3. Solunum havasındaki CO2 konsantrasyonunun sayısal olarak ölçülmesi KAPNOMETRİ; konsantrasyonların seyrinin grafik olarak çizilmesi de KAPNOGRAFİ olarak adlandırılmaktadır.
4. ÇALIŞMA İLKESİ Kızılötesi sprektomi yönteminde bir ışık kaynağından belirli bir dalga boyunda ışık salınır ve solunum havasındaki CO2 tarafından absorbe edilen miktar, bir detektör aracılığıyla saptanıp ölçüm değeri olarak verilir.
5. Normal atmosferdeki CO2 miktarı %0.4’tür. Bu nedenle inspiryum havasındaki CO2 miktarı ‘0’ olarak kabul edilir. Başlangıçta, aşağıdaki durumlarda da anlamlı düzeyde CO2 miktarı ölçülebilir; _ Ölçüm öncesinde ekspiryum havasının mideye gitmesine yol açan hatalı maske ile solunum, _ Kola gibi CO2 içeren içeceklerin alınması, _ CO2 oluşumuna neden olan (antiasit vb.) ilaçların alınmış olması,
8. Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri’nde Kapnometri ve Kapnografi’nin Kullanılması Niçin Endikedir?
9. Entübeli Hastalar; _ ETT yerleşiminin doğruluğunun yerleşimi, _ ETT pozisyonunun nakil esnasında yerleşiminin gözlenmesi, _ KPR esnasında; * Kardiyak kompresyonların etkinliği, * SDGD’ ün erken belirtisi, * İntrakraniyal basıncın gözlenmesi,
10. Entübe Olmayan Hastalar; _ Triyaj hastalarının hızlı tespiti, * Kritik hastalar * Kimyasal terörizm olayları _ Obstrüktif Akciğer Hastalıkları, * Astım * Amfizem _Hipoventilasyon durumları, * Sedasyon ve analjezi * Alkol ve ilaç intoksikasyonu
11. ETT ETT esnasında tüpün trakea içinde içinde olduğunu göstermenin en güvenilir yolu solunumdaki CO2 düzeyini kontrol etmektir. Hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinde alışagelmiş teknikler; vokal kordların görülmesi, tüpün vokal kordlardan geçişin görülmesi, tüpte buğulanma olması, göğüs hareketlerinin gözlenmesi, ventilasyon sonrası solunum seslerinin bilateraloskülte edilmesidir.
12. Orafarenksin kan, kusmuk ve yabancı maddeler nedeniyle yeterince görülememesi nedeniyle bu işlemler yeterince yapılamaz. Olay yerinin gürültülü ve panik olması nedeniyle solunum sesleri yeterince duyulamayabilir.
13. Ölçülebilir CO2 miktarı sadece akciğerlerden kaynaklanabileceği için birkaç soluk alışverişten sonra normal olarak bulunan PeeCO2 , tüpün özefagusta olmadığını %100’ e yakın bir kesinlikle kanıtlar.
14. KPR Etkinliği Kalp debisi ve akciğer perfüzyonunun artması ile PeeCO2 değeri yükselir; ölüm vakalarında ekspiryum havasında CO2 saptanmaz. (CO2 taşınması durur, PeeCO2 sıfıra kadar düşer)
15. SDGD’ mü Erken Göstermesi SDGD’ ndekapnografi dalgaları hızlıca yükselir; nabız ve tansiyondan daha çabuk gözlemlenir. Nabız ölçümü arteryal vazokontriksiyon nedeniyle zorlaşabilir.
16. Normal Kapnografi Dalgaları A-B: Ekspirasyon başlangıcı, anatomik ölü boşluk nedeniyle CO2 yok B-C : Ekspirasyon ortası, CO2 hızlı artışı C-D : Alveoler plato, düşük artış D-E : İnhalasyon nedeniyle CO2 düzeyinin düşüşü
17. ‘ D ‘ ekspiryumun sonu olup EtCO2 değerini vermektedir. Noktanın değeri alveoler CO2 konsantrasyonunu en doğru yansıtan rakamdır.
18. Resim 1- OridionCapnographi Referans GuideResimde görüldüğü gibi solunumun olmadığını en erken kapnografi göstermektedir. (1)
19. !!! Solunum durduktan birkaç dakika içerisinde pulseoksimetre halen normal değerler içerisinde ölçüm gösterebilir !!!
21. Kapnometre maske ile kullanıldığı gibi endotrakeal tüpe takılarak ta kullanılabilir. Kapnometre ve kapnografiler ayrı bir cihaz ya da defimonitöre entegre şekilde bulunabilir.
22. Kapnometre maske ve ET ile kullanılacaksa mutlaka filtre ile kullanılmalıdır. Aksi halde solunum havasındaki nem tüpte buğulanmaya, ölçümün hatalı olmasına neden olur.
