Αφορμή για να προσεγγίσουμε την έννοια της διαφορετικότητας μέσα από ένα κεφάλαιο της Βυζαντινής Ιστορίας.

1. «Η ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑ:«Η ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑ:
Μια πολυπρισματική διδασκαλία ΙστορίαςΜια πολυπρισματική διδασκαλία Ιστορίας
σε πολυπολιτισμικό μαθητικό περιβάλλον»σε πολυπολιτισμικό μαθητικό περιβάλλον»
Α. Λεονάρδου, Μ.Ed.Α. Λεονάρδου, Μ.Ed.

2. 02/07/1602/07/16 22
Θέμα, σκοπός και στόχοι του Διδακτικού ΣχεδίουΘέμα, σκοπός και στόχοι του Διδακτικού Σχεδίου
• Θέμα: «Εικονομαχία»Θέμα: «Εικονομαχία»
• Σκοπός: Ιστορικές γνώσεις, διαχρονικότητα τουΣκοπός: Ιστορικές γνώσεις, διαχρονικότητα του
θρησκευτικού φανατισμούθρησκευτικού φανατισμού
• Στόχοι (επιλογή): ορολογία, πολυπρισματικήΣτόχοι (επιλογή): ορολογία, πολυπρισματική
προσέγγιση του παρελθόντος, σύλληψη τουπροσέγγιση του παρελθόντος, σύλληψη του
παρελθόντος ως όλου, συσχετισμός Ιστορίας καιπαρελθόντος ως όλου, συσχετισμός Ιστορίας και
Τέχνης, ανοχή στο διαφορετικό, εξάσκηση στηνΤέχνης, ανοχή στο διαφορετικό, εξάσκηση στην
τεκμηριωμένη αντιπαράθεση, ομαδικό πνεύμα.τεκμηριωμένη αντιπαράθεση, ομαδικό πνεύμα.

3. 02/07/1602/07/16 33
Διδακτικές μέθοδοι και τεχνικέςΔιδακτικές μέθοδοι και τεχνικές
• Εμπλουτισμένη διδασκαλίαΕμπλουτισμένη διδασκαλία
• Ερωτηματική διδασκαλία,Ερωτηματική διδασκαλία,
Συζήτηση,Συζήτηση,
• Διαφοροποιημένη διδασκαλίαΔιαφοροποιημένη διδασκαλία
(έχει προηγηθεί διερεύνηση των ατομικών(έχει προηγηθεί διερεύνηση των ατομικών
ιδιαιτεροτήτων κάθε μαθητή του τμήματος,ιδιαιτεροτήτων κάθε μαθητή του τμήματος,
σε επίπεδο ελληνομάθειας και έχουνσε επίπεδο ελληνομάθειας και έχουν
καταγραφεί ανωνύμως οι λατρευτικές τουςκαταγραφεί ανωνύμως οι λατρευτικές τους
συνήθειες),συνήθειες),
• Εργασία μαθητών σε ομάδες.Εργασία μαθητών σε ομάδες.
• Αξιοποίηση προγενέστερηςΑξιοποίηση προγενέστερης
γνώσης,γνώσης,
• Ανακαλυπτική - διερευνητικήΑνακαλυπτική - διερευνητική
μάθησημάθηση,,
• Επίλυση προβλήματος,Επίλυση προβλήματος,
• Πολυπρισματική θεώρηση στηΠολυπρισματική θεώρηση στη
διδασκαλία της Ιστορίας,διδασκαλία της Ιστορίας,
• Διδασκαλία από πηγές,Διδασκαλία από πηγές,
• Διαθεματική προσέγγισηΔιαθεματική προσέγγιση
(Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη, Ιστορία(Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη, Ιστορία
και Έκφραση-Έκθεση, Ιστορία καικαι Έκφραση-Έκθεση, Ιστορία και
Θρησκευτικά),Θρησκευτικά),
• Δραματοποίηση,Δραματοποίηση,
• Παιχνίδι ρόλων.Παιχνίδι ρόλων.

4. 02/07/1602/07/16 44
Ομάδες – Φύλλα εργασίαςΟμάδες – Φύλλα εργασίας
• 4 ομάδες4 ομάδες – σημείο– σημείο
αναφοράς στη συζήτηση οιαναφοράς στη συζήτηση οι
λατρευτικές συνήθειες τωνλατρευτικές συνήθειες των
μαθητών: αποδοχή τουμαθητών: αποδοχή του
διαφορετικού.διαφορετικού.
• ““Οι ιστορικοί”Οι ιστορικοί”
• ““Οι κριτικοί Τέχνης”Οι κριτικοί Τέχνης”
• ““Οι δημοσιογράφοι”Οι δημοσιογράφοι”
• ““Το debate”Το debate”
• Φύλλα εργασίας – βασικάΦύλλα εργασίας – βασικά
θέματα:θέματα:
• Ορισμοί εννοιώνΟρισμοί εννοιών
• Πίνακας ροής γεγονότωνΠίνακας ροής γεγονότων
• Επεξεργασία κειμενικών πηγώνΕπεξεργασία κειμενικών πηγών
• Δημιουργία πρωτότυπων κειμένωνΔημιουργία πρωτότυπων κειμένων
(δημοσιογραφικό άρθρο για την(δημοσιογραφικό άρθρο για την
Οικουμενική Σύνοδο του 843)Οικουμενική Σύνοδο του 843)
• Επεξεργασία εικόνωνΕπεξεργασία εικόνων
• Καταγραφή επιχειρημάτων καιΚαταγραφή επιχειρημάτων και
αντι-επιχειρημάτων: υλικό γιααντι-επιχειρημάτων: υλικό για
debate στην τάξηdebate στην τάξη

5. 02/07/1602/07/16 55
Διδακτικό σχέδιο – α’ φάσηΔιδακτικό σχέδιο – α’ φάση
Αξιοποίηση προγενέστερης γνώσηςΑξιοποίηση προγενέστερης γνώσης
Λέξεις κλειδιάΛέξεις κλειδιά
• ΒυζάντιοΒυζάντιο
• Εξωτερικοί εχθροί -Εξωτερικοί εχθροί - Βόρεια, Δυτικά και Ανατολικά σύνοραΒόρεια, Δυτικά και Ανατολικά σύνορα (Σλάβοι, Άβαροι, Βούλγαροι, Λογγοβάρδοι,(Σλάβοι, Άβαροι, Βούλγαροι, Λογγοβάρδοι,
Άραβες)Άραβες)
• Θεματική οργάνωση (θέμα, θεματικός στρατός)Θεματική οργάνωση (θέμα, θεματικός στρατός)
Χαμηλή βυζαντινή μουσικήΧαμηλή βυζαντινή μουσική
ΧάρτεςΧάρτες

6. 02/07/1602/07/16 66
Διδακτικό σχέδιο – α’ φάσηΔιδακτικό σχέδιο – α’ φάση
ΔιαθεματικότηταΔιαθεματικότητα
• Ιστορία καιΙστορία και
ΘρησκευτικάΘρησκευτικά
Ανατολική και Δυτική ΕκκλησίαΑνατολική και Δυτική Εκκλησία
- Ιστορία και ΤέχνηΙστορία και Τέχνη
Ορθόδοξη ΧριστιανικήΟρθόδοξη Χριστιανική
ΕικονογραφίαΕικονογραφία
Ισλαμική ΤέχνηΙσλαμική Τέχνη
Λέξεις κλειδιά:Λέξεις κλειδιά: εικονικός –εικονικός –
ανεικονικόςανεικονικός

7. 02/07/1602/07/16 77
Διδακτικό σχέδιο – β’ φάσηΔιδακτικό σχέδιο – β’ φάση
ΔιδασκαλίαΔιδασκαλία
• ΟρισμοίΟρισμοί
- ΓεγονόςΓεγονός
- ΑίτιοΑίτιο
- ΑφορμήΑφορμή
- Ο ρόλος του τυχαίουΟ ρόλος του τυχαίου
• CD ROMCD ROM «ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ»«ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ»
(αποσπάσματα)(αποσπάσματα)
• Ροή γεγονότων εικονομαχίαςΡοή γεγονότων εικονομαχίας

8. 02/07/1602/07/16 88
Διδακτικό σχέδιο – γ’ φάσηΔιδακτικό σχέδιο – γ’ φάση
Εργασία ομάδων – ανατροφοδότηση – προβληματισμοίΕργασία ομάδων – ανατροφοδότηση – προβληματισμοί
• Επεξεργασία των φύλλωνΕπεξεργασία των φύλλων
εργασίαςεργασίας
• Διευκολυντική δράση τουΔιευκολυντική δράση του
εκπαιδευτικούεκπαιδευτικού (κυρίως στις ομάδες(κυρίως στις ομάδες
των γλωσσικών ασκήσεων)των γλωσσικών ασκήσεων)
• Ανακοινώσεις – κριτική τωνΑνακοινώσεις – κριτική των
αποτελεσμάτωναποτελεσμάτων
• Εικονομάχος vs Εικονολάτρη:Εικονομάχος vs Εικονολάτρη:
ζωντανός αγώναςζωντανός αγώνας
επιχειρηματολογίας ενώπιονεπιχειρηματολογίας ενώπιον
κοινούκοινού (βλ. Αγώνες μαθητικής(βλ. Αγώνες μαθητικής
επιχειρηματολογίας – αντιλογίας)επιχειρηματολογίας – αντιλογίας)
http://www.minedu.gov.gr/dioikhtika-http://www.minedu.gov.gr/dioikhtika-
eggrafa/eggrafa-deyterobathmias-ekpaideysis/29-eggrafa/eggrafa-deyterobathmias-ekpaideysis/29-
11-11-agones-epixeirimatologias-antilogias-2011-11-11-agones-epixeirimatologias-antilogias-2011-
2012.html2012.html
• Σχολιασμός της δραστηριότηταςΣχολιασμός της δραστηριότητας
συνολικά – καταγραφήσυνολικά – καταγραφή
βελτιωτικών παρεμβάσεωνβελτιωτικών παρεμβάσεων
• Αφόρμηση για περαιτέρωΑφόρμηση για περαιτέρω
προβληματισμό:προβληματισμό:
http://www.tanea.gr/ellada/article/?http://www.tanea.gr/ellada/article/?
aid=4544567aid=4544567