.

1. Derk Jan Postema / Flevum zorgcommunity
11 februari 2015, Isala, Zwolle
Duurzame financiering van de zorgsector

2. – Kredietportefeuille sector
– Bancaire kredietverstrekking
– Ontwikkelingen sector
– Bancaire financierbaarheid zorgsector
– Kapitaalverschaffers
– Beoordelingskader business cases
– Samenvattend
Agenda
Duurzame financiering van de zorgsector

3. Totaal per eind 2013: EUR 92 mrd
Kredietportefeuille, verdeeld naar klantengroepen
Publieke sector, 41%
Volkshuisvesting,
44%
Zorg, 8%
Publieke sector
Volkshuisvesting
Zorg
Energie, Water,
Telecom
Transport, Logistiek,
Milieu
Onderwijs en overig
Duurzame financiering van de zorgsector

4. Bancaire kredietverstrekking zorgsector
Portefeuille - bedragen in EUR mln
0
5,000
10,000
15,000
20,000
25,000
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
sector
WfZ
BNG Bank
Duurzame financiering van de zorgsector

5. Bancaire kredietverstrekking zorgsector
Jaarlijkse kredietvraag - bedragen in EUR mln
0
500
1,000
1,500
2,000
2,500
3,000
3,500
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
sector
WfZ
BNG Bank
Duurzame financiering van de zorgsector

6. Nieuw zorglandschap
Diverse stelselwijzigingen in Zvw en AWBZ
Overheid heeft risico’s overgeheveld naar veldpartijen
Nieuwe rol zorgverzekeraars; spreiding en concentratie zorg
Decentralisaties sociale domein
Stapeling van beleidsmaatregelen, complexiteit regelgeving
Audit alerts NBA (ziekenhuizen en curatieve ggz); herstelplannen
Discussie over bevoorschotting (banken en zorgverzekeraars; en nu ook
gemeenten)
Fusies en overnames
Ontwikkelingen zorgsector
Duurzame financiering van de zorgsector

7. Oude zorgstelsel
Overheid Zorgveld
Rijk Bank
Zorg-
verzekeraar
Patient
Gem/prov
Zorg-
aanbieder
Leveranciers
IGZ WfZ
NZa Personeel
ACM
Medisch
specialisten
Bewoner
Scope bank
Duurzame financiering van de zorgsector

8. Nieuwe zorgstelsel
Overheid Zorgveld
Rijk Bank
Zorg-
verzekeraar
Patient
Gem/prov
Zorg-
aanbieder
Leveranciers
IGZ WfZ
NZa Personeel
ACM
Medisch
specialisten
Bewoner
Scope bank
Duurzame financiering van de zorgsector

9. Bancaire financierbaarheid zorgsector
Banken hebben te maken met maatregelen op bankwezen (Basel III,
bankenbelasting). Meer focus op kredietrisico, ruimte voor
kredietverstrekking wordt beperkt.
Banken/WfZ stellen extra voorwaarden aan kredietverstrekking omdat
de risico’s in de sector zijn toegenomen.
WfZ borgt geen 100% meer; bij grotere volumes consortiale
financiering. De sector wordt bediend door slechts een handjevol
Nederlandse financiers.
Beschikbaarheid van bancaire financieringsmiddelen is niet langer
vanzelfsprekend. Daarbij ook nog beroep op financieren van debiteuren.
Wetsvoorstel winstuitkering ziekenhuizen (nu in Eerste Kamer)
Duurzame financiering van de zorgsector

10. Geen interesse bij buitenlandse kredietverstrekkers.
Beleggers hebben in cure nu alleen toegang bij (dreigend) faillissement.
In 2009 pleidooi NVB voor verruiming mogelijkheden verschaffers van
risicodragend kapitaal ter vermindering afhankelijkheid bancaire sector.
– Wetsvoorstel winstuitkering ziekenhuizen (nu in Eerste Kamer)
De mogelijkheden voor pensioenfondsen om een rol te spelen lijken
vooralsnog beperkt. De NII gaat mogelijk een rol hierin spelen.
Rol voor Europese investeringsbank (EIB)
Belangstelling buitenlandse beleggers groeit
Uitgifte obligaties door zorginstellingen
Kapitaalverschaffers
Duurzame financiering van de zorgsector

11. Boordelingskader zorgvastgoed financiers
Beoordeling realistische business case:
– Zakelijke voorwaarden
– Financiële voorwaarden
– Structurele voorwaarden
Analyse ten aanzien van
– Project
– Debiteur
– Risico-analyse: markt-, juridisch-, operationeel -, rente-, planologisch
risico
Duurzame financiering van de zorgsector

12. Financierbaarheid van zorgvastgoed
– Kredietvraag is nu afgevlakt maar zal weer aantrekken;
– Risico’s in sector zijn toegenomen;
– Bancaire financieringsmiddelen niet langer vanzelfsprekend
beschikbaar;
– Rol van alternatieve vermogensverschaffers nog beperkt;
– Goede realistische businesscases noodzakelijk
– “wat zijn de key issues en hoe wordt daarmee omgegaan”
Samenvattend
Duurzame financiering van de zorgsector

13. Duurzame financiering van de zorgsector

14. Suggesties voor stellingen:
Privaat kapitaal zal hooguit een deel van de financieringsvraag gaan invullen. Ook het
wetsvoorstel winstuitkering gaat geen verschil maken.
Er dreigt overcapaciteit aan vastgoed in cure en care.
Zorgverzekeraars slagen er nog onvoldoende in kwaliteitscriteria te hanteren bij de
zorginkoop.
Het grootste risico voor private partijen is het politieke risico.
Dreigende faillissementen hebben een disciplinerende werking op de sector.
Concentratie en spreiding van zorg komen nog onvoldoende van de grond.
Het nieuwe zorgstelsel raakt onbeheersbaar door de stapeling van overheidsmaatregelen
en complexiteit.
Wat de politiek ook nog besluit over vrije artsenkeuze, de sector heeft daar inmiddels
allang op voorgesorteerd.
Duurzame financiering van de zorgsector