SlideShare a Scribd company logo
1 of 43
Deel 3: Wie is de puber?
2. Sociaal-emotionele en persoonlijkheidsontwikkeling
2
2.1 probleemstelling
Tijdens de adolescentie groeit
de jongere uit tot een
volwassene.
Welke gevolgen heeft deze
overgang voor de sociale
relaties en de emotionele
ontwikkeling van de jongeren?
3
Separatie Individuatie
Loskomen van het gezin om uit te groeien tot
een autonomie persoonlijkheid
4
Separatie
Autonoom
beslissende
jongere
Meer
gelijkwaardige
relatie tussen
ouders en
adolescent
Ouders nier meer onfeilbaar
Generatiekloof doet zich
beperkt voor.
5
Permissief
toegeeflijk
(verwennend)
Autoritatief
(democratisch)
Permissief
onverschillig
(verwaarlozend)
Autoritair
(extreem
streng)
Parentale warmte
Parentale
controle
Opvoedingsstijl
Individuatie
Intimiteit en
seksualiteit
Binding
Beroep en
studie
Morele,
politieke,…
standpunten
identificatie experimenteren
identificatie
experiment
Statussen van
identiteit
identificatie
experiment
Statussen van
identiteit
Vergelijk dit kwadrant
met het kwadrant van
de opvoedingsstijlen.
Wat valt je op?
2.3 belang van de peergroup
10
= een groep van leeftijdsgenoten
2.3 Belang van de peergroup: functies
Versterken en
behouden van
zelfwaardering
Oefenen van
sociale
vaardigheden
Oefenen met
nieuwe sociale
rollen
Sociale
vergelijking
2.3 Belang van de peergroup: valkuil
12
Prefrontale cortex is
nog in volle
ontwikkeling, dus
geen remmend effect
voor risicovol gedrag.
jeugdcultuur subcultuur
De jeugdcultuur en
zijn subcultuur
= collectiviteit:
• Geen directe interactie
• Gemeenschappelijk doel
en waarden
• Gemeenschappelijke
kenmerken
• Samenhorigheidsgevoel
Vriendengroepen
Jongeren trekken op in groep
Kliek bestaat zelden uit meer dan 7 leden
• Kenmerken van de groep
• Groepscultuur en groepsnorm
• Sociale cohesie
• Conformeren
15
Kenmerken van de groep
“Een groep is een begrensde sociale eenheid waarvan de leden
geregeld met elkaar omgaan (interactie). De leden van de groep
hebben gemeenschappelijke kenmerken. De groep wordt
gekenmerkt door gemeenschappelijke waarden en normen met op
basis daarvan gevoelens van samenhorigheid.”
Lees de definitie van een groep volgens de sociale psychologie.
Verklaar waarom we een vriendengroep als en echte groep kunnen beschouwen!
16
Kenmerken van de groep
Het aangaan van
vriendschapsrelaties is essentieel in
de ontwikkeling van jongeren. Ze
zoeken bij vrienden het
referentiepunt voor sociale normen
en ze ontwikkelen zo sociale
vaardigheden!
17
Groepscultuur en
groepsnorm
Elke vriendengroep ontwikkelt een eigen stijl en een eigen
klimaat gebaseerd op gedeelde waarde en normen.
Wat zijn de groepsnomen binnen
je eigen vriendengroep?
Taaknormen Omgangsnormen Modenormen
18
Sociale cohesie
Hechte band – Wij-gevoel
• De betrokkenheid van mensen bij de groep
• De oriëntatie op collectieve waarden en normen
• De deelname aan maatschappelijke instituties en
organisaties
• De participatie aan sociale netwerken
• De onderlinge sociale waardering en contacten
19
Sociale cohesie
Hechte band – Wij-gevoel
beïnvloed door
Pressie van
buitenaf
Een taak
succesvol
afronden
Moeizaam
verkregen
lidmaatschap
20
Conformeren
“de neiging om de
manier waarop we
naar iets kijken, onze
meningen en ons
gedrag te veranderen
in overeenstemming
met de
groepsnormen, ten
gevolge van
vermeende of
feitelijke groepsdruk”
Uiterlijke kenmeren
(zie invloed
subcultuur)
risicogedrag
21
Conformeren
conformisme
stijgt
Hoe
belangrijker
de groep
Hoe
groter de
groep
Hoe
moeilijker
de taak
Hoe
unaniemer
de groep
Geen
anoniem
oordeel
Extreme
standpunten
Zijn er ook voordelen aan risico’s nemen en
groepsdruk?
Hefboom voor
betere prestaties op
school
Sociaal waardevolle
informatie
Norm = prosociaal
gedrag -> positieve
invloed op gedrag
Vriendschap tussen
boezemvrienden
Speciale band gekenmerkt door intimiteit,
gelijkwaardigheid en wederkerigheid
Van een egocentrisch perspectief op
vriendschap naar een relatie op basis van
wederzijds vertrouwen, steun en zorg
Empathie als belangrijke voorwaarde (Mediale
frontale cortex)
Onderlinge afhankelijkheid en autonomie
Tegengewicht voor gevoelens van
eenzaamheid
2.4 eerste romantische relaties
24
Leert een
intieme relatie
op te bouwen
Prestige
Manier om
plezier te
maken
Besef eigen
identiteit
Ontwikkeling
autonomie
Onder invloed van hormonale veranderingen interesse in
romantische relaties: FUNCTIES
• Vier stadia in het ONTSTAAN van relaties
Het
initiatiestadium
Het
statusstadium
Het stadium
van de affectie
Het stadium
van de
relatievorming
26
Verliefdheid activeert dezelfde
hersengebieden als bij het winnen van
een prijs of krijgen van een compliment.
Dopamine wordt geproduceerd
Adrenaline zorgt voor vernauwing
Prefrontale cortex (verantwoordelijk
voor rationele afwegingen) is bij
verliefdheid minder actief.
Door puberbrein wordt dit proces
versterkt. Door prefrontale cortex die
nog in ontwikkeling is en de
beloningsgebieden die hypergevoelig
zijn.
27
2.5 Egocentrisme van de adolescent
egocentrisme
Imaginair
publiek
Persoonlijke
fabel
28
Imaginair publiek
29
Risicogedrag
Als adolescenten net zo slim zijn
als volwassenen waarom doen ze
dan van die stomme dingen?
30
Persoonlijke fabel
Gevoel uniek te zijn
Gevoel van
onsterfelijkheid
Gevaarlijk en
roekeloos gedrag
31
Maturity gap
Biologische
volwassenheid
Sociale
volwassenheid
32
Biologische en emotionele verklaring
Verband tussen:
Vroege puberteit en het stellen van risicovol gedrag
Emotionele ontwikkeling en risicovol gedrag
 Mate van keuzes maken op basis van emotie
 Mate van impulsiviteit
33
Verklaring vanuit de neurowetenschappen
Basale ganglia
met daarin het
beloningscentrum,
de nucleus accumbens
34
Verklaring vanuit de neurowetenschappen
Hersengebied wordt
geactiveerd door een
beloning maar ook door een
teken dat er mogelijks een
beloning aankomt.
Dit hersengebied is belangrijk bij het inschatten
van risico’s, waarbij de verwachte beloning het
soms kan winnen van de analyse van mogelijk
gevaar.
35
Verklaring vanuit de neurowetenschappen
Wat is het probleem in de
adolescentieperiode?
Samenwerking tussen prefrontale cortex en nucleus
accumbens in situaties waar beloning en risico een rol spelen.
De nucleus accumbens is erg gevoelig voor prikkels in de
omgeving die beloning representeren en de frontale cortex is
het controlesysteem bij het sturen van de reactie op deze
emotionele prikkel.
36
Verklaring vanuit de neurowetenschappen
dual-systems-model
37
Verklaring vanuit de neurowetenschappen
De adolescent is een auto,
waarvan de motor op volle toeren
draait, maar de remmen en het
stuur om het rijgedrag in goede
banen te leiden nog in volle
ontwikkeling zijn.
38
Verklaring vanuit de neurowetenschappen
DUS:
Overactief emotiesysteem  extra gevoelig voor de
mogelijkheid dat er een beloning aankomt  dit vooruitzicht
wint van de prefrontale cortex die de gevaren aanduidt.
39
Verklaring vanuit de neurowetenschappen
Waarom doen adolescenten van die stomme
dingen? Denken ze echt niet na?
Wat gebeurt er in de hersenen als je
volwassenen en adolescenten laat nadenken
over risicovolle situaties?
40
Gedachte gevaarlijke
situatie
Volwassenen
Insula wordt
geactiveerd
Afkeerreactie
waarschuwingssignaal
Adolescent
Geen activiteit in
insula maar wel
prefrontale cortex
Afwegen alternatieven
neemt veel tijd in
beslag. Niet efficiënt
Probleem eenvoudig
voorstellen zonder te
veel details zodat goede
beslissing gemaakt kan
worden
41
Geef enkele
voorbeelden van
jongeren die meer
risicogedrag vertonen
dan anderen. Wat zou
hiervoor een mogelijke
verklaring kunnen zijn?
Hoe kunnen we verklaren dat sommige adolescenten meer risico’s
nemen dan anderen?
Geslacht
Context en leeftijd
Hormoonspiegels
testosteron
Persoonlijkheid
spanningsbehoefte
42
Invloed van de
sociale omgeving
op gedrag
Jongeren (14-18),
jongvolwassenen
(19-22) en
volwassenen (24-
29) besturen
virtuele auto
Alleen in de auto Geen significante
verschillen
Vriend kijkt toe
Jongeren van 14 –
18 jaar nemen
meer risico
Mama kijkt toe
Geen significantie
verschillen
43
Invloed van de
sociale omgeving
op gedrag
Activiteit neemt toe in nucleus
accumbens wanneer de vriend
toekijkt. De adolescent
verwacht een belonend effect
van zijn risicovol gedrag.

More Related Content

Similar to Deel 3 2 Sociaal-emotionele en persoonlijkheidsontwikkeling.pptx

Gezondheid van pubers.ppt
Gezondheid van pubers.pptGezondheid van pubers.ppt
Gezondheid van pubers.pptGeraldElb
 
Profilering gezinnen 4
Profilering gezinnen 4Profilering gezinnen 4
Profilering gezinnen 4annekesomers
 
Profilering gezinnen 4
Profilering gezinnen 4Profilering gezinnen 4
Profilering gezinnen 4annekesomers
 
Bijeenkomst 7 ontwikkelingspsychologie
Bijeenkomst 7 ontwikkelingspsychologieBijeenkomst 7 ontwikkelingspsychologie
Bijeenkomst 7 ontwikkelingspsychologieDjtewalvaart
 
1 S Wao Coen Anneleen.
1 S Wao Coen Anneleen.1 S Wao Coen Anneleen.
1 S Wao Coen Anneleen.85855
 
Is Een Pleegpuber Echt Anders
Is Een Pleegpuber Echt AndersIs Een Pleegpuber Echt Anders
Is Een Pleegpuber Echt Andersapocalyp
 
A village in lockdown - De mogelijke invloed van de lockdown op de ontwikkeli...
A village in lockdown - De mogelijke invloed van de lockdown op de ontwikkeli...A village in lockdown - De mogelijke invloed van de lockdown op de ontwikkeli...
A village in lockdown - De mogelijke invloed van de lockdown op de ontwikkeli...AnnekeLangenhuijsen1
 
Margriet Sitskoorn over Psychologie van Beïnvloeding
Margriet Sitskoorn over Psychologie van BeïnvloedingMargriet Sitskoorn over Psychologie van Beïnvloeding
Margriet Sitskoorn over Psychologie van BeïnvloedingHans Janssen
 
Lesdag 8 samenwerken met ouders
Lesdag 8 samenwerken met oudersLesdag 8 samenwerken met ouders
Lesdag 8 samenwerken met oudersCVO-SSH
 
Presentatie gelukskoffer
Presentatie gelukskofferPresentatie gelukskoffer
Presentatie gelukskofferkikkerbeet
 
Gezinnen4 onderzoek en stem
Gezinnen4 onderzoek en stemGezinnen4 onderzoek en stem
Gezinnen4 onderzoek en stemAnn Somersl
 
Hc 3 verenig totveerkracht
Hc 3 verenig totveerkrachtHc 3 verenig totveerkracht
Hc 3 verenig totveerkrachtannekesomers
 
Gezinnen4 onderzoek en stem
Gezinnen4 onderzoek en stemGezinnen4 onderzoek en stem
Gezinnen4 onderzoek en stemAnn Somersl
 
Scholen integeren
Scholen integerenScholen integeren
Scholen integerenLPC
 
Innovatie in de Jeugdzorg, Professor Wim Slot
Innovatie in de Jeugdzorg, Professor Wim SlotInnovatie in de Jeugdzorg, Professor Wim Slot
Innovatie in de Jeugdzorg, Professor Wim SlotKennisKring Amsterdam
 
7. De adolescent
7. De adolescent7. De adolescent
7. De adolescentsofie
 
Slides proefcollege 'Invloed'
Slides proefcollege 'Invloed'Slides proefcollege 'Invloed'
Slides proefcollege 'Invloed'Crowdale.com
 

Similar to Deel 3 2 Sociaal-emotionele en persoonlijkheidsontwikkeling.pptx (20)

Gezondheid van pubers.ppt
Gezondheid van pubers.pptGezondheid van pubers.ppt
Gezondheid van pubers.ppt
 
Profilering gezinnen 4
Profilering gezinnen 4Profilering gezinnen 4
Profilering gezinnen 4
 
Profilering gezinnen 4
Profilering gezinnen 4Profilering gezinnen 4
Profilering gezinnen 4
 
Bijeenkomst 7 ontwikkelingspsychologie
Bijeenkomst 7 ontwikkelingspsychologieBijeenkomst 7 ontwikkelingspsychologie
Bijeenkomst 7 ontwikkelingspsychologie
 
1 S Wao Coen Anneleen.
1 S Wao Coen Anneleen.1 S Wao Coen Anneleen.
1 S Wao Coen Anneleen.
 
Is Een Pleegpuber Echt Anders
Is Een Pleegpuber Echt AndersIs Een Pleegpuber Echt Anders
Is Een Pleegpuber Echt Anders
 
Informatiethema's: Pesten
Informatiethema's: PestenInformatiethema's: Pesten
Informatiethema's: Pesten
 
A village in lockdown - De mogelijke invloed van de lockdown op de ontwikkeli...
A village in lockdown - De mogelijke invloed van de lockdown op de ontwikkeli...A village in lockdown - De mogelijke invloed van de lockdown op de ontwikkeli...
A village in lockdown - De mogelijke invloed van de lockdown op de ontwikkeli...
 
Zelfvertrouwen
ZelfvertrouwenZelfvertrouwen
Zelfvertrouwen
 
Complete Bemoeizorg
Complete BemoeizorgComplete Bemoeizorg
Complete Bemoeizorg
 
Margriet Sitskoorn over Psychologie van Beïnvloeding
Margriet Sitskoorn over Psychologie van BeïnvloedingMargriet Sitskoorn over Psychologie van Beïnvloeding
Margriet Sitskoorn over Psychologie van Beïnvloeding
 
Lesdag 8 samenwerken met ouders
Lesdag 8 samenwerken met oudersLesdag 8 samenwerken met ouders
Lesdag 8 samenwerken met ouders
 
Presentatie gelukskoffer
Presentatie gelukskofferPresentatie gelukskoffer
Presentatie gelukskoffer
 
Gezinnen4 onderzoek en stem
Gezinnen4 onderzoek en stemGezinnen4 onderzoek en stem
Gezinnen4 onderzoek en stem
 
Hc 3 verenig totveerkracht
Hc 3 verenig totveerkrachtHc 3 verenig totveerkracht
Hc 3 verenig totveerkracht
 
Gezinnen4 onderzoek en stem
Gezinnen4 onderzoek en stemGezinnen4 onderzoek en stem
Gezinnen4 onderzoek en stem
 
Scholen integeren
Scholen integerenScholen integeren
Scholen integeren
 
Innovatie in de Jeugdzorg, Professor Wim Slot
Innovatie in de Jeugdzorg, Professor Wim SlotInnovatie in de Jeugdzorg, Professor Wim Slot
Innovatie in de Jeugdzorg, Professor Wim Slot
 
7. De adolescent
7. De adolescent7. De adolescent
7. De adolescent
 
Slides proefcollege 'Invloed'
Slides proefcollege 'Invloed'Slides proefcollege 'Invloed'
Slides proefcollege 'Invloed'
 

More from sofie

Het handelingsgericht werken decreet leersteun
Het handelingsgericht werken decreet leersteunHet handelingsgericht werken decreet leersteun
Het handelingsgericht werken decreet leersteunsofie
 
Deel 1 4 Het Decreet leersteun leren en ontwikkelen B
Deel 1 4 Het Decreet leersteun leren en ontwikkelen BDeel 1 4 Het Decreet leersteun leren en ontwikkelen B
Deel 1 4 Het Decreet leersteun leren en ontwikkelen Bsofie
 
Deel 5 Leerbereidheid aanwakkeren.pptx LEO
Deel 5 Leerbereidheid aanwakkeren.pptx LEODeel 5 Leerbereidheid aanwakkeren.pptx LEO
Deel 5 Leerbereidheid aanwakkeren.pptx LEOsofie
 
Deel 3 jongeren met nood aan verhoogde zorg.pptx
Deel 3 jongeren met nood aan verhoogde zorg.pptxDeel 3 jongeren met nood aan verhoogde zorg.pptx
Deel 3 jongeren met nood aan verhoogde zorg.pptxsofie
 
Introductie canvas.pptx
Introductie canvas.pptxIntroductie canvas.pptx
Introductie canvas.pptxsofie
 
Deel 1 4 Het Decreet leersteun.pptx
Deel 1 4 Het Decreet leersteun.pptxDeel 1 4 Het Decreet leersteun.pptx
Deel 1 4 Het Decreet leersteun.pptxsofie
 
Deel 4 1 Wat is leren.pptx
Deel 4 1 Wat is leren.pptxDeel 4 1 Wat is leren.pptx
Deel 4 1 Wat is leren.pptxsofie
 
Deel 2 integrale jeugdhulpverlening
Deel 2 integrale jeugdhulpverleningDeel 2 integrale jeugdhulpverlening
Deel 2 integrale jeugdhulpverleningsofie
 
M decreet 22
M decreet 22M decreet 22
M decreet 22sofie
 
Introductie canvas
Introductie canvasIntroductie canvas
Introductie canvassofie
 
Deel 4 3 hoe onthoudt ons brein
Deel 4 3 hoe onthoudt ons breinDeel 4 3 hoe onthoudt ons brein
Deel 4 3 hoe onthoudt ons breinsofie
 
Deel 5 leerbereidheid aanwakkeren
Deel 5 leerbereidheid aanwakkerenDeel 5 leerbereidheid aanwakkeren
Deel 5 leerbereidheid aanwakkerensofie
 
Introductie deel 4 en 5
Introductie deel 4 en 5Introductie deel 4 en 5
Introductie deel 4 en 5sofie
 
Deel 3 1 lichamelijke en seksuele ontwikkeling
Deel 3 1 lichamelijke en seksuele ontwikkelingDeel 3 1 lichamelijke en seksuele ontwikkeling
Deel 3 1 lichamelijke en seksuele ontwikkelingsofie
 
Deel 4 faalangst
Deel 4 faalangst Deel 4 faalangst
Deel 4 faalangst sofie
 
Richtlijnen corona
Richtlijnen coronaRichtlijnen corona
Richtlijnen coronasofie
 
Introductie
Introductie Introductie
Introductie sofie
 
Deel 1 4 het m decreet
Deel 1 4 het m decreetDeel 1 4 het m decreet
Deel 1 4 het m decreetsofie
 
Deel 1 4 het m decreet
Deel 1 4 het m decreetDeel 1 4 het m decreet
Deel 1 4 het m decreetsofie
 
Deel 4 2 onze cognitieve architectuur
Deel 4 2 onze cognitieve architectuurDeel 4 2 onze cognitieve architectuur
Deel 4 2 onze cognitieve architectuursofie
 

More from sofie (20)

Het handelingsgericht werken decreet leersteun
Het handelingsgericht werken decreet leersteunHet handelingsgericht werken decreet leersteun
Het handelingsgericht werken decreet leersteun
 
Deel 1 4 Het Decreet leersteun leren en ontwikkelen B
Deel 1 4 Het Decreet leersteun leren en ontwikkelen BDeel 1 4 Het Decreet leersteun leren en ontwikkelen B
Deel 1 4 Het Decreet leersteun leren en ontwikkelen B
 
Deel 5 Leerbereidheid aanwakkeren.pptx LEO
Deel 5 Leerbereidheid aanwakkeren.pptx LEODeel 5 Leerbereidheid aanwakkeren.pptx LEO
Deel 5 Leerbereidheid aanwakkeren.pptx LEO
 
Deel 3 jongeren met nood aan verhoogde zorg.pptx
Deel 3 jongeren met nood aan verhoogde zorg.pptxDeel 3 jongeren met nood aan verhoogde zorg.pptx
Deel 3 jongeren met nood aan verhoogde zorg.pptx
 
Introductie canvas.pptx
Introductie canvas.pptxIntroductie canvas.pptx
Introductie canvas.pptx
 
Deel 1 4 Het Decreet leersteun.pptx
Deel 1 4 Het Decreet leersteun.pptxDeel 1 4 Het Decreet leersteun.pptx
Deel 1 4 Het Decreet leersteun.pptx
 
Deel 4 1 Wat is leren.pptx
Deel 4 1 Wat is leren.pptxDeel 4 1 Wat is leren.pptx
Deel 4 1 Wat is leren.pptx
 
Deel 2 integrale jeugdhulpverlening
Deel 2 integrale jeugdhulpverleningDeel 2 integrale jeugdhulpverlening
Deel 2 integrale jeugdhulpverlening
 
M decreet 22
M decreet 22M decreet 22
M decreet 22
 
Introductie canvas
Introductie canvasIntroductie canvas
Introductie canvas
 
Deel 4 3 hoe onthoudt ons brein
Deel 4 3 hoe onthoudt ons breinDeel 4 3 hoe onthoudt ons brein
Deel 4 3 hoe onthoudt ons brein
 
Deel 5 leerbereidheid aanwakkeren
Deel 5 leerbereidheid aanwakkerenDeel 5 leerbereidheid aanwakkeren
Deel 5 leerbereidheid aanwakkeren
 
Introductie deel 4 en 5
Introductie deel 4 en 5Introductie deel 4 en 5
Introductie deel 4 en 5
 
Deel 3 1 lichamelijke en seksuele ontwikkeling
Deel 3 1 lichamelijke en seksuele ontwikkelingDeel 3 1 lichamelijke en seksuele ontwikkeling
Deel 3 1 lichamelijke en seksuele ontwikkeling
 
Deel 4 faalangst
Deel 4 faalangst Deel 4 faalangst
Deel 4 faalangst
 
Richtlijnen corona
Richtlijnen coronaRichtlijnen corona
Richtlijnen corona
 
Introductie
Introductie Introductie
Introductie
 
Deel 1 4 het m decreet
Deel 1 4 het m decreetDeel 1 4 het m decreet
Deel 1 4 het m decreet
 
Deel 1 4 het m decreet
Deel 1 4 het m decreetDeel 1 4 het m decreet
Deel 1 4 het m decreet
 
Deel 4 2 onze cognitieve architectuur
Deel 4 2 onze cognitieve architectuurDeel 4 2 onze cognitieve architectuur
Deel 4 2 onze cognitieve architectuur
 

Deel 3 2 Sociaal-emotionele en persoonlijkheidsontwikkeling.pptx