1. Sưu Tầm: Đặng Hoành TRUYỆN CƯỜI DÂN GIAN
THẦY TUNG TỚ HỨNG
Ngày xưa, ở vùng Sơn Đông có một người chuyên môn bịa chuyện, nói
khoác, thường bị người nghe vặn lại, nhiều lúc xảy ra cãi nhau. Anh chàng hay
nói khoác này là con nhà giàu, có người hầu cặp kè bên cạnh để sai bảo việc vặt.
Nhưng tiêu chuẩn số một để anh nhà giàu này chọn người hầu là phải bẻm mép,
nhanh trí ứng biến đỡ lời cho chủ khi chủ cao hứng nói khoác.
Một hôm, trong lúc sang hàng xóm đi chơi, anh nhà giàu nói với hàng xóm:
- Nhà tôi có một cái giếng, tối hôm qua bị cơn bão thổi bay san nhà lão
Quách mất rồi.
Người hàng xóm bĩu môi:
- Phét lác, làm gì có chuyện lạ kỳ như vậy!
Biết là chủ bịa chuyện nói khoác, người hầu liền nhanh nhảu đỡ lời:
- Dạ, dạ... đúng đấy ạ, cái giếng của nhà cậu tôi ở sát hàng rào với nhà lão
Quách, tối hôm qua cơn bão thổi hàng rào đổ dạt sang nhà cậu tôi. Vậy là cái
giếng nhà cậu tôi sang vườn lão Quách đấy.
Cả nhà hàng xóm ồ lên cười.
Một hôm khác, anh nhà giàu lại phét lác:
- Hôm qua tôi đi ăn cỗ ở nhà họ Cao, tôi thấy lão Cao bắt được một con cánh
cam mà trên đầu nó có miếng thịt bò xào.
Mấy người nghe chuyện đó đều nói:
- Đại phét lác!
Người hầu nhanh trí cưởi hề hề rồi nói với mọi người:
- Dạ, dạ... đúng đấy ạ. Hôm qua cậu tôi đi ăn cơm ở nhà ông Cao. Mâm cơm
dọn ở ngoài sân cho mát, đang ăn dở bữa thì tự nhiên có một con cánh cam rơi
xuống đĩa thịt bò xào. Ông Cao nhanh tay bắt con cánh cam, khi nâng con cánh
cam lên thì có miếng thịt bò xào mắc ở đầu nó. Vậy cho nên cậu tôi nói là đúng
và có lý lắm đấy ạ.
Mấy người nghe chuyện đều cười và xoa đầu người hầu:
- Giỏi !
www.vuilen.com 1

2. Sưu Tầm: Đặng Hoành TRUYỆN CƯỜI DÂN GIAN
Một lần khác, anh nhà giàu tuyên bố trước đám đông người:
- Nhà tôi mới mua một cái màn, có thể che kín cả làng, không con muỗi nào
có thể vào được!
Đám đông người đồng thanh “ồ” lên một tiếng, chờ sự giải thích của người
hầu. Khác với những lần trước, lần này người hầu nghiêm nét mặtt nhìn thẳng
vào mặt anh nhà gíàu, nói to:
- Những lần trước thì tôi còn lẻo mép được chứ phét lác quá độ như lần này
thì tôi xin lạy bố!
KHÓC RƯỢU
Một ông nọ, nhiều lần uống rượu của người khác rồi nên nể quá, đành
phải tính chuyện mời khách đến uống rượu để trả nợ miệng. Ác một nỗi, chủ có
tính keo kiệt, nghĩ cách lừa khách bằng nước lã với một bát rau, rồi bịa chuyện
mua nhầm phải rượu nhạt để xin lỗi khách cho qua chuyện.
Mẹo bẩn của chủ bị khách phát hiện. Mới ngồi vào mâm, khách ôm lấy chai
rượu, khóc hu hu. Chủ ngạc nhiên hỏi:
- Sao chưa uống rượu mà bác đã khóc?
Khách trả lời:
- Tôi thương rượu quá!
Chủ ngạc nhiên, hỏi thêm:
- Tôi mời bác uống rượu, bác lại bảo vì thương rượu mà khóc thảm thương
vậy, thì tôi khó hiểu quá.
Khách nói:
- Hàng ngày, tôi với rượu như hình với bóng, chẳng bao gịờ xa nhau quá nửa
ngày. Vậy mà bây giờ rượu chết rồi, tôi làm sao không thương tiếc.
Chủ lại càng ngạc nhiên:
- Bác chỉ hay nói đùa, chứ rượu chết thế nào được?
Khách quả quyết:
www.vuilen.com 2

3. Sưu Tầm: Đặng Hoành TRUYỆN CƯỜI DÂN GIAN
- Rượu chết thật rồi, không tin thì bác ngửi chai “rượu” của bác mà xem,
chẳng có tí mùi rượu nào cả.
NHẶT XƯƠNG
Vùng Bạch Bảo có một ông giáo dạy tư. Chủ nhà lo việc ăn uống cho thầy
chu đáo, đồng thời cho con cùng ăn cơm với thầy cho vui. Một thầy một trò học
có nhau, ăn cũng có nhau, thật là gắn bó. Chỉ có một điều làm cho cậu học trò
không vui, đó là việc bữa ăn nào thầy cũng chỉ gắp cho trò một miếng xương,
còn bao nhiêu thịt thầy xơi tất.
Cậu học trò ấm ức lắm, nhưng không dám nói ra. Cho đến một hôm thầy hỏi
trò:
- Ta dạy trò học cũng đã lâu, “trò có nhiều” tiến bộ, ta rất mửng. Vậy thì trò
có lời gì với ta không?
Trò thong thả, rành rọt:
- Con cảm ơn thầy! Con chúc thầy sống được một trăm tuổi, còn con sẽ sống
được một trăm lẻ một tuổi ạ!
Thầy hỏi lại:
- Sao trò lại sống hơn thầy một tuổi?
Trò lễ phép thưa:
- Thưa thầy, con sống hơn thầy một tuổi là để thu gom xương cho thầy đấy
ạ!
TÌM CHÂN GHẾ
Tại một vùng nông thôn của huyện Linh Thổ, có một ông già giàu nuôi
người hầu. Đồ dùng, dụng cụ của chủ nhà dùng thì đều rất tốt và đẹp đẽ, còn
những thứ dành cho người ở thì xấu xí và tạm bợ.
Ở gian chái nhà là nơi nằm ngủ của người hầu, có một cái ghế băng làm
bằng miếng gỗ bìa, hai chân ghế làm bằng hai cái chạc cây chìa ra thành bốn
chân. Một hôm, người hầu nói với ông chủ:
www.vuilen.com 3

4. Sưu Tầm: Đặng Hoành TRUYỆN CƯỜI DÂN GIAN
- Ông ơi, cái chân ghế ở chỗ con bị mọt đục làm cho nó gãy rồi ạ.
Sau khi đến tận nơi xem xong ông chủ bảo:
- Lũ mọt khốn nạn thật, cái chân ghế “tốt” như thế mà nó phá hỏng được!
Thôi được, ngày mai cho mày mang rìu vào rừng, chọn lấy cái chạc cây thật tốt,
giống như cái chân ghế cũ của nhà ta mà chặt về rồi thay vào.
Hôm sau, người hầu vác rìu vào rừng. Sau khi giở cơm nắm ra ăn xong,
người hầu ngủ một giấc ngon lành cho đến nửa chiều. Khi về đến nhà thì đã
chạng vạng tối, mà chẳng có cái chạc cây nào. Ông chủ thấy vậy, nghiêm nét
mặt hỏI:
- Tại sao đi cả ngày mà không được cái chạc cây nào?
Người hầu buồn buồn, nói:
- Thưa ông, chạc cây trong rừng thì có nhiều lắm, vô vàn vạn kể. Nhưng tất
cả chạc cây đều mọc chĩa lên trời chứ không có cái nào mọc chĩa xuống đất như
cái chân ghế nhà ta. Vì vậy, con đành phải về tay không.
MUỖI KẾT BẠN
Có hai con muỗi kết bạn với nhau, một con là muỗi nhà quê, một con là
muỗi thành thị. Sau một hồi thương lượng, muỗi thành thị chấp nhận muỗi nhà
quê làm anh, còn mình thì làm phận em. Muỗi anh nói:
- Người dân thành thị của em, quanh năm suốt tháng ăn trắng mặc trơn, toàn
ăn ngon uống bổ, da dẻ vừa trắng lại vừa mềm. Em kiếm ăn ở nơi đó thật là đại
phúc còn anh, quanh năm vật lộn vất vả vời mấy người nhà quê; họ ăn ngô ăn
rau, phơi nắng dầm mưa cho nên da vừa cứng lại vừa gầy. Số anh thật vất vả.
Muỗi em nói:
- Đúng vậy anh ạ, ngày nào em cũng no nê ngon bổ chẳng khác gì đại tiệc.
Muỗi anh nêu ý kiến:
- Anh em ta đã kết nghĩa với nhau, đắng cay cùng chịu, ngọt ngon chung
phần. Anh muốn em đưa anh về thành phố, thưởng thức mùi vị thành phố, sau
đó anh đưa em về nhà quê cho em biết phong vị của dân quê ra sao.
Muỗi em đồng ý và đưa muỗi anh vào một ngôi đền thờ mấy vị thần gì đó,
chỉ vào mấy pho tượng nói:
www.vuilen.com 4

5. Sưu Tầm: Đặng Hoành TRUYỆN CƯỜI DÂN GIAN
- Đây là mấy vị đại nhân của thành phố em, xin mời anh cứ tự nhiên!
Muỗi anh chỉ chờ có vậy, vội tung cánh bay đến và hạ cánh ở cánh tay trần
của vị đại nhân.
Muỗi anh lấy hết sức bình sinh, gồng người lên, cong gù lưng, đạp thẳng
chân, lấy đà để chích cái vòi lợi hại xuống làn da nõn nà trắng hồng của vị đại
nhân. Nhưng, quái lạ, da dẻ kiểu gì mà rắn thế nhỉ, xoay đi xoay lại, xăm hết
chỗ nọ ra chỗ kia mà không thủng được. Bất lực và thất vọng, muỗi anh quay lại
nói với muỗi em:
- Đại nhân của thành phố em, khiếp quá! Trông thật là ngon, vậy mà khó
chơi tệ, “gắt” thật!
THỀ
Có một người nghiện rượu, nghiện đến mức không cần bất cứ một thứ gì
trên đời này ngoài rượu Dù đi đâu, làm gì người ấy cũng phải có chai rượu đầy
đeo ở bên hông. Cũng vì uống quá nhiều cho nên người ấy đã mắc bệnh vì rượu,
bạn bè thân thích chân tình khuyên người ấy nên cai rượu. Người ấy nói:
- Tôi rất muốn cai rượu, nhưng vì có mỗi một đứa con trai mà nó đi vắng cho
nên tôi nhớ nó, buồn quá mà uống rượu cho khuây khỏa. Khi nào nó về, tôi sẽ
cai rượu.
Mọi người không tin lời nói đó, yêu cầu người ấy phải thề. Người ấy thề độc
thề địa như sau:
- Khi con trai tôi về, tôi sẽ dùng hết số quà mà nó mua cho tôi, sau đó tôi cai
rượu. Nếu tôi không làm đúng như vậy thì mọi người đè cái hủ rượu lên người
tôi, chèn cái cốc rượu vào cổ tôi, vứt tôi vào ao rượu, quẳng tôi ra biện rượu,
phạt tôi xuống làm người trông coi nồi nấu rượu, nếu có chết thì bị phạt làm con
quỷ rượu!
Nghe đúng là giọng thề cá trê chui ông, có người hỏi:
- Thế con anh nó đi vắng là đi đâu?
Người ấy nói:
- Nó đi mua rượn cho tôi!
www.vuilen.com 5

6. Sưu Tầm: Đặng Hoành TRUYỆN CƯỜI DÂN GIAN
NĂM CUNG TRỜI ĐẤT
Huyện Bồ Chích có viên tri huyện, từ khi đến nhậm chức cho đến khi phải
thôi việc, đã làm bao nhiêu việc sai trái, mất lòng người, bị dân chúng oán ghét.
Cũng vì tai tiếng như vậy nên buộc lòng quan trên phải thải hồi ông ta, cho về
quê làm thảo dân.
Sau khi về nhà với vợ con, một người dân vùng bên cạnh vác đến biếu ông ta
một bức đại tự ghi bốn chữ “Năm cung trời đất”. Ông bị thải hồi nhận và cảm
ơn người biếu, nhưng không hiểu ý nghĩa của bức đại tự đó. Nhiều người trong
xã đến xem và giải nghĩa mà đều bế tắc hoặc không đúng. Mãi về sau, có một
người học cao hiểu rộng, biết rõ tình hình quá trình làm tri huyện của ông ta,
mới tìm được ẩn ý châm biếm trong bốn chữ đó. Người học cao kia giải thích
hoàn toàn đúng như sau:
- Năm cung là năm trạng thái, hoàn cảnh mà quá trình làm tri huyện của ông
đã thể hiện ra, bản dân thiên hạ cả huyện này đều biết. Còn trời và đất là tượng
trưng cho tất cả những gì mà huyện này có, cũng như những việc xảy ra ở huyện
đường. Năm cung là năm câu, câu nào cũng có trời và đất, thế mới tài, mới thâm
thúy.
Ông tri huyện bị thải hồi sốt ruột:
- Cụ thể là thế nào hả ông?
Người học cao, thong thả từng câu một:
- Khi quan đến nhậm chức, trời vàng đât bạc. Khi quan ở Nha Môn, trời hoa
đất rượu. Khi quan ngồi xét xử, trời điên đất đảo. Dân chúng bị áp bức, căm trờI
ghét đất. Bây giờ mất chức quan, ơn trời vái đất.
Nghe xong, ông tri huyện bị thải hồi cảm thấy mắt hoa, đầu nhức, choáng váng lên cơn
sốt vội xin phép khách vào giường nằm, kéo chăn chùm kín đầu, rên hư hử.
THÍCH NỊNH
Ngày trước, có một người giàu có và rất thích được người khác khen hoặc
nói hay về mình. Cách nhau không xa, có một người xem tướng số lại không
bao giờ chịu nịnh bợ hoặc nói sai cho ai điều gì.
Một hôm, người nhà giàu cho gia nhân mời người xem tướng đến xem tướng
cho mình. Người xem tướng bước vào phòng, thấy ngườI nhà giàu ngất ngưỡng
ngồi trên cao, không thèm nhìn người xem tướng, lạnh lùng nói:
www.vuilen.com 6

7. Sưu Tầm: Đặng Hoành TRUYỆN CƯỜI DÂN GIAN
- Xem tướng cho ta đi!
Người xem tướng thấy người nhà giàu kiêu căng ngạo mạn, trong lòng chẳng
vui vẻ gì, nhưng không nói ra. Xem đi xem lại tướng mạo người nhà giàu, mãi
lâu sau người xem tướng mới chậm rãi nói:
- Tôi thấy quý tướng dị kì, ắt không phải là người bình thường. Này nhé: tai
dài, đầu bé, mắt lồi mà vô thần, môi thâm mà hay nhe răng... giống như...
Người nhà giàu hỏi dồn:
- Giống thế nào?
Người xem tướng, chậm rãi:
- Giống con quỷ!
Người nhà giàu gầm lên:
- Bay đâu, trói thằng xem tướng này lại, nhốt vào nhà kho chứa củi cho nó
chết đói, mau!
Người nhà liền xông ra trói người xem tướng rồi khiêng vào kho củi. Một
lúc sau, có một người đứng tuổi, vào kho củi, nói với người xem tướng:
- Ông không biết chứ, ông chủ tôi rất thích nịnh. Ai nịnh ông ta hoặc nói hay
cho ông ta một tí là được khen và có quà ngay.
Người xem tướng nói:
- Vậy à thế thì ông cho tôi lên gặp ông chủ lần nữa để xem lại tướng mạo
cho ông ta.
Người đứng tuổi dẫn người xem tướng lên gặp ông chủ một lần nữa. Ông
chủ nói:
- Ừ cũng được. Có thể là vừa rồi ông xem chưa kỹ tướng mạo của ta, bây giờ
xem kỹ đi rồi nói xem nào!
Người xem tướng xem đi xem lại còn lâu hơn cả lần trước, cuối cùng, nói
với người đứng tuổi:
- Thôi, ông lại trói tôi và đem xuống kho củi đi. Tôi xem kỹ lắm rồi, vẫn
giống con quỷ!
www.vuilen.com 7