2. Ως λιμναίο οικισμό ορίζουμε κάθε οικισμό ο οποίος
είναι χτισμένος στις όχθες μιας λίμνης. Συνήθως τα
σπίτια χτίζονται από ξύλα και άχυρα με τη μορφή της
κλασσικής καλύβας.
3. Λίγα μόλις χιλιόμετρα έξω από την πόλη της
Καστοριάς, σε ένα μικρό παραλίμνιο χωριό, το
Δισπηλιό, υπάρχει η αναπαράσταση του Νεολιθικού
Λιμναίου Οικισμού.
4.
5. Το 1932, όταν η στάθμη της λίμνης είχε πέσει αρκετά, οι
κάτοικοι του χωριού Δισπηλιού, είδαν στις όχθες της,
διάφορα αντικείμενα που τους προκάλεσαν την
προσοχή έτσι, κάλεσαν ειδικούς, προκειμένου να
μάθουν, τι ήταν όλα αυτά.
6. Όπως διαπιστώθηκε, ο παραλίμνιος αυτός οικισμός,
ήταν το στίγμα της τελευταίας περιόδου, της Νεολιθικής
Εποχής, σε μία περιοχή που έδρασε σαν κέντρο, των
διαβαλκανικών μετακινήσεων. Ο οικισμός βρισκόταν σε
πασσαλόπηκτες πλατφόρμες, μόλις 4 χλμ. από την πόλη
της Καστοριάς.
7. Κορμοί δέντρων και
χορτόσκοινα είναι τα
κύρια υλικά που
χρησιμοποιούσαν οι
άνθρωποι που
κατοικούσαν στην
παραλίμνια αυτή
περιοχή, μεταξύ της 6ης
και 4ης χιλιετίας π . Χ . .
8. Σήμερα, στην περιοχή ‘νησί’ φιλοξενούνται το πρώτο
οικομουσείο της χώρας μας καθώς, κι ένας
μουσειακός χώρος με εκθέματα από τις ανασκαφές,
που έγιναν εκεί. Όσον αφορά τα εκθέματα, στον χώρο
του οικομουσείου, οι αρχαιολόγοι δημιούργησαν μια
πιστή αναπαράσταση του λιμναίου οικισμού.
9. Τα άχυρα, η λάσπη και
τα οστά ζώων είναι οι
πρώτες ύλες για την
κατασκευή των οικιακών
αντικειμένων. Και όλα
αυτά, είναι
κατασκευασμένα με
τέτοιο τρόπο, που να
μπορούν να δώσουν
στοιχεία και
πληροφορίες για τον
τρόπο ζωής των
ανθρώπων της εποχής.
10. Από τα σημαντικότερα
εκθέματα είναι οι καλύβες
πάνω στις πασσαλόπηκτες
πλατφόρμες, οι οποίες είναι
σε φυσικό μέγεθος όπως
και κάποια αγγεία,
χύτρες, καλάθια και μία
βάρκα,
που χρησιμοποιούσαν οι
κάτοικοι της Νεολιθικής
Περιόδου, η οποία είναι
πανομοιότυπη με αυτό το
είδος βάρκας, που
χρησιμοποιείται από τους
Καστοριανούς ακόμη και
σήμερα.
11. Ένα ιδιαίτερο εύρημα
είναι μία πήλινη πινακίδα
του 5260 π. Χ., η οποία
είναι σημειωμένη από μία
πρώιμη ίσως, γραφή.
Σύμφωνα με μελέτες,
γραφές τέτοιου τύπου
έχουν βρεθεί και σε άλλες
περιοχές των Βαλκανίων
και μαρτυρούν την
ύπαρξη ενός βαλκανικού
πολιτισμού, αυτού τον
Vinca.