10. ataturk konu anlatimi

ATATÜRK’ÜN HAYATI VE İLKELERİ
KONU ANLATIMI

ATATÜRK’ÜN HAYATI
Atatürk 1881 yılında, Selanik'te doğdu. Babası Ali Rıza
Efendi, annesi Zübeyde Hanım' dır. Asıl adı Mustafa' dır.
Selanik'te yeni açılmış "Şemsi Efendi Mektebi"nde ilkokula
başladı. Selanik Askeri Rüştiyesi'ni, sonra Manastır Askeri
Idadisi' ni bitirdi. 1899'da İstanbul'a gelip "Harbiye
Mektebi"ne girdi. 1905'te Harp Akademisi'ni bitirip
Şam'daki 5. Ordu'ya gönderildi.

Orada "Vatan ve Hürriyet" adlı gizli, ilerleme amacını
güden derneği kurdu. 1907'de Manastır'daki 3.Ordu'ya
tayin edildi. "Vatan ve Hürriyet" cemiyeti oradaki "Ittihat ve
Terakki" cemiyetiyle birleşti. 13 Nisan 1909'da İstanbul'da
çıkan "31 Mart Vak'ası" üzerine, adını verdiği "Hareket
Ordusu"nun Kurmay Başkanı olarak bu kuvvetlerle
İstanbul'a geldi. Ordu Komutanlığı tarafından İstanbul
halkına yayınlanan bildiriyi de Mustafa Kemal yazdı.

İtalyanların 1911 yılında Trablusgarp'a asker çıkarması
üzerine oraya gidip çete harpleri yaptı. Dimetoka ve
Edirne'nin geri alınışında önemli hizmetlerde bulundu.
1915 yılında Çanakkale'de Anafartalar'da büyük başarılar
kazandı. 31 Ekim 1918'de Yıldırım Orduları Grubu
Komutanlığı'na atandı. 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktı. 22
Haziran 1919'da Amasya' dan bütün ulusa yayımladığı
bildiride, ulusça bir olup düşmanla savaşmak, özgürlük ve
bağımsızlık kazanmak gerektiğini anlattı.

Erzurum Kongresi'nden (23 Temmuz-7 Ağustos 1919) önce bütün
resmi rütbelerini terk etti. 4 Eylül'deki Sivas Kongresi'nde
"Heyet-i Temsiliye" başkanı seçildi. 23 Nisan 1920'de Ankara'da
Büyük Millet Meclisi'ni topladı. "Sevr Antlaşması"nı Türk
ulusunun tanımadığını bütün dünyaya ilan etti. Kurtuluş
Savaşı'nı başlattı. Yunanlılar, Birinci ve İkinci İnönü Savaşlarında
geriye atıldı. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa Sakarya
kıyılarında düşmanı ağır kayıplara uğrattı. T.B.M.M. Mustafa
Kemal'e "Mareşal" rütbesiyle "Gazi" unvanını verdi.

30 Ağustos 1922'de kazanılan Başkomutan Meydan Savaşı
sonucunda düşman tamamen bozulup kaçmaya başladı. 9
Eylül'e kadar süren takip sonunda ordularımız düşmanı
çıktığı yerde, İzmir'de denize döktü. 11 Ekim 1922'de
"Saltanat" yani padişahlık kaldırıldı. 24 Temmuz 1923'de
Lozan Antlaşması imzalandı. Böylece Türk milleti hürriyet
ve istiklaline kavuştu.

T.B.M.M. kabul ettiği özel bir kanunla Cumhur-u reisi Gazi
Mustafa Kemal Paşa'ya "ATATÜRK" soyadını verdi (24 Kasım
1934).
Atatürk sadece başarılı bir asker değildir. Devlet adamı olarak da
ileriyi gören bir büyük dehadır. Türk milletinin bütün
ihtiyaçlarını görmüş, kısa süren hayatının bu devresinde
durmadan, dinlenmeden yeniye, ileriye koşmuş, ulusuna
övünmesini, güvenmesini, çalışmasını öğretmiştir.

En büyük öğretmenimiz Atatürk'tür; siyasi ve askeri
zaferleri milletin hayatında yeterli bulmaz, bağımsızlığın
ilk şartının ekonomik bağımsızlık olduğunu söyler,
"İktisadi istiklal olmadıkça milli istiklal olamaz", derdi.
Atatürk milleti uğruna yaptığı her mücadeleden zaferle
çıktı. Ama bu yorucu hayat bünyesini yıprattı. Hasta
olduğu halde memleket işleriyle uğraşıyordu.

Büyük kurtarıcı 10 Kasım 1938'de sabah 09.05'de ebedi
uykusuna daldı. 19 Kasım günü Sarayburnu'ndan alınan
tabutu "Yavuz" zırhlısıyla İzmit'e, oradan trenle Ankara'ya
götürüldü. Etnografya Müzesi'ndeki mermer lahde kondu.
Daha sonra Atatürk'ün tabutu 10 Kasım 1953'te buradan
alındı, büyük bir törenle Anıtkabir'deki ebedi istiratgahına
götürüldü.

ATATÜRK İLKELERİ
Atatürkçü Düşünce Sistemi:
 Atatürk’ün Türkiye Cumhuriyeti’ni çağdaş uygarlık
seviyesine ulaştırmak amacıyla ortaya koyduğu ilke ve
inkılâpların bütünüdür.

ATATÜRK İLKELERİ
Atatürk İlkeleri’nin Ortak Özellikleri
 Atatürk İlkeleri 1935 yılında Cumhuriyet Halk Partisi
kurultayında kabul edilen Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik,
Halkçılık, Laiklik, Devletçilik, İnkılâpçılık (6 Temel İlke) ve
bunları bütünleyen ilkelerden oluşur.
 Atatürk ilkeleri, Türk ulusunun ihtiyaçlarından ve
Türkiye’nin gerçeklerinden doğmuş ve bu ihtiyaçlara,
gerçeklere göre de gelişmiştir.

ATATÜRK İLKELERİ
 Atatürkçülüğün temeli ulusçuluk ve laikliğe dayalıdır.
 İlkelerin özü; Türk milletini çağdaş milletler seviyesine
çıkarmaktır.
 Atatürkçülükte demokrasi, cumhuriyetçilik, laiklik ve
milliyetçilik gibi evrensel değerler varsa da
çağdaşlaşmanın gereği olarak alınmışlardır.

ATATÜRK İLKELERİ
NOT:
Halkçılık, Devletçilik ve İnkılâpçılık ise Türkiye’ye özgü ilkelerdir.
 Atatürkçü düşünce sisteminin en belirgin özelliği akla ve bilime
dayanması, gelişmeye açık bir özellik göstermesidir.
 Atatürkçülük bir bütündür ve yabancı siyasi akımlar ve
ideolojilerle açıklanamaz.
 Bu ilkeler 5 Şubat 1937’de, “Atatürk İlkeleri” adıyla 1924
Anayasası’na dâhil edilmiştir.

TEMEL İLKELER
CUMHURİYETÇİLİK
 Cumhuriyetçilik İlkesi’nin özellikleri kısaca şöyledir;
 Temel ilkesi seçimdir.
 Devlet başkanlığında ve diğer kademelerde ömür boyu
kalmaya karşıdır.
 Egemenlik kayıtsız şartsız millete aittir.
 Cumhuriyetçiliğin temel dayanağı olan ulusal egemenlikten
ilk kez Amasya Genelgesi’nde bahsedilmiştir.
 Demokratiktir.
 Türk milletinin karakterine uygundur.

TEMEL İLKELER
CUMHURİYETÇİLİK
 Özgür düşünce ortamı vardır.
 Atatürk’ün diğer ilkelerinin uygulanmasını sağlar.
 Cumhuriyetçilik, Atatürk’ün taviz verilmemesini belirttiği iki
ilkeden biridir. (diğeri laiklik).
 Sosyal devlet anlayışını ve güçler ayrılığını esas alır.
 Cumhuriyetçilikte hukuk üstünlüğü ve anayasal devlet
anlayışı vardır.

TEMEL İLKELER
CUMHURİYETÇİLİK
 Cumhuriyetçilik, halkın yönetime ve toplumsal hayata
katılımını artırmayı amaçlar.
 Cumhuriyetçiliği; Milliyetçilik ve Halkçılık ilkeleri
tamamlar, ulusal egemenlik ilkesi bütünler.
 Cumhuriyetçilik, devletin siyasi rejimi olarak Cumhuriyet
yönetimini benimsemek, onu korumak ve yaşatmaktır.

CUMHURİYETÇİLİK
 Atatürk’ün Cumhuriyetçilik İlkesi doğrultusunda;
 TBMM’nin açılması
 1921 ve 1924 Anayasaları’nın hazırlanması
 Saltanat’ın kaldırılması
 Cumhuriyetin ilan edilmesi
 Halifeliğin kaldırılması
 Ordunun siyasetten ayrılması
 Siyasi partilerin kurulması
 Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi
 İki dereceli seçim sisteminden tek dereceli seçim sistemine geçilmesi
 Seçmen yaşının düşürülmesi
 Milletvekili seçme ve seçilme hakkı için vergi verir olma şartının
kaldırılması (1 Nisan 1923) gibi inkılâplar yapılmıştır.

ÖRNEK SORU:
I. Siyasi rejim,
II. Ekonomik politika,
III. Uluslararası ilişkiler,
Cumhuriyetçilik ilkesi yukarıdakilerden hangilerini
doğrudan belirler?
A)Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) II ve III
CEVAP: A

MİLLİYETÇİLİK (ULUSÇULUK)
 Milliyetçiliğin temel öğesi millettir.
 Millet; Geçmişte birlikte yaşamış, aralarında dil, kültür,
ülkü ve tarih gibi ortak bağları olan insan topluluğudur.
 Milliyetçilik ise milli birliği ve beraberliği sağlamak, millet
ve ülke çıkarlarını korumak, ırk ve din ayrımcılığına yer
vermemektir.
 Mustafa Kemal’e göre dini, dili ne olursa olsun kendini Türk
sayan ve Türk olarak yaşayan herkes Türk’tür. Atatürk bunu “Ne
Mutlu Türküm Diyene” sözüyle belirtmiştir.

 Atatürk'ün milliyetçilik anlayışı;
 Bölücü değil, birleştirici ve toplayıcıdır. Bu anlayış ırkçı
değildir (eşitlikçidir.).
 Laiklik esasından ödün vermez, sınıf kavgasını değil, sosyal
dayanışmayı hedef tutar.
 Atatürkçü milliyetçilik anlayışı belli bir ırka, mezhebe,
sınıfa ve siyasal görüşe dayanmaz.
 Akılcı, çağdaş, medeni, ileriye dönük, demokratik, yüceltici,
insani ve barışçıdır.
 Atatürk milliyetçiliği, Türk milletini birlik ve beraberlik
içinde yaşatacak, ileriye götürecek önemli bir güç kaynağıdır.

 Milliyetçilik, ulusal bağımsızlığı sağlama, koruma ve
pekiştirme amacı olarak da ifade edilebilir.
 Milliyetçilik ilkesinin toplumsal, siyasal, kültürel içeriği yanında
ekonomik içeriği de vardır Amaç; Türk milliyetinin refahını,
zenginliğini, mutluluğunu ve varlığını yükseltmektir
(ulusal ekonominin kurulması gerektiğini belirtir.).
 Milliyetçilik ulusal kurtuluş savaşımızın çıkış noktasını
oluşturmuştur.
 Milliyetçiliğin bütünleyici ilkeleri; Özgürlük ve Bağımsızlık,
Yurtta Sulh Cihanda Sulh, İnsan ve İnsanlık sevgisidir.

 Milliyetçilik İlkesi doğrultusunda yapılan inkılâplar;
 TBMM’nin açılması (1920)
 İstiklal Marşı’nın kabul edilmesi (1921)
 İzmir İktisat Kongresi’nin toplanması (1923)
 Kapitülasyonların kaldırılması (1923)
 Kabotaj Kanunu’nun çıkarılması ile deniz yollarının millileştirilmesi (1926)
 Yabancı şirketlerin millileştirilmesi (1926)
 Gümrük Koruma Kanunu’nun çıkarılması (1929)
 Reji İdaresi (Tütün Tekeli)’nin kaldırılması (1929)
 Türk Parası’nı Koruma Kanunu’nun çıkarılması (1930)
 Türk Tarih Kurumu’nun kurulması (1931)
 Türk Dil Kurumu’nun kurulması (1932)

HALKÇILIK
 Halk bir ülkenin sınırları içerisinde yaşayan çeşitli
mesleklerin ve toplumsal grupların oluşturduğu
insanlardır.
 Halkçılık, toplumsal barışın sağlanması için sınıf
ayrımcılığını reddeder.
 Devlet yönetiminde tüm vatandaşlara kendini yönetme
hakkı, kanun önünde eşitlik, gelir dağılımında denge
sağlanmasını ve herkesin devlet hizmetlerinden
yararlandırılmasını hedefler.
 Atatürk’e göre halk, her bakımdan ayrıcalıksız ve
birbirine eşit kimselerden oluşmuştur.

HALKÇILIK
NOT:
Halkçılık ilkesi; Cumhuriyetçiliğin ve Milliyetçiliğin ortak
bir sonucudur.
 Halkçılık ilkesi halkın elbirliği ile ilerlemesi ve
kalkınmasını da hedefler. Böylece devletin halka karşı,
halkın da devlete karşı görevleri olduğunu belirtir. Kısaca
halkçılık, toplumsal eşitliği ve topluma hizmet amacı
öngörmedir.

HALKÇILIK
 Atatürk’ün Halkçılık İlkesi doğrultusunda;
 Saltanatın kaldırılması (1922)
 Cumhuriyetin ilanı (1923)
 Aşar vergisinin kaldırılması (1925)
 Medeni Kanun’un Kabulü (1926)
 Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun Kabulü (1926)
 Okuma yazma seferberliğinin başlatılması (1928) ve Millet
Mektepleri’nin açılması
 İlköğretimin ücretsiz ve zorunlu olması
 Gelire göre vergi alınması
 Soyadı Kanunu’nun kabul edilmesi (1934)

HALKÇILIK
 Atatürk’ün Halkçılık İlkesi doğrultusunda;
 Kadınlara, yönetime katılma hakkı tanınması (1930 – 1934)
 Azınlıkların Türk vatandaşı sayılarak ayrıcalıklarının sona
erdirilmesi (1923)
 Devlet yatırımlarının ve sosyal hizmetlerin yaygınlaştırılması
 Vatandaşların tüm devlet hizmetlerinden faydalanmasında
eşitlik sağlanması gibi inkılâplar yapılmıştır.

LAİKLİK
 Laiklik; devlet düzeninin; bu düzeni sağlamak ve korumak için
uygulanan hukuk kurallarının dine değil, akla ve bilime
dayandırılması; kimsenin de dini inancına ve vicdan
özgürlüğüne karışılmaması demektir.
 Laiklik din ve mezhep kavgalarına karşıdır. Atatürk’e göre
din, bir vicdan meselesidir. Dine duyulan saygıdan dolayı
taassuba, gericiliğe karşıdır.
 Laiklikte devletin resmi dini yoktur. Devlet belli bir dine
üstünlük tanıyıp, onun kurallarını bütün vatandaşlara
benimsetmeye ve uygulatmaya çalışmaz.

LAİKLİK
 Buna göre din ve ibadet özgürlüğünü güvence altına
almıştır.
 Laiklik Türk İnkılâbı’nın temel taşıdır. Atatürk ilkeleri arasında
Cumhuriyetin vazgeçilmez ve geri dönülmez ilkesidir.
NOT:
Laiklik, Atatürk’ün cumhuriyetçilik ilkesi ile birlikte taviz
vermediği, her türlü siyasi tartışmalardan uzak tuttuğu ikinci
ilkedir.
 Laiklik, Türk milletinin çağdaşlaşma, ilerleme ve bilimsel
gelişme yolunu açmıştır. Laiklik; Cumhuriyet ve
demokrasinin gelişip güçlenmesi için de ortam hazırlamıştır.

LAİKLİK
 Atatürk’ün Laiklik İlkesi doğrultusunda;
 Saltanatın kaldırılması (1922)
 Halifeliğin kaldırılması (1924)
 Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun çıkarılması (1924)
 Şer’iyye ve Evkaf Vekaleti’nin kaldırılması (1924)
 Medreselerin kapatılması (1925)
 Maarif Teşkilatı Hakkında Kanun’un kabul edilmesi
 Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması (1925)

LAİKLİK
 Atatürk’ün Laiklik İlkesi doğrultusunda;
 Kılık ve kıyafette yenilik yapılması (1925)
 Medeni Kanun’un kabul edilmesi (1926)
 Dinsel unvanların yasaklanması (1934)
 “Devletin dini İslam’dır” maddesinin anayasadan çıkarılması
 Milletvekilleri ve Cumhurbaşkanı’nın yemin şeklinin
değiştirilmesi
 1937’de laiklik ilkesinin 1924 Anayasası’na girmesi gibi
inkılaplar yapılmıştır.

DEVLETÇİLİK
 Atatürk’ün devletçilik ilkesinin özellikleri şunlardır;
 Devletçilik, halkçılığın zorunlu bir sonucudur.
 Güçlü ve çağdaş bir devlet meydana getirmeyi
amaçlar.
 Cumhuriyetin ilk yıllarında Türk milletinin ve devletinin
içinde bulunduğu durumundan dolayı zorunlu olarak
ekonomide devletçilik ilkesi uygulanmıştır.

DEVLETÇİLİK
 Atatürk’e göre devletçilik, özel teşebbüs hürriyetinin ve
piyasa ekonomisinin reddi değildir.
 Devletçilik, planlı ekonomiyi gerekli hale getirmiştir.
 Atatürk, Yeni Türk Devleti’nin her yönden hızla
kalkınabilmesi için Türkiye’ye özgü bir devletçiliğin
uygulanmasını zaruri görmüştür.

DEVLETÇİLİK
 Devletçiliğin Türk Toplumuna Sağladığı Faydalar;
 Türkiye’de ilk defa planlı ekonomiye geçilmesini
sağlamıştır.
 Devlet eliyle önemli yatırımlar yapılmıştır.
 Teknik eleman açığının kapatılmasını sağlamıştır.
 Ekonomik kalkınmada bölgeler arası farklılığın
giderilmesini sağlamıştır.
 Türk çiftçisi ürünlerini en iyi şekilde değerlendirme
fırsatını yakalamıştır.

DEVLETÇİLİK
 Sanayileşmenin devlet tarafından gerçekleştirilmesiyle, işçi
hakları devletin güvencesi altına alınmıştır.
 Cumhuriyetin ilk yıllarında sanayileşme özel sektöre
bırakılmıştı. Ancak; sermayesizlik nedeni ile özel
sektörün sanayileşmeyi gerçekleştiremediği görüldü.
NOT:
 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı; devletin ekonomik
yatırımlarda bulunma sürecini hızlandırmıştır.

DEVLETÇİLİK
 1933’te I. Beş Yıllık Kalkınma Planı ile devlet de
ekonomik hayatın içine girdi; ekonomide devletçiliğe
geçildi.
 1933 – 1939 yılları arasında hızlı bir devletçilik ve
kalkınma planı uygulanmıştır.
 Bu sistem Türkiye’nin koşullarından ve gereksinimlerinden
doğmuştur. Ancak günümüzde daha çok “Liberal
Ekonomi Anlayışı” uygulanmaktadır.

DEVLETÇİLİK
 Devletçilik ilkesi ile ilgili yapılan inkılâplar;
 I. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın yapılması
 Merkez Bankası’nın kurulması
 Devlet eli ile Sümerbank gibi fabrikaların açılması
 Birçok bankanın ve şirketin kurulması (Maden Tetkik Arama
Enstitüsü, Etibank ve Kamu İktisadi Teşebbüsleri gibi)
 Devlet Demir Yolları’nın kurulması
 Devlet Üretme Çiftlikleri’nin kurulması

İNKILÂPÇILIK
 Halk gücüne dayanarak gerçekleştirilen, ileriye dönük
köklü yeniliklere “inkılâp” denir.
 İnkılâp; toplumdaki yenileşme ihtiyacının bir
sonucudur. Eskiyen kurumların yerine yeni kurumların
kurulmasıdır.
 İnkılâpçılık; zamanına göre geri kalmış, eskimiş
kurumların kaldırılarak yerlerine ilerlemeyi, gelişmeyi
kolaylaştıracak ve geliştirecek kurumların konulmasıdır.
 İnkılâpçılık, yenileşme ve çağdaşlaşmaya açık bir ilkedir. Bu
nedenle statik (durağan) değil, dinamik bir nitelik taşır.

İNKILÂPÇILIK
 Türk inkılâbı; gerçekçidir, bilim ve akla dayanır. Bu nedenle
donmuş, katı ve sert ideolojilerden ayrılır.
 İnkılâpçılık, Atatürk ilke ve devrimlerini korumayı ve
güçlendirmeyi amaçlar.
 Atatürk, inkılâpların amacını şu sözleri ile belirtmektedir;
“Yaptığımız ve yapmakta olduğumuz inkılâpların amacı;
Türkiye Cumhuriyeti halkını tamamen modern ve bütün
anlamı ve biçimi ile uygar bir toplum durumuna
ulaştırmaktır.”
 Çağdaşlaşma ve Batılılaşma, inkılâpçılığın bütünleyici
ilkesidir.

BÜTÜNLEYİCİ İLKELER
Ulusal Egemenlik: Egemenliğin doğrudan ulusa ait
olmasıdır. Demokrasinin bir sonucu olup Cumhuriyetçiliği
bütünler.
 Ulusal Birlik – Beraberlik ve Ülke Bütünlüğü: Milliyetçilik,
Halkçılık ve
 Laikliğin bir sonucudur. Ortak geleceği ve toplumsal barışı
hedefler.
Özgürlük ve Bağımsızlık: Türk dış politikasının temel taşı
ve amacıdır. Cumhuriyetçilik ve Milliyetçilik ilkesini
bütünler.

Yurtta Barış (Sulh) Dünyada Barış:
 Milliyetçilik ve Halkçılığın doğal sonucudur. Her ulusun
birbirlerinin bağımsızlığına saygı duyması gerçeğini
savunur. Ulusal bağımsızlık savaşları dışındaki savaşları
cinayet olarak kabul eder. Türk dış politikasında izlenecek
yolu gösterir.
Akılcılık ve Bilimsellik:
 Laiklik ilkesinin bütünleyicisidir. Tüm gelişmelerin
kaynağını oluşturur.

Çağdaşlık ve Batılılaşma:
 İnkılâpçılık ilkesinin bütünleyicisidir. Değişimden yanadır.
Çağdaşlaşmayı amaçlar ancak Batı’yı taklit etmeyi değil,
Batı toplumlarını uygar kılan düşünce ve kurumları almayı
amaçlar, çağın gereklerine göre yaşamayı öngörür.
İnsan ve İnsanlık Sevgisi:
 Milliyetçilik ve Halkçılık ilkelerinin doğal sonucudur.
İnsana ve insanlığa karşı olan her eylemi reddetmektedir.
Tüm insanlığı bir bütün olarak kabul eder.

Özetle;

10. ataturk konu anlatimi

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to 10. ataturk konu anlatimi

Similar to 10. ataturk konu anlatimi (20)

More from Yiğitcan BALCI

More from Yiğitcan BALCI (20)

10. ataturk konu anlatimi