5.
Ποιος ήταν ο Άγιος Δημήτριος
Ο δρόμος μπροστά από την εκκλησία
Η ιστορία
Αρχιτεκτονική του ναού
Κατακόμβες (μουσείο)
Ψηφιδωτά
6.
Ο ναός πήρε το όνομά του από τον Άγιο
Δημήτριο ο οποίος είναι πολιούχος της πόλης
μας.
7.
Ο Άγιος Δημήτριος γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 260μ.Χ.,
οι γονείς του ήταν ευγενείς και ο πατέρας του ήταν
Μακεδόνας Στρατηγός της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Μάλιστα ο Άγιος Δημήτριος έφτασε σαν στρατιωτικός στο
αξίωμα του Δούκα.
Το 296μ.Χ. ο Μαξιμιανός ο οποίος ήταν τότε Τετράρχης και
μετέπειτα Αυτοκράτορας Γαλέριος Μαξιμιανός- συνέλαβε τον
Άγιο Δημήτριο και τον κρατούσε φυλακισμένο σε ένα
δημόσιο λουτρό κοντά στο ιπποδρόμιο, επειδή ο Άγιος
Δημήτριος πίστευε στην χριστιανική πίστη αλλά και έκανε
κήρυγμα φέρνοντας κοντά στον Χριστό πολλούς
ειδωλολάτρες. εκείνη την εποχή ο Αυτοκράτορας
Διοκλητιανός είχε εκδώσει ένα διάταγμα μετά από
παρότρυνση του Μαξιμιανού που ουσιαστικά ξεκινούσε
άλλον ένα διωγμό κατά των Χριστιανών.
8.
Στην Θεσσαλονίκη τον καιρό της σύλληψης του Αγίου
Δημητρίου, γινόνταν αγώνες στο ιπποδρόμιο για να
εορταστεί η νίκη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ενάντια
στους Σκύθες.
Εκεί ο Λυαίος, ένας ειδωλολάτρης παλαιστής,
περηφανευόταν για το μέγεθος του σώματός του και την
δύναμή του και προκαλούσε τους θεατές του σταδίου να
παλέψουν μαζί του.
Ο Νέστωρ, ένας νεαρός στρατιώτης που γνώριζε τον Άγιο
Δημήτριο, επισκέφθηκε τον Άγιο στην φυλακή και του
ζήτησε την ευλογία του για να παλέψει με τον Λυαίο και ο
Άγιος Δημήτριος τον σταύρωσε, δίνοντάς του έτσι την
ευλογία του.
Μέσα στο στάδιο ο Νέστορας είπε «Ο Θεός Δημητρίου,
βοήθει μοι!» και πάλεψε με τον Λυαίο. Αφού νίκησε ο
μικροκαμωμένος Νέστορας τον γίγαντα Λυαίο και ο
Γαλέριος Μαξιμιανός έμαθε τι είχε συμβεί, διέταξε να
θανατωθεί με λόγχες Άγιος Δημήτριος.
9. •Το σώμα του Αγίου Δημητρίου ενταφιάστηκε κρυφά από
κάποιους πιστούς Χριστιανούς στον τόπο του μαρτυρίου του.
•Σ' εκείνο το δημόσιο λουτρό, ξεκίνησε να αναβλύζει μύρο από
τον τάφο του Αγίου Δημητρίου κι έτσι ο Άγιος πήρε το
προσωνύμιο Μυροβλύτης. Μάλιστα όσο περισσότεροι Χριστιανοί
έπαιρναν μύρο για ευλογία, τόσο περισσότερο αυτό πλήθαινε
αντί να λιγοστεύει.
•Ο Άγιος Δημήτριος απεικονίζεται αγιογραφικά στην εικόνα του
καβάλα σε κόκκινο (ή καφέ) άλογο να σκοτώνει έναν
ειδωλολάτρη (τον Λυαίο).
•Η μνήμη του Αγίου Δημητρίου τιμάται στις 26 Οκτωβρίου.
10.
Το 313μ.Χ. κτίστηκε ένας μικρός ναός αφιερωμένος στον
Άγιο Δημήτριο, στον τόπο του μαρτυρίου του.
Το 324μ.Χ. χτίστηκε μια μικρή τρίκλιτη βασιλική και το
413μ.Χ. ο έπαρχος Λεόντιος έκτισε στην ίδια θέση μία
μεγάλη βασιλική για να ευχαριστήσει τον Άγιο Δημήτριο
για την θεραπεία της αρρώστιας του.
Το 1142 ο Αυτοκράτορας Μιχαήλ ο Κομνηνός μετέφερε την
εικόνα του Αγίου Δημητρίου από την Θεσσαλονίκη στη
Μονή Παντοκράτορος στην Κωνσταντινούπολη. Ο ναός
καταστράφηκε και λεηλατήθηκε πολλές φορές. Η
τελευταία ήταν το 1917 με την πυρκαγιά που έκαψε το
μεγαλύτερο τμήμα της Θεσσαλονίκης. Έτσι ο Άγιος
Δημήτριος κάηκε ολοσχερώς.
Κάτω απ' το ιερό του Αγίου Δημητρίου, υπάρχουν ακόμη
και σήμερα οι κατακόμβες, το λουτρό που έγινε ο τόπος
που μαρτύρησε ο Άγιος Δημήτριος.
19.
H οδός Αγίου Δημητρίου στη πραγματικότητα
λεωφόρος, είναι ένας οδικός άξονας στο κέντρο της
Θεσσαλονίκης.
Ξεκινάει από την οδό Λαγκαδά και διασχίζοντας όλο
το βόρειο κέντρο της πόλης καταλήγει στο
Καυταντζόγλειο στάδιο στην οδό Κατσιμίδου.
Μέχρι το τέλος του 2013 σχεδιάζεται η επέκταση της
οδού μέχρι την οδό Λαμπράκη. Στην οδό αυτήν
βρίσκεται και η ιστορική εκκλησία του Αγίου
Δημητρίου.
Από την Λαγκαδά μέχρι την Εθν. Αμύνης διαθέτει
τέσσερεις λωρίδες με κατεύθυνση προς τα ανατολικά.
Από την Εθν. Αμύνης μέχρι την Κατσιμίδου διαθέτει
δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση. Επίσης διαθέτει και 1
λωρίδα ποδηλατοδρόμου ανά κατεύθυνση στο ίδιο
τμήμα.
20.
21.
Μεγάλη πυρκαγιά μεταξύ των ετών 629 και 639 κατέστρεψε μεγάλο μέρος
αυτού του κτηρίου. Η ευσέβεια του λαού της Θεσσαλονίκης με επικεφαλής
τον Επίσκοπο Ιωάννη τον ξανακτίζει διευρύνοντάς τον. Το 904 ο Ναός
λεηλατήθηκε από τους Σαρακηνούς και αρπάχτηκε σε κομμάτια το ιερό
«Κιβώριο». Άλλη διαρπαγή νέου «Κιβωρίου» σημειώνεται από τους
Νορμανδούς 281 χρόνια αργότερα, όταν καταλήφθηκε η πόλη από αυτούς
το 1181.
Το 1493 ο Ναός μετατρέπεται σε τζαμί από τους Τούρκους. Στο
βορειοδυτικό μέρος του Ναού μεταφέρεται το κενοτάφιο του Αγίου και
απομονώνεται από το Τζαμί. Με την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το
1912 ο Ναός επαναλειτουργεί ως χώρος λατρείας - τιμής του Αγίου
Δημητρίου. Η πυρκαγιά της 5ης και 6ης Αυγούστου του 1917
αποτεφρώνοντας τα δύο τρίτα της Θεσσαλονίκης μετέβαλε σε ερείπια και
τον ιστορικό Ναό, ο οποίος επί χίλια πεντακόσια συνεχή έτη αποτελούσε
το κόσμημα και το καύχημα της δεύτερης πρωτεύουσας του ελληνικού
Γένους. Αναστηλωτικές εργασίες αποκατέστησαν την αρχική του μορφή.
Στη μεγάλη πυρκαγιά, η οποία κατέστρεψε τα 2/3 της πόλης τον
Αύγουστο του 1917, το μνημείο σχεδόν αφανίστηκε σε μια ακόμη
πυρκαγιά.
Τέλος ο ναός αναστηλώθηκε και παραδόθηκε στους πιστούς στις 26
Οκτωβρίου του 1949, την ημέρα της γιορτής του άγιου.
22.
Ο ναός ανοικοδομήθηκε με μερικές διαφοροποιήσεις αμέσως
μετά. Το 904 όμως λεηλατήθηκε από τους Σαρακηνούς και λίγο
αργότερα το 1185 λεηλατήθηκε ξανά από τους Νορμανδούς.
Κατά τη δεύτερη λεηλασία, τα λείψανα του αγίου μεταφέρθηκαν
στην Ιταλία από καλόγερους που ήθελαν να τα διασώσουν.
Το 13ο αιώνα ο ναός επισκευάστηκε και ανακαινίστηκε.
Το 1430, κατά την άλωση της Θεσσαλονίκης από τους
Οθωμανούς, ο ναός δέχτηκε μια ακόμα πιο βάναυση λεηλασία, σε
σημείο που οι τοίχοι του έμειναν σχεδόν γυμνοί.
23.
Ο ναός είναι μεγαλοπρεπής, σε σχήμα
πεντάκλιτης βασιλικής με νάρθηκα.
Η αρχιτεκτονική του είναι λαμπρή, με πλούσιο
γλυπτό διάκοσμο και πολύχρωμη
ορθομαρμάρωση, με σπουδαίες τοιχογραφίες,
φορητές εικόνες και ψηφιδωτά . Έχει διαστάσεις
κάτοψης 43,58μ. (μήκος) , 33μ. (πλάτος) και 20μ
(ύψος, στο ψηλότερο τμήμα του).
Η αρχική τοιχοδομία, είναι συνδυασμός
αργιλιθοδομής με σειρές πλίνθων σε επάλληλες
ζώνες και έχει διασωθεί μόνο στα κατώτερα
τμήματα των τοίχων.
24.
25.
Η γνωστή σήμερα ως "Κρύπτη" αποτελούσε αρχικά
ρωμαϊκά λουτρά.
Ο Άγιος Δημήτριος είχε φυλακισθεί στα λουτρά καθώς δεν
ήταν ένας απλός κρατούμενος. Ήταν γόνος μίας
οικογένειας ευγενών και αξιωματικός του ρωμαϊκού
στρατού μέχρι που οι Ρωμαίοι ανακάλυψαν την χριστιανική
του πίστη και τα κηρύγματα που έκανε σε άλλους
ανθρώπους μιλώντας τους για τον Χριστό.
Γύρω στο 300 μ.Χ. ο Άγιος Δημήτριος εκτελέσθηκε στο
σημείο όπου ήταν φυλακισμένος, μέσα στα δημόσια
λουτρά.
Οι γονείς του Αγίου Δημητρίου πήραν άδεια και έχτισαν σε
εκείνο το σημείο ένα εκκλησάκι-μνημείο για τον γιο τους.
Όταν τα λουτρά έκλεισαν και με τα χρόνια θάφτηκαν το
εκκλησάκι αυτό αποτέλεσε την απαρχή της δημιουργίας
μίας υπόγειας κοινότητας γνωστή σε εμάς ως χριστιανική
κατακόμβη.
