1. 1
‫مدیریت‬‫تغییر‬
‫با‬‫ایران‬ ‫اداری‬ ‫نظام‬ ‫به‬ ‫نگاهی‬
‫بیگی‬ ‫نجف‬ ‫دکتررضا‬

2. 2
Awareness contributes to survival ‫کند‬ ‫می‬ ‫کمک‬ ‫بقا‬ ‫به‬ ‫آگاهی‬
‫اول‬ ‫فصل‬
‫ب‬ ‫نگاهی‬‫ه‬‫موضوع‬‫مدیریت‬ ‫تغییردرنظریات‬
‫مقدمه‬
‫ها‬ ‫تغییردرسازمان‬‫خاطرمی‬ ‫رضایت‬ ‫موجب‬ ‫که‬ ‫حال‬ ‫درعین‬‫شود‬‫ریخته‬ ‫بهم‬ ‫اقدام‬ ‫یک‬
‫و‬‫دلیل‬ .،‫پردردسراست‬‫آن‬‫وبقا‬ ‫رقابت‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬‫در‬‫وکار‬ ‫کسب‬ ‫دنیای‬‫عصر‬،‫امروز‬
‫هائ‬ ‫سازمان‬ ‫فقط‬‫بتوانند‬ ‫مانندکه‬ ‫می‬ ‫پابرجا‬ ‫ی‬‫با‬‫شوند‬ ‫همسو‬ ‫متغیر‬ ‫محیط‬‫و‬‫یا‬ ‫خدمات‬
‫مجدد‬ ‫مشتریان‬ ‫دهندکه‬ ‫ارائه‬ ‫خودراباکیفیتی‬ ‫محصوالت‬‫آ‬.‫نمایند‬ ‫مراجعه‬ ‫آنها‬ ‫به‬‫و‬ ‫تغییر‬
‫طبی‬ ‫جزو‬ ‫نوآوری‬‫ع‬‫با‬ ،‫اخیر‬ ‫دهۀ‬ ‫سه‬ ‫حدود‬ ‫طی‬ ‫پدیده‬ ‫این‬ ‫ولی‬ ،‫بوده‬ ‫انسان‬ ‫زندگی‬ ‫ت‬‫سرعتی‬
.‫است‬ ‫هاایجادشده‬ ‫زمینه‬ ‫بسیارودرتمام‬‫کارگیری‬ ‫وبه‬ ‫اهمیت‬ ‫شناخت‬ ‫دارد‬ ‫تازگی‬ ‫آنچه‬
.‫است‬ ‫پویا‬ ‫های‬ ‫درسازمان‬ ‫خصوص‬ ‫طورفراگیروبه‬ ‫به‬ ‫تغییرونوآوری‬
‫نظریۀ‬ ‫بابررسی‬ ‫مبحث‬ ‫این‬‫تغییر‬ ‫مدیریت‬1
‫تاریخی‬ ‫پیشینۀ‬ ‫به‬ ‫باتوجه‬ .‫شود‬ ‫آغازمی‬
‫ت‬ ،)‫مدیریت‬ ‫های‬ ‫(نظریه‬ ‫نظری‬ ‫رخدادهای‬‫م‬‫وسازمان‬ ،‫گروه‬ ،‫فرد‬ ‫برایجادتغییردرسطح‬ ‫رکز‬
‫ا‬‫ریزی‬ ‫تغییربرنامه‬ ‫مدیریت‬ :‫شود‬ ‫می‬ ‫منجر‬ ‫کلی‬ ‫نگرش‬ ‫دونوع‬ ‫به‬ ‫بررسی‬ ‫شیوۀ‬ ‫این‬ .‫ست‬
.‫اقتضائی‬ ‫نگرش‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫تغییر‬ ‫مدیریت‬ ‫وسپس‬ ‫شده‬‫سال‬ ‫حدودپنجاه‬ ‫طی‬ ‫که‬ ‫موضوعی‬
‫شده‬ ‫ریزی‬ ‫تغییربرنامه‬ ‫نگرش‬ ‫است‬ ‫قرارداده‬ ‫تاثیر‬ ‫تغییرراتحت‬ ‫ومدیریت‬ ‫نظریۀ‬ ‫گذشته‬
‫لوین‬ ‫کرت‬ ‫بار‬ ‫نخستین‬ .‫است‬(Kurt Lewin)‫تغییر‬ ‫لوین‬ .‫داد‬ ‫ارائه‬ ‫را‬ ‫تغییر‬ ‫نظریۀ‬
‫اقدامات‬ ‫سری‬ ‫یک‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ،‫دیگر‬ ‫وضعیت‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫ثابت‬ ‫وضعیت‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫حرکت‬ ‫را‬ ‫سازمانی‬
‫پیش‬ ‫ومراحل‬‫شکل‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫لوین‬ ‫از‬ ‫تغییرپس‬ ‫بحث‬ ‫پیشینۀ‬ .‫داند‬ ‫می‬ ‫قبلی‬ ‫وبابرنامۀ‬ ‫شده‬ ‫بینی‬
1 - change management

3. 3
‫دهۀ‬ ‫به‬ ‫امروزی‬1891‫تغییرعملی‬ ،‫فرض‬ ‫این‬ ‫براساس‬ .‫گردد‬ ‫برمی‬‫وپیوسته‬ ‫مداوم‬ ‫است‬
‫باز‬ ‫است‬ ‫وفرایندی‬‫و‬‫بمنظور‬ ،‫بینی‬ ‫پیش‬ ‫غیرقابل‬‫همسو‬‫نم‬‫و‬‫درجهت‬ ‫سازمان‬ ‫نیروهای‬ ‫دن‬
‫تغییرا‬‫ت‬.‫محیطی‬
‫امروز‬‫ه‬‫درکشور‬‫حدود‬ ،‫آمریکا‬98‫درصد‬‫ها‬ ‫سازمان‬‫درگیر‬‫فرایند‬‫تغییر‬،‫هستند‬
‫ازآنها‬ ‫بسیاری‬ ‫گرچه‬‫برخوردار‬ ‫الزم‬ ‫ازتوفیق‬.‫نیستند‬2
‫وبار‬ ‫گوشال‬‫ت‬‫لت‬(Ghoshal and
Bartlett)‫دیده‬ ‫تغییرناموفق‬ ‫یک‬ ،‫سازمانی‬ ‫هرتغییرموفق‬ ‫درمقابل‬ ‫که‬ ‫کنند‬ ‫می‬ ‫استدالل‬
‫است‬ ‫شده‬3
‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫اصلی‬ ‫سئوال‬ ،‫حال‬ ‫بااین‬ .‫اقتصاد‬ ‫دروضعیت‬ ،‫باال‬ ‫براستدالل‬ ‫عالوه‬
،‫رقابتی‬،‫سهام‬ ‫صاحبان‬‫به‬ ‫آنان‬ ‫سهام‬ ‫ارزش‬ ‫که‬ ‫انتظاردارند‬ ‫ارشدسازمان‬ ‫ازمدیریت‬
‫حداکث‬‫ر‬‫یابدو‬ ‫افزایش‬ ‫ممکن‬‫خود‬ ‫گذاری‬ ‫ازسرمایه‬،‫باشند‬ ‫راضی‬‫درغیراینصور‬‫ت‬‫تغییر‬ ‫به‬ ،
‫ارشد‬ ‫مدیریت‬‫تغییر‬ ‫مدیریت‬ ‫اهداف‬ ‫بهتر‬ ‫شناخت‬ ،‫بنابراین‬ .‫کنند‬ ‫می‬ ‫اقدام‬ ‫سازمان‬‫این‬
‫رابا‬ ‫سازمان‬ ‫همسوئی‬ ‫ظرفیت‬ ‫که‬ ‫است‬‫تغییر‬‫داد‬ ‫افزایش‬‫خود‬ ‫اهداف‬ ‫به‬ ‫سهامداران‬ ‫تا‬
‫بایدطی‬ ‫حالت‬ ‫ودراین‬ ،‫یابند‬ ‫دست‬.‫شد‬ ‫باتغییرهمگام‬ ‫زمان‬
‫مدیران‬ ‫بلکه‬ ،‫برخوردارنیست‬ ‫تنهاازرونددرست‬ ‫نه‬ ‫توسعه‬ ‫درحال‬ ‫تغییردراکثرکشورهای‬
‫مشتثنی‬ ‫وضعیت‬ ‫تغییرآشنانیستندوکشورمانیزازاین‬ ‫برای‬ ‫مشخصی‬ ‫هاباچهارچوب‬ ‫سازمان‬
،‫درواقع‬ .‫نیست‬‫یک‬ ‫از‬ ‫برخورداری‬‫نظ‬ ‫یک‬ ‫یا‬ ‫دیسیپلین‬ ‫یک‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫تغییر‬ ‫فرایندمدل‬‫م‬
‫فکری‬‫اثر‬ ‫موقعی‬ ‫ازسازمان‬ ‫بخش‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫تغییر‬ .‫است‬ ‫الزم‬ ‫ها‬ ‫سازمان‬ ‫ارشد‬ ‫مدیران‬ ‫برای‬
‫در‬ ‫تغییر‬ ،‫مثال‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ .‫ایخادشود‬ ‫تغییرالزم‬ ‫سازمان‬ ‫های‬ ‫بخش‬ ‫درسایر‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫بخش‬
‫وخدمات‬ ‫محصول‬ ‫کاالیا‬ ‫تحویل‬ ،‫فروش‬ ،‫دربازاریابی‬ ‫وبهبود‬ ‫تغییر‬ ‫با‬ ‫باید‬ ‫حتمآ‬ ‫تولید‬ ‫قسمت‬
‫با‬ ‫همسو‬ ‫فروش‬ ‫از‬ ‫پس‬.‫شد‬‫تا‬ ‫شوند‬ ‫آگاه‬ ‫آن‬ ‫تغییرواثرات‬ ‫هابایدازعلل‬ ‫سازمان‬ ‫کارکنان‬
‫ابتدا‬ .‫وجوددارد‬ ‫دوفرضیه‬ ،‫منظورتوسعه‬ ‫به‬ ‫تغییر‬ ‫درزمینۀ‬ .‫همسوشوند‬ ‫بهترباتغییروفرایندآن‬
‫توانائی‬ ‫افراد‬ ،‫اینکه‬،‫منابع‬ ‫بادالئل‬ ‫کنندچنانچه‬ ‫تغییرمی‬ ،‫ودوم‬ ،‫وبهبودرادارند‬ ‫تغییر‬ ‫پذیرش‬
‫های‬ ‫وآموزش‬ ‫انگیزشی‬ ‫عوامل‬.‫شوند‬ ‫مواجه‬ ‫الزم‬
‫و‬ ‫بهترین‬‫تغییر‬ ‫استراتژی‬ ‫ترین‬ ‫متداول‬‫و‬،‫جدید‬ ‫های‬ ‫مهارت‬ .‫است‬ ‫آموزش‬ ‫توسعه‬
‫اهداف‬ ‫به‬ ‫نیل‬ ‫وکارهابرای‬ ‫وظائف‬ ‫انجام‬ ‫جهت‬ ‫فرایندهائی‬ ‫برتریا‬ ‫تکنیک‬ ،‫بهتر‬ ‫ارتباطات‬
2 - Palmer, J., et al. (2006). Managing Organizational Change, New York, McGraw-Hill, p. 49.
3 - Ghoshal, S. and Bartlett, C. A. (2000). Rebuilding behavioral context: A blueprint for corporate
Renewal, in: Breaking the code of change, ed. M. Beer and N. Nohria, 195-222. Boston: Harvard
Business School Press.

4. 4
‫باید‬ ‫آموزش‬ .‫قرارداد‬ ‫بایدموردتوجه‬ ‫ایجادتغییر‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫اقداماتی‬ ‫ازجمله‬ ،‫سازمان‬
‫بر‬ ‫هزینه‬ ‫آموزش‬ .‫باشد‬ ‫افراد‬ ‫آموزشی‬ ‫نیاز‬ ‫تعیین‬ ‫براساس‬‫گیر‬ ‫ووقت‬‫است‬،‫مفید‬ ‫وهنگامی‬
‫چ‬ ‫بدانیم‬ ‫بودکه‬ ‫خواهد‬ ‫واثربخش‬‫ه‬‫باتوج‬ ‫افرادی‬‫ه‬.‫بینند‬ ‫به‬ ‫آموزش‬ ‫باید‬ ‫آنان‬ ‫نیازآموزشی‬ ‫به‬
‫ضعف‬ ‫این‬ ‫شاید‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫نمی‬ ‫توجه‬ ‫نکته‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫ایران‬ ‫های‬ ‫ازسازمان‬ ‫دربسیاری‬ ‫متاسفانه‬
‫و‬ ‫آگاهی‬ ‫عدم‬ ‫معلول‬‫بیشتردرسازمان‬ ‫پدیده‬ ‫واین‬ ،‫هاست‬ ‫سازمان‬ ‫آموزش‬ ‫مدیران‬ ‫آشنائی‬
.‫شود‬ ‫می‬ ‫مشاهده‬ ‫دولتی‬ ‫های‬‫می‬ ‫مشخص‬ ‫کارکارکنان‬ ‫ازارزشیابی‬ ‫آموزشی‬ ‫سنجی‬ ‫نیاز‬
‫کارباید‬ ‫ارزشیابی‬ ‫زیرا‬ ،‫شود‬.‫گردد‬ ‫منتهی‬ ‫کارکنان‬ ‫ومثبت‬ ‫ضعف‬ ‫نقاط‬ ‫تشخیص‬ ‫به‬ ‫نهایتآ‬
‫م‬‫تغییر‬ ‫فهوم‬
‫مل‬ ‫نخستین‬ ‫باستان‬ ‫یونانیان‬‫ت‬‫ی‬‫می‬ ‫ای‬ ‫پدیده‬ ‫وتغییرراتنها‬ ‫گفته‬ ‫ازتغییرسخن‬ ‫بودندکه‬
‫تعریف‬ ‫چنین‬ ‫را‬ ‫وآن‬ ‫کرده‬ ‫اشاره‬ ‫شده‬ ‫ریزی‬ ‫تغییربرنامه‬ ‫به‬ ‫آنان‬ .‫پایداراست‬ ‫دانستندکه‬
‫ان‬ ‫کرده‬‫د‬‫منابع‬ ‫کارگیری‬ ‫به‬ ‫ازطریق‬ ‫دشمن‬ ‫بردن‬ ‫منظورازبین‬ ‫به‬ ‫کردن‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ :
.‫اثربخش‬8
‫تغییر‬ ‫واژۀ‬‫درموردموفقیت‬ ‫نوزدهم‬ ‫ازقرن‬ ‫تاقبل‬‫مربوط‬ ‫ومفاهیم‬ ‫جنگ‬‫به‬‫به‬ ‫آن‬
‫بودکه‬ ‫زمان‬ ‫وازاین‬ ،‫شد‬ ‫می‬ ‫کاربرده‬‫تدریج‬ ‫به‬‫اقتصادومدیریت‬ ‫درمتون‬‫نیز‬‫ب‬ .‫کاررفت‬ ‫به‬‫ه‬
‫موجودهرسیست‬ ‫وضع‬ ‫خوردن‬ ‫هم‬ ‫یابه‬ ‫اصالح‬ ‫یعنی‬ ‫تغییر‬ ،‫طورساده‬‫م‬‫ا‬ .‫وازنظر‬ ‫هرنظامی‬ ‫ما‬
‫مدیریت‬‫حرکت‬ ،‫تغییر‬‫بهبودساختا‬ ‫درجهت‬‫ر‬‫هرتغییر‬ ‫گویدکه‬ ‫می‬ ‫دفت‬ .‫است‬ ‫سازمانی‬
‫س‬.‫است‬ ‫جدیدیارفتاردرسازمان‬ ‫فکریاایدۀ‬ ‫یک‬ ‫قبول‬ ‫قابل‬ ‫ازمانی‬‫نوآوری‬ ‫که‬ ‫گوید‬ ‫می‬ ‫وی‬
‫عمومی‬ ‫بازاریامحیط‬ ،‫صنعت‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫یارفتارسازمانی‬ ‫ایده‬ ‫یک‬ ‫قبول‬ ‫سازمانی‬
‫مدیریت‬ ‫درمباحث‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫ضروری‬ ‫نکته‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫توجه‬ .‫دارد‬ ‫تازگی‬ ‫سازمان‬‫معموآل‬ ،
‫وتغییر‬ ‫نوآوری‬‫به‬ ‫هم‬ ‫مترادف‬‫ک‬‫م‬ ‫اربرده‬‫استونر‬ .‫شوند‬ ‫ی‬(Stoner)‫را‬ ‫نوآوری‬ ‫وهمکارانش‬
،‫محصول‬ ‫دریک‬ ‫آن‬ ‫کارگیری‬ ‫وبه‬ ‫ایده‬ ‫فکریا‬ ‫یک‬ ‫قبول‬ ‫فرایند‬ :‫اند‬ ‫کرداه‬ ‫تعریف‬ ‫گونه‬ ‫این‬
.‫روش‬ ‫یا‬ ‫خدمت‬5
‫تغییر‬ ‫مدیریت‬ ‫تاریخ‬ ‫به‬ ‫ای‬ ‫اشاره‬
‫مهندسی‬ ‫دیدگاه‬ ‫یااجرای‬ ‫بکارگیری‬‫سازمان‬ ‫بقای‬ ‫برای‬ ‫وروانشناسی‬‫ضرورت‬ ‫یک‬ ‫ها‬
،‫است‬‫و‬‫م‬‫جم‬‫عنوان‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫دانشی‬ ‫وعۀ‬"‫تغییر‬ ‫مدیریت‬"‫شناخته‬‫یافته‬ ‫وتوسعه‬
.‫است‬‫آشنایی‬ ‫این‬‫به‬‫هریک‬ ‫بیشتردربارۀ‬ ‫ودانش‬ ‫ازمهارت‬ ‫چراآگاهی‬ ‫که‬ ‫دهد‬ ‫می‬ ‫مانشان‬
4- Burns, T., (1996). 2nd
ed., Pitman Publishing, London, p.137.
5 - Stoner, JAF., et al., (1995). Management, 6th
ed., Prentice Hall. London.

5. 5
‫نگاهی‬ .‫است‬ ‫هاالزم‬ ‫دیدگاه‬ ‫ازاین‬،‫تغییر‬ ‫مدیریت‬ ‫روندتاریخی‬ ‫به‬‫دهدکه‬ ‫می‬ ‫نشان‬
‫بمنظور‬ ‫مهندسی‬ ‫دیدگاه‬‫بهبود‬‫عملکرد‬‫وکار‬ ‫کسب‬6
‫و‬‫د‬،‫روانشناسی‬ ‫یدگاه‬‫های‬ ‫ازجنبه‬
‫انسانی‬‫تغییر‬7
.‫است‬ ‫بوده‬ ‫موردتوجه‬
:‫مهندسی‬ ‫دیدگاه‬)‫تغییر‬ ‫برای‬ ‫مکانیکی‬ ‫های‬ ‫اهرم‬ ‫(تمرکزروی‬
‫زمان‬ ‫درطی‬ ‫پیوستگی‬ ‫وبهم‬ ‫تقارن‬
:‫روانشناسی‬ ‫دیدگاه‬)‫تغییر‬ ‫برای‬ ‫انسان‬ ‫(تمرکزروی‬
‫مهندسی‬ ‫دیدگاه‬
‫ابتدا‬ ،‫فرایندتغییروبهبوددرمدیریت‬‫واینکه‬ ‫است‬ ‫شده‬ ‫شروع‬ ‫مهندسی‬ ‫ازدیدگاه‬
‫درعملیات‬ ‫بتوان‬ ‫چگونه‬.‫وکارتغییرایجادنمود‬ ‫ازتولیدیاکسب‬ ‫اعم‬‫سیستم‬ ‫(دیدگاه‬
‫تیلور‬ ‫مکانیکی‬Taylor‫برع‬ ‫تاکیدش‬ ‫دیدگاه‬ ‫این‬ .)‫وامل‬‫ق‬‫و‬ ‫مشاهده‬ ‫ابل‬‫گیری‬ ‫اندازه‬‫بودکه‬
‫گردید‬ ‫بهبود‬ ‫به‬ ‫منجر‬‫اما‬ .‫جداکردن‬ ،‫مهندسی‬ ‫درسیستم‬ ‫اساسی‬ ‫مشکل‬"‫انسا‬‫ن‬"‫و‬
‫از‬ ‫آن‬ ‫مشکالت‬‫بود‬ ‫سازمان‬ ‫اثربخش‬ ‫مدیریت‬‫و‬‫امور‬ ‫درادارۀ‬ ‫مکانیکی‬ ‫حل‬ ‫راه‬ ‫یافتن‬
،‫کند‬ ‫می‬ ‫عمل‬ ‫گونه‬ ‫ساعت‬ ،‫وکار‬ ‫درکسب‬ ،‫سیستم‬ ‫این‬ .‫سازمان‬‫واجزا‬‫مکانیکی‬،‫آن‬
‫ازهرطر‬.‫نمود‬ ‫بینی‬ ‫پیش‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫انتظاررا‬ ‫مورد‬ ‫ونتایج‬ ‫تغییراست‬ ‫قابل‬ ‫باشد‬ ‫الزم‬ ‫که‬ ‫ف‬
‫دی‬‫دگا‬‫روانشناسی‬ ‫ه‬
‫دراین‬ ‫اصلی‬ ‫نکتۀ‬ .‫است‬ ‫روانشناسی‬ ‫اصول‬ ‫براساس‬ ،‫تغییروتحول‬ ‫دیگراین‬ ‫جنبۀ‬
‫زمینه‬.‫کند‬ ‫می‬ ‫عمل‬ ‫خودچگونه‬ ‫محیط‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫انسان‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬‫روانشناسی‬ ‫رشتۀ‬
‫ب‬ ‫اش‬ ‫تکیه‬ ‫معموال‬‫یا‬ ‫وضعیت‬ ‫دریک‬ ‫چگونه‬ ‫انسان‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫راین‬‫فکر‬ ‫خاص‬ ‫موقعیت‬‫و‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫عمل‬‫و‬ ،‫با‬ ‫اغلب‬.‫شود‬ ‫می‬ ‫تغییرمواجه‬،‫ازاینرو‬‫ر‬‫العمل‬ ‫عکس‬ ‫مطالعۀ‬ ‫به‬ ‫وانشناسان‬
6 - business performance
7 - the human side of change

6. 6
‫افراد‬‫درمقابل‬‫پرداز‬ ‫تغییرمی‬‫ن‬.‫د‬‫وبهم‬ ‫قرارگرفته‬ ‫مورداستفاده‬ ‫عمال‬ ‫دودیدگاه‬ ‫این‬ ‫امروزه‬
‫اند‬ ‫شده‬ ‫نزدیک‬‫و‬ ،‫شد‬ ‫انجام‬ ‫مطالعات‬ ‫نتیجۀ‬.‫شد‬ ‫منتهی‬ ‫فکری‬ ‫دومکتب‬ ‫این‬ ‫طرح‬ ‫به‬ ‫ه‬
‫دودی‬ ‫کلیدی‬ ‫های‬ ‫تفاوت‬ ‫زیرخالصۀ‬ ‫جدول‬،‫راازنظرتمرکزوتاکیدآنها‬ ‫دگاه‬‫در‬،‫وکار‬ ‫کسب‬
‫آنها‬ ‫ودیدگاه‬‫را‬.‫دهد‬ ‫می‬ ‫تغییرنشان‬ ‫روی‬
‫دیدگاه‬‫مهندسی‬‫دیدگاه‬‫روانشناسی‬
:‫تمرکزروی‬‫ساختار‬ ،‫ها‬ ‫سیستم‬ ،‫فرایندها‬‫انسان‬‫و‬‫مدیریت‬‫منابع‬‫انسانی‬
‫کار‬ ‫و‬ ‫کسب‬ ‫عملیات‬TQM, ISO 9000, Quality‫س‬ ‫بهبود‬‫ازمانی‬
‫شروع‬ ‫نقطۀ‬‫ها‬ ‫فرصت‬ ‫وکاریا‬ ‫امورکسب‬‫کارکنان‬ ‫مقاومت‬ ،‫تغییردرفرد‬
)‫مقاومت‬ ‫برای‬ ‫(یاآمادگی‬
‫ا‬‫موفقیت‬ ‫گیری‬ ‫ندازه‬‫اندازه‬ ،‫وکار‬ ‫عملکردکسب‬‫رضایت‬‫کارکنان‬‫میزان‬ ،
،‫فروش‬‫وآماری‬ ‫مالی‬ ‫های‬ ‫گیری‬‫ضرردرتولید‬ ‫کاهش‬
‫انتظارازتغییر‬‫نتایج‬ ‫تغییروقبول‬ ‫انجام‬‫نمودن‬ ‫وآشنا‬ ‫توجیه‬‫کارکنان‬
‫ازتغییر‬ ‫باقصدوهدف‬
‫هردو‬ ،‫اینکه‬ ‫ابتدا‬ ‫چیست؟‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫تغییراستنباط‬ ‫مدیریت‬ ‫برای‬ ‫موضوع‬ ‫ازاین‬ ‫آنچه‬
‫آمیزدرسازمان‬ ‫تغییرموفقیت‬ ‫برای‬ ‫وروانشناسی‬ ‫مهندسی‬ ‫دیدگاه‬‫ها‬،‫اینکه‬ ‫دوم‬ .‫اند‬ ‫مهم‬
‫وب‬ ‫رایکپارچه‬ ‫دودیدگاه‬ ‫وکاربایداین‬ ‫بهبوددرکسب‬ ‫های‬ ‫روش‬ ‫درزمینۀ‬‫مدل‬ ‫یک‬ ‫شکل‬ ‫ه‬
‫تغییر‬ ‫برای‬ ‫جامع‬‫تغییرمی‬ ‫مدیریت‬ ‫ادبیات‬ ‫مطالعۀ‬ ‫به‬ ‫ما‬ ‫که‬ ‫هنگامی‬ ،‫نهایتا‬ .‫درنظرگرفت‬
‫اصطالح‬ ‫چگونه‬ ‫که‬ ‫باشیم‬ ‫داشته‬ ‫توجه‬ ،‫پردازیم‬‫تغییر‬ ‫مدیریت‬‫شود‬ ‫می‬ ‫برده‬ ‫بکار‬‫تا‬
‫امور‬ ‫درادارۀ‬‫سازمان‬‫دانش‬ ‫مجموعۀ‬ ‫وبصورت‬ ‫آنرابطوراثربخش‬ ‫بتوان‬9
‫امور‬ ‫درادارۀ‬
.‫مدنظرداشت‬
‫تغ‬‫ییر‬‫علمی‬ ‫عصرمدیریت‬ ‫تا‬ ‫وخطا‬ ‫ازعصرسعی‬-‫سازمان‬ ‫ظهورتئوری‬
8 - body of knowledge

7. 7
‫تا‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫ای‬ ‫پدیده‬ ‫امروزی‬ ‫شکل‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫سازمان‬ ‫وشناخت‬ ‫سازمان‬ ‫مدیریت‬ ‫دانش‬
‫صنعتی‬ ‫انقالب‬ ‫شروع‬ ‫یعنی‬ ‫قبل‬ ‫سال‬ ‫دویست‬‫وجود‬.‫است‬ ‫نداشته‬‫می‬ ‫بخش‬ ‫دراین‬
‫برظهور‬ ‫مروری‬ ‫به‬ ‫پردازیم‬‫ها‬ ‫سازمان‬‫و‬‫موجب‬ ‫که‬ ‫هائی‬ ‫دیدگاه‬‫سازمان‬ ‫گیری‬ ‫شکل‬
:‫از‬ ‫عبارتند‬ ‫بحث‬ ‫دراین‬ ‫اساسی‬ ‫نکات‬ .‫گردید‬
‫برامرارمعاش‬ ‫ازاقتصادمبتنی‬ ‫حرکت‬ ‫اول‬ ‫دردرجۀ‬ ‫شدن‬ ‫صنعتی‬ ‫گرچه‬8
‫بسمت‬
‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫اقتصاد‬‫بازار‬‫پول‬11
‫اما‬ ،‫بود‬‫بوجود‬ ‫حرکت‬ ‫این‬ ‫عامل‬ ‫مهمترین‬‫یا‬ ‫آمدن‬
.‫بود‬ ‫کارخانه‬ ‫نظام‬ ‫خلق‬
‫بانیازمدی‬ ‫است‬ ‫مقارن‬ ‫سازمان‬ ‫تئوری‬ ‫بسوی‬ ‫حرکت‬‫وافزایش‬ ‫مشروعیت‬ ‫به‬ ‫ران‬
‫قدرت‬‫درایجاد‬‫و‬‫آغاز‬‫تغییر‬‫در‬ ‫که‬‫و‬‫است‬ ‫تغییر‬ ‫درجهت‬ ‫حرکت‬ ‫اقع‬.
‫این‬ ‫درپس‬ ‫محرکه‬ ‫نیروی‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫بعدی‬ ‫استدالل‬‫جنبش‬‫طبقۀ‬ ،‫تاجرو‬‫یا‬
‫بازرگان‬‫وآمریکا‬ ‫دراروپا‬ ‫بودکه‬‫ب‬.‫بود‬ ‫وجودآمده‬
،‫ازطرفی‬‫علمی‬ ‫کوشش‬ ‫سه‬ ‫که‬ ‫این‬ ‫بود‬ ‫پیوسته‬ ‫بوقوع‬ ‫آنچه‬–‫عملی‬‫وتکمیل‬ ‫همزمان‬
‫بو‬ ‫کننده‬‫ن‬‫د‬‫فر‬ ‫درآمریکا‬ ‫که‬‫تیلور‬ ‫دریک‬(Feredrick Taylor)،‫فایول‬ ‫هنری‬ ‫درفرانسه‬(Henry
Fayol)‫و‬‫وبر‬ ‫ماکس‬ ‫درآلمان‬(Max Weber)‫جایگزین‬ ‫آنان‬ ‫مدیریتی‬ ‫های‬ ‫یافته‬ ‫بودکه‬
‫های‬ ‫روش‬‫تحت‬ ‫بعدآ‬ ‫دیدگاه‬ ‫سه‬ ‫این‬ .‫گردید‬ ‫تحقیقی‬ ‫وپایۀ‬ ‫اساس‬ ‫وبدون‬ ‫غیرعلمی‬
‫ع‬‫ن‬‫کال‬ ‫مکتب‬ ‫وان‬‫واساس‬ ‫پایه‬ ‫که‬ ‫بینیم‬ ‫می‬ ،‫بنابراین‬ .‫شد‬ ‫ونامگزاری‬ ‫شناخته‬ ‫سیک‬
‫این‬ .‫اند‬ ‫شده‬ ‫آغاز‬ ‫مکاتب‬ ‫این‬ ‫های‬ ‫هاازیافته‬ ‫تغییردرسازمان‬ ‫مدیریت‬‫ط‬‫شده‬ ‫وراستدالل‬
‫چها‬ ‫بخصوص‬ ،‫کالسیک‬ ‫مکتب‬ ‫کلیدی‬ ‫اهداف‬ ‫که‬ ‫است‬‫ر‬‫بود‬ ‫این‬ ‫علمی‬ ‫مدیریت‬ ‫چوب‬‫که‬
‫وظیفه‬ ‫این‬ ‫مدیران‬ ‫به‬‫و‬‫ن‬ ‫این‬ ‫دادن‬ ‫نشان‬ ‫با‬ ‫شودتا‬ ‫داده‬ ‫حق‬‫سازمانی‬ ‫گروه‬ ‫تنها‬ ‫که‬ ‫کته‬
‫بطور‬ ‫سازمان‬ ‫اموروکارهای‬ ‫تحلیل‬ ‫به‬ ‫داردتا‬ ‫وصالحیت‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫که‬ ‫است‬‫وعقالئی‬ ‫علمی‬
‫کند‬ ‫اقدام‬‫و‬‫تغییر‬ ‫واجرای‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫به‬‫و‬‫های‬ ‫روش‬ ‫وطراحی‬ ‫تدوین‬ ‫به‬ ‫درنهایت‬
.‫پردازد‬ ‫به‬ ‫وکارآدرسازمان‬ ‫اثربخش‬ ‫عملیاتی‬‫این‬ ‫دیدگاه‬ ‫ازاین‬ ‫حاصل‬ ‫دیگرازنتایج‬ ‫یکی‬
‫بود‬‫تغییردر‬ ‫که‬‫بودکه‬ ‫درکارخانجات‬ ‫کارگران‬ ‫دادن‬ ‫مشارکت‬ ‫یا‬ ‫درگیرنمودن‬ ‫جهت‬
.‫شد‬ ‫نمی‬ ‫مشاهده‬ ‫وحرکتی‬ ‫دیدگاه‬ ‫چنین‬ ‫تاآنموفع‬
‫کارخانه‬ ‫ایجادنظام‬ ‫وهمزمان‬ ‫ظهورتجارت‬
9 - subsistence economy
10 - money-market economy

8. 8
‫اکثر‬ ،‫ازآن‬ ‫قبل‬ .‫بود‬ ‫درانگلستان‬ ‫صنعتی‬ ‫دادانقالب‬ ‫رخ‬ ‫نوزدهم‬ ‫دراواخرقرن‬ ‫که‬ ‫آنچه‬
‫ه‬ ‫فعالیت‬ ‫درگیر‬ ‫جوامع‬‫برخود‬ ‫ومتکی‬ ‫کوچک‬ ‫درمقیاس‬ ‫کشاورزی‬ ‫اومحصوالت‬‫بودند‬‫و‬
‫که‬ ‫است‬ ‫براین‬ ‫اشاره‬ .‫داشتند‬ ‫اشتغال‬ ‫کارزراعت‬ ‫هرکشوربه‬ ‫جمعیت‬ ‫عمدۀ‬ ‫بخش‬‫درآن‬
،‫زمان‬‫حدود‬91‫تا‬81‫بخصوص‬ ‫جوامع‬ ‫درصدمردم‬‫در‬‫اروپا‬‫وآمریکا‬‫درخارج‬‫از‬‫شهرها‬
.‫کردند‬ ‫می‬ ‫زندگی‬‫بعدازا‬ ،‫اما‬‫ن‬‫شد‬ ‫برعکس‬ ‫وضعیت‬ ‫این‬ ،‫صنعتی‬ ‫قالب‬‫و‬‫د‬‫ر‬‫اکثرشهرهای‬
،‫اروپا‬‫با‬‫ظهوروایجادموسسات‬‫و‬ ‫تجاری‬،‫صنعتی‬‫حرکت‬‫بسوی‬‫شهرها‬‫آغازشدوبرا‬‫ی‬
‫تاسیس‬‫و‬‫ادارۀ‬‫نیر‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ،‫کارخانجات‬‫و‬‫ی‬‫احساس‬ ‫ازپیش‬ ‫بیش‬ ‫انسانی‬‫شد‬‫بناچار‬ ‫که‬
‫باید‬‫از‬‫می‬ ‫تامین‬ ‫روستاها‬‫ش‬.‫د‬
‫فرایند‬ ‫بسمت‬ ،‫صنعتی‬ ‫انقالب‬ ‫کلیداصلی‬‫تغییر‬ ‫این‬‫اج‬ ‫وحرکت‬‫نظام‬ ‫خلق‬ ،‫تماعی‬
‫تا‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫کارخانه‬‫وب‬ ‫ماکس‬ ‫بقول‬ .‫وجودنداشت‬ ‫آنزمان‬‫ر‬‫ایجاد‬ ‫صرفآ‬ ‫تحول‬ ‫این‬ ،‫کارخانه‬
‫و‬‫کارها‬ ‫انجام‬‫و‬ ‫قدرت‬ ‫منبع‬ ،‫کار‬ ‫تجهیزات‬ ،‫وکار‬ ‫کسب‬ ‫محل‬ ‫تمرکزمالکیت‬ ‫بلکه‬ ،‫نبود‬
.‫بود‬ ‫ظهورکارفرماوکارآفرین‬ ،‫دیگر‬ ‫وازطرف‬ ،‫طرف‬ ‫ازیک‬ ‫مواد‬‫کارفر‬ ،‫زمان‬ ‫درآن‬ ،‫درواقع‬‫م‬‫ا‬
‫کار‬‫تولید‬ ‫عوامل‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫آفرین‬‫می‬‫پرداخت‬‫و‬‫و‬ ‫گذشته‬ ‫تمایزبین‬ ‫ووجه‬ ‫تفاوت‬ ‫موجب‬
‫درشیوۀ‬ ‫تغییریاتغییراتی‬ ‫چه‬ ‫دهدکه‬ ‫می‬ ‫مانشان‬ ‫مختصربه‬ ‫تصویر‬ ‫این‬ .‫بود‬ ‫کارخانه‬ ‫نظام‬
‫وکارآن‬ ‫کسب‬‫داد‬ ‫رخ‬ ‫زمان‬‫موجب‬ ‫نساجی‬ ‫تغییردرصنعت‬ ‫واین‬‫های‬ ‫شیوه‬ ‫گردیدتادرسایر‬
‫تولیدوبهبوددرآنهاو‬،‫درنهایت‬‫درسا‬.‫ایجادگردد‬ ‫تغییر‬ ‫اقتصادی‬ ‫های‬ ‫فعالیت‬ ‫های‬ ‫یرزمینه‬
‫کارخانه‬ ‫نظام‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬‫طلبدکه‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫خاصی‬ ‫دیسپلین‬ ‫کاردرکارخانه‬ ‫نظام‬‫درآن‬
‫زمان‬‫حاضر‬ ‫کارگران‬‫وحضوردرکارخانه‬ ‫ومنظم‬ ‫کارمشخص‬ ‫ساعت‬ .‫نبودند‬ ‫آن‬ ‫قبول‬ ‫به‬
‫بودندسازگا‬ ‫یافته‬ ‫پرورش‬ ‫کارگران‬ ‫که‬ ‫فرهنگی‬ ‫با‬ ‫شده‬ ‫تعیین‬ ‫درساعت‬.‫نبود‬ ‫ر‬
‫کارطوالنی‬ ‫بودوساعت‬ ‫فرسا‬ ‫شدیدوطاقت‬ ‫درابتدا‬ ‫کاردرکارخانه‬ ‫نظم‬‫روز‬ ‫هفت‬ ‫واغلب‬
‫کار‬ ‫محیط‬ ‫بد‬ ‫درشرائط‬ ‫کاردرهفته‬.‫بود‬ ‫متداول‬
‫م‬ ‫تنبیه‬ ‫شدیدآ‬ ‫خاطی‬ ‫کارگران‬ ‫کارخانجات‬ ‫دربرخی‬‫ی‬‫با‬ ‫زندانی‬ ‫بصورت‬ ‫وحتی‬ ‫شدند‬
.‫شد‬ ‫می‬ ‫رفتار‬ ‫آنان‬
‫نوزده‬ ‫درقرن‬ ‫کاردرکارخه‬ ‫شرائط‬ ،‫درواقع‬‫بسیار‬ ‫م‬‫بد‬‫بود‬‫بهبودوتغییر‬ ‫به‬ ‫و‬‫نیاز‬.‫داشت‬
‫و‬ ‫طلبان‬ ‫اصالح‬‫صاحب‬‫مانند‬ ‫نظرانی‬‫ببیج‬ ‫چارلز‬)Babbage(Charles11
‫و‬‫اور‬ ‫اندره‬
11 - Charles Babbage

9. 9
(Andrew Ure)12
‫و‬ ‫تغییرات‬ ‫به‬ ‫درنهایت‬ ‫کوشیدندو‬ ‫کارکارگران‬ ‫شرائط‬ ‫اصالح‬ ‫درجهت‬
.‫منحرگردید‬ ‫اولیه‬ ‫اصالحات‬‫تغییر‬ ‫قبلی‬ ‫های‬ ‫زمینه‬ ‫که‬ ‫نکنیم‬ ‫فراموش‬‫درنظام‬‫ک‬‫و‬ ‫سب‬‫کار‬
‫وبهبود‬‫درسال‬ ‫اسمیت‬ ‫آدام‬ ‫دراروپااززمان‬1776‫کرد‬ ‫تدوین‬ ‫را‬ ‫ملل‬ ‫ثروت‬ ‫کتاب‬ ‫که‬
‫بوجود‬‫بود‬ ‫کرده‬ ‫مطرح‬ ‫سنجاق‬ ‫ساخت‬ ‫کاررابا‬ ‫تقسیم‬ ‫مثال‬ ‫بسادگی‬ ‫اوکه‬ .‫بود‬ ‫آمده‬‫نشان‬
‫داد‬،‫ازسنجاق‬ ‫هرقسمت‬ ‫درتهیۀ‬ ‫شدن‬ ‫وتخصصی‬ ‫تقسیم‬ ‫براساس‬ ‫آن‬ ‫درساخت‬ ‫که‬
‫تعداد‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫بسادگی‬‫تولی‬‫د‬‫را‬‫کار‬ ‫باتقسیم‬.‫نمود‬ ‫چندبرابر‬‫تغییر‬ ,‫درواقع‬‫های‬ ‫درزمینه‬
‫تولید‬‫و‬‫بهبود‬‫کار‬ ‫شرائط‬،‫دراروپا‬ ‫بتدریج‬ ‫نوزدهم‬ ‫درقرن‬‫آمریکاوکشورهای‬‫اسکاندیناوی‬
‫شکل‬‫گ‬.‫رفت‬‫ازلحاظ‬ ‫آنچه‬‫درجهان‬ ‫وصنعت‬ ‫وکار‬ ‫کسب‬ ‫وپیشرفت‬ ‫درتوسعه‬ ‫تغییر‬‫آ‬‫روز‬ ‫ن‬
‫و‬‫ومتخص‬ ‫مدیران‬ ‫بودکه‬ ‫داداین‬ ‫رخ‬ ‫صنعتی‬ ‫دردنیای‬‫ها‬ ‫انجمن‬ ‫تشکیل‬ ‫به‬ ‫فنی‬ ‫صین‬‫ی‬
‫خود‬ ‫ای‬ ‫حرفه‬‫پرداختند‬‫وبرای‬‫و‬ ‫مشابه‬ ‫مشکالت‬ ‫دربارۀ‬ ‫بحث‬ ،‫وتجربیات‬ ‫دانش‬ ‫مبادلۀ‬
‫جستجوب‬‫ه‬‫راه‬ ‫منظوریافتن‬‫حل‬‫های‬‫سازمانی‬ ‫های‬ ‫نارسائی‬ ‫برای‬ ‫وعقالئی‬ ‫علمی‬‫کوشیدند‬
‫و‬‫ا‬‫ین‬‫امر‬‫موجب‬‫مالحظه‬ ‫قابل‬ ‫تغییر‬‫ای‬‫جوامع‬ ‫این‬ ‫دررشدوپیشرفت‬‫گردی‬.‫د‬
‫ساز‬ ‫تئوری‬‫ها‬ ‫کالسیک‬ ‫موثردرتغییرازدیدگاه‬ ‫عوامل‬ ،‫مانی‬
‫نشان‬ ‫علمی‬ ‫مدیریت‬ ‫طرح‬ ‫اززمان‬ ‫بخصوص‬ ‫مدیریت‬ ‫های‬ ‫تئوری‬ ‫برجنبش‬ ‫مروری‬
‫ب‬ ‫وامروزه‬ ‫شده‬ ‫افزون‬ ‫مدیریت‬ ‫علمی‬ ‫های‬ ‫ودیدگاه‬ ‫نظریات‬ ‫بطورپیوسته‬ ‫که‬ ‫دهد‬ ‫می‬‫ه‬
‫امر‬ ‫موفق‬ ‫های‬ ‫سازمان‬ ‫موجب‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫درآمده‬ ‫مدیریت‬ ‫ازدانش‬ ‫ای‬ ‫مجموعه‬ ‫صورت‬‫وز‬
‫بوده‬ ‫درآمدن‬ ‫بهتر‬ ‫وضع‬ ‫موجودبه‬ ‫تغییروازوضع‬ ‫عمآل‬ ‫جنبش‬ ‫این‬ .‫است‬ ‫گردیده‬ ‫جهان‬
.‫است‬
‫مدیریت‬ ‫به‬ ‫عقالئی‬ ‫دیدگاه‬ ‫هایا‬ ‫کالسیک‬ ‫نگرش‬:‫شود‬ ‫می‬ ‫مشخص‬ ‫ویژگی‬ ‫باسه‬
‫ها‬ ‫سازمان‬‫عنوان‬ ‫به‬‫مستقل‬ ‫موجودیت‬‫تشکیل‬ ‫افرادی‬ ‫ازمجموع‬ ‫ها‬ ‫سازمان‬
‫م‬ ‫اهداف‬ ‫به‬ ‫نیل‬ ‫روی‬ ‫تمرکزشان‬ ‫اندکه‬ ‫شده‬‫شخص‬،‫بر‬ ‫سازمانشان‬ ‫ازطریق‬
‫ساختاررسمی‬ ‫اساس‬،‫متفاوت‬ ‫کامآل‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬ ‫با‬ ،‫واثربخش‬‫است‬.
‫سازمان‬ ‫طراحی‬‫ب‬‫ه‬‫عنوان‬‫علم‬ ‫یک‬‫مبتن‬ ،‫نمودن‬ ‫وتجربه‬ ‫مشاهده‬ ‫ازطریق‬‫ی‬‫بر‬
‫براساس‬ ‫دیدگاه‬ ‫این‬ .‫موسسات‬ ‫همۀ‬ ‫برای‬ ‫درجهان‬ ‫سازمانی‬ ‫شکل‬ ‫بهترین‬
‫اینطوراست‬ ‫وافقی‬ ‫مراتبی‬ ‫سلسه‬ ‫کارووظائف‬ ‫تقسیم‬‫صورت‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫گردیده‬ ‫نباط‬
12 - Anderw Ure

10. 10
‫وقتی‬ ‫که‬ ‫ماشین‬‫ب‬ ‫شروع‬‫کار‬‫ازقبل‬ ‫اهداف‬ ‫به‬ ‫نیل‬ ‫وکارآدرجهت‬ ‫توقف‬ ‫بدون‬ ،‫کند‬
.‫خواهدداد‬ ‫کارادامه‬ ‫به‬ ‫شده‬ ‫تعیین‬
‫کارکنان‬‫عنوان‬ ‫به‬‫مو‬‫جو‬‫اقتصادی‬ ‫دات‬‫برا‬ ‫صرفا‬ ‫افراد‬‫س‬‫د‬ ‫انگیزش‬ ‫به‬ ‫پول‬ ‫اس‬‫ر‬
‫ابزار‬ ‫این‬ .‫آیند‬ ‫می‬‫معنی‬ ‫بدان‬‫شوند‬ ‫می‬ ‫بکارگرفته‬‫که‬‫کارکنان‬‫بتو‬‫انند‬‫کاری‬ ‫برای‬
‫که‬‫باید‬‫دهند‬ ‫انجام‬‫را‬ ‫پاداش‬ ‫حداکثر‬.‫کنند‬ ‫می‬ ‫دریافت‬‫کارها‬ ،‫بنابراین‬‫باید‬‫طوری‬
‫شوند‬ ‫طراحی‬‫و‬‫ساختار‬‫یابند‬‫که‬‫وظائفشان‬ ‫درانجام‬ ‫کارکنان‬‫بحداقل‬‫مهارت‬‫و‬
‫بینش‬‫نیاز‬‫داشته‬‫باش‬‫ن‬‫د‬.‫برساند‬ ‫حداکثر‬ ‫خودرابه‬ ‫بتواندکنترل‬ ‫ومدیریت‬
‫ا‬ ‫نظردرارائۀ‬ ‫وصاحب‬ ‫افرادکلیدی‬‫تیلور‬ ‫فردریک‬ ‫شامل‬ ‫نظریات‬ ‫ین‬،‫گیلبرت‬ ‫لیلیان‬
(Lillian Gilbert)( ‫آمریکائی‬1815-1956،)‫فایول‬ ‫هنری‬( ‫فرانسوی‬825-1981)،‫و‬
‫وبر‬ ‫ماکس‬( ‫آلمانی‬1821-1968).‫بودند‬
‫سازمان‬ ‫درتئوری‬ ‫تغییروپیشرفت‬
‫تفکراقتضائی‬ ‫به‬ ‫ازتفکراطمینان‬‫و‬‫عدم‬‫اطمینان‬‫ا‬‫ع‬‫درمدیری‬ ‫تقادجاری‬‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫ت‬
‫نمایند‬ ‫تمرکز‬ ‫شان‬ ‫رقابتی‬ ‫توانائی‬ ‫افزایش‬ ‫نیازدارندوبایدروی‬ ‫شدن‬ ‫کوچک‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫سازمان‬
Handy,1989; Peters, 1994)(.13
‫انسانی‬ ‫روابط‬ ‫دیدگاه‬ ‫هارخداده‬ ‫بعدازکالسیک‬ ‫اماآنچه‬
‫دردهۀ‬ ‫که‬ ‫است‬1831‫دردهۀ‬ ‫که‬ ‫اقتضائی‬ ‫ودیدگاه‬1861.‫گردید‬ ‫ارائه‬‫روابط‬ ‫دیدگاه‬
‫عکس‬ ‫انسانی‬‫وکوشید‬ ‫سازمان‬ ‫به‬ ‫مکانیکی‬ ‫دیدگاه‬ ‫بوددرمقابل‬ ‫العملی‬‫تا‬‫عامل‬ ‫نقش‬
‫انسان‬ ‫بودکه‬ ‫براین‬ ‫تاکیدش‬ ‫و‬ ‫دهد‬ ‫نشان‬ ‫سازمانی‬ ‫رادرزندگی‬ ‫انسانی‬‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫درزندگی‬
،‫دی‬ ‫نیازاقتصا‬‫احساسی‬ ‫نیازهای‬‫نیز‬‫دارد‬‫ووصرفآ‬‫نباید‬‫د‬ ‫نیازپاسخ‬ ‫یک‬ ‫به‬‫ا‬‫د‬‫شود‬ ‫ه‬‫این‬ .
‫تفکر‬‫مایو‬ ‫التون‬ ‫توسط‬(Elton Mayo)‫ارائ‬‫بارنارد‬ ‫چستر‬ ‫نظریۀ‬ ‫شدوبا‬ ‫ه‬(Chester Barnard)
‫عنوان‬ ‫تحت‬ ‫خود‬ ‫معروف‬ ‫باکتاب‬"‫مدیران‬ ‫وظائف‬"‫اجتماعی‬ ‫های‬ ‫سیستم‬ ‫ها‬ ‫سازمان‬ ‫که‬
‫متعدد‬ ‫های‬ ‫نیاز‬ ‫بین‬ ‫برهماهنگی‬ ‫ومبتنی‬‫گرفت‬ ‫قوت‬ ‫هستند‬ ‫کارکنان‬‫و‬‫موجب‬ ‫تدریج‬ ‫به‬
‫دیدگاه‬ ‫شدتا‬"‫بهترین‬‫حل‬ ‫راه‬"18
‫این‬ .‫شود‬ ‫تبدیل‬ ‫اقتضائی‬ ‫دیدگاه‬ ‫به‬‫که‬ ‫دیدگاه‬
‫دردهۀ‬1861‫و‬ ‫گذارد‬ ‫اثرمی‬ ‫سازمان‬ ‫روی‬ ‫محیط‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫براین‬ ‫گردیدتاکیدش‬ ‫مطرح‬
‫از‬ ‫نااطمینانی‬ ‫موضوع‬ ‫به‬ ،‫بعالوه‬ .‫نیازدارد‬ ‫خود‬ ‫خاص‬ ‫ِی‬‫ژ‬‫ساختاروتکنولو‬ ‫به‬ ‫سازمانی‬ ‫هر‬
13 - Handy, C. (1989). The Age of Unreason. Arrow: London. & Peters, TJ (1989). Thriving on
Chaos. Pan: London.
14 - One best way

11. 11
‫نمود‬ ‫توجه‬ ‫محیط‬‫که‬‫است‬ ‫تغییر‬ ‫درحال‬ ‫بطورمداوم‬ ‫محیط‬‫ها‬ ‫سازمان‬ ‫وروی‬‫گذارد‬ ‫اثرمی‬
‫سازمان‬ ‫روی‬ ‫خصوص‬ ‫به‬.‫پویا‬ ‫های‬
‫یک‬ ‫مدیریتی‬ ‫های‬ ‫دردیدگاه‬ ‫تغییرات‬‫ی‬‫علم‬ ‫خودرادرمجموعۀ‬ ‫جای‬ ‫ازدیگری‬ ‫پس‬
.‫بازکرد‬ ‫مدیریت‬‫مازلو‬ ‫آبراهام‬(Abraham Maslow)‫معرف‬‫دیدگاه‬‫نیازها‬ ‫مراتب‬ ‫سلسه‬
‫مدیر‬ ‫به‬ ‫توانست‬‫ا‬‫یک‬ ‫موقع‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫متعددی‬ ‫نیازهای‬ ‫دارای‬ ‫انسان‬ ‫رابدهدکه‬ ‫پیام‬ ‫ین‬‫ی‬
‫ظا‬ ‫دیگری‬ ‫از‬ ‫پس‬‫که‬ ‫باشد‬ ‫آگاه‬ ‫ومدیرباید‬ ‫شوند‬ ‫هرمی‬.‫دهد‬ ‫آنهاپاسخ‬ ‫به‬ ‫مناسب‬ ‫درزمان‬
‫ونهایتآ‬ ‫نیازاحترام‬ ،‫نیازاجتماعی‬ ،‫نیازایمنی‬ ،‫نیازفیزیوژیکی‬ ‫نیازهابه‬ ‫مراتب‬ ‫سلسله‬‫نیاز‬
‫خو‬‫د‬‫مک‬ ‫داگالس‬ ،‫درمدیریت‬ ‫نام‬ ‫به‬ ‫نظران‬ ‫صاجب‬ ‫ازجمله‬ .‫است‬ ‫نموده‬ ‫توجه‬ ‫شکوفائی‬
‫گریگر‬McGregor)(Douglas-‫برا‬ ‫که‬ ‫است‬‫مدیرو‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫تجربیات‬ ‫ساس‬‫مشاور‬‫و‬‫اهل‬
‫علم‬‫تئوری‬ ‫معرفی‬ ‫به‬X‫تئوری‬Y.‫پرداخت‬‫تئوری‬X:‫که‬ ‫دارد‬ ‫براین‬ ‫اشاره‬
‫انسان‬‫ازآن‬ ‫کوشدکه‬ ‫می‬ ‫باشد‬ ‫ممکن‬ ‫که‬ ‫وهرزمان‬ ‫بیزاراست‬ ‫ازکارکردن‬ ‫عادی‬
.‫کند‬ ‫خالی‬ ‫شانه‬.‫دهند‬ ‫انجام‬ ‫را‬ ‫محوله‬ ‫رابایدمجبورنمودتاوظائف‬ ‫کارکنان‬ ‫لذا‬
‫اگثرمرد‬‫کنند‬ ‫می‬ ‫دوری‬ ‫مسئولیت‬ ‫ازقبول‬ ‫م‬‫رسمآ‬ ‫است‬ ‫الزم‬ ‫که‬ ‫هرزمان‬ ‫وباید‬
.‫شوند‬ ‫هدایت‬
‫تئوری‬Y‫گریز‬ ‫داندوازآن‬ ‫می‬ ‫طبیعی‬ ‫امر‬ ‫کاررایک‬ ‫انسان‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫براین‬ ‫تاکیدش‬
.‫ندارد‬.‫دارند‬ ‫وخودکنترلی‬ ‫نمودن‬ ‫خوداداره‬ ‫توانائی‬ ‫کارکنان‬ ،‫ازطرفی‬
‫وچنانچه‬ ‫پذیراست‬ ‫مسئولیت‬ ‫عادی‬ ‫انسان‬‫مس‬ ،‫متعهدشود‬‫می‬ ‫را‬ ‫مربوطه‬ ‫ئولیت‬
.‫پذیرد‬
‫ومدیریت‬ ‫سازمان‬ ‫نظریات‬‫با‬‫تکنولوژی‬ ‫پیشرفت‬‫در‬ ‫اطالعات‬ ‫تکنولوژی‬ ‫بخصوص‬
‫بعداز‬ ‫های‬ ‫دهه‬1871‫به‬ ‫و‬ ،‫گردیده‬ ‫ارائه‬ ‫ازپیش‬ ‫بیش‬‫کیفیت‬ ‫ونقش‬ ‫اهمیت‬ ‫مانند‬ ‫مسائلی‬
‫درت‬‫ولید‬‫و‬ ‫خدمات‬ ‫وارائۀ‬‫سازمانها‬ ‫وبقای‬ ‫رقابت‬ ‫نقش‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫لزوم‬‫یا‬ ‫افزایش‬‫است‬ ‫فته‬.
‫دراینمورد‬‫بنیس‬ ‫ازوارن‬ ‫باید‬ ‫تغییر‬ ‫مبحث‬ ‫ازپیشقدمان‬ ،(Warren Bennis)‫یادکرد‬‫وی‬ .
‫بوروکراسی‬ ‫نظام‬ ‫بابکارگیری‬‫ها‬ ‫سازمان‬ ‫درادارۀ‬‫نظام‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫بودواظهارداشت‬ ‫مخالف‬
‫است‬ ‫رفتن‬ ‫ازبین‬ ‫درحال‬‫واین‬‫گ‬‫است‬ ‫وی‬ ‫فتۀ‬"‫بوروکراسی‬ ‫مرگ‬".‫وی‬ ‫قوی‬ ‫استدالل‬

12. 12
‫ساز‬ ‫یاشکل‬ ‫فرم‬ ‫هرعصری‬ ‫بودکه‬ ‫این‬‫خ‬ ‫خاص‬ ‫مانی‬‫ود‬‫را‬‫طلبد‬ ‫می‬‫آن‬ ‫مناسب‬ ‫که‬‫باشد‬.
.‫ازآن‬ ‫بعد‬ ‫های‬ ‫زمان‬ ‫برای‬ ‫نه‬ ‫بود‬ ‫مناسب‬ ‫بیستم‬ ‫قرن‬ ‫دهۀ‬ ‫سه‬ ‫برای‬ ‫بوروکراسی‬ ،‫بنظروی‬
‫دار‬ ‫منعطف‬ ‫ساختارهای‬ ‫خودرابه‬ ‫وجای‬ ‫است‬ ‫اضمحالل‬ ‫درحال‬ ‫بوروکراسی‬ ‫ازدیدوی‬‫و‬
‫واگذار‬ ‫متنوع‬‫همسو‬ ‫جدید‬ ‫بتوانندبانیازدنیای‬ ‫کندکه‬ ‫می‬‫شود‬.
‫بینی‬ ‫می‬‫باتغییرات‬ ‫ازدیگری‬ ‫پس‬ ‫یکی‬ ‫مدیریت‬ ‫های‬ ‫ودیدگاه‬ ‫تغییردرنظریات‬ ‫که‬ ‫م‬
‫شدند‬ ‫ارائه‬ ‫زمان‬ ‫درطی‬ ‫تکنولوژیکی‬‫و‬‫اقتضائی‬ ‫نظریۀ‬ ،‫متفاوت‬ ‫دیدخیلی‬ ‫که‬ ‫بخصوص‬15
‫کیندلبرگر‬ ‫توسط‬ ‫که‬(Kindleberger)‫استاد‬‫هاروارد‬ ‫دانشگاه‬‫آمریکا‬‫وی‬ .‫گردید‬ ‫مطرح‬
‫زمان‬ ‫درآن‬‫دانشجویانش‬ ‫سئوال‬ ‫درمقابل‬‫دررابط‬‫باآینده‬ ‫ه‬‫که‬ ‫داشت‬ ‫اظهارمی‬"‫بستگی‬
‫دارد‬".16
‫به‬ ‫که‬ ‫هابود‬ ‫کالسیک‬ ‫دیدگاه‬ ‫درمقابل‬ ‫اقتضائی‬ ‫تئوری‬ ،‫درواقع‬"‫راه‬ ‫بهترین‬"17
‫اعتقاد‬‫ب‬ .‫داشتند‬‫ه‬‫قرار‬ ‫درآن‬ ‫که‬ ‫موقعیتی‬ ‫به‬ ‫سازمان‬ ‫یک‬ ‫ساختاروعملیات‬ ،‫دیگر‬ ‫عبارت‬
.‫است‬ ‫وتکنولوژی‬ ‫آنهامحیط‬ ‫مهمترین‬ ‫دارد،که‬ ‫بستگی‬ ‫دارد‬
‫دررابطه‬‫برنزو‬ ‫بایدنام‬ ،‫بامحیط‬‫استالکر‬(Burns and Stalker)‫ر‬.‫اذکرکرد‬‫دومحقق‬ ‫این‬
‫و‬ ‫مکانیکی‬ ‫سازمانهای‬ :‫یافتند‬ ‫دست‬ ‫دودیدگاه‬ ‫به‬ ‫تحقیقاتشان‬ ‫درنتیجۀ‬ ‫نام‬ ‫صاحب‬
‫اورگانیک‬ ‫های‬ ‫سازمان‬‫یاپویا‬‫یاف‬ .‫ت‬‫داد‬ ‫نشان‬ ‫هاشان‬ ‫ه‬‫ک‬‫بیشتر‬ ‫مکانیکی‬ ‫ساختارهای‬ ‫ه‬‫در‬
‫پیش‬ ‫کمترنیازبه‬ ‫که‬ ‫باثبات‬ ‫های‬ ‫محیط‬،‫دارندکاربرددارند‬ ‫بینی‬‫محیط‬ ،‫ودرمقابل‬
‫بینی‬ ‫پیش‬ ‫کمترقابل‬ ،‫پویا‬ ‫های‬ ‫سازمان‬ ‫ساختارهای‬‫تر‬ ‫سخت‬ ‫مراتب‬ ‫آنهابه‬ ‫اندومدیریت‬
‫ها‬ ‫سازمان‬ ‫دراین‬ ‫ریزی‬ ‫وبرنامه‬ ‫بینی‬ ‫پیش‬ ‫زیرا‬ ‫است‬ ‫مکانیکی‬ ‫های‬ ‫سازمان‬ ‫ازمدیریت‬
،‫مکانیکی‬ ‫سازمانهای‬ ‫درمورد‬ ‫مثال‬ ‫بهترین‬ .‫نیست‬ ‫کارآسانی‬‫اس‬ ‫کانتینرسازی‬‫و‬ ‫ت‬‫درمورد‬
‫ب‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫فضائی‬ ‫صنعت‬ ،‫پویا‬ ‫های‬ ‫سازمان‬‫ه‬.‫است‬ ‫تغییر‬ ‫درحال‬ ‫پیوسته‬ ‫طور‬
‫شرق‬ ‫درمقابل‬ ‫غرب‬ :‫جدید‬ ‫دیدگاه‬-‫پاراد‬‫ا‬‫جدید‬ ‫یم‬
‫ب‬ ‫تغییررا‬ ‫وسرعت‬ ‫تغییر‬ ‫عصر‬ ‫درست‬ ‫زمان‬ ‫شاید‬‫ه‬‫دهۀ‬ ‫از‬ ‫توان‬1851‫ادوارد‬ ‫که‬
‫خود‬ ‫های‬ ‫دیدگاه‬ ‫ودرآنجا‬ ‫رفت‬ ‫ژاپن‬ ‫به‬ ‫ازآمریکا‬ ‫دمینگ‬‫نمودمورد‬ ‫مطرح‬ ‫کیفیت‬ ‫رادربارۀ‬
.‫قرارداد‬ ‫توجه‬،‫رابطه‬ ‫دراین‬‫درسال‬1862‫هن‬ ‫کو‬ ‫نام‬ ‫به‬ ‫نظری‬ ‫صاحب‬ ‫بودکه‬(Kuhn)
15 - Contingency theory
16 - It depends
17 - one best way

13. 13
‫درک‬‫تاب‬"‫علمی‬ ‫های‬ ‫ساختارانقالب‬"19
‫اهمیت‬ ‫پارادایم‬ ‫کلمۀ‬ ‫به‬‫می‬ ‫وی‬ .‫داد‬ ‫ای‬ ‫تازه‬
‫ادراکی‬ ‫چهارچوب‬ ‫یک‬ ‫پارادایم‬ ‫که‬ ‫گوید‬‫و‬‫نگاه‬ ‫برای‬ ‫است‬ ‫روشی‬‫کردن‬،‫جهان‬ ‫به‬
‫ای‬ ‫مجموعه‬‫شو‬ ‫می‬ ‫پذیرفته‬ ‫درمجموع‬ ‫که‬ ‫هائی‬ ‫هاومدل‬ ‫تئوری‬ ،‫ازفرضیات‬‫ن‬‫دودریک‬
‫مورداستفاده‬ ‫خاص‬ ‫زمان‬ ‫ودریک‬ ‫یازمینۀ‬ ‫رشتۀ‬‫گیرند‬ ‫می‬ ‫قرار‬.‫مطمئ‬ ‫های‬ ‫دیدگاه‬‫ن‬
‫و‬ ‫اند‬ ‫چالش‬ ‫درحال‬‫نظرات‬‫خود‬ ‫دادن‬ ‫نشان‬ ‫درحال‬ ‫جهان‬ ‫جدیدازشرق‬‫بو‬‫د‬‫ه‬،‫که‬ ‫چالشی‬
‫از‬ ‫خصوصآ‬ ،‫ازشرق‬‫به‬ ‫ژاپن‬‫دنیا‬‫وقدرت‬‫صنعت‬‫ی‬‫وآمریک‬ ‫اروپا‬‫ا‬‫غرب‬ ‫اقتصاد‬ ‫به‬‫بصورت‬
‫ش‬‫و‬‫ک‬‫است‬ ‫آمده‬ ‫وارد‬.‫تولید‬ ‫روزهای‬ ،‫درحقیقت‬‫ب‬ ‫استاندارد‬ ‫انبوه‬‫ه‬‫سرآمده‬‫و‬ ،‫کلمات‬
‫از‬ ‫عبارتند‬ ‫آینده‬ ‫برای‬ ‫کلیدی‬‫و‬ ،‫انعطاف‬ ،‫تنوع‬‫نظر‬ ‫تامین‬‫مشتری‬‫اند‬ ‫شده‬ ‫مطرح‬.
‫بطور‬ ،‫رابطه‬ ‫دراین‬‫طی‬ ‫را‬ ‫غربی‬ ‫های‬ ‫سازمان‬ ‫مدیران‬ ‫ذهن‬ ‫که‬ ‫را‬ ‫اختصاردوپارادایم‬
‫چند‬‫است‬ ‫قرارداده‬ ‫تاثیر‬ ‫تحت‬ ‫گذشته‬ ‫دهۀ‬‫داد‬ ‫قرارخواهیم‬ ‫بحث‬ ‫مورد‬‫یکی‬ :‫دیدگاه‬
‫فرهنگی‬ ‫تعالی‬18
‫است‬‫واترمن‬ ‫و‬ ‫پیترز‬ ‫که‬ ‫تحقیقی‬ ،)(Peters and Waterman‫دادند‬ ‫انجام‬
‫انتشارکتاب‬ ‫با‬ ‫که‬"‫ها‬ ‫بهترین‬ ‫بسوی‬"21
‫درسال‬1892،‫بررسی‬ ‫دراین‬ .‫شد‬ ‫شروع‬
‫موفقی‬ ‫علل‬ ‫بررسی‬ ،‫دومحقق‬ ‫این‬ ‫اصلی‬ ‫سئوال‬‫که‬ ‫بود‬ ‫درآمریکا‬ ‫موفق‬ ‫های‬ ‫سازمان‬ ‫ت‬
‫که‬ ‫است‬ ‫ژاپنی‬ ‫مدیریت‬ ‫نظام‬ ،‫دیگر‬ ‫پارادایم‬ .‫شد‬ ‫شناخته‬ ‫سال‬ ‫کتاب‬ ‫ترین‬ ‫پرفروش‬
‫حدود‬ ‫طی‬ ‫که‬ ‫تفکری‬ ،‫داده‬ ‫راارائه‬ ‫متفاوتی‬ ‫کامآل‬ ‫دیدگاهی‬‫درژاپن‬ ‫گذشته‬ ‫سال‬ ‫پنجاه‬
‫و‬ ‫گردیده‬ ‫ارائه‬.‫است‬ ‫یافته‬ ‫توسعه‬
‫مدیری‬ ‫دیدگاه‬ ‫اختصار‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫مشکل‬‫قبول‬ ‫مورد‬ ‫که‬ ‫نمود‬ ‫مطرح‬ ‫را‬ ‫ژاپنی‬ ‫ت‬
:‫عبارتنداز‬ ‫داردکه‬ ‫اساسی‬ ‫ویژگی‬ ‫سه‬ ‫دیدگاه‬ ‫امااین‬ ،‫باشد‬ ‫همگان‬‫کار‬ ‫واهمیت‬ ‫توجه‬
‫و‬ ،‫باکیفیت‬ ‫دررابطه‬ ‫وکارکردن‬ ‫عمل‬ ‫هشیاروآگاهانه‬ ،‫گروهی‬‫مک‬ .‫داشتن‬ ‫انعطاف‬ ‫سوم‬
‫کنا‬(McKenna)‫اشتغال‬ ‫شامل‬ ‫تفکر‬ ‫دراین‬ ‫کلیدی‬ ‫عوامل‬ ‫اعتقادداردکه‬‫دائم‬‫اصل‬ ،
‫ا‬‫وپرورش‬ ‫آموزش‬ ،‫شغلی‬ ‫های‬ ‫اتحادیۀ‬ ‫وجودونقش‬ ،‫وترفیع‬ ‫حقوق‬ ‫به‬ ‫باتوجه‬ ‫رشدیت‬
‫ب‬ ‫تولید‬ ‫ازقبیل‬ ‫هائی‬ ‫وروش‬ ،‫کیفی‬ ‫های‬ ‫وجودحلقه‬ ،‫درهرشرکت‬ ‫رفاهی‬ ‫طرح‬ ،‫کارکنان‬‫ه‬
‫موقع‬،‫تعهدوتعلق‬ ‫احساس‬ ‫مانند‬ ‫دیگری‬ ‫عوامل‬ ‫باید‬ ‫عوامل‬ ‫این‬ ‫به‬ .‫برد‬ ‫رابایدنام‬ ‫درژاپن‬
‫ب‬ ‫نام‬ ‫هارا‬ ‫ژاپنی‬ ‫وتوانائی‬ ‫وفاداری‬‫سنتی‬ ‫آداب‬ ‫که‬ ‫ژاپنی‬ ‫فرهنگ‬ ،‫ها‬ ‫براین‬ ‫عالوه‬ .‫رد‬
.‫است‬ ‫ووفاداری‬ ‫اطاعت‬ ‫وآن‬ ‫نمود‬ ‫اضافه‬ ‫باید‬ ‫را‬ ‫است‬ ‫کنفسیوسی‬
18 - The Structure of Scientific Revolutions
19 - culture excellence approach
20 - In Search of Excellence

14. 14
.‫داد‬ ‫خواهیم‬ ‫آنهارابطوراختصارشرح‬ ‫های‬ ‫وویژگی‬ ‫شده‬ ‫عنوان‬ ‫دوپارادایم‬ ،‫ذیآل‬
‫تعالی‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬‫فرهنگی‬
1.‫اقدام‬ ‫برای‬ ‫تمایل‬‫مشکلی‬ ،‫درواقع‬‫های‬ ‫گروه‬ ‫توسط‬ ،‫دهد‬ ‫می‬ ‫رخ‬ ‫درسازمان‬ ‫که‬
‫کند‬ ‫نمی‬ ‫تجاوز‬ ‫نفر‬ ‫ازده‬ ‫گروه‬ ‫هر‬ ‫تعداد‬ .‫گیرد‬ ‫قرارمی‬ ‫موردبررسی‬ ‫کاری‬‫و‬‫معموال‬
.‫است‬ ‫ماه‬ ‫تاشش‬ ‫سه‬ ‫بین‬ ‫کارگروه‬ ‫شوندوزمان‬ ‫می‬ ‫انتخاب‬ ‫خودداوطلبانه‬ ‫گروه‬ ‫افراد‬
‫بطورغیر‬ ‫گروه‬ ‫واقدامات‬ ،‫دارد‬ ‫بستگی‬ ‫مشکل‬ ‫اهمیت‬ ‫به‬ ‫درگروه‬ ‫دهی‬ ‫گزارش‬ ‫سطح‬
‫رسم‬‫بررسی‬ ‫به‬ ،‫کنند‬ ‫می‬ ‫رامشخص‬ ‫محدودی‬ ‫هااهداف‬ ‫گروه‬ ‫این‬ .‫شود‬ ‫مستندمی‬ ‫ی‬
‫تو‬ ‫ونهایتآ‬ ،‫کنند‬ ‫می‬ ‫ارزیابی‬ ،‫پردازند‬ ‫می‬ ‫آن‬‫س‬.‫گردد‬ ‫می‬ ‫بازنگری‬ ‫خودشان‬ ‫ط‬
2.‫مشتری‬ ‫به‬ ‫بودن‬ ‫نزدیک‬‫مشتری‬ ‫به‬ ‫کوشندتا‬ ‫می‬ ‫واقعآ‬ ،‫متعالی‬ ‫های‬ ‫شرکت‬
‫درحالی‬ ،‫بپوشانند‬ ‫عمل‬ ‫آنهاجامۀ‬ ‫نظرات‬ ‫به‬ ‫باشندو‬ ‫نزدیک‬‫این‬ ‫حرف‬ ‫فقط‬ ‫سایرین‬ ‫که‬
.‫زنند‬ ‫رامی‬ ‫موضوع‬‫گروه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ،‫متعالی‬ ‫های‬ ‫شرکت‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬ ،‫بنابراین‬
‫حد‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫ومشکالت‬ ،‫برسند‬ ‫ومشتری‬ ‫سازمانی‬ ‫مشکل‬ ‫کنندتابه‬ ‫تعیین‬ ‫کوچک‬ ‫های‬
‫انسان‬ ‫تشویق‬ ‫موجب‬ ‫مشکل‬ ‫بودن‬ ‫کوچک‬ ،‫دراینمورد‬ .‫گیرند‬ ‫ودرنظر‬ ‫تقسیم‬ ‫حل‬ ‫قابل‬
‫واحسا‬ ‫آن‬ ‫حل‬ ‫و‬ ‫شناخت‬ ‫برای‬‫درراهیابی‬ ‫توانمندی‬ ‫س‬‫گردد‬ ‫می‬.
3.‫وکارآفرینی‬ ‫استقالل‬‫متعالی‬ ‫حد‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫هائی‬ ‫شرکت‬ ‫عامل‬ ‫مهمترین‬ ‫شاید‬
‫های‬ ‫شرکت‬ ‫مانند‬ ‫توانند‬ ‫می‬ ‫هستند‬ ‫بزرگ‬ ‫که‬ ‫حال‬ ‫درعین‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫اند‬ ‫قرارگرفته‬
‫کسانی‬ .‫کنند‬ ‫تشویق‬ ‫را‬ ‫کارآفرینی‬ ‫فکروایدۀ‬ ،‫خود‬ ‫کارکنان‬ ‫دربین‬ ‫کنندو‬ ‫عمل‬ ‫کوچک‬
‫ب‬ ‫که‬‫پردازند‬ ‫می‬ ‫جدید‬ ‫ایدۀ‬ ‫ارائۀ‬ ‫ه‬‫شوند‬ ‫می‬ ‫تشویق‬‫و‬‫الزم‬ ‫های‬ ‫وفرصت‬ ‫امکانات‬
‫جدید‬ ‫شوندتاایدۀ‬ ‫ایجادمی‬ ‫درشرکت‬.‫درآید‬ ‫عمل‬ ‫مرحلۀ‬ ‫به‬‫ارتباطات‬ ‫نظام‬ ‫نقش‬
‫صورت‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫قابل‬ ‫روش‬ ‫دراین‬‫است‬‫غیررسمی‬ ‫کارکنان‬ ‫بین‬ ‫ارتباطات‬ ‫که‬
‫دراختیارگذار‬ ‫الزم‬ ‫ووسائل‬ ‫وتجهیزات‬ ‫فیزیکی‬ ‫حمایت‬ ،‫است‬‫شودوارتباطات‬ ‫می‬ ‫ده‬
.‫است‬ ‫فشرده‬
8.‫تولید‬‫و‬‫کارکنان‬ ‫ازطریق‬ ‫بازدهی‬‫به‬ ‫کارکنان‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫شرکت‬ ‫اصول‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫نگاه‬ ‫شرکا‬ ‫عنوان‬‫شرکت‬ ‫های‬ ‫افرادازویژگی‬ ‫به‬ ‫دادن‬ ‫وبها‬ ‫شخصیت‬ ،‫واحترام‬

15. 15
‫شعارهائی‬ .‫گردد‬ ‫می‬ ‫بودن‬ ‫ونزدیک‬ ‫خانواده‬ ‫یک‬ ‫عضو‬ ‫احساس‬ ‫موجب‬ ‫امر‬ ‫این‬ .‫است‬
‫بگذ‬ :‫مانند‬‫مرحلۀ‬ ‫به‬ ‫آنان‬ ‫نوی‬ ‫وفکر‬ ‫ایده‬ ‫تا‬ ‫شود‬ ‫داده‬ ‫ترتیبی‬ ،‫شوند‬ ‫شناخته‬ ‫اریدافراد‬
‫رفتارکنید‬ ‫بزرگ‬ ‫افراد‬ ‫مانند‬ ‫آنان‬ ‫وبا‬ ،‫درآید‬ ‫عمل‬‫است‬ ‫مدیران‬ ‫های‬ ‫ازباور‬.
5.‫سازمانی‬ ‫های‬ ‫ارزش‬ ‫به‬ ‫جدی‬ ‫توجه‬‫درصد‬ ‫بطورپیوسته‬ ‫متعالی‬ ‫های‬ ‫شرکت‬‫د‬‫ند‬
‫باوردرآنهاای‬ ‫این‬ .‫شود‬ ‫واعتبارآنهاافزوده‬ ‫تاارزش‬‫باالترین‬ ‫از‬ ‫کارکنان‬ ‫همۀ‬ ‫که‬ ‫جادشده‬
‫بایدب‬ ‫سطح‬ ‫ترین‬ ‫تاپائین‬‫ه‬‫کوشند‬‫اعتبار‬ ‫باالبردن‬ ‫موجب‬ ‫تا‬‫و‬.‫شوند‬ ‫شرکت‬ ‫درجۀ‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫کوشش‬ ،‫بنابراین‬‫تا‬‫باش‬ ‫الزم‬ ‫که‬ ‫هرچه‬‫د‬‫وصرف‬ ‫گذاری‬ ‫سرمایه‬ ‫ازلحاظ‬
.‫شود‬ ‫صرف‬ ‫زمینه‬ ‫دراین‬ ‫کارکنان‬ ‫تشویق‬ ‫درجهت‬ ،‫وقت‬ ،‫پول‬‫درکیفیت‬ ‫همیشه‬ ‫ارزش‬
‫تا‬ ‫است‬ ‫نهفته‬‫کمیت‬‫نیست‬ ‫نهائی‬ ‫هدف‬ ‫اما‬ ‫است‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫سوددهی‬ ‫اینکه‬ ‫به‬ ‫توجه‬ .
.‫است‬ ‫سازمان‬ ‫شعارهای‬ ‫جزو‬
6.‫است‬ ‫عملی‬ ‫آنچه‬ ‫به‬ ‫توجه‬‫برای‬ ‫موفقیت‬ ‫شانس‬ ‫که‬ ‫آنچه‬ ‫به‬ ‫باید‬ ‫کارکنان‬
‫کنند‬ ‫آزمایش‬ ‫ابتدابطورمقدماتی‬ .‫داردتمرکزنمایند‬ ‫سازمان‬‫و‬‫توفیق‬ ‫شانس‬ ‫درصورت‬
‫دهند‬ ‫ادامه‬ ‫آن‬ ‫پیگری‬ ‫به‬،‫د‬‫ب‬ .‫رهاکنند‬ ‫آنرا‬ ‫ادامۀ‬ ‫زودترباید‬ ‫هرچه‬ ‫رغیراینصورت‬‫ه‬
،‫دیگر‬ ‫عبارت‬"‫ابتد‬ ‫شدن‬ ‫ازواردآب‬ ‫قبل‬‫ا‬‫است‬ ‫واگرخوب‬ ‫کنیم‬ ‫پاآنراامتحان‬ ‫باشصت‬
‫شویم‬ ‫آب‬ ‫وارد‬".
7.‫وکوچک‬ ‫ازساده‬ ‫استفاده‬‫ازا‬ ‫یکی‬‫ص‬‫و‬ ‫ساده‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫بوده‬ ‫این‬ ‫ها‬ ‫شرکت‬ ‫این‬ ‫ول‬
‫است‬ ‫بودن‬ ‫کوچک‬‫فا‬.‫کنند‬ ‫ده‬‫ساختار‬‫چنین‬‫این‬ ‫تفکر‬‫کنیم‬ ‫شروع‬ ‫ابتداازکوچک‬ ‫که‬ ‫است‬
‫باشد‬ ‫وفهم‬ ‫درک‬ ‫قابل‬ ‫همه‬ ‫برای‬ ‫که‬‫و‬.‫روآوریم‬ ‫پیچیدگی‬ ‫به‬ ‫سپس‬‫مثآل‬‫برای‬ ‫ابتدا‬
‫یاد‬ ‫یک‬ ،‫یاطرح‬ ‫ایده‬ ،‫فکر‬ ‫یک‬ ‫کارروی‬‫و‬‫نفر‬‫باشدبه‬ ‫الزم‬ ‫اگر‬ ‫وسپس‬ ‫رادرگیرکنیم‬
‫و‬ ،‫بیفزائیم‬ ‫آنان‬ ‫تعداد‬‫شود‬ ‫می‬ ‫استفاده‬ ‫ازساختارپهن‬ ‫معموآل‬ ،‫ها‬ ‫سازمان‬ ‫دراین‬.
9.‫وآسان‬ ‫سخت‬ ‫کنترل‬ ‫ازدیدگاه‬ ‫استفاده‬‫می‬ ‫اجازه‬ ‫ها‬ ‫سازمان‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫اصل‬ ‫این‬
‫از‬ ‫افراددرکارهایشان‬ ،‫است‬ ‫جاری‬ ‫دقت‬ ‫با‬ ‫توام‬ ‫سخت‬ ‫کنترل‬ ‫که‬ ‫حال‬ ‫درعین‬ ‫دهدکه‬
‫های‬ ‫وارزش‬ ‫سازمانی‬ ‫فرهنگ‬ ‫براساس‬ ‫ویژگی‬ ‫این‬ .‫برخوردارباشند‬ ‫الزم‬ ‫عمل‬ ‫آزادی‬
‫مشترک‬.‫اجرااست‬ ‫قابل‬ ‫درسازمان‬ ‫جاری‬ ‫وباورهای‬‫های‬ ‫وارزش‬ ‫باورها‬ ‫به‬ ‫باتوجه‬
‫خود‬ ‫به‬ ‫دررفتارواحترام‬ ‫خودکنترلی‬ ،‫مشترک‬‫می‬ ‫همه‬ .‫شود‬ ‫می‬ ‫نهادینه‬ ‫درکارکنان‬

16. 16
،‫هاهستند‬ ‫واگرجزوبهترین‬ ‫است‬ ‫شرکت‬ ‫بهترین‬ ‫به‬ ‫یابی‬ ‫دست‬ ‫نهائی‬ ‫هدف‬ ‫دانندکه‬
.‫است‬ ‫آن‬ ‫وارزش‬ ‫سطح‬ ‫بردن‬ ‫وباال‬ ‫حفظ‬
‫شر‬ ‫خاص‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬ ‫کنندکه‬ ‫می‬ ‫اضافه‬ ‫واترمن‬ ‫و‬ ‫پیترز‬‫این‬ ‫متعالی‬ ‫های‬ ‫کت‬
‫نوآور‬ ،‫ساختارپهن‬ ‫دارای‬ ‫که‬ ‫است‬،،‫کارآفرین‬‫و‬‫کوچک‬‫هستندو‬‫پاداش‬ ‫سیستم‬ ‫دارای‬
‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫دهی‬‫و‬ ‫سهم‬‫نقش‬‫ف‬‫رد‬‫درارتقائ‬‫سازمان‬‫ان‬.‫خدمت‬ ‫سابقۀ‬ ‫براساس‬ ‫نه‬ ،‫د‬
‫مدیریت‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬‫ژاپن‬‫ی‬
1.‫دائم‬ ‫استخدام‬‫ی‬ ‫دبیرستان‬ ‫ازاتمام‬ ‫پس‬ ‫مستقیمآ‬ ‫ازکارکنان‬ ‫بسیاری‬‫ادانشگاه‬
‫خوددرسازمان‬ ‫تاآخرعمرخدمتی‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫وانتظاراین‬ ،‫شوند‬ ‫می‬ ‫استخدام‬ ‫درسازمان‬
.‫کارکنند‬ ‫مربوطه‬‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫حالت‬ ‫این‬"‫خدمتی‬ ‫تضمین‬"‫تعهدمتقابل‬ ‫احساس‬ ‫منجربه‬
‫سازمان‬ ‫به‬ ‫ووابستگی‬ ‫وفاداری‬ ‫وازطرفی‬ ‫تعلق‬ ‫واحساس‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫فردوسازمان‬ ‫به‬
.‫گردد‬ ‫می‬
2.‫وتر‬ ‫انسانی‬ ‫نیروی‬ ‫تامین‬‫سازمان‬ ‫ازدرون‬ ‫فیع‬‫ازبین‬ ‫سازمانی‬ ‫های‬ ‫پست‬ ‫اکثر‬
‫فردمی‬ ‫وعملکرد‬ ‫شایستگی‬ ‫براساس‬ ‫اقدام‬ ‫این‬ .‫شود‬ ‫می‬ ‫تامین‬ ‫واجدشرائط‬ ‫کارکنان‬
‫باشد‬‫و‬‫ازایجاد‬‫سازمان‬ ‫افرادخارج‬ ‫هاتوسط‬ ‫پست‬ ‫واگذاری‬ ‫دراثر‬ ‫درسازمان‬ ‫تنش‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫جلوگیری‬.
3.‫به‬ ‫باتوجه‬ ‫ترفیع‬‫برشایستگی‬ ‫مبتنی‬ ‫خدمت‬ ‫سابقه‬‫اول‬ ‫دردرجۀ‬ ‫کارکنان‬
‫براساس‬.‫خدمت‬ ‫سابقۀ‬ ‫برپایۀ‬ ‫فقط‬ ‫شوندنه‬ ‫می‬ ‫بندی‬ ‫درجه‬ ‫وعملکردشان‬ ‫شایستگی‬
8.‫واحساس‬ ‫کارگروهی‬‫گروه‬ ‫پیوندبه‬‫های‬ ‫سازمان‬ ‫کارکارکنان‬ ‫محیط‬ ‫گرچه‬
‫اما‬ ،‫هستند‬ ‫ازسازمان‬ ‫بخشی‬ ‫کنندکه‬ ‫احساس‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫شده‬ ‫طراحی‬ ‫طوری‬ ‫ژاپنی‬
‫مهمتر‬ ‫ازآن‬‫عضوگروه‬ ‫اینکه‬‫کار‬‫هستند‬ ‫وتیم‬ ‫ی‬‫از‬ ‫ای‬ ‫صرفآمجموعه‬ ‫گروه‬ ،‫درواقع‬ .
‫افراد‬‫نیست‬‫جمعی‬ ‫مسئولیت‬ ،‫عملکردش‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫موجودیتی‬ ‫درمجموع‬ ‫بلکه‬ ،
‫دارد‬‫و‬‫باید‬‫آنرا‬ ‫درعمل‬.‫کند‬ ‫احساس‬

17. 17
5.‫سازمانی‬ ‫اتحادیۀ‬‫مربوط‬ ‫اتحادیۀ‬ ‫دارای‬ ‫صنایع‬ ‫که‬ ‫غربی‬ ‫های‬ ‫سازمان‬ ‫برخالف‬
‫مدیران‬ ،‫درهرشرکت‬ ،‫باشند‬ ‫خودمی‬ ‫به‬‫و‬ ‫نقش‬ ‫ارشد‬ ‫هامدیران‬ ‫سازمان‬ ‫ودربعضی‬
‫مانند‬ ‫وظائفی‬‫شوند‬ ‫می‬ ‫هاانجام‬ ‫دراتحادیه‬ ‫که‬ ‫آنچه‬‫دارن‬ ‫عهده‬ ‫به‬‫هر‬ ،‫درواقع‬ .‫د‬
.‫دهد‬ ‫می‬ ‫خودتشکیل‬ ‫برای‬ ‫صورت‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫ای‬ ‫اتحادیه‬ ‫سازمان‬
6.‫وپرورش‬ ‫آموزش‬‫و‬ ‫فشرده‬ ‫وپرورش‬ ‫آموزش‬‫مشی‬ ‫خط‬ ‫از‬ ‫بخشی‬ ‫پیوسته‬
‫موضو‬ ‫این‬ .‫است‬ ‫ها‬ ‫ژاپنی‬ ‫پرسنلی‬‫تا‬ ‫است‬ ‫کارکنان‬ ‫دائم‬ ‫پرورش‬ ‫روی‬ ‫تاکیدش‬ ‫ع‬
‫را‬ ‫آنان‬‫بهتر‬ ‫انجام‬ ‫برای‬،‫کند‬ ‫آماده‬ ‫وظائفشان‬‫و‬‫هموار‬ ‫ترفیع‬ ‫رابرای‬ ‫راه‬‫در‬ .‫نماید‬
.‫دارند‬ ‫توجه‬ ‫انسانی‬ ‫سرمایۀ‬ ‫به‬ ،‫ژاپنی‬ ‫های‬ ‫شرکت‬ ،‫حقیقت‬
7.‫سازمانی‬ ‫رفاه‬‫امور‬ ‫عنوان‬ ‫رابه‬ ‫وسیعی‬ ‫مجموعۀ‬ ‫ژاپنی‬ ‫های‬ ‫ازشرکت‬ ‫بسیاری‬
‫برا‬ ‫رفاهی‬،‫پزشکی‬ ‫خدمات‬ ‫مجموعه‬ ‫این‬ .‫دهند‬ ‫می‬ ‫خودترتیب‬ ‫کارکنان‬ ‫ی‬‫آموزش‬
.‫گیرد‬ ‫دربرمی‬ ‫را‬ ‫مسکن‬ ‫وحتی‬ ،‫کارکنان‬ ‫فرزندان‬‫زمینه‬ ‫آنقدردراین‬ ‫ها‬ ‫ازشرکت‬ ‫برخی‬
.‫کنند‬ ‫می‬ ‫خدمت‬ ‫ارائۀ‬ ‫عظیم‬ ‫رفاهی‬ ‫سازمان‬ ‫یک‬ ‫درحد‬ ‫که‬ ‫هستند‬ ‫وبزرگ‬ ‫قوی‬
‫بتوان‬ ‫شاید‬‫گ‬‫نحو‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫فت‬‫ه‬‫وف‬ ‫حس‬ ‫موجب‬ ‫ها‬ ‫سازمان‬ ‫ادارۀ‬،‫سپاس‬ ،‫اداری‬
‫تعهد‬‫نسبت‬ ‫ژاپنی‬ ‫کارکنان‬ ‫امنیت‬ ‫و‬ ،‫سازمانی‬ ‫تعلق‬ ،‫بهبودعملکرد‬ ،‫کوشیدن‬ ‫سخت‬ ‫برای‬
.‫گردد‬ ‫می‬ ‫وسازمانشان‬ ‫مدیران‬ ‫به‬،‫همچنین‬‫و‬ ‫تعاون‬ ،‫همکاری‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫راه‬ ‫شرائط‬ ‫این‬
‫ای‬ ‫خودتوسعه‬ ‫یا‬ ‫بهبودوخودرشدی‬ ‫باوردرخودو‬ ،‫تضاد‬ ‫از‬ ‫جلوگیری‬‫را‬‫کند‬ ‫می‬ ‫آماده‬.

18. 18
‫دوم‬ ‫فصل‬
‫تغییر‬ ‫مدیریت‬ ‫تئوریکی‬ ‫اساس‬
‫مقدمه‬
‫یاب‬ ‫موردنظر‬ ‫تغییرات‬ ‫واجرای‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫روی‬ ‫بحث‬ ‫تمرکز‬ ‫فصل‬ ‫دراین‬‫ه‬‫منظورنیل‬
‫ه‬ ‫تئوری‬ ‫با‬ ‫آشنائی‬ ،‫بنابراین‬ .‫استراتژیک‬ ‫اهداف‬ ‫به‬‫ضروری‬ ‫تغییر‬ ‫مدیریت‬ ‫اساسی‬ ‫ای‬
‫ب‬ .‫است‬‫ه‬‫اصلی‬ ‫تئوری‬ ‫سه‬ ‫دادکه‬ ‫خواهیم‬ ‫نشان‬ ،‫ص‬‫خصو‬،‫مدیریت‬ ‫های‬ ‫دیدگاه‬ ‫پایۀ‬
‫خواهیم‬ ‫سپس‬ .‫گیرند‬ ‫رادربرمی‬ ‫وسازمان‬ ‫گروه‬ ،‫فرد‬ ‫تغییرروی‬ ‫دهندکه‬ ‫می‬ ‫تغییراتشکیل‬
‫تغییر‬ ‫یکی‬ :‫کند‬ ‫می‬ ‫هدایت‬ ‫تغییر‬ ‫مدیریت‬ ‫اصلی‬ ‫ع‬‫دوموضو‬ ‫مارابه‬ ‫بحث‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫دید‬
‫ریز‬ ‫برنامه‬.‫است‬ ‫نشده‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫یا‬ ‫تغییرناخواسته‬ ‫ودیگری‬ ‫شده‬ ‫ی‬
‫تفکرو‬‫سال‬ ‫پنجاه‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ‫شده‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫تغییر‬‫که‬ ‫است‬‫ومدیریت‬ ‫تئوری‬ ‫روی‬
‫تغییر‬‫لوین‬ ‫کرت‬ ‫گذارآن‬ ‫پایه‬ ‫و‬ ،‫اثرگذاشته‬ ‫عمآل‬‫که‬ ‫بوده‬ ‫براین‬ ‫وی‬ ‫اشاره‬ .‫است‬ ‫بوده‬
‫حالت‬ ‫از‬ ‫تغییرویاحرکت‬ ‫فرایند‬ ‫اصوآل‬ ‫تغییرسازمانی‬‫به‬ ‫شده‬ ‫نهادینه‬ ‫ویا‬ ‫ثابت‬ ‫وضعیت‬ ‫یا‬
.‫است‬ ‫ه‬‫شد‬ ‫ی‬ ‫ریز‬ ‫مه‬‫وبرنا‬ ‫بینی‬ ‫پیش‬ ‫قابل‬ ‫حل‬ ‫مرا‬ ‫ی‬ ‫سر‬ ‫یک‬ ‫مل‬‫شا‬ ‫که‬‫دیگر‬ ‫حالت‬
‫دردهۀ‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫تغییری‬ ‫نشده‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫ویا‬ ‫ناخواسته‬ ‫تغییر‬ ،‫درمقابل‬1980‫شناخته‬
‫مشخص‬ ‫آن‬ ‫پایان‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫فرایندی‬ ،‫داراست‬ ‫تداوم‬ ‫تغییر‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫فرض‬ ‫وبراین‬ ،‫شد‬
‫ودر‬ ،‫نیست‬‫دررابطه‬ ‫درا‬‫خو‬ ‫باید‬ ‫ن‬ ‫سازما‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫مجدد‬ ‫همسوئی‬‫و‬ ‫همسوئی‬ ‫جهت‬
‫تا‬ ‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫تر‬ ‫مناسب‬ ‫کنندکه‬ ‫می‬ ‫استدالل‬ ‫نظریه‬ ‫این‬ ‫طرفداران‬ .‫دهد‬ ‫تطبیق‬ ‫بامحیط‬

19. 19
‫زیرا‬ ،‫شود‬ ‫عمل‬ ‫دیدگاه‬ ‫این‬ ‫براساس‬ ‫پیشرفته‬ ‫های‬ ‫وپرتغییرودرسازمان‬ ‫متالطم‬ ‫درمحیط‬
‫ا‬ ‫سازمان‬ ‫نیاز‬ ‫با‬ ‫دررابطه‬ ‫شده‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫تغییر‬‫و‬ ‫سازمانی‬ ‫درون‬ ‫تاخودراباعملیات‬ ‫ست‬
‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫گفت‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫آنچه‬ .‫شود‬ ‫همسو‬ ‫سازمان‬ ‫خارج‬ ‫باتغییرمحیط‬ ‫رفتارمرتبط‬
.‫کنند‬ ‫می‬ ‫خوددفاع‬ ‫خودرادارندوازدیدگاه‬ ‫خاص‬ ‫طرفداران‬ ‫هنوز‬ ‫نظریه‬ ‫هردو‬
‫با‬ ‫وبازارومحیط‬ ‫محصوالت‬ ‫تغییربرای‬ ‫مدیریت‬ ‫که‬ ‫باشیم‬ ‫داشته‬ ‫توجه‬ ‫باید‬ ‫معذالک‬
‫ثبا‬‫باشند‬ ‫مدنظرداشته‬ ‫باید‬ ‫ومدیران‬ ‫است‬ ‫مهم‬ ‫درعصرامروز‬ ‫آنچه‬ .‫نیستند‬ ‫بحث‬ ‫مورد‬ ‫ت‬
،‫است‬ ‫مهم‬ ‫سازمان‬ ‫بقاء‬ ‫وبرای‬ ‫است‬ ‫سازمانی‬ ‫دار‬ ‫تداوم‬ ‫موضوع‬ ‫یک‬ ‫تغییر‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬
‫بطورقابل‬ ‫تغییر‬ ‫وعظمت‬ ‫سرعت‬ ‫اعتقاددارندکه‬ ‫مدیریت‬ ‫علم‬ ‫نظران‬ ‫ازصاحب‬ ‫وبسیاری‬
‫یافت‬ ‫خیرافزایش‬‫ا‬ ‫ی‬‫ها‬ ‫ل‬‫سا‬ ‫طی‬ ‫ی‬‫ا‬ ‫حظه‬‫مال‬‫از‬ ‫ی‬‫بسیار‬ ‫که‬ ‫ازتغییراتی‬ ‫یکی‬ .‫است‬ ‫ه‬
‫اس‬ ‫سازمانی‬ ‫بازنگری‬ ،‫اند‬ ‫داده‬ ‫انجام‬ ‫اخیر‬ ‫های‬ ‫سال‬ ‫طی‬ ‫پیشرفته‬ ‫های‬ ‫سازمان‬‫ت‬‫که‬
‫نیروی‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫شده‬ ‫ساختارپهن‬ ‫ازساختاربلندبه‬ ‫درساختارسازمانی‬ ‫تغییر‬ ‫به‬ ‫منجر‬
‫مدیران‬ ‫درسطوح‬ ‫بخصوص‬ ‫انسانی‬21
.‫در‬2188‫که‬ ‫است‬ ‫کرده‬ ‫گزارش‬ ‫موسسه‬ ‫این‬ ،
91‫پنج‬ ‫با‬ ‫درمقایسه‬ ‫سازمانشان‬ ‫که‬ ‫اند‬ ‫داده‬ ‫پاسخ‬ ‫موسسه‬ ‫تحقیق‬ ‫به‬ ‫درصدمدیران‬
‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫دگر‬ ‫ازنتایج‬ .‫است‬ ‫شدن‬ ‫وچابک‬ ‫شده‬ ‫کوچک‬ ‫درحال‬ ،‫قبل‬ ‫سال‬
‫وازهرپنج‬ ،‫یافته‬ ‫افزایش‬ ‫ای‬ ‫مالحظه‬ ‫قابل‬ ‫بطور‬ ‫مدیران‬ ‫کار‬ ‫حجم‬ ،‫سازمانی‬ ‫تغییر‬ ‫دراثر‬
‫ب‬ ‫درهفته‬ ‫ساعت‬ ‫حدودپانزده‬ ‫نفر‬ ‫یک‬ ‫مدیر‬‫اینکه‬ ‫گردیده‬ ‫مطرح‬ ‫آنچه‬ .‫کند‬ ‫یشترکارمی‬
،‫وموفق‬ ‫هادرفرایندتغییراثربخش‬ ‫سازمان‬ ،‫ازمحققان‬ ‫بسیاری‬ ‫نظر‬ ‫س‬‫وبراسا‬ ‫درواقع‬
‫نیست‬ ‫عملی‬ ‫راحتی‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫تغییراقدامی‬ ‫آنکه‬ ‫نتیجه‬ .‫شوند‬ ‫روبرومی‬ ‫جدی‬ ‫بامشکالت‬
.‫باشند‬ ‫داشته‬ ‫درسازمان‬ ‫هائی‬ ‫انتظارنارسائی‬ ‫باید‬ ‫ومدیران‬
‫تغییرات‬‫مشکل‬ ،‫دلیل‬ ‫این‬ ‫به‬ ،‫دهد‬ ‫می‬ ‫رخ‬ ‫مختلف‬ ‫های‬ ‫واندازه‬ ‫اشکال‬ ‫به‬ ‫سازمانی‬
‫روبرو‬ ‫ن‬‫آ‬ ‫با‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫ن‬‫سازما‬ ‫که‬ ‫سختی‬ ‫جۀ‬‫ازدر‬ ‫دقیقی‬ ‫تصویر‬ ‫ن‬‫توا‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است‬
‫مانی‬‫ز‬‫سا‬ ‫تغییر‬ ‫ع‬ ‫نو‬ ‫سه‬ ،‫ل‬ ‫حا‬ ‫بهر‬ .‫د‬‫نمو‬ ‫بینی‬ ‫دپیش‬‫شو‬‫ر‬‫ظ‬ ‫زلحا‬‫اا‬‫توان‬ ‫می‬ ‫همیت‬‫ا‬
‫دردهۀ‬ ‫که‬ ‫جدید‬ ‫آوری‬ ‫فن‬ ‫معرفی‬ ‫یکی‬ :‫درنظرگرفت‬1891‫د‬ ‫رخ‬‫تفکروقبول‬ ‫دیگری‬ ،‫اد‬
،‫جامع‬ ‫کیفیت‬ ‫مدیریت‬ ‫دیدگاه‬22
‫دهۀ‬ ‫طی‬ ‫که‬1881‫استفاده‬ ‫اخیر‬ ‫ودرسالهای‬ ‫شد‬ ‫معرفی‬
21-‫درس‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫داده‬ ‫گزارش‬ ‫نگلستان‬ ‫ا‬ ‫در‬ ‫مدیریت‬ ‫موسسۀ‬‫ال‬1991‫کرده‬ ‫رابازنگری‬ ‫ساختارشان‬ ‫نگلیسی‬ ‫ا‬ ‫های‬ ‫نوددرصدسازمان‬ ،
.‫اند‬ ‫شده‬ ‫تبدیل‬ ‫ساختارپهن‬ ‫وازساختاربلندبه‬
Coulson-Thomas, C., and Coe, T., (1991). The Flat Organization, British Institute of
Management: London.
22 - Total Quality Management (TQM).

20. 20
‫مجدد‬ ‫مهندسی‬ ‫از‬23
‫بهبودعملکرد‬ ‫فرایندهای‬ ‫عنوان‬ ‫خودبه‬ ‫درزمان‬ ‫دیدگاه‬ ‫سه‬ ‫این‬ ‫همۀ‬ .
.‫اند‬ ‫شده‬ ‫شناخته‬ )‫انقالبی‬ ‫(یا‬ ‫وتحولی‬ ‫رقابتی‬ ‫ودروضعیت‬
‫تئوریکی‬ ‫اساس‬‫تغییر‬ ‫مدیریت‬
‫علوم‬ ‫اصول‬ ‫با‬ ‫دررابطه‬ ‫شده‬ ‫تعریف‬ ‫وبسادگی‬ ‫روشن‬ ‫نظم‬ ‫با‬ ‫رشته‬ ‫یک‬ ‫تغییر‬ ‫مدیریت‬
‫به‬ ‫تا‬ ‫است‬ ‫الزم‬ ‫ولی‬ ،‫است‬ ‫آن‬ ‫وقوت‬ ‫قدرت‬ ‫نقطۀ‬ ‫یک‬ ‫موضوع‬ ‫این‬ ‫گرچه‬ .‫است‬ ‫اجتماعی‬
‫علوم‬ ‫ی‬ ‫ها‬ ‫زیرارشته‬ ،‫است‬ ‫مشکل‬ ‫ی‬ ‫کار‬ ، ‫م‬‫اقدا‬ ‫این‬ .‫دازیم‬‫پر‬ ‫به‬ ‫ن‬ ‫آ‬ ‫وریشۀ‬ ‫اصل‬
‫به‬ .‫است‬ ‫وپیوسته‬ ‫تنیده‬ ‫بهم‬ ‫نیز‬ ‫اجتماعی‬‫و‬ ‫آموزشی‬ ‫مدیریت‬ ‫های‬ ‫تئوری‬ ،‫مثال‬ ‫عنوان‬
‫یادگیری‬‫توان‬ ‫رانمی‬‫وبزرکساالن‬ ‫کودکان‬ ‫روانشناسی‬ ‫تئوری‬ ‫به‬ ‫ارجاع‬ ‫بدون‬‫ب‬‫ه‬‫طور‬
.‫قرارداد‬ ‫موردبحث‬ ‫کامل‬،‫همچنین‬‫را‬ ‫موضوع‬ ‫این‬‫توان‬ ‫نمی‬‫های‬ ‫تئوری‬ ‫با‬ ‫ارتباط‬ ‫بدون‬
.‫است‬ ‫فلسفی‬ ‫رشتۀ‬ ‫یک‬ ‫اغراق‬ ‫خودبدون‬ ‫کردکه‬ ‫بحث‬ )‫شناسی‬ ‫معرفت‬ ‫(یا‬ ‫دانش‬
‫در‬ ‫ورفتارها‬ ،‫معیارها‬ ،‫ها‬ ‫نگرش‬ ،‫ها‬ ‫ارزش‬ ‫وبرقراری‬ ‫تعیین‬ ‫شامل‬ ‫تغییر‬ ‫مدیریت‬
‫و‬ ‫گردد‬ ‫کارهامی‬ ‫جدیدانجام‬ ‫ی‬‫ها‬ ‫ش‬ ‫رو‬ ‫حمایت‬ ‫موجب‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫سازمان‬ ‫یک‬ ‫درون‬
.‫گیرد‬ ‫دربرمی‬ ‫تغییررا‬ ‫درمقابل‬ ‫ن‬‫کارکنا‬ ‫برمقاومت‬ ‫ن‬‫آمد‬ ‫غالب‬ ،‫ل‬‫حا‬ ‫درعین‬‫هنگامی‬
‫تغیی‬ ‫معموآل‬ ،‫شود‬ ‫می‬ ‫ازتغییر‬ ‫صحبت‬.‫است‬ ‫رفتاری‬ ‫درالگوهای‬ ‫ر‬‫امور‬ ‫تغییر‬ ‫مدیریت‬ ،‫اما‬
‫تغییرات‬ ،‫ازجمله‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫شامل‬ ‫را‬ ‫دیگری‬‫باید‬‫رضایت‬ ‫موجب‬ ‫که‬ ‫شوند‬ ‫طراحی‬ ‫طوری‬
،‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫مانند‬ ‫اموردیگری‬ ‫تغییربه‬ ‫مدیریت‬ ،‫عالوه‬ ‫به‬ .‫گردند‬ ‫نفعان‬ ‫ذی‬ ‫و‬ ‫مشتریان‬
‫اجرائی‬ ‫(قابلیت‬ ‫برنامه‬ ‫آزمون‬‫سنجی‬ ‫وامکان‬)28
‫م‬ ‫کلیۀ‬ ‫واجرای‬ ،‫برنامه‬ ‫های‬ ‫وجنبه‬ ‫راحل‬
‫ی‬ ‫به‬ ‫ساختارسازمانی‬ ‫ازیک‬‫ک‬‫دیگر‬ ‫سازمانی‬ ‫ساختاریافرایند‬‫است‬.
،‫تغییرپرداخت‬ ‫مدیریت‬ ‫وپایۀ‬ ‫اساس‬ ‫به‬ ‫باید‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آنقدروسیع‬ ‫چالش‬ ،‫دراینمورد‬
‫بسادگی‬ ‫کردکه‬ ‫توجه‬ ‫آن‬ ‫مرتبط‬ ‫اصول‬ ‫به‬ ‫باید‬ ،‫پریدن‬ ‫شاخ‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫شاخ‬ ‫ازاین‬ ‫اینکه‬ ‫بدون‬
‫نیست‬ ‫کارآسانی‬ ‫وروشنی‬‫مکتب‬ ‫رادرسه‬ ‫بحث‬ ،‫ظریف‬ ‫ظیفۀ‬‫و‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫بمنظورنیل‬ ‫اما‬ .
:‫دهند‬ ‫می‬ ‫نشان‬ ‫تغییررا‬ ‫مدیریت‬ ‫اساسی‬ ‫چهارچوب‬ ‫که‬ ‫نمائیم‬ ‫می‬ ‫مطرح‬
‫فردی‬ ‫نگرش‬ ‫مکتب‬25
23 - Re-engineering
24 - Feasibility study
25 - The Individual Perspective school

21. 21
،‫گروهی‬ ‫پویائی‬ ‫مکتب‬26
‫و‬
‫باز‬ ‫های‬ ‫سیستم‬ ‫مکتب‬27
‫فردی‬ ‫نگرش‬ ‫مکتب‬
‫وروا‬ ‫ن‬‫رفتارگرایا‬ :‫شوند‬ ‫می‬ ‫تقسیم‬ ‫دودسته‬ ‫به‬ ‫مکتب‬ ‫این‬ ‫ن‬ ‫طرفدارا‬‫نشناسان‬
‫محیط‬ ‫با‬ ‫وی‬ ‫تعامل‬ ‫نتیجۀ‬ ‫رفتارانسان‬ ‫اعنقاددارندکه‬ ‫اول‬ ‫دستۀ‬ .‫گشتالت‬ ‫طرفداردیدگاه‬
‫فقط‬ ‫موضوع‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫شوندباوردارند‬ ‫می‬ ‫نامیده‬ ‫گشتالتیست‬ ‫که‬ ‫دوم‬ ‫دستۀ‬ ،‫درمقابل‬ .‫است‬
‫کنند‬ ‫می‬ ‫استدالل‬ ‫چنین‬ ‫این‬ ،‫درواقع‬ .‫گیرد‬ ‫دربرمی‬ ‫یا‬ ‫دهد‬ ‫می‬ ‫شرح‬ ‫را‬ ‫واقعیت‬ ‫از‬ ‫بخشی‬
‫محصول‬ ‫رفتار‬ ‫که‬.‫است‬ ‫عقل‬ ‫و‬ ‫محیط‬
،‫است‬ ‫وآموختنی‬ ‫فراگرفتنی‬ ‫انسان‬ ‫رفتارهای‬ ‫همۀ‬ ،‫رفتارگرایان‬ ‫ویاتئوری‬ ‫دردیدگاه‬
‫محیطی‬ ‫وعوامل‬ ‫اطالعات‬ ‫تاثیر‬ ‫وتحت‬ ‫وگیرنده‬ ‫است‬ ‫منفعل‬ ‫موجودی‬ ‫انسان‬ ‫زمینه‬ ‫ودراین‬
‫با‬ ‫گروه‬ ‫این‬ ‫طرفداران‬ ‫دربین‬ .‫است‬‫ید‬‫پاولوف‬ ‫از‬(Pavlov)‫درسال‬ ‫وی‬ .‫برد‬ ‫نام‬1827‫در‬
‫تحقی‬،‫زنگ‬ ‫وصدای‬ ‫شرطی‬ ‫تادروضعیت‬ ‫آموخت‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫سگ‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫متوجه‬ ‫قاتش‬
‫هرموقع‬ ‫است‬ ‫آموخته‬ ‫سگ‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫شرطی‬ ‫حالت‬ ‫یک‬ ‫امر‬ ‫این‬ .‫کند‬ ‫ترشح‬ ‫دهانش‬ ‫بزاق‬
‫ازاین‬ .‫کند‬ ‫می‬ ‫گرسنگی‬ ‫س‬‫شودواحسا‬ ‫می‬ ‫ترشح‬ ‫دهانش‬ ‫بزاق‬ ،‫بشنود‬ ‫را‬ ‫زنگ‬ ‫صدای‬
‫انسان‬ ‫اعمال‬ ‫اندکه‬ ‫گرفته‬ ‫نتیجه‬ ‫اینطور‬ ‫رفتارگران‬ ‫تحقیق‬‫تاثیرنتایج‬ ‫اندوتحت‬ ‫شرطی‬
‫انتظار‬ ‫و‬ ‫دریافت‬ ‫درمقابل‬ ‫انسان‬ ‫باشدکه‬ ‫توانداین‬ ‫دیگرمی‬ ‫مثال‬ .‫گیرند‬ ‫موردانتظارقرارمی‬
‫شود‬ ‫واقع‬ ‫ش‬ ‫پادا‬ ‫مورد‬ ‫که‬ ‫ی‬‫رفتار‬ ،‫اینکه‬ ‫مهم‬ ‫نکتۀ‬ .‫آید‬ ‫درمی‬ ‫ش‬ ‫انگیز‬ ‫به‬ ،‫ش‬ ‫پادا‬
‫به‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫بهتراین‬ ،‫بمنظورتغییردررفتار‬ ،‫مختصراینکه‬ ‫گیری‬ ‫نتیجه‬ .‫شد‬ ‫تکرارخواهد‬
‫ت‬‫غییر‬‫آ‬ ‫دادن‬ ‫رخ‬ ‫موجب‬ ‫که‬ ‫بپردازیم‬ ‫درشرائطی‬‫ن‬‫شود‬ ‫می‬29
.
‫گشتالت‬ ‫طرفداران‬ ‫ازنظر‬28
‫الگوهای‬ ‫یا‬ ‫انتظارات‬ ،‫ها‬ ‫تغییردردیدگاه‬ ‫فرایند‬ ‫یادگیری‬ ،
‫بلکه‬ ،‫نیست‬ ‫محیط‬ ‫تاثیر‬ ‫صرفآتحت‬ ‫انسان‬ ،‫نکته‬ ‫این‬ ‫درتوضیح‬ .‫است‬ ‫آموختنی‬‫ت‬‫فسیر‬
26 - The Group Dynamic school
27 - The Open Systems school
28 - Skinner, BF (1974). About Behaviourism. Cape: London.
29-‫تشک‬ ‫به‬ ‫گشتالت‬‫ی‬‫پدید‬ ‫یا‬ ‫جندعامل‬ ‫وترکیب‬ ‫ل‬‫شناختی‬ ‫وروان‬ ‫وحیاتی‬ ‫ۀفیزیکی‬‫شود‬ ‫می‬ ‫اطالق‬ ‫ومعین‬ ‫واحد‬ ‫کاری‬ ‫انجام‬ ‫برای‬‫به‬ ،
.‫آمده‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫ترکیب‬ ‫ازاین‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫شکلی‬ ‫یا‬ ‫طرح‬ ‫گشتالت‬ ،‫عبارتی‬ ‫به‬ .‫شوند‬ ‫کل‬ ‫دهندوجزئ‬ ‫ازدست‬ ‫خودرا‬ ‫مختص‬ ‫خواص‬ ،‫آن‬ ‫اجزای‬ ‫که‬ ‫طوری‬
‫جدید‬ ‫های‬ ‫باسبک‬ ‫درفرایندیادگیری‬ ‫یادگیرنده‬ ‫داردکه‬ ‫اشاره‬ ‫نکته‬ ‫براین‬ ‫گشتالت‬ ‫مکتب‬ ،‫درموردیادگیری‬‫شده‬ ‫اعمال‬ ‫وی‬ ‫به‬ ‫شودکه‬ ‫می‬ ‫رو‬ ‫روبه‬ ‫ی‬
‫گشتالت‬ ‫دیدگاه‬ ‫براساس‬ ‫یادگیری‬ .‫اند‬ ‫یکدیگرنزدیک‬ ‫یابه‬ ‫مشابه‬ ‫که‬ ‫پردازیم‬ ‫می‬ ‫مواردی‬ ‫تداعی‬ ‫مابه‬ ،‫ادراک‬ ‫درزمینۀ‬ .‫اندومعناداروهدفمندند‬‫"یادگیری‬

22. 22
‫درای‬ .‫گذارند‬ ‫می‬ ‫اثر‬ ‫هایش‬ ‫آموختنی‬ ‫روی‬ ‫وتعبیروی‬‫نموردفرنچ‬)(French‫و‬‫همکارانش‬
:‫که‬ ‫گویند‬ ‫می‬
‫گشتالت‬ ‫دیدگاه‬ ‫براساس‬ ‫درمانی‬ ‫روان‬‫براین‬ ‫مبتنی‬
‫وکل‬ ‫بطورجامع‬ ‫دررفتارواعمالش‬ ‫انسان‬ ‫که‬ ‫باوراست‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫عمل‬‫ومنفی‬ ‫مثبت‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬ ‫دارای‬ ‫فرد‬ ‫هر‬ .
‫در‬ ‫باید‬ ‫کند‬ ‫می‬ ‫مطرح‬ ‫یا‬ ‫بیان‬ ‫آنچه‬ ‫که‬ ‫است‬‫مجموع‬
‫هنگامی‬ ،‫بنابراین‬ .‫شود‬ ‫درنظرگرفته‬ ‫رفتارش‬‫انسان‬ ‫که‬
‫اجز‬ ‫همۀ‬ ‫به‬ ‫دررفتارش‬‫ا‬‫ء‬‫آن‬ ‫دهندۀ‬ ‫تشکیل‬‫نکند‬ ‫توجه‬
‫اساسآ‬ ‫انسان‬ ... ‫کند‬ ‫برخوردمی‬ ‫مشکل‬ ‫به‬‫خود‬ ‫بایدبه‬
‫آیدو‬‫محدود‬ ‫که‬ ‫باشد‬ ‫متوجه‬ ‫هشیارانه‬‫فکر‬‫به‬ ‫و‬ ‫نکند‬
.‫نپردازد‬ ‫نادرست‬ ‫رفتارهای‬31
،‫گشتالت‬ ‫دیدگاه‬ ‫که‬ ‫بینیم‬ ‫می‬‫به‬‫انگیزشی‬ ‫عامل‬ ‫ل‬‫ومحصو‬ ‫رفتارصرفآدرنتیجه‬
‫ازانسان‬ ‫خارج‬‫کند‬ ‫نمی‬ ‫نگاه‬‫بلکه‬ ،‫را‬ ‫آن‬‫از‬ ‫ناشی‬‫که‬ ‫این‬‫فرد‬‫ب‬ ‫چگونه‬‫تفسیر‬ ‫ه‬‫امور‬‫دور‬‫و‬
‫بر‬‫خود‬‫کند‬ ‫می‬ ‫ل‬‫ال‬‫دواستد‬‫داز‬‫پر‬ ‫می‬‫دارد‬ ‫جه‬‫تو‬.‫می‬ ‫گشتالت‬ ‫ن‬ ‫طرفدارا‬ ،‫درنتیجه‬
‫س‬ ‫افراد‬ ‫کوشندتابه‬‫که‬ ‫وموقعیتی‬ ‫خود‬ ‫تغییردرشناخت‬ ‫موجب‬ ‫سازمان‬ ‫کنندکه‬ ‫تفهیم‬ ‫ازمان‬
.‫شود‬ ‫تغییردررفتارفردمی‬ ‫به‬ ‫منجر‬ ‫درنهایت‬ ‫که‬ ،‫گردد‬ ‫می‬ ‫اند‬ ‫قرارگرفته‬ ‫درآن‬
‫عوامل‬ ‫براساس‬ ‫صرفآ‬ ‫تغییرسازمانی‬ ‫تابه‬ ‫درصددهستند‬ ،‫رفتارگرایان‬ ،‫دیگر‬ ‫ازطرف‬
‫ب‬ ‫انسان‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫انگیزشی‬‫ه‬‫هردوگروه‬ .‫پردازند‬‫درمدیریت‬ ‫فردی‬ ‫مکتب‬ ‫دیدگاه‬ ‫ازلحاظ‬
‫تغییرتاثیرگذارده‬‫و‬‫هردوگروه‬ ‫دیدگاه‬ ‫که‬ ‫که‬ ‫باشیم‬ ‫یادداشته‬ ‫به‬ ‫است‬ ‫الزم‬ .‫اند‬ ‫نفوذکرده‬
‫تاکیدروی‬ ‫که‬ )‫مزلو‬ ‫آبراهام‬ ‫نظر‬ ‫بخصوص‬ ( ‫است‬ ‫انسانی‬ ‫روابط‬ ‫مکتب‬ ‫تاثیر‬ ‫تحت‬‫تاثیر‬
‫عامل‬‫نیاز‬‫عوامل‬ ‫عنوان‬ ‫به‬‫وروانی‬ ‫اقتصادی‬ ‫(نیازهای‬ ‫انگیزشی‬–‫اجتماعی‬)‫کار‬ ‫محیط‬
.‫است‬ ‫رفتارانسان‬ ‫روی‬
‫گروهی‬ ‫پویائی‬ ‫مکتب‬
‫براساس‬ ‫که‬ ‫است‬ "‫شرطی‬،‫پاولف‬ ‫نظریۀ‬"‫حسی‬ ‫نظام‬–‫حرکتی‬"‫نظام‬ ‫دراین‬ .‫است‬‫م‬ ‫ها‬ ‫وپاسخ‬ ‫تحریکات‬‫تقابآل‬‫و‬ ‫سازند‬ ‫می‬ ‫همدیگررامشروط‬
.‫شود‬ ‫می‬ ‫مشروط‬ ‫فرایندیادگیری‬ ‫درواقع‬
30 - French, WL, Bell, CH, and Zawacki, RA, (2005). Organization Development and
Transformation, McGraw Hill,, Boston.

23. 23
‫ترین‬ ‫قدیمی‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫خواهیم‬ ‫متوجه‬ ،‫کنیم‬ ‫نگاه‬ ‫مکتب‬ ‫این‬ ‫تغییربه‬ ‫اگرازدیدتئوری‬
‫تغییردارد‬ ‫درتئوری‬ ‫را‬ ‫سابقه‬31
.‫یا‬ ‫گروه‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫برایجادتغییرسازمانی‬ ‫مکتب‬ ‫این‬ ‫تاکید‬
‫زیر‬ ‫استدالل‬ .‫تافردی‬ ‫است‬ ‫کارگروهی‬‫افراد‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫لوین‬ ‫نظر‬ ‫به‬ ‫بنا‬ ‫تفکر‬ ‫این‬ ‫بنائی‬
‫تغییربایددرگروه‬ ‫ازلحاظ‬ ‫رفتارفردرا‬ ‫و‬ ،‫کنند‬ ‫کارمی‬ ‫گروهی‬ ‫بصورت‬ ‫عمآل‬ ‫ها‬ ‫درسازمان‬
.‫شود‬ ‫می‬ ‫دیده‬ ‫درکارهایشان‬ ‫ودرعمل‬ ‫معیارها‬ ‫ارائۀ‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫درنظرگرفت‬
‫ض‬‫فر‬‫کرت‬‫ورفت‬ ‫اعمال‬ ‫پیچیده‬ ‫مجموعۀ‬ ‫رفتارگروه‬ ‫بودکه‬ ‫این‬ ‫لوین‬‫و‬ ‫متقابل‬ ‫ار‬
‫رفتارفرد‬ ‫روی‬ ‫بلکه‬ ،‫گذارد‬ ‫می‬ ‫تاثیر‬ ‫گروه‬ ‫ساختارفکری‬ ‫روی‬ ‫تنها‬ ‫نه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫نیروهائی‬
‫ومحیط‬ ‫ازگروه‬ ‫منتج‬ ‫است‬ ‫عملی‬ ‫رفتارانسان‬ ‫بودکه‬ ‫این‬ ‫وی‬ ‫توجیه‬ ،‫ازاینرو‬ .‫دارد‬ ‫اثر‬ ‫هم‬
‫عضو‬ ‫که‬ ‫قراردارندوتازمانی‬ ‫وفشارگروه‬ ‫تاثیراتمسفر‬ ‫افرادتحت‬ ،‫اینکه‬ ‫دیگر‬ ‫نکتۀ‬ .‫گروه‬
‫هست‬ ‫گروه‬‫می‬ ‫ندایجاب‬‫کن‬‫نتیجۀ‬ .‫کنند‬ ‫همسو‬ ‫وخودراباآنها‬ ‫رارعایت‬ ‫گروه‬ ‫دتامعیارهای‬
‫سکون‬ ‫درحالت‬ ‫هیچوقت‬ ‫گروه‬ ،‫اینکه‬ ‫گیرد‬ ‫می‬ ‫موضوع‬ ‫این‬ ‫ازطرح‬ ‫لوین‬ ‫که‬ ‫دیگری‬ ‫جالب‬
.‫است‬ ‫بامحیط‬ ‫ومتقابل‬ ‫مداوم‬ ‫وفرایندتطبیق‬ ‫وضعیت‬ ‫ودر‬ ‫نیست‬
‫پویائی‬ ‫نظرمکتب‬ ‫بنابه‬ ،‫بمنظورایجادتغییر‬ ،‫بنابراین‬‫اگرروی‬ ‫است‬ ‫بیفایده‬ ،‫گروه‬
‫فردحتی‬ .‫شود‬ ‫تغییررفتارفردتمرکز‬‫در‬‫تاثیر‬ ‫تحت‬ ،‫ازگروه‬ ‫جدابودن‬ ‫یا‬ ‫دوربودن‬ ‫حالت‬
‫در‬ ‫تغییرباید‬ ‫تمرکزدرزمینۀ‬ .‫همسونماید‬ ‫گروه‬ ‫معیارهای‬ ‫قرارداردتاخودرابا‬ ‫فشارگروه‬
‫گروه‬ ‫های‬ ‫معیارهاوارزش‬ ‫نفوذوتغییربوسیلۀ‬ ‫وروی‬ ‫گروه‬ ‫سطح‬‫باشد‬32
.‫معیارها‬(norms)،
‫فکرویا‬ ،‫دهند‬ ‫انجام‬ ‫باید‬ ‫چه‬ ‫خاص‬ ‫محیط‬ ‫افراددریک‬ ‫هستندکه‬ ‫هائی‬ ‫یااستاندارد‬ ‫مقررات‬
‫تفاوت‬ ‫است‬ ‫معیارهامهم‬ ‫درتحلیل‬ ‫که‬ ‫آنچه‬ ،‫گروهی‬ ‫پویائی‬ ‫مکتب‬ ‫ازدیدگاه‬ .‫کنند‬ ‫حس‬
‫وآشکار‬ ‫ضمنی‬ ‫معیارهای‬ ‫بین‬33
‫ازمقررات‬ ‫هستندوعبارت‬ ‫آشکاررسمی‬ ‫معیارهای‬ .‫است‬
‫ازآنها‬ ‫همه‬ ‫هستندکه‬ ‫شده‬ ‫نوشته‬،‫درمقابل‬ .‫جراهستند‬‫ا‬ ‫افرادقابل‬ ‫همۀ‬ ‫ی‬‫آگاهندوبرا‬
.‫ندارند‬ ‫اطالع‬ ‫ازآنها‬ ‫معموآل‬ ‫افراد‬ ‫و‬ ‫نیستند‬ ‫شده‬ ‫نوشته‬ ‫ویاناآشکارکه‬ ‫ضمنی‬ ‫معیارهای‬
‫گروه‬ ‫واعمال‬ ‫دراقدامات‬ ‫اندکه‬ ‫شده‬ ‫ومفهوم‬ ‫شناخته‬ ‫اینطور‬ ‫ضمنی‬ ‫معیارهای‬ ،‫معذالک‬
‫اساسی‬ ‫نقش‬.‫کنند‬ ‫می‬ ‫ایفا‬
31 - Schein, EH (1969).Process Consultation. Addison-Wesley: Reading , Mass., USA.
32 - Cummings, TG and Huse, EF (1989). Organization Development and Change. West: St Paul,
Minn., USA.
33 - implicit and explicit norms.