2. E-learning
• Η e-learning εκπαίδευση βρίσκεται σήμερα σε ιλιγγιώδη
ανάπτυξη και η ανάπτυξη αυτή αναμένεται να συνεχιστεί και
στα επόμενα χρόνια.
• Τη μελετά η επιστημονική κοινότητα ως προς το
εκπαιδευτικό της υλικό, για τον τρόπο που αυτό
αναπτύσσεται, που μεταδίδεται, που διδάσκεται από τους
εκπαιδευτικούς, που λαμβάνεται αποτελεσματικά από τους
διδασκόμενους.
• Τη μελετά επίσης ως προς τον τρόπο που οργανώνεται σαν
ένα ενιαίο σύνολο, σαν ένα εικονικό σχολείο, όπου οι
μαθητές εγγράφονται, παρακολουθούν και αποφοιτούν από
απόσταση, με τη χρήση μόνο της τεχνολογίας της
πληροφορικής και των επικοινωνιών.
3. E–learning
& Εξ’ Αποστάσεως Εκπαίδευση
• Εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση είναι αυτή στην οποία ο διδάσκων και ο
διδασκόμενος δεν βρίσκονται στον ίδιο χώρο γεωγραφικά και το εκπαιδευτικό
υλικό δημιουργείται από τον διδάσκοντα και αποστέλλεται στον διδασκόμενο
με κάποιον τρόπο επικοινωνίας. Αυτός μπορεί να είναι το ταχυδρομείο, το
ραδιόφωνο, η τηλεόραση, το διαδίκτυο, κλπ.
• Η E-learning εκπαίδευση είναι αυτή στην οποία ο διδάσκων και ο
διδασκόμενος, επίσης δεν βρίσκονται στον ίδιο χώρο, αλλά όλη η εκπαίδευση
είναι βασισμένη στην τεχνολογία των υπολογιστών και του διαδικτύου.
• Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε πως η e-learning εκπαίδευση είναι η
σύγχρονη εξέλιξη της εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης, με τη χρήση των
νέων τεχνολογιών και του διαδικτύου. Ωστόσο, η e-learning εκπαίδευση είναι
κάτι παραπάνω από τη δημιουργία και τη μετάδοση του εκπαιδευτικού
υλικού μέσω του διαδικτύου.
4. E–learning
& Εξ’ Αποστάσεως Εκπαίδευση
E-learning είναι:
• Το να χρησιμοποιείς το διαδίκτυο για να έχεις
πρόσβαση σε εκπαιδευτικό υλικό.
• Το να αλληλεπιδράς με το περιεχόμενο, τον
εκπαιδευτή και τους άλλους συνεκπαιδευόμενους.
• Το να δέχεσαι υποστήριξη κατά τη διάρκεια της
εκπαίδευσης, με σκοπό να αποκτήσεις γνώσεις, να
κατασκευάσεις προσωπικές έννοιες και να εξελιχθείς
από την εκπαιδευτική εμπειρία.
5. Ο Ρόλος του Εκπαιδευτικού (1/4)
• Η μάθηση δεν είναι προϊόν, το οποίο μεταφέρεται δια
μέσου της διδακτικής πράξης από μία πηγή σε μία άλλη.
Δεν είναι μεταφερόμενο, ούτε μεταβιβάσιμο είδος. Είναι
κάτι που ανακαλύπτεται από τον ίδιο τον ενδιαφερόμενο
μέσα από συγκεκριμένες πρακτικές και μεθόδους.
• Αυτό το εκπαιδευτικό αξίωμα είναι το κλειδί της
επιστημονικής προσέγγισης της εκπαίδευσης από απόσταση
και ως εκ τούτου και της e-learning εκπαίδευσης.
• Η μάθηση δεν είναι προϊόν διδακτικής πράξης, αλλά
μαθησιακής.
6. Ο Ρόλος του Εκπαιδευτικού (2/4)
• Η e-learning εκπαίδευση είναι μία πολυσύνθετη
διαδικασία εκπαίδευσης και σ’ αυτήν, δεν υπάρχουν
δύο παράγοντες μόνο, ο διδάσκων και ο διδασκόμενος,
αλλά υπάρχει και ένας τρίτος παράγων, το
εκπαιδευτικό υλικό.
• Στο ξεκίνημα του e-learning, δεν δόθηκε ιδιαίτερη
σημασία στον εκπαιδευτικό, αλλά στο εκπαιδευτικό
υλικό και στα μέσα μετάδοσής του. Ήταν σαν να
μπορούσε να γίνει η εκπαίδευση χωρίς τον
εκπαιδευτικό, μόνο με την αλληλεπίδραση
εκπαιδευτικού υλικού – εκπαιδευόμενου.
7. Ο Ρόλος του Εκπαιδευτικού (3/4)
• E-learning, ονομάστηκαν δικτυακοί τόποι, με
εκπαιδευτικό υλικό (σε μορφή αρχείων κειμένου ή
παρουσιάσεων), το οποίο θα μπορούσε να μελετήσει ο
εκπαιδευόμενος διαδικτυακά.
• Φάνηκε ωστόσο στη συνέχεια, πως η παρουσία του
εκπαιδευτικού στην e-learning εκπαίδευση είναι ένας
από τους σημαντικότερους παράγοντες για την επιτυχία
της.
8. Ο Ρόλος του Εκπαιδευτικού (4/4)
Ο εκπαιδευτικός στην e-learning εκπαίδευση καλείται να παίξει
έναν νέο διπλό ρόλο:
• Το ρόλο του συνδημιουργού του εκπαιδευτικού υλικού, έτσι
ώστε αυτό να ενσωματώνει όλες τις παιδαγωγικές θεωρίες
που θα κάνουν τη μάθηση αποτελεσματική, χωρίς αυτός να
είναι παρόν. Εκπαιδευτικό υλικό που θα βοηθήσει τον
εκπαιδευόμενο να ανακαλύψει μόνος του τη νέα γνώση,
βασισμένος στις γνώσεις που έχει ήδη.
• Το ρόλο του εμψυχωτή, του ανατροφοδότη, αυτού που
φροντίζει ώστε να υπάρχει συνεχής επικοινωνία και επαφή
του διδάσκοντα με τον διδασκόμενο, καθώς και με τους
άλλους συνδιδασκόμενους.
10. Το Εκπαιδευτικό Υλικό (1/2)
• Η δημιουργία του εκπαιδευτικό υλικού στην e-learning
εκπαίδευση δεν είναι κάτι απλό.
• Απαιτεί από τον διδάσκοντα πολύπλευρες γνώσεις,
τόσο πάνω στο αντικείμενό του, όσο και πάνω σε
παιδαγωγικά θέματα της εκπαίδευσης από απόσταση,
καθώς και πάνω στις τεχνολογίες με τις οποίες μπορεί
να δημιουργηθεί το υλικό (διαθέσιμα λογισμικά,
δυνατότητες, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά τους).
• Οι πολύπλευρες γνώσεις θα τον βοηθήσουν να επιλέξει
το καταλληλότερο υλικό κατά περίπτωση.
11. Το Εκπαιδευτικό Υλικό (2/2)
Η σχεδίαση του εκπαιδευτικού υλικού πρέπει να φροντίζει ώστε:
• Να δίνονται κίνητρα στους εκπαιδευόμενους για περισσότερη μελέτη.
• Να διευκολύνεται η εις βάθος επεξεργασία του εκπαιδευτικού υλικού.
• Να λαμβάνονται υπόψη οι διαφορές ανάμεσα στους εκπαιδευόμενους.
• Να παρέχεται εκπαίδευση, την οποία να δέχεται ο εκπαιδευόμενος,
να την αφομοιώνει και να της δίνει προσωπικό νόημα.
• Να ενθαρρύνεται η αλληλεπίδραση.
• Να παρέχεται ανατροφοδότηση.
12. Η Επικοινωνία (1/3)
• Στο μάθημα μέσα στην τάξη, ο εκπαιδευτικός διδάσκει όχι μόνο
με τα λόγια του, αλλά και με τις εκφράσεις του και με τις κινήσεις
του. Στην e-learning εκπαίδευση αυτή η δυνατότητα της άμεσης
επαφής δεν υπάρχει και πρέπει να βρεθούν άλλοι τρόποι ώστε η
διδασκαλία να εκλαμβάνεται σαν «ζωντανή», οι απορίες να
προβλέπονται, να εξηγούνται με διάφορους τρόπους και να
υπάρχει συνεχής ανατροφοδότηση.
• Η συζήτηση και η επικοινωνία μέσα στην τάξη, συμβάλει στην
κατανόηση της διδασκόμενης ύλης. Η επικοινωνία αυτή στην e-
learning εκπαίδευση μπορεί να γίνει μέσω των σύγχρονων και
ασύγχρονων on line συζητήσεων, και θα πρέπει ο εκπαιδευτικός
να φροντίζει ώστε η επικοινωνία να είναι συνεχής, αμφίδρομη και
αποτελεσματική.
13. Η Επικοινωνία (2/3)
• Έρευνες έχουν δείξει, ότι η σύγχρονη και ασύγχρονη
επικοινωνία στην e-learning εκπαίδευση δεν υστερούν
ως προς την επικοινωνία μέσα στην τάξη. Αντίθετα, η
επικοινωνία είναι πιο ουσιώδης, ο εκπαιδευόμενος έχει
το χρόνο να αφομοιώσει όσα διδάχθηκε και να
απαντήσει κριτικά σε όσα συζητούνται στις ασύγχρονες
συζητήσεις. Στις σύγχρονες συζητήσεις, ο
εκπαιδευτικός μπορεί να ελέγξει το πόσο ο
εκπαιδευόμενος έχει αφομοιώσει τη διδακτέα ύλη από
την αμεσότητα των απαντήσεών του.
14. Η Επικοινωνία (3/3)
• Πολλοί υποστηρίζουν ότι Πανεπιστήμιο δεν σημαίνει μόνο
μετάδοση γνώσεων αλλά και μετάδοση ιδεών και αντιλήψεων,
δημιουργία νέων τάσεων και ρευμάτων. Στην e-learning
εκπαίδευση, υπάρχει αυτή η επικοινωνία μέσω των chats, forums
και e-mails. Αν υποστηριχθεί από τους εκπαιδευτικούς, μπορεί να
αποτελέσει ένα πολύτιμο μέσο υποστήριξης της εκπαίδευσης και
ανταλλαγής ιδεών.
• Έρευνες δείχνουν πως η επιθυμία για επικοινωνία είναι πολύ
ισχυρή στην διαδικτυακή εκπαίδευση, ανάμεσα σε
εκπαιδευόμενους και εκπαιδευτές.
15. Συμπεράσματα (1/2)
• Το e-learning, ως σύγχρονη μορφή εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης,
έχει αναπτυχθεί ραγδαία από τη δεκαετία του 90 που
πρωτοεμφανίστηκε.
Θα συνεχίζει για πολλά χρόνια ακόμα να αναπτύσσεται, γιατί
προκαλεί το ενδιαφέρον:
• των ερευνητών από πολλούς και διάφορους κλάδους της
επιστήμης οι οποίοι την ερευνούν και την προάγουν ακαδημαϊκά,
καθορίζοντας τα θεωρητικά πλαίσια μέσα στα οποία πρέπει να
αναπτύσσεται.
• των κρατών και των διεθνών οργανισμών που νομοθετούν υπέρ της
διάδοσής της και της αναγνώρισής της ως ισότιμη εκπαίδευση με
την παραδοσιακή εκπαίδευση στις τάξεις.
16. Συμπεράσματα (2/2)
Το e-learning προκαλεί το ενδιαφέρον:
• των εταιριών, οι οποίες επενδύουν σ’ αυτήν εκατομμύρια δολάρια
ή ευρώ, ιδρύοντας εικονικά πανεπιστήμια και σχολεία όλων των
βαθμίδων της εκπαίδευσης.
• των εκπαιδευτικών, οι οποίοι θέλουν να ασχοληθούν με τη νέα
αυτή μορφή της εκπαίδευσης, την μελετούν, ενημερώνονται και
παράγουν εκπαιδευτικό υλικό για τα μαθήματά τους.
• των εκπαιδευόμενων, οι οποίοι έχουν πλέον συνηθίσει τη χρήση
του διαδικτύου στην προσωπική τους ζωή ως μέλη κοινωνικών
δικτύων και θεωρούν πολύ φυσικό το να μπορούν να
εκπαιδεύονται μέσα από τις e-learning δομές και να επικοινωνούν
με τους εκπαιδευτές και τους άλλους εκπαιδευόμενους.
17. Πηγές
• Anderson, T. (2008) The Theory And Practice Of
Online Learning. AU Press, Athabasca University.
• De Gagne, J. C., & Walters, K. (2010). The Lived
Experience of Online Educators: Hermeneutic
Phenomenology. Journal of Online Learning and
Teaching.
• Kevin Moore, Frank Hanfland, Patti Shank, Lisa
Young, Lance Dublin, Ryan Watkins, Michael Corry,
Bill Brandon (2007). The eLearning Guild’s
Handbook of e-Learning Strategy.