SlideShare a Scribd company logo
1 of 68
Özel Ürün Kullanımı 
Dr. Hülya Sungurtekin 
Pamukkale ÜniversitesiTıp Fakültesi
Calder PC. 
Clin Nutrition, 29:5-12, 2010 
SIRS, Sepsis, Travma 
Bifazik immünoinflamatuar yanıt
Özel Ürün 
Travma, SIRS ve sepsiste immün sistemde gelişen 
yetersizlikte spesifik besin öğeleri immün sistemin 
restorasyonunda olumlu etkilere sahiptir 
Barbul A. immünonutrition comes of age. Crit Care Med 2000;28:3:884-885
İmmünonütrisyon 
İmmünonütrisyon konsepti: 
Bariyer fonksiyonunu iyileştirme, 
İmmün fonksiyonu iyileştirme, 
Hiperinflamasyonu azaltma, 
Yara iyileşmesini iyileştirme, 
Klinik sonuçları iyileştirme 
Calder PC (2003) immünonutrition. Brit Med J 327, 117–118.
JAMA 2001;286:944.
HAYIR! 
JAMA 2001;286:944.
Özel Ürün 
• Yağ asitleri: Enteral ve parenteral tekli doymamış YA 
(MUFA) ve n-3 YA 
• Glutamin, Arginin 
• Nükleotidler 
• Antioksidanlar
Yağ asiti 
Değişik uzunlukta hidrokarbon zinciri (n:0-28) 
H3C-CH2(n)-COOH 
Metil terminali Reaktif karboksilik asit 
Wanten GJA, Calder PC. 
Am J Clin Nutr, 2007
Yağ asitleri 
Yağ asitleri 3 özelliğe göre sınıflandırılır: 
Zincir uzunluğu: Karbon sayısı 
Saturasyon derecesi: Çift bağların varlığı ve 
sayısı 
Omega (ω) sınıflandırması: Çift bağın karbon 
zincirin metil ucundan olan uzaklığı 
Yağ asitlerinin nütrisyonel değeri ve biyolojik 
etkileri sınıflar arasında ve hatta sınıf içinde 
oldukça farklılıklar gösterir
Zincir uzunluğu 
• Kısa zincirli < 4 karbon 
• Orta zincirli (MCT): 6-12 karbon 
• Uzun zincirli (LCT)≥ 14 karbon
Saturasyon derecesi 
• Doymuş YA (SFA): 
Karbon zincirde çift bağ 
yok 
• Tekli doymamış YA 
(MUFA): Karbon 
zincirde 1 çift bağ 
• Çoklu doymamış YA 
(PUFA): Karbon zincirde 
≥2 çift bağ 
Wanten GJA, Calder PC. Am J Clin Nutr. 2007;85(5):1171-1184.
Saturasyon derecesi 
• SFA: Hindistan cevizi yağında en bol bulunan YA. 
• Endotelyal toksisite, apopitozis ve inflamasyon gibi akut yan etkiler 
• Diyetteki miktar sınırlandırılmalı 
• PUFA: Soya yağındaki (linoleic asit) ve balık yağındaki (EPA ve DHA) 
primer YA 
• EYA içerir (linoleic ve α-linolenic a) 
• Hücre membranı yapı ve fonksiyonları için önemlidir 
• Diyetteki miktar sınırlandırılmalı 
• MUFA: Oleic asiti içerir, zeytin yağındaki primer asittir 
• Kardiyovasküler hastalıkların risk faktörleri üzerine olumlu etkiler 
• EYA için destek gerektirir 
• Diyetteki temel YA olmalıdır (YA’nin ~50%)
KKısısaa zzinincc YYAA OOrrttaa zzinincc YYAA UUzzuunn zzinincc YYAA 
Membran 
Membran 
fosfolipitlerinde 
fosfolipitlerinde 
EEssaannssiyiyeel l YYAA 
Membran etkileri : 
Membran etkileri : 
Akışkanlık 
Permeabilite 
Sitokin ve hormon 
Akışkanlık 
Permeabilite 
Sitokin ve hormon 
reseptörleri 
Aktivasyon 
reseptörleri 
Aktivasyon 
PPUUFFAA 
EEikikoozzaannooididlelerr 
İİnnfflalammaassyyoonn 
Enerji 
Enerji 
Barsak hüc 
Bakteriyel 
translokasyon 
Barsak hüc 
Bakteriyel 
translokasyon 
Enerji 
Düzenleyici 
fagositoz 
sitotoksisite 
Enerji 
Düzenleyici 
fagositoz 
sitotoksisite
Omega sınıflaması 
• ω-3: ilk çift bağ zincirin ω 
ucundan 3 karbon 
• ω-6: ilk çift bağ zincirin ω 
ucundan 6 karbon 
• ω-9: ilk çift bağ zincirin ω 
ucundan 9 karbon 
Wanten GJA, Calder PC. Am J Clin Nutr. 2007;85(5):1171-1184.
Omega sınıflaması 
• ω-3: Balık yağındaki primer PUFA (EPA and DHA) 
• Doza bağımlı antiinflamatuvar ve immünsupresif etkiler 
• Oksidasyon için hedef (çoklu çift bağ) 
• ω-6: Soya yağındaki primer PUFA (linoleic acid) 
• Proinflamatuvar ve immünsupresif etkiler 
• Oksidasyon için hedef (çoklu çift bağ) 
• ω-9: Zeytin yağındaki primer MUFA (oleic acid) 
• Normal konak immün ve inflamatuvar yanıtını destekler 
• Oksidasyona eğilim az (tek çift bağ)
Omega sınıflaması 
• Yontma taş devri diyeti ω-6:ω-3 1:1 
• Günümüz Western diyet 16.7:1 
• Soya yağı bazlı PN diyet 7:1 (LCT) 
• Yeni PN (SMOF) 2.5:1 (LCT/MCT) 
• Omega 3 fazla, omega 6 az olmalıdır
Artmış ω-3 YA 
Değişmiş membran fosfolipitlerinin YA kompozisyonu 
Değişmiş membran 
yapı ve akışkanlığı 
Eikosanoid ve 
resolvin 
sentezinin 
değişmiş şekli 
Değişmiş uyarı 
ileti yolu (örn. 
protein kinazlar) 
Değişmiş 
inflamatuar gen 
ekspresyonu 
(NF-kB yolu ile) 
Değişmiş immün ve inflamatuvar hücre fonksiyonu ve 
yanıtı 
Wanten GJA, Calder PC. Am J Clin Nutr, 2007 
Calder PC. Clin Nutrition, 2010 
ω-3 YA ile immün ve inflamatuvar yanıtın modifikasyonu
Oksidatif Stres 
Reaktif oksijen türleri (ROS) yapımı ve antioksidan 
(AOX) sistem arasındaki denge bozulduğunda oksidatif 
stres oluşur 
Kritik hastalık esnasında, artmış ROS ve inflamatuvar 
medyatör üretimi 
Lipitlerin metabolizması oksidatif stres için potansiyel 
bir kaynaktır, sonuç lipit peroksidasyonudur 
Eritsland J. Am J Clin Nutr. 2000;71(suppl 1):197S-201S.
Oksidatif Stres 
• ω-6 ve ω-3 PUFA’lar çift bağlarının çok olması yüzünden 
serbest radikal saldırısı ve lipit peroksidasyonu bakımından 
hedeftir; oleic asit gibi MUFA’lar (1 adet çift bağ) lipit 
peroksidasyonuna daha az yatkındır 
R 
R' 
H H 
R R' 
OOH 
O2 
Yüksek PUFA reaktif hidroperoksit 
• Oluşan hidroperoksit, protein ve/veya DNA’yı oksitleyebilen 
serbest radikal oluşumuna yol açabilir; ayrıca diğer PUFA’ları da 
oksitleyebilir 
Eritsland J. Am J Clin Nutr. 2000;71(suppl 1):197S-201S. 
Lee C, et al. J lipit Res. 1998;39:1239-1247. 
Parthasarathy S, et al. Proc Natl Acad Sci USA. 1990;87(10):3894-3898.
Parenteral Lipit Emülsiyonlarının PUFA İçeriği 
61 
39 
31 28 27 
22 
trigliserit MCT/LCT Soya/MCT/ 
Soya yağı Yapılandırılmış 
zeytin/balık 
MCT/soya/ 
balık Soya/Zeytin 
PUFA’ların oranı (g %) 
80 
60 
40 
20 
0 
• Lipit peroksidasyonu riski olduğunda ve oksidatif stres 
düşünüldüğünde lipit emülsiyonu içerisindeki ω-6, DHA, EPA 
(PUFA) ve vitamin E içeriği önemlidir
Ω- 3 Yağ Asitleri 
İmmün yanıtın bir parçası olarak üretilen eikozanoidlerin tipini 
değiştirir 
prostaglandin PG2 üretimini bloke eder 
tromboxanı azaltır (vasküler tonus ve platelet 
agregasyonunda rol oynar) 
transkripsiyon faktör aktivasyonu ve inflamatuvar genlerin 
ekspresyonunu değiştirerek inflamasyon ve immünite üzerine 
etkili 
NF-KB aktivasyonunu etkiler, inflamatuar sitokinlerin 
oluşumunu ve adezyon moleküllerinin açığa çıkışını azaltır
Tsoras M et al: Contemp Crit Care 2008; (11) 4 
Ω- 3 Yağ Asitleri 
DGLA: dihomo gamalinolenik asit 
DHA: docosahexaenoic asit 
EPA: eicosapentanoic asit
Gadek Crit Care Med 1999;27:1409 
RCT, 146 kritik hastalıklı 
hasta, ALI mevcut, BAL+ 
Çift kör; ITT 
EN: EPA, gama-linolenic asit, 
antioksidan (Oxepa®) 
Kontrol: İzokalorik, 
izonitrojenoz 
25 
20 
15 
10 
5 
0 
Vent 
Days 
ICU 
Days 
ICU 
Deaths 
Oxepa 
control 
P=0.03 P=0.02 P=0.17 
Ω- 3 Yağ Asitleri
Prospektif, açık etiketli multisentrik bir çalışma 
661 sepsis hastası 
3 günden fazla parenteral ω-3 yağ asiti 
Hastane mortalitesinde azalma, balık yağı dozunun YB kalış 
süresi ve mortalite ile korele olduğu bulunmuş 
0.1–0.2 g/kg, mortalite, yatış süresi ve antibiyotik 
ihtiyacında azalma için gerekli görülmüş 
Heller AR, Rossler S, Litz RJ, et al. Crit Care Med 2006; 34:972–979.
Heller AR, Rossler S, Litz RJ, et al. Crit Care Med 2006; 34:972–979. 
Ω- 3 Yağ Asitleri
Ventilatör gün sayısı 
Septik atak için operasyon 
Enfeksiyonlar 
Mortalite DAHA AZ 
www.criticalcarenutrition.com 
Ω- 3 Yağ Asitleri
Wang X: JPEN Volume 32 Number 3 
May/June 2008 236-241 
Dizayn: Randomize, çift kör, YB 
Hastalar: Akut pankreatitli 40 hasta 
TPN: 5 gün, 1 g lipit/kg/gün 
Grup: 1) Soya yağı (SO) (Lipovenoes® 10%) n=20 
2) SO + Balık yağı (0.15-0.2 g/kg/g Omegaven® 10%) n=20 
Parametreler: - Plazma EPA, IL-6, CRP, lökosit, 
- Rutin solunum ve böbrek parametreleri 
- Enfeksiyon, morbide, mortalite, 
- YB süresi, hastane yatış süresi
6. gün :  EPA SO-FO grup 6. gün :  CRP SO-FO grup 
Sistemik inflamatuvar yanıt ve diğer organ hasarları azalmıştır 
Wang X: JPEN Volume 32 Number 3 
May/June 2008 236-241 
Ω- 3 Yağ Asitleri
Wang X: JPEN Volume 32 Number 3 
May/June 2008 236-241 
Ω- 3 Yağ Asitleri
Mortalite
Glutamin 
Katabolik durumlarda şarta bağlı EAA halini alır 
Nükleotid sentezinde prekürsördür 
Barsak mukozasının çabuk ve etkili bir biçimde rejenerasyonunu 
kolaylaştırır ve emilim kapasitesini artırır, bakteriyel 
translokasyonu engeller 
Anastomozların çabuk iyileşmesine yardımcı olur 
Lenfosit, fibroblast, enterosit gibi hızlı çoğalan hücrelerin en 
önemli yakıtıdır 
Barsaktaki immün sistemi güçlendirir
Glutamin
Glutamin 
Glutamin ekstrasellüler ve intrasellüler bölümlerde en fazla 
bulunan aa 
Endojen üretim hızı 50-80 g/24 saat 
Kas kons. 25 mmol/L, 
Plazma kons. 650 μmol/L 
Cerrahi, travma, enfeksiyon ve sepsis 
Kas kons. 15 mmol/L 
Plazma kons. 300–500 μmol/L
PLASMA GLUTAMINE DEPLETION AND 
PATIENT OUTCOME IN ACUTE ICU ADMISSION 
Oudemans-van Straaten et al. Intensive Care Med 27:84-90, 2002 
80 yoğun bakım hastasında plazma glutamin düzeyleri 
Gln <0.42 mmol/L // >0.42 mmol/L 
n 25 55 
APACHE II 29 (25-32) 25 (22-27) 
Yaş 74 (70-76) p=0.03 63 (50-73) 
Albumin 26.1 (SD 4.8) p=0.05 28.9 (SD 6.2) 
Hastane mortalitesi 15 (60%) p=0.013 16 (29%)
Frantisek Novak, et al: Crit Care Med 
2002; 30:2022–2029 
1985 ve 2000 yılları arasında yayınlanmış 
14 randomize çalışma 
Elektif cerrahi veya kritik hastalıklı erişkin hasta 
Komplikasyonlar, yatış süresi ve mortalite
Mortalite riski azalmış (751 hasta) 
(RR=0,78; %95 CI: 0,58-1,04), 
Yedi çalışmada (326 hasta) 
enfeksiyöz komplikasyonlar azalmış 
(RR=0,80; %95 CI: 0,64-1,00), 
On çalışmada (541 hasta) daha kısa yatış süresi 
(-2,6 gün, %95 CI: -4,5—0,7). 
Frantisek Novak, et al: Crit Care Med 
2002; 30:2022–2029 
Glutamin
1. Mortalite: Cerrahi hastalarda mortaliteyi azaltmamış, kritik hastalarda 
mortalitede azalmaya bir eğilim gözlenmiş 
2. Enfeksiyöz komplikasyonlar: Cerrahi hastalarda anlamlı azalma (RR=0,36, %95 CI: 
0,14–0,92), kritik hastalarda azalma eğilimi (RR=0,86, %95 CI: 0,68–1,08) 
3. Yatış süresi: Cerrahi hastalarda anlamlı olarak daha az (-3,54 gün, %95 CI: -5,3— 
1,76) 
Frantisek Novak, et al: Crit Care Med 
2002; 30:2022–2029 
Glutamin
Ağustos 2005 tarihine dek 
Kritik hastalıklı hastalar 15 çalışma 
Elektif cerrahi hastaları 11 çalışma 
Mortalite: PN ile anlamlı olmayan azalma 
Enfeksiyon: Kritik hastalarda anlamsız azalma (RR:0,71, %95 
CI:0,49–1,05), cerrahi hastalarda anlamlı azalma (RR:0,45, 
%95 CI:0,26–0,78) 
Alison Avenell: Proceedings of the 
Nutrition Society (2006), 65, 236–241
Glutamin 
3 Randomize kontrollü çalışma, Enteral glutamin 
Yanık hastaları 
Artmış plazma glutamin 
Düzelmiş permeabilite 
Azalmış endotoksin düzeyleri 
Azalmış GNB enfeksiyonları 
Azalmış hastane yatış süresi 
Azalmış mortalite 
Garrell CCM 2003;31:2444, Zhou JPEN 2003 27;241; Peng Burns 
2004;30:135
Arjinin 
Yarı esansiyel olan bir aminoasittir 
Normal alım : 5.4 g L-arginin /gün (ortalama) 
Duruma göre EAA (kritik hastalık durumlarında) 
Fonksiyonları : 
Nitrik oksit üretimi için prekürsördür ( NO birçok immünolojik 
ve vazoaktif fonksiyonları vardır) 
Sitoplazmik ve nüklear protein sentezi için substrat 
Üre sentezi yolu ile amonyağın detoksifikasyonunda önemlidir
Arjinin 
Tsoras M et al: Contemp Crit Care 2008; (11) 4
Kalil Crit Care Med 2006;34:2719 
Arjinin 
Randomize, çift kör, plasebo 
kontrollü 
Beagle, köpek 
Parenteral L-arginine (+ NAC), 
plasebo 
E. coli peritonitis köpek modeli 
Arjinin uygulaması: 
Plasma arjinininde artma 
NO ürünlerinde artma 
Şokta kötüleşme 
Organ hasarında artma 
Mortalitede artma
Galban Crit Care Med 2000; 28:643-648 
Çok merkezli, 
Kör değil 
Sepsis tanımı geniş bırakılmış 
181 kritik hastalıklı hasta 
Enfeksiyon ve APACHE>10 
Sadece mortalite 
değerlendirilmiş 
Arjinin içeren EN 
Mortalite yararı APACHE<15 
alt grubunda 
8% 
22% 
6% 
20% 19% 
32% 
40% 
30% 
20% 
10% 
0% 
bakteriemiler nazokomiyal 
enfeksiyonlar 
mortalite 
IMPACT 
kontrol 
Arjinin
Diyet Nükleotidleri 
DNA ve RNA’nın yapı taşlarıdır, neredeyse tüm 
hücre aktiviteleri için gereklidirler 
Özellikle T hücresi gibi hızlı çoğalan hücreler için 
çok önemlidirler 
İmmün fonksiyonu geliştirir, enfeksiyonlara karşı 
direnci arttırırlar
Antioksidanlar 
Antioksidanlar kompleks endojen savunma sisteminin bir 
parçasıdır 
Yüksek miktarda ROS ve reaktif nitrojen-oksijen türlerinin 
zararlı etkilerinden vücudu korur 
Kritik hastalardaki olayın merkezi oksidatif strestir ve 
antioksidan kaynakları azalmıştır 
Bu hastalara antioksidan eklenmesi fizyolojik olup yararlıdır 
Çinko, bakır, selenyum, vitamin E, vitamin C, n-asetil sistein
Metanaliz, 13 antioksidan desteği çalışması (Se yalnız 
veya diğer iz elementlerle kombine) 
Antioksidanlar ile azalmış mortalite (RR=0.65, %95 CI 
0.59, 0.82, p= 0.0001) 
Enfeksiyöz komplikasyonlara etkisiz 
Parenteral destek mortaliteyi azaltmış (RR=0.56 %95 CI, 
0.65-1.24, p=0.003) 
Heyland DK, Dhaliwal R, Suchner U, et al. Intensive Care Med 2005;31:327-337. 
Antioksidanlar
Yoğun bakımda yüksek doz selenyum (1000 microg) 
249 SIRS, sepsis ve septik şoklu hastada 
Tedavi grubunda mortalitede azalma 
Alt grup analizlerinde selenyum desteği ağır 
hastalarda daha yararlı bulunmuştur (yüksek 
APACHE 3 skorlu hastalarda ve septik şoklu 
hastalarda) 
Angstwurm MW, Engelmann L, Zimmermann T, et al. Crit Care Med 2007;35:18-126. 
Antioksidanlar
Yoğun Bakım Hastaları için 
ESPEN Parenteral Nütrisyon Kılavuzu 
•
Yoğun bakım hastalarında açlık ya da az beslenme morbidite ve mortalite 
artışı ile birlikte olduğundan hastalar beslenmelidirler 
C 
3 gün içerisinde normal beslenmeye geçmesi beklenmeyen, 24-48 saat 
içerisinde EN kontrendike olan ya da EN tolere edemeyen tüm hastalar 
PN ile beslenmelidirler 
C 
PN alan yoğun bakım hastalarında tüm gereksinimlerini karşılayan tam 
formülasyonlar kullanılmalıdır 
C 
Akut hastalık sırasında amaç negatif enerji dengesini azaltmak yerine 
enerjinin olabildiğince hesaplanan düzeyde tutulmasıdır 
B 
İndirekt kalorimetri yokluğunda yoğun bakım hastaları 25 kcal/kg/gün 
almalı ve hedefe izleyen 2-3 günde ulaşılmalıdır 
C 
2 gün sonunda hedeflenenden daha az enteral beslenen hastalarda PN 
desteği düşünülmelidir 
C 
Günlük minimum karbonhidrat gereksinimi 2 g/kg’dır B 
Hiperglisemi (glikoz > 10 mmol/L) kritik hastalarda ölüme yol açar, 
B 
infeksiyon komplikasyonlarından korunmak için de önlenmelidir
Kan glikoz düzeyi konusunda kesin bir öneri yoktur. C 
Sıkı limitlerde korunan hastalarda ciddi hipoglisemi sıklığı yüksektir. A 
Uzun süreli yoğun bakım hastalarında lipitler enerji ve esansiyel yağ 
B 
asitlerini sağlamada PN nin bir parçası olmalıdır 
İntravenöz lipit emülsiyonları (LCT,MCT ya da karma emülsiyonlar) 
12-24 saatte 0.7-1.5 g/kg aralığında güvenle kullanılabilirler 
B 
LCT/MCT karışımı emülsiyonlarının standart kullanımı yeterince 
açıklanmıştır. Birçok çalışmada tek başına soya yağı LCT’ye klinik 
avantajları gösterilmekle birlikte PRÇ gerekmektedir. 
C 
Zeytinyağı içerikli parenteral beslenme kritik hastalarda iyi tolere 
edilir. 
B 
Balık yağından zengin lipit emülsiyonları kritik hastalarda olasılıkla 
yatışı azaltmaktadırlar. 
B
PN endikasyonunda dengeli aminoasit karışımı 1.3-1.5 g/kg ideal vücut 
ağırlığı/gün olarak yeterli enerji desteği ile birlikte infüze edilmelidir 
B 
Yoğun bakım hastalarında PN endike olduğunda aminoasit solüsyonu 0.2- 
0.4 g/kg/gün L-glutamin içermelidir (örneğin 0.3-0.6 g/kg/gün) 
A 
Tüm PN uygulamaları günlük multivitamin ve eser element dozlarını 
içermelidir 
C 
Nütrisyon desteğinin tamamını karşılamak üzere verilecek yüksek 
osmolariteli PN karışımı için çoğunlukla santral ven kateteri gerekir 
C 
Nütrisyon desteğini sağlama ve negatif azot dengesini azaltmak için düşük 
osmolariteli (<850 mOsm/L) karışımların verilmesinde periferik venöz yol 
gerekmektedir 
C 
Periferik olarak uygulanan PN hastanın gereksinimlerinin tamamını 
karşılamıyorsa PN santral yolla verilmelidir 
C 
PN karışımları hepsi bir torba şeklinde olmalıdır B
İmmün modüle edici formüller 
Elektif üst GİS cerrahi geçirecek hastalarda (Derece A) 
Orta düzeyde sepsisi olan hastalarda (APACHE II < 15) (Derece B) 
Ağır sepsisi olan hastalarda, immün modüle edici formüller zararlı olabilir, bu 
nedenle önerilmezler (B) 
ARDS olan hastalarda (ω-3yağ asitleri ve antioksidanlar içeren formüller) 
(Derece B) 
Yanıklı hastalarda, yetersiz veri nedeniyle bir öneri mümkün değildir. Bakır, Se 
ve ZN gibi eser elementler ise standart dozdan daha yüksek bir dozda 
verilmelidir (Derece A)
Çok ağır durumda olan ve günde 700 ml’den fazla EN tolere edemeyen yoğun 
bakım hastalarına arginin, nükleotidler ve ω-3 yağ asitleri ile zenginleştirilmiş 
formüller ile immün modüle edici beslenme uygulanmamalıdır (Derece B) 
Aşağıdaki durumlarda standart EN formülüne Glutamin eklenmelidir 
yanık hastaları (Derece A) travma hastaları (Derece A) 
Heterojen veya cerrahi kritik hasta gruplarında glutamin ile beslenmeyi 
destekleyecek yeterli veri yoktur
Yoğun bakıma yatışın ilk haftasında PN gerekiyor 
ve EN uygulanamıyor ise hastalara soya 
içermeyen lipit formül uygulanmalıdır (ASPEN 
Derece: D) 
Yoğun bakıma yatışın ilk haftasında PN gerekiyor 
ve EN uygulanamıyor ise hastalara soya 
içermeyen lipit formül uygulanmalıdır (ASPEN 
Derece: D) 
LCT immünosupresif
ARDS veya ALİ olan hastalarda antiinflamatuar lipit profili (ω- 3, balık yağı) ve 
antioksidan içeren enteral formüller kullanılmalıdır (Derece A) 
İmmün module eden formüllerden optimal tedavi faydasını görebilmek için, enerji 
gereksiniminin en az %50-65’i verilmelidir (Derece C) 
Antioksidan vitaminler ve iz elementlerin kombinasyonu (özellikle selenyum 
içeren) özel nutrisyon tedavisi alan tüm kritik hastalıklı hastalara verilmelidir 
(Derece B) 
EN rejimine enteral glutamin ilavesi (ilave glutamin içermiyorsa) yanıklar, travma, 
karma YB hastalarında düşünülmelidir (Derece B) 
Kritik bakımda PN kullanıldığında, parenteral glutamin ilave olarak verilmesi 
düşünülmelidir (Derece C)
>200 çalışmanın özeti 
15080 hasta 34 konu 
17 öneri 
www.critcarenutrition.com
Kanada Klinik Pratik Rehberleri 
EN bileşimi: Arjinin ve diğer seçilmiş besinlerle desteklenmiş 
diyetler 
1. Mortaliteyi etkilememiş, 
2. Enfeksiyöz komplikasyonları etkilememiş, 
3. Hastane yatış süresi, YB yatış süresi ve MV süresini 
azaltabilir 
4 Düzey 1, 18 Düzey 2 çalışmaya dayanarak, arjinin ve diğer 
seçilmiş besinlerle desteklenmiş diyetlerin kritik hastalarda 
kullanılmamasını önerilmiştir
Kanada Klinik Pratik Rehberleri 
EN bileşimi: Balık yağı 
1 Düzey 1, 4 Düzey 2 çalışmaya dayanarak, ARDS ve ALI 
hastalarında balık yağı, boraj yağı ve antioksidan içeren enteral 
formüllerin kullanılmasını önerilmiştir
Mortalite 
YB yatış 
Ventilatör günü 
Kanada Klinik Pratik Rehberleri
Kanada Klinik Pratik Rehberleri 
EN bileşimi: Glutamin 
1. Yanık hastalarında mortalitede azalma 
2. Yanık ve travma hastalarında enfeksiyöz komplikasyonlarda 
azalma 
3. Yanık ve travma hastalarında hastane yatış süresinde azalma 
2 Düzey 1, 7 Düzey 2 çalışmaya dayanarak, enteral glutamin 
travma ve yanık hastalarında düşünülmelidir. Kritik hastalıklı 
hastalar için rutin kullanımı destekleyen yeterli veri yoktur.
Kanada Klinik Pratik Rehberleri 
PN bileşimi: 
Lipitlerin tipi 
4 Düzey 1, 6 Düzey 2 çalışmaya dayanarak, PN alan kritik 
hastalarda kullanılan lipitin tipi üzerine bir öneride bulunmak 
için yeterli veri yoktur. 
Çinko 
4 Düzey 2 çalışmaya dayanarak, PN alan kritik hastalarda iv çinko 
üzerine bir öneride bulunmak için yeterli veri yoktur. 
Glutamin 
4 Düzey 1, 13 Düzey 2 çalışmaya dayanarak, PN alan kritik 
hastalarda parenteral glutamin 0,2–0,57 g/kg/gün desteği 
kuvvetle önerilmektedir. Enteral nütrisyon alan kritik 
hastalara iv glutamin kullanımını önermede yeterli veri 
yoktur.
Kanada Klinik Pratik Rehberleri 
Vitamin ve iz elementlerin kombinasyonu 
1. Mortalitede azalma 
2. Ventilatör gün sayısında azalma 
3 Düzey 1, 13 Düzey 2 çalışmaya dayanarak, kritik hastalarda 
vitamin ve iz elementler kombine olarak kullanılması 
düşünülmelidir. 
Antioksidan ilavesi: PE selenyum 
1 düzey 1, 10 düzey 2 çalışmasına göre, kritik hastalarda yalnız 
veya diğer antioksidanlar ile kombine iv/parenteral selenyum 
desteği üzerine bir öneride bulunmak için yeterli veri yoktur.
Hangi hasta için hangi besin? 
Elective 
Surgery 
Critically Ill 
General Septic Trauma Burns Acute Lung 
Injury 
Arginine Benefit No benefit Harm No benefit No benefit No benefit 
Glutamine Possible 
Benefit 
PN 
Beneficial 
(? receiving 
EN) 
… EN 
Possibly 
Beneficial 
EN 
Possibly 
Beneficial 
… 
Omega 3 
FFA 
… … … … … Possible 
Benefit 
Antioxidant 
s 
… Possible 
Benefit 
… … … …

More Related Content

Similar to 16 kasim 2011 hülya sungurtekin 11.00 11.30 hülya sungurtekin

Beslenme 4. sınıf 2010 2011
Beslenme 4. sınıf 2010 2011Beslenme 4. sınıf 2010 2011
Beslenme 4. sınıf 2010 2011htyanar
 
Beslenme 4. sınıf 2011 2012
Beslenme 4. sınıf 2011 2012Beslenme 4. sınıf 2011 2012
Beslenme 4. sınıf 2011 2012htyanar
 
Akut pankreatitde beslenme Ahmet COŞAR.ppt
Akut  pankreatitde beslenme  Ahmet COŞAR.pptAkut  pankreatitde beslenme  Ahmet COŞAR.ppt
Akut pankreatitde beslenme Ahmet COŞAR.pptacosar49
 
Nutrisyonel Destek ve Total Parenteral Beslenme
Nutrisyonel Destek ve Total Parenteral BeslenmeNutrisyonel Destek ve Total Parenteral Beslenme
Nutrisyonel Destek ve Total Parenteral BeslenmeKemal ASLAN
 
Beslenme(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Beslenme(fazlası için www.tipfakultesi.org)Beslenme(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Beslenme(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Salon 2 12 kasim 09.00 09.30 müge aydoğdu
Salon 2 12 kasim 09.00 09.30 müge aydoğduSalon 2 12 kasim 09.00 09.30 müge aydoğdu
Salon 2 12 kasim 09.00 09.30 müge aydoğdutyfngnc
 
Progesteron ve progestinler 20150819 (1)
Progesteron ve progestinler 20150819 (1)Progesteron ve progestinler 20150819 (1)
Progesteron ve progestinler 20150819 (1)TrkiyeMenopozVeOsteo
 
Progesteron ve progestinlerin jinekolojideki yeri
Progesteron ve progestinlerin jinekolojideki yeriProgesteron ve progestinlerin jinekolojideki yeri
Progesteron ve progestinlerin jinekolojideki yeriTrkiyeMenopozVeOsteo
 
Salon b 18 kasim 2011 09.00 09.20 melda dilek
Salon b 18 kasim 2011 09.00 09.20 melda dilekSalon b 18 kasim 2011 09.00 09.20 melda dilek
Salon b 18 kasim 2011 09.00 09.20 melda dilektyfngnc
 
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 hülya sungurteki̇n
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 hülya sungurteki̇nSalon b 14 kasim 09.00 10.15 hülya sungurteki̇n
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 hülya sungurteki̇ntyfngnc
 
Osteoporoz - Sercan Aksoy
Osteoporoz - Sercan AksoyOsteoporoz - Sercan Aksoy
Osteoporoz - Sercan Aksoyankaramhd
 
metastatik meme kanserinde sistemik tedavi
metastatik meme kanserinde sistemik tedavimetastatik meme kanserinde sistemik tedavi
metastatik meme kanserinde sistemik tedaviankaramhd
 
KURUBAKLAGİL VE TAHIL ÜRÜNLERİNİN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ
KURUBAKLAGİL VE TAHIL ÜRÜNLERİNİN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİKURUBAKLAGİL VE TAHIL ÜRÜNLERİNİN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ
KURUBAKLAGİL VE TAHIL ÜRÜNLERİNİN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİEthem Ekinci
 
Salon a 17 kasim 2011 15.50 16.10 bilgin cömert
Salon a 17 kasim 2011 15.50 16.10  bilgin cömertSalon a 17 kasim 2011 15.50 16.10  bilgin cömert
Salon a 17 kasim 2011 15.50 16.10 bilgin cömerttyfngnc
 
aile_01646.pptxfrgergrewrqwrtwt45hgret45y
aile_01646.pptxfrgergrewrqwrtwt45hgret45yaile_01646.pptxfrgergrewrqwrtwt45hgret45y
aile_01646.pptxfrgergrewrqwrtwt45hgret45yanyonlarsakal0t
 
Salon a 14 kasim 11.30 12.30 ender doğan ss-13
Salon a 14 kasim 11.30 12.30 ender doğan ss-13 Salon a 14 kasim 11.30 12.30 ender doğan ss-13
Salon a 14 kasim 11.30 12.30 ender doğan ss-13 tyfngnc
 
Total parenteral nutrisyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Total parenteral nutrisyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )Total parenteral nutrisyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Total parenteral nutrisyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 ati̇lla ramazanoğlu
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 ati̇lla ramazanoğluSalon b 14 kasim 09.00 10.15 ati̇lla ramazanoğlu
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 ati̇lla ramazanoğlutyfngnc
 

Similar to 16 kasim 2011 hülya sungurtekin 11.00 11.30 hülya sungurtekin (20)

Beslenme 4. sınıf 2010 2011
Beslenme 4. sınıf 2010 2011Beslenme 4. sınıf 2010 2011
Beslenme 4. sınıf 2010 2011
 
Beslenme 4. sınıf 2011 2012
Beslenme 4. sınıf 2011 2012Beslenme 4. sınıf 2011 2012
Beslenme 4. sınıf 2011 2012
 
Akut pankreatitde beslenme Ahmet COŞAR.ppt
Akut  pankreatitde beslenme  Ahmet COŞAR.pptAkut  pankreatitde beslenme  Ahmet COŞAR.ppt
Akut pankreatitde beslenme Ahmet COŞAR.ppt
 
Nutrisyonel Destek ve Total Parenteral Beslenme
Nutrisyonel Destek ve Total Parenteral BeslenmeNutrisyonel Destek ve Total Parenteral Beslenme
Nutrisyonel Destek ve Total Parenteral Beslenme
 
Beslenme(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Beslenme(fazlası için www.tipfakultesi.org)Beslenme(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Beslenme(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Salon 2 12 kasim 09.00 09.30 müge aydoğdu
Salon 2 12 kasim 09.00 09.30 müge aydoğduSalon 2 12 kasim 09.00 09.30 müge aydoğdu
Salon 2 12 kasim 09.00 09.30 müge aydoğdu
 
Progesteron ve progestinler 20150819 (1)
Progesteron ve progestinler 20150819 (1)Progesteron ve progestinler 20150819 (1)
Progesteron ve progestinler 20150819 (1)
 
Adolesanlarda ok kullanımı riskler
Adolesanlarda ok kullanımı risklerAdolesanlarda ok kullanımı riskler
Adolesanlarda ok kullanımı riskler
 
Progesteron ve progestinlerin jinekolojideki yeri
Progesteron ve progestinlerin jinekolojideki yeriProgesteron ve progestinlerin jinekolojideki yeri
Progesteron ve progestinlerin jinekolojideki yeri
 
Salon b 18 kasim 2011 09.00 09.20 melda dilek
Salon b 18 kasim 2011 09.00 09.20 melda dilekSalon b 18 kasim 2011 09.00 09.20 melda dilek
Salon b 18 kasim 2011 09.00 09.20 melda dilek
 
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 hülya sungurteki̇n
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 hülya sungurteki̇nSalon b 14 kasim 09.00 10.15 hülya sungurteki̇n
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 hülya sungurteki̇n
 
Osteoporoz - Sercan Aksoy
Osteoporoz - Sercan AksoyOsteoporoz - Sercan Aksoy
Osteoporoz - Sercan Aksoy
 
metastatik meme kanserinde sistemik tedavi
metastatik meme kanserinde sistemik tedavimetastatik meme kanserinde sistemik tedavi
metastatik meme kanserinde sistemik tedavi
 
KURUBAKLAGİL VE TAHIL ÜRÜNLERİNİN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ
KURUBAKLAGİL VE TAHIL ÜRÜNLERİNİN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİKURUBAKLAGİL VE TAHIL ÜRÜNLERİNİN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ
KURUBAKLAGİL VE TAHIL ÜRÜNLERİNİN SAĞLIK ÜZERİNE ETKİLERİ
 
Salon a 17 kasim 2011 15.50 16.10 bilgin cömert
Salon a 17 kasim 2011 15.50 16.10  bilgin cömertSalon a 17 kasim 2011 15.50 16.10  bilgin cömert
Salon a 17 kasim 2011 15.50 16.10 bilgin cömert
 
aile_01646.pptxfrgergrewrqwrtwt45hgret45y
aile_01646.pptxfrgergrewrqwrtwt45hgret45yaile_01646.pptxfrgergrewrqwrtwt45hgret45y
aile_01646.pptxfrgergrewrqwrtwt45hgret45y
 
Salon a 14 kasim 11.30 12.30 ender doğan ss-13
Salon a 14 kasim 11.30 12.30 ender doğan ss-13 Salon a 14 kasim 11.30 12.30 ender doğan ss-13
Salon a 14 kasim 11.30 12.30 ender doğan ss-13
 
Total parenteral nutrisyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Total parenteral nutrisyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )Total parenteral nutrisyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Total parenteral nutrisyon (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 ati̇lla ramazanoğlu
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 ati̇lla ramazanoğluSalon b 14 kasim 09.00 10.15 ati̇lla ramazanoğlu
Salon b 14 kasim 09.00 10.15 ati̇lla ramazanoğlu
 
Acil hastada enteral beslenme
Acil hastada enteral beslenmeAcil hastada enteral beslenme
Acil hastada enteral beslenme
 

More from tyfngnc

7 kasim sunu 6 ekim
7 kasim sunu 6 ekim7 kasim sunu 6 ekim
7 kasim sunu 6 ekimtyfngnc
 
07.11.2015 ankara karaciğer sunu 1
07.11.2015 ankara karaciğer sunu 107.11.2015 ankara karaciğer sunu 1
07.11.2015 ankara karaciğer sunu 1tyfngnc
 
Yoğun bakımda kazanılan güçsüzlük 3
Yoğun bakımda kazanılan güçsüzlük 3Yoğun bakımda kazanılan güçsüzlük 3
Yoğun bakımda kazanılan güçsüzlük 3tyfngnc
 
Deliryum çalışma
Deliryum çalışmaDeliryum çalışma
Deliryum çalışmatyfngnc
 
Ss21 canan karadaş
Ss21   canan karadaşSs21   canan karadaş
Ss21 canan karadaştyfngnc
 
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimiBariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimityfngnc
 
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimiBariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimityfngnc
 
Son 6 kasım2015
Son 6 kasım2015Son 6 kasım2015
Son 6 kasım2015tyfngnc
 
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü dr müge aydoğdu 06,11,2015
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü  dr müge aydoğdu 06,11,2015Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü  dr müge aydoğdu 06,11,2015
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü dr müge aydoğdu 06,11,2015tyfngnc
 
Yeni̇si̇ yoğun bakim sonrasi sendromu
Yeni̇si̇ yoğun bakim sonrasi sendromuYeni̇si̇ yoğun bakim sonrasi sendromu
Yeni̇si̇ yoğun bakim sonrasi sendromutyfngnc
 
Stewart defne 061115 en son
Stewart defne 061115 en sonStewart defne 061115 en son
Stewart defne 061115 en sontyfngnc
 
Sözlü sunu ms aydoğan
Sözlü sunu ms aydoğanSözlü sunu ms aydoğan
Sözlü sunu ms aydoğantyfngnc
 
Sepsi̇s prop sunum son
Sepsi̇s prop sunum sonSepsi̇s prop sunum son
Sepsi̇s prop sunum sontyfngnc
 
Pct sunum-kongre
Pct sunum-kongrePct sunum-kongre
Pct sunum-kongretyfngnc
 

More from tyfngnc (20)

Sbc
SbcSbc
Sbc
 
7 kasim sunu 6 ekim
7 kasim sunu 6 ekim7 kasim sunu 6 ekim
7 kasim sunu 6 ekim
 
07.11.2015 ankara karaciğer sunu 1
07.11.2015 ankara karaciğer sunu 107.11.2015 ankara karaciğer sunu 1
07.11.2015 ankara karaciğer sunu 1
 
Yoğun bakımda kazanılan güçsüzlük 3
Yoğun bakımda kazanılan güçsüzlük 3Yoğun bakımda kazanılan güçsüzlük 3
Yoğun bakımda kazanılan güçsüzlük 3
 
Yb yeni
Yb yeniYb yeni
Yb yeni
 
Yb yeni
Yb yeniYb yeni
Yb yeni
 
Deliryum çalışma
Deliryum çalışmaDeliryum çalışma
Deliryum çalışma
 
Ss21 canan karadaş
Ss21   canan karadaşSs21   canan karadaş
Ss21 canan karadaş
 
Ybü
YbüYbü
Ybü
 
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimiBariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
 
Yb yak
Yb yakYb yak
Yb yak
 
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimiBariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
Bariatrik cerrahi hastasında yaşanan sorunlar ve yönetimi
 
Yb yak
Yb yakYb yak
Yb yak
 
Son 6 kasım2015
Son 6 kasım2015Son 6 kasım2015
Son 6 kasım2015
 
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü dr müge aydoğdu 06,11,2015
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü  dr müge aydoğdu 06,11,2015Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü  dr müge aydoğdu 06,11,2015
Akut böbrek hasarinda beli̇rteçleri̇n rolü dr müge aydoğdu 06,11,2015
 
Yeni̇si̇ yoğun bakim sonrasi sendromu
Yeni̇si̇ yoğun bakim sonrasi sendromuYeni̇si̇ yoğun bakim sonrasi sendromu
Yeni̇si̇ yoğun bakim sonrasi sendromu
 
Stewart defne 061115 en son
Stewart defne 061115 en sonStewart defne 061115 en son
Stewart defne 061115 en son
 
Sözlü sunu ms aydoğan
Sözlü sunu ms aydoğanSözlü sunu ms aydoğan
Sözlü sunu ms aydoğan
 
Sepsi̇s prop sunum son
Sepsi̇s prop sunum sonSepsi̇s prop sunum son
Sepsi̇s prop sunum son
 
Pct sunum-kongre
Pct sunum-kongrePct sunum-kongre
Pct sunum-kongre
 

16 kasim 2011 hülya sungurtekin 11.00 11.30 hülya sungurtekin

  • 1. Özel Ürün Kullanımı Dr. Hülya Sungurtekin Pamukkale ÜniversitesiTıp Fakültesi
  • 2. Calder PC. Clin Nutrition, 29:5-12, 2010 SIRS, Sepsis, Travma Bifazik immünoinflamatuar yanıt
  • 3. Özel Ürün Travma, SIRS ve sepsiste immün sistemde gelişen yetersizlikte spesifik besin öğeleri immün sistemin restorasyonunda olumlu etkilere sahiptir Barbul A. immünonutrition comes of age. Crit Care Med 2000;28:3:884-885
  • 4. İmmünonütrisyon İmmünonütrisyon konsepti: Bariyer fonksiyonunu iyileştirme, İmmün fonksiyonu iyileştirme, Hiperinflamasyonu azaltma, Yara iyileşmesini iyileştirme, Klinik sonuçları iyileştirme Calder PC (2003) immünonutrition. Brit Med J 327, 117–118.
  • 7. Özel Ürün • Yağ asitleri: Enteral ve parenteral tekli doymamış YA (MUFA) ve n-3 YA • Glutamin, Arginin • Nükleotidler • Antioksidanlar
  • 8.
  • 9. Yağ asiti Değişik uzunlukta hidrokarbon zinciri (n:0-28) H3C-CH2(n)-COOH Metil terminali Reaktif karboksilik asit Wanten GJA, Calder PC. Am J Clin Nutr, 2007
  • 10. Yağ asitleri Yağ asitleri 3 özelliğe göre sınıflandırılır: Zincir uzunluğu: Karbon sayısı Saturasyon derecesi: Çift bağların varlığı ve sayısı Omega (ω) sınıflandırması: Çift bağın karbon zincirin metil ucundan olan uzaklığı Yağ asitlerinin nütrisyonel değeri ve biyolojik etkileri sınıflar arasında ve hatta sınıf içinde oldukça farklılıklar gösterir
  • 11. Zincir uzunluğu • Kısa zincirli < 4 karbon • Orta zincirli (MCT): 6-12 karbon • Uzun zincirli (LCT)≥ 14 karbon
  • 12. Saturasyon derecesi • Doymuş YA (SFA): Karbon zincirde çift bağ yok • Tekli doymamış YA (MUFA): Karbon zincirde 1 çift bağ • Çoklu doymamış YA (PUFA): Karbon zincirde ≥2 çift bağ Wanten GJA, Calder PC. Am J Clin Nutr. 2007;85(5):1171-1184.
  • 13. Saturasyon derecesi • SFA: Hindistan cevizi yağında en bol bulunan YA. • Endotelyal toksisite, apopitozis ve inflamasyon gibi akut yan etkiler • Diyetteki miktar sınırlandırılmalı • PUFA: Soya yağındaki (linoleic asit) ve balık yağındaki (EPA ve DHA) primer YA • EYA içerir (linoleic ve α-linolenic a) • Hücre membranı yapı ve fonksiyonları için önemlidir • Diyetteki miktar sınırlandırılmalı • MUFA: Oleic asiti içerir, zeytin yağındaki primer asittir • Kardiyovasküler hastalıkların risk faktörleri üzerine olumlu etkiler • EYA için destek gerektirir • Diyetteki temel YA olmalıdır (YA’nin ~50%)
  • 14. KKısısaa zzinincc YYAA OOrrttaa zzinincc YYAA UUzzuunn zzinincc YYAA Membran Membran fosfolipitlerinde fosfolipitlerinde EEssaannssiyiyeel l YYAA Membran etkileri : Membran etkileri : Akışkanlık Permeabilite Sitokin ve hormon Akışkanlık Permeabilite Sitokin ve hormon reseptörleri Aktivasyon reseptörleri Aktivasyon PPUUFFAA EEikikoozzaannooididlelerr İİnnfflalammaassyyoonn Enerji Enerji Barsak hüc Bakteriyel translokasyon Barsak hüc Bakteriyel translokasyon Enerji Düzenleyici fagositoz sitotoksisite Enerji Düzenleyici fagositoz sitotoksisite
  • 15. Omega sınıflaması • ω-3: ilk çift bağ zincirin ω ucundan 3 karbon • ω-6: ilk çift bağ zincirin ω ucundan 6 karbon • ω-9: ilk çift bağ zincirin ω ucundan 9 karbon Wanten GJA, Calder PC. Am J Clin Nutr. 2007;85(5):1171-1184.
  • 16. Omega sınıflaması • ω-3: Balık yağındaki primer PUFA (EPA and DHA) • Doza bağımlı antiinflamatuvar ve immünsupresif etkiler • Oksidasyon için hedef (çoklu çift bağ) • ω-6: Soya yağındaki primer PUFA (linoleic acid) • Proinflamatuvar ve immünsupresif etkiler • Oksidasyon için hedef (çoklu çift bağ) • ω-9: Zeytin yağındaki primer MUFA (oleic acid) • Normal konak immün ve inflamatuvar yanıtını destekler • Oksidasyona eğilim az (tek çift bağ)
  • 17. Omega sınıflaması • Yontma taş devri diyeti ω-6:ω-3 1:1 • Günümüz Western diyet 16.7:1 • Soya yağı bazlı PN diyet 7:1 (LCT) • Yeni PN (SMOF) 2.5:1 (LCT/MCT) • Omega 3 fazla, omega 6 az olmalıdır
  • 18. Artmış ω-3 YA Değişmiş membran fosfolipitlerinin YA kompozisyonu Değişmiş membran yapı ve akışkanlığı Eikosanoid ve resolvin sentezinin değişmiş şekli Değişmiş uyarı ileti yolu (örn. protein kinazlar) Değişmiş inflamatuar gen ekspresyonu (NF-kB yolu ile) Değişmiş immün ve inflamatuvar hücre fonksiyonu ve yanıtı Wanten GJA, Calder PC. Am J Clin Nutr, 2007 Calder PC. Clin Nutrition, 2010 ω-3 YA ile immün ve inflamatuvar yanıtın modifikasyonu
  • 19. Oksidatif Stres Reaktif oksijen türleri (ROS) yapımı ve antioksidan (AOX) sistem arasındaki denge bozulduğunda oksidatif stres oluşur Kritik hastalık esnasında, artmış ROS ve inflamatuvar medyatör üretimi Lipitlerin metabolizması oksidatif stres için potansiyel bir kaynaktır, sonuç lipit peroksidasyonudur Eritsland J. Am J Clin Nutr. 2000;71(suppl 1):197S-201S.
  • 20. Oksidatif Stres • ω-6 ve ω-3 PUFA’lar çift bağlarının çok olması yüzünden serbest radikal saldırısı ve lipit peroksidasyonu bakımından hedeftir; oleic asit gibi MUFA’lar (1 adet çift bağ) lipit peroksidasyonuna daha az yatkındır R R' H H R R' OOH O2 Yüksek PUFA reaktif hidroperoksit • Oluşan hidroperoksit, protein ve/veya DNA’yı oksitleyebilen serbest radikal oluşumuna yol açabilir; ayrıca diğer PUFA’ları da oksitleyebilir Eritsland J. Am J Clin Nutr. 2000;71(suppl 1):197S-201S. Lee C, et al. J lipit Res. 1998;39:1239-1247. Parthasarathy S, et al. Proc Natl Acad Sci USA. 1990;87(10):3894-3898.
  • 21. Parenteral Lipit Emülsiyonlarının PUFA İçeriği 61 39 31 28 27 22 trigliserit MCT/LCT Soya/MCT/ Soya yağı Yapılandırılmış zeytin/balık MCT/soya/ balık Soya/Zeytin PUFA’ların oranı (g %) 80 60 40 20 0 • Lipit peroksidasyonu riski olduğunda ve oksidatif stres düşünüldüğünde lipit emülsiyonu içerisindeki ω-6, DHA, EPA (PUFA) ve vitamin E içeriği önemlidir
  • 22. Ω- 3 Yağ Asitleri İmmün yanıtın bir parçası olarak üretilen eikozanoidlerin tipini değiştirir prostaglandin PG2 üretimini bloke eder tromboxanı azaltır (vasküler tonus ve platelet agregasyonunda rol oynar) transkripsiyon faktör aktivasyonu ve inflamatuvar genlerin ekspresyonunu değiştirerek inflamasyon ve immünite üzerine etkili NF-KB aktivasyonunu etkiler, inflamatuar sitokinlerin oluşumunu ve adezyon moleküllerinin açığa çıkışını azaltır
  • 23. Tsoras M et al: Contemp Crit Care 2008; (11) 4 Ω- 3 Yağ Asitleri DGLA: dihomo gamalinolenik asit DHA: docosahexaenoic asit EPA: eicosapentanoic asit
  • 24. Gadek Crit Care Med 1999;27:1409 RCT, 146 kritik hastalıklı hasta, ALI mevcut, BAL+ Çift kör; ITT EN: EPA, gama-linolenic asit, antioksidan (Oxepa®) Kontrol: İzokalorik, izonitrojenoz 25 20 15 10 5 0 Vent Days ICU Days ICU Deaths Oxepa control P=0.03 P=0.02 P=0.17 Ω- 3 Yağ Asitleri
  • 25. Prospektif, açık etiketli multisentrik bir çalışma 661 sepsis hastası 3 günden fazla parenteral ω-3 yağ asiti Hastane mortalitesinde azalma, balık yağı dozunun YB kalış süresi ve mortalite ile korele olduğu bulunmuş 0.1–0.2 g/kg, mortalite, yatış süresi ve antibiyotik ihtiyacında azalma için gerekli görülmüş Heller AR, Rossler S, Litz RJ, et al. Crit Care Med 2006; 34:972–979.
  • 26. Heller AR, Rossler S, Litz RJ, et al. Crit Care Med 2006; 34:972–979. Ω- 3 Yağ Asitleri
  • 27. Ventilatör gün sayısı Septik atak için operasyon Enfeksiyonlar Mortalite DAHA AZ www.criticalcarenutrition.com Ω- 3 Yağ Asitleri
  • 28. Wang X: JPEN Volume 32 Number 3 May/June 2008 236-241 Dizayn: Randomize, çift kör, YB Hastalar: Akut pankreatitli 40 hasta TPN: 5 gün, 1 g lipit/kg/gün Grup: 1) Soya yağı (SO) (Lipovenoes® 10%) n=20 2) SO + Balık yağı (0.15-0.2 g/kg/g Omegaven® 10%) n=20 Parametreler: - Plazma EPA, IL-6, CRP, lökosit, - Rutin solunum ve böbrek parametreleri - Enfeksiyon, morbide, mortalite, - YB süresi, hastane yatış süresi
  • 29. 6. gün :  EPA SO-FO grup 6. gün :  CRP SO-FO grup Sistemik inflamatuvar yanıt ve diğer organ hasarları azalmıştır Wang X: JPEN Volume 32 Number 3 May/June 2008 236-241 Ω- 3 Yağ Asitleri
  • 30. Wang X: JPEN Volume 32 Number 3 May/June 2008 236-241 Ω- 3 Yağ Asitleri
  • 32.
  • 33. Glutamin Katabolik durumlarda şarta bağlı EAA halini alır Nükleotid sentezinde prekürsördür Barsak mukozasının çabuk ve etkili bir biçimde rejenerasyonunu kolaylaştırır ve emilim kapasitesini artırır, bakteriyel translokasyonu engeller Anastomozların çabuk iyileşmesine yardımcı olur Lenfosit, fibroblast, enterosit gibi hızlı çoğalan hücrelerin en önemli yakıtıdır Barsaktaki immün sistemi güçlendirir
  • 35. Glutamin Glutamin ekstrasellüler ve intrasellüler bölümlerde en fazla bulunan aa Endojen üretim hızı 50-80 g/24 saat Kas kons. 25 mmol/L, Plazma kons. 650 μmol/L Cerrahi, travma, enfeksiyon ve sepsis Kas kons. 15 mmol/L Plazma kons. 300–500 μmol/L
  • 36. PLASMA GLUTAMINE DEPLETION AND PATIENT OUTCOME IN ACUTE ICU ADMISSION Oudemans-van Straaten et al. Intensive Care Med 27:84-90, 2002 80 yoğun bakım hastasında plazma glutamin düzeyleri Gln <0.42 mmol/L // >0.42 mmol/L n 25 55 APACHE II 29 (25-32) 25 (22-27) Yaş 74 (70-76) p=0.03 63 (50-73) Albumin 26.1 (SD 4.8) p=0.05 28.9 (SD 6.2) Hastane mortalitesi 15 (60%) p=0.013 16 (29%)
  • 37. Frantisek Novak, et al: Crit Care Med 2002; 30:2022–2029 1985 ve 2000 yılları arasında yayınlanmış 14 randomize çalışma Elektif cerrahi veya kritik hastalıklı erişkin hasta Komplikasyonlar, yatış süresi ve mortalite
  • 38. Mortalite riski azalmış (751 hasta) (RR=0,78; %95 CI: 0,58-1,04), Yedi çalışmada (326 hasta) enfeksiyöz komplikasyonlar azalmış (RR=0,80; %95 CI: 0,64-1,00), On çalışmada (541 hasta) daha kısa yatış süresi (-2,6 gün, %95 CI: -4,5—0,7). Frantisek Novak, et al: Crit Care Med 2002; 30:2022–2029 Glutamin
  • 39. 1. Mortalite: Cerrahi hastalarda mortaliteyi azaltmamış, kritik hastalarda mortalitede azalmaya bir eğilim gözlenmiş 2. Enfeksiyöz komplikasyonlar: Cerrahi hastalarda anlamlı azalma (RR=0,36, %95 CI: 0,14–0,92), kritik hastalarda azalma eğilimi (RR=0,86, %95 CI: 0,68–1,08) 3. Yatış süresi: Cerrahi hastalarda anlamlı olarak daha az (-3,54 gün, %95 CI: -5,3— 1,76) Frantisek Novak, et al: Crit Care Med 2002; 30:2022–2029 Glutamin
  • 40. Ağustos 2005 tarihine dek Kritik hastalıklı hastalar 15 çalışma Elektif cerrahi hastaları 11 çalışma Mortalite: PN ile anlamlı olmayan azalma Enfeksiyon: Kritik hastalarda anlamsız azalma (RR:0,71, %95 CI:0,49–1,05), cerrahi hastalarda anlamlı azalma (RR:0,45, %95 CI:0,26–0,78) Alison Avenell: Proceedings of the Nutrition Society (2006), 65, 236–241
  • 41. Glutamin 3 Randomize kontrollü çalışma, Enteral glutamin Yanık hastaları Artmış plazma glutamin Düzelmiş permeabilite Azalmış endotoksin düzeyleri Azalmış GNB enfeksiyonları Azalmış hastane yatış süresi Azalmış mortalite Garrell CCM 2003;31:2444, Zhou JPEN 2003 27;241; Peng Burns 2004;30:135
  • 42. Arjinin Yarı esansiyel olan bir aminoasittir Normal alım : 5.4 g L-arginin /gün (ortalama) Duruma göre EAA (kritik hastalık durumlarında) Fonksiyonları : Nitrik oksit üretimi için prekürsördür ( NO birçok immünolojik ve vazoaktif fonksiyonları vardır) Sitoplazmik ve nüklear protein sentezi için substrat Üre sentezi yolu ile amonyağın detoksifikasyonunda önemlidir
  • 43. Arjinin Tsoras M et al: Contemp Crit Care 2008; (11) 4
  • 44. Kalil Crit Care Med 2006;34:2719 Arjinin Randomize, çift kör, plasebo kontrollü Beagle, köpek Parenteral L-arginine (+ NAC), plasebo E. coli peritonitis köpek modeli Arjinin uygulaması: Plasma arjinininde artma NO ürünlerinde artma Şokta kötüleşme Organ hasarında artma Mortalitede artma
  • 45. Galban Crit Care Med 2000; 28:643-648 Çok merkezli, Kör değil Sepsis tanımı geniş bırakılmış 181 kritik hastalıklı hasta Enfeksiyon ve APACHE>10 Sadece mortalite değerlendirilmiş Arjinin içeren EN Mortalite yararı APACHE<15 alt grubunda 8% 22% 6% 20% 19% 32% 40% 30% 20% 10% 0% bakteriemiler nazokomiyal enfeksiyonlar mortalite IMPACT kontrol Arjinin
  • 46. Diyet Nükleotidleri DNA ve RNA’nın yapı taşlarıdır, neredeyse tüm hücre aktiviteleri için gereklidirler Özellikle T hücresi gibi hızlı çoğalan hücreler için çok önemlidirler İmmün fonksiyonu geliştirir, enfeksiyonlara karşı direnci arttırırlar
  • 47. Antioksidanlar Antioksidanlar kompleks endojen savunma sisteminin bir parçasıdır Yüksek miktarda ROS ve reaktif nitrojen-oksijen türlerinin zararlı etkilerinden vücudu korur Kritik hastalardaki olayın merkezi oksidatif strestir ve antioksidan kaynakları azalmıştır Bu hastalara antioksidan eklenmesi fizyolojik olup yararlıdır Çinko, bakır, selenyum, vitamin E, vitamin C, n-asetil sistein
  • 48. Metanaliz, 13 antioksidan desteği çalışması (Se yalnız veya diğer iz elementlerle kombine) Antioksidanlar ile azalmış mortalite (RR=0.65, %95 CI 0.59, 0.82, p= 0.0001) Enfeksiyöz komplikasyonlara etkisiz Parenteral destek mortaliteyi azaltmış (RR=0.56 %95 CI, 0.65-1.24, p=0.003) Heyland DK, Dhaliwal R, Suchner U, et al. Intensive Care Med 2005;31:327-337. Antioksidanlar
  • 49. Yoğun bakımda yüksek doz selenyum (1000 microg) 249 SIRS, sepsis ve septik şoklu hastada Tedavi grubunda mortalitede azalma Alt grup analizlerinde selenyum desteği ağır hastalarda daha yararlı bulunmuştur (yüksek APACHE 3 skorlu hastalarda ve septik şoklu hastalarda) Angstwurm MW, Engelmann L, Zimmermann T, et al. Crit Care Med 2007;35:18-126. Antioksidanlar
  • 50. Yoğun Bakım Hastaları için ESPEN Parenteral Nütrisyon Kılavuzu •
  • 51. Yoğun bakım hastalarında açlık ya da az beslenme morbidite ve mortalite artışı ile birlikte olduğundan hastalar beslenmelidirler C 3 gün içerisinde normal beslenmeye geçmesi beklenmeyen, 24-48 saat içerisinde EN kontrendike olan ya da EN tolere edemeyen tüm hastalar PN ile beslenmelidirler C PN alan yoğun bakım hastalarında tüm gereksinimlerini karşılayan tam formülasyonlar kullanılmalıdır C Akut hastalık sırasında amaç negatif enerji dengesini azaltmak yerine enerjinin olabildiğince hesaplanan düzeyde tutulmasıdır B İndirekt kalorimetri yokluğunda yoğun bakım hastaları 25 kcal/kg/gün almalı ve hedefe izleyen 2-3 günde ulaşılmalıdır C 2 gün sonunda hedeflenenden daha az enteral beslenen hastalarda PN desteği düşünülmelidir C Günlük minimum karbonhidrat gereksinimi 2 g/kg’dır B Hiperglisemi (glikoz > 10 mmol/L) kritik hastalarda ölüme yol açar, B infeksiyon komplikasyonlarından korunmak için de önlenmelidir
  • 52. Kan glikoz düzeyi konusunda kesin bir öneri yoktur. C Sıkı limitlerde korunan hastalarda ciddi hipoglisemi sıklığı yüksektir. A Uzun süreli yoğun bakım hastalarında lipitler enerji ve esansiyel yağ B asitlerini sağlamada PN nin bir parçası olmalıdır İntravenöz lipit emülsiyonları (LCT,MCT ya da karma emülsiyonlar) 12-24 saatte 0.7-1.5 g/kg aralığında güvenle kullanılabilirler B LCT/MCT karışımı emülsiyonlarının standart kullanımı yeterince açıklanmıştır. Birçok çalışmada tek başına soya yağı LCT’ye klinik avantajları gösterilmekle birlikte PRÇ gerekmektedir. C Zeytinyağı içerikli parenteral beslenme kritik hastalarda iyi tolere edilir. B Balık yağından zengin lipit emülsiyonları kritik hastalarda olasılıkla yatışı azaltmaktadırlar. B
  • 53. PN endikasyonunda dengeli aminoasit karışımı 1.3-1.5 g/kg ideal vücut ağırlığı/gün olarak yeterli enerji desteği ile birlikte infüze edilmelidir B Yoğun bakım hastalarında PN endike olduğunda aminoasit solüsyonu 0.2- 0.4 g/kg/gün L-glutamin içermelidir (örneğin 0.3-0.6 g/kg/gün) A Tüm PN uygulamaları günlük multivitamin ve eser element dozlarını içermelidir C Nütrisyon desteğinin tamamını karşılamak üzere verilecek yüksek osmolariteli PN karışımı için çoğunlukla santral ven kateteri gerekir C Nütrisyon desteğini sağlama ve negatif azot dengesini azaltmak için düşük osmolariteli (<850 mOsm/L) karışımların verilmesinde periferik venöz yol gerekmektedir C Periferik olarak uygulanan PN hastanın gereksinimlerinin tamamını karşılamıyorsa PN santral yolla verilmelidir C PN karışımları hepsi bir torba şeklinde olmalıdır B
  • 54. İmmün modüle edici formüller Elektif üst GİS cerrahi geçirecek hastalarda (Derece A) Orta düzeyde sepsisi olan hastalarda (APACHE II < 15) (Derece B) Ağır sepsisi olan hastalarda, immün modüle edici formüller zararlı olabilir, bu nedenle önerilmezler (B) ARDS olan hastalarda (ω-3yağ asitleri ve antioksidanlar içeren formüller) (Derece B) Yanıklı hastalarda, yetersiz veri nedeniyle bir öneri mümkün değildir. Bakır, Se ve ZN gibi eser elementler ise standart dozdan daha yüksek bir dozda verilmelidir (Derece A)
  • 55. Çok ağır durumda olan ve günde 700 ml’den fazla EN tolere edemeyen yoğun bakım hastalarına arginin, nükleotidler ve ω-3 yağ asitleri ile zenginleştirilmiş formüller ile immün modüle edici beslenme uygulanmamalıdır (Derece B) Aşağıdaki durumlarda standart EN formülüne Glutamin eklenmelidir yanık hastaları (Derece A) travma hastaları (Derece A) Heterojen veya cerrahi kritik hasta gruplarında glutamin ile beslenmeyi destekleyecek yeterli veri yoktur
  • 56.
  • 57.
  • 58. Yoğun bakıma yatışın ilk haftasında PN gerekiyor ve EN uygulanamıyor ise hastalara soya içermeyen lipit formül uygulanmalıdır (ASPEN Derece: D) Yoğun bakıma yatışın ilk haftasında PN gerekiyor ve EN uygulanamıyor ise hastalara soya içermeyen lipit formül uygulanmalıdır (ASPEN Derece: D) LCT immünosupresif
  • 59.
  • 60. ARDS veya ALİ olan hastalarda antiinflamatuar lipit profili (ω- 3, balık yağı) ve antioksidan içeren enteral formüller kullanılmalıdır (Derece A) İmmün module eden formüllerden optimal tedavi faydasını görebilmek için, enerji gereksiniminin en az %50-65’i verilmelidir (Derece C) Antioksidan vitaminler ve iz elementlerin kombinasyonu (özellikle selenyum içeren) özel nutrisyon tedavisi alan tüm kritik hastalıklı hastalara verilmelidir (Derece B) EN rejimine enteral glutamin ilavesi (ilave glutamin içermiyorsa) yanıklar, travma, karma YB hastalarında düşünülmelidir (Derece B) Kritik bakımda PN kullanıldığında, parenteral glutamin ilave olarak verilmesi düşünülmelidir (Derece C)
  • 61. >200 çalışmanın özeti 15080 hasta 34 konu 17 öneri www.critcarenutrition.com
  • 62. Kanada Klinik Pratik Rehberleri EN bileşimi: Arjinin ve diğer seçilmiş besinlerle desteklenmiş diyetler 1. Mortaliteyi etkilememiş, 2. Enfeksiyöz komplikasyonları etkilememiş, 3. Hastane yatış süresi, YB yatış süresi ve MV süresini azaltabilir 4 Düzey 1, 18 Düzey 2 çalışmaya dayanarak, arjinin ve diğer seçilmiş besinlerle desteklenmiş diyetlerin kritik hastalarda kullanılmamasını önerilmiştir
  • 63. Kanada Klinik Pratik Rehberleri EN bileşimi: Balık yağı 1 Düzey 1, 4 Düzey 2 çalışmaya dayanarak, ARDS ve ALI hastalarında balık yağı, boraj yağı ve antioksidan içeren enteral formüllerin kullanılmasını önerilmiştir
  • 64. Mortalite YB yatış Ventilatör günü Kanada Klinik Pratik Rehberleri
  • 65. Kanada Klinik Pratik Rehberleri EN bileşimi: Glutamin 1. Yanık hastalarında mortalitede azalma 2. Yanık ve travma hastalarında enfeksiyöz komplikasyonlarda azalma 3. Yanık ve travma hastalarında hastane yatış süresinde azalma 2 Düzey 1, 7 Düzey 2 çalışmaya dayanarak, enteral glutamin travma ve yanık hastalarında düşünülmelidir. Kritik hastalıklı hastalar için rutin kullanımı destekleyen yeterli veri yoktur.
  • 66. Kanada Klinik Pratik Rehberleri PN bileşimi: Lipitlerin tipi 4 Düzey 1, 6 Düzey 2 çalışmaya dayanarak, PN alan kritik hastalarda kullanılan lipitin tipi üzerine bir öneride bulunmak için yeterli veri yoktur. Çinko 4 Düzey 2 çalışmaya dayanarak, PN alan kritik hastalarda iv çinko üzerine bir öneride bulunmak için yeterli veri yoktur. Glutamin 4 Düzey 1, 13 Düzey 2 çalışmaya dayanarak, PN alan kritik hastalarda parenteral glutamin 0,2–0,57 g/kg/gün desteği kuvvetle önerilmektedir. Enteral nütrisyon alan kritik hastalara iv glutamin kullanımını önermede yeterli veri yoktur.
  • 67. Kanada Klinik Pratik Rehberleri Vitamin ve iz elementlerin kombinasyonu 1. Mortalitede azalma 2. Ventilatör gün sayısında azalma 3 Düzey 1, 13 Düzey 2 çalışmaya dayanarak, kritik hastalarda vitamin ve iz elementler kombine olarak kullanılması düşünülmelidir. Antioksidan ilavesi: PE selenyum 1 düzey 1, 10 düzey 2 çalışmasına göre, kritik hastalarda yalnız veya diğer antioksidanlar ile kombine iv/parenteral selenyum desteği üzerine bir öneride bulunmak için yeterli veri yoktur.
  • 68. Hangi hasta için hangi besin? Elective Surgery Critically Ill General Septic Trauma Burns Acute Lung Injury Arginine Benefit No benefit Harm No benefit No benefit No benefit Glutamine Possible Benefit PN Beneficial (? receiving EN) … EN Possibly Beneficial EN Possibly Beneficial … Omega 3 FFA … … … … … Possible Benefit Antioxidant s … Possible Benefit … … … …

Editor's Notes

  1. Can I find a clock that actually rings?
  2. immün yanıt ortalarda bir yerde süregelirken sepsis başlangıcı ile proinflamatuar mediatörlerin hızla salgılandığı ve hiperinflamasyonun yaşandığı SIRS süresince ve sonrasında bunu sınırlamak için salınmaya başlayan antiinflamatuar mediatörlerin salgılandığı ve immünoparalizinin yaşandığı kompansatuvar antiinflamatuvar response sendrom CARS süresince de savunma mekanizmaları etkili değil.
  3. Long-chain FAs (forming long-chain triglycerides [LCTs])FAs ≥14 carbons long 􀂄Medium-chain FAs (forming medium-chain triglycerides [MCTs])FAs 6 to 12 carbons long 􀂄Short-chain Fas FAs 2 to 4 carbons long Not used in parenteral nutrition
  4. Key slide back several times True for endogenous as well as for exogenous lioids
  5. immün hücrelerin yağ asidi bileşiminde değişiklik membran yapı ve fonksiyonlarında birçok değişikliğe neden olur. Azalmış AA miktarı, inflamatuvar hücreler tarafından PGE2 eikozanoidler ve LT4 serisinin üretimini azaltır. 2)EPA COX ve LOX enzimleri için alternatif substrattır, 3 serisi PG, TXs, 5 serisi LT açığa çıkarır, bunlar AA’ten kaynaklanan medyatörlerden daha az potenttir. 3)EPA ve DHA güçlü antiinflamatuvar ve inflamasyonu çözen çözücüler ve koruyucular ortaya çıkarır. Lipit profili ω3 yağ asitine kayar ise, bu antiinflamatuvar özelliktedir. İlaveten membranlara etki yolu ile hücre sinyalizasyon, gen görünümü, ω3 YA lipit medyatör profili fagositoz gibi doğal bağışıklık durumunu etkiler, endotelial hücrelerden monosit ve makrofajlardan inflamatuvar sitokinlerin üretimini değiştirir ve T hücresi reaktivitesini etkiler.
  6. Travma hastalarında antioksidan selenyum ve çinko eksik iken, cerrahi hastalarda vitamin A, C, E eksiktir. Bu dengesiz durum doku hasarına yol açabilir ve sepsis ve MOF gelişimine yol açarlar.
  7. En basit ω6 PUFA linoleik asit (18:2 ω6), en basit ω3 PUFA linolenik asit (18:3, ω3). İnsanlarda linoleik ve alfa linolenik asit esansiyel yağ asididir. Bu iki yağ asidi kümelerinde karaciğerde desatüre olurlar. İkisi metabolizma için direk yarışmaya girerler. Linoleik asit ana son ürünü araşidonik asit (AA:20:4 ω6), alfa linolenik asit son ürünü EPA eikozopentanoik asit 20:5 ω3) DHA (dokozahekzaenoic asit 22:6 ω3) Batılı diyetlerle beslenen insanlarda inflamatuar ve immün hücreler yüksek oranda araşidonik asit ve düşük miktarda n-3 yağ asidi (özellikle EPA) içermektedir. İnsan immün hücrelerinde araşidonik asit miktarı hücreye göre değişmektedir. Mononükleer hücrelerde (yaklaşık 70:20:10 luk bir T lenfosit, B lenfosit, monosit karışımı) %6-10 oranında linoleik asit, %1-2 DGLA, %15-25 araşidonik asit bulur. Tersine n-3 yağ asitleri miktarı düşüktür: α-linolenik asit azdır, EPA %0.1-0.8, DHA da %2-4 oranında bulunur. Balık yağı tüketimi de artarsa doz ile bağımlı olarak immün hücrelerde EPA ve DHA miktarı artar. Nötrofiller, monositler, T ve B lenfositlerinde benzer etkiler oluşur. Uzun zincirli n-3 yağ asitleri katıldıkça araşidonik asit azalır.