Pertumbuhan penduduk yang pesat boleh berlaku akibat kadar kelahiran yang tinggi disebabkan oleh kegagalan program perancangan keluarga, amalan perkahwinan pada usia muda serta keperluan buruh keluarga. Ini berlawanan dengan kadar kematian yang rendah disebabkan peningkatan kemudahan kesihatan.

1. PERTUMBUHAN PENDUDUK DAN
PROGRAM KAWALAN PENDUDUK

2. Pertumbuhan penduduk merujuk kepada
perubahan sama ada pertambahan atau
pengurangan penduduk di sesuatu kawasan
dalam tempoh tertentu yang melibatkan
kadar kelahiran, kadar kematian dan kadar
migrasi bersih.

3. i. Kadar kelahiran iaitu peratus/nisbah
kelahiran dala tempoh masa tertentu.
ii. Kadar kematian iaitu peratus/nisbah
kematian dala tempoh masa tertentu.
iii. Migrasi bersih iaitu perbezaan antara
migrasi masa dengan migrasi keluar
dalam tempoh tertentu.

4. i. Jika kadar kelahiran tinggi dan kadar
kematian rendah maka pertumbuhan
penduduk akan bertambah dengan pesat
– pertumbuhan positif.
ii. Jika kadar kelahiran rendah dan kadar
kematian tinggi maka pengurangan
penduduk akan berlaku pertumbuhan
negatif.

5. i. Amalan perkahwinan pada usia muda iaitu di
sekitar belasan tahun dan awal 20-an juga
meningkatkan kelahiran. Ini meningkatkan
kadar fertiliti dalam kalangan wanita.
ii. Kegagalan amalan perancangan keluarga
sesetengah negara seperti India dan Pakistan
menyebabkan kadar kelahiran bertambah
dengan cepat. Ini disebabkan oleh halangan
agama,adat dan taraf pendidikan yang masih
rendah terutamanya dalam kalangan
penduduk luar bandar.

6. i. Kegagalan amalan perancangan keluarga sesetengah
negara Benua Afrika. Hal ini kerana halangan
agama,adat dan taraf pendidikan yang masih rendah
terutamanya dalam kalangan penduduk luar bandar.
ii. Amalan perkahwinan pada usia muda iaitu di sekitar
belasan tahun dan awal 20-an masih tinggi di Afrika
.Ini meningkatkan kadar fertiliti dalam kalangan
wanita yang cenderung meningkatkan kadar
kelahiran.
iii. Keperluan buruh keluarga khususnya dalam sektor
pertanian di luar bandar. Di Somalia, Uganda dan
China pergantungan kepada tenaga buruh keluarga
am tinggi bagi menjimatkan kos pengeluaran.
Kesannya kadar kelahiran meningkat.

7. i. Tahap pendidikan tinggi dalam kalangan penduduk
negara-negara Eropah menyebabkan mereka mengawal
kelahiran melalui kaedah perancang keluarga, lambat
kahwin dll.
ii. Pertambahan wanita berkerjaya. Kesannya mereka
lambat kahwin kerana tertumpu kepada pendidikan, dan
pembinaan kerjaya masing-masing. Ini akan
menjejaskan tahap fertiliti/kesuburan wanita berkenaan
seterusnya mengurangkan kelahiran.
iii. Kos sara hidup yang tinggi. Kesannya setiap keluarga
terpaksa menghadkan bilangan anak untuk memastikan
kos sara hidup dapat dijimatkan. Ini bertujuan untuk
memastikan setiap anak mendapat peluang pendidikan
yang lebih baik.

8. i. Kegagalan amalan perancangan keluarga
sesetengah negara seperti India dan Pakistan.
disebabkan oleh halangan agama,adat dan taraf
pendidikan yang masih rendah terutamanya dalam
kalangan penduduk luar bandar.
ii. Amalan perkahwinan pada usia muda iaitu di sekita
belasan tahun dan awal 20-an. Ini meningkat kadar
fertiliti dalam kalangan wanita yang cenderung
meningkatkan kadar kelahiran.
iii. Keperluan buruh keluarga khususnya di sektor
pertanian di luar bandar. Di India, Indonesia
pergantungan kepada tenaga buruh keluarga amat
tinggi bagi menjimatkan kos pengeluaran.

9. i. Meningkatkan bekalan buruh dalam negara
untuk mamajukan pelbagai sektor ekonomi
seperti pertani an,pembinaan,perindustrian,
perkhidmatan can lain-lain. Penduduk yang
ramai menjadi aset tenaga kerja profesional
can bukan profesional kepada sesebuah
negara.
ii. Memperluaskan saiz pasaran melalui
pertambahan penduduk. Pasaran domestik
menjadi semakin besar clan kuasa beli
pengguna tempatan juga boleh bertambah.

10. i. Kekurangan sumber makanan seperti sumber
pertanian dan perikanan yang tidak sepadan
dengan jumlah penduduk yang ramai. Ini boleh
menyebabkan kebuluran.
ii. Masalah kemiskinan dan kemunduran. Peluang
pekerjaan yang terhad berbanding dengan jumlah
penduduk yang ramai akan menyebabkan
pengganguran, pendapatan perkapita yang kecil,
miskin dan taraf hidup penduduk yang rendah.
iii. Kualiti hidup penduduk yang rendah. Kerajaan
tidak mampu menyediakan akses pendidikan dan
kesihatan yang baik untuk keperluan penduduk
yang ramai. Ini boleh menimbulkan masalah
kesihatan seperti penularan wabak penyakit serta
masalah keciciran dan buta huruf dalam pelajaran.

11. i. Melaksanakan dasar saiz keluarga kecil seperti di negara
China yang melaksanakan polisi 1 keluagra 1 anak. Tindakan
denda/kompaun, menaikkan cukai pendapatan,memotong
pemberian subsidi can lain-lain boleh dikenakan kepada
keluarga yang memiliki bilangan anak melebihi had yang
ditetapkan.
ii. Melewatkan had umur layak kahwin. Misalnya dari belasan
tahun kepada pertengahan 20-an. Ini dapat mengurangkan
fertiliti/kesuburan di kalangan wanita.
iii. Melaksanakan program perancangan keluarga untuk
menjarakkan kelahiran seperti penggunaan kondom, pil
perancang, kaedah AUD dsb.
iv. Meningkatkan peluang dan jumlah wanita berkerjaya dalam
bidang profesional. Ini akan melewatkan wanita berkahwin can
seterusnya mengurangkan fertiliti/ kesuburan.

12. i. Trend pertumbuhan penduduk bandar di
Malaysia bertambah dengan pesat disebabkan
migrasi masuk penduduk dari desa. Migran
yang masuk terdiri daripada golongan muda,
yang mempunyai kadar fertiliti yang tinggi
apabila mereka berkahwin yang menyebabkan
kelahiran bertambah dengan cepat di bandar.
ii. Trend pertumbuhan penduduk luar bandar
pula mengalami trend semakin menurun
disebabkan oleh migrasi keluar penduduk
muda. Yang tinggal ialah penduduk tua yang
sudah tamat kadar fertilitinya.

13. i. Pembangunan ekonomi menjadi lembab
khususnya dalam bidang pertanian akibat
kekurangan buruh/ tenaga kerja muda yang
telah berhijrah ke bandar. Golongan tua
yang tinggal tidak lagi produktif.
ii. Saiz pasaran luar bandar juga semakin
mengecil kerana kekurangan penduduk dan
kuali beli penduduk desa juga menjadi
semakin rendah.

14. Penduduk optimum bermaksud jumlah
penduduk seimbang dengan daya tampung
sumber alam semasa berbanding dengan
tempoh sebelum atau selepas mencapai
penduduk optimum. Keadaan optimum berlaku
apabila bilangan penduduk sepadan dengan
penawaran sumber dan negara memiliki tahap
teknologi yang tinggi.

15. i. Kadar kelahiran yang rendah dan kadar
kematian juga rendah. Ini disebabkan oleh
keberkesanan program perancangan keluarga,
tahap pendidikan penduduknya yang tinggi
serta kemajuan perubatan moden.
ii. Jangka hayat penduduk yang tinggi sehingga
melangkaui 80 tahun. Ini disebabkan oleh
kesedaran penjagaan kesihatan penduduknya
adalah tinggi, diet pemakanan yang seimbang,
amalan gaya hidup sihat serta teknologi
perubatan yang canggih.
iii. Kualiti hidup penduduknya yang tinggi–
berpendapatan tinggi, mewah can gaya hidup
kosmopolitan.

16. i. Melalui program kawalan penduduk yang terancang
dengan keberkesanan amalan perancangan
keluarga disamping meningkatkan kualiti hidup
rakyatnya seperti tahap pendidikan yang tinggi,
nilai moral yang tinggi dll.
ii. Melalui kemajuan teknologi yang mencipta banyak
peluang pekerjaan yang menawarkan pendapatan
yang tinggi kepada rakyatnya khususnya dalam
sektor perindustrian dan perkhidmatan. Teknologi
moden juga telah menjana pengeluaran makanan
yang banyak bagi menampung keperluan
penduduk. Justeru wujud keseimbangan antara
jumlah penduduk dengan penawaran sumber
makanan.

17. i. Penduduk kurangan bermaksud sesebuah
negara mempunyai bilangan penduduk
yang kurang berbanding dengan daya
tampung sumber alam
ii. Lebihan penduduk ialah jumlah penduduk
melebihi kemampuan penawaran sumber
yang a la dalam sesebuah negara.

18. i. Amalan perancangan kurang berkesan
kerana tahap pendidikan penduduknya
yang rendah, faktor halangan agama, adat,
sikap, dan status quo masyarakat.
ii. Keperluan tenaga buruh keluarga bagi
mengusahakan sektor pertanian – bagi
menjimatkan kos pengeluaran.

19. i. Dasar ini amat berjaya mengawal pertumbuhan
penduduk negara China yang sedia ramai
kerana tindakan tegas daripada kerajaan
seperti mengenakan denda, menarik batik
keistimewaan seperti pembelajaran percuma,
biasiswa dll.
ii. Namun begitu dalam jangka masa panjang,
populasi golongan muda negara China semakin
berkurangan sebaliknya penuaan penduduk
pula semakin bertambah. Ini merugikan negara
dalam jangka mass panjang.

20. i. Ini kerana negara Singapura sedang
mengalami kekurangan penduduk kesan
dasar saiz keluarga kecil yang telah
diamalkan semenjak tahun 1970-an lagi.
ii. Singapura juga mengalami krisis
kekurangan tenaga buruh tempatan di
samping saiz pasaran domestik yang
semakin mengecil.

21. i. Bagi menambahkan bekalan tenaga buruh
di samping memperluaskan saiz pasaran
domestik agar tidak terlalu bergantung
kepada tenaga buruh asing.
ii. Sumber semula jadi dalam negara masih
banyak untuk menampung keperluan
penduduk seperti sumber tanah, pertanian,
perikanan dll yang masih belum dijana
sepenuhnya.

22. i. Kadar pengganguran mungkin meningkat
dengan ketara jika pertumbuhan penduduk
ticak diimbangi dengan keperluan
pekerjaan yang baik khususnya dalam
sektor ekonomi moden.
ii. Boleh berlaku masalah lebihan penduduk
seperti kekurangan sumber makanan,
perumahan – yang boleh mewujudkan
persetingganan, peningkatan masalah
sosial dll.

23. i. Ketersediaan masyarakat/penduduk untuk
memiliki anak yang ramai dalam keadaan
kos hidup yang terlalu tinggi. Ini
membebankan keluarga dan boleh
menjejaskan kualiti hidup masyarakat.
ii. Teknologi untuk menjana sumber alam
yang ada masih rendah bagi meningkatkan
pengeluaran – menampung keperluan
penduduk jika berlaku pertumbuhan yang
pesat.

24. i. Memberikan kemudahan cuti bersalin bergaji
penuh kepada kakitangan awam selama tiga bulan
bagi menggalakkan kadar kelahiran. Kerajaan juga
menyediakan kemudahan rawatan percuma kepada
ibu-ibu yang mengandung dan barn melahirkan
anak.
ii. Meningkatkan kualiti hidup penduduk khususnya
dalam konteks peningkatan pendapatan perkapita
agar mampu memiliki/menyara anak yang lebih
ramai. Contohnya melaksanakan dasar gaji minima
(RM: 900.00), memperbanyakan peluang pekerjaan
dalam sektor industri, perkhidmatan dan
perniagaan yang menawarkan gaji yang lebih
lumayan dan tetap dsb.

25. Kadar Kelahiran yang tinggi dan Kadar Kematian yang
rendah disebabkan oleh:
1. Peningkatan kemudahan kesihatan.
2. KegagaIan/kurang berkesan program perancangan
keluarga.
3. Kahwin awal.
4. Keperluan buruh/tenaga manusia.
5. Kualiti hidup penduduk disesetangah negara meningkat.
Teknologi pengeluaran masih rendah dan faktor kerajaan/
Governan.
1. Kelemahan kerajaan/ faktor politik.
2. Teknologi untuk meneroka,menjana dan
mempelbagaikan sumber pengeluaran yang ada bagi
menampung keperluan penduduk masih rendah.

26. Sesebuah negara akan mengalami lebihan
penduduk (rujuk kembali kepada soalan)
kerana peningkatan kemudahan kesihatan
(hospital/ klinik) sistem dan peralatan
perubatan moden serta doktor. (1m)
Peningkatan kemuahan kesihatan
menyebabkan kadar kematian bagi menurun
pelbagai penyakit dapat diubati seperti
hepatitis B. Ini menyebabkan kadar kematian
bayi yang baru lahir dapat dikurangkan dan
menurunkan kadar kematian. (1m)

27. Peningkatan kemudahan kesihatan
(hospital/ klinik) sistem dan peralatan
perubatan moden serta doktor. (1m)
Peningkatan kemuahan kesihatan
menyebabkan kadar kematian bagi menurun
pelbagai penyakit dapat diubati seperti
hepatitis B. Ini menyebabkan kadar kematian
bayi yang baru lahir dapat dikurangkan dan
menurunkan kadar kematian. (1m) Kesannya,
sesebuah negara akan mengalami lebihan
penduduk. (rujuk kembali kepada soalan)

28. KegagaIan/kurang berkesan program
perancangan keluarga untuk menjarakkan kelahiran –
akibat halangan agama, adat dan status quo serta taraf
pendidikan yang rendah di sesetangah masyarakat.
Kahwin awal. Perkahwinan pada usia muds
meningkatkan kadar fertiliti. Tahap kesuburan wanita
ialah antara umur (15 – 45 tahun). Amalan kahwin awal,
kecenderungan untuk kelahiran bertambah sebelum
tamat kesuburan.
Keperluan buruh/tenaga manusia. Di sesetangah
negara seperti India tenaga buruh untuk sektor
pertanian datangnya daripada ahli keluarga. Anak yang
ramai kos buruh menjadi lebih murah.

29. Kualiti hidup penduduk disesetangah negara
meningkat. Pendapatan perkapita meningkat mampu untuk
menyara keluarga yang ramai. Amalan pemakanan berzat/
seimbang dan penjagaan kesihatan yang baik meningkatkan
jangka hayat penduduk – mengurangkan kadar kematian.
Kelemahan kerajaan/ faktor politik. Ketidakcekapan
kerajaan untuk mengawal kelahiran, menyebabkan inovasi/
pendidikan kekeluargaan, masalah ketidakstabilan politik/ negara
bergolak yang menyebabkan dasar kependudukan tidak dapat
dilaksanakan. Contoh di Sudan.
Di sesetengah negara teknologi untuk meneroka,menjana
dan mempelbagaikan sumber pengeluaran yang ada bagi
menampung keperluan penduduk masih rendah. Sumber terbiar
sebagai stok atau diguna secara membazir. Keperluan makanan,
tempat tinggal dan pekerjaan penduduk tidak dapat dipenuhi.
Banyak berlaku di negara yang mengalami lebihan penduduk
mutlak.

30. Kesan negatif
1. Kadar pengganguran yang tinggi
2. Kemiskinan dan kemunduran
3. Kualiti hidup rendah
4. Masalah kekurangan makanan
5. Masalah social bertambah

31. Kesan positif
1. Bekalan tenaga buruh ramai
2. Saiz pasaran besar
3. Pertahanan negara kukuh.

32. Lebihan penduduk kebiasaanya memberi
kesan negatif terhadap sosioekonomi sesebuah
negara iaitu berlaku kadar pengganguran yang
tinggi. Aras penduduk tidak boleh ditampung
dengan kemampuan sumber pekerjaan yang
terhad/tidak dipelbagaikan. Persaingan untuk
mendapatkan pekerjaan tinggi dan ini akan
menyebabkan pengganguran ketara mendorong
kepada masalah sosial dan migrasi. Disesetengah
negara kadar pengganguran
melebihi 3% seperti di Indonesia.

33. Lebihan penduduk kebiasaanya memberi
kesan positif terhadap sosioekonomi sesebuah
negara iaitu perluasan saiz pasaran domestik.
Ini kerana jumlah penduduk yang ramai akan
menambahkan saiz pasaran domstik di dalam
sesebuah negara. Selain itu, kuasa beli yang
tinggi juga membantu meningkatkan pasaran
terhadap produk di dalam sesebuah negara.
Contohnya negara China mempunyai penduduk
melebihi 1.8 billion yang mampu menjadi
pembeli kepada produk negara itu.

34. Soalan BINCANGKAN
perlu ada
KESIMPULAN

35. Kesimpulannya lebihan penduduk boleh
memberi kesan positif dan kesan negatif
terhadap sosioekonomi sesebuah negara.
Antara kesan positifnya ialah bekalan tenaga
buruh yang ramai, saiz pasaran yang besar dan
pertahanan negara semakin kukuh. Manakala
kesan negatifnya ialah kadar penggangguran
yang tinggi, kewujudan fenomenan kemiskinan
dan kemunduran, kualiti hidup yang rendah,
masalah kekurangan bekalan makanan dan
masalah social bertambah.
SENARAIKAN
SEMUA KESAN
YANG TELAH
DIBINCANGKAN

36. BENUA ASIA
BENUA EROPAH
BANDING
DALAM
PERENGGAN
YANG SAMA
BOLEH JUGA
DIBANDINGKAN
DALAM BENTUK
JADUAL

37. Aspek perbandingan
1. Pertumbuhan penduduk
1. Asia – pesat/semakin meningkat
2. Eropah – perlahan/stabil
2. Kadar penuaan
1. Asia – masih rendah/kematian golongan tua
tinggi.
2. Eropah – tinggi/jangka hayat meningkat.
3. Komposisi umur
1. Asia – kelompok muda ramai.
2. Eropah – jumlah penduduk tua ramai.

38. Trend pertumbuhan penduduk antara benua
Asia dengan Eropah pada abad ke 20 dan 21
menunjukkan perbezaan yang ketara. Dari aspek
pertumbuhan penduduk, benua Asia menunjukkan
pertumbuhan penduduk yang pesat dan semakin
meningkat yang disebabkan oleh kegagalan
perancangan keluarga, berkahwin pada usia yang
muda dan keperluan tenaga buruh yang ramai
untuk sektor pertanian. Sebaliknya di benua Eopah,
pertumbuhan penduduknya agak perlahan/stabil
kerana amalan perancangan keluarga,
mementingkan kerjaya di kalangan wanita dan
peningkatan taraf hidup.

39. Benua Asia Benua Eropah
Kadar penuaan penduduk
masih rendah kerana kadar
kematian golongan tua masih
tinggi. Ini kerana tahap
kesihatan dan kemudahan
kesihatan masih rendah untuk
merawat penyakit golongan
tua seperti sakit jantung,
kencing manis dan darah
tinggi. Selain itu, amalan
penjagaan kesihatan
penduduknya masih rendah.
Kadar penuaan penduduknya
tinggi kerana jangka hayat
penduduknya. Ini kerana
tahap kesihatan dan
kemudahan kesihatan dapat
mengawal pelbagai penyakit
merbahaya. Amalan
penjagaan kesihatannya juga
tinggi dan penduduknya
mengamalkan gaya hidup
sihat,

40. 1. Tekanan terhadap sumber alam.
2. Kepupusan/kehabisan sumber alam.
3. Pencemaran sumber.
4. Kemusnahan/kerosakan sumber.
5. Berkurangnya sumber-sumber makanan.
6. Pembangunan sumber alam meningkat.