modul kadar tindak bals tingkatan 5

1. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
BAB 2 : KADAR TINDAK BALAS
A Kadar Tindak balas
Aktiviti 1 : Apakah Kadar Tindak balas?
Hasil Pembelajaran:
Selepas mempelajari bab ini, anda boleh :
• menyatakan maksud kadar tindak balas
• mengenalpasti perubahan yang dapat diperhatikan pada bahan atau hasil tindak balas untuk
menentukan kadar tindak balas
• menentukan kadar tindak balas purata
• menentukan kadar tindak balas pada masa tertentu daripada graf
• menyelesaikan masalah penghitungan berkaitan dengan kadar tindak balas purata
• menyelesaikan masalah penghitungan berkaitan dengan kadar tindak balas pada masa
tertentu
• Kadar tindak balas merupakan suatu ukuran ……....………......… bahan tindak balas
bertukar kepada.……………....... tindak balas dalam .................................
• Kadar tindak balas ialah satu ukuran perubahan kuantiti ………..........…………. atau
…………………………. melawan masa.
Kadar tindak balas = Perubahan kuantiti bahan tindak balas atau hasil tindak balas
Masa diambil untuk perubahan berlaku
Aktiviti 2 : Tindak balas cepat atau perlahan?
Tuliskan C untuk tindak balas cepat dan P untuk tindak balas perlahan.
1 Kepudaran warna pada baju di
bawah sinaran matahari
6 Menyalakan mancis
2 Sehelai kertas bertukar kuning 7 Pengaratan paip air
3 Menggoreng telur 8 Buah tomato menjadi masak
ranum
4 Perubahan batu kapur
disebabkan air hujan
9 Pencernaan makanan
5 Pembakaran petrol dalam enjin
kereta
10 Memasak ayam menggunakan
oven gelombang mikro
Aktiviti 3 : Perubahan yang dapat diperhatikan untuk menentukan kadar tindak balas
Perubahan kuantiti bahan tindak balas /hasil tindak balas yang boleh diukur :
• …………………………….. jisim bahan tindak balas
• …………………………….. jisim hasil tindak balas
• …………………………….. isipadu gas yang dibebaskan
• …………………………….. mendakan
• .........................................keamatan warna
• .........................................nilai pH
1

2. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
• .........................................suhu
• ......................................... tekanan
• ......................................... kekonduksian elektrik sesuatu bahan atau larutan
Untuk setiap tindak balas di bawah, tulis persamaan kimia dan nyatakan perubahan yang
boleh diperhatikan untuk digunakan sebagai kuantiti pilihan dalam menentukan kadar
tindak balas :
Contoh 1 : Tindak balas diantara ketulan marmar dengan asid hidroklorik untuk
menghasilkan gas karbon dioksida dan garam klorida
Persamaan kimia : ………………………………………………………………………………........
Perubahan :
(i) ………...……………………………………………………………...…(bahan tindak balas)
(ii) ………………………………………………………………………….....(hasil tindak balas)
Contoh 2 : Tindak balas di antara larutan natrium tiosulfat dengan asid sulfurik menghasilkan
pepejal kuning sulfur, air, sulfur dioksida dan larutan natrium sulfat.
Persamaan kimia :
………………………………………………………………………………..........
Perubahan :
(i) ………………………………………………………………………..(hasil tindak balas)
Contoh 3 : Penguraian hidrogen peroksida menghasilkan air dan gas oksigen.
Persamaan kimia : ………………………………………………………………………………..
Perubahan :
(i) ………………………………………………………………………..(hasil tindak balas)
Aktiviti 4 : Kaedah mengukur kadar tindak balas
1. Dua cara untuk mengukur kadar tindak balas - Kadar tindak balas purata
- Kadar tindak balas pada masa tertentu
2. a) Penentuan kadar tindak balas purata
2
Kadar tindak balas purata dalam dua minit pertama
= isipadu gas terkumpul dalam 120 saat pertama (cm3
)
Masa diambil (s)
= cm3
s-1
Masa (s)
Isipadu gas (cm3
)
V3
V2
V1
60 120 240
180
V4
Kadar tindak balas purata bagi tindakbalas keseluruhan
= jumlah isi padu gas yang terkumpul
tempoh masa tindak balas
Jumlah isipadu yang dikumpul = V4
Masa diambil untuk tidak balas = 240 s
Purata kadar tindak balas = cm3
s-1

3. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
b) Penentuan kadar tindak balas pada masa tertentu
Kadar tindak balas pada masa t
= kecerunan lengkung pada masa t = a cm3
s-1
b
c) Penentuan kadar tindakbalas pada suatu masa
yang diberikan.
3
Kadar tidak balas purata dalam minit ke tiga
Isipadu gas terkumpul dalam 180 saat pertama = V3
Isipadu gas terkumpul dalam 120 saat pertama = V2
Isipadu gas terkumpul dalam minit ketiga = V3 - V2 cm3
Masa diambil untuk tindakbalas = 180 – 120 = 60 s
Purata kadar tindakbalas dalam minit ke tiga = V3 - V2 cm3
s-1
60
Masa (s)
Isipadu gas (cm3
)
V1
30
120
160
V2
Kadar tindak balas pada 120 saat
= kecerunan lengkung pada 120 saat
= --------------- cm3
s-1

4. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
1. Dalam eksperimen untuk menentukan kadar tindak balas di antara ketulan marmar dan
asid hidroklorik, isipadu gas oksigen terkumpul pada selang masa 0.5 minit direkodkan
dalam jadual di bawah :
Masa(min) 0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0
Isipadu gas
oksigen
(cm3
)
0.00 27.00 46.00 59.00 70.00 79.00 86.00 92.00 95.00 95.00 95.00
Plotkan graf isipadu gas terkumpul melawan masa.
4
30
40
50
10
60
70
80
90
100
20
Graf isipadu gas oksigen terbebas melawan masa
Isipadu gas (cm3
)
Masa(min)
0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0

5. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
2. Berdasarkan graf yang telah diplotkan, tentukan
(i) kadar tindak balas purata pada tiga minit pertama
(ii) kadar tindak balas purata pada minit ketiga
(iii) kadar tindak balas purata bagi tindak balas keseluruhan
(iv) kadar tindak balas pada masa tertentu pada minit 1
5

6. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
Aktiviti 5
1. Rajah di bawah menunjukkan graf gas karbon dioksida, CO2 yang dihasilkan apabila
kalsium karbonat berlebihan, CaCO3 bertindak balas dengan 40 cm3
0.1 mol dm-3
asid
hidroklorik, HCl.
(a)
Hitungkan
(i) Kadar tindak balas purata dalam 10 saat pertama
(ii) Kadar tindak balas purata dalam 30 saat pertama
(iii) Kadar tindak balas purata bagi tindak balas keseluruhan
(b) Berdasarkan keputusan dalam (a), bagaimana kadar tindak balas berubah dengan
masa
……………………………………………………………………………………………………....
(c) Terangkan jawapan anda di (b) dengan merujuk kepada kepekatan asid hidroklorik.
.…………………………………………………………………………………………………......
...... ………………………………………………………………………………………….........
6

7. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
2. Jadual di bawah menunjukkan isipadu gas yang dikumpulkan dari suatu eksperimen .
Masa (s) 0 30 60 120 150
Isipadu gas (cm3
) 0.00 17.00 29.00 36.00 36.00
Hitungkan kadar tindak balas purata
(a) dalam 60 saat pertama (b) bagi tindak balas keseluruhan
3. Pengurangan jisim campuran tindak balas di rekodkan dalam jadual di bawah.
Masa (min) 0 1 2 3 4 5
Jisim campuran tindakbalas (g) 2.90 1.90 1.25 0.75 0.40 0.10
(a) Lukiskan graf jisim campuran tindak balas melawan masa.
(b) Hitungkan kadar tindak balas
(i) pada permulaan tindak balas
(ii) pada minit ketiga.
7

8. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
B FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUH KADAR TINDAK BALAS
Hasil Pembelajaran:
Selepas mempelajari bab ini, anda boleh :
• mereka bentuk eksperimen-eksperimen untuk mengkaji faktor-faktor yang mempengaruhi
kadar tindak balas
• memberi contoh-contoh tindak balas yang dipengaruhi oleh saiz bahan tindak bals,
kepekatan, suhu dan mangkin
• menerangkan bagaimana setiap faktor mempengaruhi kadar tindak balas
• menjelaskan bagaimana faktor-faktor yang mempengaruhi kadar tindak balas diaplikasikan
dalam kehidupan seharian dan dalam proses industri
• menyelesaikan masalah yang melibatkan faktor-faktor yang mempengaruhi kadar tindak
balas
Aktiviti 6 : Faktor-faktor yang mempengaruhi kadar tindak balas.
Nyatakan lima faktor yang mempengaruhi kadar tindak balas :
(a) ……………….........................................................................…………………………….
(b) …………………………………………............................................................................
(c) ……………………………………………........................................................................
(d) …………………………………………...........................................................................
(e) ……………………………………………........................................................................
Aktiviti 7 : Meningkatkan Kadar Tindak Balas .
Perubahan yang berikut boleh meningkatkan kadar tindak balas kimia diantara asid dan
magnesium.
Tandakan ( √ ) dalam kotak untuk setiap perubahan yang boleh meningkatkan kadar tindak
balas dan nyatakan faktor yang mempengaruhi kadar tindak balas tersebut.
Pernyataan bagi faktor yang mempengarui kadar tindak balas ( √ ) Faktor
1. Memanaskan asid………...........................................…….
2. Menggoncangkan kelalang………….................................
3. Gunakan asid yang lebih pekat ….....................………….
4. Gunakan serbuk logam, bukan kepingan logam …….....
5. Gunakan dua kali isipadu asid ….......................…………
6. Gunakan mangkin yang sesuai …………......................….
7. Meningkatkan tekanan ……....................................……..
8. Gunakan kelalang yang lebih besar ………...............……
Aktiviti 8 : Eksperimen-eksperimen untuk mengkaji faktor-faktor yang mempengaruhi
kadar tindak balas
8
(i) Kesan saiz bahan tidak balas
Tujuan : Untuk mengkaji kesan saiz bahan tindak balas dalam eksperimen diantara
marmar dan asid hidroklorik ke atas kadar tindak balas.
Persamaan kimia : …………………………………………………………………………………
• Kecerunan lengkung graf Eksperimen 2 adalah ……….......…… daripada
Eksperimen 1.
• Kadar tindak balas Eksperimen 2 adalah .......…......................…daripada
Eksperimen 1.
• Lebih kecil saiz bahan tindak balas, ……………….....................…..………. jumlah
luas

9. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
9
(ii) Kesan kepekatan ke atas kadar tindak balas
Tujuan : Untuk mengkaji kesan kepekatan larutan natrium tiosulfat ke atas kadar tindak
balas.
Persamaan kimia : ……………………………………………………………………………....
• Peningkatan kepekatan larutan natrium tiosulfat , ........................................masa
yang diambil untuk tanda X tidak kelihatan.
• Peningkatan kepekatan larutan natrium tiosulfat berkadar....................................
dengan masa.
• 1/ masa ialah ....................................................................…………………….......
• …………………. kepekatan larutan natrium tiosulfat, ………………………masa
diambil.
• Peningkatan ........................................larutan natrium tiosulfat............................
kadar tindak balas
Isipadu gas (cm3
)
Masa (s)
Experiment 1 : ketulan CaCO3
Experiment 2 : serbuk CaCO3
Expt 1
Expt 2
Susunan radas eksprimen untuk mengkaji kesan saiz ketulan marmar, CaCO3 ke
atas kadar tindak balas

10. (iii) Kesan Mangkin ke atas kadar tindak balas
Tujuan : Untuk mengkaji kesan kehadiran mangkin mangan(IV) oksida ke atas kadar
penguraian hidrogen peroksida.
Persamaan kimia : …………………………………………………………………………………
Lukis susunan alat radas bagi eksperimen ini.
Isipadu gas ( cm3
)
• Kecerunan lengkung graf Eksperimen 2 adalah
…………………………………………. daripada eksperimen 1.
• Kadar tindakbalas Eksperimen 2 adalah ……….........
………………………….daripada Eksperimen 1.
• Kehadiran mangkin akan ……….............…………….................... kadar tindak
balas.
WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
10
Kepekatan natrium tiosulfat
(mol dm-3
)
Masa (s)
Kepekatan larutan natrium
tiosulfat (moldm-3
)
sodium thiosulphate solution
1/ masa (s-1
)

11. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
11
Eksperimen 1 : Kehadiran mangkin
Eksperimen 2 : Tanpa mangkinEks. 1
Eks. 2
(iv) Kesan Suhu ke atas kadar tindak balas
Tujuan : Untuk mengkaji kesan suhu ke atas kadar tindak balas diantara larutan natrium
tiosulfat dengan asid sulfurik.
Persamaan kimia : ……………………………………………………………………………………
Temperature (o
C)
Time (s)
• Semakin tinggi suhu , ...….....................................................……………......
masa diambil.
• Peningkatan suhu larutan natrium
tiosulfat ............................................................masa yang diambil.
Temperature (o
C)
1 / time (s-1
)
• Nilai 1/masa adalah …….......................................................................
……………....……
• Peningkatan suhu bahan tindak balas ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,...........,,,,,
nilai 1/masa.
• …………………..........suhu bahan tindak balas, ……….....................
Masa(s)

12. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
Aktiviti 9
1
1.
1.
12
Suhu / °C
[ Suhu dalam peti sejuk adalah ……………………Suhu yang lebih rendah menyebabkan
bakteria kurang ………………………....... Sedikit ……………………....... dilepaskan oleh
bakteria. Kadar makanan menjadi rosak adalah …………………………. ] //
[ Suhu kabinet dapur adalah ………………….........……. Suhu yang tinggi menyebabkan
baketria menjadi ………………......……reaktif. ……………………..........…… toksik yang
dilepaskan oleh bakteria. Kadar makanan menjadi rosak adalah........................................
Penyimpanan makanan dalam peti sejuk lebih tahan lama daripada makanan yang
disimpan dalam kabinet dapur. Terangkan mengapa.
[4 marks]
Masa / s
Suhu / °C
1/Masa /s-1

13. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
2.
Daging dipotong kepingan kecil mempunyai saiz yang................................... berbanding
dengan daging yang dipotong kepingan besar.
Semakin ……….........………………saiz daging ,semakin besar jumlah ...........................
daging, maka …………………… kadar tindak balas.
3. Nyatakan dan bincang secara ringkas dua proses industri yang menggunakan mangkin.
[8 marks ]
(i) Proses Haber ialah proses kimia untuk menghasilkan ……………..…………daripada
gas nitrogen dan hidrogen.
Persamaan proses ini ialah ………………………..…...............................................…...
Keadaan yang sesuai untuk bertindak balas ialah :
suhu : ……………………....….................................................................................……,
tekanan : …………...................................................................…………........…………..
dan mangkin : ………..................................................................…………..…..
……......
(ii) Proses………………………adalah proses kimia untuk mensintesiskan asid sulfurik.
Persamaan peringkat III untuk proses ini ialah:
………………...…...……………………..........................................................................
Keadaan yang sesuai untuk tindak balas ialah:
suhu: …………….........................................................................…………………...…,
tekanan : ………….....................................................................………………………..
dan mangkin : …….…………….................................................................……..……..
C TEORI PERLANGGARAN
Hasil pembelajaran :
Pada akhir pembelajaran murid dapat :
• Menghubungkaitkan tindak balas dengan tenaga yang dihasilkan daripada pergerakan dan
perlanggaran berkesan
13
Satu kilogram daging yang dipotong kepingan besar mengambil masa yang lama untuk
dimasak berbanding satu kilogram daging yang dipotong kepingan kecil.
Terangkan pernyataan di atas berdasarkan saiz zarah-zarah. [2 markah]

14. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
• Menerangkan tenaga pengaktifan.
• Melakar dan menerangkan gambar rajah profil tenaga.
• Menghubungkaitkan frekuensi perlanggaran berkesan dengan kadar tindak balas
• Menghubungkaitkan frekuensi perlanggaran berkesan dengan faktor-faktor yang
mempengaruhi kadar tindak balas.
• Menerangkan bagaimana faktor tertentu mempengaruhi perlanggaran zarah-zarah dalam
sesuatu kadar tindak balas.
Aktiviti 10 : Memahami Teori Perlanggaran Berkesan.
1. Apakah teori perlanggaran ?
Teori yang boleh digunakan untuk menerangkan sesuatu tindak balas kimia dari segi:-
(i) ………………………………………………………………………………………………...
...
(ii) ……………………………………………………………………………….
…………………
(iii) …………………………………………………………………………………………………
.
2. Teori perlanggaran menyatakan:
(i) Tindak balas kimia terjadi apabila bahan zarah-zarah …………………….. antara satu
sama lain.
(ii) Tidak semua perlanggaran menghasilkan pembentukan ……………….…………………
(iii) Perlanggaran zarah dikatakan ...................................apabila zarah bahan tindak balas
mempunyai tenaga yang mencukupi untuk mengatasi ……………………….. tindak
balas apabila ia berlanggar pada orientasi yang betul.
3. Apakah tenaga pengaktifan ?
Tenaga ……………………………… di mana perlanggaran antara zarah-zarah bahan
tindak balas yang boleh membentuk hasil tindak balas kimia atau tenaga.........................
yang diperlukan untuk memulakan sesuatu tindak balas kimia.
4. Gambar rajah profil tenaga
14
Tenaga Tenaga

15. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
Dalam gambar rajah profil tenaga, tenaga pengaktifan ialah perbezaan tenaga antara aras
tenaga bahan tindak balas dengan tenaga di bahagian ....……………….... lengkung graf
bagi sesuatu tindak balas.
Aktiviti 11
Dalam rajah di bawah, tentukan
(i) tenaga pengaktifan tanpa mangkin:.................................................................................
(ii) tenaga pengaktifan dengan kehadiran mangkin:..............................................................
Aktiviti 12: Teori perlanggaran dan faktor-faktor yang mempengaruhi kadar tindak
balas.
15
Tenaga
pengaktifanBahan
Tenaga
pengaktifan Hasil
Hasil
Bahan
Tindak balas Eksotermik Tindak balas Endotermik
Tenaga
Bahan
Hasil

16. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
(i) Kesan jumlah luas permukaan
Apabila saiz pepejal bahan tindak balas
dipecahkan kepada cebisan yang lebih kecil
, _____________________ yang terdedah
kepada perlanggaran antara zarah-zarah
bahan tindak balas_____________. Maka,
frekuensi perlanggaran antara zarah-zarah
pada permukaan pepejal bahan semasa
tindak balas _______________. Keadaan
ini akan _________________ frekuensi
perlanggaran berkesan, maka kadar tindak
balas _____________ .
(ii) Kesan mangkin
Kehadiran mangkin dalam tindak balas
kimia menyebabkan tindak balas melalui
satu __________________di mana tenaga
pengaktifan adalah ______________
seperti yang ditunjukkan dalam rajah aras
tenaga. Maka, perlanggaran zarah-zarah
bahan tindak balas mampu mencapai
tenaga pengaktifan yang lebih rendah . Ini
bermakna frekuensi perlanggaran berkesan
__________________dan oleh itu, kadar
tindak balas _______________ .
(iii) Kesan Suhu
Pada suhu yang tinggi, zarah-zarah bahan
tindak balas lebih ______________
dan bergerak dengan_______________
Tenaga______________ zarah-zarah
bahan tindak balas_________________
Perlanggaran antara zarah-zarah bahan
16
Bahan
suhu tinggi
jumlah Luas
permukaan kecil
Ea = tenaga pengaktifan
tanpa mangkin
Ec = tenaga pengaktifan
dengan mangkin
Tenaga
Laluan tindak balas
Hasil

17. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
tindak balas berlaku dengan lebih kerap.
Maka, frekuensi perlanggaran
____________bertambah dan lebih banyak
zarah bahan tindak balas mempunyai
tenaga yang cukup untuk mencapai tenaga
______________.
(iv) Kesan kepekatan dan tekanan
Peningkatan kepekatan larutan suatu bahan
atau tekanan gas bahan akan
__________________ kadar tindak balas.
Kenapa? Bila kepekatan larutan bertambah,
_________________ zarah per unit isipadu
bahan akan _______________. Dengan
bilangan zarah per unit isipadu yang banyak
dalam larutan, frekuensi perlanggaran
antara zarah-zarah bertindak balas
__________________. Maka, frekuensi
perlanggaran berkesan ________________
dan seterusnya, kadar tindak balas
___________________.
Gunakan perkataan-perkataan di bawah untuk mengisi tempat-tempat kosong di atas.
jumlah luas permukaan mempertingkatkan sejuk panas rendah
tinggi berkurang saiz lebih kecil bertambah jumlah luas permukaan besar
minimum/lebih rendah lintasan alternatif perlahan pengaktifan kinetik bilangan
bergerak meningkat lebih tinggi
Aktiviti 13
1. Sekumpulan pelajar telah menjalankan tiga eksperimen untuk mengkaji faktor-faktor
yang
mempengaruhi kadar tindak balas. Jadual di bawah menunjukkan maklumat tentang
17
Cepat

18. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
bahan tindak balas dan suhu yang digunakan dalam setiap eksperimen.
Eksperimen Bahan tindak balas Suhu / o
C
A Pita magnesium berlebihan dan 25 cm3
0.5 mol dm-3
asid hidroklorik.
25.0
B Pita magnesium berlebihan dan 25 cm3
0.5 mol dm-3
asid hidroklorik.
35.0
C Serbuk magnesium berlebihan dan 25 cm3
0.5 mol dm-3
asid hidroklorik.
35.0
Lakarkan graf bagi semua eksperimen A,B dan C di dalam paksi yang sama. [4 m]
2. Pelajar menjalankan tiga eksperimen untuk mengkaji kesan faktor-faktor yang
mempengaruhi kadar tindak balas. Jadual di bawah menunjukkan keputusan
eksperimen yang telah dijalankan.
Eksperimen I II III
Susunan radas
Suhu / o
C 30.0 40.0 40.0
Masa yang di ambil
untuk kesemua
magnesium larut / s
50.0 20.0 15.0
Lakarkan graf isipadu gas hidrogen melawan masa untuk eksperimen I, II dan III di atas
paksi yang sama.
Aktiviti 14
1 Jadual di bawah menunjukkan isipadu gas hidrogen yang terbebas apabila 50.00 cm3
asid
18
0.2 g pita magnesium
Asid hidroklorik
berlebihan
Asid hidroklorik
berlebihan +
larutan
kuprum(II) sulfat

19. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
sulfurik bertindak balas dengan 5.0 g ketulan zink.
Masa / s 0 30 60 90 120 150 180 210
Isipadu gas
hidrogen yang
terbebas/cm3
0.00 80.00 125.00 165.00 190.00 210.00 210.00 210.00
(a) Tuliskan persamaan kimia bagi tindak balas di antara zink dan asid sulfurik.
…………………………………………………………………………………………….................
[2 markah]
(b) Hitungkan kadar tindak balas purata bagi tindak balas keseluruhan dalam eksperimen ini.
[1 markah]
(c) (i) Lukiskan graf isipadu gas hidrogen yang terbebas melawan masa.
[4 markah]
(ii) Daripada graf, hitungkan kadar tindak balas pada saat ke-80th
.
[2 markah]
(d) Selain daripada mengukur isipadu gas hidrogen yang terbebas, nyatakan kaedah lain yang
boleh digunakan untuk menghitung kadar tindak balas dalam eksperimen ini.
……………………………………………………………………………………………...
[ 1 markah]
19

20. WAJA Kimia T5 Bab 2 : Kadar Tindak Balas
2.
Berdasarkan kepada jadual dan graf di atas, bandingkan kadar tindak balas antara :
(i) Eksperimen I and Eksperimen II
(ii) Eksperimen II and Eksperimen III
Eksperimen I and Eksperimen II
Kadar tindak balas dalam eksperimen II adalah …………………………… berbanding
eksperimen I. Suhu eksperimen II adalah ………………………. Semakin tinggi suhu,
……………………… tenaga kinetik zarah-zarah. ………………………………… antara ion
hidrogen , H+
dan kalsium karbonat berlaku. Frekuensi perlanggaran …………………….
Frekuensi perlanggaran ……………………………… turut meningkat. Maka, kadar tindak
balas ……………………………….
Eksperimen II and Eksperimen III
Kadar tindak balas dalam eksperimen III adalah …………………………… berbanding
dengan eksperimen II. Jumlah luas permukaan bahan tindak balas dalam eksperimen III
adalah …………………………………………..
…………………………………antara ion hidrogen, H+
and kalsium karbonat berlaku.
Frekuensi perlanggaran ……………………………. Frekuensi perlanggaran
……………………………… turut meningkat. Maka , kadar tindak balas ………….........………
20
Eksperimen Bahan tindak balas Suhu / ˚C
I Ketulan kalsium karbonat berlebihan dan 30 cm3
0.5 mol
dm-3
asid hidroklorik
30
II Ketulan kalsium karbonat secara lebihan dan 30 cm3
0.5
mo ldm-3
asid hidroklorik
40
III Serbuk kalsium karbonat secara lebihan dan 30 cm3
0.5
mol dm-3
asid hidroklorik
40
Isipadu gas yang
terkumpul / cm3
Masa / saat