SlideShare a Scribd company logo
Тригонометрийн функцийн тодорхойлолт, хичээл №1
Бид геометрийн хичээл дээрээ тэгш өнцөгт гурвалжны хурц өнцгийн                  
өнцгүүдийн тухай үзсэн билээ. Энэ ойлголтыг дурын өнцгийн хувьд хэрхэн тодорхойлохыг энэ 
хичээлээр үзэх болно.

             ­ийн тодорхойлолт
             ­г тэгш өнцөгт гурвалжинд хэрхэн тодорхойлсныг дараах зурагт үзүүлэв:




Үүнийг үгээр тэгш өнцөгт гурвалжны хурц өнцгийн синус нь уг өнцгийн эсрэг орших 
катетын уртыг гипотенузын уртад харьцуулсан харьцаа, косинус нь уг өнцөгт налсан 
катетын уртыг гипотенузын уртад харьцуулсан харьцаа гэж бичиж болно.
Одоо энэ тодорхойлолтыг өргөтгөн дурын өнцгийн синус ба косинусыг тодорхойлъё.




Зурагт үзүүлсэнээр координатын эх дээр төвтэй нэгж тойрог аваад       өнцгөө         тэнхлэгээс 
цагийн зүүний эсрэг чиглэлд байгуулъя. Ингэхэд үүсэх цацрагийн нэгж тойрогтой огтлолцох 
цэгийн абсцисс нь       өнцгийн косинус, ординат нь      өнцгийн синус гэж тодорхойлъё. 
Өөрөөр хэлбэл уг цацрагийн нэгж тойрогтой огтлолцох цэгийг       гэвэл      цэг нь 
                координаттай байна.
Энэ тодорхойлолт нь өмнөх тэгш өнцөгт гурвалжин дээр тодорхойлсон тодорхойлолтын өргөтгөл 
болохыг харах тийм ч төвөгтэй биш.
Зурагт үзүүлснээр         тэгш өнцөгт гурвалжны       орой дахь хурц өнцөг нь     байг. Тэгвэл 
I тодорхойлолт болон        нь нэгж тойргийн радиус гэдгийг санавал 



ба нөгөө талаас     цэгийн координат нь             байх нь ойлгомжтой. Иймд II 
тодорхойлолт нь I тодорхойлолтоос өөр биш харин ч дурын өнцгийн синус ба косинусыг 
тодорхойлох бололцоог олгож байгаагаараа давуу юм. 
Нэгэнт өнцгийн синус ба косинусыг тодорхойлсон тул тангенс ба котангенсийг 



гэж тодорхойлох боломжтой. 

More Related Content

What's hot

тэнхлэгийн тэгш хэмүүдээр дараалан хувиргах
тэнхлэгийн тэгш хэмүүдээр дараалан хувиргахтэнхлэгийн тэгш хэмүүдээр дараалан хувиргах
тэнхлэгийн тэгш хэмүүдээр дараалан хувиргах
zulalazu
 
функцийн өсөх ба буурах нөхцөл
функцийн өсөх ба буурах нөхцөлфункцийн өсөх ба буурах нөхцөл
функцийн өсөх ба буурах нөхцөлdoogii2335
 
трапецийн талбай
трапецийн талбайтрапецийн талбай
трапецийн талбайCHBD_6684
 
Эх функц ба тодорхой биш интеграл
Эх функц ба тодорхой биш интегралЭх функц ба тодорхой биш интеграл
Эх функц ба тодорхой биш интеграл
Battur
 
geometr гурвалжин
geometr гурвалжинgeometr гурвалжин
geometr гурвалжин
Khishighuu Myanganbuu
 
Тригонометр функц
Тригонометр функцТригонометр функц
Тригонометр функц
muugii_16
 
пирамид
пирамидпирамид
пирамидboloroo99
 
интегралын хэрэглээ, өргөтгөсөн интеграл
интегралын хэрэглээ, өргөтгөсөн интегралинтегралын хэрэглээ, өргөтгөсөн интеграл
интегралын хэрэглээ, өргөтгөсөн интегралboogii79
 
MT102 Лекц 6
MT102 Лекц 6MT102 Лекц 6
MT102 Лекц 6
ssuser184df1
 
хавтгайн геометр
хавтгайн геометрхавтгайн геометр
хавтгайн геометрdokoo
 
механик ажил
механик ажилмеханик ажил
механик ажилnsuren1
 
Hereglegdehuun
HereglegdehuunHereglegdehuun
Hereglegdehuunzedbazar
 
тригонометрийн үндсэн адилтгалууд 1
тригонометрийн үндсэн адилтгалууд 1тригонометрийн үндсэн адилтгалууд 1
тригонометрийн үндсэн адилтгалууд 1
superzpv
 
термодинамик
термодинамиктермодинамик
термодинамикOdontuya Tergel
 
трапец үзүүлэн
трапец үзүүлэнтрапец үзүүлэн
трапец үзүүлэнHuslen Zaya
 
Funktsin grafik8
Funktsin grafik8Funktsin grafik8
Funktsin grafik8rmarey
 
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөншулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
Chimgee Chimgee
 
математик анализ лекц№1
математик анализ лекц№1математик анализ лекц№1
математик анализ лекц№1narangerelodon
 

What's hot (20)

тэнхлэгийн тэгш хэмүүдээр дараалан хувиргах
тэнхлэгийн тэгш хэмүүдээр дараалан хувиргахтэнхлэгийн тэгш хэмүүдээр дараалан хувиргах
тэнхлэгийн тэгш хэмүүдээр дараалан хувиргах
 
функцийн өсөх ба буурах нөхцөл
функцийн өсөх ба буурах нөхцөлфункцийн өсөх ба буурах нөхцөл
функцийн өсөх ба буурах нөхцөл
 
трапецийн талбай
трапецийн талбайтрапецийн талбай
трапецийн талбай
 
Эх функц ба тодорхой биш интеграл
Эх функц ба тодорхой биш интегралЭх функц ба тодорхой биш интеграл
Эх функц ба тодорхой биш интеграл
 
geometr гурвалжин
geometr гурвалжинgeometr гурвалжин
geometr гурвалжин
 
Undrah
UndrahUndrah
Undrah
 
Тригонометр функц
Тригонометр функцТригонометр функц
Тригонометр функц
 
пирамид
пирамидпирамид
пирамид
 
интегралын хэрэглээ, өргөтгөсөн интеграл
интегралын хэрэглээ, өргөтгөсөн интегралинтегралын хэрэглээ, өргөтгөсөн интеграл
интегралын хэрэглээ, өргөтгөсөн интеграл
 
MT102 Лекц 6
MT102 Лекц 6MT102 Лекц 6
MT102 Лекц 6
 
Lekts 1
Lekts 1Lekts 1
Lekts 1
 
хавтгайн геометр
хавтгайн геометрхавтгайн геометр
хавтгайн геометр
 
механик ажил
механик ажилмеханик ажил
механик ажил
 
Hereglegdehuun
HereglegdehuunHereglegdehuun
Hereglegdehuun
 
тригонометрийн үндсэн адилтгалууд 1
тригонометрийн үндсэн адилтгалууд 1тригонометрийн үндсэн адилтгалууд 1
тригонометрийн үндсэн адилтгалууд 1
 
термодинамик
термодинамиктермодинамик
термодинамик
 
трапец үзүүлэн
трапец үзүүлэнтрапец үзүүлэн
трапец үзүүлэн
 
Funktsin grafik8
Funktsin grafik8Funktsin grafik8
Funktsin grafik8
 
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөншулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
 
математик анализ лекц№1
математик анализ лекц№1математик анализ лекц№1
математик анализ лекц№1
 

Similar to тригонометр

Hicheel 4
Hicheel 4Hicheel 4
Hicheel 4
Ankhaa
 
Тангенс функцийн график
Тангенс функцийн графикТангенс функцийн график
Тангенс функцийн график
uuganaa
 
стериометр.
стериометр.стериометр.
стериометр.mendee_miniih
 
нэгдсэн ортогональ проекц12
нэгдсэн ортогональ проекц12нэгдсэн ортогональ проекц12
нэгдсэн ортогональ проекц12school14
 
гурвалжин ба түүний чанар
гурвалжин ба түүний чанаргурвалжин ба түүний чанар
гурвалжин ба түүний чанарKhishighuu Myanganbuu
 
Mm lekts10
Mm lekts10Mm lekts10
Mm lekts10
ssuserf0c561
 
Лекц №3
Лекц №3Лекц №3

Similar to тригонометр (12)

Hicheel 4
Hicheel 4Hicheel 4
Hicheel 4
 
Тангенс функцийн график
Тангенс функцийн графикТангенс функцийн график
Тангенс функцийн график
 
стериометр.
стериометр.стериометр.
стериометр.
 
нэгдсэн ортогональ проекц12
нэгдсэн ортогональ проекц12нэгдсэн ортогональ проекц12
нэгдсэн ортогональ проекц12
 
семинар2
семинар2семинар2
семинар2
 
Altanbayar
AltanbayarAltanbayar
Altanbayar
 
конус
конусконус
конус
 
гурвалжин ба түүний чанар
гурвалжин ба түүний чанаргурвалжин ба түүний чанар
гурвалжин ба түүний чанар
 
семинар4
семинар4семинар4
семинар4
 
Planimetr
PlanimetrPlanimetr
Planimetr
 
Mm lekts10
Mm lekts10Mm lekts10
Mm lekts10
 
Лекц №3
Лекц №3Лекц №3
Лекц №3
 

More from oyunbileg08

эрүү, хоншоорын шүдний эгнээний дунд хэмжээний согогийг
эрүү, хоншоорын шүдний эгнээний дунд хэмжээний согогийгэрүү, хоншоорын шүдний эгнээний дунд хэмжээний согогийг
эрүү, хоншоорын шүдний эгнээний дунд хэмжээний согогийгoyunbileg08
 
My 4
My 4My 4
му 5
му 5му 5
му 5
oyunbileg08
 
заримдаг 9
заримдаг 9заримдаг 9
заримдаг 9oyunbileg08
 
заримдаг 9 2 р ганзул
заримдаг 9 2 р ганзулзаримдаг 9 2 р ганзул
заримдаг 9 2 р ганзулoyunbileg08
 
монголорон 3 r ganzul
монголорон 3 r ganzulмонголорон 3 r ganzul
монголорон 3 r ganzuloyunbileg08
 
цахим нараа
цахим  нараацахим  нараа
цахим нарааoyunbileg08
 
цахим нараа
цахим  нараацахим  нараа
цахим нарааoyunbileg08
 
ус
ус ус
зүй тогтол
зүй тогтолзүй тогтол
зүй тогтол
oyunbileg08
 
цол
цолцол
цол
oyunbileg08
 
хэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнхэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнoyunbileg08
 
хэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнхэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүн
oyunbileg08
 
нээлттэй хичээл
нээлттэй хичээлнээлттэй хичээл
нээлттэй хичээл
oyunbileg08
 
бие даалт
бие даалтбие даалт
бие даалтoyunbileg08
 
Untitled 1
Untitled 1Untitled 1
Untitled 1
oyunbileg08
 
зөвлөгөө
зөвлөгөөзөвлөгөө
зөвлөгөө
oyunbileg08
 
хэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнхэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнoyunbileg08
 
нээлттэй хичээл
нээлттэй хичээлнээлттэй хичээл
нээлттэй хичээл
oyunbileg08
 

More from oyunbileg08 (20)

эрүү, хоншоорын шүдний эгнээний дунд хэмжээний согогийг
эрүү, хоншоорын шүдний эгнээний дунд хэмжээний согогийгэрүү, хоншоорын шүдний эгнээний дунд хэмжээний согогийг
эрүү, хоншоорын шүдний эгнээний дунд хэмжээний согогийг
 
My 4
My 4My 4
My 4
 
му 5
му 5му 5
му 5
 
заримдаг 9
заримдаг 9заримдаг 9
заримдаг 9
 
заримдаг 9 2 р ганзул
заримдаг 9 2 р ганзулзаримдаг 9 2 р ганзул
заримдаг 9 2 р ганзул
 
монголорон 3 r ganzul
монголорон 3 r ganzulмонголорон 3 r ganzul
монголорон 3 r ganzul
 
цахим нараа
цахим  нараацахим  нараа
цахим нараа
 
цахим нараа
цахим  нараацахим  нараа
цахим нараа
 
ус
ус ус
ус
 
зүй тогтол
зүй тогтолзүй тогтол
зүй тогтол
 
цол
цолцол
цол
 
хэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнхэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүн
 
хэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнхэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүн
 
нээлттэй хичээл
нээлттэй хичээлнээлттэй хичээл
нээлттэй хичээл
 
бие даалт
бие даалтбие даалт
бие даалт
 
Untitled 1
Untitled 1Untitled 1
Untitled 1
 
зөвлөгөө
зөвлөгөөзөвлөгөө
зөвлөгөө
 
хэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнхэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүн
 
хичээл
хичээлхичээл
хичээл
 
нээлттэй хичээл
нээлттэй хичээлнээлттэй хичээл
нээлттэй хичээл
 

тригонометр

  • 1. Тригонометрийн функцийн тодорхойлолт, хичээл №1 Бид геометрийн хичээл дээрээ тэгш өнцөгт гурвалжны хурц өнцгийн    өнцгүүдийн тухай үзсэн билээ. Энэ ойлголтыг дурын өнцгийн хувьд хэрхэн тодорхойлохыг энэ  хичээлээр үзэх болно. ­ийн тодорхойлолт ­г тэгш өнцөгт гурвалжинд хэрхэн тодорхойлсныг дараах зурагт үзүүлэв: Үүнийг үгээр тэгш өнцөгт гурвалжны хурц өнцгийн синус нь уг өнцгийн эсрэг орших  катетын уртыг гипотенузын уртад харьцуулсан харьцаа, косинус нь уг өнцөгт налсан  катетын уртыг гипотенузын уртад харьцуулсан харьцаа гэж бичиж болно. Одоо энэ тодорхойлолтыг өргөтгөн дурын өнцгийн синус ба косинусыг тодорхойлъё. Зурагт үзүүлсэнээр координатын эх дээр төвтэй нэгж тойрог аваад   өнцгөө   тэнхлэгээс  цагийн зүүний эсрэг чиглэлд байгуулъя. Ингэхэд үүсэх цацрагийн нэгж тойрогтой огтлолцох  цэгийн абсцисс нь   өнцгийн косинус, ординат нь   өнцгийн синус гэж тодорхойлъё.  Өөрөөр хэлбэл уг цацрагийн нэгж тойрогтой огтлолцох цэгийг   гэвэл   цэг нь   координаттай байна. Энэ тодорхойлолт нь өмнөх тэгш өнцөгт гурвалжин дээр тодорхойлсон тодорхойлолтын өргөтгөл  болохыг харах тийм ч төвөгтэй биш.
  • 2. Зурагт үзүүлснээр   тэгш өнцөгт гурвалжны   орой дахь хурц өнцөг нь   байг. Тэгвэл  I тодорхойлолт болон   нь нэгж тойргийн радиус гэдгийг санавал  ба нөгөө талаас   цэгийн координат нь   байх нь ойлгомжтой. Иймд II  тодорхойлолт нь I тодорхойлолтоос өөр биш харин ч дурын өнцгийн синус ба косинусыг  тодорхойлох бололцоог олгож байгаагаараа давуу юм.  Нэгэнт өнцгийн синус ба косинусыг тодорхойлсон тул тангенс ба котангенсийг  гэж тодорхойлох боломжтой.