, οι οποίες έχουν
ειπωθεί από γνωστούς στοχαστές και καλλιτέχνες μέχρι άγνωστους
φιλοσόφους, θυμίζοντας μας τη σημαντικότητα τις φιλίας στη ζωή όλων μας.
Ακόμα ένα βιβλίο που αναφέρεται στη φιλία είναι οι «Φίλοι» του Βαγγέλη
Ραπτόπουλου και εκδόθηκε στα τέλη Φεβρουαρίου του 2006 από τις εκδόσεις
Κέδρος. Αναφέρεται σε έναν άντρα, τον Θάνο, ο οποίος μετά το θάνατο ενός
πολύ καλού του φίλου αποφασίζει να γράψει ένα βιβλίο για τη φιλία τους η
οποία έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή του. Μέσω αυτής της
συγγραφικής απόπειρας ο Θάνος θα θέσει υπαρξιακά ζητήματα και θα
προσπαθήσει να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του, καθώς και να βρει κάποιο
νόημα στη ζωή του.
Μουσική:

4. Στη συγκεκριμένη κατηγορία τα παρακάτω τραγούδια επιλέχθηκαν με βάση
την επισκεψιμότητα (views) που είχαν στο youtube.
• ‘’Έρωτας μοιάζει η φιλία ‘’
Στιχουργός : Βάσω Αλλαγιάννη
Συνθέτης : Γιώργος Ζήκας
Ερμηνευτής : Γλυκερία & Μελίνα Ασλανίδου
Το συγκεκριμένο κομμάτι παρομοιάζει τη Φιλία με τον έρωτα.
Οι στίχοι περιγράφουν μια απογοήτευση από την φιλία και πόσα κοινά
χαρακτηριστικά έχει ο έρωτας με αυτήν.
• ‘’ Το Φιλαράκι’’
Στιχουργός : Σοφία Βόσσου
Συνθέτης : Σοφία Βόσσου
Ερμηνευτής : Σοφία Βόσσου
Μέσα από το τραγούδι αυτό εκφράζεται ο πόνος ενός ανθρώπου και η αναγκη
να τον μοιραστεί με έναν πραγματικό φίλο.
• “Φίλοι για πάντα”
Στιχουργός : Νικόλας Γανόπουλος
Συνθέτης : Νικόλας Γανόπουλος
Ερμηνευτής : Φίλοι για πάντα
Στο παραπάνω τραγούδι εκφράζεται η αγάπη δυο φίλων οι οποίοι έχουν
αντέξει πολλά μαζί κι όμως η φιλία τους είναι πολύ δυνατή και αντέχει ακόμα.
Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι και το όνομα του συγκροτήματος
αναφέρεται σε φίλους αφού και αυτοί που το απαρτίζουν τους συνδέει μια
μακροχρόνια φιλία.
Η Φιλία στην Αρχαιότητα :
Μέσα από το κείμενο ‘’Ο Σωκράτης για την φιλία’’ , Ο Αρχαίος Ιστορικός
αναφέρεται στην φιλία όπου αναλύει την αδυναμία ορισμένων να προτιμούν τα
υλικά αγαθά παρά να βρουν την πραγματική φιλία.
Κάθε φορά που θέλουμε να μιλήσουμε για μία μεγάλη φιλία μεταξύ δύο
μεγάλων ανδρών, λέμε "Δάμων και Φιντίας". Η φιλία τους έμεινε αιώνιο
παράδειγμα και μέτρο συγκρίσεως των πραγματικών συναισθημάτων απέναντί

5. μας. Η ιστορία τους έχει ως εξής: Κάποτε, στα χρόνια των αρχαίων Ελλήνων,
ο γνωστός τύραννος της Σικελίας Διονύσιος έμαθε κάτι και ήθελε να
διαπιστώσει κατά πόσο αληθεύει αυτό που έμαθε.
Δηλαδή, πως οι Πυθαγόρειοι φιλόσοφοι ήταν πιστοί στη φιλία τους ακόμα κι
αν απειληθεί η ίδια τους η ζωή. Για να διαπιστώσει αν είναι αλήθεια ή όχι
διέταξε τους στρατιώτες του να του φέρουν μπροστά του το Φιντία. Εκεί με
λίγα λόγια είπε στο Φιντία πως είχε καταδικαστεί σε θάνατο γιατί είχε
αποδειχτεί πως συνωμοτούσε εναντίον του.
Ο Φιντίας του ζήτησε μια χάρη. Να πάρει τη θέση του ο Δάμων μέχρι το
βράδυ που θα γίνονταν η εκτέλεση ώστε να μπορέσει να τακτοποιήσει τις
υποχρεώσεις του μια και τον περίμενε ο θάνατος.
Έτσι έγινε. Τη θέση του Φιντία την πήρε ο Δάμων. Η ώρα πέρναγε και ο
Φιντίας δε φαίνονταν. Όμως λίγο πριν τελειώσει ο χρόνος εμφανίστηκε ο
Φιντίας και πήρε κανονικά τη θέση του.
Ο Διονύσιος συγκινήθηκε πολύ και ζήτησε να τον βάλουν στην παρέα τους
ως τρίτο μέλος.
Η φιλία του Δάμωνος με τον Φιντία δεν είναι η μόνη παροιμιώδης στην
αρχαιότητα. Ονομαστή κατά τους αρχαιοτάτους χρόνους υπήρξε η φιλία του
Αχιλλέως με τον Πάτροκλο. Ο Πάτροκλος και ο Αχιλλέας μεγάλωσαν μαζί
σαν αδέρφια. Έτσι, ακόμα και στον Τρωικό πόλεμο πολέμησαν μαζί.
Όσο καιρό πολεμούσε ο Αχιλλέας στεκόταν δίπλα του πάνω στο άρμα και το
κυβερνούσε. Προσπάθησε να πείσει τον Αχιλλέα να γυρίσει στον πόλεμο όταν
εκείνος αποχώρησε θυμωμένος με τον Αγαμέμνονα χωρίς όμως να τα
καταφέρει. Κατάφερε όμως να του δώσει την πανοπλία και τα όπλα του, ώστε
να τρομάξει τους Τρώες που είχαν ξεθαρρέψει από την απουσία του Αχιλλέα
και νικούσαν του Αχαιούς. Όμως ο Πάτροκλος σκοτώθηκε στην μάχη και ο
Αχιλλέας βρέθηκε να θρηνεί τον θάνατο του φίλου του.