chăm sóc cơ bản trong chẩn thương và bỏng

Copyright 2012 Society of Critical Care Medicine
Version 5.4
Chăm sóc cơ bản trong
Chấn th ơng & Bỏng

1
u tiên và những đánh giá ban đầu ở BN chấn
th ơng
Điều trị ban đầu cho những chấn th ơng đe dọa
tính mạng
ng dụng chẩn đoán hình ảnh trong phát hiện
chấn th ơng nghiêm trọng
Phát hiện và xử trí khi bệnh nhân diến biến.
Xử trí ban đầu sớm bệnh nhân bỏng
Xác định BN cần chuyển đến cơ sở y tế tuyến cao
hơn.
Mục tiêu

Ca lâm sàng 1
BN nam, không làm ch đ ợc tốc độ, đâm vào xe
tải, văng khỏi xe ô tô c a mình.
Chậm chạm, đọng đờm rưi
Gưy x ơng đùi, rách da đầu, bầm tím ở ngực ,
bụng
HA 90/60 mmHg, TS tim 125l/p, thở 35 lần/phút
Li bì, da lạnh ẩm
2Copyright 2012 Society of Critical Care Medicine
Cần làm những đánh giá gì đầu tiên?

Xử trí chấn th ơng
Đánh giá ban đầu
 Những đánh giá và hồi sức ngay lập tức
Đánh giá lần 2
 Chẩn đoán và điều trị cho các loại chấn thương
còn lại
Đánh giá lần 3
 Các đánh giá tiếp theo

Đánh giá ban đầu
A: Kiểm soát đ ờng thở - thận trọng với cột sống
cổ
B: Hỗ trợ hô hấp: thở oxy – các biện pháp hỗ trợ
thông khí
C: Tuần hoàn – l u ý kiểm soát tình trạng xuất
huyết
D: Vận động – khám thần kinh nhanh
E: bộc lộ toàn bộ bệnh nhân, tránh hạ thân nhiệt

Ca lâm sàng 1
BN nam, không làm ch đ ợc tốc độ, đâm vào xe
tải, văng khỏi xe ô tô c a mình.
bụng
Kích thích đau mắt không mở, hôn mê, t chi
không đáp ng với đau.
Da lạnh ẩm
Cần làm những đánh giá gì đầu tiên?
Xử trí gì đ ợc coi là quan trọng nhất?

Vấn đề đ ờng thở và hô hấp
Đ ờng thở thông thoáng
Kiểm soát đ ờng thở: đặt nội khí quản, các thiết
bị hỗ trợ, phẫu thuật đ ờng thở nếu cần
Cung cấp oxy và thông khí hỗ trợ
Cố định cột sống cổ

Ca lâm sàng 1
Rối loạn ý th c, đọng đờm rưi
bụng
Kích thích đau không mở mắt, t chi không đáp
ng với kích thích.
Bệnh nhân này đư có sốc ch a?
Cần làm những gì bây giờ?

Sốc trong chấn th ơng
Chảy máu
Ngực
Bụng
Khung châu
Xương đùi
Không chảy máu
Tắc nghẽn: TKMP áp lực, chèn ép tim cấp
Thần kinh: chấn thương tủy
Tim: Vết thương thấu tim

Phân độ mất máu
HA 90/60 mmHg, TS tim 125 l/p, Thở 35 l/p
Đặc điểm Độ I Độ II Độ III Độ IV
HA tâm thu bt bt Giảm Giảm
Nhịp tim (l/p) < 100 >100 >120 >140
Nhịp thở (l/p) 14 - 20 20- 30 30 - 40 >35
Ý th c Lo lắng Kích thích Lú lẫn Hôn mê
L ợng máu mất
(ml)
< 750 750 - 1500 1500-2000 >2000
L ợng máu mất
(%)
< 15 15 – 30 30 – 40 > 40
Dịch dùng để hồi
s c
Uống hoặc
dịch tinh thể
Dịch tinh thể Dịch tinh thể
+ máu
Máu + dịch
tinh thể

Tuần hoàn
Đặt đ ờng TM ngoại vi kích th ớc lớn
Truyền 2L Ringer lactat ấm (> 50 ml/kg)
Kiểm soát chảy máu ra ngoài
Xác định nguồn gốc chảy máu
Truyền hồng cầu
Truyền chế phẩm máu khác
Theo dõi

Ca lâm sàng 1
Rối loạn ý th c, đọng đờm rưi
bụng
Kích thích đau không mở mắt, t chi không đáp
ng với kích thích.
Đánh giá giảm vận động nh thế nào?
Khi bộc lộ bệnh nhân, có thể có những tác hại gì?

Điểm Glasgow
Điểm Mở Mắt Lời nói Vận động
1 Không đáp ứng Không đáp ứng Không đáp ứng
2 Mở mắt khi kích
thích đau
Nói, vô nghĩa Duỗi cứng
3 Gọi mở mắt Không phù hợp Gấp cứng
4 Mở tự nhiên Không định hướng Đáp ứng với đau
5 - Có định hướng Khu trú trú
6 - Làm theo lệnh đúng

Ca LS 1
BN đ ợc đặt NKQ và thở máy oxy 100%
Rale ngáy thô hai phổi
Truyền 2 L Ringer latat
HA 104/78 mmHg, TS tim 110 l/p, thở 18 l/p
, SpO2 95%
Các b ớc đánh giá tiếp theo là gì?
Cần làm xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh gì?

Đánh giá thì 2
Hỏi kĩ bệnh sử
Khám từ đầu đến chân
Xét nghiệm
Chẩn đoán hình ảnh
Can thiệp khác:
FAST
Chọc rửa ổ bụng chẩn đoán
Kháng sinh
Vấn đề uốn ván

Ca lâm sàng 2
BN nam rách mạc treo ruột và gan do tai nạn
giao thông
Cắt đoạn ruột và đắp khăn bụng kể kiểm soát
chảy máu
Tiếp tục hồi s c dịch
Áp lực đ ờng thở  và n ớc tiểu  sau khi vào
ICU
Những nguyên nhân nào có thể làm
Áp lực đường thở  và nước tiểu 

Đánh giá lần 3
Chấn th ơng đầu
Chấn th ơng phổi
Chấn th ơng tim
Chấn th ơng bụng
Chấn th ơng cơ – x ơng
Hồi s c dịch phù hợp
Chuyển bệnh nhân

Ca lâm sàng 3
BN nam, bỏng sâu ở cẳng tay và bỏng kiểu
‘flash – burn” ở mặt sau khi tiếp xúc với một
vụ nổ can xăng
Văng vào một gốc cây
Không khó thở nh ng đau bụng
Không truyền dịch
Cần ưu tiên những đánh giá ban đầu nào?

Đánh giá BN bỏng
Đ ờng thở/hô hấp
Tổn thương do hít
Ngộ độc CO
Tuần hoàn:
Dịch
Can thiệp ngoại khoa
Bất động/bộc lộ BN
Đánh giá độ rộng và độ sâu của bỏng

Đánh giá BN bỏng
Độ sâu
Độ 1: bề mặt
Độ 2: một phần độ dày da
Độ 3: toàn bộ các lớp da
Diện tích:
Quy tắc số 9

Ca LS 3
Diện tích bỏng bề mặt: 18%
TS tim 120 l/p, HA 110/50 mmHg, thở 24 l/p
SpO2 93% (oxy kính 2L/phút)
Đau bụng, kích thích vật vư
Cần những can thiệp gì?

Các vấn đề trong Bỏng
Phơi nhiễm CO:
Thở oxy 100%
Hồi s c dịch
2-4 ml/kg/% diện tích bỏng (độ 2 và 3)
50% trong 8 giờ đầu tiên, 50% còn lại trong 16
giờ
Chăm sóc vết bỏng
Kiểm soát đau
Các tổn th ơng khác do chấn th ơng

Các dạng bỏng khác
Hóa chất:
Lau sạch hóa chất khô
Xối rửa
Điện:
Vết thương ở đường vào, đường ra
Bỏng ngoài da do tia lửa điện
Tiếp xúc với lửa (quần áo)
Tiêu cơ vân
Tổn thương thứ phát

Xem xét khám chuyên khoa &
chuyển BN
Hội chẩn sớm ngoại khoa
Nếu không có Bs ngoại cần chuyển BN đến cơ sở
có ngoại khoa
Không chú trọng vào động viên, khuyên bảo.
Không trì hoưn việc chuyển BN để đợi Xn không
cần thiết
Tiêu chuẩn chuyển BN căn c : bệnh học, tổn
th ơng giải phẫu, đặc điểm lâm sàng và cơ chế tổn
th ơng (bảng 9.3 và 9.4)
Các lỗi th ờng gặp

24
Câu hỏi?

25
Những điểm cần nhớ
Tổn th ơng đe dọa tính mạng cần đ ợc khám và
xử lý đầu tiên
Chấn th ơng đụng dập cần chú ý cột sống cổ khi
tiến hành kiểm soát đ ờng thở
Tràn khí màng phổi áp lực cần chẩn đoán bằng
lâm sàng
Chảy máu là nguyên nhân hay gặp nhất gây sốc
trong chấn th ơng
Truyền máu khi dịch tinh thể truyền > 50 ml/Kg

Những điểm cần nhớ
Đánh giá thì 2: khám từ đầu đến chân
Phẫu thuật sớm khi có chỉ định
Không trì hoưn chuyển BN để đợi làm chẩn
đoán hình ảnh
Hồi s c dịch: phụ thuộc vào diện tích và độ
sâu c a bỏng
Bỏng do hít phải khói: nguy cơ tổn th ơng
đ ờng hô hấp trên và phổi

chăm sóc cơ bản trong chẩn thương và bỏng

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to chăm sóc cơ bản trong chẩn thương và bỏng

Similar to chăm sóc cơ bản trong chẩn thương và bỏng (20)

More from SoM

More from SoM (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

chăm sóc cơ bản trong chẩn thương và bỏng