2. การเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได้
2
สารละลายอิ่มตัวของเกลือแกงในน้้า
NaCl(aq)  NaCl(s)

3. การเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได้
3

4. การเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได้
4

5. การรบกวนสมดุลเคมี
(a) สมดุลเคมี
(b) ให้ความร้อน
(c) ท้าให้เย็นลง
5

6. การเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได้
6
วิดีโอแสดงการทดลอง

7. สภาวะใดจะเกิดสมดุล ???
7

8. นักเรียนจะมีวิธีการทดสอบอย่างไรเพื่อให้ทราบว่า
ปฏิกิริยานี้เข้าเป็นที่เกิดสมดุลเคมีได้
ตัวอย่าง..
8

9. 9

10. ปฏิกิริยาที่จะเกิดสมดุลเคมีได้จะต้อง...
1. เกิดในระบบปิด
2. มีสมดุลไดนามิก (Rate ข้างหน้า = Rate ย้อนกลับ เกิดขึ้นตลอดเวลา)
3. ยังมีสารตั้งต้นเหลืออยู่
4. ระบบสามารถเข้าสู่สมดุลได้ไม่ว่าจะเริ่มต้นจากไปข้างหน้าหรือ
ย้อนกลับ
5. เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับได้
6. ความเข้มข้น, ความดัน และ อุณหภูมิมีผลต่อภาวะสมดุล
10

11. การเขียนกราฟแสดงการเกิดภาวะสมดุล เขียนได้
สองลักษณะ คือ
1. กราฟแสดงความสัมพันธ์ระหว่างอัตราการเกิดปฏิกิริยากับเวลา
11

12. 2. เขียนกราฟแสดง
ความสัมพันธ์ระหว่างความ
เข้มข้นของสารกับเวลา
12

13. ค่าคงที่สมดุล (Equilibrium Constant)
13

14. ค่าคงที่สมดุล (Equilibrium Constant)
14

15. ตัวอย่างการเขียน ค่าคงที่สมดุล (K)
15

16. ความสัมพันธ์ของค่าคงที่สมดุล (K)
16

17. ความสัมพันธ์ของค่าคงที่สมดุล (K)
17

18. ความสัมพันธ์ของค่าคงที่สมดุล (K)
18

19. ตัวอย่าง ความสัมพันธ์ของค่าคงที่สมดุล (K)
19

21. 21
ปัจจัยที่มีผลต่อสมดุลเคมี (Factors that affect chemical
equilibrium)
1. ความเข้มข้น 2. ความดัน 3. อุณหภูมิ
เมื่อระบบสมดุลถูกรบกวนด้วยปัจจัยเหล่านี้ ระบบจะปรับตัวเองให้
เข้าสู่สมดุลใหม่อีกครั้ง ตามหลักของเลอชาเตอลิเอ ( Le Chatelier’s
Principle) ที่กล่าวว่า
“ เมื่อระบบสมดุลถูกรบกวนจนสมดุลเสียไประบบจะปรับตัวใน
ทิศทางที่ท้าให้ปัจจัยรบกวนลดน้อยที่สุด เพื่อระบบจะเข้าสู่สมดุล
เดิม ”

22. 22
ปัจจัยที่มีผลต่อสมดุลเคมี
1. การเปลี่ยนความเข้มข้น
ระบบอยู่ในสมดุล Fe3+(aq) + SCN-(aq)  [FeSCN]2+(aq)
สีเหลือง ไม่มีสี สีแดง
ถ้าเติมสารละลาย Fe(NO3)3 มีผลท้าให้ปริมาณ Fe3+ ในระบบเพิ่มขึ้น
Fe(NO3)3(aq)  Fe3+(aq) + NO3
-(aq)
ดังนั้น ระบบจึงปรับลดปริมาณ Fe3+ โดยเกิดปฏิกิริยาไปข้างหน้าในอัตราที่เร็ว
ขึ้นกว่าปฏิกิริยาย้อนกลับ ท้าให้เข้าสู่สมดุลใหม่อีกครั้ง
ณ สมดุลใหม่ Fe3+(aq) + SCN-(aq)  [FeSCN]2+(aq)
ปริมาณสาร   

23. ตัวอย่างโจทย์
ถ้ารบกวนสมดุลด้วยการติมสารดังต่อไปนี้ จะท้าให้ความเข้มข้น
ของสารเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างไร
23

24. 24
2. เปลี่ยนความดันและปริมาตร
ถ้าสารเป็น solid , liquid การเปลี่ยนความดัน,ปริมาตร ไม่มีผล แต่ถ้า
สารเป็น gas การเปลี่ยนความดันและปริมาตรมีผลอย่างมาก

25. = NH3
= H2
= N2
2 ลิตร
1 ลิตร
สมดุลใหม่
N2(g) + 3H2(g)  2NH3(g)
1 โมล 3 โมล 2 โมล

26. ตัวอย่างโจทย์
26

27. 27
3. การเปลี่ยนอุณหภูมิ
ถ้าเปลี่ยน ความเข้มข้น ปริมาตร ความดัน ผลคือ เปลี่ยนสมดุล
การเปลี่ยนอุณหภูมิ ผลคือ สมดุลเปลี่ยน และค่า K เปลี่ยน
N2O4(g) + 58.0 kJ  2NO2(g) ดูดความร้อน
ลดอุณหภูมิ    K ลดลง
เพิ่มอุณหภูมิ   K เพิ่ม
2NO2(g)  N2O4(g) + 58.0 kJ คายความร้อน
ลดอุณหภูมิ   K เพิ่ม
เพิ่มอุณหภูมิ   K ลด

28. น้้าเย็นน้้าร้อน
2NO2(g) N2O4(g) + 57.2 kJ
ก๊าซ NO2 มีสีน้าตาล

29. ปฏิกิริยาดูดความร้อน (Ho บวก) ปฏิกิริยาคายความร้อน (Ho ลบ)
1. เพิ่มอุณหภูมิ ไปข้างหน้า
2. ลดอุณหภูมิ ย้อนกลับ
1. เพิ่มอุณหภูมิ ย้อนกลับ
2. ลดอุณหภูมิ ไปข้างหน้า
29
4. ผลจาก catalyst
- ช่วยลด activation energy ( Ea )
- ท้าให้อัตราเร็วของปฏิกิริยาเร็วขึ้น ทั้งไปข้างหน้าและย้อนกลับ
- ไม่มีผลต่อ Kและเปลี่ยนสมดุล

30. ตัวอย่างโจทย์
30

31. ตัวอย่างโจทย์
31